Categorie: BRICS Landen

De economische macht verschuift steeds meer van het ‘Westen’ naar de opkomende markten. Grote economieën die de laatste jaren sterk groeiden zijn de zogeheten BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika). Op Marketupdate volgen we de economische ontwikkelingen in deze opkomende machten op de voet. Nieuwe handelsovereenkomsten, valutaswaps en andere ontwikkelingen uit deze landen, u leest het in dit dossier.

Rusland investeert miljarden in de Krim

De annexatie van de Krim hoeft niet slecht uit te pakken voor de mensen die in dat gebied wonen, want Rusland is bereid miljarden in het nieuw veroverde gebied te investeren. Een equivalent van €5 miljard aan reserves die Rusland de afgelopen jaren heeft opgebouwd wordt gebruikt om het achtergebleven gebied aan de Zwarte Zee te ontwikkelen. Diverse experts zijn ervan overtuigd dat de investeringen niet zullen stoppen bij dit bedrag.

“De reële steun op de Krim voor aansluiting bij Rusland is minder breed dan de resultaten van het referendum suggereren”, zo verklaarde Kirill Rogov tegenover Reuters. Rogov is expert van de Hogeschool voor Economie in Moskou. Daarom moet de lokale bevolking overtuigd worden van het economische voordeel van een aansluiting bij Rusland.

Infrastructuur
De infrastructuur voor water, gas en elektriciteit is bijna allemaal verbonden met het Oekraïense vasteland, net als de aanvoer van levensmiddelen. Daarnaast leunt het schiereiland sterk op inkomsten uit het toerisme. Als Rusland controle wil houden over het gebied zal ze de lokale bevolking in dit opzicht moeten ondersteunen. Vrijwel meteen na de annexatie benadrukte de Russische president Vladimir Poetin het belang van een goede infrastructuur, door opdracht te geven tot de bouw van een vijf kilometer lange brug die de Krim aan de oostkant moet verbinden met het Russische vasteland. Aan weerszijden van de brug komen honderden kilometers aan autowegen en spoorlijnen. Daarnaast wil Rusland investeren in de vliegvelden en havens van de Krim. Omdat Poetin de Krim wil opwaarderen tot een volwaardig onderdeel van Rusland zal hij ook de lonen en de pensioenen voor de 2 miljoen inwoners van het gebied verhogen tot een niveau gelijk aan de rest van Rusland. De Russische oud-minister van belastingen, Aleksandr Potsjinok, raamde de totale kosten van de annexatie op omgerekend €60 miljard.
Economische zone
Volgens Dmitri Medvedev wil Russische regering wil de Krim omvormen tot een speciale economische zone, waar investeerders minder belasting gaan betalen dan elders in Rusland en waar de bureaucratie minimaal is. Ook overweegt de regering casino's en hotels te bouwen op de Krim, met als doel de inkomsten uit toerisme op te schroeven. Medvedev bracht maandag, samen met een aantal Russische ministers, een bezoek aan de Krim.
Kapitaalvlucht
Ook zijn er voor Rusland indirecte kosten verbonden aan de inval van de Krim. Buitenlandse investeerders hebben in het eerste kwartaal naar schatting voor $70 miljard teruggetrokken uit de Russische kapitaalmarkt. Als gevolg van de vlucht van kapitaal is de Russische aandelenmarkt fors gedaald. Daarnaast hebben lagere groeiprognoses van kredietbeoordelaars als Standard & Poor's en Moody's een negatieve impact op grote bedrijven in Rusland, omdat die een hogere rente moeten gaan betalen over hun leningen.

Rusland wil de Krim nieuw leven in blazen met miljardeninvesteringen (Afbeelding van Ukrainetrek.com)

2 april 2014
China Construction Bank gaat boodschappen doen in Europa

Afgelopen weekeinde gaf Wang Hongzhang in een interview met the Financial Times te kennen dat zijn bank, de China Construction Bank (CCB), geïnteresseerd is in een overname van een Europese partij.

De voorzitter liet echter weten niet over één nacht ijs te willen gaan. Hij wilde eerst op bezoek bij de diverse toezichthouders om na te gaan of zijn bank überhaupt welkom was in Europa en of een overname mogelijk was. Hij had al gesprekken gehad met toezichthouders uit Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, maar er stonden nog meer gesprekspartners uit andere landen op zijn lijstje.

Op zich is die benaderingswijze niet vreemd. Veel overheden zien grote banken als een wezenlijk onderdeel van de nationale economie. Ze zien liever niet, dat die in handen van buitenlanders raken. Toch lijkt Wang min of meer op zijn wenken bediend te worden. Afgelopen maand was de minister van Financiën van het Verenigd Koninkrijk, George Osborne, op bezoek in China. Bij die gelegenheid verzekerde hij zijn Chinese gastheren, dat het voor Chinese banken gemakkelijker zou worden om zich in de City te vestigen en dat de kapitaalsvereisten lager zouden worden.

Belangstelling

De belangstelling van Wang Hongzhang voor Europese banken komt niet uit de lucht vallen. Hij was al eerder, namelijk in 2012, op bezoek in Europa en gaf toen ook een interview aan de FT. Bij die gelegenheid liet hij weten $15,8 miljard ter beschikking te hebben om een overname te doen in Europa. Zijn argument toendertijd voor zijn zoektocht naar geschikte Europese overnamekandidaten was de expansie van het Chinese bedrijfsleven. Hun internationalisering brengt een wereldwijde financieringsbehoefte met zich mee. Willen de Chinese banken meeprofiteren van de gang van de Chinese bedrijven door de wereld, dan moeten ook zij ter plekke zijn.

Wang stelde al in 2012 nadrukkelijk de eis dat een mogelijke overnamekandidaat ook een internationale presentie moest hebben. Hij had geen oog voor een bank die slechts in één land gevestigd was. Anno 2013 is China de grootste handelspartner van de Europese Unie. Dat maakt de noodzaak van een Chinese aanwezigheid op het oude continent alleen maar groter, aldus de voorzitter. Toch was en is CCB niet van plan om zich in een ongewis avontuur te storten. Slechte ervaringen van verzekeraar Ping An die een belang in Fortis kocht en van de China Development Bank met een belang in Barclays nopen tot voorzichtigheid en terughoudendheid. Daarenboven zijn de Chinezen zich bewust van de grote cultuurverschillen en taalbarrières in de eurozone.

Verlanglijstje China Construction Bank

Evenals in 2012 beperkt het Chinese verlanglijstje de overnamemogelijkheden. De Chinezen gaan liever niet winkelen in de periferie, maar willen tegelijkertijd een bank met internationale allure en aanwezigheid. Dat beperkt de mogelijkheden feitelijk tot het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. China is zich overigens ook bewust van de politieke gevoeligheden omtrent de totale overname van een grote bank in een Europees verband. Al in 2012 deed de Financial Times de suggestie dat het slim zou zijn om slechts een deel van een bank over te nemen.

Het beste zou het nog zijn om aan te bieden een deel over te nemen van een genationaliseerde bank. Door genoegen te nemen met een minderheidsaandeel zouden de Chinezen toch een meer dan stevige schoen tussen de deur hebben van de Europese financiële sector. De betreffende overheid kon met opgeheven hoofd afscheid nemen van een bank, die als een molensteen om haar nek hing. In 2012 suggereerde de FT twee kandidaten. Dat waren de Royal Bank of Scotland (RBS) en de Duitse Commerzbank. RBS, dat voor 82% in bezit is van de overheid, had in 2012 een marktkapitalisatie van GBP 17 miljarden tegen GBP 20,5 miljard nu. Commerzbank, dat voor 25% in handen is van de Duitse overheid, had als uitkomst in 2012 € 9 miljard en nu € 10,7 miljard.

In hetzelfde weekeinde dat Wang Hongzhang een interview gaf aan the Financial Times, gaf de voorzitter van Commerzbank een interview aan het blad Welt Am Sonntag. De kern van het gesprek was, dat volgens Martin Blessing de onafhankelijkheid van de bank geen doel op zich was. Nog in augustus verzekerde diezelfde Blessing in een gesprek met het Handelsblatt plechtig, dat de bank haar 150 jarig bestaan in 2020 als onafhankelijke entiteit zou vieren. Ook is duidelijk, dat er geen Europese kandidaten te vinden zijn die deze brekebeen willen overnemen. Wang heeft waarschijnlijk een goed gesprek gehad in Frankfurt.

8 november 2013
China en EU zetten handtekening onder miljoenendeals

China en de Europese Unie hebben overeenstemming bereikt over verschillende investeringen met een totale omvang van $270 miljoen, zo schrijft de Brics Post. De miljoenendeals werden gesloten in de stad Chengdu in het zuidwesten van China, waar een speciale markt was geopend voor investeerders.

De drie grootste projecten hebben een totale waarde van $190 miljoen en hebben betrekking op de financiering van een rioolwaterzuiveringsinstallatie, de bouw van een Chinese fabriek waar men motoren voor BMW’s gaat bouwen en investeringen in tankstations van Shell. Daarnaast werden er nog drie grote projecten ondertekend met een totale waarde van $80 miljoen.

Investeringen tussen China en de EU

De toename van de investeringen tussen China en de EU zijn het logische gevolg van een nauwere samenwerking tussen beide handelsblokken. De handel tussen China en de EU is sinds 2003 verdubbeld naar een totale omvang van omgerekend meer dan $1,3 miljard per dag. Om de handel verder te stimuleren hebben de Chinese centrale bank en de ECB onlangs nog een valutaswap ondertekend, waardoor bedrijven uit beide handelsblokken makkelijker kunnen handelen met Chinese yuan en euro’s.

De Brics Post schrijft dat de Europese Commissie later deze maand in Luxemburg nog zal onderhandelen over een ‘investeringsovereenkomst’ met China. Die overeenkomst zou de weg vrij maken voor een vrijhandelsovereenkomst tussen China en de Europese Unie, de twee grootste handelsblokken in de wereld.

China en de EU ondertekenen $270 miljoen aan investeringen

23 oktober 2013
Rusland en China sluiten nieuwe deal voor olie

Het Chinese National Petroleum Corporation (CNPC) heeft een overeenkomst gesloten met het Russische staatsbedrijf Rosneft voor de winning van olie in het oosten van Siberië, zo schrijft de Brics Post. De twee bedrijven gaan nieuwe installaties bouwen, zodat ze de omvangrijke olie- en gasreserves in de bodem van Siberië kunnen aanboren. Dat schrijft CNPC in een verklaring op haar website.

Joint-venture

CNPC en Rosneft richten een nieuwe joint-venture op, waar de Russische oliegigant Rosneft voor 51% eigenaar van zal zijn. De resterende 49% van de joint-venture komt in handen van het Chinese bedrijf. Afgelopen vrijdag tekenden de twee bedrijven een samenwerkingsovereenkomst, waarin de intenties van deze samenwerking zijn vastgelegd.

In de overeenkomst is vastgelegd dat de olieproductie in eerste instantie ten goede moet komen aan de Russische vraag in de regio. Alle extra productie zal volgens de overeenkomst geëxporteerd worden naar China en andere Zuidoost-Aziatische landen.

Volgens Chinese National Petroleum Corporation is het tekenen van deze intentieverklaring met Rosneft een nieuwe doorbraak in de samenwerking tussen Rusland en China. Een doorbraak die toekomstige samenwerking op andere gebieden zal aanmoedigen.

Olie en gas

Deze deal komt een paar dagen voor een belangrijk staatsbezoek van Medvedev in Beijing. Tijdens deze bijeenkomst, die op 22 oktober begint en die drie dagen zal duren, zal gesproken worden over het intensiveren van de samenwerking tussen de twee grootmachten op het vlak van grensoverschrijdende investeringen, grootschalige energieprojecten en industriële productie. Eerder dit jaar werden al dertig overeenkomsten gesloten tussen de twee landen, toen Xi Jinping een bezoek bracht aan de Russische president Poetin.

In juni sloten Rusland en China nog een deal van $270 miljard voor de aanvoer van olie en begin september werd een miljardendeal gesloten voor de levering van aardgas. Met deze overeenkomsten maakt China zich steeds minder afhankelijk van energiebronnen uit het Midden-Oosten. Rusland is inmiddels de grootste olieproducent ter wereld. Het is dan ook niet vreemd dat China nu al afspraken maakt met haar buurland om de toekomstige aanvoer van olie veilig te stellen.

Siberië is rijk aan olie- en gasvoorraden

21 oktober 2013
Chinese investeringsmaatschappij koopt Chase Manhattan Plaza

De Chinese investeringsmaatschappij Fosun International Ltd. heeft voor $725 miljoen het One Chase Manhattan Plaza in New York gekocht. Deze wolkenkrabber telt zestig verdiepingen, heeft 2,2 miljoen vierkante meter aan kantoorruimte en siert al sinds 1961 de skyline van Manhattan. Het gebouw wordt momenteel verhuurd aan onder meer verzekeraar Allianz en de zakenbank JP Morgan Chase. Laatstgenoemde huurt ongeveer de helft van het 248 meter hoge gebouw.

De Chinezen kopen steeds vaker vastgoed in het buitenland, met name kantoorgebouwen op toplocaties in wereldsteden als Londen en New York. Eerder deze maand kocht het Chinese staatsbedrijf Greenland Holding Group Co., een in Shanghai gevestigde projectontwikkelaar, nog een aandeel van 70% in een groot vastgoedproject in Brooklyn.

Overtollig kapitaal

“Er is veel overtollig kapitaal in China dat op dit moment een bestemming zoekt”, zo verklaarde Simon Lo tegenover Bloomberg. Simon Lo werkt als adviseur voor vastgoedmakelaar Colliers International. “Daarnaast kunnen we, door in een vastgoedmarkt als die van New York te investeren, profiteren van het herstel van de Amerikaanse economie en haar vastgoedsector”.

Veel Chinese ontwikkelaars en vermogende investeerders hebben het afgelopen jaar vastgoed gekocht in de Verenigde Staten, aldus Bloomberg. Zo investeerde China Vanke Co., de grootste beursgenoteerde projectontwikkelaar in China, in de ontwikkeling van een nieuw vastgoedproject in San Francisco. Ook namen Soho China Ltd., de grootste vastgoedontwikkelaar in het zakencentrum van Beijing, en de Braziliaanse miljardair Moise Safra gezamenlijk een belang van 40% in het kantoor van General Motors in New York.

Chinese geldschieters worden steeds belangrijker, aldus econoom Andrea Boltho van de Oxford University. Hij zei dat verschillende Chinese staatsfondsen, pensioenfondsen, verzekeraars en familiebedrijven hun vermogen willen diversificeren buiten de Chinese landsgrenzen. Daarbij zijn ze gebonden aan de Chinese overheid, die slechts 45 landen heeft aangewezen waar ze in mogen investeren. In Europa zijn dat Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, zo schrijft de site Vastgoedmarkt. Ook in de VS kunnen de Chinezen overtollige dollarreserves stukslaan op hoogwaardig vastgoed.

One Chase Manhattan Plaza

De One Chase Manhattan Plaza is de volgend trofee die de Chinezen hebben weten te bemachtigen. Huurder JP Morgan blijft overigens niet in het kantoor zitten. Bloomberg schrijft dat de ongeveer 4.000 werknemers worden overgeplaatst naar een werkplek elders in New York. Jane Zhang, woordvoerder van Fosun, wilde niet zeggen waar de investeringsmaatschappij het gebouw voor wil gebruiken.

One Chase Manhattan Plaza komt in Chinese handen

18 oktober 2013
China en Indonesië sluiten handelsovereenkomst

Tijdens een staatsbezoek van China aan Indonesië hebben bedrijven uit beide landen voor in totaal $28 miljard aan handelsovereenkomsten gesloten. Chinese bedrijven zullen miljarden investeren in de ontwikkeling van de landbouw, mijnbouw en infrastructuur van Indonesië. Ook zal Indonesië met Chinese kredieten de vliegtuigbouwindustrie verder ontwikkelen. Door de infrastructuur van Indonesië te ontwikkelen zou het land makkelijker buitenlandse investeerders aan kunnen trekken. Daarnaast zorgen de investeringen voor extra werkgelegenheid en economische groei.

Handelsovereenkomst

De handel tussen de twee landen bereikte vorig jaar een totale omvang van omgerekend $66,22 miljard, ongeveer vier keer zoveel als in 2005. In de eerste acht maanden van dit jaar werd er voor $33 miljard aan goederen en diensten verhandeld tussen de twee Aziatische landen, waarmee China de tweede grootste handelspartner van Indonesië is geworden. De Indonesische minister van Industrie, Mohamad Hidayat, heeft gezegd dat beide landen ernaar streven om de onderlinge handel op te schroeven naar $80 miljard in het jaar 2015. Deze handelsovereenkomst zal daarbij zeker helpen.

China en Indonesië hebben tevens afgesproken om onderling meer informatie uit te wisselen ten aanzien van handelsgegevens, de visserij, de registratie van schepen en ten aanzien van de import en export. Volgens de premier van Indonesië, Susilo Bambang Yudhoyono, kunnen Chinese bedrijven een belangrijke rol vervullen in de ontwikkeling van verschillende economische projecten in Indonesië.

APEC

De Chinese premier Xi Jinping zal op 7 en 8 oktober ook aanwezig zijn bij het Asia-Pacific Economic Forum (APEC), een bijeenkomst voor de economische leiders van 21 verschillende landen. Tijdens deze bijeenkomst zal gesproken worden over het bevorderen van de onderlinge handel tussen landen, het wegnemen van handelsbarrières en de ontwikkeling van de wereldhandel in het algemeen. In de APEC zijn vooral Aziatische en Zuid-Amerikaanse landen sterk vertegenwoordigd.

China en Indonesië gaan intensiever samenwerken (Foto van AP)

4 oktober 2013
China sluit miljardendeal met Venezuela

De oliegigant Petroleo de Venezuela SA heeft een overeenkomst van $1,4 miljard gesloten met China Petrochemical Corp voor de ontwikkeling van nieuwe boorinstallaties in Venezuela, zo schrijft de BRICS Post. Met deze installaties neemt de olieproductie met 200.000 vaten per dag toe, olie die China goed kan gebruiken voor haar snel groeiende economie. Daar tegenover staan investeringen en leningen die de economie van Venezuela een handje moeten helpen.

Investeringen

Zo leent de de China Development Bank een bedrag van $5 miljard aan Venezuela, bedoeld voor de ‘sociale ontwikkeling’ van het Zuid-Amerikaanse land. “Met deze lening kunnen we huizen bouwen en investeren in landbouw, transport, het wegennet, het elektriciteitsnet, de mijnbouw, de gezondheidszorg en wetenschap en technologie”, zo verklaarde de Venezolaanse president Nicolas Maduro na afloop van de overeenkomst, die gesloten werd in de Chinese hoofdstad Beijing.

De Export-Import Bank of China verstrekt een lening van $390 miljoen, waarmee het Venezolaanse staatsbedrijf Pequiven de bouw van een nieuwe haven kan financieren. Chinese banken zullen ook direct investeren in de mijnbouwsector van Venezuela, zowel in de exploratie als in de exploitatie van belangrijke grondstoffen. Het Chinese CITIC Group heeft vooral belangstelling voor de ontwikkeling van de goudmijnsector van Venezuela.

Samenwerking

China en Venezuela hebben volgend jaar wat te vieren, want hun diplomatieke relatie bestaat dan veertig jaar. Met deze nieuwste miljardendeal stelt China haar behoefte aan olie veilig en krijgt Venezuela de economische impuls die het land nodig heeft. Na de informele gesprekken sloot Nicolas Maduro, die voor een staatsbezoek was afgereisd naar de Chinese hoofdstad Beijing, twaalf overeenkomsten met betrekking tot energie, onderwijs, landbouw en de bouwsector.

Venezuela en China sluiten miljardendeals in Beijing (Bron: AP)

25 september 2013
Chinezen kopen 5% landbouwgrond van Oekraïne

China heeft met Oekraïne een deal gesloten voor de exploitatie van 3 miljoen hectare aan landbouwgrond. Dat is maar liefst 5% van het totale landoppervlak van het Oost-Europese land en 9% van al haar landbouwgrond. De deal tussen het Chinese Xinjiang Production and Construction Corps (XPCC) en het Oekraïense KSG Agro heeft een looptijd van 50 jaar en is dus van groot belang voor beide landen. In eerste instantie zal 100.000 hectare land gebruikt worden om voedsel te produceren voor China, daarna zal het systeem opgeschaald worden naar 3 miljoen hectare. Om dat oppervlak in perspectief te zetten: het is ongeveer de oppervlakte van een land als België of Armenië of van een staat als Massachusetts! Over de hele wereld zijn er volgens Quartz maar liefst vijftig landen die qua oppervlakte kleiner zijn dan de 3 miljoen hectare die China gaat gebruiken voor de productie van voedsel.

Overeenkomst

De overeenkomst tussen de twee landen omvat een aantal elementen. Zo zal China een lening van $3 miljard verstrekken aan Oekraïne voor de ontwikkeling van de landbouwgrond. Ook zal China de zaadjes, de landbouwvoertuigen en de kunstmest aanleveren, zodat het Oekraïense KSG Agro aan de slag kan gaan. Ook zal het Chinese XPCC meehelpen aan de bouw van een brug over de Straat van Kertsj, een zeestraat die de Zwarte Zee met de Zee van Azov verbindt. Met deze brug in het Zuid-Oosten van het land krijgt Oekraïne een betere verbinding naar haar buurlanden. Op dit moment varen er nog veerboten over deze zeestraat. Ook zal het Chinese bedrijf meehelpen aan de bouw van een nieuwe snelweg door Oekraïne.

Het is dezelfde strategie die China in tal van landen over de hele wereld toepast. Ze koopt grondstoffen en bouwt in ruil daarvoor een goede infrastructuur bij haar handelspartner. Volgens critici heeft deze methode veel weg van kolonialisme, omdat de rijke landen er meer van zouden profiteren dan de arme landen.

Voedselketen beschermen

Steeds meer landen kopen in het buitenland landbouwgrond op, met als doel hun eigen voedselvoorziening veilig te stellen. Het zijn dan ook vooral overheden die aansturen op dit soort deals, in plaats van hedgefondsen die op zoek zijn naar snelle winst. Saoedi-Arabië, Zuid-Korea, de Verenigde Arabische Emiraten, Groot-Brittannië, de VS en tal van andere landen hebben de afgelopen jaren de jacht op landbouwgrond geopend. Vooral na 2007 en 2008, toen de voedselprijzen wereldwijd naar recordhoogte stegen, begonnen sommige landen zich zorgen te maken over de degelijkheid van hun voedselvoorziening.

Volgens het meest recente rapport van onderzoeksbureau GRAIN wordt er vooral landbouwgrond opgekocht in Afrika en Oost-Europa, maar ook in Azië en Latijns Amerika. Naar schatting is 0,7 tot 1,75 procent van alle wereldwijde landbouwgrond inmiddels vergeven aan buitenlandse investeerders.

Buitenland jaagt op landbouwgrond!

Bevolkingsgroei

De Chinese bevolking groeit en door de urbanisatie wordt er steeds meer landbouwgrond opgeofferd. China consumeert 1/5 deel van het totale aanbod van voedsel in de wereld, terwijl het land maar 9% van de wereldwijd beschikbare landbouwgrond in eigen bezit heeft. Sinds 2007 heeft China landbouwgrond gekocht in Zuid-Amerika, Zuidoost-Azië en Afrika.

Deze deal met Oekraine is dan ook de grootste investering in de Chinese voedselketen van de afgelopen jaren. Niet ieder land verwelkomt de Chinezen. Quartz schrijft dat de Filipijnen en Mozambique soortgelijke deals voor landbouwgrond hebben afgewezen. De landbouwsector van Oekraïne krijgt door deze deal met China een behoorlijke impuls, omdat de sector na de val van het communisme maar langzaam geprivatiseerd is.

Landbouw in Oekraïne krijgt impuls door deal met China

24 september 2013
Zetten Rusland en China de dollar op een zijspoor?

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat China een einde wil maken aan het privilege dat Amerika heeft met de dollar. China is namelijk al druk bezig met het veiligstellen van alternatieve bronnen voor olie en gas, zodat het land minder kwetsbaar is voor onderbrekingen in de aanvoer van olie en gas uit het Midden-Oosten en voor schokken in de olieprijs. In haar zoektocht naar olie en gas zoeken de Chinezen steeds meer toenadering tot Rusland en Iran.

Pijpleidingen

Eerder deze maand sloot China een belangrijke overeenkomst met Rusland voor de levering van aanzienlijke hoeveelheden gas. Een onderdeel van deze overeenkomst is de bouw van een nieuwe gasleiding, die aardgas uit Russische gasvelden naar China kan brengen. Tegelijkertijd bouwt Rusland aan een nieuwe oliepijpleiding richting de Zuid-Oost Aziatische regio, waarmee de transportcapaciteit uitgebreid kan worden naar 80 miljoen ton per jaar. Zodra deze pijpleiding gereed is kan Rusland een derde wereldmarktprijs voor olie introduceren naast de bestaande WTI en Brent olieprijzen.

Ondertussen bespreken Chinese en Pakistaanse beleidsmakers de mogelijkheid om een gasleiding aan te leggen door Pakistan, zodat gas over land getransporteerd kan worden van Iran naar China. Ook Iran zou belang hebben bij de constructie van een dergelijke gasleiding. Ook onderzoeken China en Pakistan de mogelijkheden om een oliepijpleiding aan te leggen van de Iraanse naar de Chinese grens. Gwadar, de Pakistaanse havenstad die dicht tegen de Iraanse grens aan ligt, zou sterk kunnen profiteren van de bouw van nieuwe pijpleidingen voor olie en gas.

Investeringen

Naar verwachting wordt China in 2017 de grootste importeur van olie, een positie die nu nog ingenomen wordt door de Amerikanen. Met dat vooruitzicht investeert China ook steeds meer geld in de exploratie van olie- en gasvelden. Begin deze week werd bekend dat China dit jaar 80 miljard yuan (ruim $13 miljard) zal investeren in de zoektocht naar binnenlandse energievoorraden. In 2012 was China nog voor 58% afhankelijk van import van olie en voor 30% van de import van aardgas. China is van plan om tussen nu en 2020 een bedrag van $500 miljard te investeren in de binnenlandse productie van olie en gas.

Onafhankelijk

Met de bouw van deze nieuwe pijpleidingen maakt China zich niet alleen minder afhankelijk van het Midden-Oosten, maar ook van de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt. Handelspartners als Rusland en Iran zullen er waarschijnlijk geen moeite mee hebben om olie en gas af te rekenen in een andere valuta dan Amerikaanse dollars. Eventueel kan China ook olie en gas afrekenen in goud, waardoor andere olieproducerende landen in de verleiding gebracht kunnen worden om ook af te stappen van de ‘petrodollar’.

Leveranciers van olie voor de Chinese markt

19 september 2013
Brazilië stelt staatsbezoek VS uit wegens spionage NSA

De Braziliaanse president Dilma Rousseff stelt haar staatsbezoek aan de VS uit, omdat de NSA geen duidelijkheid kon verschaffen over mogelijke spionage in Brazilië. Door het staatsbezoek uit te stellen vraagt Rousseff aandacht voor de praktijken van de Amerikaanse inlichtingendienst, die volgens haar inbreuk maken op de privacy van Braziliaanse burgers, bedrijven en parlementsleden.

Een woordvoerder van de Braziliaanse regering gaf de volgende toelichting:

“De omstandigheden zijn er niet naar om op de geplande datum een bezoek te brengen aan de VS. De illegale praktijk van het onderscheppen van communicatie en data van burgers, bedrijven en leden van de Braziliaanse regering vormt een serieuze aanslag op de nationale soevereiniteit en de individuele rechten en is niet in overeenstemming met de democratische samenleving van vriendschappelijke landen”

Spionage

Rousseff zal nog wel een bezoek brengen aan New York, waar ze de Verenigde Naties zal toespreken. Waarschijnlijk zal dat podium gebruiken om aandacht te vragen voor het recht op privacy en de gevaren van spionage. Brazilië heeft weken geleden al om uitleg gevraagd over de vermeende spionage van Braziliaanse burgers, bedrijven en parlementsleden door de Amerikaanse inlichtingendienst.

Edward Snowden bracht onlangs naar buiten dat de NSA miljoenen e-mails en telefoongesprekken van Braziliaanse burgers en bedrijven afluistert. Ook buitenlanders die een bezoek brengen aan Brazilië of die tijdelijk in het land wonen zouden door de Amerikaanse inlichtingendienst gevolgd worden.

De Verenigde Staten hebben zich niet populair gemaakt met de spionage van de NSA. Onlangs werd bekend dat de inlichtingendienst ook het internationale betalingsverkeer in de gaten houdt, tot ontsteltenis van de leden van het Europese parlement. Ook Brazilië is niet te spreken over de manier waarop Amerika informatie verzamelt over haar burgers. Het Braziliaanse senaat begon een onderzoek naar mogelijke afluisterpraktijken van de NSA met betrekking tot e-mails en telefoongesprekken die president Rousseff hield met haar adviseurs.

Tijdens het G20 topoverleg dat recent in Sint Petersburg werd gehouden vroeg Rousseff de VS om een formele verklaring voor de vermeende spionage. De Braziliaanse presidente verliet Rusland in de verwachting dat Obama duidelijkheid zou verschaffen over de werkwijze van de Amerikaanse inlichtingendienst.

Spijt

De Amerikaanse president heeft gezegd dat hij begrip heeft voor de zorgen van Rousseff. Hij is bereid om een diplomatieke samenwerking met Rousseff aan te gaan om de spanningen in de relatie tussen de VS en Brazilië te verlichten. Dit is een proces dat naar verwachting maanden zal duren. Daarom zijn de presidenten van beide landen overeen gekomen het bezoek aan Washington op 23 oktober uit te stellen, zo schrijft de BRICS Post.

Rousseff stelt staatsbezoek VS uit

18 september 2013
BRICS-landen verkopen hun dollarreserves

Bloomberg schrijft dat opkomende economieën steeds meer dollarreserves verkopen om de waarde van hun eigen valuta te ondersteunen. Landen als Brazilië, India, Indonesië, Rusland en anderen verkopen hun aandeel in Amerikaanse staatsobligaties, een zorgwekkende ontwikkeling voor de Amerikaanse dollar. De Amerikaanse ‘Treasuries’ hebben dit jaar het grootste verlies geleden sinds 1978, omdat het buitenland steeds minder belangstelling toont voor het schuldpapier.

Speculatie over het afbouwen van het stimuleringsprogramma door de Federal Reserve zet de waarde van het schuldpapier al onder druk, maar de BRICS-landen doen daar met de verkoop van dollarreserves nog een schepje bovenop. Groeide de totale omvang van Amerikaans schuldpapier in buitenlandse handen eerder dit jaar nog naar recordhoogte, nu doet men weer staatsobligaties van de hand. Sinds juni is er netto $48 miljard aan Treasuries verkocht door het buitenland en sinds april is er zelfs sprake van een daling van $113 miljard. Procentueel daalde de omvang van Amerikaans schuldpapier in buitenlandse handen in de eerste helft van het jaar met 0,6%, waarmee 2013 een kentering lijkt te zijn van een jarenlange trend (zie ook onderstaande grafiek) van gemiddeld 10% groei sinds 2006.

Buitenlandse positie in Amerikaans schuldpapier (in miljarden dollars)

Gebrek aan kopers

“Er is een gebrek aan kopers voor Amerikaanse Treasuries”, zo verklaarde een handelaar van Scotiabank tegenover Bloomberg. “Verkopen door centrale banken die hun eigen munt verdedigen verergeren deze situatie”. Op zichzelf vinden opkomende markten het niet vervelend als de waarde van hun munt wat zakt, omdat het een goede exportpositie oplevert op de internationale markt. Maar de snelle waardedaling van de valuta is ook niet wenselijk, omdat dat de inflatie kan aanwakkeren en buitenlandse investeerders afschrikt. Sinds april zijn de valuta van opkomende markten volgens de JP Morgan Emerging Markets Currency index met 9,1% in waarde gezakt, de grootste daling sinds 2001.

BRICS-landen verkopen Treasuries

Brazilië beschikt over $372 miljard aan reserves, waarvan ze $60 miljard beschikbaar heeft gesteld om de waarde van de eigen munt te ondersteunen. De Braziliaanse real is dit jaar al 11% in waarde gezakt ten opzichte van de dollar. Eind juni bestond de valutareserve van het land nog voor $253,7 miljard uit Treasuries, een daling ten opzichte van de $257,9 miljard aan het einde van het eerste kwartaal. De president van de Braziliaanse centrale bank zei op 31 augustus dat hij bereid is liquiditeit beschikbaar te stellen (lees: dollars te verkopen) en dat er een ‘kussen’ van reserves beschikbaar is.

De centrale bank van India heeft de afgelopen maand ook kenbaar gemaakt dollars beschikbaar te stellen aan de grootste olie-importeurs van het land. India koopt nog steeds Treasuries, maar veel minder dan gebruikelijk. Dit jaar groeide de dollarreserve van de Reserve Bank of India met 2,7%, een groot verschil met de groei van 37% in 2012.

De Russische centrale bank heeft het afgelopen kwartaal in totaal voor $11,4 miljard aan buitenlandse valutareserves van de hand gedaan. Eind juni beschikte Rusland over $138 miljard aan dollarreserves, een krimp van 9,8% ten opzichte van een kwartaal eerder.

Indonesië intervenieerde ook op de valutamarkt om de waardedaling van de roepie op te vangen. Hun valuta is sinds juni met 14% in waarde gezakt ten opzichte van de dollar. In het tweede kwartaal verkocht de centrale bank van Indonesië $2,5 miljard aan staatsobligaties. Thailand verkocht ook veel Treasuries, het land deed $18,2 miljard (27%) aan Amerikaanse staatsobligaties van de hand.

De dollarreserves van de twaalf grootste opkomende markten (exclusief China en landen die hun munt gekoppeld hebben aan de dollar), zijn dat jaar al met 2% gekrompen. Dat is de slechtste prestatie sinds de val van Lehman Brothers, bijna vijf jaar geleden.

Het buitenland heeft in het tweede kwartaal van dit jaar in totaal $124 miljard aan Amerikaans schuldpapier in de verkoop gedaan. Brazilië, Taiwan en Rusland verkleinden hun dollarreserve met in totaal $22 miljard.

Federal Reserve versus China

De grote vraag is natuurlijk of de Amerikaanse centrale bank onder deze omstandigheden het stimuleringsprogramma nog wel kan afbouwen. De rente op de Amerikaanse staatsobligaties steeg afgelopen week even naar de 3% en kan door verkopen van dollarreserves door opkomende markten mogelijk nog verder stijgen. Als de Federal Reserve, conform de verwachting van een panel van 34 economen, ook nog $10 miljard van haar stimuleringsprogramma af haalt komt de obligatiemarkt nog meer onder druk te staan.

In 2011 passeerde de Amerikaanse centrale bank China als grootste bezitter van Amerikaans schuldpapier. Inmiddels is het verschil tussen de nummer één en twee aanzienlijk opgelopen. De Chinezen bezitten momenteel $1,28 biljoen aan Amerikaanse staatsobligaties, de Federal Reserve heeft er inmiddels al $2,03 biljoen van verzameld. In juni verkochten de Chinezen 1,7% van hun totale positie, de grootste daling sinds 2011.

“De kopers van Amerikaanse Treasuries zullen voor een steeds groter deel moeten komen uit de hoek van private investeerders in de VS”, zo verklaarde strateeg Kit Juckes van Société Générale tegenover Bloomberg. “Tapering is een poging om de marktprijs te vinden. Maar wat is de marktprijs voor Amerikaanse staatsobligaties als de grootste kopers weglopen?”

Bron: Bloomberg

9 september 2013