Categorie: Kredietcrisis

  • Hoe veilig zijn bankkluizen?

    Sinds een paar maanden is de verkoop van en vraag naar kluizen wereldwijd geëxplodeerd. Dit heeft natuurlijk alles te maken met de (dreiging) van negatieve rentevoeten en de nieuwe wetgeving rondom een bail-in. Ook de dreigende afschaffing van contant geld draagt hieraan bij. Het huren van een zogenaamde bankkluis is ook erg populair momenteel. Dat het huren van een bankkluis niet zonder risico is, zal ik hieronder verder toelichten.

    Ik wil diegene die een bankkluis huren of dit overwegen wijzen op het volgende; het verschilt per bank of de inhoud van de kluis van u blijft als de desbetreffende bank failliet gaat. Met andere woorden: of de inhoud van de bank behoort tot de failliete inboedel van de bank of daarbuiten valt. Mocht u hierover niet zeker zijn, neem dan contact op met uw lokale bank. Mocht de bank verklaren dat de inhoud van de kluis buiten de failliete inboedel valt, vraag dan altijd om een schriftelijke bevestiging hiervan! Deze problematiek kwam in 2008 naar boven, velen zijn hierdoor flink gedupeerd. Je denkt dat je iets goed geregeld hebt, in de praktijk blijkt het soms heel anders te liggen. En dat banken failliet kunnen gaan is inmiddels voor een ieder duidelijk. Rekeninghouders van de Belgische Optima bank konden afgelopen week niet bij hun geld omdat er sprake was van een bank run. We zullen de komende weken zien hoe dit afloopt.

    Zoals u wellicht weet, kunt u uw edelmetaal opslaan bij één van onze opslaglocaties in Nederland of Zwitserland. Er zijn belangrijke, positieve ontwikkelingen gaande binnen ons bedrijf, we komen hier snel gedetailleerd op terug. In ieder geval valt uw opgeslagen edelmetaal bij ons niet binnen een eventuele failliete inboedel, ook niet bij een eventueel faillissement van één van onze opslaglocaties.

    vault2Het is duidelijk dat we leven in een tijd waarin we steeds minder privacy hebben. Overheden bespioneren onschuldige burgers, banken moeten verdachte transacties van hun klanten melden, het gebruik van cash wordt bemoeilijkt, etc. Nu kwam afgelopen week aan het licht dat sommige banken zelfs in de kluizen van klanten kijken. Klanten van HSBC in Hong Kong ontvingen recent een brief met nieuwe voorwaarden om een kluis te huren. Wie de kleine lettertjes van de voorwaarden ging lezen, merkte op dat de bank de voorwaarden wel erg drastisch aanpaste. Misschien lijkt het u niet belangrijk wat er bij HSBC in Hong Kong gebeurt, maar HSBC is de grootste Europese bank en de vierde grootste bank ter wereld. De nieuwe regels die zij ingevoerd hebben zijn ongetwijfeld een bron van inspiratie voor andere banken. In de nieuwe voorwaarden die HSBC haar klanten voorschotelde trof advocaat Neville Sarony de volgende zin aan: “De bank heeft het recht om elk item dat illegaal is, een aanstootgevende natuur heeft of hinderlijk is, te verwijderen zonder voorafgaande melding.”

    Zijn bankkluizen wel zo veilig?

    Dit lijkt wel erg ver te gaan. Wat is precies aanstootgevend? Wat is hinderlijk? Daar wordt geen helder antwoord op gegeven. De bank zet zo de deur wagenwijd open om in je kluis te gaan kijken en in beslag te nemen wat het wil: goud, aandelen aan toonder, een horloge etc. Neville zegt dat deze ontwikkeling de bank totalitaire rechten geeft. Helaas zijn de nieuwe condities verplicht; wie binnen een maand niet het nieuwe contract ondertekent en terugstuurt zal zijn kluis verliezen. Een woordvoerder van de bank verklaarde dat de aanpassing enkel gebeurde om criminele activiteiten tegen te gaan zoals witwassen. Dit verhaal horen we tegenwoordig erg vaak… Hopelijk is de ontevredenheid van de klanten groot genoeg om dit beleid ongedaan te maken. Indien niet, dan kan je binnenkort gelijksoortige bepalingen verwachten bij andere banken. U merkt het, het zijn rare tijden. Het is erg belangrijk goed voor uw bezit te zorgen. Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van GoudstandaardGoudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

  • ECB koopt obligaties Volkswagen

    De ECB heeft donderdag obligaties van de Duitse autofabrikant Volkswagen gekocht, zo bericht Bloomberg. De centrale bank is deze week begonnen met het kopen van obligaties van grote bedrijven uit de Eurozone, naar eigen zeggen om de inflatie en de economische groei in de Eurozone aan te jagen. Het is een uiterst omstreden maatregel, omdat de centrale bank zich hiermee op een terrein begeeft waar ze eigenlijk niets te zoeken heeft. De ECB kocht Volkswagen leningen met een looptijd van vijf jaar, hoeveel ze daarvan gekocht heeft is bij ons nog niet bekend.

    Naar verwachting zal het niet lang duren voordat de ECB obligaties van andere grote Europese bedrijven koopt. In totaal heeft de ECB een budget van €80 miljard per maand beschikbaar gesteld dat verdeeld kan worden over staatsobligaties en bedrijfsobligaties.

    Monetaire stimulering ECB

    Door bedrijfsleningen op te kopen komt er meer geld in de economie, waardoor bedrijven makkelijker nieuwe investeringen kunnen doen en waardoor beleggers nieuw geld krijgen om mee te speculeren op de financiële markten. Ook zal hierdoor de rente dalen waartegen grote Europese bedrijven en multinationals kunnen lenen, waardoor ze een oneerlijk concurrentievoordeel krijgen ten opzichte van het midden- en kleinbedrijf dat afhankelijk is van (duurdere) financiering via banken en crowdfunding projecten.

    Draghi benadrukte tijdens de laatste persconferentie van de ECB dat het stimuleringsprogramma alleen onvoldoende is om de economie weer uit het slop te trekken. Daarvoor zijn volgens de president van de centrale bank ook structurele hervormingen van overheden noodzakelijk. De vraag is hoe snel we die hervormingen kunnen verwachten, want juist door het stimuleringsprogramma van de ECB kunnen de landen in de Eurozone goedkoper lenen dan ooit tevoren.

    Meer over dit onderwerp:

    volkswagen-auto

    ECB koopt obligaties van Volkswagen

  • Alle beleggingen stijgen na slecht banencijfer VS

    Alles wat je dacht te weten over de economie en over beleggen kan overboord, want door het monetaire beleid van centrale banken is niets meer normaal. Er klots zoveel goedkoop geld rond in het systeem dat het beleggers niet meer uit maakt waar in te beleggen, zeker niet nu ze weten dat centrale banken onder het mom van prijsstabiliteit en inflatie bereid zijn alles te kopen wat los en vast zit. De ECB is zelfs begonnen met het opkopen van bedrijfsobligaties.

    Deze week zagen we waar dit roekeloze monetaire beleid toe kan leiden. Een teleurstellend banencijfer uit de VS zorgde niet voor een verkoopgolf op de financiële markten, maar juist voor veel hogere koersen! Alles ging omhoog: Goud, staatsobligaties, aandelen (ook die van opkomende markten), grondstoffen en de meer risicovolle ‘high yield’ obligaties. Beleggers lijken geen onderscheid meer te maken in waar ze in beleggen, om de simpele reden dat geld goedkoop is en dat centrale banken zullen doorgaan met het opkopen van financiële activa als aandelen en obligaties.

    Een belegger zou zich normaal gesproken meer zorgen maken over aandelen en hoog renderende bedrijfsobligaties bij een slecht banencijfer, maar vandaag de dag is alles anders. Alle koersen worden opgedreven door centrale banken die de markten overspoelen met liquiditeit. Vandaar dat beleggers zich vandaag de dag niet meer laten afschrikken door tegenvallende macro-economische cijfers, een zorgelijke ontwikkeling!

    beleggers-kopen-alles

    Beleggers kopen alles na slecht banencijfer VS (Bron: Bloomberg)

  • Opkomende markten kruipen uit het dal

    Het afgelopen jaar zaten opkomende markten middenin een ‘perfect storm’, een combinatie van factoren waardoor de situatie drastisch verslechterde. Het ergste is inmiddels achter de rug en we zien nu tekenen van stabilisatie in deze economieën. Dat biedt volgens Robeco kansen voor beleggers.

    De ‘perfect storm’ die de opkomende markten vorig jaar teisterde, bestond allereerst uit zorgen over China vanwege de daar verder afzwakkende groei, sterk schommelende binnenlandse aandelenmarkten en de opheffing van de koppeling van de Chinese munt met de Amerikaanse dollar. Daarnaast eisten de zwakke grondstoffenprijzen, de renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank en de invloed hiervan op lokale valuta’s ook hun tol. Dit leidde tot de grootste uitstroom uit de opkomende aandelenmarkten sinds 2008.

    Het goede nieuws is dat het ergste achter de rug lijkt. Er zijn tekenen van stabilisatie. De neerwaartse trend van valuta’s uit opkomende markten ten opzichte van de Amerikaanse dollar is gestopt. In China is de uitstroom van kapitaal afgenomen en ook is de druk op de Chinese munt verminderd. Belangrijk is ook dat het verschil tussen de nettowinstmarge in opkomende en ontwikkelde markten is gestabiliseerd. Ook is er na vier jaar van dalende grondstofprijzen weer een nieuwe bull market in grondstoffen begonnen. Dat is met name gunstig voor opkomende markten, die veel grondstoffen nodig hebben voor de groeiende economie en die in veel gevallen ook voor hun export afhankelijk zijn van grondstoffen.

    Robeco

    Niet alle opkomende markten zijn interessant

    Terwijl deze signalen positief zijn, betekent dit niet dat alles rozengeur en maneschijn is in de opkomende markten. Voor beleggers blijft een juiste selectie op basis van een grondige analyse van groot belang, zowel op landen- als op bedrijfsniveau. Opkomende markten zijn geen homogene groep, omdat ze zich in verschillende fasen van ontwikkeling bevinden, met verschillende risico’s te maken hebben en verschillende ‘aanjagers’ kennen. Wat goed is voor de een, hoeft niet per definitie goed voor de ander te zijn.

    Met name in Zuid-Korea doen bedrijven het goed en het einde van de zogenoemde Korea-korting, die de markten traditiegetrouw op Zuid-Koreaanse aandelen toepasten, is in zicht. In India heeft de regering-Modi broodnodige structurele veranderingen doorgevoerd. Deze gaan wel langzamer dan verwacht, maar ze leveren duidelijk macro-economische verbeteringen op.

    China

    China ondergaat een enorme economische verandering. Deze zal eerst nog meer volatiliteit veroorzaken, maar moet uiteindelijk de economie duurzamer en meer solide maken. De totale schuld van China is wel sterk gegroeid, maar bijna 90% daarvan is binnenlands en de Chinese regering heeft de middelen om een groot deel voor haar rekening te nemen. Toch moeten beleggers ook in China voorzichtig zijn, want ervaringen uit het verleden leren ons dat snel groeiende schulden een voorbode kunnen zijn voor een nieuwe crisis, vergelijkbaar met die van 2008.

    Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

    beleggen-markt-in-opkomst

  • Commerzbank wil negatieve rente ontwijken met contant geld?

    Het Duitse Commerzbank bestudeert de mogelijkheid om miljarden euro’s aan reserves in de vorm van contant geld te bewaren, zo schrijft Reuters op basis van twee anonieme bronnen. Daarmee kan de bank de boeterente van 0,4% ontwijken die banken vandaag de dag moeten betalen om reserves te parkeren bij de ECB. Het gerucht kon nog niet bevestigd worden.

    Als Commerzbank werkelijk van plan is op grote schaal contant geld aan te houden, dan zou dat het meest substantiële protest tegen het monetaire beleid van de ECB betekenen. Een beleid dat vooral in Duitsland bekritiseerd wordt, onder meer door de minister van Financiën Wolfgang Schauble.

    Commerzbank vlucht naar contant geld?

    Eerder dit jaar opperde een bank uit de Duitse deelstaat Beieren ook al het plan reserves in de vorm van contant geld aan te houden. Dit zal een populaire vluchtroute worden, zeker als ook de rente op spaargeld negatief wordt. Dat lijkt met het huidige monetaire beleid van de ECB slechts een kwestie van tijd. Tijdens de laatste persconferentie van begin deze maand zei Draghi nog dat de rentestanden nog tot ver in de toekomst laag zullen blijven en misschien zelfs verder zullen dalen.

    Een tegoed op een bankrekening kan met negatieve rente belast worden. Daarom wordt contant geld steeds interessanter, omdat je daar geen rente over hoeft te betalen. En het zijn niet alleen banken die in contant geld kunnen vluchten, maar ook beleggingsfondsen en institutionele beleggers. Daar hebben ze nu al mee te maken, nu veel staatsobligaties in de Eurozone een negatief rendement opleveren.

    Commerzbank

    Lage rente zorgt voor problemen

    Het wordt met de dag duidelijker dat het monetaire beleid van extreem lage rente ook ongewenste effecten met zich meebrengt. Zo komt ook het verdienmodel van banken onder druk te staan bij negatieve rentes. In plaats van dat ze geld verdienen aan spaartegoeden moeten ze er bijna geld op bijleggen.

    De ECB heeft sinds het begin van het stimuleringsprogramma in maart 2015 al meer dan €1 biljoen aan schuldpapier opgekocht, maar dat leidt slechts mondjesmaat tot meer kredietverlening. Banken zien onvoldoende mogelijkheden om het geld op een verstandige manier uit te lenen en parkeren nu al voor in totaal €850 miljard bij de ECB tegen die boeterente van 0,4%.

    Het is niet eenvoudig om miljarden aan banktegoed om te zetten in contant geld. Een bedrag van €2 miljard in bankbiljetten van €200 staat volgens berekeningen van Reuters gelijk aan een stapel bankbiljetten van 11 ton. Dat is een halve vrachtwagen vol papiergeld. Het zal niet eenvoudig zijn daar een geschikte kluisruimte voor te vinden.

    hollandgold-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van Hollandgold

  • Studieschulden steeds groter probleem in VS

    Studieschulden zijn een steeds groter probleem in de Verenigde Staten, zo blijkt uit de volgende grafiek van de Wall Street Journal. Ruim tien procent van alle leningen die voor een studie zijn afgesloten hebben een betalingsachterstand van meer dan negentig dagen. Tot een aantal jaar geleden zorgden creditcardschulden en hypotheken nog voor de meeste problemen. Maar hoe komt het nou dat juist de studieschuld toeneemt en dat juist dit type lening de meeste wanbetalers kent?

    student-loan-bubble

    Toenemend aantal wanbetalingen op studieschulden in de VS (Bron: Wall Street Journal)

    Daarvoor zijn twee mogelijke verklaringen te vinden. De eerste is dat studieschuld een relatief gunstige vorm van krediet is, omdat er een ruime aflossingstermijn en een lage rente gehanteerd wordt. En in bepaalde gevallen is het zelfs mogelijk een deel van je studieschulden kwijt te laten schelden, het zogeheten Obama Student Loan Forgiveness Program. We kunnen ons zo voorstellen dat Amerikanen meer studieschuld opstapelen om dure creditcardschulden af te lossen. De laatste cijfers laten zien dat de totale studieschuld in de VS eind vorig jaar met $1,06 biljoen al groter was dan de totale creditcardschuld van $733 miljard.

    Een tweede verklaring is dat het nog steeds niet goed gaat met de Amerikaanse arbeidsmarkt. Er komen de laatste jaren weliswaar nieuwe banen bij, maar in veel gevallen gaat het om laagbetaald werk dat slecht aansluit op de opleidingsgraad en specialisatie van jongeren. Dat maakt het moeilijker om een hoge studieschuld af te lossen. Ook is de werkloosheid in de VS volgens de ruimste definitie nog steeds zeer hoog, zoals deze grafiek van Shadowstats laat zien.

  • Bill Gross: “Centrale bank kan schulden kwijtschelden”

    Volgens miljardair Bill Gross is het wegstrepen van schulden op de balans van de centrale bank de enige manier om de torenhoge schulden van landen substantieel te verlagen. Hij noemt specifiek het voorbeeld van Japan, waar de staatsschuld meer dan twee keer zo groot is als de omvang van de economie. Maar ook elders in de wereld zou deze methode van schuldverlichting volgens de voormalig topman van obligatiebelegger PIMCO toegepast kunnen worden. In een verklaring tegenover Bloomberg zegt hij het volgende:

    “Ik ben hier geen voorstander van, maar dit is wat ik denk dat er zal gebeuren. Ik denk dat de centrale bank van Japan op een gegeven moment alle staatsschulden zal opkopen, om deze schulden vervolgens weg te strepen. Ik zie geen andere uitweg voor Japan.”

    Japan heeft in verhouding tot de omvang van de economie de hoogste staatsschuld ter wereld. Daardoor stagneert de economie van het land al twee decennia op rij, ondanks pogingen van de regering en de centrale bank om de economie aan te jagen met nog lagere en zelfs negatieve rente. De Bank of Japan heeft al een derde van de totale Japanse staatsschuld opgekocht en zal volgens Bill Gross waarschijnlijk nog meer schuldpapier opkopen om de economische groei te ondersteunen. Daarna kan het wegstrepen of verlichten van de schuldenlast volgens hem beginnen:

    “Uiteindelijk kan de centrale bank de hele markt opkopen. Op dat moment kunnen ze tegen het ministerie van Financiën zeggen dat ze de staatsschuld niet meer terug hoeven te betalen. Of dat de looptijd van de staatsschuld met 50 jaar verlengd wordt tegen nul procent rente. Op dat moment elimineer je de totale schuldverplichting van een land.”

    Schulden kwijtschelden

    Uiteraard blijven zulke radicale maatregelen niet zonder gevolgen. Als dit werkelijk gaat gebeuren in Japan, dan heeft dat een grote impact op de waarde van de valuta, op de rente en op de private sector. Ook kan het rampzalige gevolgen hebben voor de vergrijsde Japanse bevolking, aangezien de pensioenfondsen vol in Japanse staatsobligaties beleggen. Maar ook andere landen staan de komende jaren voor een vergelijkbaar probleem, aldus Gross.

    “Japan is een voorbeeld voor hoe de rest van de wereld er over vijf tot tien jaar uitziet. Ik heb het gevoel dat dit de route is die centrale banken zullen volgen. Ze blijven staatsobligaties opkopen en de rente laag houden, totdat ze uiteindelijk de staatsschuld zullen kwijtschelden.”

    Volgens obligatiebelegger Gross is het monetaire beleid van centrale banken uitgewerkt. Hij pleit ervoor dat het roer om gaat en dat centrale banken de rente weer moeten verhogen. Ook moeten overheden meer geld uitgeven om het gebrek aan private investeringen aan te vullen. Bill Gross beheert een vermogen van $1,3 miljard voor het Janus Global Unconstrained Bond Fund.

    Lees meer:

    bill-gross-pimco

    Bill Gross: “Centrale bank kunnen schulden kwijtschelden”

    gs-logo-breed

    Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, gespecialiseerd in de aankoop, verkoop en verzekerde opslag van fysiek edelmetaal.

    Wilt u meer weten over beleggen in goud? Kijk dan eens op www.goudstandaard.com of neem telefonisch contact op via 088-4688488.

  • Maximaal €500 contant betalen in Griekenland

    Vanaf 1 juli is het in Griekenland niet meer mogelijk om bedragen groter dan €500 contant te betalen, zo bericht de Griekse krant Kathimerini. Voor bedrijven is de grens nog lager en moeten alle transacties boven de €50 al per bankoverschrijving plaatsvinden. Ook zal het belastingstelsel zodanig gewijzigd worden dat elektronische betalingen aantrekkelijker worden dan betalingen met contant geld. Momenteel zijn betalingen met contant geld al beperkt tot €1.500 per transactie.

    Volgens het ministerie van Financiën van Griekenland zijn er verschillende argumenten om het gebruik van contant geld te ontmoedigen. In Griekenland wordt nog relatief vaak contant geld gebruikt en met deze maatregelen probeert men de transitie naar elektronische betalingen versnellen. De regering verwacht dat bedrijven hierdoor meer zullen investeren in elektronisch betalingsverkeer. Maar nog belangrijker is dat de overheid op deze manier de grootschalige belastingontduiking probeert aan te pakken.

    Belastingontduiking in Griekenland

    De regering van Griekenland hanteert een belastingdrempel van ongeveer €9.000 waaronder men geen inkomstenbelasting hoeft te betalen. Maar veel Grieken maken misbruik van dit systeem, door hun inkomsten veel lager op te geven dan het in werkelijkheid is. Om deze belastingontduiking beter aan te kunnen pakken worden Grieken voortaan verplicht een administratie bij te houden van tenminste 10% van hun totale jaarlijkse uitgaven. Zo probeert de regering meer inzicht te krijgen in het werkelijke inkomen van de Griekse bevolking. Veel Grieken betalen met contant geld om hun uitgaven 'onzichtbaar' te maken voor de belastingdienst. Door het maximumbedrag voor contante betalingen te verlagen wordt het voor de bevolking een stuk lastiger om de belastingdienst om de tuin te leiden, zo verklaarde 'The Greek Analyst' tegenover Marketupdate. De Griekse overheid zit in grote financiële moeilijkheden en wil de grootschalige belastingontduiking aanpakken om de belastinginkomsten te verhogen.

    greek-euros

    In Griekenland mag je vanaf 1 juli maximaal €500 contant betalen

  • ECB loopt tegen grenzen QE programma aan

    Het stimuleringsprogramma van de ECB dreigt vast te lopen vanwege een tekort aan staatsobligaties, zo schrijft Bloomberg. Als de centrale bank in dit tempo staatsleningen blijft opkopen, dan is er na september geen enkele Duitse staatsobligatie meer te vinden die voldoet aan de regels waar de ECB aan gehouden is.

    De centrale bank mag geen staatsobligaties kopen met een negatieve rente lager dan de depositorente van -0,4%, wat betekent dat een groot deel van de Duitse staatsobligaties niet in aanmerking komt voor het opkoopprogramma. Daar komt bij dat Duitsland streeft naar een begrotingsevenwicht, met als gevolg een zeer gering aanbod van nieuwe staatsobligaties.

    De ECB probeert de schijn van onafhankelijkheid hoog te houden door staatsobligaties van alle landen uit de Eurozone op te kopen, waarbij een weging wordt toegepast voor de omvang van het land. In de praktijk komt het erop neer dat de ECB veel meer staatsobligaties van Duitsland moet kopen dan van landen als Spanje en Italië, terwijl het aanbod van schuldpapier in die laatstgenoemde landen veel groter is dan in Duitsland.

    Stimuleringsprogramma ECB

    Het opkopen van staatsobligaties is een taak die de centrale banken van de lidstaten uitvoeren namens de centrale bank. Sinds het begin van het QE programma in maart 2015 heeft het Eurosysteem meer dan €700 miljard aan staatsobligaties aan haar balans toegevoegd. Om het tekort aan schuldpapier te verlichten zou de ECB een aantal voorwaarden van het stimuleringsprogramma kunnen aanpassen.
    1. Het verlagen of opheffen van de ondergrens van -0,4%
    2. Uitbreiding van het stimuleringsprogramma naar regionale schulden en bedrijfsleningen
    3. Loslaten van de verdeelsleutel zodat er minder Duitse staatsobligaties gekocht worden
    4. Stoppen met het QE programma

    ecb-balancesheet

    Balanstotaal ECB sinds 2011 (via @Schuldensuehner)

  • Schulden maken nog nooit zo goedkoop

    Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 zijn de schulden wereldwijd alleen maar verder toegenomen, maar per saldo hebben overheden, bedrijven en huishoudens juist enorm geprofiteerd van de dalende rente. Een team van analisten van JP Morgan deed onderzoek naar de totale rentelasten en kwam tot de conclusie dat die lasten in bijna tien jaar tijd niet zo laag zijn geweest als nu. We citeren uit het rapport:

    “Overheden en bedrijven profiteren van de grote vraag naar veilige schuldpapier met een langere looptijd. De daling van de rente naar het laagste niveau ooit en de toename van de looptijd van leningen naar recordniveaus zijn duidelijk zichtbaar in de Barcap Multiverse index, de meest brede index van obligaties ter wereld.”

    We zitten veel dieper in de schulden dan voor de crisis, maar we betalen steeds minder rente. Dat komt ten eerste door het beleid van centrale banken, die de korte rente naar nul gebracht hebben en die voor miljarden aan obligaties uit de markt gehaald hebben om de lange rente te drukken. Daar komt nog eens bij dat de inflatie laag is en dat beleggers tegen elkaar op bieden om het schaarse aanbod van hoogwaardig schuldpapier te kunnen bemachtigen. Dat drukt de rentelasten van overheden en grote bedrijven steeds verder omlaag. Ook de verwachting dat de rente nog langdurig laag zal blijven speelt hierin een rol.

    Lagere rente en langere looptijd schulden

    Volgens analisten van JP Morgan daalde de gemiddelde rente op obligaties in mei naar 3%, terwijl de gemiddelde looptijd voor het eerst boven de 8,5 jaar uitkwam. Bereken je vervolgens de gemiddelde lasten van deze schulden, dan kom je uit op wat men de Implied Debt Service Ratio (DSR) noemt. Dit is simpel gezegd wat overheden, bedrijven en huishoudens kwijt zijn aan aflossing en rente. Als je de lening over een langere periode mag terugbetalen, dan daalt de maandelijkse aflossing. Voeg daar een dalende rente aan toe en je ziet dat de kosten om geld te lenen sinds 2009 spectaculair gedaald zijn. Dat laat de volgende grafiek goed zien, waarin de blauwe lijn de totale schuldenlast als percentage van het bbp illustreert en de grijze lijn de effectieve last van de totale schuld.

    debt-service-jpmorgan

    Door een dalende rente en langere looptijd is lenen steeds goedkoper geworden (Bron: JP Morgan, via Bloomberg)

    Terwijl de totale schuld ten opzichte van het bbp wereldwijd gestegen is zijn de kosten van deze schulden sinds het uitbreken van de crisis gedaald tot het laagste niveau sinds 2007. Hierover schrijven analisten van JP Morgan het volgende:
    In een wereld waarin schulden gemakkelijk doorgerold kunnen worden zijn de rentelasten steeds belangrijker om de houdbaarheid van de schuld te bepalen. En door de looptijd van schulden te verlengen verlagen de schuldenaren de kosten om deze schulden af te betalen. Zo creëren ze nog meer vraag naar obligaties, omdat de betaalbaarheid steeds beter wordt

  • Grafiek: Europese staatsschulden explosief gestegen sinds 2007

    Gisteren schreven we al over de explosieve toename van de staatsschuld van Spanje, maar dat is zeker niet het enige Europese land dat sinds het uitbreken van de crisis veel heeft moeten lenen. We verzamelden wat cijfers van Eurostat en maakten de volgende grafiek van de ontwikkeling van de staatsschulden sinds het begin van de crisis. Spanje voert de lijst aan met een schuld die in 2015 al bijna drie keer zo groot was als in 2007. De tweede plaats wordt ingevuld door het Verenigd Koninkrijk, dat haar staatsschuld sinds het begin van de crisis wist te verdubbelen.

    Landen als Portugal en Griekenland kregen door de crisis ook te maken met begrotingstekorten, vanwege dalende belastinginkomsten en de kosten van een oplopende werkloosheid. De staatsschuld van Nederland is sinds het begin van de crisis met meer dan de helft toegenomen, meer dan Frankrijk. En zo groot als de impact van de crisis was op de staatsschuld van Spanje, zo klein was de impact op die van Duitsland. Hun staatsschuld daalt weer richting het niveau van 2007, alsof er niets gebeurd is.

    Rente

    Door de daling van de rente van de afgelopen jaren betalen landen nog steeds ongeveer dezelfde bedragen aan rente over hun schulden. Sterker nog, gratis lenen is zelfs voor landen als Italië, Spanje en Portugal realiteit geworden. Mocht de rente weer stijgen naar het niveau van voor de crisis, dan zullen de rentelasten voor veel Europese landen meer dan verdubbelen. Dat is het rampscenario waar nog niemand aan wil denken…

    groei-staatsschulden-europa-2007-2015

    Groei staatsschulden in Europa (Bron: Eurostat)