Marketupdate

Tag: negatieve rente

  • Ook Roubini houdt rekening met ‘helikoptergeld’

    Volgens econoom Nouriel Roubini moeten we serieus rekening houden met extreme maatregelen als helikoptergeld, extra monetaire verruiming en een belasting op contant geld. In een column voor Project-Syndicate schrijft Roubini dat centrale banken er met de conventionele instrumenten niet in geslaagd zijn de economie weer op gang te brengen en dat ze daarom naar nog zwaardere middelen zullen grijpen.

    Nouriel Roubini heeft gewerkt voor het IMF, de Wereldbank en de Federal Reserve en is nu professor aan de New York University. Hij weet dus als geen ander hoe monetaire autoriteiten handelen in tijden van crisis. Het is daarom nog zorgelijker dat zelfs hij nu serieus rekening houdt met een toekomst waarin centrale banken direct geld geven aan burgers en bedrijven, het zogeheten ‘helikoptergeld‘.

    Zwakke groei

    Roubini schrijft in zijn column dat de economische groei in de ontwikkelde landen, ondanks alle stimuleringsmaatregelen van centrale banken, nog steeds teleurstellend laag is. Het verlagen van de rente (zelfs negatieve rente in Zwitserland, Zweden, Denemarken, de Eurozone en Japan), kwantitatieve verruiming (opkopen van staatsobligaties, hypotheekschulden en soms zelfs aandelen) en de forward guidance (uitspreken dat de rente langdurig laag blijft) hebben er niet voor gezorgd dat de economie weer naar behoren functioneert.

    nouriel-roubiniHet probleem is dat de ontwikkelde economieën op ieder niveau teveel schulden hebben, waardoor er structureel te weinig geconsumeerd en geïnvesteerd wordt. Overheden, die ook hoge schulden hebben, staan onder druk om hun begroting op orde te brengen en de tekorten terug te dringen. Dus ook van die kant hoeven we volgens Roubini niet veel meer te verwachten. Ondertussen zijn banken door de sombere groeiverwachtingen erg terughoudend geworden met het verstrekken van kredieten.

    Goedkoop geld

    Waar moet het herstel dan vandaan komen? Volgens Roubini heeft het overvloedig beschikbaar maken van geld niet geholpen en zijn beleidsmakers daarom hun focus aan het verleggen naar het goedkoper maken van geld. Dat gebeurt nu al, want er is al $7 biljoen aan staatsobligaties met een negatieve rente. Duitsland kan nu al zeven jaar geld lenen tegen een negatieve rente, terwijl Japanse staatsobligaties met een looptijd tot tien jaar een negatief rendement hebben.

    Door het geld steeds waardelozer te maken wordt ook onze schuldenlast steeds lager. Maar dat vereist drastische maatregelen. Bij een negatieve rente op spaargeld zullen spaarders hun geld weghalen bij de bank, wat betekent dat er meer financiële repressie nodig is. Roubini voorziet een belasting op contant geld om deze vluchtweg onaantrekkelijk te maken. Ook kunnen centrale banken nog meer geld in de economie pompen door opnieuw voor honderden miljarden obligaties, aandelen en slechte leningen op te kopen.

    Lees ook:

    Als zelfs dat niet werkt is helikoptergeld een serieuze mogelijkheid. Roubini schrijft in zijn conclusie het volgende…

    “Als onconventioneel monetaire beleid een beetje absurd klinkt, dan is het goed om te bedenken dat hetzelfde gezegd werd over de onconventionele maatregelen van een aantal jaar geleden. En als de huidige situatie in de ontwikkelde economieën nog tien jaar blijft zoals die nu is, dan zal helikoptergeld, het opkopen van schulden en het belasten van contant geld het nieuwe QE, NIRP en ZIRP blijken te zijn.”

    Helikoptergeld: Nog een reden om goud te kopen

    Als de negatieve rente al geen reden was om goud te kopen, dan is de dreiging van helikoptergeld dat wel. De geschiedenis leert ons dat directe monetaire stimulering en geldpersfinanciering de snelste weg is naar hyperinflatie. Het probleem met gratis geld uitdelen is dat er geen rem op zit. Beleidsmakers zullen geneigd zijn teveel geld uit te delen, waardoor het geld compleet waardeloos wordt.

    De strijd tussen de spaarders en de schuldenaren lijkt in het voordeel van de schuldenaren beslecht te worden. Spaarders doen er verstandig aan een deel van hun vermogen uit dit geldsysteem te halen en om te zetten in tastbare bezittingen. En daarmee kun je beter tien jaar te vroeg zijn dan een dag te laat. Fysiek goud het meest liquide en meest toegankelijke instrument. Wilt u meer weten over goud kopen? Klik dan hier!

  • Negatieve rente voor ‘Frankensteinhypotheek’

    Verschillende landen profiteren al van een negatieve rente als ze geld lenen, maar nu komt dat voordeeltje ook bij de huizenbezitter terecht. Een klant van Staalbankiers (dochter van Achmea) met een hypotheek van omgerekend €300.000 in Zwitserse franken merkte dat het voordeel van de negatieve rente niet aan hem werd doorberekend.

    De bank weigerde de negatieve rente door te berekenen, waarop de klant naar de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening stapte. Die bepaalde dat Staalbankiers de negatieve rente op een hypotheek in Zwitserse franken moet doorberekenen aan een klant. Het zou gaan op een bedrag van ongeveer €100 per maand.

    Negatieve rente op hypotheek

    Staalbankiers hanteerde een winstmarge van 0,7 procentpunt ten opzichte van de libor rente in Zwitserse franken, een rente momenteel op -1% staat.  Dat is een verschil van 0,3% rente in het voordeel van de klant. Eind 2014 had de bank voor €475 miljoen aan dergelijke hypotheken op de balans staan, zo schrijft het Financieel Dagblad. Omgerekend is dat een derde deel van haar totale hypotheekportefeuille. Er zijn dus veel meer klanten met een vergelijkbare hypotheek die ook in aanmerking zouden kunnen komen voor vergoeding van de negatieve rente.

    euro-swissfranc

    Ongunstige wisselkoers EUR/CHF pakt slecht uit voor bank én klant

    Valutarisico

    Een negatieve rente op de hypotheek klinkt leuk, maar voor de klant van Staalbankiers is het slechts een doekje voor het bloeden. Sinds de klant in 2007 deze hypotheek afsloot is de waarde van de Zwitserse frank met 50% gestegen ten opzichte van de euro. Dat betekent dat de effectieve hypotheekschuld is deze periode gestegen is van €300.000 naar €450.0000!

    Dit schrijft Staalbankiers in een document met achtergrondinformatie…

    Bij een waardevermeerdering van de Zwitserse Frank ten opzichte van de Euro, kan de toename van deze schuld hoger zijn dan het behaalde rentevoordeel. Uitgaande van een historische koersontwikkeling van de Zwitserse Frank ten opzichte van de Euro (of Nederlandse Gulden in de periode voorafgaande aan de introductie van de Euro), kan het voorkomen dat in enig jaar de toename van de schuld binnen 1 jaar tijd 10% bedraagt. Bovendien is dit verlies alsmede de rente over deze toegenomen schuld fiscaal niet aftrekbaar in Box 1.

    Voor het uitbreken van de financiële crisis leek een hypotheek in Zwitserse franken interessant, want de rente was laag en de frank stond bekend als een zeer stabiele munt. Maar door de crisis van 2008 en de Europese schuldencrisis die een paar jaar later volgde werd de Zwitserse munt een vluchthaven voor het grote geld. Daardoor steeg de munt in waarde en werden alle schulden in deze valuta duurder.

    Twee verliezers

    De hypotheek in Zwitserse franken kent op dit moment alleen maar verliezers. Klanten die een dergelijke hypotheek afsloten zagen hun schuldenlast de afgelopen jaren enorm toenemen. Maar ook voor Staalbankiers valt er weinig te lachten. Sinds het uitbreken van de crisis kan de bank geen geld meer aantrekken tegen het lage libor tarief, zo merkt Cor de Horde van het Financieel Dagblad op. Ook had Staalbankiers in de voorwaarden geen ruimte ingebouwd om de opslag gedurende het contract tussentijds te verhogen. Daardoor lijdt ook de bank een verlies op deze hypotheken, een verlies dat door de negatieve rente alleen maar groter is geworden.

    Meer informatie:

    staalbankiers_logo

    Staalbankiers moet negatieve rente betalen over hypotheek in Zwitserse franken

  • “Negatieve rente reden om meer goud te kopen”

    Beleggers en vermogensbeheerders zouden in een wereld van negatieve rente twee keer zoveel goud in hun beleggingsportefeuille moeten aanhouden als normaal, zo schrijft de World Gold Council in een nieuwe publicatie. “Historisch gezien levert goud in periodes met een lage rente twee keer zoveel rendement op als normaal. Wij geloven dat de negatieve rente op lange termijn zal leiden tot een structureel grotere vraag naar goud onder beleggers en centrale banken.”

    De World Gold Council schrijft in haar rapport dat de gevolgen van negatieve rente op de lange termijn nog onzeker zijn, maar dat er nu al een aantal negatieve bijwerking zichtbaar zijn. Voorbeelden daarvan zijn sterke schommelingen in de prijzen van financiële activa, groeiende balansen van centrale banken en het opnieuw oplaaien van de wereldwijde valutaoorlog.

    bondyield

    Rendement op staatsobligaties is nu al vaak negatief (Bron: WGC)

    Ongewenste effecten van negatieve rente

    Centrale banken in Europa en Japan hanteren al een negatieve rente, met als doel deflatie te bestrijden en de schuldenlast te verlichten. Maar in de praktijk blijkt het beleid ook veel negatieve effecten te hebben voor spaarders, pensioenfondsen en verzekeraars, die het rendement op spaargeld en beleggingen zien teruglopen.

    Ook voor banken is de negatieve rente schadelijk, omdat het de winstmarge aantast. Banken kunnen deze kosten doorbereken aan klanten, bijvoorbeeld door de spaarrente te verlagen of de winstmarge op hypotheken te verhogen.

    negative-real-rates

    Negatieve rente maakt goud kopen aantrekkelijk

    Volgens de World Gold Council hebben staatsobligaties door de lage rente weinig opwaarts potentieel. Van alle hoogwaardige staatsobligaties heeft 30% nu al een negatieve rente, dat is bijna $8 biljoen aan schuldpapier. Nog eens 40% levert minder dan één procent op. Daardoor is goud een veel aantrekkelijker alternatief geworden. Bekijken we het rendement op staatsobligaties na correctie voor inflatie, dan ziet het beeld er nog slechter uit (zie bovenstaande grafiek).

    Goud wordt daarmee steeds aantrekkelijker ter diversificatie van de beleggingsportefeuille. Het edelmetaal heeft een negatieve correlatie met veel andere beleggingen, wat betekent dat goud helpt om het risico te spreiden. De World Gold Council adviseert vermogensbeheerders en beleggingsfondsen om bij een aanhoudend lage rente 1,5x of 2x zoveel goud aan te houden als voorheen.

    lower-bond-returns-gold-allocation

    gs-logo-breed

    Deze bijdrage is afkomstig van Goudstandaard

  • Japanners vluchten in goud door negatieve rente

    Door de extreem lage rente neemt ook de vraag naar goud in Japan weer toe, zo verklaarde de grootste goudhandelaar van het land tegenover Bloomberg. De goudprijs is dit jaar al meer dan 17% gestegen, maar dat weerhoud de bevolking er niet van een deel van hun spaargeld om te zetten in goud. Het besluit van de Bank of Japan om het voorbeeld van de ECB te volgen met negatieve rente geeft spaarders in Japan een extra reden tot goud kopen.

    “Veel consumenten maken de afweging dat het beter is om spaargeld om te zetten in goud als veilige haven, dan om het op een bankrekening te zetten die bijna geen rente oplevert”, zo verklaarde Takahiro Ito van goudhandelaar Tanaka Kikinzoku Kogyo tegenover Bloomberg.

    Lees verder bij Goudstandaard

    gold-bars-japan

    Japanners kiezen voor goud nu spaargeld bijna niets meer oplevert

  • Het Tientje van Lieftinck: De Geldzuivering van 1945

    De plannen die rondgaan over het afschaffen van grote bankbiljetten roepen veel weerstand op, maar het is zeker niet ondenkbaar dat zoiets vroeg of laat zal gebeuren. Als we verder terugkijken in de geschiedenis zien we dat overheden wel vaker zeer extreme maatregelen nemen. Maatregelen die onder ‘normale omstandigheden’ volstrekt ondenkbaar zijn.

    Tientje van Lieftinck

    tientje-lieftinck-teaserZo werd na de Tweede Wereldoorlog in Nederland het Tientje van Lieftinck ingevoerd, nieuw geld dat na de Tweede Wereldoorlog in circulatie werd gebracht om een einde te maken aan de hoge inflatie en de zwarte economie van de oorlogsjaren. Toen Lieftinck net twee weken minister was verklaarde hij alle bankbiljetten van honderd gulden van de een op de andere dag ongeldig. Men kon deze biljetten inwisselen bij de bank, maar de tegoeden bleven nog voor onbepaalde tijd geblokkeerd.

    De volgende stap was om al het briefgeld uit circulatie te halen. In een week tijd moest iedereen zijn geld inleveren en vermogen laten registreren, inclusief inhoud van een eventuele bankkluis, buitenlandse banktegoeden en aandelen. In deze periode, van 26 september tot 2 oktober, was al het oude geld onbruikbaar en moest iedere Nederlanders rondkomen van tien gulden aan nieuw geld: Het Tientje van Lieftinck.

    Wordt de video niet geladen? Probeer dan deze pagina opnieuw te laden

    Vlucht naar ‘hard assets’

    LieftinckIn de aanloop naar deze operatie, ook wel de Geldzuivering genoemd, probeerden vermogende mensen zo veel mogelijk geld in veiligheid te brengen. Dat kon, omdat een jaar eerder in België een soortgelijke hervorming van het geldsysteem had plaatsgevonden. Spaarders die nattigheid voelden waren bereid heel veel meer te betalen om van hun geld af te komen. In een poging het geld zo snel mogelijk kwijt te raken kochten zij goud, sieraden, grond, vastgoed en andere kapitaalgoederen.

    De wens om van het geld in te wisselen voor iets van tastbare waarde was zelfs zo groot dat een boekenwinkel in Haarlem op papier kostbare encyclopedieën verkocht die pas meer dan tien jaar later zouden verschijnen. Op al deze goederen werden veel hogere bedragen geboden dan waar ze normaal voor verhandeld werden, omdat de angst groot was dat ook in Nederland de bankbiljetten ongeldig verklaard zouden worden. En dat gebeurde dus in de zomer van 1945 tijdens de grote Geldzuivering.

    Terug naar 2016…

    Vandaag de dag leven we ook in een ongekende tijd. Gelukkig is er nu geen sprake van oorlog en gelukkig is er ook geen sprake van zichtbare extreme geldontwaarding. Maar nog nooit eerder in de geschiedenis hebben we meegemaakt dat verschillende centrale banken wereldwijd negatieve rente hanteren of overwegen en tegelijkertijd voor miljarden aan schuldpapier opkopen.

    De negatieve rente waar we vandaag de dag mee te maken hebben is een compleet nieuw fenomeen, iets waarvan we de gevolgen nog maar moeilijk kunnen overzien. Want wat betekent een aanhoudende negatieve rente voor het spaargedrag van mensen? En blijft het verdienmodel van pensioenfondsen, banken en verzekeraars nog wel overeind? Niemand die dit met zekerheid kan zeggen…

    Centrale banken en overheden proberen de rekening van decennia lang schulden stapelen nu bij de spaarder neer te leggen. Denk aan de bail-in, kapitaalcontroles en nu het pleidooi voor het afschaffen van contant geld. Want contant geld biedt spaarders de mogelijkheid aan een negatieve rente te ontsnappen.

    Mijn zorg is dat grote bankbiljetten in de toekomst inderdaad worden uitgebannen, waarmee het voor banken en overheden nog makkelijker wordt geldstromen te controleren en kapitaalcontroles te hanteren.

    Wees voorbereid op de meest ondenkbare scenario’s, want de geschiedenis leert ons dat ook datgene wat nu nog ondenkbaar is, op een dag de realiteit kan worden. Zorg daarom dat u uw vermogen op tijd in veiligheid brengt. Grote bankbiljetten zijn nu nog erg handig, maar als die in de toekomst inderdaad verboden worden heeft u als spaarder een probleem. U heeft de almachtige staat en haar centrale bank als tegenpartij.

    Het is daarom zeker in deze tijd niet onverstandig met een deel van uw vermogen goud te kopen. Fysiek goud dat u op een veilige plek en buiten het zicht van banken en de overheid kunt bewaren.

    Bronnen: NPO Geschiedenis, Andere Tijden (1 maart 2001)

  • Negatieve rente voor driekwart Duitse staatsobligaties

    De vraag naar staatsobligaties is zo groot dat beleggers al enige tijd genoegen nemen met een negatieve rente. Maar hoeveel procent van al het schuldpapier heeft nu al een negatief rendement? De Duitse krant Die Welt maakte een overzicht van verschillende Europese landen. Duitsland scoort even goed als Japan, dat al jaren worstelt met deflatie en een zeer lage rente. Ook de Nederlandse staat kan al bijna gratis lenen, want 69% van al het schuldpapier heeft nu al een negatieve rente. De koploper is echter Zwitserland, waar 83% van alle uitstaande staatsobligaties een negatief rendement heeft.

    Lees ook:

    staatsobligaties-negeatieve-rente

    Negatieve rente voor driekwart van Duitse staatsobligaties (Bron: Die Welt)

  • Column: Waarom negatieve rente zo gevaarlijk is

    Donderdag neemt de ECB een rentebesluit en de consensus is dat de centrale bank de depositorente verder zal verlagen om de kredietverlening van banken aan consumenten en bedrijven te stimuleren. Sinds december vorig jaar staat deze ‘boeterente’ op -0,3%, wat betekent dat banken op jaarbasis miljarden euro’s aan de ECB moeten betalen om hun reserves dar veilig te kunnen stallen.

    Volgens de centrale bank is het verhogen van deze ‘boeterente’ een prikkel voor banken om meer krediet te verlenen aan huishoudens en bedrijven, maar dat blijkt in de praktijk maar mondjesmaat te gebeuren. De negatieve rente maakt lenen goedkoper, maar dat haalt niets uit als er simpelweg geen vraag is naar krediet. De meeste mensen zitten al vrij diep in de schulden en hebben niet de behoefte om nog meer geld te lenen. Sterker nog, velen zien de lage rente juist als reden om juist schulden af te lossen. Dat werkt alleen maar meer deflatie in de hand!

    Is het beleid van negatieve rente dan nog wel te rechtvaardigen? Ik zal een aantal ongewenste effecten van dit monetaire (wan)beleid op een rij zetten…

    1. Banken kunnen negatieve rente doorberekenen

    Als gevolg van het monetaire beleid van de ECB is de rente op staatsobligaties spectaculair gedaald, tot zelfs ver onder de nul procent. Dat betekent dat banken ook steeds minder geld verdienen aan staatsobligaties die ze op de balans houden. Banken rekenen de kosten van de negatieve rente door aan spaarders in de vorm van een lagere spaarrente. Zo is er in Nederland op dit moment geen enkele bank meer te vinden die een hogere rente biedt dan 1%.

    Spaarders betalen dus de rekening voor het monetaire beleid van de centrale bank. En dat gaat om grote bedragen, want volgens de laatste cijfers van het CBS hebben Nederlanders in totaal €336 miljard aan spaartegoeden uitstaan. Bij een procentpunt minder rente lopen spaarders dus meer dan €3 miljard mis!

    Banken kunnen een negatieve rente kan ook op andere wijze doorberekenen aan de klant. In Zwitserland is de hypotheekrente sinds vorig jaar bijvoorbeeld gestegen, terwijl die in de rest van Europa juist daalde. Door middel van een hogere winstmarge op hypotheken proberen de banken in Zwitserland het verlies op de negatieve depositorente goed te maken. Het is denkbaar dat banken elders in Europa de hypotheekrente gaan verhogen bij een toename van negatieve rente!

    2. Spaarders halen geld weg?

    Voor banken zijn spaartegoeden van essentieel belang, omdat het spaargeld als de kapitaalreserve beschouwd mag worden. Daalt de spaarrente tot -0,5%, dan worden spaarders minder loyaal aan de bank en zullen ze eerder overwegen geld weg te halen bij de bank. Uit een onderzoek van ING blijkt dat bijna vier op de vijf spaarders een negatieve rente niet zal accepteren en zal besluiten (een deel van) het spaargeld van de rekening te halen. Daarmee wordt het complete fundament onder het fractioneel bankieren wankel. Er zal meer financiële repressie nodig zijn om spaartegoeden binnen de bank te houden, zoals kapitaalcontroles en het afschaffen van grote bankbiljetten.

    3. Rendement pensioenfondsen daalt

    Als gevolg van het monetaire beleid van centrale banken bestaat er niet meer zoiets als een risicovrij rendement. Kon je in het verleden nog makkelijker vier of vijf procent rendement halen op staatsobligaties, nu is dat vrijwel onmogelijk geworden. Wereldwijd is er al meer dan $6 biljoen aan schuldpapier met een negatieve rendement, wat wil zeggen dat de kosten over de hele looptijd hoger zijn dan de opbrengsten.

    Als pensioenfondsen geen rendement meer kunnen maken op de relatief ‘veilige’ staatsobligaties, dan moet zij de premie verhogen of een meer risicovolle beleggingsstrategie volgen om aan alle toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Door de negatieve rente wordt ook de zekerheid van een goed pensioen aangetast. Zit ook de aandelenmarkt tegen, dan zakt de dekkingsgraad snel onder de kritieke grens van 90%.

    4. Nieuwe huizenmarktbubbel?

    Door de negatieve rente kunnen mensen meer geld lenen tegen dezelfde maandlasten. Dat werkt risicovol gedrag in de hand, zoals ook te zien is op de Nederlandse huizenmarkt. De markt trekt weer aan, omdat starters zich door de lage hypotheekrente veel dieper in de schulden kunnen steken. Of dat een positieve ontwikkeling is, dat hangt maar net van je persoonlijke situatie af. Voor huishoudens die ‘onder water’ staan is de stijging van de huizenprijzen gunstig, maar voor huurders en mensen die nog een huis moeten kopen worden de woonlasten steeds hoger. Een te lage rente kan opnieuw oververhitting in de huizenmarkt veroorzaken, met een pijnlijke correctie tot gevolg.

    negative-rates

    Negatieve rente heeft veel ongewenste effecten

  • Voormalig directeur ECB: “Negatieve rente is niet de oplossing”

    Negatieve rente is volgens voormalig ECB-directeur Otmar Issing geen oplossing voor de huidige economische problemen. In een gesprek met CNN legt hij uit dat het gebrek aan investeringen in de wereld niet het gevolg zijn van een te hoge rente, maar vanwege politieke en economische onzekerheden. Zolang deze onzekerheid bestaat zullen huishoudens en bedrijven terughoudend zijn met het afsluiten van nieuwe leningen. De lage rente heeft dit probleem niet opgelost en een nog lagere rente zal daarom ook maar weinig resultaat opleveren.

    Negatieve rente

    otmar-issingIssing merkt op dat de negatieve rente vooral veel ongewenste gevolgen heeft voor onder meer pensioenfondsen, verzekeraars en banken. Deze financiële instellingen komen allemaal in de problemen door een negatieve rente, terwijl de positieve effecten verwaarloosbaar klein zijn. Als een negatieve rente niet leidt tot een sterke toename in de kredietverlening is het netto resultaat van dit beleid negatief.

    Volgens de voormalig ECB-directeur wordt het gevaar van deflatie door centrale banken zwaar overdreven. Daarover zegt hij het volgende in het interview met CNN:

    “Als ik deflatie hoor vraag ik me altijd af: Wat bedoelen ze daarmee? Het enige voorbeeld van deflatie uit de geschiedenis dat echt gevaarlijke gevolgen had was in de Grote Depressie, toen de prijzen in een korte tijd met dertig procent daalden. De prijzen daalden toen zo snel dat men daadwerkelijk aankopen ging uitstellen. Nergens in de wereld zie je dat nu. Zelfs niet in Japan. Er is een milde negatieve inflatie, maar ik zie geen reden waarom die deflatie snel zal toenemen.

    Waarom hebben we een lage inflatie? Vooral door lage olie en grondstofprijzen, een globaal fenomeen. Maar dat is voor consumenten wereldwijd juist fantastisch. Er is geen negatieve verband tussen lage inflatie en groei. Dit is meer een fantasie dan een weerspiegeling van empirische resultaten.”

    Wordt de video niet geladen, klik dan hier!

  • Negatieve rente levert Zwitserse centrale bank 1,16 miljard Franc op

    De negatieve depositorente heeft de Zwitserse centrale bank vorig jaar in totaal 1,16 miljard franc opgeleverd, zo blijkt uit de resultatenrekening die de centrale bank onlangs naar buiten bracht. Commerciële banken betalen momenteel 0,75% rente voor de reserves die ze parkeren bij de centrale bank en dat blijkt een serieuze kostenpost te zijn. Het is dan ook geen wonder dat Zwitserse banken een veel hogere rente zijn gaan vragen voor hypotheken om het verlies op hun reserves bij de centrale bank goed te maken.

    De Zwitserse centrale bank rapporteerde over het afgelopen jaar een verlies van 23,3 miljard Francs, waarvan 19,9 miljard Francs toegeschreven kan worden aan een waardedaling van de valutareserve. Op de goudreserve leed de centrale bank vorig jaar een verlies van 4,2 miljard Francs, want in de Zwitserse valuta daalde de prijs van het edelmetaal in 2015 met 11%.

    inkomsten-snb-negatieve-rente-cropped

    Negatieve rente leverde centrale bank van Zwitserland 1,16 miljard franc op (Bron: SNB)

  • BIS: “Markt verliest het vertrouwen in centrale banken”

    De financiële markten verliezen langzaam maar zeker het vertrouwen in centrale banken, zo concludeert de Bank for International Settlements in het nieuwe kwartaalrapport dat afgelopen zondag naar buiten werd gebracht. In het rapport spreekt de ‘bank der centrale banken’ ook haar zorgen uit over de negatieve rente en de situatie in de opkomende markten. De BIS ziet fundamentele verschuivingen in de wereldeconomie, die gepaard gaan met zorgen over de lage grondstofprijzen, de Europese bankensector en het export gedreven groeimodel van de Chinese economie.

    bisDe BIS merkt op dat de groei van de wereldeconomie nog steeds zwak is, ondanks een toename in de wereldwijde schulden. Ondertussen dreigt de negatieve rente de overhand te krijgen in grote delen van Europa en in Japan. Dat laatste is volgens de BIS een signaal dat centrale banken nog maar weinig middelen achter de hand hebben om de volatiliteit op de financiële markten onder controle te houden.

    “De turbulentie op de financiële markten heeft de boodschap duidelijk gemaakt dat centrale banken al te lang een te zware last op zich genomen hebben”, zo concludeert Claudio Borio, hoofdeconoom van de BIS, in het 152 pagina’s dikke rapport. “Beleggers hebben dat opgemerkt en hun vertrouwen in de heilzame werking van centrale banken is – waarschijnlijk voor het eerst – aan het afnemen.”

    Negatieve rente

    In het kwartaalrapport behandelt de BIS de verschillende manieren waarop de ECB en de centrale banken van landen als Zweden, Denemarken, Zwitserland en Japan de negatieve rente geïmplementeerd hebben. De BIS verwacht dat centrale banken nog meer negatieve rente zullen rekenen, wat ten koste gaat van de winstmarge van banken en het rendement op spaartegoeden.

    In Zwitserland rekenen de banken de negatieve rente al door aan de consument, want daar zijn de winstmarges op hypotheken sinds vorig jaar juist sterk gestegen. Banken proberen op deze manier de kosten van het parkeren van tegoeden bij de centrale bank door te berekenen. Dat is één van de vele onbedoelde gevolgen van een negatieve rente. Als de depositorente nog verder daalt kunnen banken hun rente op leningen juist gaan verhogen om de kosten door te berekenen.

    “Als het beleid van negatieve rente niet zorgt voor meer kredietverleningen aan huishoudens en bedrijven, dan valt ook de motivering voor dit beleid grotendeels weg”, zo concludeert de BIS. De negatieve bijwerkingen zijn in dat geval groter dan de mogelijke positieve effecten op de economie. De ervaringen uit Zwitserland wijzen op een fundamenteel spanningsveld.

    Negatieve consequenties?

    De BIS waarschuwt ook voor de consequenties van een negatieve rente voor banken en spaarders:

    “Aan de andere kant, als de negatieve rente doorwerkt in de rente die huishoudens en bedrijven betalen voor leningen, dan heeft dat een negatief effect op de winstgevendheid van banken. Tenzij banken ook een negatieve rente op spaartegoeden hanteren, maar dat roept weer vragen op over de stabiliteit van de spaartegoeden.”

    Centrale banken hebben laten zien dat renteverlagingen niet stoppen bij nul procent, maar dat ze nog veel lager kunnen. Maar dat is niet geheel zonder gevaren. Uit onderzoek van ING bleek dat veel spaarders bij een negatieve rente geld van de spaarrekening weghalen.

    “Er is grote onzekerheid over het gedrag van individuen en bedrijven als de rente verder in negatief territorium komt of gedurende een lange periode negatief blijft. Het is onbekend of het transmissiemechanisme dan blijft functioneren zoals dat in het verleden gefunctioneerd heeft.”

    negatieve-rates-bis

    De impact van negatieve rente in verschillende landen

  • Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

    Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

    Een Duitse spaarbank uit Beieren overweegt haar reserves niet langer bij de ECB te parkeren, zo schrijft Der Spiegel. In plaats van de reserves tegen een boeterente van -0,3% bij de centrale bank te parkeren opperen zij het idee om overtollige reserves in de vorm van contant geld aan te houden. De spaarbank rekende uit dat de verzekerde opslag van contant geld ongeveer 0,18% zou kosten, veel minder dan de boeterente van 0,3% die de ECB in rekening brengt.

    Door de negatieve rente beginnen ook banken de rekensom te maken, want het kost ze letterlijk handenvol geld. Zo blijkt uit jaarresultaten van de Zwitserse centrale bank dat de negatieve rente vorig jaar in totaal 1,16 miljard Zwitserse franc heeft opgeleverd. Dat is geld dat banken aan de centrale bank betaald hebben om hun reserves veilig te mogen parkeren.

    deposit-rates-centralbanks

    Meer centrale banken hanteren inmiddels negatieve rente (Grafiek via Valuewalk)

    Negatieve rente

    De ECB hoopt dat een negatieve depositorente banken aanspoort meer geld uit te lenen en daarmee de economie aan te jagen. Nog afgezien van de vraag of dat een effectief en verstandig beleid is blijkt dat deze maatregel veel onbedoelde gevolgen heeft. Het beperkt banken in de mogelijkheid buffers op te bouwen voor een volgende crisis, terwijl spaarders bij een negatieve rente overwegen geld van de spaarrekening te halen.

    De extreem lage rente werkt ook risicovol gedrag in de hand. In Nederland zien we dat een groot deel van de kredietverlening zich door de lage hypotheekrente concentreert op de vastgoedmarkt, wat een nieuwe huizenmarktzeepbel in de hand werkt.

    Vluchten banken in contant geld?

    Het is de vraag of banken daadwerkelijk reserves gaan aanhouden in contant geld. Je bespaart misschien geld uit in de lagere bewaarkosten, maar daar staat tegenover dat een stapel cash geld veel minder handig is dan elektronisch geld. Reken je ook benodigde investeringen en transportkosten mee, dan is contant geld opeens veel minder handig om aan te houden als bank.

    Ook werkt contant geld niet zo makkelijk op de markt voor interbancaire leningen, waar alle transacties giraal en met de snelheid van het licht plaatsvinden. Het Duitse Verbond van Spaarbanken (DSGV) liet weten niets te zien in het plan van de Beierse bank om reserves in contant geld aan te houden. “We kunnen ons op dit moment niet voorstellen dat financiële instellingen in de interbancaire markt overstappen naar contant geld”, zo verklaarde en woordvoerder tegenover Der Spiegel.

    cash-euros

    Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?