Marketupdate

Tag: nederland

  • Interview: 24 karaat over repatriering Nederlandse goud

    Vorige week maakte de Nederlandsche Bank bekend dat ze een deel van de goudvoorraad heeft teruggehaald uit New York. Marketupdate vroeg gastcolumnist en goudkenner 24 karaat wat deze repatriëring betekent en wat voor impact dit nieuws kan hebben op de goudmarkt.

    1. Komt deze aankondiging van DNB voor jou als een verrassing?

    Dit is inderdaad een (aangename) verrassing. Er zat me wel een en ander dwars met betrekking tot Rutte’s duale houding over MH-17 atrociteit (9/11 bis). Waarom gaat Nederland de brokstukken ophalen van MH-17 !? Rutte is hier flink aan het laveren om de ware toedracht van deze misdaad te verhullen. Is goud repatriëring vanuit NY misschien een faveur voor bewezen diensten ? En dat terwijl de koude oorlog terug opleeft…aangestoken wordt.

    2. Wat is volgens jou de reden dat DNB een deel van het goud terughaalt?

    Uit recente BIS papers blijkt dat ze met het Zwitserse goudreferendum danig in hun maag gesplitst zitten. De shizofrenie tussen privaat goud en publiek (CB) goud steekt weer de kop op. Cfr. The London Gold Pool periode. Ook de uitlating over de ECB die zelfs (desgevallend) goud zou kunnen opkopen is *te* alarmerend. Draghi wil inflatie en wil het nu direct. Dus de ECB balans moet met minstens €1 biljoen oplopen om EMU te redden (Noord Zuid transfer-unie). Wie daarmee akkoord is heeft een stapje voor bij het $-regime (FED). De tegenstanders (Bundesbank) zijn disloyaal. Moeten ze daarom wachten op hun goud?

    3. De Nederlandsche Bank verwacht dat Nederlandse burgers meer vertrouwen krijgen nu een groter deel van ons goud in eigen huis ligt. Hoe moeten we deze woorden volgens jou lezen? Waarom zou goud belangrijk zijn om ons door de volgende crisis te loodsen? De goud accumulatie en opwaardering is een motie van wantrouwen en tegelijk sterkte afstraler op munt en generaal beheer van de economische gezondheid. Ik had het reeds eerder uitgebreid over deze goud gespletenheid. Deze goud schizofrenie maakt dat de prijzing van publiek (CB) goud gecoördineerd moet gebeuren (in overleg). Oplopende private goud affiniteit mag dit overleg niet verstoren. De EMU CB-goud herverdeling heeft een doel, zie bijvoorbeeld het Washington Agreement on Gold. De Federal Reserve en de ECB hebben van 1999/2001 tot 2011 hun goud-violen op mekaar afgestemd. Maar wat als bijvoorbeeld China & Rusland morgen roepen dat het Amerikaanse goud (8.123 ton) er niet meer is en ze het beu zijn dat de goudprijzing door centrale banken niet loopt zoals zij dat willen (onvrij)!? Euro_Gold_Bar4. Met de komst van de Europese muntunie heeft de ECB meer zeggenschap gekregen over het goudbeleid van landen die bij de Eurozone horen. Is het volgens jou denkbaar dat hier een gecoördineerd beleid achter zit en dat ook andere Europese landen het voorbeeld van Nederland zullen volgen? Het zou dus goed kunnen dat de CB goud herverdelingsperiode afgelopen is. De wereld PRO goud fracties willen dan dat de goudreserves van centrale banken vertrouwen afstralen. Dat is een héél delicate opdracht omwille van de vertrouwen/wantrouwen schizofrenie die er aan goud kleeft. En dan in het bijzonder voor wat betreft de CB balans toenemende volatiliteit. Het *coördineren* zal dus moeilijk zijn vanwege de enorme politieke verschillen. 5. Hoe groot acht je de kans dat andere Europese landen (een deel van) hun goudvoorraad gaan terughalen of daar al in het geheim mee bezig zijn? De FED/UST zal bepalen wie er dan desgevallend goud mag repatriëren. Voor wat, hoort wat ($-loyaliteit). Goud waardering mag het monetaire beleid niet in de weg staan!!! Er mag dus ook geen plotsklapse *massale* toeloop naar goud in New York ontstaan. Want voor het $-regime moet de stijgende *beurs* alle vertrouwen afstralen en dus niet de goudreserve van de centrale bank. Goud is dollar antithese. 6. Wat voor impact heeft dit nieuws op de wereldwijde goudmarkt? Sinds de geboorte van de ECB is goud steeds meer terug in the picture gekomen. Dat is absoluut GEEN toeval ! De affiniteit zal zowel privaat als publiek blijven toenemen. Over die tijd zoekt men aftastend naar de *juiste* nieuwe rol/funktie van het publieke (CB) goud. Niet in het minst omdat het foute Westerse economisch systeem aan het falen is. Schuld gedreven politieke economie. 7. De ECB zei onlangs nog dat ze goud kan kopen om de economie te stimuleren. Houdt dit op enige wijze verband met het besluit van DNB om goud terug te halen uit de Verenigde Staten? Goud kopen om de economie te stimuleren is natuurlijk absurde onzin. Er moet massief geinflateerd worden om het systeem draaiende te houden. Daarbij moet goudreserve (slimme opwaardering) voor de nodige geloofwaardigheid zorgen. Maar goud mag ook geen paniek veroorzaken of je krijgt het tegengestelde effect (oplopend wantrouwen). 8. Welke ontwikkelingen in het wereldwijde financiële systeem moeten we de komende tijd in de gaten houden? Mijn wereldindicator blijft de $-index. Juiste interpretatie van stijging/daling. Het Westerse & Oosterse goud zal daar uiteindelijk op dezelfde op gaan reageren. Het $-regime krijgt goud nooit meer in een (nieuw) SDR verhaal. No Bretton Woods bis.

  • Nederland haalt 130 ton goud terug uit VS

    De Nederlandsche Bank heeft in het diepste geheim een deel van haar goudvoorraad uit New York teruggehaald, zo bericht de Telegraaf vandaag. Met een geheime operatie werd 20% van de totale goudvoorraad (ongeveer 130 ton) overgebracht van de Federal Reserve in New York naar de goudkluis van de Nederlandsche Bank. De totale goudvoorraad van Nederland is ongeveer 612 ton, waarvan tot voor kort maar tien procent in Nederland opgeslagen werd. De rest lag al die jaren verspreid over New York (50%), Canada (20%) en Londen(20%). Over deze verdeling werden al eens Kamervragen gesteld door de SP.

    Van 10% naar 30%

    Door deze geheime operatie ligt ruim 30% van de Nederlandse goudvoorraad weer binnen de landsgrenzen. De repatriëring heeft maanden geduurd en werd onder strenge militaire bewaking uitgevoerd. Niet vreemd als je bedenkt dat 120 ton goud alleen al tegen de huidige goudkoers een waarde van bijna €3,7 miljard vertegenwoordigt. De afgelopen weken reden gepantserde trucks af en aan richting het Frederiksplein in Amsterdam om de goudstaven af te leveren. Een woordvoerder van de DNB zei daar het volgende over: “Het is niet langer verstandig de helft van ons goud in één deel van de wereld te houden. Misschien was dat tijdens de Koude Oorlog nog wenselijk, nu niet meer.”

    Evenwichtige verspreiding van de Nederlandse goudvoorraad

    Momenteel ligt ongeveer 30% van het Nederlandse goud weer in Amsterdam opgeslagen. Een soortgelijk percentage blijft in de Verenigde Staten liggen. In de Tweede Wereldoorlog bracht Nederland haar goudvoorraad in veiligheid, door een groot deel over te brengen naar de zwaar beveiligde goudkluis van de Amerikaanse Federal Reserve en de goudkluis van de Canadese centrale bank in Ottawa. Onder het Bretton Woods systeem heeft de Nederlandsche Bank onder leiding van centraal bankier Jelle Zijlstra veel dollarreserves omgewisseld voor goud. Dat goud werd bewaard bij het andere Nederlandse goud in de kluis van de Amerikaanse centrale bank. Nederland heeft in het verleden veel geld verdiend aan het uitlenen van goud, maar sinds de ondertekening van het Central Bank Gold Agreement zijn ook die leasing activiteiten afgebouwd. Nu er geen verplichtingen meer op het goud rusten kan de Nederlandsche Bank het naar eigen inzicht herverdelen over de verschillende locaties. De nieuwe herverdeling, waarbij dertig procent van de totale goudreserve weer in Nederland ligt, zal de komende tijd niet worden aangepast. Theo Besteman van de Telegraaf gaf de volgende toelichting op deze geheime operatie van de DNB: "Reden hiervoor is de tumult sinds het uitbreken van de financiële crisis, banken werden met miljarden gered, steeds door overheden. Telkens was de vraag of daar het geld wel voor was en of ons goud nog wel veilig was. Door deze operatie laat de Nederlandsche Bank zien van : Jongens we hebben het. Dat doet het altijd goed." Marketupdate peilde eind vorig jaar de stemming over het terughalen van de goudvoorraad. De respondenten gaven vrijwel unaniem aan dat het verstandig zou zijn als Nederland een deel van haar goudvoorraad zou terughalen uit het buitenland.

    nederlands-goud

    Nederland haalt een groot deel van haar goud terug naar Amsterdam

  • Belangstelling om eigen huis te kopen naar dieptepunt

    De belangstelling om een huis te kopen is sinds het uitbreken van de financiële crisis sterk afgenomen, zo schrijft Huizenmarkt-zeepbel. De dreiging van dalende huizenprijzen en de stijgende werkloosheid zijn daar voor een belangrijk deel debet aan. De neerwaartse trend leek in 2012 een bodem te bereiken, maar de laatste maanden is het vertrouwen in de woningmarkt opnieuw verder weggezakt. Cijfers van de Vereniging Eigen Huis (VEH) laten zien dat op dit moment slechts één op de drie personen de voorkeur geeft aan het kopen van een huis, minder dan de helft van het percentage mensen dat in februari 2008 nog de voorkeur gaf aan het kopen van een huis.

    Terwijl het enthousiasme om een eigen woning te kopen afneemt groeit het percentage mensen dat de voorkeur geeft aan huren. Wel groeide het percentage twijfelaars dat nog niet weet of ze willen kopen of huren. Hoewel de belangstelling om een huis te kopen afneemt beginnen de huizenprijzen in sommige gebieden langzaam weer te stijgen. Volgens Huizenmarkt-zeepbel zal de toegenomen belangstelling voor huren meer druk zetten op de huurmarkt.

    gewenste-woonvorm

    Belangstelling voor het kopen van een woning zakt naar dieptepunt (Grafiek via Huizenmarkt-zeepbel)

  • Grafiek: Waar is de huizenmarkt het duurst?

    Er zijn verschillende manieren om de ontwikkeling van de huizenprijzen in kaart te brengen, waarvan de gemiddelde prijs ten opzichte van het gemiddelde inkomen één van de meest gebruikelijke is. Door niet de prijzen, maar de betaalbaarheid van woningen als uitgangspunt te nemen wordt het veel makkelijker de ontwikkeling van de huizenprijzen tussen landen te vergelijken. Dat is precies wat de volgende grafiek, die we aantroffen op het blog Woningmarktcijfers, in kaart brengt.

    De grafiek bestrijkt de periode van begin jaren ’80 tot en met het jaar 2011. We zien dat de huizenprijzen in 2011 relatief goedkoop waren in Japan en de Verenigde Staten en dat de prijzen in Nederland in dat jaar het hoogst waren. Dat terwijl de Nederlandse huizenmarkt toen al een behoorlijke daling achter de rug had. Zouden we de grafiek doortrekken tot 2014, dan zouden we een betere betaalbaarheid zien voor de Nederlandse woningmarkt. Niet alleen zijn de prijzen tot en met 2013 verder gezakt, ook daalden de maandlasten door de steeds lagere rente.

    huizenprijzen-vs-inkomen

    Huizenprijzen in Nederland waren zeer hoog ten opzichte van het inkomen

  • Beheerd vermogen Nederlandse fondsen naar record

    In het tweede kwartaal van dit jaar groeide het beheerd vermogen van Nederlandse beleggingsfondsen naar een nieuw record. Ten opzichte van het eerste kwartaal steeg het totaal beheerde vermogen met 4,5% (€29,3 miljard), een stijging die voornamelijk toegeschreven kan worden aan koerswinst op aandelen. Nog steeds vormen aandelen en obligaties het leeuwendeel van de gemiddelde beleggingsportefeuille, aangevuld met een kleine weging in vastgoed, andere beleggingen en participaties in andere fondsen. Het beheerd vermogen groeide slechts voor €1,3 miljard door netto inleg, de rest van de stijging komt voort uit hogere koersen.

    Van alle soorten beleggingsfondsen waren met name diegene die zich specialiseren in aandelen en vastgoed in trek. Obligatiefondsen zagen een netto uitstroom van vermogen in het tweede kwartaal van dit jaar. Ook gemengde fondsen en hedgefondsen waren minder in trek. Lees het volledige persbericht op de website van de Nederlandsche Bank.

    beleggingsfondsen-nederland

    Beheerd vermogen Nederlandse beleggingsfondsen opnieuw naar record

  • Grafiek: Ontwikkeling huizenprijzen vanaf 1980

    De betaalbaarheid van een koopwoning is de laatste jaren sterk verbeterd, zo blijkt uit een analyse van de huizenprijzen door het Belgische Instituut voor Nationale Rekeningen (INR). Het onderzoeksbureau vergeleek de ontwikkeling van de huizenprijzen met de inkomens en met de gemiddelde huur. Ook worden de woonlasten van huren en kopen met elkaar vergeleken, waarbij het gunstige effect van de lage rente is meegenomen.

    Huizenprijzen versus inkomen

    Uit de analyse van het INR blijkt dat met name in Nederland de huizenprijzen sterk gedaald zijn in verhouding tot het inkomen, terwijl die in België en Duitsland nog steeds stijgen. In Frankrijk is sprake van een kleine daling van de huizenprijzen tegenover het inkomen. Het volgende plaatje laat dat goed zien.

    Huizenprijzen in verhouding tot het inkomen van huishoudens

    Huizenprijzen in verhouding tot het inkomen van huishoudens

    Kopen versus huren

    Vergelijken we de gemiddelde huizenprijzen met de gemiddelde huur, dan zien we opnieuw dat het vooral in Nederland weer aantrekkelijker is geworden om een huis te kopen. In 2008 was het kopen van een eigen huis het minst voordelig in vergelijking met huren, maar vijf jaar later zijn de huizenprijzen in verhouding tot de huren weer goedkoper geworden dan in Frankrijk en België. In Duitsland liggen de huizenprijzen veel lager in verhouding tot wat de Duitsers gemiddeld aan huur betalen. Dat komt omdat Duitsland een strenger beleid voert ten aanzien van het verstrekken van hypotheekleningen. Omdat men meer eigen geld moet meenemen is een eigen woning voor minder mensen bereikbaar, met als gevolg dat ook de prijzen lager liggen.

    Huizenprijzen versus huurprijzen

    Huizenprijzen versus huurprijzen

    Woonlasten kopen versus huren

    De derde grafiek geeft de beste indicatie van de betaalbaarheid van een eigen woning ten opzichte van een huurwoning, omdat hierin de daadwerkelijke maandlasten worden meegenomen. Die maandlasten zijn voor een koopwoning sterk gedaald, als gevolg van de daling van de rente. Hoewel de huizenprijzen ook in Nederland nog wat verder kunnen dalen is de betaalbaarheid als gevolg van de lagere rente in verschillende Europese landen sterk verbeterd. Mede dankzij de lage rente van centrale banken zijn de woonlasten voor huiseigenaren sterk gedaald. In Nederland is de betaalbaarheid van een eigen woning sinds begin jaren negentig niet meer zo gunstig geweest als nu. Ook in Belgie zijn de maandlasten voor een hypotheek sterk gedaald, tot een kleine 10% boven het lange-termijn gemiddelde.

    Het kopen van een eigen woning wordt steeds gunstiger door de lage rente

    Het kopen van een eigen woning wordt steeds gunstiger door de lage rente

  • Helft Nederlanders heeft vrijwel geen vermogen

    Eind vorige week publiceerde De Nederlandsche Bank een vrij positief bericht over het vermogen van de Nederlanders. Collectief hebben we in de eerste helft van dit jaar bijna €6,6 miljard aan onze spaarrekeningen toegevoegd, waarmee ons totale spaarvermogen een recordniveau van €335 miljard bereikte. Dat betekent dat een huishouden gemiddeld €44.000 op een spaarrekening heeft staan, naast eventuele bezittingen in de vorm van onroerend goed of een beleggingsportefeuille. Wat zou dat toch mooi zijn, als ieder huishouden een dergelijk bedrag te besteden had…

    Vermogen ongelijk verdeeld

    Door alleen het gemiddelde te noemen krijg je de indruk dat het nog niet zo slecht gesteld is met het gemiddelde huishouden in Nederland. Het cijfer is uitermate misleidend, als je beseft dat de vermogensongelijkheid in ons land bijzonder groot is. Eerder dit jaar publiceerde Bas van Bavel de resultaten van zijn onderzoek naar de vermogensposities van Nederlandse huishoudens. Op basis van cijfers van het CBS uit 2014 kwam hij tot de conclusie dat de helft van alle Nederlandse huishoudens geen of vrijwel geen vermogen heeft. Vanuit dat licht bezien kijkt u opeens heel anders naar dat gemiddelde spaarvermogen van €44.000! Heel veel Nederlandse huishoudens hebben in werkelijkheid helemaal geen vermogen opgebouwd, ook al hebben ze misschien een mooie lease-auto voor de deur staan of wonen ze in een eigen huis. Veel van die welvaart is gefinancierd met schulden, gebaseerd op een toekomstige cashflow. We plukken nu alvast de vruchten van onze toekomstige productiviteit, zodat we een hoge levensstandaard kunnen handhaven. De vraag is dan hoe gezond de Nederlandse economie is, zeker als je bedenkt dat veel van ons vermogen in stenen zit. Vastgoed dat voor een relatief groot gedeelte met vreemd vermogen gefinancierd is. Voor meer dan 1 miljoen huishoudens is de schuld aan de bank groter dan de waarde van hun eigen huis. De kans is groot dat een deel van deze huishoudens - ook al hebben ze een geweldig inkomen - helemaal links vertegenwoordigd zijn op onderstaande grafiek.

    Helft Nederlandse huishoudens heeft geen vermogen

    Helft Nederlandse huishoudens heeft geen vermogen (Bron: Van Bakel, 2014)

    De boodschap van dit artikel is om kritisch te zijn naar de economische cijfers die ons via de media bereiken. Soms is het goed om even wat verder te kijken en er andere bronnen bij te pakken, zodat u meer inzicht krijgt in de werkelijke situatie. Het aantal huishoudens dat meer dan €44.000 op een spaarrekening heeft staan is kleiner dan u denkt, wetende dat er zoveel mensen zijn die nauwelijks vermogen hebben.

  • Grafiek: Nederlandse economie krimpt met 1,4%

    Geschrokken waren we, toen de cijfers over de economische groei van Nederland bekend werden gemaakt. Het afgelopen jaar zagen we al een recordaantal faillissementen, de werkloosheid blijft maar toenemen en consumenten die nog wel wat geld achter de hand hebben besluiten dat massaal te gebruiken voor de aflossing van hypotheekschulden. Het resultaat: De Nederlandse economie kromp in het eerste kwartaal van dit jaar met maar liefst 1,4% ten opzichte van het vierde kwartaal van vorig jaar, de slechtste prestatie van alle landen in Europese Unie.

    Economische krimp

    De krimp is veel groter dan waar economen van de Rabobank rekening mee hielden. Zij voorzagen dat de economie in het eerste kwartaal van dit jaar met 0,2% zou krimpen. Voor heel 2014 ziet de Rabobank een groei van 1%, een klein lichtpuntje in donkere economische tijden. In het vierde kwartaal van vorig jaar deed de Nederlandse economie het nog relatief goed, maar dat kwam voor een deel door veranderingen in de fiscale regels voor auto's. Dat zorgde voor een impuls in de autoverkopen tegen het jaareinde. De volgende grafiek laat zien dat Nederland niet meer het beste jongetje van de klas is.

    Nederlandse economie kromp met 1,4%

    Nederlandse economie kromp met 1,4% (Grafiek via twitter, cijfers van Eurostat)

  • Is dit het moment om een huis te kopen?

    Het percentage Amerikanen met een eigen huis zakte onlangs naar het laagste niveau in twintig jaar tijd. Ook is het sentiment omtrent de woningmarkt in de Amerikaanse media vrij negatief, zie hier en hier. Volgens vermogensbeheerder Barry Ritholtz is dat juist een goed moment om een eigen huis te overwegen. In de Verenigde Staten zijn de huizenprijzen al behoorlijk gedaald, waardoor het weer aantrekkelijker is om in te stappen.

    In zijn laatste column op Bloomberg stelt Ritholtz dat een eigen huis meer is dan een beleggingsobject. Wonen is een primaire levensbehoefte, een uitgave waar je toch niet onderuit komt. Wie gaat huren hoeft zich misschien geen zorgen te maken over groot onderhoud, maar bouwt er ook geen vermogen mee op. Dat terwijl mensen die een huis kopen iedere maand in zekere zin gedwongen sparen door hypotheekschuld af te lossen. Een eigen huis is in de basis een goede manier om vermogen op te bouwen, maar door de daling van de huizenprijzen raakten de voordelen van het hebben van een eigen huis ondergesneeuwd.

    Nu de huizenprijzen in de VS niet meer verder dalen is voor Amerikanen die het zich kunnen veroorloven interessanter geworden om een hypotheek af te sluiten en een huis te kopen. De economische crisis zal namelijk niet eeuwig duren, aldus Ritholtz. Op een gegeven moment trekt de markt weer aan en dat is het goed om er op tijd bij te zijn.

    Nederland?

    Wanneer het ook in Nederland weer aantrekkelijk is om een huis te kopen is moeilijk te zeggen. In bepaalde gevallen is het inmiddels al goedkoper om te kopen dan te huren. Toch zullen de huizenprijzen in ons land nog enige tijd onder druk blijven staan, omdat men door de afbouw van de hypotheekrenteaftrek simpelweg minder kan lenen dan voor de crisis. In Nederland zijn de huizenprijzen vanaf de piek in 2008 met iets meer dan 20% gedaald. Dat lijkt veel, maar als we de lange termijn grafiek erbij pakken zien we dat er nog steeds veel lucht in de Nederlandse woningmarkt zit.

    Gemiddelde huizenprijzen in Nederland

    Gemiddelde huizenprijzen in Nederland (via Huizenmarkt-zeepbel)

  • Komt belastingparadijs Nederland in gedrang door Oekraïne?

    De sancties tegen Rusland kunnen ook gevolgen hebben voor belastingparadijs Nederland, zo schrijft Bloomberg vandaag. De grootste olie-, gas- en mijnbouwbedrijven van Rusland hebben om belastingtechnische redenen namelijk voor tientallen miljarden aan bedrijfsactiva reden doorgesluisd naar Nederland en andere Europese landen. Naast Nederland zijn ook Luxemburg, Cyprus, Zwitserland en Ierland populaire vluchthavens voor de grote bedrijven. Onder andere Rosneft, Gazprom, Lukoil en het in Genève gevestigde Gunvor Group Ltd. (dat mede door Poetin werd opgericht) hebben een deel van hun vermogen ‘veilig’ geparkeerd in Europa.

    We schrijven veilig tussen aanhalingstekens, want aan die veiligheid wordt steeds meer gemorreld. De Westerse sancties richten zich op namelijk specifiek op het vermogen van een aantal superrijke Russische families die banden hebben met de Russische regering. Vermogen dat nu nog geniet van de vermeende veiligheid van belastingparadijzen als Nederland.

    Belastingparadijzen aan zet

    Door de economische sancties tegen Rusland zijn de belastingparadijzen aan zet. Blijven die vasthouden aan hun reputatie als vluchthaven en beschermen ze de vermogens van die Russische bedrijven en families? Of zullen ze capituleren ze onder druk van Europa en de Verenigde Staten? Volgens voormalig Amerikaans senator Jack Blum, deskundige op het gebied van witwaspraktijken en belastingparadijzen, is het Russische vluchtkapitaal niet veilig:

    "Als men kan laten zien dat het vermogen, via Nederlandse constructies, eigendom is van de mensen waartegen sancties zijn opgelegd, dan is er geen twijfel over mogelijk dat deze bezittingen bevroren zullen worden. De vraag is hoe ver men bereid is te gaan. Zijn Zwitserland, Nederland en Luxemburg daar wel klaar voor? Iedereen weet dat deze kwestie al jaren speelt."

    Volgens Blum hebben landen als Nederland en Zwitserland goed verdiend aan financiële constructies die bedrijven helpen vermogen weg te sluizen of voor de belasting te verbergen.

    Europese Unie

    Nederland, Cyprus, Luxemburg en Ierland behoren tot de Europese Unie en moeten om die reden medewerking verlenen bij de sancties tegen Rusland. Maar ze kunnen wel zelf bepalen in hoeverre ze mee willen gaan met de veel zwaardere sancties die de Verenigde Staten hebben opgelegd. In veel Europese landen heerst verdeeldheid over de sancties tegen Rusland. Niet alleen levert het land veel olie en gas naar Europa, ook wordt er vanuit dit land veel vermogen geïnvesteerd in Europa. Denk bijvoorbeeld aan Londen, waar rijke Russen veel vastgoed kopen en de lokale economie ene impuls geven. Om weer terug te keren bij de belastingparadijzen: Luxemburg heeft aangegeven dat ze zich alleen wil conformeren aan de Europese sancties en dat ze geen medewerking zal verlenen voor de uitvoering van de veel strengere Amerikaanse sancties tegen Rusland. In Nederland worstelt men nog met de vraag in hoeverre ze het vermogen van de Russen wil beschermen. Op 15 mei zal daar in de Tweede Kamer overleg over plaatsvinden.

    Belastingontduiking

    Het in Genève gevestigde Gunvor is één van de grootste handelaren in Russische olie. Dit bedrijf heeft een Nederlandse afdeling (Nederlandse Gunvor International B.V.) die gebruikt wordt voor het ontlopen van de belastingen. In 2010 had dit Nederlandse bedrijf een omzet van $59 miljard, meer dan 90% van de totale omzet van Gunvor. Vanwege een Nederlandse belastingregel kon het bedrijf de meeste belastingen toewijzen aan de Zwitserse afdeling, waardoor het bedrijf veel minder belasting betaalde. Gunvor deed er ook niet geheimzinnig over toen Bloomberg op opheldering vroeg. Woordvoerder Seth Pietras: "Gunvor Group is gestructureerd voor een optimale planning van de belastingdruk, net als andere wereldwijde handelshuizen. Ze opereert volledig conform alle wetten en regels die van toepassing zijn." Ook Gazprom maakt gebruik (of misbruik) van belastingparadijs Nederland. Dit bedrijf, dat ook nauwe banden heeft met de regering van Poetin, heeft $14 miljard aan bezittingen geparkeerd in een kleine Nederlandse afdeling waar slechts veertien mensen werken.

    Sancties

    De Europese sancties richten zich voornamelijk op overheidsfunctionarissen.  Ze heeft een lijst van zeventig individuen samengesteld waarvan de bezittingen bevroren zijn. Ook mogen deze personen niet door Europa reizen. Zwitserland heeft de bezittingen van Russische bedrijven en families niet bevroren. Volgens Bloomberg hebben Rusland en Zwitserland nauwe economische banden. Ongeveer driekwart van alle olie-export over zee wordt afgehandeld door Russiche handelshuizen die in Zwitserland gevestigd zijn. Rosneft, Gazprom en Lukoil hebben allemaal een afdeling in Zwitserland die verantwoordelijk is voor de handelsoperaties. Ook Nederlandse politici maken zich zorgen om de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Ze vrezen dat de reputatie van Nederland als veilige vluchthaven voor Russisch vermogen zal worden aangetast. Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Financiën ontkent dat Nederland als belastingparadijs gezien wordt. "Nederland is actief betrokken geweest bij het ontwerp van nieuwe Europese regels gerelateerd aan de situatie in Oekraïne. Ze zal deze strikt en zonder vertraging implementeren."

  • Nederlands bedrijfsleven te royaal voor aandeelhouders?

    Afgelopen weekeinde kreeg de Raad van Bestuur van menig beursgenoteerd bedrijf een brief uit totaal onverwachte hoek. Niemand minder dan Larry Fink, oprichter van Blackrock en daarmee de grootste buitenlandse belegger in AEX-fondsen, spoorde in die brief de bedrijven aan minder van hun middelen te besteden aan het uitkeren van dividenden en inkoop van eigen aandelen en meer aan investeringen in het eigen bedrijf. Alleen op die manier stelde het management toekomstige groei van het bedrijf veilig en daarmee uiteraard ook de toekomstige beurswaarde van het bedrijf.

    Heeft Larry Fink een punt en geven Nederlandse bedrijven teveel geld terug aan hun aandeelhouders en zetten ze daarmee impliciet de toekomst van hun bedrijf op het spel? Volgens het financieele dagblad boekten de 25 grootste Nederlandse beursfondsen in 2013 een gezamenlijke winst van € 26,4 miljard. Van dit bedrag werd maar liefst een bedrag van € 20,4 miljard terug gegeven aan aandeelhouders. Dat is 77,3%. De massieve uitkering is volgens de krant niet ten koste gegaan van de financiële positie van de bedrijven zelf. Bedrijven zijn sinds 1990 stelselmatig de kapitaalsinvesteringen verlaagd ten gunste van de aandeelhouder.

    Is Nederland een uitzondering?

    Loopt het Nederlands bedrijfsleven hiermee in de pas met de rest van de wereld? Volgens Citigroup is er al enkele jaren sprake van een rebalancing ten faveure van de aandeelhouder. Sinds 2010 is de uitkering aan aandeelhouders door het wereldwijd beursgenoteerd bedrijfsleven met maar liefst 40% gestegen tot een bedrag van $ 1,4 biljoen. Maar in tegenstelling tot de Nederlandse situatie is dat niet ten koste gegaan van de kapitaalsinvesteringen. Die zijn in dezelfde periode met 26% gestegen tot een bedrag van $ 1,6 biljoen. Ook de kapitaalsinvesteringen zijn dus gestegen. Is Nederland daarmee een negatieve uitzondering? Dat is nog maar de vraag. Het is in ieder geval, duidelijk dat er in de ontwikkelde economieën een beweging gaande is, waarbij er geleidelijk meer en meer geld naar de aandeelhouder vloeit. Volgens Citigroup besteedde het grote Amerikaanse bedrijfsleven in 2001 tweemaal zoveel aan kapitaalsinvesteringen dan aan uitkeringen aan de aandeelhouder. In 2013 zijn de bestedingen in evenwicht. De bedrijven voldoen hiermee aan de wensen van de aandeelhouder. Die wijzen op het verband dat er bestaat tussen de uitkering aan aandeelhouders en waarderingen. Hoe meer er aan aandeelhouders wordt uitgekeerd, des te hoger is waarde die de markt aan een bedrijf toekent.

    Nederlandse beursgenoteerde fondsen zijn erg royaal

    Figuur 1: Nederlandse beursgenoteerde fondsen zijn erg royaal

    Die relatie bestaat niet tussen de omvang van de kapitaalsinvesteringen en de waardering door de markt. Hoe meer een bedrijf investeert, des te lager wordt de toekomstige winstgevendheid. Het beste bewijs voor deze stelling is misschien wel jet Japanse bedrijfsleven. Sinds jaar en dag besteden Japanse bedrijven tot wel vijfmaal zoveel aan kapitaalsinvesteringen dan aan dividenden. De winstgevendheid is desondanks steeds verder onder druk gekomen. De aandeelhouder heeft echter niet de mogelijkheid het management van bedrijven ter verantwoording te roepen om een einde te maken aan overinvesteringen. In de Verenigde Staten kan dat wel en dat houdt het management scherp. Toch stelt Citigroup vast, dat vandaag de dag de aandeelhouder wel erg wil beknibbelen op kapitaalsinvesteringen ten gunste van de eigen uitkering. Dat, stelt de bank vast, moet op den duur ten koste gaan van de winstgevendheid van het bedrijf, de economische groei en de werkgelegenheid. Op den duur is daar niemand bij gebaat, behalve misschien de aandeelhouder. Gelet op de toonzetting van zijn brief twijfelt Larry Fink in het Nederlandse geval ook daaraan. Nederland wil graag een gidsrol spelen in de wereld. Of we in dit geval hier zo blij mee moeten zijn, is nog maar de vraag! Cor Wijtvliet

    Aandeelhouders zouden ook algemeen belang moeten meewegen

    Figuur 2 Aandeelhouders zouden ook algemeen belang moeten meewegen

    BELANGRIJK:
    • Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
    • Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen.
    • U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
    • U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
    • nog niet automatisch ontvangt.