Marketupdate

Tag: federal reserve

  • Goudprijs onderuit na FOMC meeting Federal Reserve

    De goudprijs en de zilverprijs gingen donderdag onderuit toen de Amerikaanse centrale bank de financiële markten verzekerde van een renteverhoging in de loop van dit jaar. Hoewel de Amerikaanse centrale bank al sinds de afbouw van het monetaire stimuleringsprogramma spreekt over het verhogen van de rente is het er totnogtoe niet van gekomen.

    Federal Reserve voorzitster Janet Yellen heeft meerdere keren aangegeven dat de Amerikaanse centrale bank deze stap pas zal zetten als de economie voldoende robuust herstel laat zien. Uit de notulen van de laatste FOMC vergadering van de centrale bank blijkt dat men inderdaad tekenen van groei ziet, bijvoorbeeld in de vorm van een aantrekkende arbeidsmarkt, een hogere bezettingsgraad in de industrie en stijgende consumentenbestedingen.

    Economische groei

    Volgens de Federal Reserve groeit de Amerikaanse economie in een ‘robuust tempo’, waardoor een renteverlaging nog steeds op de agenda staat. Een specifiek moment voor de renteverhoging werd niet genoemd, maar men gaat uit van het derde kwartaal van dit jaar. Tot die tijd blijft de rente op een extreem laag niveau op de economie te ondersteunen. De daling van de olieprijs maakt dat mogelijk, want die heeft een drukkend effect op de inflatie. Sceptici zijn niet overtuigd van het herstel van de Amerikaanse economie. De officiële statistieken ten aanzien van de werkloosheid en de inflatie zouden geen representatief beeld geven van de werkelijkheid. Zo is er in de VS een enorme groep van meer dan 90 miljoen personen die geen werk heeft, maar die ook niet meer als werkloos wordt aangemerkt. Terwijl de officiële werkloosheid inmiddels onder de 6% staat is de participatiegraad (het percentage van de totale beroepsbevolking met werk) de afgelopen jaren gezakt tot het laagste niveau in meer dan dertig jaar.

    Prijzen stabiliseren weer

    Vrijdag krabbelde de goudkoers weer een klein beetje op tot $1.261 per troy ounce in de loop van de middag. De zilverprijs liet geen herstel zien, maar zakte ook niet verder weg. Op het moment van schrijven staat de koers op $16,84 per troy ounce.

    goudprijs-30jan2015

    Goudprijs daalde donderdag met meer dan 2% na FOMC meeting

    zilverprijs-30jan2015  

    De zilverprijs in dollars ging zelfs met meer dan 5% onderuit

    Wilt u goud of zilver kopen? Neem dan eens een kijkje in het assortiment van Goudstandaard en Hollandgold.

  • Documentaire: The History of The Federal Reserve

    In deze documentaire van 90 minuten staat de herkomst van de dollar en het ontstaan van de Federal Reserve centraal. Hoe kwam de Amerikaanse centrale bank tot stand? En welke bijdrage heeft ze geleverd aan de Amerikaanse economie sinds 1913, het jaar waarin de centrale bank werd opgericht? Een interessante documentaire die ook nog eens met Nederlandse ondertiteling beschikbaar is!

  • Ook in 2015 blijft de Fed de muziek bepalen

    federal-reserve-buildingOngeveer heel de wereld gaat ervan uit dat de Federal Reserve in 2015 een begin maakt met het verhogen van de rente. Dat wil echter niet zeggen, dat zulks ook inderdaad komend jaar gaat gebeuren. Het wil evenmin iets zeggen over het tempo waarmee het gebeurt. Als we echter de recente geschiedenis als leidraad mogen nemen, dan is het maar te hopen dat de geschiedenis lessen leert en dat de Fed die ter harte neemt.

    In de jaren 2004 – 2006 duwde de Fed de rente omlaag naar een niveau van 1%. Het was het antwoord van de centrale bank op het leeglopen van de internetbubbel in de jaren na 2000. Dat beleid legde de basis voor de beruchte excessen in de financiële wereld en ook in de reële economie. Vervolgens nam de bank meer dan 24 maanden de tijd om de rente in een reeks van 17 kleine stapjes te verhogen naar 5,25%. Al die tijd werd de bubbel op de huizen- en kredietmarkt verder opgeblazen en staken consumenten zich dieper in de schulden en spaarden ze niet. De resultaten van dit beleid heeft schokgolven teweeggebracht die in heel de wereld ellende heeft gebracht.

    Heeft de Federal Reserve gefaald?

    De Fed en in het bijzonder Alan Greenspan en Ben Bernanke hebben nooit schuld bekend. Het monetaire beleid deugde. Het was het toezicht dat faalde. Dat moet daarom versterkt worden en banken moeten meer eigen vermogen op de balans hebben en minder schuld. Dat zijn op zich verstandige maatregelen, maar dat neemt allemaal niet weg dat het zeer accomoderende beleid van de Fed de weg plaveide voor een totaal verkeerd schatten van risico’s met alle gevolgen van dien. In retrospect mag je stellen, dat het beleid van 2004 – 2006 rampzalig heeft uitgepakt. De bange vraag moet zijn of het dit keer anders en beter zal gaan? Gerede twijfel is hier op zijn plaats. De Federal Open Market Committee (FOMC) hield in december heel veel slagen om de arm. Het FOMC huldigt de opvatting, dat er nog geen reden is om de huidige strategie los te laten en Janet Yellen denkt dat er nog wel enkele vergaderingen van de FOMC nodig zijn alvorens de definitieve beslissing genomen valt om de rente te gaan verhogen. De economie is nog kwetsbaar en ook het gevaar van deflatie is volgens Yellen nog niet geweken. Het kan dus opnieuw een tijdje duren voordat de renteverhoging enige vorm aanneemt en het monetaire beleid ‘genormaliseerd’ wordt.

    fed-employees

    Ondertussen heeft de Federal Reserve het stokje van de monetaire verruiming doorgegeven aan de Bank van Japan en gaat de ECB waarschijnlijk ook verruimen in de loop van 2015. De vloedgolf van liquiditeiten die naar de financiële markten stroomt, zal daarom in 2015 onverminderd aanhouden. Een groeiend koor aan verontrusten spreekt de vrees uit, dat dat niet langer zonder risico is. Ze spreken ook steeds vaker de vrees uit, dat de centrale banken niet langer in staat zijn effectieve controle uit te oefenen over de financiële sector en om deze weer op het goede spoor te zetten. De bankiers lijken vast geklonken aan de extreem lage rentes en aan de opgeblazen bankbalans. Dat was nuttig in tijden van nood, maar zeker in de VS is de noodsituatie al enige tijd geweken. Het effect van het huidig beleid is dat alleen de financiële markten profiteren, terwijl de reële economie zeker buiten de VS blijft sputteren en zuchten onder een gebrek aan koopkracht en de dreiging van deflatie.

    draghi-kuroda

    De grote uitdaging in 2015 voor de Federal Reserve, maar zeker ook voor ECB en Bank van Japan is, of ze in staat zijn de sirenen van de financiële markten te weerstaan. Die vragen alleen maar om meer zonder zich ook maar iets gelegen te laten liggen aan de noden en behoeftes van de reële economie. Is dat trouwens niet de kern van het bestaan van de centrale banken? Zorgen dat de markten hun plaats weten? Cor Wijtvliet, Bron: Stephen S. Roach, the Fed sets another trap. Project-syndicate, December 29 2014 Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Grafiek: Hoeveel goud ligt er bij de Federal Reserve?

    Nick Laird van Sharelynx maakte een grafiek van de totale goudvoorraden in de VS sinds het jaar 1880. Op de grafiek is het Amerikaanse goud in het blauw weergegeven, terwijl het groene gedeelte het goud vertegenwoordigt dat de VS slechts in bewaring heeft voor andere landen. We zien dat de goudvoorraden in de VS in 1960 een piek van meer dan 26.000 ton bereikte, waarvan het grootse deel aan de Amerikaanse Treasury toebehoorde. Tussen 1950 en 1965 bleef de totale hoeveelheid goud in de Amerikaanse kluizen relatief stabiel op ongeveer 25.000 ton, maar gedurende deze periode daalde het Amerikaanse aandeel in deze goudvoorraad van 22.000 naar 13.000 ton. Dat betekent dat ongeveer 9.000 ton goud in deze periode in handen kwam van buitenlandse centrale banken die dollaroverschotten omwisselden voor goud.

    Vanaf begin jaren ’70 begonnen buitenlandse centrale banken hun goud al weg te halen uit de VS. Lag er in 1971 nog 12.282 ton aan ‘buitenlands goud’ bij de Federal Reserve, in 2000 was dat nog maar 7.200 ton. Dat betekent dat er maandelijks gemiddeld 15 ton goud werd opgevraagd. De afgelopen vijftien jaar werd er bijna geen goud meer teruggehaald uit de VS. In 2007 en 2008 haalden Zwitserland en Frankrijk respectievelijk 250 en 227 ton goud weg uit de VS en in 2014 haalde Nederland bijna 130 ton goud terug uit Amerika.

    federal-reserve-gold-holdings

    Hoeveel goud ligt er sinds 1880 in de VS

  • FOMC: Federal Reserve stopt met QE

    De Federal Reserve stopt met het maandelijks opkopen van nieuwe staatsobligaties en hypotheekleningen, zo maakte de centrale bank vandaag bekend. De stap kwam niet onverwachts, want eerder dit jaar was al duidelijk dat het stimuleringsprogramma in stappen van $10 miljard afgebouwd zou worden. Dat betekent overigens niet dat de Federal Reserve de schuldmarkt helemaal met rust laat. Aflossingen van bestaande leningen op de balans van de centrale bank worden opnieuw geïnvesteerd in soortgelijk schuldpapier, waardoor de omvang van de totale balans niet zal krimpen.

    De rente blijft overigens gehandhaafd op het historisch lage bodemniveau van 0 tot 0,25 procent, een keuze die breed gedragen werd binnen de centrale bank.

    Werkloosheid

    In de FOMC verklaring stelt de centrale bank dat de economie tekenen van herstel laat zien en dat deze gepaard gaat met een robuuste banengroei. De officiële werkloosheid is inderdaad in een zeer rap tempo gedaald van tien naar minder dan zes procent, maar dat zien we niet terug in de participatiegraad. Die is sinds het uitbreken van de crisis nauwelijks hersteld, zoals onderstaande grafiek laat zien. De verklaring daarvoor is dat de langdurig werklozen in het officiële werkloosheidscijfer niet meer worden aangemerkt als werkzoekend. Deze mensen komen terecht in de categorie 'Not in Labor Force'.

    civ-unemployment-rate

    Werkloosheid is gedaald... (Bron: St. Louis Fed)

    civ-employmentratio

    ... maar de participatiegraad laat vrijwel geen herstel zien (Bron: St. Louis Fed)

    Kredietverlening

    Hoewel de Federal Reserve anders doet vermoeden was het herstel van de arbeidsmarkt de laatste jaren helemaal niet zo sterk. Dat weet de centrale bank zelf ook, want ze houden de rente bewust nog een lange periode heel erg laag. De aanhoudend lage rente is noodzakelijk, omdat de kredietverlening nog niet op gang wil komen. Het QE-programma heeft weliswaar gezorgd voor een lage rente en een hogere waardering van financiële activa zoals aandelen en obligaties, maar de kredietverlening wil nog steeds niet echt op gang komen. Eerder deze maand schreef Bloomberg nog over de historisch lage rente op hypotheken in de VS, waardoor het nu zeer aantrekkelijk zou moeten zijn om een huis te kopen. Toch lijkt die lage rente nauwelijks wat uit te halen, getuige het historisch lage aantal hypotheekaanvragen in de VS. De Federal Reserve heeft er alles aan gedaan om lenen goedkoper te maken, maar ondanks dat blijven Amerikaanse huishoudens uitermate terughoudend met het afsluiten van een lening. Kennelijk is er nog te veel onzekerheid over de economie onder de Amerikaanse bevolking.

    mortgage-applications

    Ondanks historisch lage rente is het aantal hypotheekaanvragen uitzonderlijk laag

    Greenspan

    Ook Alan Greenspan, voormalig voorzitter van de Federal Reserve, is kritisch over de koers die de centrale bank vaart. Volgens hem is er vrijwel geen effectieve vraag vanuit de markt en heeft het opkopen van schuldpapier daar geen positieve bijdrage aan kunnen leveren. Wel was Greenspan positief over het effect dat QE gehad heeft op het verhogen van de koersen van financiële activa. Dat was volgens hem een "waanzinnig groot succes". De komende jaren zal de Amerikaanse centrale bank het ook niet makkelijk hebben. Greenspan wees op de grote volatiliteit die ontstond op de financiële markten, nadat de eerste aanwijzingen over een mogelijke renteverhoging naar buiten kwamen. Wanneer de rente daadwerkelijk verhoogd worden moet de centrale bank er rekening mee houden dat die volatiliteit nog groter kan worden. Greenspan benadrukt dat de huidige situatie ongekend is en dat ook hij niet weet wat ons nog te wachten staat. Wel sprak de voormalig centraal-bankier de verwachting uit dat het uiteindelijk de financiële markten zijn die de druk op de Federal Reserve zullen opvoeren en niet omgekeerd. Als banken weer meer kredieten beginnen te verlenen moet de centrale bank op tijd ingrijpen met een renteverhoging, zodat de inflatie niet uit de hand loopt.

    Goud

    Hoewel de FOMC verklaring weinig opzienbarend nieuws bevatte ging de goudprijs opnieuw onderuit. Een duikeling van ruim $17 brengt de goudprijs terug naar $1.211 per troy ounce, een daling van omgerekend 1,44%. Dat lijkt ernstig, maar het is vooral een wisselkoerseffect. In euro's zakte de goudkoers met slechts 0,2% tot €959 per troy ounce. Ook Greenspan had iets te zeggen over het beleggen in goud. Hij zei tegenover de Wall Street Journal dat het gele edelmetaal een goede plaats is om vermogen in te parkeren, omdat het volgens hem een vorm van geld is die los staat van het beleid van overheden.

    goudprijs-fomc-29okt2014

    Goudprijs in dollars ging opnieuw hard onderuit

  • In het land der blinden…

    De befaamde Groucho Marx zei ooit: “these are my principles. If you don’t like them, I have others.” Waarschijnlijk valt de humor van Groucho slecht in Europa, want het oude continent heeft zijn boodschap niet ter harte genomen. Daar waar de Fed in de crisisjaren er weinig moeite mee heeft om de gevestigde waarheden overboord te zetten, daar blijven we in Europa ons vastklampen aan de waarheden van voor 2008. Het resultaat is, dat in de VS het herstel steeds meer handen en voeten krijgt, terwijl Europa op zijn best al bijna zeven jaar op rij voort moddert zonder merkbare verbetering.

    column-cor-9okt-1

    Verschil ECB en Fed

    Het grote voordeel van de Fed boven de ECB is dat de eerste in feite alle goedbedoelde of kwaadwillende politieke verzoeken en adviezen aan de laars kan lappen. En dat hebben de centrale bankiers met de nodige flair en toenemend succes gedaan. Er is bijna niemand meer die nog gelooft in het spook van de hyperinflatie als gevolg van de politiek van kwantitatieve verruiming. Mario Draghi en zijn gevolg zijn echter al jaren de gevangenen van de wensen van de periferie en de verlangens van het Noorden. Dat beperkt zijn slagkracht en daarmee de mogelijkheid om problemen agressief te lijf te gaan. Het is in Europa voor Draghi altijd weer een laveren tussen Scylla en Charibdis.

    column-cor-9okt-2En natuurlijk moet je in tijden van crisis ook nog een goede portie geluk hebben. In januari 2009 slaagde de regering er in om een fiscaal stimuleringsplan ter waarde van $847 miljard door Capitol Hill geaccepteerd te krijgen. Het steunpakket kwam tot stand onder druk van een economische krimp van 8% op jaarbasis in het vierde kwartaal van 2008. Zeker achteraf is er veel reden voor kritiek op het overhaast in elkaar getimmerd plan, maar het bleek voldoende om de recessie te laten omslaan in een mager herstel. Beleidsmakers in Europa bleven met de armen over elkaar zitten.

    De meevaller voor de Amerikaanse overheid was dat de Tea Party toen nog geen doorslaggevende stem binnen de Republikeinse Partij had. Toen dat eenmaal in 2010 zover was, kwam de besluitvorming op Capitol Hill tot stilstand en die politieke impasse duurt voort tot vandaag de dag.

    Met enig gevoel voor overdrijving kun je beweren, dat Duitsland en gevolg in Europa de rel van de Tea Party vervullen. De Duitse economische beschouwingen over de financiële crisis hebben vaak een moraliserende ondertoon. Die crisis hebben we zogezegd over ons zelf afgeroepen en daarom moeten we boete doen voor onze zonden. Pas dan zal er weer herstel volgen. Los van een eventuele moralistische kijk op zaken is Europa ook simpelweg politiek te verdeeld om het voorbeeld van de Fed te volgen. Trouwens, als die eenheid er wel was, zou Europa waarschijnlijk een route tegengesteld aan die van de VS opgaan. Duitsland zou immers ook dan doorslaggevend zijn.

    column-cor-9okt-3

    Zwak herstel

    De Verenigde Staten mogen dan aan de beterende hand zijn, maar ook daar is het herstel nog steeds niet overtuigend. De werkgelegenheid stijgt weliswaar, maar de lonen niet. Die liggen nog steeds ver beneden het niveau van voor 2008. Ook laat de arbeidsparticipatie nog zeer te wensen over. Vooral veel mannen hebben de arbeidsmarkt de rug toe gekeerd. Er is met andere woorden nog absoluut geen gevaar voor inflatie. Toch roepen de haviken binnen de Fed en de politiek steeds harder, dat de rente zo snel mogelijk omhoog moet. In hun ogen is dat de beste manier op een opleving voor te zijn. Een te snelle renteverhoging is ook de beste manier om een pril herstel de kop in te drukken. Dat hebben de jaren ’30 van de vorige eeuw meer dan afdoende bewezen.

    column-cor-9okt-4

    Het is maar in gelatenheid afwachten wat de uitkomst van deze discussie zal zijn. De VS zijn echter wel in een fase van herstel terecht gekomen, waarin het zich de luxe kan veroorloven om over structurele hervormingen na te denken, hoe onrealistisch de voorstellen daartoe soms ook zijn. Voor Europa blijft het daarentegen vooral watertrappelen geblazen om zo het hoofd boven water te houden. Misschien zouden onze beleidsmakers de vingerwijzing van een tweede vermaarde persoonlijkheid ter harte moeten nemen. Ooit zei Albert Einstein: “the definition of insanity is to keep trying the same thing over and over and expect a different outcome”.

    Cor Wijtvliet

    Bron: Edward Luce, Blinded EU can learn from one-eyed US. Financial Times, October 6 2014

    column-cor-9okt-5

    BELANGRIJK:

  • Federal Reserve hint op verhoging van de rente

    Binnen de Federal Reserve gaan er steeds meer geluiden op om de rente te verhogen, zo schrijft CNN Money. Richard Fisher van de Dallas Fed suggereerde onlangs in een toespraak aan de University of Southern California dat het tijd wordt om de spreekwoordelijke schaal met punch van tafel te halen. De spreekwoordelijke punch is de monetaire stimulering van de Amerikaanse centrale bank, rechtstreeks via de lage rente en indirect via de aankoop van honderden miljarden dollars aan schuldpapier. Als gevolg van deze maatregelen wist de centrale bank de complete rentecurve (van korte termijn tot lange termijn) omlaag te manipuleren.

    Fisher verwijst naar de koersontwikkeling van zogeheten ‘junk bonds’ (lage kwaliteit obligaties), landbouwobligaties en leningen aan opkomende landen. Al deze leningen zijn geprijsd op historisch hoge niveaus. Met andere woorden, beleggers prijzen steeds minder risico in en nemen genoegen met een steeds lagere rentevergoeding.

    Geloofwaardigheid

    Fisher krijgt bijval van Charles Plosser, een andere bekende naam binnen het Amerikaanse stelsel van centrale banken. Plosser, president van de Philadelphia Fed, waarschuwt voor een verlies aan geloofwaardigheid als de centrale bank de rente niet binnen afzienbare tijd opschroeft. Ook vreest hij dat de centrale bank haar grip op de inflatie en op de aandelenkoersen kan verliezen, indien ze niet tijdig ingrijpt met een streng monetair beleid. Uit een enquête die de Federal Reserve in juni hield bleek dat de financiële markten pas in het derde kwartaal van 2015 op een renteverhoging rekenen. Maar als we Plosser mogen geloven kan de eerste rentestap al veel sneller plaatsvinden.

    Risico's

    Ook Esther George van de Kansas City Fed maakt zich zorgen over de langdurig lage rente. Afgesproken dinsdag zei ze dat het nog erg lastig zal worden om de transitie te maken naar een hogere rente. Toch moet die stap ook volgens haar binnen afzienbare tijd gezet worden, omdat de Federal Reserve anders te maken zal krijgen met andere problemen die voortvloeien uit het te lang handhaven van de extreem lage rente. De critici bij de Federal Reserve zijn nog altijd in de minderheid, waarmee een snelle renteverhoging onwaarschijnlijk lijkt. De voorstanders van een lage rente zullen erop wijzen dat het zwakke economische herstel gebroken kan worden door een hogere rente. De eerste stap is een gecontroleerde afbouw van het stimuleringsprogramma tot en met oktober. Vanaf dat moment zal de centrale bank geen schuldpapier meer uit de markt halen.

    Federal Reserve denkt voorzichtig aan renteverhoging

    Federal Reserve denkt voorzichtig aan renteverhoging

  • Grafiek: Het FOMC-effect op de aandelenmarkt

    Via het weblog van Lukas Daalder kwamen we twee interessante grafieken tegen die we u niet willen onthouden. ‘Beide laten zien dat de aandelenmarkt het tijdens de FOMC persverklaring het veel beter doet dan in andere dagen. Blijkbaar worden beleggers blij als ze Bernanke (of Yellen) horen praten over de noodzaak van het voortzetten van een soepel monetair beleid. De markt heeft die bevestiging nodig om naar een hoger niveau te klimmen.

    De eerste grafiek laat zien wat het rendement van een fictieve beleggingsportefeuille is die long gaat op aandelen, met uitzondering van de weken waarop de FOMC verklaring is. Zo blijkt dat een belegger al zijn rendement kan verspelen door niet ‘in de markt’ te zitten als Bernanke of Yellen spreekt. Had de belegger aandelen gekocht in de weken waarin de Federal Reserve de markt toesprak, dan had deze een rendement van ruim 600% kunnen behalen tussen 1993 en 2014.

    De aandelenmarkt in de VS reageert buitengewoon sterk op de FOMC persconferenties

    De aandelenmarkt in de VS reageert buitengewoon sterk op de FOMC persconferenties

    De tweede grafiek laat ook het verschil zien tussen het rendement op de S&P 500 aandelenmarkt en dat van dezelfde aandelenindex, exclusief de FOMC weken. Ligt hier een interessante arbitragemogelijkheid?

    Hetzelfde patroon is duidelijk zichtbaar in deze grafiek

    Hetzelfde patroon is duidelijk zichtbaar in deze grafiek

  • Federal Reserve kocht de meeste staatsobligaties in 2013

    De Federal Reserve heeft in 2013 het grootste deel van het Amerikaanse begrotingstekort gefinancierd, zo schrijft de New York Times. Van de netto schulduitgifte van $759 miljard werd $543 miljard (omgerekend 71,5%) gekocht door de Federal Reserve. Sinds het uitbreken van de financiële crisis heeft de centrale bank niet zoveel procent van de netto schulduitgifte gefinancierd als het afgelopen jaar. In 2011 kocht de Fed meer Treasuries ($656 miljard), maar dat bedrag vertaalde zich naar ‘slechts’ 61% van de netto schulduitgifte van de Amerikaanse overheid.

    De Federal Reserve financiert de Amerikaanse overheid niet direct, want ze koopt het schuldpapier op de secundaire markt van de ‘primary dealers’. Dat zijn de grote banken op Wall Street die zich in kunnen schrijven op de nieuwe staatsobligaties die door het ministerie van Financiën worden uitgegeven.

    Federal Reserve

    Eind vorig jaar begon de Federal Reserve met tapering, de afbouw van het stimuleringsprogramma. Als men daar in de loop van dit jaar mee doorgaat zal het tekort dat door de Fed gefinancierd wordt weer wat lager uit kunnen vallen dan de 71,5% van het afgelopen jaar. Volgens Gorka Bemer, trader bij Goudstandaard, is er een goede kans dat de Fed haar stimuleringsprogramma inderdaad verder gaat afbouwen:

    "Het is niet ondenkbaar dat de Federal Reserve minder staatsobligaties zal opkopen. Door de onrust in de opkomende markten is er sinds begin dit jaar weer een vlucht van het kapitaal richting veilige vluchthavens. De Amerikaanse staatsobligaties gelden nog steeds als de veilige vluchthaven bij uitstek."

    En terwijl de Federal Reserve naar verhouding meer staatsobligaties kocht, bouwde de private sector (beleggingsfondsen en private beleggers) in de VS haar positie af. Zij waren in 2013 netto verkopers van schuldpapier.

    Federal Reserve kocht meeste Treasuries in 2013

    Federal Reserve kocht meeste Treasuries in 2013 (Bron: New York Times)

    Buitenland

    Ook het buitenland toonde in 2013 aanzienlijk minder bereidheid om de Amerikaanse tekorten te financieren. Kocht de rest van de wereld in 2012 netto nog meer dan $500 miljard aan Treasuries, in het afgelopen jaar was dat nog maar $137,9 miljard. De landen die in 2013 de meeste Treasuries kochten waren Japan ($78,6 mrd), België ($71,2 mrd) en China ($54,7 miljard). In 2012 was China nog de grootste koper van Amerikaans schuldpapier, maar die rol hebben andere landen die loyaal zijn aan de VS overgenomen. De olie-exporterende landen en Rusland waren het afgelopen jaar de grootste verkopers van Treasuries (zie ook dit artikel). China en Japan bezitten samen 42% van de bijna $5,8 biljoen aan Treasuries die in handen zijn van het buitenland. Het Amerikaanse publiek en de Federal Reserve hadden eind vorig jaar respectievelijk $4,3 en $2,2 biljoen aan Treasuries op de balans staan.

  • Vooruitblik op de FOMC met Sander Boon

    De financiële markten kijken vol verwachting uit naar wat Bernanke vanavond om 8 uur gaat zeggen over het monetaire beleid van de centrale bank. In aanloop naar de FOMC meeting daalden de aandelenkoersen en zakte de 10-jaars rente op Amerikaanse staatsobligaties. De laatste dagen zien we ook dat beleggers zich terugtrekken uit opkomende markten, met grote bewegingen op de valutamarkt tot gevolg. De goudkoers is de laatste dagen juist weer wat gestegen.

    Ook Marketupdate blikt vooruit op de FOMC toespraak, de laatste van Ben Bernanke. Met de persconferentie in het vooruitzicht stelden we politicoloog en goudkenner Sander Boon een aantal vragen.

    Vanavond krijgen we de resultaten van de FOMC meeting. Verwacht je dat de Fed later deze week het stimuleringsprogramma verder gaat afbouwen?

    Gezien de stijging van de rente op Amerikaanse staatsobligaties en de devaluatie van valuta van en de kapitaalstromen uit de emerging markets als gevolg van kapitaalvlucht ligt het niet in lijn der verwachting dat de Federal Reserve het stimuleringsprogramma verder af gaat bouwen.

    De Federal Reserve zegt haar beleid vooral af te stemmen op de ontwikkeling van de Amerikaanse arbeidsmarkt. Wat is jouw mening daar over?

    De werkloosheid is niet de indicator waar de Fed primair naar kijkt. De centrale bank let vooral op de gezondheid van het financiële systeem, omdat ze weet dat hoge werkloosheid een resultante is van ongezonde financiële markten. De Federal Reserve zal daarom haar monetaire beleid voornamelijk afstemmen op de ontwikkelingen in de schaduwbankmarkt, repo market, de handel voor eigen rekening door Amerikaanse banken, de huizenmarkt en de kredietverlening van banken aan burgers en bedrijven.

    Zolang het financiële systeem aan het infuus ligt van centrale banken, is een stagnerende economie en hoge werkloosheid bijna gegarandeerd. Daardoor kan de Federal Reserve wel zeggen dat haar beleid is afgestemd op de arbeidsmarkt, maar dat is slechts een dekmantel. Het beleid van de centrale bank afstemmen op de ontwikkeling van de werkloosheid en net zoiets als het paard achter de wagen spannen. Maar het klinkt natuurlijk wel beter dan te moeten vertellen dat je banken en financiële instellingen schraagt op kosten van de belastingbetaler.

    In 2013 bouwde het buitenland haar positie in Amerikaanse staatsobligaties een aantal maanden op rij af. Daarna begon het buitenland weer meer staatsobligaties te kopen. Hoe verklaar je die ontwikkeling?

    De markt van vraag en aanbod van Amerikaanse staatsobligaties is erg on-transparant, omdat een grote vraag wordt uitgeoefend door de officiële sector. De rest van de wereld heeft vooralsnog geen belang bij een crisis op de obligatiemarkt. Daarom blijven landen als China en Japan toch staatsobligaties kopen. Politici en toezichthouders zijn daarin ook gewoon mensen. Ze willen niet dat er onder hun regeerperiode ‘ongelukken’ gebeuren.

    Wat wil de Federal Reserve bereiken met de aanhoudende interventie op de obligatiemarkt?

    De Federal Reserve doet haar uiterste best om de rust op de markt voor Amerikaanse staatsobligaties te behouden. Ze probeert de middellange en lange rente laag en stabiel te houden en de korte rente positief. Vooral dat laatste is moeilijk, omdat de vlucht naar liquiditeit tijdens crises een neerwaartse druk geeft op de rente van kortlopende staatsobligaties.

    De Amerikaanse centrale bank speelt inmiddels niet alleen de rol van lender of last resort, ze kan ook optreden als laatste verstrekker van onderpand voor het financiële systeem. Dat betekent dat de Federal Reserve - zodra er opnieuw een wereldwijde financiële crisis uitbreekt - haar grote voorraad Treasuries op de balans als onderpand aan kan bieden aan banken en andere financiële instellingen. Op die manier wordt de geldmarkt ondersteund en blijft de korte rente positief. Het optuigen van deze mogelijkheid door de Fed is een van de signalen dat het financiële systeem nog lang niet normaal functioneert.

    Laatste FOMC meeting van Bernanke, kunnen we meer tapering verwachten?

    Laatste FOMC meeting van Bernanke, kunnen we meer tapering verwachten?

  • Grafiek: De tapering is overal

    In een recent rapport getiteld “Tapering Everywhere” van Sandler O’Neill kwamen we een interessante grafiek tegen die we u zeker niet willen onthouden. De grafiek laat zien wie het tekort van de Verenigde Staten de afgelopen jaren heeft gefinancierd. We zien een overzicht van september 2004 tot en met september 2013, aangevuld met schattingen voor de komende twee jaar.

    Ieder balkje vertegenwoordigt de totale aankopen van staatsobligaties van de Verenigde Staten gedurende een kwartaal, uitgedrukt in miljarden dollars. De donkerblauwe balkjes geven de aankopen weer van binnenlandse beleggers en de lichtblauwe balkjes die van buitenlandse beleggers (met name centrale banken in de rest van de wereld). De oranje balkjes weerspiegelen tenslotte de aankopen van Treasuries door de Federal Reserve.

    Niet alleen de Federal Reserve doet aan tapering

    Niet alleen de Federal Reserve doet aan tapering (Bron: "Tapering Everywhere" van Sandler O'Neill)

    Niet alleen de Federal Reserve doet aan tapering...

    Als we deze grafiek bestuderen kunnen we er verschillende conclusies uit halen. Als eerste valt ons op hoeveel staatsobligaties Amerikaanse beleggers en het buitenland kochten in de de eerste jaren van de crisis. De aankopen van de Federal Reserve waren op dat moment nog relatief klein, in vergelijking met de totale vraag naar Amerikaans schuldpapier. Tijdens het QE2 programma veranderde de dynamiek. De centrale bank kocht veel meer staatsobligaties op en compenseerde daarmee voor de netto verkopen van Treasuries binnen de VS. Het buitenland bleef de Amerikaanse tekorten financieren, maar verzamelde in 2013 veel minder Treasuries dan in voorgaande jaren. Onder het huidige QE3 programma financiert de Amerikaanse centrale bank een nog groter deel van de tekorten, zoals onderstaande grafiek mooi laat zien. Ondertussen bouwen zowel Amerikaanse beleggers als het buitenland hun aankopen van schuldpapier af. De maker van de grafiek verwacht dat de Federal Reserve spoedig haar QE3 programma zal afwikkelen en dat Amerikaanse beleggers dat verschil goed zullen maken. Maar hoe groot is die kans?