Auteur: Redactie

  • Jonge Amerikanen kunnen geen huis kopen door hoge studieschuld

    Uit een nieuw onderzoek van de Federal Reserve blijkt steeds meer jonge Amerikanen geen huis kunnen kopen vanwege een te hoge studieschuld. Sinds 2009 zijn de totale studieschulden in de Verenigde Staten verdubbeld tot meer dan $1,4 biljoen, wat betekent dat steeds meer jonge Amerikanen al diep in de schulden zitten voordat ze in de fase van hun leven komen waarin ze een huis willen kopen.

    De daling van het eigen woningbezit in de leeftijdscategorie van 28 t/m 30 jaar in de periode van 2007 en 2015 is volgens de Federal Reserve voor 35% toe te schrijven aan hogere studieschulden. De impact van studieschulden is volgens de onderzoekers waarschijnlijk nog groter onder studenten, aangezien bijna de helft van de jonge Amerikanen helemaal geen hoger onderwijs volgt en dus geen studieschuld kan opbouwen.

    Meer schulden

    De stijging van de studieschuld gaat hand in hand met de stijging van de collegegelden. Waren de kosten van studeren op het niveau van 2001 gebleven, dan zouden er volgens het onderzoek van de Amerikaanse centrale bank ongeveer 360.000 meer jonge Amerikanen in staat zijn een huis te kopen dan nu het geval is. In totaal zouden dan ongeveer 2,9 miljoen Amerikanen in de leeftijdscategorie van 28 tot en met 30 jaar een eigen huis hebben.

    De Federal Reserve waarschuwt voor de gevolgen van de hoge studieschulden op de langere termijn, omdat het kopen van een huis ook in de Verenigde Staten de belangrijkste manier is om vermogen op te bouwen. Als een groot deel van de nieuwe generatie studenten niet meer in staat is een huis te kopen, dan heeft dat tot gevolg dat een grotere groep Amerikanen in de toekomst minder vermogen zal opbouwen. Dat kan weer negatieve gevolgen hebben voor de Amerikaanse economie, die voor ongeveer 70% op consumptie draait.

    Arbeidsmarkt

    De positieve kant van dit verhaal is dat meer Amerikanen nu hoger opgeleid zijn. Dat is een voordeel in een economie waar de goedbetaalde banen voor het oprapen liggen, maar ook dat is in de Verenigde Staten niet het geval. Er is weliswaar sprake van banengroei, maar dat zijn overwegend deeltijdbanen en banen voor lager opgeleiden. Dat terwijl starters op de arbeidsmarkt juist extra inkomen nodig hebben om hun studieschulden af te kunnen lossen.

    Veel oud-studenten in de Verenigde Staten hebben nu al moeite om hun studieschulden te betalen. Volgens de Federal Reserve heeft meer dan de helft van alle studenten die in 2009 hun studie voltooiden een betalingsachterstand van vier maanden of langer.

  • Beleggers stappen weer in zilver na prijsdaling

    Door de daling van de zilverprijs is het sentiment op de zilvermarkt naar een dieptepunt gedaald, maar dat wil niet zeggen dat alle beleggers negatief zijn over het edelmetaal. Terwijl de grote hedgefondsen en speculanten hun shortpositie in zilver uitbreiden zien we de totale voorraad van zilver in ETF’s juist toenemen.

    Volgens de meest recente data van Bloomberg beheren de grootste zilver-ETF’s bij elkaar momenteel een recordhoeveelheid van 21.211 metrische ton zilver, goed voor een totale marktwaarde van $11 miljard.

    Op de termijnmarkt verwachten de grote speculanten en beleggingsfondsen een daling van de zilverprijs, terwijl de particuliere beleggers en de kleinere beleggingsfondsen hun positie in zilver-ETF’s juist uitbreiden. Volgens analist George Coles van Metals Focus is deze tegenstelling goed te verklaren, omdat hedgefondsen en particuliere beleggers verschillende beleggingsstrategieën hanteren.

    Hedgefondsen verwachten dat de renteverhoging door de Federal Reserve de prijs van edelmetalen verder onder druk zal zetten en gaan om die reden short op het edelmetaal, terwijl kleinere beleggers een ‘buy and hold’ strategie hanteren en zilver kopen als vorm van diversificatie in hun beleggingsportefeuille. Deze groep beleggers ziet het huidige prijsniveau als een goed moment om in te stappen.

    silver-etf-versus-futures

    Shortpositie zilver naar record, voorraden van ETF’s ook (Bron: Bloomberg)

    Daling zilverprijs

    In de eerste vier maanden van dit jaar steeg de zilverprijs met 17%, om vervolgens weer terug te zakken tot onder het niveau van begin dit jaar. De belangrijkste reden voor de prijsdaling is het vooruitzicht van een krapper monetair beleid van de belangrijkste centrale banken. Zo wil de Federal Reserve de rente dit jaar verder verhogen, terwijl de ECB haar stimuleringsprogramma langzaam wil terugdraaien. De verwachting is dat de rente hierdoor zal oplopen, waardoor edelmetalen als goud en zilver minder aantrekkelijk worden.

    De zilverprijs reageert meestal sterker dan de goudprijs, maar de prijsdaling van de afgelopen maanden is volgens sommige analisten overdreven. Bloomberg hield een rondvraag onder dertien analisten en handelaren, waarvan elf lieten weten dat ze vanaf het huidige niveau rekening houden met een stijging van de zilverprijs. Zeven respondenten gaven een koersdoel voor de komende twaalf maanden, waarbij het gemiddelde op $20 per troy ounce uitkwam. Dat is bijna een kwart meer dan de actuele koers.

    Volgens goudhandelaar John Butler doet zilver het in een bull market voor edelmetalen vaak beter dan goud. Zodra de Federal Reserve een teken van zwakte laat zien door de rente niet verder te verhogen kan dat volgens Butler een trendomkeer in edelmetalen teweeg brengen. “Zilver is als een springveer die klaar staat om terug te stuiteren”, zo concludeert de goudhandelaar tegenover Bloomberg.

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Wat levert goud in de portefeuille op?

    Een van de redenen waarom beleggers goud aan hun beleggingsportefeuille toevoegen is dat het edelmetaal bijdraagt aan een lager risico. Historisch gezien heeft het edelmetaal namelijk een lage correlatie met aandelen en obligaties, wat betekent dat het edelmetaal doorgaans goed presteert op het moment dat andere beleggingen in waarde dalen. Maar levert goud in de beleggingsportefeuille ook een hoger rendement op? En hoeveel procent van je vermogen zou je dan het beste in edelmetalen kunnen stoppen?

    Met precies die vraag ging de Britse krant Telegraph op onderzoek uit. De redactie maakte vier modelportefeuilles met respectievelijk 5, 10, 20 en 50 procent van het vermogen in goud en rekende door welk van deze portefeuilles sinds 1999, sinds de val van Lehman Brothers en sinds de Brexit het hoogste rendement opleverde. De aandelen in deze modelportefeuilles zijn gebaseerd op de FTSE World index, een mandje van aandelen over de hele wereld. Daarbij werd de portefeuille ieder jaar opnieuw gebalanceerd om de gewenste verhouding tussen aandelen en edelmetalen vast te houden.

    Lange termijn scenario

    Goud kopen wordt gezien als een belegging voor de lange termijn en dat blijkt ook wel uit de resultaten van het onderzoek. Had je in 1999 de helft van je vermogen in aandelen en de andere helft in geel metaal gestopt, dan had je een rendement van in totaal 321% gehaald. Ter vergelijking, een beleggingsportefeuille met 95% in aandelen en slechts 5% in goud leverde over dezelfde termijn een rendement op van 228%. Op jaarbasis is dat dus 6,69% rendement per jaar voor de portefeuille met 50% goud en 4,68% per jaar voor de portefeuille met slechts 5% in het gele metaal.

    gold-portfolio-return-longterm

    Rendement beleggingsportefeuille met goud sinds 1999 (Bron: Telegraph)

    Lehman Brothers

    Op de langere termijn biedt goud een goede bescherming tegen inflatie, maar op de korte termijn kan de volatiliteit van het edelmetaal ook minder gunstig uitpakken. Nemen we de val van Lehman Brothers als startpunt, dan blijkt dat de beleggingsportefeuille met de zwaarste weging in aandelen juist het hoogste rendement opleverde. Hoewel goud het in de eerste jaren van de crisis beter deed wisten aandelen de laatste jaren een serieuze inhaalslag te maken.

    gold-portfolio-return-lehman

    Rendement beleggingsportefeuille met goud sinds val Lehman Brothers (Bron: Telegraph)

    Brexit

    Iets meer dan een jaar geleden stemde de meerderheid van de Britse bevolking via een referendum vóór het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, de zogeheten Brexit. Dit onverwachtse besluit zorgde voor een plotselinge stijging van de goudprijs, maar die werd later dat jaar weer teniet gedaan door de verwachting van een renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank. Sinds de Brexit steeg de portefeuille met een 50/50 verdeling tussen aandelen en goud met 17%, terwijl de portefeuille met slechts 5% in aandelen een rendement van 32% opleverde.

    gold-portfolio-return-brexit

    Rendement beleggingsportefeuille met goud sinds Brexit (Bron: Telegraph)

    Goud kopen voor de lange termijn

    De resultaten van dit onderzoek laten zien dat edelmetalen vooral interessant zijn voor de langere termijn. Op de korte termijn kan het rendement lager uitvallen, maar over een langere periode blijkt het edelmetaal uitstekend te compenseren voor de inflatie. Sinds 1971 is de goudprijs gestegen van $35 naar $1.236 per troy ounce, dat is een rendement van omgerekend ongeveer 8% op jaarbasis.

    Een belangrijke eigenschap van edelmetaal is dat het een tastbare bezitting is die buiten het financiële systeem om verhandeld kan worden. Anders dan bij aandelen of obligaties heb je geen derde partij nodig om ze te kunnen verhandelen, wat in tijden van crisis van onschatbare waarde kan zijn. Het nadeel van edelmetalen is dat ze geen vorm van dividend of rente opleveren, maar daar staat tegenover dat je geen tegenpartij risico hebt. Voor de lange termijn kan het dus interessant zijn om een deel van uw vermogen in edelmetalen aan te houden.

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

    Disclaimer: Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Een volledig risicovrije belegging bestaat niet. Goudstandaard geeft geen beleggingsadvies. Dit artikel moet dan ook niet als zodanig gelezen worden.

  • Poetin: “Ons aardgas is goedkoper dan dat van Amerika”

    Poetin maakt zich geen zorgen over de komst van een nieuwe concurrent op de Europese markt voor aardgas, omdat het aardgas uit Rusland veel goedkoper is dan het vloeibare aardgas uit de Verenigde Staten. Hij ziet de plannen van president Trump om aardgas te verkopen in Polen en in centraal Europa daarom ook niet als een bedreiging voor het Nord Stream 2 project. Zo lang er geen politieke middelen of motieven achter dit project zitten heeft Rusland geen enkel bezwaar. Poetin zei daar het volgende over tijdens het laatste G-20 overleg in Duitsland.

    “Het is overduidelijk een feit – iedere expert kan dat bevestigen – dat de kosten voor de productie en levering van vloeibaar aardgas uit de Verenigde Staten veel hoger zijn dan de kosten voor ons vloeibare aardgas. Die kosten zijn zelfs niet te vergelijken met die van aardgas uit Russische pijpleidingen.”

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Hoge huizenprijzen: voorbode nieuwe crisis?

    radio1Vanmorgen was ik te gast bij het programma Nieuwsshow van Radio 1 om te praten over de stand van zaken op de Nederlandse huizenmarkt. Banken verstrekken weer volop hypotheken en door de kunstmatig lage rente steken we ons nog dieper in de schulden.

    Hoe groot is dit probleem en welke maatregelen kunnen we in overweging nemen om de woningmarkt te stabiliseren? En kunnen we iets leren van het Duitse voorbeeld, waar banken veel terughoudender zijn met het verstrekken van hypotheken?

    Klik hier om het interview terug te luisteren. Werkt de link niet? Klik dan hier.

  • Sentiment in zilvermarkt naar dieptepunt

    Sentiment in zilvermarkt naar dieptepunt

    Het sentiment in de zilvermarkt is momenteel erg negatief en bereikte met de flashcrash van een week geleden een nieuw dieptepunt. Dat wordt bevestigd in het laatste Commitment of Traders rapport, want die laat zien dat de shortpositie van speculanten en beleggingsfondsen in zilver naar recordhoogte gestegen is. Hoe groter deze shortpositie is, hoe groter de overtuiging van speculanten en beleggers dat de zilverprijs verder zal dalen.

    Voor contraire beleggers is dit een moment om alert te zijn, omdat een zeer negatief sentiment vaak aangeeft dat de bodem bijna bereikt is. Uiteraard bieden resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst, maar het negatieve sentiment dat op dit moment de bovenhand heeft in de zilvermarkt kan volgens het Duitse Commerzbank een voorbode zijn voor een nieuwe opwaartse trend in zilver.

    Daling zilverprijs

    De laatste drie maanden zakte de zilverprijs van €560 naar minder dan €450 per kilogram, het laagste niveau in meer dan een jaar tijd. Beleggers verkopen zilver, omdat ze rekening houden met meer renteverhogingen door centrale banken en omdat ze hoge verwachtingen hebben van het herstel van de wereldeconomie. Daar komt bij dat de euro de laatste weken in waarde is gestegen tegenover de dollar, waardoor je simpelweg meer edelmetaal krijgt voor iedere euro.

    De volgende grafiek laat de ontwikkeling van de zilverprijs vanaf 2012 zien, afgezet tegen de shortpositie van speculanten en beleggers (de zogeheten non-commercials). In deze grafiek zien we inderdaad een omgekeerde relatie tussen de prijs van zilver en de totale shortpositie. Is dit een gunstig moment om zilver te kopen?

    silver-short-position

    Sentiment zilvermarkt naar dieptepunt

  • Sven Hulleman: “De huizenmarkt is een tikkende tijdbom”

    Innovaties in de financiële sector hebben de huizenmarkt in Nederland volledig op zijn kop gezet, zo concludeert Sven Hulleman van de Stichting Restschuld Eerlijk Delen. In een gesprek met Arno Wellens voor Café Weltschmerz beschrijft hij hoe Nederlandse banken in de jaren negentig begonnen met het herverpakken van hypotheekschulden, waarmee ze alle risico’s van de woningmarkt konden overdragen aan private investeerders en pensioenfondsen en ze hun winsten konden maximaliseren.

    Door deze werkwijze konden banken gemakkelijk geld verdienen, zonder zich teveel zorgen te maken over de risico’s. De koper van een huis dacht dat hij door een hypotheek af te sluiten een lange termijn relatie aanging met de bank, maar in werkelijkheid was de klant voor de bank gewoon een product geworden. Met het afsluiten van iedere hypotheek ontstond er weer een nieuw beleggingsproduct dat met provisie doorverkocht kon worden aan beleggers en aan pensioenfondsen. Omdat de hypotheken direct werden doorverkocht stonden ze niet op de balans van de bank en was dus ook het risico ‘verdwenen’.

    Van €128 naar €580 miljard hypotheekschuld

    Door deze financiële innovaties explodeerde de Nederlandse hypotheekschuld in iets meer dan tien jaar tijd van €128 naar €680 miljard, wat betekent dat er ongeveer €550 miljard aan nieuw geld in de economie gepompt werd. Met heel veel geleend geld werd de Nederlandse huizenmarkt gemanipuleerd, waarbij gelijk een heel stelsel van verzekeringen werd opgetuigd om alle risico’s af te dekken. Daardoor betaalde de consument niet alleen veel geld voor de hypotheek, maar ook voor allerlei verzekeringspremies die samen met de hypotheek verkocht werden.

    De hypotheekschulden werden nog eens verder aangejaagd door fiscale stimuleringsmaatregelen, zoals de hypotheekrenteaftrek. Deze maatregel werd door de politiek werd verkocht als een subsidie op het bezit van een eigen woning, maar in de praktijk bleek deze subsidie vooral tot hogere hypotheekschulden te leiden. Goed nieuws voor de banken, omdat die over een hoger bedrag rente ontvangen.

    Volgens Sven Hulleman is de huizenmarkt in Nederland – en de gigantische hypotheekschuld die daaronder ligt – een tikkende tijdbom. Daarom hebben de banken en de politiek er na de crisis alles aan gedaan om de huizenprijzen weer te laten stijgen, zodat de problemen weer onder het tapijt geveegd konden worden. Als deze tijdbom barst zullen vooral de millennials die net een huis gekocht hebben het slachtoffer worden, zo verwacht Hulleman.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Huizenprijzen sinds 1970 twee keer zo hard gestegen als inkomen

    De huizenprijzen in Nederland zitten weer in een stijgende lijn en in verschillende stedelijke gebieden is er zelfs sprake van oververhitting op de woningmarkt. Door de extreem lage rente en het positieve sentiment worden er weer volop hypotheken verstrekt, waardoor potentiële huizenkopers met nog grotere bedragen tegen elkaar op kunnen bieden om een huis te kopen. Een groot probleem, want door de hoge huizenprijzen wordt het steeds duurder om in Nederland te wonen.

    De volgende grafiek laat zien dat de huizenprijzen sinds 1970 veel harder zijn gestegen dan het gemiddelde inkomen. Vergelijken we de laatste cijfers uit 2016 met die van 1970, dan zien we dat de gemiddelde prijs van een woning elf keer zo hoog geworden is. Ter vergelijking, het inkomen ging in dezelfde periode zes keer over de kop. In minder dan een halve eeuw tijd werden huizen in verhouding tot wat de gemiddelde Nederlander verdient dus bijna twee keer zo duur.

    huizenprijzen-versus-inkomen

    Huizenprijzen zijn bijna twee keer zo hard gestegen als het gemiddelde inkomen (Bron: CBS, grafiek via @WouterHupkes)

    Waarom stijgen de huizenprijzen?

    De ongekende stijging van de huizenprijzen heeft twee belangrijke oorzaken. De eerste is de daling van de rente over de afgelopen dertig jaar, waardoor je bij dezelfde maandlasten een steeds hoger bedrag kunt lenen. De wet van vraag en aanbod leert dat als het aanbod van woningen gelijk blijft en je huizenkopers meer geld geeft, dat daardoor de prijzen van woningen uiteindelijk zullen stijgen.

    In de jaren negentig werd de stijging van de huizenprijzen versterkt door financiële deregulering. Banken kregen van de politiek en van de toezichthouder meer ruimte om nieuwe hypotheekvormen te bedenken, waarbij huizenkopers nog meer geld konden lenen.

    Met de introductie van aflossingsvrije hypotheken en beleggingshypotheken kon de maximale leencapaciteit van de consument nog verder worden opgerekt, waardoor men zich nog dieper in de schulden kon en moest steken voor een eigen huis. Daardoor zijn we nu in een situatie terechtgekomen we niet meer gemakkelijk uit kunnen ontsnappen.

    Lees ook:

  • Russische Sberbank verkoopt goud in Shanghai

    De Zwitserse afdeling van het Russische Sberbank is deze week begonnen met de verkoop van goud via de Shanghai Gold Exchange (SGE). Vorig jaar september kreeg deze bank een vergunning om het edelmetaal via dit platform aan te bieden en deze maand vond de eerste uitlevering plaats. Deze eerste levering bestond uit 200 goudbaren van een kilo, maar de bedoeling is dat Sberbank op jaarbasis enkele tonnen van het edelmetaal aan de Chinese markt gaat leveren.

    russia-goldbar-teaserSberbank wil dit jaar in totaal 5 tot 6 ton goud verkopen in buurland China, waarvan een groot deel via de Shanghai Gold Exchange. Deze goudbeurs is het belangrijkste handelsplatform voor Chinese banken, handelaren en juweliers die fysiek edelmetaal inkopen om de binnenlandse markt te kunnen bedienen.

    Jaarlijks wordt er een paar duizend ton goud verhandeld via de Shanghai Gold Exchange, de belangrijkste goudbeurs van China. Verschillende banken hebben zich aangesloten bij de platform, waaronder een handvol buitenlandse banken die in edelmetalen handelen.

    Ook Rusland is goed vertegenwoordigd op dit platform, want naast Sberbank heeft ook VTB Bank een licentie om goud via de Shanghai Gold Exchange te verhandelen. Vorig jaar maakte deze bank haar plannen bekend om op jaarbasis 80 tot 100 ton goud te verkopen aan China, dat vandaag de dag de grootste afzetmarkt ter wereld is voor het edelmetaal.

  • China wil helpen met wederopbouw Syrië

    China zal een belangrijke rol gaan spelen in de wederopbouw van Syrië. Dat werd afgelopen zondag duidelijk, toen in de Chinese hoofdstad Beijing een expositie gehouden werd die geheel in het teken stond van de wederopbouw van Syrië. Bij deze expositie waren meer dan duizend Chinese bedrijven vertegenwoordigd, die allemaal kennis hebben van bouw en infrastructuur.

    Imad Mustafa, de Syrische ambassadeur in China, bevestigde tegenover het Syrische persbureau SANA dat Chinese bedrijven voorrang krijgen in de wederopbouw van het land. Dat is geen onlogische keuze, als je bedenkt dat China van begin af aan Assad en zijn regeringsleger gesteund heeft en net als Rusland niet wilde meewerken aan de Westerse sancties tegen Syrië.

    China ziet kansen voor nieuwe Zijderoute

    Ook voor China biedt deze samenwerking mogelijkheden, omdat Syrië een belangrijke schakel is in het ‘Silk Road’ project. Deze handelsroute van China naar Europa loopt ook door Syrië, een land dat aan de Middellandse Zee ligt en daarom een belangrijke schakel kan vormen. Met nieuwe investeringen in Syrische havens kan China ook zonder een passage van het Suezkanaal goederen over de Middellandse Zee transporteren.

    China heeft zich nooit gemengd in de strijd van het Syrische regeringsleger tegen de gewapende rebellen, maar nu Syrië met hulp van bondgenoot Rusland weer veilig is en honderdduizenden inwoners weer terugkeren komt China in beeld als een neutrale partij die kan helpen in de wederopbouw van het land, waarbij ze tegelijkertijd haar ambitieuze plannen voor de nieuwe Zijderoute kan realiseren.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Video: Peter Stuivenberg over immigratie en geopolitiek

    De migrantenstroom vanuit Afrika zal niet ophouden voordat de situatie in die landen zelf verbetert, om de simpele reden dat de bevolking daar snel groeit en de economische situatie weinig perspectief biedt op een verbetering van de levensstandaard. Die conclusie trekt onderzoeksjournalist Peter Stuivenberg in een interview met Harry van Bommel voor Café Weltschmerz.

    Om die reden moeten we verder kijken dan alleen het huidige immigratiebeleid en ook nadenken over hoe we dit probleem in Europa structureel moeten aanpassen. En dan blijkt dat de Westerse landen ook de hand in eigen boezem moeten steken, omdat ook wij mede verantwoordelijk zijn voor de slechte economische omstandigheden in veel Afrikaanse landen. Stuivenberg noemt bijvoorbeeld de levering van wapens vanuit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, waardoor conflicten veel langer kunnen duren en een veel grotere impact hebben op de veiligheidssituatie.

    Ontwikkelingshulp

    Een ander probleem is dat de ontwikkelingshulp in veel gevallen niet helpt om landen echt zelfstandig te maken, waardoor ontwikkelingslanden eigenlijk meer een investeringsproject zijn geworden voor Westerse bedrijven. Stuivenberg merkt op dat er in ontwikkelingslanden bijvoorbeeld veel geëxperimenteerd wordt met duurzame en relatief kostbare energiebronnen als zon, wind en water, terwijl er nog niet eens een stabiel energienetwerk is waar bedrijven op kunnen vertrouwen. Daarom zijn er nog steeds op veel plaatsen vervuilende generatoren nodig om de stroomvoorziening te ondersteunen.

    Zo lang er nog geen netwerk van goedkope energie is kunnen deze economieën zich niet ontwikkelen, maar dat lijkt ook niet de hoogste prioriteit te hebben bij de Westerse bedrijven die duurzame energieprojecten opstarten. Die zitten daar volgens Stuivenberg vooral om geld te verdienen, terwijl de bevolking eigenlijk meer behoefte heeft aan goedkopere alternatieven als kernenergie of steenkool. Als je op die manier gaat kijken zijn er best veel mogelijkheden om de economie van ontwikkelingslanden echt te ontwikkelen.

    Zelfcensuur

    Om de migratiestroom en alle problemen die daarbij komen kijken te maskeren wordt er in de Westerse wereld in toenemende mate zelfcensuur toegepast, zo concludeert Stuivenberg. Bepaalde woorden die politiek incorrect zijn verdwijnen uit de vocabulaire en worden vervangen door nieuwe woorden, vergelijkbaar met de ‘Nieuwspraak’ uit het boek 1984 van George Orwell. Ook worden misdaadcijfers sinds enige tijd niet meer volledig openbaar gemaakt, omdat daaruit zou blijken dat migranten bovengemiddeld vaak betrokken zijn bij geweldsdelicten.

    Om de oppositie niet in de kaart te spelen probeert de regering dit soort problemen volgens Stuivenberg zoveel mogelijk te verhullen. Veel meer kunnen ze overigens ook niet doen, omdat er binnen de Europese Unie van bovenaf een immigratiebeleid is vastgelegd waar alle landen zich aan moeten houden. De Nederlandse politiek heeft bijna geen andere keuze dan om dit beleid te voort te zetten, ook al is het tegen de wil van een groot deel van de bevolking. Om een ander beleid te kunnen voeren zou Nederland de weg van het Verenigd Koninkrijk moeten volgen, namelijk een vertrek uit de Europese Unie.

    Geopolitiek

    In de laatste tien minuten van het gesprek worden ook de laatste geopolitieke ontwikkelingen besproken. Daarin zegt Stuivenberg dat de echte bedreiging voor Europa niet uit Rusland komt, maar van terreuraanslagen die van binnenuit worden gepleegd door extremisten. In plaats van Poetin als een bedreiging te zien kunnen we beter met hem samenwerken, omdat dat voor beide partijen beter is.

    Ook voor wat betreft de situatie in Syrië is het heel duidelijk wat de belangen zijn, namelijk het transport van aardgas richting Europa. Qatar als Iran delen een groot gasveld en willen beide graag een pijpleiding aanleggen om via Turkije aardgas naar Europa te brengen. Daar heeft ook Turkije belang bij, omdat dat land volgens Stuivenberg een belangrijk knooppunt voor aardgas wil worden voor de hele regio. Tot ongenoegen van olieproducent Saoedi-Arabië, die samen met een aantal andere landen in het Midden-Oosten een boycot heeft opgelegd aan Qatar.

    Ondertussen probeert Rusland de integriteit van Syrië te bewaken door het regeringsleger van Assad te steunen, terwijl de Amerikanen de situatie juist willen destabiliseren om te voorkomen dat die gasleiding er komt. De Verenigde Staten produceren immers zelf ook veel aardgas en willen dat graag op de Europese markt brengen.

    De conclusie van dit alles is dat Europa uiteindelijk toch aardgas uit Rusland zal krijgen, maar dat er verschillende politieke belangen spelen die een vreedzame oplossing in de weg staan. Daarom zou volgens Stuivenberg niet de politiek, maar de zakenwereld de leidende rol moeten vervullen.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines