Tag: boeterente

Duitse spaarbank introduceert negatieve spaarrente

Een van de grootste spaarbanken van Duitsland, de Nassauische Sparkasse in Wiesbaden, heeft deze maand een negatieve spaarrente geïntroduceerd. Vermogende particulieren die meer dan €500.000 op hun bankrekening hebben staan moeten vanaf deze maand 0,4% rente op jaarbasis betalen. Daarmee wordt de negatieve rente van de ECB volledig doorberekend aan de spaarder.

Volgens de bank zullen een paar honderd klanten door deze maatregel worden getroffen. Volgens een woordvoerder van de bank kunnen spaarders deze boeterente ontlopen door hun vermogen te investeren in één van de beleggingsproducten die door de bank wordt aangeboden.

Negatieve rente op spaargeld

De centrale bank van Duitsland heeft onlangs een enquête over negatieve rente gehouden onder alle spaarbanken. Daaruit bleek dat ongeveer de helft van alle banken in Duitsland al een vorm van negatieve rente hanteren. In de meeste gevallen gaat het alleen om zakelijke rekeningen of om particuliere spaarrekeningen waar veel geld op staat.

De boeterente voor vermogende spaarders is een gevolg van het rentebeleid van de ECB. De centrale bank hanteert een rente van -0,4% voor tegoeden die banken bij de centrale bank parkeren. Daar staat het geld veilig, maar voor die veiligheid betalen ze een prijs.

Banken zijn terughoudend om deze rekening door te schuiven naar de spaarder, maar dat is geen houdbare situatie. Veel Duitse spaarbanken maken door de lage rente weinig winst en brengen de boeterente in rekening bij vermogende spaarders. Als de negatieve rente nog langer aanhoudt, dan krijgen meer spaarders er in de toekomst mee te maken.

Banken onder druk

De vice-president van de ECB, Luis de Guindos, zei deze week in een toespraak dat de winstgevendheid van de banken in de eurozone nog steeds onder druk staat. Dat is problematisch, omdat banken die weinig winst maken hun buffers niet kunnen versterken. Ook kan het lastiger worden om geld op te halen op de kapitaalmarkt. Het doorberekenen van negatieve rente is een manier om die winstgevendheid te verbeteren.

Het invoeren van negatieve spaarrente ligt gevoelig, omdat men vreest dat spaarders hun geld dan van de bank zullen halen. Bij een negatieve rente word je als spaarder bij gedwongen om te gaan beleggen, bijvoorbeeld in aandelen, vastgoed of edelmetalen. Ook kunnen mensen hun toevlucht nemen in contant geld, dat niet met negatieve rente wordt belast.

Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard

1 juli 2019
Eerste grote bank in Duitsland gaat voor negatieve rente

Door de negatieve rente zien steeds meer banken zich genoodzaakt om vermogende spaarders een boeterente in rekening te brengen, omdat de kosten anders te zwaar drukken op de winstgevendheid van banken. In Zwitserland moeten vermogende spaarders bij sommige banken boven een bepaalde grens al rente betalen, maar nu beginnen ook Duitse spaarbanken dit voorbeeld te volgen.

Vorig jaar kwamen Raiffeisen Gmund am Tegernsee en de Volksbank Stendal al in het nieuws met een boeterente van 0,4% voor alle spaartegoeden boven de €100.000, maar nu komt daar nog een derde bank bij. Het Duitse Handelsblatt schrijft dat ook Sparda Bank een negatieve rente van 0,4% in rekening wil brengen voor vermogende spaarders.

Negatieve rente

Vanaf september zal ook deze bank voor alle spaartegoeden boven de €100.000 een negatieve rente van 0,4% in rekening brengen. Die boeterente zal ieder kwartaal in rekening worden gebracht bij de pakweg 5.000 spaarders die meer dan een ton op hun bankrekening hebben staan. Volgens cijfers van de bank is dat ongeveer één procent van alle rekeninghouders.

De Sparda Bank is dus niet de eerste bank Duitse bank die de negatieve rente van de ECB doorberekent, maar het is wel de eerste grote bank die deze gewaagde stap zet. Gemeten naar het balanstotaal is het de vijftiende grootste bank van Duitsland, terwijl de Volksbank Stendal en de Raffeisenbank Gmund respectievelijk op plaats 730 en 816 komen in de top 1.000 van grootste banken van Duitsland.

Het rentebeleid van de ECB en het verscherpte toezicht zetten de Duitse bankensector flink onder druk. Volgens berekeningen van Barkow Consulting heeft de Duitse bankensector vorig jaar voor in totaal €1,1 miljard aan negatieve rente moeten afdragen aan de ECB. Het rentebeleid van de ECB tast vooral de kleine spaarbanken aan, omdat die relatief weinig inkomsten hebben om de boeterente op te vangen. Het gevolg is dat deze kleine banken moeten fuseren om kosten te besparen of de negatieve rente moeten doorberekenen aan spaarders. Beide effecten zijn ongewenst, maar niet minder dan een logisch gevolg van het monetaire beleid van de ECB.

Minder spaarbanken

De Duitse Bundesbank publiceerde in mei een rapportage over de ontwikkeling van het Duitse bankenlandschap. Daarbij viel op dat er opnieuw minder banken en financiële instellingen waren dan een jaar geleden en dat vooral het aantal spaarbanken daalde.

Volgens Adreas Dombret van de Duitse Bundesbank is dat geen toeval, omdat vooral de kleine Duitse spaarbanken hard geraakt zijn door de crisis. In een toespraak eerder dit jaar waarschuwde hij dat het verdienmodel van de kleine spaarbanken fundamenteel wordt aangetast door de extreem lage rente en door de toegenomen kosten voor toezicht. Het strenge toezicht, dat bedoeld is om grote banken in de gaten te houden, blijkt vooral voor de kleine en relatief veilige spaarbanken een grote last te zijn.

Alternatieven voor sparen

Sparen levert vandaag de dag zowel voor de bank als voor de spaarder weinig meer op. Nu het taboe op negatieve rente doorbroken is zullen waarschijnlijk meer banken de stap durven te zetten richting negatieve rente. De vrees dat spaarders dan massaal geld weghalen was misschien te voorbarig, want Raiffeisen Gmund am Tegernsee zag naderhand het aantal rekeninghouders juist toenemen. Blijkbaar is er ook onder spaarders een grote behoefte aan de veiligheid en het gemak van spaargeld, ook als daar kosten aan verbonden zijn.

Een negatieve rente betekent wel dat er meer spaargeld richting alternatieven zal gaan, zoals aandelen, vastgoed of edelmetalen als goud en zilver. Historisch gezien profiteert goud van negatieve reële rente, een situatie waarbij de inflatie hoger is dan de rente.

Negatieve rente bij Duitse Sparda Bank

2 juni 2017
S&P: Negatieve rente zet winst banken onder druk
De negatieve rente dwingt Europese banken om te snijden in de kosten, meer risicovolle leningen te verstrekken of rekeninghouders te laten betalen om geld op een spaarrekening te zetten. Dat schrijft de Financial Times op basis van een nieuw rapport van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.

Door de negatieve rente die verschillende centrale banken hanteren is het voor commerciële banken veel minder interessant geworden om spaargeld te beheren. Geld parkeren bij de ECB kost 0,4%, bij de Zwitserse centrale bank is dat zelfs 0,75%.

De negatieve depositorente neemt een grote hap uit de winstmarge van banken. Dat is ook de reden dat banken boven een bepaald spaarsaldo geen rente meer vergoeden en sinds kort zelfs de negatieve rente doorberekenen aan vermogende spaarders.

Vermogende spaarders die hun geld bij een Zwitserse bank parkeren moeten vaak al rente betalen. Zeer recent voerde ook een Duitse spaarbank negatieve rente in voor spaartegoeden boven de €100.000. Dit is het begin van een trend, want centrale banken zijn niet voornemens op korte termijn de rente weer te verhogen.

Negatieve rente op spaargeld

Sinds de introductie van negatieve rente hebben Europese banken al €2,6 miljard boeterente aan de ECB en ongeveer 1,85 miljard Zwitserse franc aan de Zwitserse centrale bank betaald (zie hier en hier). Die kosten zullen in toenemende mate worden doorberekend aan de spaarders, zeker nu gebleken is dat de meeste spaarders daar stilzwijgend mee akkoord gaan.

Een ander gevolg van de negatieve rente is dat banken meer risico’s gaan nemen om rendement te halen. “We maken ons zorgen over potentieel verkeerde inschattingen van risico’s die het gevolg zijn van een zoektocht naar hoger rendement”, aldus de kredietbeoordelaar.

Volgens Standard & Poor’s moeten we rekening houden met nog meer kostenbesparingen en reorganisaties in de bankensector. Dat kan betekenen dat er ook de komende jaren weer ontslagrondes zullen plaatsvinden. Andere banken denken erover na om overtollige reserves niet meer bij de ECB, maar in de vorm van contant geld te bewaren.

Lees ook:
- BaFin: “Negatieve rente gif voor Duitse bankensector”
- Negatieve rente op spaargeld komt eraan…
Negatieve rente drukt op winstmarges banken, zo concludeert kredietbeoordelaar S&P
19 augustus 2016
Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

Een Duitse spaarbank uit Beieren overweegt haar reserves niet langer bij de ECB te parkeren, zo schrijft Der Spiegel. In plaats van de reserves tegen een boeterente van -0,3% bij de centrale bank te parkeren opperen zij het idee om overtollige reserves in de vorm van contant geld aan te houden. De spaarbank rekende uit dat de verzekerde opslag van contant geld ongeveer 0,18% zou kosten, veel minder dan de boeterente van 0,3% die de ECB in rekening brengt.

Door de negatieve rente beginnen ook banken de rekensom te maken, want het kost ze letterlijk handenvol geld. Zo blijkt uit jaarresultaten van de Zwitserse centrale bank dat de negatieve rente vorig jaar in totaal 1,16 miljard Zwitserse franc heeft opgeleverd. Dat is geld dat banken aan de centrale bank betaald hebben om hun reserves veilig te mogen parkeren.

Meer centrale banken hanteren inmiddels negatieve rente (Grafiek via Valuewalk)

Negatieve rente

De ECB hoopt dat een negatieve depositorente banken aanspoort meer geld uit te lenen en daarmee de economie aan te jagen. Nog afgezien van de vraag of dat een effectief en verstandig beleid is blijkt dat deze maatregel veel onbedoelde gevolgen heeft. Het beperkt banken in de mogelijkheid buffers op te bouwen voor een volgende crisis, terwijl spaarders bij een negatieve rente overwegen geld van de spaarrekening te halen.

De extreem lage rente werkt ook risicovol gedrag in de hand. In Nederland zien we dat een groot deel van de kredietverlening zich door de lage hypotheekrente concentreert op de vastgoedmarkt, wat een nieuwe huizenmarktzeepbel in de hand werkt.

Vluchten banken in contant geld?

Het is de vraag of banken daadwerkelijk reserves gaan aanhouden in contant geld. Je bespaart misschien geld uit in de lagere bewaarkosten, maar daar staat tegenover dat een stapel cash geld veel minder handig is dan elektronisch geld. Reken je ook benodigde investeringen en transportkosten mee, dan is contant geld opeens veel minder handig om aan te houden als bank.

Ook werkt contant geld niet zo makkelijk op de markt voor interbancaire leningen, waar alle transacties giraal en met de snelheid van het licht plaatsvinden. Het Duitse Verbond van Spaarbanken (DSGV) liet weten niets te zien in het plan van de Beierse bank om reserves in contant geld aan te houden. “We kunnen ons op dit moment niet voorstellen dat financiële instellingen in de interbancaire markt overstappen naar contant geld”, zo verklaarde en woordvoerder tegenover Der Spiegel.

Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

5 maart 2016