Tag: recessie

  • BIS waarschuwt voor nieuwe crash

    Volgens de Bank of International Settlements (BIS) is een nieuwe crash op de financiële markten aanstaande. Wereldwijd zijn de waarderingen al erg ver opgelopen, wat betekent dat er een schokgolf kan plaatsvinden op het moment dat de liquiditeit opdroogt. Volgens Guy Debelle van de BIS zijn beleggers veel te zelfgenoegzaam geworden, omdat ze ten onrechte geloven dat centrale banken altijd bescherming kunnen bieden. Veel beleggingen zullen scherp in waarde dalen bij de eerste tekenen van stress op de financiële markten.

    “Als er een verkoopgolf komt in obligaties, dan zal deze zeer heftig zijn. Een aantal beleggers heeft deze schuldpapieren gekocht vanuit de aanname dat er meer liquiditeit in de markt is dan wat er in werkelijkheid is. Dit zie je niet op het moment dat posities worden opgebouwd, maar wel op het moment dat beleggers uit de markt proberen te stappen. De uitgang zal onverwachts geblokkeerd zijn als beleggers proberen hun posities te verkopen”, aldus Debelle.

    De BIS schrijft in haar rapport dat een verkoopgolf versterkt kan worden door het feit dat de nominale rente in de hele geïndustrialiseerde wereld al op nul staat. “Er zijn ongetwijfeld posities in de markt die zeer afhankelijk zijn van (bijna) gratis geld. Als de kosten om te lenen stijgen zullen deze posities opgeblazen worden”, zo schrijft Debelle. Hij doelt waarschijnlijk op de beleggers die geleend geld gebruiken om hun rendement op te krikken.

    Gevaarlijker dan 2007

    De BIS waarschuwde in de zomer al dat de wereldeconomie in veel opzichten kwetsbaarder is voor een crisis dan in 2007. Het schuldniveau ligt veel hoger en in opkomende markten gaat het nu ook veel minder goed dan zeven jaar geleden. De schuldquote in ontwikkelde landen is sinds de val van Lehman Brothers met 20 procentpunt gestegen tot 275% van het bbp. De grote verandering zit in de opkomende markten, waar de schuldquote in een paar jaar tijd ook sterk is toegenomen. Door de extreem lage rente steeg ook hier de schuldquote met 20 procentpunt naar 175% van het bbp. Tegenover de schuldengroei staat steeds minder groei in productiviteit, een zorgelijke ontwikkeling. Zonder economische groei wordt het steeds moeilijker schulden af te lossen. Debelle verbaast zich er dan ook over dat de financiële markten de centrale bankiers op hun woord durven te geloven. Concluderend stelt Debelle in het BIS rapport dat de financiële markten teveel risico genomen hebben en dat de illusie van liquiditeit snel kan verdwijnen. "Dat is een gevaarlijke combinatie en daar bestaat waarschijnlijk geen soepele oplossing voor", zo concludeert de BIS. Bron: Telegraph

    BISDevelopedEconom_3072718c

    De schuldquote stijgt niet alleen de ontwikkelde landen...

    EMdebtBIS_3072717c

    ... maar ook in opkomende markten

  • Inkomensongelijkheid in de VS

    De Amerikaanse economie liet de economische crisis officieel in 2009 al achter zich. Sindsdien groeit de Amerikaanse economie al vijf jaar onafgebroken. De groeicijfers zijn niet exorbitant maar desalniettemin is er wel degelijk sprake van groei. Vorige week liet een peiling van NBC News en de Wall Street journal zien 57 procent van de Amerikaanse volwassenen nog steeds het idee heeft dat de economie zich in een recessie bevindt. Waar komt de discrepantie tussen de (positieve) groeicijfers en het gevoel van de Amerikaanse burgers vandaan?
    De oorsprong van dit verschil is eigenlijk niet ingewikkeld. De Nederlandse bevolking ervaart op moment van schrijven een vergelijkbaar fenomeen. Het CPB kwam met positieve cijfers over de Nederlandse economie. Een gegeven dat maar al te graag door de zittende politieke beleidsbepalers wordt aangegrepen om hun verkiezingsretoriek mee te verrijken. Met andere woorden, we groeien weer! De mensen die hier de vruchten van plukken zijn echter moeilijk te vinden en zo is het ook in de Verenigde Staten. Afgelopen jaar kwam de econoom Emmanuel Saez, verbonden aan de Universiteit van Californië, met een onderzoeksresultaat dat 95% van de inkomensgroei tussen 2009 en 2012 naar de top 1% ging. Dit resultaat betekent niet direct dat de top 1% het bijzonder goed doet. Hun inkomens groeien zelfs trager dan de laatste twee periodes van sterke economische groei. Het betekent daarentegen dat de inkomensgroei van het overige deel van de Amerikaanse beroepsbevolking sterk achter blijft. De inkomens van de 99% groeien met een schamele 0,1% per jaar.

    Inkomensongelijkheid

    Sterker nog, als we naar de onderstaande grafiek kijken zien we dat tussen 1973 en 2012 de inkomens voor 60% van de Amerikaanse mannen is gedaald. Logischerwijs betekent dit dat over enkele decennia de inkomensongelijkheid sterk is toegenomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een grote meerderheid van de Amerikaanse bevolking het idee heeft dat de economische recessie nog heerst. De economische groei van de afgelopen vijf jaar heeft geleidt tot hogere bedrijfswinsten en aandelenkoersen maar heeft zich niet vertaald in significante hogere lonen. Voor het grootste deel van de Amerikaanse bevolking is een recessie nog steeds de dagelijkse realiteit. inkomensongelijkheid-verenigde-staten

  • Opzettelijke economische stagnatie

    Al snel na het begin van de financiële crisis van 2008 waarschuwden enkele vooraanstaande economen voor een langdurige malaise à la Japan. De meeste economen dachten toen echter nog dat het niet zo’n vaart zou lopen. In de VS en in Europa hadden beleidsmakers de crisis in Japan nauwkeurig gevolgd en er de nodige lessen uit getrokken.

    Van dat optimisme is vandaag de dag helaas weinig meer over. Het idee dat het Westen in een periode beland is van langdurige stagnatie, wint steeds meer terrein. Ook in Nederland zijn steeds meer economen ervan overtuigd dat er de komende jaren hooguit een groei van 1% bereikbaar is.

    APTOPIX Germany World Markets

    Onderhuids

    Het probleem was indertijd, dat de economie in het Westen al voor 2008 op het verkeerde spoor was geraakt. Allerlei vermogenstitels waren veel te ver in prijs opgelopen, waardoor zich bubbels konden vormen. Dat was deels het gevolg van te laks toezicht en regelgeving, maar ook door de alsmaar dalende rente. Door de aanhoudende koersstijgingen leek de economie robuust, maar onder de oppervlakte sudderde een scala aan problemen. De eerste tekenen van een groeiende ongelijkheid werden zichtbaar. Maar ook bleven structurele hervormingen van de economie achterwege. Het Westen industrialiseerde in hoog tempo, maar overheden besteedden weinig of geen aandacht aan de negatieve gevolgen ervan. Het Westen verloor immers in record tijd zijn comparatieve voordelen. Die verdwenen naar het Oosten. Daarnaast groeide de onbalans tussen de VS en de rest van de wereld. De eerste kweekten in hoog tempo steeds grotere tekorten, waar de rest van de wereld in moest voorzien. Tenslotte groeide er een dominant financieel systeem, dat meer gericht was op speculatie dan op beleggingen, met als doel banen te scheppen en om meer sociaal welzijn te scheppen.

    wijtvliet-column-2

    Verergeren

    Hoe reageerden beleidsmakers in het Westen op al deze problemen die door de crisis versneld naar boven kwamen? Naar we nu moeten vaststellen op de verkeerde manier. Sterker nog, sommige maatregelen verergerden en verdiepten de crisis. Het uiteindelijk resultaat was immers, dat in veel landen het bruto nationaal product bleef krimpen, waardoor de overheid steeds krapper bij kas kwam zitten. Het beleid had daarmee als onbedoeld gevolg, dat investeringen in zowel de publieke als private sector kelderden. Een van de meest dramatische gevolgen van dit wanbeleid is de creatie van een verloren generatie in een groot aantal landen.

    Ongelijkheid

    Of een beleid nu goed is of slecht, uiteindelijk eindigt elke crisis. Het ziet er nu naar uit, dat de wereld in 2014 weer de weg omhoog in slaat. Het is echter onmiskenbaar, dat de crisis veel langer geduurd heeft dan nodig was en dat er waarschijnlijke onherstelbare schade in aangericht. Het meest verontrustende is wel, die van de gigantisch toegenomen inkomensongelijkheid. Het zogeheten mediane inkomen van een volwassen Amerikaanse man is nu, gecorrigeerd voor inflatie, lager dan 40 jaar geleden. De Nederlandse Bank heeft berekend, dat de inkomensontwikkeling voor de doorsnee Nederlander al bijna twee decennia stagneert. De crisis heeft de stagnatie alleen maar verergerd. De gevolgen beginnen nu steeds zichtbaarder te worden. Inkomensongelijkheid bevordert een zwakke vraag. Toenemende inkomensongelijkheid zal de vraag nog verder verzwakken. In Nederland is het huidig kabinet nog steeds ervan overtuigd, dat loonmatiging de sleutel tot herstel is, ook al vallen er op de binnenlandse markt duizenden bedrijven om bij gebrek aan bestedingskracht van de consument. Vreemd genoeg denkt een meerderheid van het MKB ook nog steeds dat loonmatiging de oplossing is voor de eigen problemen.

    wijtvliet-column-3

    Meerderheid

    Bezuinigingen en loonmatiging zijn sinds de crisis van de jaren tachtig toverwoorden gebleken om elke volgende crisis te bestrijden. Het komt bij veel beleidsmakers, economen en politici niet eens in het hoofd op, dat dit medicijn nu averechts uitpakt. Ze zijn er gewoon blind voor. Dat heeft er ook mee te maken, dat de bestuurlijke en economische elite van dit land geen benul heeft van de negatieve consequenties. Zij zitten financieel gesproken aan de goed kant van de lijn. In hun ogen is het onvermijdelijk, dat sommige groepen van de bevolking te kampen krijgt met een lagere levensstandaard. Laat dat nu toevallig de meerderheid van de bevolking zijn. Cor Wijtvliet, Bron: Joseph E. Stiglitz, Stagnation by design. Project-syndicate, February 6 2014 Vragen en opmerkingen kunt u richten aan [email protected]

  • Eugene Fama waarschuwt voor nieuwe recessie in 2014

    De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Eugene Fama waarschuwt voor een nieuwe recessie in 2014. Tegenover Reuters zei hij dat de hoge staatsschulden in de VS en in Europa een blijvende bedreiging vormen voor de wereldeconomie. Daardoor is het gevaar van een nieuwe recessie in 2014 niet uit te sluiten.

    “Er kan een moment komen waarop de financiële markten de schulden niet meer geloofwaardig vinden en overheden niet meer aan financiering kunnen komen”, aldus Fama. “Als er een nieuwe recessie komt, dan zal die wereldwijd plaatsvinden”, zo voegde de econoom eraan toe. Over het herstel van de Amerikaanse economie heeft ook Fama zo zijn bedenkingen. De werkloosheid zakte in november naar 7%, maar volgens de econoom is dat geen correcte voorstelling van zaken. “De enige reden waarom de werkloosheid terug op 7% is gekomen – wat in historisch perspectief nog steeds hoog is – is dat mensen gestopt zijn met het zoeken naar werk”. Volgens Fama is de Amerikaanse economie helemaal niet uit de recessie gekomen.

    Fama: "Bedrijven zijn efficiënter geworden"

    Volgens Eugene Fama worden de aandelenkoersen ondersteund door het feit dat bedrijven sinds de financiële crisis van 2008-2009 steeds efficiënter zijn gaan werken: "De respons van bedrijven op de crisis was om af te slanken, effectiever te worden end e winstgevendheid te verbeteren. Daardoor blijft de waarde van aandelen steeds verder stijgen". Fama ontving dit jaar samen met Robert Shiller en Lars Peter Hansen de Nobelprijs voor de economie voor onderzoek naar bubbels in de economie. Fama werd vooral bekend door zijn onderzoek naar de efficiënte markt theorie op de aandelenmarkt. Ondanks de vele onderzoeken die de efficiënte markt theorie weerlegd hebben blijft Fama overtuigd van zijn eigen onderzoeksresultaten. Hij is van mening dat niemand in staat is om systematisch een bovengemiddeld rendement te halen op de aandelenmarkt. Daarom heeft hij zijn hele vermogen in een indexfonds geplaatst dat de aandelenmarkt als geheel volgt.

    Eugene Fama waarschuwt voor nieuwe recessie in 2014

    Eugene Fama waarschuwt voor nieuwe recessie in 2014