Tag: banken

CFTC verdenkt banken van marktmanipulatie

De Commodities Futures Trading Commission (CFTC) verdenkt een aantal banken van marktmanipulatie, met name in de handel van aluminium en tin. De Amerikaanse toezichthouder heeft een opslagdepot gedagvaard, omdat er verdenkingen zijn dat het depot met bepaalde banken samenwerkt om de prijzen van metalen kunstmatig hoog te houden. De toezichthouder eist volgens Reuters alle communicatie en documentatie van het depot op dat gerelateerd is aan de Londen Metals Exchange (LME) sinds het begin van 2010.

De dagvaarding van het metaaldepot volgt op verdenkingen van onder meer Coca Cola dat opslagdepots met opzet de kosten van aluminium verhogen. De depots waar de frisdrankfabrikant mee samenwerkt zouden opzettelijk traag zijn met de uitlevering van aluminium. Volgens Reuters is het mogelijk dat de CFTC meerdere opslagdepots heeft gedagvaard, maar daar zijn nog geen harde bewijzen voor te vinden.

Banken

Banken hebben de laatste jaren veel meer macht gekregen in de grondstoffenhandel. Niet alleen mogen ze handelen in allerlei soort metalen, ook kunnen ze complete opslagdepots overnemen. In het verleden hadden traditionele opslagbedrijven als het Nederlandse C. Steinweg en het Singaporese CWT Commodities controle over de meeste opslagdepots van bijvoorbeeld aluminium, maar in de laatste jaren hebben banken als Goldman Sachs, JP Morgan en grondstoffenhandelaren als Glencore Xstrata Plc en Trafigura AG steeds meer depots van de traditionele marktpartijen overgenomen.

Marktmanipulatie

Volgens verschillende opslagdepots en de Londen Metals Exchange zijn de grote voorraden van grondstoffen en de hoge prijzen voor fysiek metaal het gevolg van de lage rente en de markt die in contango verkeert. Het is voor handelaren daarom aantrekkelijk om de metalen maanden vooruit te verkopen en hoge opslagkosten door te berekenen. Sommige banken hebben zowel controle hebben over de handel als over de fysieke uitlevering en kunnen die situatie uitbuiten door opzettelijk langzaam metalen uit te leveren.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie is ook al op deze kwestie gedoken. Ze heeft volgens bronnen van Reuters een bezoek gebracht aan een metaaldepot om de werkwijze en de procedures van het bedrijf in kaart te brengen. The Beer Intitute, een grote speler in de biermarkt met meer dan 2.800 brouwerijen en een omzet van $250 miljoen, is al met het Amerikaanse ministerie van Justitie in contact getreden om de situatie aan de kaart te brengen. Coca Cola en haar aluminiumleverancier Novelis Inc hebben ook al klachten neergelegd bij de toezichthouders. Ze vinden dat de metaaldepots heel lang wachten met uitlevering, dat ze relatief hoge opslagkosten in rekening brengen en dat ze extra hoge premies doorberekenen aan hun afnemers.

De afgelopen maand zijn er volgens Reuters meer rechtszaken aangespannen door industriële afnemers van aluminium. Ze beschuldigden banken en de metaaldepots van het achterhouden van voorraden, met als gevolg dat de hogere kosten voor aluminium doorberekend moeten worden in de prijzen van producten uiteenlopend van een colablikje tot vliegtuigen. Goldman Sachs en JP Morgan worden in verband gebracht met de vermeende marktmanipulatie, maar beide banken ontkennen dat.

Voorraden

In de afgelopen drie maanden heeft zich een grote voorraad van aluminium en andere metalen opgestapeld in de metaaldepots die horen bij de Londen Metals Exchange. Dat zou het gevolg zijn van de (administratieve) belemmeringen die de depots opwerpen voor hun klanten. Volgens critici van het LME systeem is er een te grote beperking op het volume dat dagelijks uitgeleverd mag worden. Zo kunnen bepaalde opslagdepots met meer dan 900.000 ton metaal onder de huidige regels maximaal 3.500 ton per dag uitleveren.

Goldman Sachs verklaarde eerder al dat haar opslagdepot geen regels heeft overtreden. Toch heeft de bank, om de druk op har activiteiten in de grondstoffenmarkt te verlagen, één van haar depots direct opengesteld voor haar klanten. Dat gebeurde een week nadat Reuters het onderwerp voor het eerst aan het licht bracht.

Bron: Reuters

CFTC dagvaardt metaaldepots inzake prijsmanipulatie

12 augustus 2013
Bank en regering in Italië reiken elkaar helpende hand toe

Volgens Zero Hedge is er een goede verklaring te vinden voor de redding van de Italiaanse bank Monte dei Paschi. De derde grootste bank van Italië kreeg in 2009 nog een injectie van €2 miljard om haar kapitaalbuffer te versterken, werd begin dit jaar nog betrapt op het bezit van derivaten die een verlies van €367 miljoen moesten maskeren en vraagt nu opnieuw om hulp.

De reden waarom de Italiaanse regering deze bank een hand boven het hoofd houdt is uit onderstaande grafiek af te leiden. Zero Hedge dook in de laatste cijfers (PDF) van de Banca Monte dei Paschi en ontdekte dat de bank alleen in het tweede kwartaal van dit jaar al €3 miljard aan Italiaanse staatsobligaties gekocht heeft. De overheid reikt de bank de helpende hand toe, terwijl de bank op haar beurt de Italiaanse regering helpt met de financiering van haar enorme staatsschuld!

Monte Paschi koopt meer Italiaanse schuldpapier (Bron: Zero Hedge)

Schuldfinanciering

Het is een uitruil van gunsten die we eerder ook al ter sprake brachten op Marketupdate. Ook Spanje heeft er een handje van, want daar zit het grootste pensioenfonds al helemaal vol met staatsobligaties van de eigen overheid! In de VS gaat het overigens nog simpeler, daar staat een private centrale bank die maandelijks $85 miljard aan schuldpapier opkoopt (waarvan $40 miljard staatsobligaties).

8 augustus 2013
EU: Maximaal €100 tot €200 pinnen bij bankencrisis

Als het aan Europa ligt kunnen spaarders voortaan nog maar €100 tot €200 per dag opnemen als de bank waar ze hun spaargeld hebben staan in de problemen komt. Tijdens de reddingsoperatie zullen spaarders vier weken lang niet over al hun spaargeld kunnen beschikken. Weliswaar is een bedrag van maximaal €100.000 gegarandeerd door het Europese deposito garantiestelsel (DGS), maar spaarders kunnen dankzij dit besluit van de EU vier weken niet over het volledige bedrag beschikken.

Financiële repressie

De maatregel is door Litouwen bedacht om het eigen vermogen te beschermen van de banken die gered moeten worden. Door een opnamelimiet van €100 tot €200 per dag in te stellen voorkomen de Europese beleidsmakers een exodus van spaargeld die in de paniek van een bankencrisis kan ontstaan. Aanvankelijk werd voorgesteld om de spaartegoeden in crisistijd voor een periode van één week te blokkeren, maar dat is blijkbaar niet haalbaar. Een periode van vier weken geeft banken meer tijd om een ‘doorstart’ te maken en het vertrouwen van spaarders terug te winnen.

Garanties

Angela Merkel en Wolfgang Schäuble hebben toegezegd dat spaarders niet hoeven te bedelen om de compensatie van maximaal €100.000 spaargeld per bank. Nu blijkt dat toch wat genuanceerder te liggen. Het spaargeld wordt onder het depositogarantiestelsel beschermd bij het omvallen van een bank, maar daarmee is dus niet gezegd dat jet spaargeld ook meteen opneembaar is. Deutsche Wirtschafts Nachrichten schrijft dat spaarders er verstandig aan doen om nu al te anticiperen op deze nieuwe maatregel, door alvast een gedeelte van het spaargeld van de bank te halen. Zeker als men geld nodig heeft voor grote aankopen of voor de bedrijfsvoering is het verstandig om een gedeelte van het spaargeld binnen handbereik te hebben.

Omdat banken moeten opdraaien voor de uitkering van spaargeld onder het Europese DGS zullen banken elkaar meer in de gaten moeten houden. Deutsche Wirtschafts Nachrichten schrijft dat de European Banking Authority (EBA) de risico’s van banken in kaart kan brengen. De bedoeling is dat overheden worden ontzien als een bank in de problemen komt. Dat is de beruchte ’template’ waar de inwoners van Cyprus over mee kunnen praten.

Ook kleine spaarder moet opletten

Uit deze ontwikkelingen kunnen we afleiden dat ook de kleine spaarder moet opletten. Hoewel spaargeld gegarandeerd wordt tot €100.000 is het in een noodsituatie onmogelijk om het geld in één keer op te nemen. Ook voor kleine spaarders kan het lonen om wat spreiding toe te passen in hun spaarvermogen, zodat het tenminste gedeeltelijk binnen handbereik ligt in een noodsituatie.

Herman van Rompuy, Dalia Grybauskaite en José Manuel Barroso willen spaargeld vier weken blokkeren als bank omvalt

8 augustus 2013
Banken kunnen goudprijs niet voorspellen

Analisten van banken geven regelmatig koersdoelen af voor de goudprijs of de zilverprijs, maar daar worden beleggers doorgaans niet veel wijzer van. Goudstandaard vergeleek de verwachtingen van begin dit jaar met de meest actuele verwachtingen van dezelfde banken. Wat blijkt: ook banken kunnen de goudprijs niet voorspellen! Begin dit jaar, toen de goudprijs tussen de $1.650 en $1.700 per troy ounce schommelde, voorspelden grote banken als Goldman Sachs, Morgan Stanley, Barclays, Deutsche Bank een stijging van de goudprijs naar gemiddeld $1.824 over heel 2013.

‘Honderden dollars lager’

Hoe groot is het verschil met de werkelijkheid. De goudprijs zakte eind juni onder de $1.200 per troy ounce en staat op het moment van schrijven op $1.283 per troy ounce. De gemiddelde goudprijs van 2013 is op dit moment $1.486 per troy ounce. Dat is enkele honderden dollars lager dan het koersdoel dat banken ons begin dit jaar voorspiegelden. Citigroup en Bank of America zaten daar begin dit jaar nog het dichtste bij met koersdoelen van respectievelijk $1.675 en $1.655 per troy ounce. Merrill Lynch en Deutsche Bank zaten er het verste van af met een verwachting van meer dan $2.000 voor een troy ounce goud.

In de onderstaande grafiek geven de grijze balkjes de oude koersdoelen van begin dit jaar weer. De gele balkjes geven de meest recente verwachtingen voor 2013 weer, de oranje balkjes de meest recente verwachtingen voor de goudprijs in 2014. Zoals u kunt zien verwachten de meeste banken dit jaar een beperkt herstel van de goudprijs. Voor 2014 zijn de meningen opnieuw verdeeld. Zeven banken denken dat de prijs volgend jaar lager ligt dan dit jaar. Drie banken verwachten een stijging van de goudprijs in 2014. Van Bank of America konden we geen recent koersdoel voor goud voor volgend jaar vinden.

Banken kunnen goudprijs niet voorspellen

7 augustus 2013
Australië laat banken betalen voor noodfonds

Australië wil banken laten betalen voor een noodfonds dat kan ingrijpen als een bank omvalt. Zodoende worden de kosten voor de redding van een bank niet langer op de overheid, maar op de bankensector afgewenteld. De nieuwe heffing wordt in januari 2016 pas ingevoerd en vereist dat banken over alle spaartegoeden van AU$250.000 eenmalig een heffing van 0,05% afdragen naar het nieuwe reddingsfonds. Het systeem is vergelijkbaar met het Europese deposito garantiestelsel, waarbij banken samen opdraaien voor verliezen die spaarders lijden als één van die banken omvalt. De staatskas wordt hiermee ontzien.

Het is overigens nog maar de vraag of de kosten werkelijk bij de bank worden neergelegd. Verschillende banken hebben er al voor gewaarschuwd dat ze de heffing die in 2016 doorgevoerd wordt door kunnen berekenen aan klanten. En zo is de cirkel weer rond.

Economie Australië groeit minder

De Australische economie vertraagt en het begrotingstekort bleek veel groter te zijn dan waar men op gerekend had. Het Australische ministerie van Financiën verwacht een tekort van AU$30 miljard (omgerekend €20 miljard) in het huidige fiscale jaar, veel meer dan een eerdere projectie van een tekort van AU$18 miljard. De Australische economie profiteerde jarenlang van de stijgende grondstoffenprijzen, waardoor de mijnbouwsector floreerde.

De groei van de Chinese economie heeft Australië de afgelopen jaren ook geholpen, want China is inmiddels de belangrijkste afzetmarkt van het land ‘down under‘. Door een terugval in de groei bij haar belangrijkste handelspartner en door de daling van de grondstoffenprijzen moest ook de Australische economie een tandje terugschakelen. Dat zien we nu ook terug in de begroting, want de belastinginkomsten vallen tegen.

Vandaag verlaagde Australië haar groeiverwachting voor het huidige fiscale jaar van 2,75% naar 2,5%. Om meer geld in het laatje te krijgen verhoogt de Australische regering met ingang van december de belasting op sigaretten met 12,5%. Daarnaast wordt een subsidie op bepaalde auto’s geschrapt. Deze twee maatregelen leveren een besparing op van respectievelijk 5,3 en 1,8 miljard Australische dollars.

Banken in Australië moeten in 2016 geld opzij zetten voor een noodfonds

2 augustus 2013
JP Morgan: In twee jaar $7 miljard aan boetes

JP Morgan heeft in twee jaar tijd $7 miljard uitgegeven aan schikkingen met consumenten en toezichthouders. De bank ging verschillende keren over de schreef, maar wist steeds weg te komen met een boete waar het management waarschijnlijk niet wakker van ligt. In 2012 haalde JP Morgan nog een nettowinst van $20,53 miljard en in 2011 bleef er onderaan de streep nog $18,2 miljard over. Voor de banken zijn de schikkingen niet veel meer of minder dan een afkoopsom.

Sinds het uitbreken van de financiële crisis zijn de toezichthouders strenger geworden, maar het is de vraag of de schikkingen en boetes hoog genoeg zijn om het gedrag van de grote zakenbanken te verbeteren. The Daily Beast verzamelde alle schikkingen en boetes die JP Morgan tussen april 2011 en januari 2013 afwikkelde.

April 2011: $56 miljoen

JP Morgan was een van de banken in een class-action lawsuit die beschuldigd werden van onterechte huisuitzetting van militairen die op missie waren. De bank bood haar excuses aan en betaalde $27 miljoen in cash aan de gedupeerden. Ook verlaagde ze de rente op de hypotheken van getroffen klanten en gaf ze de huizen weer terug aan de eigenaren.

Juni 2011: $153,6 miljoen

De SEC klaagde JP Morgan aan voor het misleiden van beleggers. De bank wist dat een hedgefonds speculeerde op een waardedaling van CDO’s die JP Morgan in 2007 verkocht, maar ze speelde deze informatie niet door aan haar klanten. De bank trof een schikking van $153,6 miljoen.

Juli 2011: $229 miljoen

JP Morgan werd verdacht van het manipuleren van het biedingsproces in de obligatiemarkt. Hierdoor werden 31 staten van Amerika benadeeld. De bank deed een schikkingsvoorstel van $229 miljoen, maar bekende geen schuld.

Werknemers van JP Morgan bekeken de Occupy Wall Street beweging (Afbeelding van Getty Images)

Augustus 2011: $88,3 miljoen

Het Amerikaanse ministerie van Financiën beschuldigde JP Morgan van het uitvoeren van banktransacties voor mensen en organisaties die verbonden waren met Iran, Sudan, Cuba en Liberia. Dat mocht de bank niet doen en daarom betaalde ze een boete van $88,3 miljoen.

Februari 2012: $5,29 miljard

JP Morgan en vier andere grote hypotheekverstrekkers in de VS kwamen overeen een afkoopsom van $25 miljard te betalen voor illegale en slordige praktijk in de kredietmarkt. JP Morgan en die andere banken sjoemelden met handtekeningen (robo-signing), boden een slechte service aan klanten en voerden door hun onzorgvuldige administratie foutieve huisuitzettingen uit. JP Morgan’s bijdrage aan de schikking in dit grote schandaal was $5,29 miljard.

Februari 2012: $110 miljoen

Samen met Bank of America en een aantal kleinere kredietverlenende instanties schikte JP Morgan een aanklacht die betekking had op bankoverschrijvingen. De bank zou overschrijvingen met grote bedragen voorrang hebben gegeven boven kleinere transacties, terwijl de transacties in chronologische volgorde uitgevoerd moesten worden. De schikking bedroeg $110 miljoen voor JP Morgan.

Maart 2012: $150 miljoen

Pensioenfondsen en beleggers klaagden JP Morgan aan voor het kopen van een risicovol gestructureerd beleggingsobject dat niet de bescherming gaf die aan klanten was toegezegd. De bank bood geen excuses aan, maar schikte voor $150 miljoen met de slachtoffers.

November 2012: $296,9 miljoen

De SEC beschuldigde JP Morgan van het misleiden van beleggers ten aanzien van de kwaliteit van de hypotheken waaruit bepaalde mortgage-backed securities waren opgebouwd. De bank gaf opnieuw niet toe dat ze fout zat. Wel trok ze de portemonnee: $296,9 miljoen.

Januari 2013: bedrag onbekend

Tien banken, waaronder JP Morgan, kwamen een schikking van $8,5 miljard overeen voor fouten die gemaakt zijn als gevolg van robo-signing, het knoeien met handtekeningen. De banken betaalde $3,3 miljard voor benadeelde leners en verlaagden de hypotheeklasten van de gedupeerden met in totaal $5,2 miljard. Het is onduidelijk welk gedeelde JP Morgan betaald heeft in deze zaak.

Maart 2013: $100 miljoen

JP Morgan beloofde de $546 miljoen die haar klanten aan MF Global overhandigden terug te geven. Het beleggingsfonds van Jon Corzine ging in 2011 ten onder, maar het geld is nog steeds niet teruggekomen. Slachtoffers spanden een rechtszaak aan tegen de bank en eisen compensatie voor het verlies.

Jamie Dimon moet zich verantwoorden (Afbeelding van Getty Images)

Maar wacht, er is meer….

De lijst van JP Morgan wordt mogelijk nog langer, want de toezichthouder op de Amerikaanse energiesector (FERC) heeft de bank beschuldigd van het manipuleren van de energiemarkt. Handelaren van de bank manipuleerden volgens de beschuldiging de energiemarkt in Californië en in het middenwesten van de VS, met als doel er zelf beter van te worden. Het gaat om “acht manipulatieve biedingsstrategieën”, zo schrijft de FERC in haar aanklacht. De overtredingen vonden plaats in 2010 en 2011. De Telegraaf schrijft dat er rekening wordt gehouden met een schikking van $400 miljoen om een einde te kunnen maken aan een onderzoek dat al maanden duurt.

31 juli 2013
Spaargeld vlucht uit Cyprus

Uit data van de Bank of Cyprus blijkt dat er sinds maart al enkele miljarden aan spaartegoeden zijn weggesluisd van Cypriotische bankrekeningen. Vooral de lokale bevolking en spaarders buiten de Eurozone hebben de afgelopen maanden geld weggehaald. Onderstaande grafieken van Zero Hedge zijn gebaseerd op data van de centrale bank van Cyprus en laten in één oogopslag de omvang van de daling zien. Het totale spaargeld op Cypriotische bankrekeningen is terug op het niveau van 2007, maar veel zorgwekkender is de snelheid van de daling. Nog niet eerder werd er in een paar maanden tijd zoveel geld weggesluisd.

Kennelijk zijn de kapitaalcontroles in Cyprus onvoldoende effectief, want spaarders kunnen nog steeds veel geld weghalen. Volgens Zero Hedge zijn de banken in dit tempo binnen één jaar helemaal door hun eigen vermogen heen.

Bron: Central Bank of Cyprus

26 juli 2013
Banken steken meer hypotheekrente in eigen zak

Nederlandse banken steken een steeds groter gedeelte van de hypotheekrente in hun eigen zakken, zo blijkt uit de Eigen Huis Barometer van de Vereniging Eigen Huis (VEH). Tussen mei 2012 en mei 2013 hebben banken maar de helft van de rentedaling doorberekend aan hun klanten, de rest hebben ze als winst achtergehouden. De gemiddelde hypotheekrente was in de maand mei van dit jaar 0,56 procentpunt lager dan een jaar geleden (van 4,33% naar 3,77%), maar de winstmarge die banken behaalden op hypotheken nam in dezelfde periode met 0,58 procentpunt toe (van 0,38% naar 0,96%).

De daling van de rente zou ten goede moeten komen aan de consument, maar in plaats daarvan blijft een steeds groter gedeelte achter in de zakken van de bankiers. Voor de VEH is deze ontwikkeling reden genoeg om aan de bel te trekken. Ze roept de overheid op om een maximum te stellen aan de winstmarges die banken mogen maken op hypotheken.

Winstmarge

De VEH schrijft in haar persbericht dat banken het meest profiteren van hypotheken met een rente die 10 jaar vast staat. De consument betaalt daar nu 36 procentpunt minder rente op dan een jaar geleden, maar de bank verdient er 0,72 procentpunt meer aan dan een jaar geleden. Banken die de rente vorig jaar voor 10 jaar vast konden zetten bij klanten wisten de daling van de financieringskosten voor 2/3 deel in eigen zak te steken. Onderstaande illustratie laat zien hoeveel procent winst banken behalen op hypotheken. De VEH schrijft in haar toelichting dat de Nederlandse banken momenteel een historisch hoge winstmarge maken.

Eigen Huis Barometer

Deze praktijken gaan ten koste van de huizenbezitter, zo schrijft de VEH in haar persbericht:

“De extra marge die banken maken op hypotheken komt rechtstreeks uit de portemonnee van huiseigenaren. Al jaren betalen zij maandelijks honderden euro’s te veel. Door gebrek aan concurrentie kan de marge op de hypotheekrente onverminderd doorstijgen, terwijl de politiek weigert in te grijpen.”

De VEH ergert zich vooral aan de omstandigheden waaronder dit gebeurt. De woningmarkt wordt in toenemende mate geconfronteerd met dalende huizenprijzen, hypotheken die onder water staan, betalingsproblemen en gedwongen verkopen. Ze roept de politiek op om in te grijpen en een plafond in te stellen aan de winst die banken mogen maken op hypotheken.

Basel III

Banken moeten voldoen aan strengere kapitaaleisen en versterken daarom de verhouding tussen het eigen vermogen en de uitstaande leningen. Het afromen van hypotheken is voor banken een effectieve manier om meer ‘vet op de botten’ te krijgen. Toch kan men stellen dat banken misbruik maken van de situatie. De Vereniging Eigen Huis geeft de volgende toelichting bij de cijfers:

“De Eigen Huis Rentebarometer wordt in opdracht van Vereniging Eigen Huis maandelijks berekend door de Universiteit van Amsterdam en geeft de overwinsten weer die banken verdienen op de hypotheekrente bovenop de “normale winst”. De vernieuwde Rentebarometer is gebaseerd op de aangepaste rekenmethodiek, die de Autoriteit Consument en Markt (ACM) medio april 2013 in het rapport ‘Concurrentie op de hypotheekmarkt’ heeft gepresenteerd. Aan het model zijn twee variabelen toegevoegd, de kapitaalvereisten Basel III en toename van betalingsproblemen bij klanten.”

Onderstaande video geeft een toelichting van de huidige situatie op de Nederlandse hypotheekmarkt.

[vsw id=”iuZIWhv0xVM#at=81″ source=”youtube” width=”560″ height=”315″ autoplay=”no”]

26 juli 2013
BIS: Herkapitaliseer banken met geld van vermogende spaarders

Het voorproefje van dit nieuwe ‘bail-in’ model was de redding van de SNS bank, waarbij obligatiehouders en vermogende spaarders geld hun claim op de bank verloren. Later paste Dijsselbloem in zijn rol als voorzitter van de Eurogroep hetzelfde systeem toe in Cyprus. Vermogende spaarders en obligatiehouders van de Laiki bank en de Bank of Cyprus verloren toen hun claim op de bank. Alleen spaartegoeden onder het Europese deposito garantiestelsel (DGS) bleven beschermd.

In de paper die de BIS afgelopen weekend publiceerde staat dat kleine spaarders onder het DGS verzekerd zijn van hun spaargeld. Het bail-in model beschrijft een simpele herkapitalisering, waarmee een bank in één weekend en zonder tussenkomst van de belastingbetaler weer overeind geholpen wordt. Het is de blauwdruk waar Dijsselbloem eerder al over sprak en waar later bijna iedereen overheen viel. De BIS hanteert de term “creditor-funded recapitalization mechanism”.

Claims van crediteuren wegstrepen

In de nieuwe aanpak die de BIS voorstelt wordt het eigendom van de bank in het weekend overgedragen naar een tijdelijk holding. Vervolgens wordt de bank opnieuw gekapitaliseerd door claims van crediteuren weg te strepen. Concreet zijn dat de spaartegoeden buiten het DGS en de achtergestelde obligatieleningen.

Volgens de auteurs van het BIS-document is de “bail-in” constructie de enige die de rangorde respecteert voor wat betreft het terugbetalen van de crediteuren van de bank. Het zorgt voor een snelle herkapitalisering van de bank en het voorkomt ‘moral hazard’. De bank kan niet langer verwachten dat de belastingbetaler bijspringt om de spaarders van de bank te beschermen en zal daarom minder risico’s nemen.

Onder het nieuwe “creditor-funded recapitalization mechanism” zal per bank vastgesteld worden wat nodig is om de bank te herkapitaliseren. Als eerste zijn de grote spaarders aan de beurt, daaa wordt bekeken hoeveel geld er weggehaald moet worden bij achtergestelde obligatiehouders en deposito rekeningen. “Op maandagmorgen kunnen de autoriteiten de betreffende bank opnieuw openen. Ook kan er waar nodig liquiditeit verschaft worden, omdat de bank weer voldoende gekapitaliseerd is”, zo valt te lezen in het BIS-rapport.

Bankaandelen

De holding waar de bank in gestopt is zal in de maanden die erop volgen proberen de bank te verkopen tegen een marktconforme prijs. De opbrengsten die daaruit voortvloeien komen ten goede aan de crediteuren die hun spaargeld bij de betreffende bank zagen verdampen. Hetzelfde gebeurde ook al in Cyprus, waar het geld van vermogende spaarders werd omgezet in bankaandelen. Die aandelen kunnen ze niet verhandelen, maar in het meest optimistische scenario kunnen die aandelen waarde krijgen bij de privatisering van de bank. Het management en het bestuur van de bank kan onder dit bail-in model vervangen worden, indien dat vereist is.

De auteurs van het BIS-document, Paul Melaschenko en Noel Reynolds, plaatsten een kleine kanttekening bij het model. In sommige gevallen moeten obligatiehouders verliezen nemen, nog voordat de aandeelhouders alles verloren hebben.

Bron: Reuters

Vermogende spaarders verliezen ‘beschermde status’ onder het nieuwe bail-in model

5 juni 2013
Video: Sustainable Finance Lab over geldschepping en schuld

Het Sustainable Finance Lab is een initiatief dat in 2010 werd opgestart door Herman Wijffels en Klaas van Egmond van het Utrecht Sustainability Institute (USI) en Peter Blom van Triodos Bank. In 2011 en 2012 organiseerde het Sustainable Finance Lab een serie discussieavonden. Deze video met het thema geldschepping en schuldenlast is van 26 november 2012, maar is nog steeds de moeite van het kijken waard. Onderstaande presentatieslides geven een impressie van de onderwerpen die besproken worden.

>> Klik op deze link om het college van 2 uur te starten <<

Grafieken van het Sustainable Finance Lab

5 juni 2013
CPB: Nederlandse banken moeten aandelenkapitaal uitbreiden

Het CPB inventariseerde de risico’s en problemen waar Nederlandse banken mee geconfronteerd (kunnen) worden. Als we vluchtig door het rapport heen lezen komen we niet veel verrassende punten tegen, maar opgeteld is er ook weinig reden om positief te zijn. Een aantal passages uit het 28 pagina’s tellende rapport dat vandaag gepubliceerd werd door het CPB:

“De hoge schuldenlast van Nederlandse huishoudens en dalende huizenprijzen tegelijk met

oplopende werkloosheid hebben een sterk negatief effect op de consumptie en daarmee op de

economische groei. De dalende huizenprijzen hebben een sterk negatief effect op de

consumptie doordat consumenten meer gaan sparen, wat de economische groei drukt. De

oplopende werkloosheid vergroot de onzekerheid over het inkomen en de mogelijkheid om de

lasten van de woning te dragen. Weliswaar staat op geaggregeerd niveau tegenover de hoge

schulden ook een groot vermogen, maar dat vermogen is grotendeels niet-liquide in de vorm

van pensioenen, terwijl er grote verschillen bestaan in de vermogenspositie van huishoudens.

Vooral jonge tweeverdieners in grote steden hebben te maken met hypotheekschulden die

boven de actuele verkoopwaarde van hun huis liggen. Als de economie de komende jaren

slecht blijft presteren en de werkloosheid verder toeneemt, kunnen deze huishoudens in de

problemen komen. Dat zou de gezondheid van banken negatief beïnvloeden.”

Dalende huizenprijzen drukken op het consumentenvertrouwen en hebben daarmee effect op de hele economie. Vooral starters op de woningmarkt zijn kwetsbaar, omdat ze nog weinig vermogen hebben opgebouwd. Banken kunnen in de problemen komen als huizenprijzen verder blijven dalen. Er staat weliswaar veel vermogen tegenover de hypotheekschulden van Nederlanders, maar dat vermogen bestaat voor een groot gedeelte uit niet-liquide bezittingen zoals huizen en pensioenen. Een ander probleem is de grote scheefgroei tussen vermogen en schulden. De oudere generatie heeft relatief veel vermogen opgebouwd met een (grotendeels) schuldenvrij huis en een gevulde pensioenpot, terwijl de starters op de woningmarkt juist een groot deel van de schulden dragen.

Bezittingen nog steeds groter dan de schulden…

… maar de verdeling tussen generaties vormt een groot risico (Bron: CPB Risicorapportage 2013)

Ook commercieel vastgoed en leningen aan het bedrijfsleven zijn door de dalende consumentenbestedingen een bron van zorg voor de banken…

“Nederlandse financiële instellingen zijn niet immuun voor de sterke daling van de prijzen van

vastgoed en toenemend aantal wanbetalingen en faillissementen bij bedrijven. De situatie op de

markt voor commercieel vastgoed kwam uitgebreider aan de orde in onze risicorapportage

van vorig jaar en blijft een bron van zorg. De waardedaling van onroerend goed speelde een

centrale rol bij de problemen van SNS, dat op 1 februari 2013 werd genationaliseerd. Het is

onduidelijk in welke mate banken hebben afgeschreven op hun vastgoedportfolio’s. Ook het

aantal faillissementen onder bedrijven loopt op. Het percentage leningen bij banken met een

achterstand van betalingen is weliswaar nog steeds relatief laag, maar is in 2012 wel

toegenomen. Dit toenemende kredietrisico betekent dat banken grotere voorzieningen moeten

treffen, wat ten koste gaat van de opbouw van het eigen vermogen.””

Over de hefboomfactor op de balans van Nederlandse banken…

“Verlaging van de hefboom door Nederlandse banken houdt kredietverlening aan huishoudens en

bedrijven onder druk. Ondanks hun hoge risicogewogen kapitaalratio hebben Nederlandse

banken tegelijkertijd inteationaal gezien nog steeds een relatief hoge hefboom (verhouding

vreemd vermogen en eigen vermogen). Verlaging van deze hefboom is van belang om aan de

toekomstige Basel III-regels te voldoen en het vertrouwen van de markt te versterken.

Tegelijkertijd kan afbouw van die hefboom tot kredietrantsoenering leiden als dat door

balansverkorting gebeurt. Dat zorgt voor rantsoenering van kredietverlening aan

huishoudens en bedrijven. Uitgifte van nieuw aandelenkapitaal, zoals sommige Europese

banken momenteel doen, is een aanzienlijk betere manier om de hefboom te verlagen.“

Over de omvang van onze bankensector…

“Nederlandse banken hebben relatief veel wholesale financiering, wat ze gevoeliger maakt voor

liquiditeitsrisico’s. Die afhankelijkheid van wholesale-financiering wordt mede veroorzaakt

doordat de Nederlandse bancaire sector groot is ten opzichte van het bbp, terwijl de

hoeveelheid spaargeld van Nederlandse consumenten vergelijkbaar is met die in andere

Europese landen. De omvang van de Nederlandse bancaire sector hangt grotendeels samen

met de grote hoeveelheid buitenlandse bezittingen. Daaaast hebben Nederlandse banken

relatief veel hypothecaire leningen op hun balans. De markten schatten de risico’s van

Nederlandse banken overigens niet hoger in dan die van vergelijkbare buitenlandse banken.

De prijs voor marktfinanciering is voor Nederlandse banken nog altijd laag, zowel historisch

als in inteationaal perspectief. Dat komt mogelijk door de impliciete garanties van de

overheid. Het liquiditeitrisico ligt in dat geval bij de overheid.”

Al met al is het geen rapport om vrolijk van te worden. Nederlandse banken zitten in een moeilijk aanpassingsproces met toenemend kredietrisico en hogere kapitaaleisen. Tegelijkertijd moeten aandeelhouders tevreden gesteld worden. Een nieuwe aandelenemissie betekent verwatering van de winst. Om de winst op peil te houden knijpen de banken liever de kredietverlening af.

Nederlandse bankensector in zwaar weer, het CPB zette alle risico’s op een rij

30 mei 2013