Blog

  • Duitsland klaar met repatriëring goud uit New York

    De centrale bank van Duitsland heeft met succes de repatriëring van goud uit New York voltooid, zo maakte de Bundesbank vandaag bekend. In 2016 haalde de centrale bank 216 ton goud terug uit het buitenland, waarvan 111 ton uit de kluizen van de Federal Reserve in New York en 105 ton uit de goudkluis van de Banque de France in Parijs. Daarmee is al het goud dat Duitsland terug wilde halen uit New York weer op eigen bodem. Uit Frankrijk moet tussen nu en 2020 nog 91 ton aan edelmetaal terugkomen.

    “De overdracht van goud uit New York werd vorig jaar met succes voltooid. De transporteren vonden plaats zonder verstoringen of onregelmatigheden. Het locatiebeleid voor voor New York – dat bestond uit de overdracht van 300 ton goud richting Frankfurt – werd in 2016 volledig afgerond”, zo verklaarde Ludwig Thiele, lid van de raad van bestuur van de Bundesbank.

    gold-bundesbank

    Bundesbank klaar met repatriëring edelmetaal uit New York (Bron: Bundesbank)

    Goud terug naar Duitsland

    In 2013 maakte de Bundesbank haar plannen bekend om in 2020 de helft van haar goudvoorraad van 3.378 ton in Frankfurt op te slaan. Dat betekende dat er in totaal 300 ton goud terug moest komen uit de Verenigde Staten en 374 ton uit Frankrijk. Vorig jaar werd de volledige overdracht van edelmetaal uit de Verenigde Staten voltooid en dit jaar verwacht de Bundesbank ook de resterende 91 ton goud uit Parijs terug te halen. Dat zou betekenen dat Duitsland drie jaar eerder haar goud terug heeft dan de doelstelling van 2020.

    Voor de introductie van de euro bewaarde de Bundesbank vrijwel al haar goud in het buitenland. Maar sinds de eeuwwisseling ligt een significant deel van haar goudvoorraad in eigen land. Toen haalde de centrale bank veel edelmetaal terug uit Londen, maar de laatste jaren werd er ook goudstaven opgehaald uit Parijs en New York. De volgende grafiek laat de ontwikkeling van de Duitse goudvoorraad sinds 1951 zien.

    goudvoorraad-duitsland

    Duitsland klaar met repatriëring goud uit New York (Bron: Goudstandaard)

    Lijst van goudbaren

    De Bundesbank schrijft in haar persbericht dat de gerepatrieerde goudstaven zorgvuldig op echtheid gecontroleerd zijn en dat daarbij geen onregelmatigheden zijn aangetroffen. Het gewicht, de zuiverheid en het goudgehalte van alle teruggehaalde goudstaven bleek in overeenstemming met de lijst van goudbaren die de Bundesbank in oktober 2015 openbaar maakte. Op 23 februari zal de centrale bank in het kader van transparantie een nieuwe lijst van goudbaren publiceren.

    gold-bundesbank-locations

    Duitsland wil in 2020 helft goudvoorraad in eigen land bewaren (Bron: Bundesbank)

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • De Trump rally in aandelen

    De winst van Trump heeft de financiële markten de afgelopen twee maanden behoorlijk in beweging gezet. De verwachting van belastingverlagingen heeft de Amerikaanse aandelenbeurs vleugels gegeven, terwijl de kapitaalmarktrente juist hard is opgelopen. Is dat allemaal dankzij The Donald?

    Toen de wereld op 9 november ontwaakte met het nieuws dat niet Clinton, maar Trump de volgende Amerikaanse president zou worden, brak er in de eerste instantie paniek uit op de wereldwijde aandelenmarkten. De Nikkei sloot ruim 5% lager, Europa opende 3% in de min en ook de Amerikaanse futures stonden fors lager.

    Sentiment op aandelenmarkt draaide snel

    Lang duurde de verkoopdruk echter niet, want nadat Trump zijn overwinningsspeech had gehouden, draaide het sentiment en werden alle verliezen al snel weer weggewerkt. Of althans, de verliezen op de aandelenmarkt, want de obligatiemarkt kreeg het op die bewuste dag juist zwaar te verduren, waarbij de 10-jarige kapitaalmarktrente met 0,2% punt opliep (20 basispunten). De hoop van de ene markt (aandelen) bleek de angst voor de andere (obligaties), iets wat heel duidelijk naar voren komt in de volgende grafiek. Tot aan de dag van de verkiezingen liepen de beleggingsrendementen in Amerikaanse aandelen en Amerikaanse obligaties nog gelijk op, maar in de zes weken die volgde ontstond er een gat van meer dan 12%.

    wsj-trump-rally

    Aandelen winnen en obligaties verliezen na verkiezingen (Bron: Wall Street Journal)

    Bijna alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt

    De ontwikkeling in de obligatiemarkt is op zich goed te begrijpen. Hoewel we absoluut nog niet precies weten hoe het beleid van Trump er concreet uit zal zien, zijn zo’n beetje alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt. Zo moeten belastingverlagingen en grote infrastructurele projecten betaald worden, wat naar alle waarschijnlijkheid tot een stijging van het overheidstekort en daarmee de uitstaande schuld gepaard gaat. Daarnaast leidt het stimuleren van een economie waar de arbeidsmarkt al redelijk krap is, waarschijnlijk tot meer inflatie, iets wat je ook krijgt als je invoertarieven gaat invoeren.

    Hogere schuld, meer inflatie, de Amerikaanse centrale bank die de korte rente verhoogt: het is wel duidelijk waarom obligaties onderuit gleden. Let wel, we zeggen niet dat hij dit allemaal gaat doen – ook wij zijn in gespannen afwachting op de concrete details en haalbaarheid van zijn beleid – maar welke richting hij ook kiest, het lijkt slecht voor obligaties.

    Minder eenduidig

    De optimistische interpretatie die de aandelenmarkt aan de overwinning van Trump heeft gegeven, is wat dat betreft een stuk minder eenduidig. Uiteraard, een belastingverlaging voor het bedrijfsleven vertaalt zich rechtstreeks door in een stijging van de nettowinst, maar mocht het tot een handelsoorlog komen, dan is dat uiteraard verre van gunstig.

    Oplopende inflatie, hogere financieringskosten, lonen die stijgen: het zijn allemaal zaken die de winstmarge onder druk zetten, dus het enthousiasme op de beurs lijkt wat moeilijk te verklaren. Dat ook de Europese beurs sinds de verkiezingen met ruim 10% is opgelopen, lijkt wat moeilijk te verklaren op basis van de plannen van Trump: hij gaat toch niet de Europese belastingen ook verlagen?

    Alternatieve verklaring

    Er is echter een alternatieve verklaring voor het enthousiasme van de aandelenmarkt en die heeft niets met Trump te maken. Wie de macrodata de afgelopen maanden in de gaten heeft gehouden, kan het moeilijk ontgaan zijn dat de economische activiteit in de VS, maar ook in Europa vanaf het midden van het jaar duidelijk in de lift zit.

    Hetzelfde beeld krijgen we als we kijken naar de Citi-surprise index, die weergeeft in hoeverre de gepubliceerde data mee- of tegenvallen ten opzichte van consensus. De index laat zien dat voor het eerst sinds lange tijd de economische data van alle regio’s sinds halverwege dit jaar per saldo positief verrassen. De groei trekt aan, de werkloosheid loopt sneller terug dan verwacht, het vertrouwen zit voor de verandering weer eens in de lift. Ook als er geen verkiezingen zouden zijn geweest, zou het een scenario zijn geweest waarbij aandelen het relatief goed zouden doen.

    Zichzelf bedanken

    Overigens denk we niet dat Trump zich hier al te veel van aan zal trekken. Toen eind december bekend werd gemaakt dat het Amerikaanse consumentenvertrouwen verder was gestegen, was hij er als de kippen bij om zichzelf te bedanken. Thanks Donald! Dat het consumentenvertrouwen al sinds mei in de lift zit, dat doet blijkbaar niet terzake.

    De aanstelling van de nieuwe president Donald Trump kan ook invloed hebben op beleggen. Lees op de website van Robeco welke kansen en risico’s het met zich mee brengt.
    Robeco

    Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.




  • Goudmijnen weer op overnamepad

    Na een aantal moeilijke jaren gaan de goudmijnen opnieuw op overnamepad. Door de stijging van de goudprijs en door kostenverlagingen staat de sector er beter voor, waardoor ze eindelijk de ruimte hebben hun ondergrondse goudreserves aan te vullen. Dat doen ze niet alleen door nieuwe investeringen in bestaande mijnen, maar ook door andere bedrijven in de sector over te nemen.

    Door de lage goudprijs heeft de sector de afgelopen jaren nauwelijks geïnvesteerd in exploratie, het in kaart brengen van nieuwe gebieden om goud te winnen. Volgens cijfers van Bloomberg zijn de economisch winbare goudreserves daardoor sinds 2011 met 40% gedaald.

    400-oz-Gold-Bars-teaser

    Goudmijnen weer op overnamepad

    Volgens Mark Bristow, directeur van Randgold Resources, is een nieuwe overnamegolf in de sector daarom onvermijdelijk.

    “Geen van de grote spelers in de goudmijnsector heeft een groeiverhaal, omdat niemand in de toekomst van deze sector geïnvesteerd heeft. Sinds 2000 heeft de sector niet genoeg nieuwe reserves in kaart gebracht om de ounces te vervangen die sindsdien uit de grond zijn gehaald. Er moet dus consolidatie plaatsvinden.”

    Ook Peter Steenkamp, directeur van Harmony Gold Mining, verwacht dat er de komende tijd weer veel overnames zullen plaatsvinden in de goudmijnsector.

    We hebben allemaal hetzelfde probleem en dat is dat we de afgelopen tien jaar niet veel aan exploratie hebben gedaan. De levensduur van onze mijnen wordt steeds korter en iedereen probeert de ounces aan te vullen die gemijnd worden.

    Productie goudmijnsector daalt

    De goudprijs was de afgelopen jaren toereikend om de mijnproductie op peil te houden, maar bood de mijnbouwsector onvoldoende ruimte om nieuwe reserves in kaart te brengen. Daarom zal de wereldwijde goudwinning volgens berekeningen van BMO Capital Markets na een piek in 2019 snel afnemen. Daarvoor waarschuwt ook Arnold van Graan, analist van het in Johannesburg gevestigde Nedbank Capital. Hij verklaarde het volgende tegenover Bloomberg.

    Over drie tot vijf jaar komt er een aanzienlijke daling in de productie van de goudmijnsector. De meeste bedrijven worstelen om dit komende gat te dichten en daarom zien we een heropleving van exploratie, fusies en overnames.

    peak-gold-bbg

    Productie goudmijnsector daalt na 2019 (Bron: Bloomberg)

    Fusies en overnames

    Het mijnbouwbedrijf Acacia Mining wil fuseren met Endeavour Mining, terwijl Sibanye Gold $2,2 miljard heeft neergeteld voor de overname van Stillwater Mining, een mijnbouwbedrijf dat platina en palladium wint.

    Andere mijnbouwbedrijven als Gold Fields en Harmony Gold investeren miljoenen voor de uitbreiding van bestaande mijnen in respectievelijk Australië en Zuid-Afrika. AngloGold Ashanti, de derde grootste speler in de goudmijnsector, ziet ook kansen om organisch te groeien. Dit bedrijf heeft zich voorgenomen meer te investeren in exploratie in landen als Tanzania, Brazilië, Guinee en Congo.

    hollandgold-logo

    Deze bijdrage wordt u aangeboden door Hollandgold, uw adres voor de aankoop van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over goud kopen? Neem dan contact op via [email protected] of bel +31(0)88-4688400. 

  • Europa kan stimuleringsbeleid VS niet volgen

    Europa kan stimuleringsbeleid VS niet volgen

    In de Verenigde Staten trekt de economische groei aan. Ook de inflatie loopt dankzij de plannen van nieuwe president Donald Trump weer op. Voor Europa is het lastig om de Trump-strategie te kopiëren. Het is tevens afwachten of het continent profiteert van de Amerikaanse opleving.

    De plannen van Donald Trump om de belastingen te verlagen en investeringen in infrastructuur aan te moedigen zetten de economische ontwikkelingen in de Verenigde Staten volop in de schijnwerpers. Voor Europa is het goed nieuws als de Amerikaanse economie op stoom komt. “Er is zeker een mogelijkheid dat de export van Europese bedrijven toeneemt als de opleving in de Verenigde Staten zich de komende tijd doorzet”, vertelt Robeco-hoofdeconoom Léon Cornelissen.

    Importheffing

    In de ogen van Cornelissen is het te vroeg om al optimistischer te worden over de Europese groeivooruitzichten: “In zijn toespraken vertelt Trump dat hij de productie-industrie in de Verenigde Staten zoveel mogelijk wil beschermen. Onlangs had hij het daarbij over een importheffing van 35 procent voor Duitse auto’s. Als hij die plannen daadwerkelijk doorvoert, gaan de positieve effecten van de Amerikaanse groei grotendeels voorbij aan Europese exportbedrijven.” 

    Voorbeeld volgen?

    De stijging van de groei- en inflatievooruitzichten als gevolg van de plannen van Trump roept de vraag op waarom Europa dit voorbeeld niet volgt. Dit continent kampt al lange tijd met een zeer zwakke economische groei en met een extreem lage inflatie. Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), probeert de inflatieverwachtingen aan te wakkeren met een negatieve depositorente en het doorzetten van een programma waarbij tegenwoordig elke maand €60 miljard aan staatsobligaties en andere activa wordt opgekocht.

    Verschillen tussen noord en zuid

    De ECB-maatregelen hebben echter steeds minder effect en Draghi zou niets liever zien dan dat overheden zelf in actie komen om de economie te stimuleren. Voorlopig ontbreekt het hen echter aan de mogelijkheden of de wil om fiscale maatregelen te nemen. Zuid-Europese landen kampen met hoge staatsschulden. Hierdoor hebben ze geen ruimte voor belastingverlagingen of het opvoeren van infrastructuurinvesteringen. In het noorden van Europa ligt dat heel anders.

    Liever begrotingsevenwicht dan groei-impuls

    “De Duitse infrastructuur kan ook wel een likje verf gebruiken”, zegt Cornelissen: “Het land hecht echter meer waarde aan een evenwicht op de begroting dan aan het vrijmaken van middelen voor een economische stimulans waar ook andere Europese landen van zouden profiteren. Dat evenwicht op de begroting is voor een groot deel te danken aan de extreem lage rente van de ECB en aan het overschot op de lopende rekening. Zolang landen als Duitsland en Nederland vasthouden aan het huidige beleid, wordt de economie van Zuid-Europese landen afgeknepen en blijven de onevenwichtigheden binnen het continent bestaan. De groeivooruitzichten voor Europa halen het dan ook niet bij die voor de Verenigde Staten.”  De aanstelling van de nieuwe president Donald Trump kan ook invloed hebben op beleggen. Lees op de website van Robeco welke kansen en risico’s het met zich mee brengt. Robeco

    Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

  • “Nieuwe dollarcrisis vergelijkbaar met jaren tachtig”

    We krijgen een nieuwe dollarcrisis vergelijkbaar met die van de jaren tachtig. Dat zegt David Marsh, mede-oprichter van het Official Monetary and Financial Institutions Forum (OMFIF), in een interview met CNBC. Hij verwacht dat er binnen twee jaar een nieuw internationaal akkoord bereikt zal worden om de waarde van de munt omlaag te brengen, net zoals dat in de jaren ’80 gebeurde met het Plaza akkoord.

    De laatste jaren hebben we de grootste valutafluctuaties gehad sinds de Tweede Wereldoorlog. De laatste drie of vier jaar is de dollar erg sterk met een stijging van ongeveer tien procent per jaar. In reële termen, wat betekent dat de Verenigde Staten steeds minder concurrerend worden. Dat is precies het tegenovergestelde van wat president Trump wil bereiken.

    Als je de grafieken bekijkt zul je zien dat het erg veel lijkt op de jaren tachtig. Ik voorzie dat de dollar nog wel een jaar kan aansterken, maar dat we daarna een dollarcrisis krijgen zoals in het begin van de jaren negentig.

    Sterke dollar

    De dollarindex zakte afgelopen week van een 14-jaars hoogtepunt van 103,82 naar 99,23, maar dat is volgens Marsh nog geen reden om aan te nemen dat de opwaartse trend gebroken is. Hij verwacht dat Trump belangrijke handelspartners en exportlanden als Duitsland, China en Japan de schuld zal geven van een verdere waardestijging van de dollar.

    Een waardestijging van de dollar is om verschillende redenen problematisch. Voor de Verenigde Staten betekent een dure dollar dat de concurrentiepositie van Amerikaanse bedrijven verslechtert en dat het nog aantrekkelijker wordt goederen te importeren in plaats van deze in eigen land te produceren. Dat staat haaks op de doelstelling van Trump om meer werkgelegenheid te scheppen in de Verenigde Staten.

    Voor de rest van de wereld is een sterke dollar ook niet gunstig, omdat veel bedrijven buiten het dollargebied leningen in dollars hebben uitstaan. Die leningen worden steeds duurder bij een waardestijging van die munt. Volgens cijfers van de Bank for International Settlements is er voor ongeveer $8 biljoen aan dollarschuld buiten de Verenigde Staten.

    Dollarcrisis?

    In de jaren was er ook een wereldwijde vlucht richting de dollar, waardoor de dollar in een paar jaar tijd de helft in waarde steeg ten opzichte van andere valuta. De regeringen van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Japan kwamen toen in het Plaza hotel bijeen om afspraken te maken over een gecoördineerde verkoop van dollarreserves. Door ingrepen op de valutamarkt zakte de waarde van de dollar en daalde het handelstekort van de Verenigde Staten.

    De kans is groot dat er binnen afzienbare tijd opnieuw maatregelen genomen moeten worden om de waardestijging van de dollar tegen te gaan. Het is nog maar de vraag of dat weer op gecoördineerde wijze zal gebeuren, aangezien de status van de dollar als wereldreservemunt steeds vaker ter discussie staat en de onderhandelingspositie van de VS nu minder sterk is dan in de jaren tachtig.

    usdollar-index

    Waardestijging dollar werd ongedaan gemaakt met Plaza akkoord in 1985 (Grafiek via Wikipedia)

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Video: 25 jaar na Verdrag van Maastricht

    Het is vandaag precies 25 jaar geleden dat het Verdrag van Maastricht werd ondertekend, het verdrag dat de basis legde voor meer economische integratie en de totstandkoming van een monetaire unie. In de volgende video legt de ECB uit welke voordelen de euro heeft gebracht voor de ruim 300 miljoen Europeanen die de munt nu dagelijks gebruiken.


  • Goudprijs naar hoogste niveau in bijna drie maanden

    De goudprijs zit de laatste weken weer in een opwaartse trend en bereikte dinsdag zelfs het hoogste niveau in bijna drie maanden. Op het moment van schrijven staat de prijs op €37.070 per kilo en €1.152 per troy ounce, de hoogste stand sinds 10 november vorig jaar. Daarmee staat de koers ruim 4% hoger dan begin dit jaar en zelfs 6,5% hoger dan het laagste niveau van december vorig jaar.

    Het edelmetaal profiteert van een zwakkere dollar en de vrees voor een meer protectionistisch economisch beleid in de Verenigde Staten. Ook begint de inflatie weer op te lopen, waardoor die andere veilige haven van obligaties minder aantrekkelijk wordt. Een oplopende inflatie, gecombineerd met een extreem lage rente, betekent een negatieve reële rente. Dat is historisch gezien gunstig voor goud en minder gunstig voor staatsobligaties.

    Ook de zilverprijs zit de laatste weken in een opwaartse trend. Op het moment van schrijven ligt de prijs op ongeveer €530 per kilogram. Dat is 4,8% hoger dan begin dit jaar en zelfs 9,7% hoger dan het laagste niveau van december.

    goudprijs-drie-maanden

    Goudprijs naar hoogste niveau in bijna drie maanden (Bron: Goudstandaard)

  • Bill Gross: “Monetaire verruiming is permanent”

    Centrale banken proberen koste wat kost de waarde van financiële activa zoals aandelen en obligaties te ondersteunen en daarom is het zeer onwaarschijnlijk dat zij hun stimuleringsprogramma’s op een dag weer terug zullen draaien. Dat schrijft vermogensbeheerder Bill Gross van Janus Capital in zijn nieuwste column over de toestand van de wereldeconomie.

    Sinds 2003 is de balans van alle grote centrale banken in de wereld samen toegenomen van ongeveer $2 biljoen naar $12 biljoen, wat betekent dat ze al voor $10 biljoen aan beleggingen uit de markt hebben gehaald. Dit deden ze niet alleen om de rente te verlagen, maar ook om de nominale waarde van al het schuldpapier kunstmatig te ondersteunen. Door structureel staatsobligaties, bedrijfsleningen en zelfs aandelen op te kopen zijn centrale banken een belangrijk steunpilaar geworden van onze economie. Zo belangrijk dat het volgens Bill Gross onmogelijk is geworden voor centrale banken om dit beleid weer ongedaan te maken.

    central-bank-balance-sheets-januscapital

    Balanstotaal centrale banken explosief gestegen (Grafiek via Janus Capital)

    Eindeloze stimulering

    Centrale banken wisten met hun interventies een totale ineenstorting van het financiële systeem te voorkomen, maar de ongewenste bijwerkingen worden steeds meer zichtbaar. Daarover schrijft de vermogensbeheerder van Janus Capital het volgende:

    “Zoals ik eerder al geschreven heb is het kapitalisme verstoord geraakt. Besparingen en investeringen worden ontmoedigd door een rendement dat te laag is in verhouding tot de historische productiviteitsgroei. Zombiebedrijven werden in leven gehouden, in tegenstelling tot de ‘creatieve destructie’ theorie van Schumpeter.

    Schulden zijn alleen maar verder toegenomen ten opzichte van het bbp. Het financiële systeem is niet opgeschoond en hersteld naar een balans waar risico en rendement weer in verhouding tot elkaar staan. Dit evenwicht is vervangen door een onevenwichtigheid, maar het is lastig om deze economische illusie te zien zo lang de volatiliteit laag blijft.”

    De Federal Reserve bouwde haar stimuleringsprogramma in 2014 af, maar het duurde toen niet lang voordat andere centrale banken het stokje overnam. Het lijkt erop alsof de afbouw van monetaire stimulering door de ene centrale bank opgevangen moet worden door een andere centrale bank. De Amerikaanse Federal Reserve, die formeel gestopt is met het opkopen van staatsobligaties en hypotheekleningen, blijft de schulden die ze op haar balans heeft staan gewoon doorrollen.

    “De Amerikaanse 10-jaars rente blijft op 2,45%, omdat de ECB en de Bank of Japan iedere maand gezamenlijk voor $150 miljard aan eigen schuldpapier opkopen. Veel van het geld stroomt richting Amerikaanse staatsleningen die 2,45% rendement geven. Zonder deze financiële doping zou wereldwijd zowel de obligatiemarkt als de aandelenmarkt in elkaar zakken en een tranendal van significante proporties opleveren. Ik durf te stellen dat zonder de opkoopprogramma’s van de ECB en de Bank of Japan de rente op Amerikaanse 10-jaars leningen snel zou stijgen tot 3,5% en de Amerikaanse economie in een recessie zou belanden.”

    Geldpersfinanciering

    Zo op het eerste gezicht lijkt het monetaire beleid van centrale banken niet schadelijk. Ze hebben een ineenstorting van het wereldwijde financiële systeem weten te voorkomen, terwijl de waarde van aandelen en obligaties is de laatste jaren sterk is toegenomen. Toch is er reden om ons zorgen te maken, want met al deze opkoopprogramma’s is fiscaal en monetair beleid door elkaar heen gaan lopen. De rente die centrale banken krijgen op hun staatsobligaties vloeit in veel gevallen rechtstreeks terug naar de overheid, waardoor je in zekere zin al van monetaire financiering kunt spreken. Centrale banken financieren in steeds grotere mate de schulden van overheden.

    Een ander probleem van de lage rente is dat pensioenfondsen en verzekeraars in deze wereld van extreem lage rente geen rendement meer kunnen maken, waardoor de solvabiliteit van deze instituten onder druk zal komen te staan. En dan hebben we het nog niet eens over de spaarders die vrijwel geen rente meer krijgen over hun spaargeld.

    De financiële markten zijn gewend geraakt aan monetaire stimulering en bieden centrale banken geen gemakkelijke uitweg. De verwachting is dat de rente verder zal oplopen, zeker als centrale banken elders in de wereld hun stimuleringsprogramma’s gaan afbouwen. En daar zullen ze met een wereldwijd oplopende inflatie vanzelf toe gedwongen worden. Een catch 22?
    hollandgold-logo

    Deze bijdrage wordt u aangeboden door Hollandgold, uw adres voor de aankoop van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over goud kopen? Neem dan contact op via [email protected] of bel +31(0)88-4688400. 

  • Meer geld voor infrastructuur, maar waar zijn de projecten?

    Dankzij de Amerikaanse verkiezingen is de belangstelling voor de fysieke infrastructuur weer helemaal terug. Beleggers hopen dat bijvoorbeeld president Trump zijn beloftes gestand gaat doen en de komende jaren inderdaad onvoorstelbaar veel miljarden gaat vrijmaken om de volledig verwaarloosde infrastructuur van dat land te moderniseren en op het niveau van de 21ste eeuw te brengen.

    De belangstelling om te investeren in infrastructuur is in het afgelopen decennium omgeslagen van sluimerend naar reëel. De lage rente dwong veel institutionele beleggers uit te zien naar laag risicovolle investeringen met een redelijk rendement. Het upgraden van al bestaande infrastructuur had daarbij de voorkeur, zeker als het om tolwegen of vliegvelden ging of gaat. Die leveren van meet af aan een inkomstenstroom op. Nieuwe projecten, die van de grond af opgebouwd moeten worden, waren en zijn daarom vaak minder populair bij de institutionele belegger.

    Meer geld, minder projecten

    Tegenover die groeiende belangstelling van de belegger staat een overheid die de afgelopen jaren alleen maar bezuinigd heeft op grote infrastructurele projecten, zoals de aanleg van wegen of spoorwegen of energieprojecten. De uitkomst van deze haaks op elkaar staande ontwikkelingen was dat er teveel geld voorhanden is voor te weinig projecten en dat drijft de prijs onnodig op! Cijfers onderstrepen deze ongezonde trend. In het afgelopen jaar beliepen de investeringen in infrastructuur wereldwijd een bedrag van $413 miljard, een stijging van 14% vergeleken met 2015. Het aantal deals bleef steken op 1.772 en dat was nagenoeg evenveel als in 2015. Teveel geld is op zoek naar te weinig deals, mag je derhalve concluderen. Trouwens het aantal deals komt al sinds 2013 uit op een getal tussen 1.700 en 1.800.

    Light Streaks City Buildings Cityscape HighwayInvesteerders kunnen misschien hun hoop voor de nabije toekomst het best op Europa vestigen. Daar is de groeiende belangstelling voor infrastructuur het concreetst. In 2015 telde dit werelddeel 555 infrastructuurprojecten met een totale waarde van $97 miljard. Er zitten aantrekkelijke projecten in de pijplijn. In 2016 besloten de Britten om Heathrow te gaan uitbreiden en om een tweede hogesnelheidslijn aan te leggen.

    In de VS maakt, zoals gezegd, president Trump, veel lawaai als het om het verbeteren van de infrastructuur gaat. Daar zit echter een schaduwzijde aan. Trump heeft ook gezegd dat hij het accent weer helemaal gaat leggen op fossiele energie. Dat zal ten koste gaan van investeringen in renewable energy. In 2016 ging 42% van al het geld dat gereserveerd was voor het verbeteren van de infrastructuur juist naar projecten voor renewable energy. In 2015 was dat nog 39% en in 2013 37%. Als Trump doet wat hij zegt, ziet de toekomst er voor renewable energy een stuk minder rooskleurig uit dan in het recente verleden het geval was.

    Lokale investering in infrastructuur

    Overigens is het idee van Trump om in wegen, bruggen en spoorwegen te investeren nog niet zo dwaas en ouderwets als sommigen beweren. Investeringen in infrastructuur hebben vaak een lokaal karakter. Een voordeel daarvan is dat ze vaak lokaal nieuwe investeringen uitlokken. Dat betekent dat de voordelen van de infrastructurele investeringen ook lokaal terecht komen! Een minder goed idee is het om de investeringen op basis van public-private partnerships te plegen.

    Volgens de bekende Amerikaanse econoom Lawrence Summer blijken dit soort partnerships de kosten onnodig omhoog te jagen, omdat private partijen simpelweg een hoger rendement eisen. Daar komt nog bij dat private partijen meestentijds slechts belangstelling hebben voor projecten met het mooiste rendement. Voor het opvullen van gaten in de wegen hebben ze doorgaans geen belangstelling of er moeten buitensporige belastingvoordelen tegenover staan. Volgens Summer zijn private partijen ook helemaal niet nodig. Hij onderstreept dat er teveel geld is dat een goede bestemming zoekt. Dus zullen de leenkosten gewoon meevallen! Nu de projecten nog!

    Cor Wijtvliet

    Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

    beurshalte-logoOver Beurshalte:

    Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

    Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

  • De inflatie is terug

    In het Duitse blad Bild stond onlangs een artikelt waarin de auteur gewag maakte van het op een breed front stijgen van de prijzen. Prijzen van veel voedingsproducten gingen met vele procenten tegelijk omhoog en hetzelfde zag je gebeuren bij de prijzen voor kleding. De onderliggende oorzaak was een stijging van de inflatie in Duitsland naar 1,7%. Dat is nog steeds beneden de doelstelling van de ECB van pakweg 2%. Het is weer wel de sterkste stijging sinds 2013 en juist dat gegeven maakt veel indruk op zowel consumenten als beleggers. We zijn gewend geraakt aan stilstand, stagnatie en/of deflatie.

    Er hangt echter verandering in de lucht en dat zal komende maanden steeds duidelijker worden. Inflatie is niet dood, integendeel! Bijna overal in Europa, maar ook in de VS en China gaan prijzen weer stijgen. Dat verschijnsel ondergraaft de centrale stelling van de ECB dat de economie forst gestimuleerd moet worden.

    inflation-eurozone

    Inflatie in de Eurozone loopt weer op (Grafiek via Tradingeconomics)

    Inflatie loopt snel op

    Stijgende olieprijzen zijn gedeeltelijk een verklaring voor de comeback van de inflatie. Inkoopmanagers merken dat het duurder wordt om te winkelen. Sterker nog, prijzen aan de fabriekspoort laten de snelste stijging zien sinds 2011. Een andere verklaring voor de terugkeer zijn loonstijgingen. Vakbonden in Duitsland en Frankrijk zetten in op hogere lonen nu de werkloosheid begint te dalen. In Duitsland is die nog niet zo laag geweest sinds de val van de Muur. Verkiezingen in een land als Nederland kan een regering aan de macht brengen die zich inzet voor loonstijging in dit land. Bezuinigen lijkt definitief passé.

    En dan is er natuurlijk president Trump. Iedereen gaat ervan uit dat zijn regering het mes gaat zetten in de belastingen om zo de economie te stimuleren. Dat kan resulteren in een sterke dollar en een zwakke euro. Voor Europa is dat een mooie kans op meer export, maar ook op meer prijsinflatie bij de import. Juist daarom is een inflatie van 2% nagenoeg binnen handbereik.

    Versnelde tapering

    Wat kan dit voor de belegger betekenen? Het zou ertoe kunnen leiden, dat het kwantitatieve stimuleringsbeleid van de ECB op de helling gaat, ondanks het recente besluit om voorlopig alles bij het oude te laten. Van Mario Draghi valt niet te verwachten dat hij op ontwikkelingen vooruit gaat lopen, maar zelfs een bescheiden opleving van de inflatie kan het hem mogelijk maken met de afbouw van het opkoopprogramma te beginnen. Eind vorig jaar kondigde Draghi al aan het opkoopprogramma af te bouwen tot €60 miljard per maand.

    In juni zou de ECB weer een stapje verder kunnen of moeten gaan. Het is dan duidelijk hoe de verkiezingsuitslagen eruit zien. Het zal ook duidelijker zijn wat de effecten van het beleid van Donald Trump zullen zijn. Als die uitmonden in een sterkere stijging van de prijzen, is het niet ondenkbaar dat de ECB dan echt gaat besluiten af te bouwen met bijvoorbeeld € 10 miljard per maand. De centrale bankiers zullen daarbij de de adem van Frankfurt in hun nek voelen. Duitsers houden nu eenmaal niet van inflatie, ook al is het maar een beetje!

    Cor Wijtvliet

    Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

    beurshalte-logoOver Beurshalte:

    Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

    Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

  • Turken kochten in december veel goud

    De oproep van de Turkse president Erdogan begin december om alle buitenlandse valuta om te wisselen voor goud en Turkse lira bleef niet zonder gevolgen, want in december werd er een recordhoeveelheid goud aan bankkluisjes toegevoegd. Volgens cijfers van de Turkse Banking Regulation and Supervision Agency (BDDK) steeg de totale waarde van al het goud in bankkluizen in december met 33%, van 12,76 biljoen naar bijna 17 biljoen Turkse lira.

    De oproep van Erdogan werd slechts ten dele opgevolgd, want een vlucht in de Turkse valuta bleef uit. Deze valuta doet het de laatste jaren sowieso vrij slecht, want in Turkse lira gemeten staat de goudprijs vandaag de dag vijf keer zo hoog als in 2007. Betaalde je toen ongeveer 30.000 lira voor een kilo goud, nu is dat een recordbedrag van bijna 150.000. Verstandige spaarders in Turkije hadden dus al veel eerder hun lira omgewisseld voor goud of voor sterke valuta zoals de euro en de dollar.

    goldprice-turkish-lira

    Goudprijs in Turkse lira (Bron: Goldprice.org)