Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • Discussieavond over Geldcreatie (Werkgroep Economie)

    Heeft u nog geen plannen voor vanavond en woont u in de Randstad?

    In café De Heffer in Amsterdam wordt vanavond om 19:30 een discussieavond georganiseerd over het gevoelige onderwerp van geldcreatie. Mede door het burgerinitiatief Ons Geld is de publieke belangstelling voor dit onderwerp toegenomen. Wilt u deelnemen aan de discussieavond? Kijk dan op deze Facebook pagina!

    “Vorige week werd in DWDD de start gegeven aan het Burgerinitiatief Ons Geld (http://www.burgerinitiatiefonsgeld.nu/). Deze organisatie heeft al meer dan 90.000 handtekeningen opgehaald en pleit voor publieke geldcreatie. Heeft zij een goed punt of is het onwenselijk de macht van geldschepping aan een overheidsinstantie over te dragen?

    Ben je benieuwd hoe het precies zit? Wees erbij op dinsdag 3 februari!
    De discussieavond is georganiseerd door de landelijke werkgroep Economie. Avondvoorzitter is Rens van Tilburg, onder andere bekend van de Volkskrant en verbonden aan het Sustainable Finance Lab van de UU.

    De gastsprekers waarmee we de discussie aangaan zijn:

    – Edgar Wortmann (stichting Ons Geld, zusterorganisatie Positive Money)
    – Hans Visser (VU)
    – Mark Sanders (Universiteit Utrecht, D66)

    Tijdens het eerste deel van de avond zullen de gastsprekers hun visie op het huidige systeem en op een eventueel nieuw systeem geven. Het tweede deel van de avond zal in het teken staan van discussie aan de hand van stellingen.

    Wil je je alvast voorbereiden? Check deze filmpjes (van :
    – https://www.youtube.com/watch?v=i3l1oWGgRdo (Wim Boonstra)
    – https://www.youtube.com/watch?v=01IusDeSPE4 (Positive Money)

    Tot dinsdag 3 februari!”

    geld-euro

    Discussieavond over Geldcreatie (Werkgroep Economie)

  • Griekse les voor mevrouw Merkel

    Het is niet eens zo lang geleden dat Duitse politici parmantig de crisis als passé verklaarden. De uitslag van de Griekse verkiezingen heeft hen hardhandig met de neus op de feiten gedrukt. De ellende is nog lang niet voorbij en het is volstrekt onduidelijk wat nog komen gaat. Het dood verklaren van de crisis was een typisch geval van misplaatste arrogantie. Al lang voor de Griekse verkiezingen was het ieder die wilde zien duidelijk dat het Duitse recept voor crisisbestrijding niet werkte. Het recept luidde dat gedwongen bezuinigingen zouden leiden tot compensatie voor de vraaguitval. Uiteindelijk echter raakt een land van de regen in de drup, omdat door de krimp van de economie de schuld als percentage van het bruto binnenlands product alleen maar toeneemt.

    greece-election

    Griekenland in verzet

    Natuurlijk waren er eerder tekenen aan de wand, maar mevrouw Merkel meende die te moeten en te kunnen negeren. Dat kan niet met de uitslag van de Griekse verkiezingen. De Grieken hebben zich massaal gekeerd tegen de eigen corrupte elite en tegen een beleid, dat hen alleen maar armoede bracht. De overwinning van Syriza luidt daarmee een nieuw hoofdstuk in de korte geschiedenis van de eurocrisis. In dat hoofdstuk kan wel eens geschreven worden, dat de problemen in Europa dieper bleken te gaan dan zelfs pessimisten bevroedden. Het besluit van de Zwitserse centrale bank om de frank los te koppelen was een psychologische dreun voor de euro. Het was het beste bewijs, dat de euro fragiel is en blijft. Het besluit van de ECB om op ongekende schaal obligaties te gaan opkopen heeft het vertrouwen in de euro niet bepaald versterkt. De uitslag in Griekenland kan niet als een verrassing komen. De Trojka zou er in de onderhandelingen goed aan doen om die uitslag serieus te laten meewegen. Zonder compromis moet Griekenland wel omvallen en niemand weet wat daar de euro-onder-drukconsequenties van zullen zijn. Het zou het begin van het einde van de euro kunnen betekenen en daarmee het begin van het einde van de eurozone. Daar zou elk land, ook Nederland en Duitsland, onder lijden! Een compromis maakt de facto een einde aan het huidige bezuinigingsbeleid. Ook voor mevrouw Merkel is duidelijk, dat de uitslag in Griekenland voor een veenbrand kan gaan zorgen in zulke landen als Spanje, Italië en Frankrijk. In deze landen was het verzet tegen de bezuinigingen altijd veel groter dan in de Noordelijke landen.

    Bezuinigingsbeleid heeft gefaald

    Voor Merkel zal het echter ook duidelijk moeten zijn, dat haar beleid van tegelijkertijd bezuinigen en doorvoeren van structurele hervormingen faliekant mislukt is. Dat kan eenvoudigweg niet. De belastingbetaler krijgt simpelweg teveel voor zijn kiezen en zal in het kieshokje wraak nemen op de politici. Structureel hervormen kan alleen als er economische groei is! De laatste vraag daarom is wanneer Merkel overtuigd raakt van die waarheid: voor of na de Spaanse verkiezingen. In Spanje kan de protestpartij Podemos het kunststukje van Syriza herhalen en het establishment naar huis sturen. De nieuwe waarheid is dat Merkel en al haar bewonderaars moeten loskomen van hun fixatie op 0% groei van de schuld. Het is tijd voor grootschalige investeringen in de modernisering van de samenleving. Als doekje voor het bloeden van de oplopende tekorten mag de extreem lage rente dienen, waartegen overheden kunnen lenen. De Griekse les is dat de toekomst van de euro en de eurozone in de eerste plaats afhangt van de bereidheid om te veranderen, van mevrouw Merkel en haar navolgers, zoals premier Rutte! Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Amerikanen bewaren vaker spaargeld in huis

    Steeds meer Amerikanen bewaren een deel van hun spaargeld in huis in de vorm van bankbiljetten en muntgeld, zo schrijft CNBC op basis van een onderzoek onder 1.820 klanten van American Express. Van alle respondenten heeft 29% een gedeelte van het spaargeld in de vorm van contant geld thuis liggen. Onder twintigers komt dat nog veel vaker voor. Binnen deze leeftijdscategorie heeft 67% een deel van het spaargeld van de bank gehaald om dat buiten het banksysteem te kunnen bewaren.

    “We vragen al langer aan mensen hoe ze hun spaargeld bewaren en de laatste jaren zien we een toename in het aantal mensen dat kiest voor contant geld”, zo verklaarde Kimberly Litt van American Express. Het was de eerste keer dan deze financiële instelling gericht vragen stelde aan klanten over het verbergen van spaartegoeden.

    Voorbereiding op noodsituatie

    Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat ongeveer een kwart van de klanten nog dit jaar een financieel noodscenario verwacht en dat het thuis opbergen van contant geld als doel heeft beter voorbereid te zijn op een dergelijk scenario. Maar dat is niet de enige reden om meer contant geld in huis te houden. Litt merkt op dat er ook huishoudens zijn die een begroting maken voor de maandelijkse uitgaven en die dat geld aan het begin van de maand opnemen en in een envelop stoppen om meer zicht te hebben op wat ze uitgeven. American Express vroeg haar klanten niet waar in huis ze het geld bewaarden. Uit een eerder onderzoek uit 2012 onder 1.080 volwassenen bleek dat de vriezer de meest populaire verstopplaats was met 27% van de stemmen. Iets minder dan 20% van de Amerikanen die thuis geld bewaren stoppen het in een ladekastje, terwijl slechts 11 procent het geld daadwerkelijk in een matras stopt. Een op de tien respondenten kiest voor een koekjestrommel als verstopplaats, terwijl 9% het spaargeld op een andere locatie in huis bewaarde.

    saving-cash

    Amerikanen bewaren steeds vaker contant geld in huis

  • Syriza gaat Brussel en Frankfurt uitdagen

    De verkiezingen in Griekenland zijn voorbij en met een straatlengte voorsprong is het linkse Syriza als eerste over de meet gekomen. De partij kreeg meer dan 36% van de stemmen. En dan te bedenken, dat de partij drie jaar geleden nog maar amper bestond!

    Met Syriza komt er aan partij aan de macht die helemaal niets moet weten van het technocratisch beleid dat Brussel en Frankfurt de Europese bevolking heft opgelegd. Nog op zondagavond hamerde partijleider Alexis Tsirpas dat door de overwinning van zijn partij er een einde was gekomen aan het harteloze bezuinigingsbeleid en aan de voortdurende vernedering van het land door de Trojka. Als Tsirpas doet wat hij zegt, dan zal Europa de komende maanden getuige zijn van een heftige botsing tussen crediteuren en een soevereine debiteurenstaat. Het kan niet anders of iemand zal water bij de wijn moeten doen, maar het is nog maar de vraag wie dat is.

    syrizaEen ding staat nu al vast. Syriza lijkt in niets op de verslagen regeringspartijen. Binnen die partijen functioneerden facties, die banden hadden met of hetzelfde dachten als de Trojka van ECB, EU en IMF. Syriza leeft eerder op voet van oorlog met de Trojka, dat maar liefst schuldeiser is van 80% van uitstaande schuld van Griekenland ter waarde van €317 miljard. De Grieken zullen ongetwijfeld om herziening van de aflossingsvoorwaarden vragen en om in ieder geval gedeeltelijke kwijtschelding van de schulden. Ze eisen bovendien weer menswaardige leefomstandigheden voor groot delen van de bevolking die nu al jaren onder de armoedegrens leven.

    Consessies doen

    Het staat echter nu ook al vast, dat Brussel en Berlijn niet geneigd zullen zijn om welke concessie dan ook te doen. Ze zijn vooral bang voor besmettingsgevaar als ze wel bereidheid tonen tot tegemoetkomingen. Aan het einde van het jaar zijn er immers verkiezingen in Spanje, waar de Spaanse evenknie van Syriza, Podemos, steeds luidruchtiger aan de weg timmert. Het aanzwellende anti-Brussel geluid ook elders in Europa kan Griekenland net dat beetje zelfvertrouwen geven om de meesters in Brussel en Berlijn te weerstaan en misschien zelfs de deur te wijzen. Toch weten de Grieken drommels goed, dat hun speelveld beperkt is. Natuurlijk zijn de herstructureringen in de afgelopen vijf jaar enigszins succesvol geweest, maar de Griekse economie is verreAlexis Tsipras, opposition leader and head of radical leftist Syriza party, delivers a speech during a party congress in Athens van gezond. Neem de gezondheid van de bankensector. Die is op zijn zachtst gezegd precair te noemen. Zonder een Europees infuus ter waarde van €50 miljard kan deze sector niet of amper overleven. De vitaliteit van de sector was trouwens aan de vooravond van de verkiezingen aangetast, omdat klanten voor miljarden deposito’s opnamen. De ECB moet dit infuus goedkeuren. Dat zal zeker niet gebeuren als de Grieken in de ogen van de Bank over de voorwaarden en condities wenst te marchanderen. Een omvallen van de banken zou echter Griekenland opnieuw in een diepe crisis storten met alle politieke en economische gevolgen van dien. De hernieuwde politieke en economische instabiliteit zou Griekenland alsnog tot een 'Grexit' kunnen dwingen. Daar zit de ECB, zo kort na het programma van monetaire verruiming, niet op te wachten.

    Portugal parliament President meet with Troika

    De Trojka

    Zoals het er nu naar uitziet, zijn er op de korte termijn geen winnaars. Als de crediteuren toegeven, dan zal de weerzin jegens het Zuiden alleen maar toenemen in het Noorden. Omgekeerd zullen weerzin en wantrouwen van het Zuiden voor het Noorden alleen maar verder oplaaien! Met andere woorden, als de verkiezingsuitslag niet goed gemanaged wordt, dan kan Europa wel eens een nieuwe fase van instabiliteit ingaan. Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Grafiek: AEX index in dollars, olie en goud

    De AEX index brak vorige week na de aankondiging van de ECB door de 450 punten, het hoogste niveau sinds 2008. Dat terwijl de index een maand geleden nog door de 400 punten zakte! Een rally van 10% in een maand tijd klinkt indrukwekkend, maar wat blijft er van die rally over als we corrigeren voor het wisselkoerseffect? En steeg de AEX index de afgelopen weken ook in termen van olie en goud? Marketupdate verzamelde de cijfers en maakte er de volgende grafiek van. De resultaten zijn geïndexeerd op de datum 12 september 1999. Klik op de grafiek voor een grotere versie.

    aex-goud-olie-dollar

    AEX index in dollars, olie en goud

    • AEX daalt in dollars: De euforie op de Amsterdamse beurs is misplaatst als je goed kijkt naar de blauwe lijn in deze grafiek. Deze lijn laat de index zien na een correctie voor de wisselkoers tussen de euro en de dollar. Uitgedrukt in dollars is de AEX index de afgelopen weken niet gestegen, maar juist gedaald!
    • AEX en goud gaan gelijk op: Als we de ontwikkeling van de aandelenkoersen afzetten tegen de ontwikkeling van de goudprijs in euro's, dan zien we dat de beurs de afgelopen maanden netto helemaal niet van haar plaats gekomen is. Een meer positieve uitleg is dat aandelen en goud de afgelopen weken vrijwel even hard gestegen zijn in termen van euro's.
    • Olie wordt goedkoper: De olieprijs is de afgelopen zes maanden meer dan gehalveerd, een ontwikkeling die ook goed zichtbaar wordt in deze grafiek. Terwijl olie en goud de afgelopen jaren vaak in dezelfde richting bewogen lijkt er nu sprake te zijn van een ontkoppeling. De AEX index in termen van olie is in een paar maanden tijd verdubbeld, terwijl dezelfde aandelenindex in termen van goud vrijwel onveranderd is gebleven.

  • Rusland legt oordeel Amerikaanse kredietbeoordelaars naast zich neer

    De Russische centrale bank neemt niet langer de kredietbeoordelingen over die Moody’s, Standard & Poor’s en Fitch afgeven voor Russische bedrijven, zo meldt Russia Today. Alle beoordelingen die sinds maart 2014 gemaakt zijn worden door de Russische centrale bank opnieuw aan een toetsing onderworpen, zo schrijft de Bank of Russia in een persverklaring. Dit besluit volgt op de afwaardering van Rusland tot één stap boven ‘junk’ status door kredietbeoordelaars Fitch en Moody’s. Standard & Poor’s beslist eind januari over een mogelijke afwaardering van Rusland tot de beruchte junk status.

    Sinds de Russische inval in de Krim zijn verschillende Russische bedrijven geconfronteerd met een verlaging van hun kredietstatus. Niet veel later volgden de Westerse sancties tegen het Russsiche banksysteem, waardoor ook verschillende grote Russische bedrijven getroffen werden. De toegang tot dollars werd door de sancties afgekneld, waardoor bedrijven meer moeite hadden hun dollarschulden te betalen. Moody’s gaf Rusland afgelopen vrijdag nog een afwaardering, met als onderbouwing dat de Russische economie dit jaar met 5,5% en volgend jaar met nog eens 3% zal krimpen. Ook kredietbeoordelaar Fitch zet haar afwaardering van Rusland kracht bij door te wijzen op de economische krimp die het land de komende twee jaar zal meemaken.

    Kredietbeoordeling

    moodysDe kredietbeoordelingen van de Amerikaanse kredietbeoordelaars worden wereldwijd door beleggers en investeerders gebruikt om een inschatting te maken van het risico van een bepaalde belegging. Voor institutionele beleggers is de kredietstatus zelfs van doorslaggevend belang. Daalt het kredietoordeel voor een bepaalde belegging, dan moeten pensioenfondsen hun posities van de hand doen. In de praktijk zorgt dat voor een nog grotere daling van de waarde van dergelijke financieel activa. Volgens de Russische minister van Economische Zaken is een afwaardering van Rusland door Standard & Poor's zeer waarschijnlijk. Hij becijfert de verliezen als gevolg van de afwaardering op $20 tot $30 miljard. Dit zijn bijvoorbeeld kosten die Rusland maakt vanwege een hogere rentevergoeding op staatsobligaties. Ook werkt een lagere kredietstatus voor Rusland en voor Russische bedrijven het voor investeerders uit het buitenland minder aantrekkelijk om in Rusland te investeren.

    Politiek gedreven

    "De kredietbeoordelaars zijn private bedrijven, dus we nemen maar aan dat zij compleet onafhankelijk zijn en niet onderworpen zijn aan publieke druk. Echter zijn deze bedrijven gevestigd in een Amerikaanse context en zijn ze onderhevig aan de berichtgeving van internationale media die de neiging heeft een eenzijdig verhaal te geven - een zeer negatief verhaal, met name als het om de verslaglegging over Rusland gaat", zo verklaarde Ben Aris van de Moscow Times in een ingezonden stuk. Veel Russische economen en deskundigen zijn van mening dat de kredietbeoordelingen uit de Verenigde Staten politiek gedreven zijn. De Amerikaanse kredietbeoordelaars hebben de afgelopen maanden verschillende banken en energiebedrijven een afwaardering gegeven. Daardoor betalen deze bedrijven een hogere prijs om kapitaal aan te trekken. China en Rusland werken aan eigen kredietbeoordelaar, de Universal Credit Rating Group (UCRG). Dit jaar zal deze kredietbeoordelaar beginnen met het uitdelen van kredietscores aan Russische bedrijven.

    Russische centrale bank legt kredietbeoordelingen uit VS naast zich neer

  • Saudische prins: “Olieprijs gaat niet meer naar $100”

    Volgens de Saudische prins Alwaleed bin Talal is een olieprijs van $100 of meer verleden tijd. Dat zei de prins, die geschat wordt op een vermogen van $20 tot $30 miljard, in een exclusief interview met USA Today. Hij zei dat de olieprijs de afgelopen jaren kunstmatig hoog werd gehouden en dat die prijs niet marktconform is. Onder de huidige omstandigheden acht de prins een olieprijs van meer dan $100 ondenkbaar.

    Toen de olieproducerende landen eind november besloten de olieproductie niet te verlagen werd een ongekende prijsdaling in gang gezet die de prijs deed halveren tot minder dan $50 per vat. Deze prijsdaling werd al min of meer aangekondigd tijdens de G20 top, waar zowel Rusland als Saoedi-Arabië zeiden dat olie en gas niet gebruikt zullen worden als politiek instrument.

    De theorie dat de Verenigde Staten een daling van de olieprijs in gang hebben gezet om Rusland onder druk te zetten is volgens de Saoedische prins complete onzin. Dat zou niet in het belang van Saoedi-Arabië zijn. Sterker nog, Saoedi-Arabië en Rusland zitten volgens hem in hetzelfde schuitje.

    Prince-Alwaleed-bin-Talal-005

    Alwaleed bin Talal: "Olieprijs van $100 komt niet meer terug"

  • Europa weigert lessen te trekken uit eigen falen

    STRAATSBURG-EUROPEES PARLEMENTDit jaar moet het jaar worden van het definitieve herstel van de VS. Het is geen sterk, laat staan een imponerend herstel en het zal nog lang duren voordat de schade van de crisis definitief overwonnen is. Als dat trouwens al zal gebeuren. Maar het kan altijd erger en slechter. Europa is daar in 2015 misschien wel het beste voorbeeld in de wereld van. Ook dit jaar komt de economie amper of niet van zijn plaats. In de meeste lidstaten van de eurozone is het bruto nationaal inkomen per hoofd van de bevolking nog altijd kleiner dan in 2008. In de wat meer sombere scenario’s zal de economie niet meer herstellen in dit decennium. Dat betekent, dat de bewoners van dit continent nog jaren op tegenslag en stagnatie moeten rekenen, waarvoor vaak op persoonlijk en privéniveau een zeer hoge prijs betaald wordt en nog zal worden betaald.

    Het is een moeilijk verteerbare conclusie, maar dit deel van de wereld mag een groot deel van de economische ellende op eigen conto schrijven. Natuurlijk, de Amerikanen staken in 2008 de vlam in de pan, maar in de jaren daarna was het Europees onvermogen om adequaat op te treden schrikbarend groot. Veel is er sinds 2008 misgegaan, om te beginnen met de euro. Die munt was ooit bedoeld om te verenigen, maar heeft alleen maar voor een steeds groeiende verdeeldheid gezorgd. Die interne verdeeldheid heeft veel gekost en blijft dat doen. Maar vooral arrogantie heeft een allesbepalende rol gespeeld bij het voortduren van de crisis. Jaar in, jaar uit voorspellen beleidsmakers dat de crisis voorbij is, maar even zovele malen moeten ze hun ongelijk toegeven.

    Toch verandert er niets. Beleidsmakers blijven zweren bij structurele hervormingen. Die gaan gepaard met eindeloze bezuinigingen, welke op de korte termijn ten koste van de groei gaan ,maar Jaarverslag DNBzullen er op termijn voor zorgen dat Europa sterker uit de crisis komt. Na zeven jaar crisis begint dit op een soort bezweringsritueel te lijken. Nog maar pas geleden gaf Klaas Knot, president van de Nederlandsche Bank, toe, dat er eigenlijk helemaal geen zekerheid was, dat dit beleid van hervormen en bezuinigen effect gaat sorteren. Ondanks de extreem lange duur van de crisis en het uitblijven van noemenswaardige resultaten, zag hij geen reden om het beleid bij te stellen. Wat heet arrogantie!

    Europese crisis raakt democratie

    Het drama in Europa begint buiten het domein van de economie te treden en lijkt nu te gaan knagen aan het geloof in de democratie. Zeker in de landen die het zwaarst getroffen zijn, worden regeringen weggestemd, maar verandert het beleid niet. De dictaten uit Brussel, Frankfurt en Berlijn wegen zwaarder dan de stem van het volk. Die arrogante houding van opnieuw de beleidsmakers opent de deur voor extreme protestpartijen, waarvan het vaak onduidelijk is hoe het democratisch gehalte is. Wat dat betreft kan Griekenland een testcase worden. De crisis heeft op een onvoorstelbare manier huisgehouden onder de bevolking. Het ziet er naar uit, dat op 25 januari het linkse Syriza als winnaar uit de bus zal komen. Het is echter allerminst zeker, dat deze partij dan ook daadwerkelijk kan gaan regeren. De tegenkrachten in Berlijn en Brussel hebben zich al gebundeld. merkel-junckerDat dit een onduldbare inmenging is in binnenlandse aangelegenheden schijnt niet tot de technocraten en politici door te dringen! Dit mogelijk toppunt van politieke arrogantie moet vroeger of later vreselijke consequenties uitlokken. Maar voorlopig is Europa blind voor het eigen falen en verhaalt men het eigen ongelijk op een steeds ongelukkigere bevolking. Hoe lang kan en zal dit doorgaan, voordat beleidsmakers bij zinnen komen en een einde maken aan hun dwaasheid? Cor Wijtvliet Bron: Joseph E. Stiglitz, Europe’s lapse of reason. Project-syndicate, January 8 2015 Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Column: Grexit?

    Na een tijd van relatieve rust dreigt opnieuw het risico van een Grexit. Die term, een samenvoegsel van ‘Griekenland’ en ‘exit’, verwijst naar een eventueel vertrek van Griekenland uit het eurogebied. De oorzaak van alle ellende: Wanneer landen die in economisch opzicht sterk van elkaar afwijken zich samenvoegen in een muntunie (zonder dat sprake is van een politieke unie) is dat doorgaans de opmaat tot een economische ramp. Terwijl het aanvankelijk allemaal juist zo’n succes lijkt.

    Wanneer een land zich bij een muntunie aansluit wordt de mogelijkheid opgegeven in de toekomst de eigen munt te kunnen devalueren en om zelf geld bij te kunnen drukken. Voor beleggers in staatsobligaties van zo’n land worden de risico’s daarmee fors verkleind waardoor de rente stevig daalt. Zo’n lage rente maakt de bestaande schulden heel makkelijk betaalbaar. Tot hervormen is geen enkele noodzaak en lenen is opeens spotgoedkoop. Ambtenarensalarissen kunnen omhoog, met uitkeringen kan ruimhartig worden omgegaan en ook een oplopende schuld is vanwege de lage rente geen enkel probleem.

    Althans, tot het moment dat de rente stijgt… Dan blijkt de schuld plotsklaps onhoudbaar en wordt ‘opeens’ duidelijk dat de oudje trucjes niet langer opgaan (het bijdrukken van geld en / of het devalueren van de eigen munt).

    Interne devaluatie

    De enige resterende optie is een zogeheten interne devaluatie. Waar een land buiten een muntunie aan concurrentiekracht kan winnen door de munt te devalueren moet dat proces nu als het ware intern gebeuren, door te hervormen en te bezuinigen. Maar eenvoudig is dat niet. Structurele hervormingen nemen vele jaren in beslag en bezuinigen betekent doorgaans ook minder belastinginkomsten wat de schuld des te ondraaglijker maakt. Zo wordt in Griekenland inmiddels al jarenlang hervormd en fors bezuinigd. En ondanks dat EUR 100 miljard van de Griekse schuld kwijtgescholden is, liep de Griekse schuldquote op van 105% aan het begin van de eurocrisis (in 2008) tot een recordhoge schuldquote van 175% afgelopen jaar.

    grexit1

    Hoe groot is de kans op een Grexit?

    Belastingbetaler de klos

    Over twee weken (op 25 januari) vinden er in Griekenland vervroegde parlementsverkiezingen plaats. Aan kop in de peilingen gaat momenteel de linkse partij Syriza, een soort Griekse SP. Syriza is van plan met het rigoureuze bezuinigingsprogramma te stoppen en af te schrijven op de Griekse schuld. Heel vreemd is het plan van Syriza niet. Hoe graag ze ook zou willen, Griekenland is simpelweg niet in staat haar volledige schuld terug te betalen. Waar de Griekse schuld tot enkele jaren geleden nog met name in handen van banken was zijn het nu de ECB, de Europese fondsen en het IMF die de Griekse schuld in bezit hebben. Het zijn daarmee eigenlijk gewoon de Europese belastingbetalers die straks voor de schade opdraaien. Volgens Merkel niet meer zo gevaarlijk... SyrizaWint Syriza de verkiezingen en wordt daadwerkelijk op Griekse schuld gekort dan zit de ECB met een probleem (een enorm pakket Griekse obligaties die nauwelijks nog wat waard blijken). Heel logisch dat de ECB in dat geval zou besluiten dat Griekenland niet langer deel kan blijven uitmaken van de euro en het land de muntunie maar moet verlaten. Opmerkelijk genoeg zou dat dan weer een beslissing zijn die ingaat tegen de wil van de Griekse bevolking zelf (en van Syriza). Grote vraag is vervolgens wat er gebeurt wanneer de rente van een andere probleemland in de eurozone begint op te lopen. Gaat de ECB dan opnieuw obligaties kopen met alle risico's van dien? Een andere optie is er goed beschouwd niet eens. Volgens de Duitse bondskanselier Merkel moet Griekenland zelf maar weten of ze in de euro wil blijven of niet. Een eventueel vertrek is volgens haar niet zo gevaarlijk meer. Wij plaatsen daar grote vraagtekens bij. Net zoals we die overigens al jarenlang bij het hele euro-experiment zetten.* Over de auteur: Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van http://www.warrenbuffett.nl/. Disclaimer: De artikelen van gastschrijver Hendrik Oude Nijhuis zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van Hendrik Oude Nijhuis moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor deze bijdrage. *Een aantal van onze columns over de euro bundelden wij al weer bijna vijf jaar geleden (april 2010) in een online-boekje getiteld 'Terug naar de Gulden?'. Dit boekje is via deze link te downloaden (PDF-bestand):

  • Rusland krijgt geen downgrade van Chinese kredietbeoordelaar

    De daling van de olieprijs en de val van de Russische roebel op de valutamarkt was voor de Amerikaanse kredietbeoordelaar Standard & Poor’s reden om te waarschuwen voor een afwaardering. Volgens Société Générale zou ook kredietbeoordelaar Fitch de kredietstatus van Rusland vandaag kunnen verlagen. Amerikaanse kredietbeoordelaars vrezen dat Rusland in een recessie terecht zal komen, omdat haar economie zeer afhankelijk is van de export van olie en gas.

    Deze zorgen worden niet gedeeld door het Chinese Dagong Global Credit Rating Co. Deze kredietbeoordelaar besloot vandaag de kredietstatus van Rusland gelijk te houden op ‘A’ met een stabiele outlook. Daarmee blijft Rusland volgens de Chinese kredietbeoordelaar een betere debiteur dan de Verenigde Staten, die in oktober 2013 werden afgewaardeerd tot ‘A-‘.

    'Rusland zal stabiliseren'

    "De capaciteit om terug te betalen is weliswaar iets verslechterd, maar we verwachten dat de situatie op de middellange termijn weer zal stabiliseren", zo lichtte Dagong toe. "Terwijl de economie stabiliseert en het monetaire beleid genormaliseerd wordt zullen de binnenlandse kredietomstandigheden geleidelijk herstellen", aldus de Chinese kredietbeoordelaar. De kosten voor een verzekering tegen een default op Russische staatsobligaties steeg deze week naar het hoogste niveau in bijna zes jaar. Het kost nu 603 basispunten om een verzekering af te sluiten op Russisch schuldpapier met een looptijd van vijf jaar. Dat betekent dat het $603.000 per jaar kost om $10 miljoen aan obligaties te verzekeren. Volgens Bloomberg is alleen een verzekering tegen een default van Venezuela, Argentinië, Oekraïne, Griekenland en Pakistan momenteel duurder. De Russische economie zal volgend jaar naar verwachting met 1,8% krimpen, terwijl de Amerikaanse juist 3% lijkt te gaan groeien. Dat zou de sterkste economische groei in de VS in tien jaar tijd betekenen. Dat maakt het verschil van mening tussen Chinese en Amerikaanse kredietbeoordelaars ten aanzien van Rusland nog interessanter. Amerikaanse kredietbeoordelaars hanteren nog steeds een zeer hoge kredietstatus voor de VS.

    Amerikaans monopolie

    Dagong is een private Chinese kredietbeoordelaar die al sinds 1994 bestaat en die formeel onafhankelijk van de Chinese overheid opereert. In 2010 begon de kredietbeoordelaar ook landen te beoordelen, om tegenwicht te bieden aan het monopolie van de Amerikaanse kredietbeoordelaars. Dat het monopolie van het drietal Moody's, Standard & Poor's en Fitch groot is bleek ook tijdens de Europese schuldencrisis. De Zuid-Europese landen kregen van de andere kant van de oceaan de ene na de andere afwaardering over zich heen, met als gevolg dat veel beleggingsfondsen en pensioenfondsen hun positie in staatsobligaties moesten herzien en dat de liquiditeit in het schuldpapier van de PIIGS-landen verslechterde. Om die reden wil ook Europa een eigen kredietbeoordelaar hebben.

    dagong-image

    Kredietbeoordelaar Dagong geeft Rusland hogere kredietstatus dan VS

  • Beproeft alles en behoud het goede

    rooseveltDe geschiedenis leert geen lessen! Maar aan wie of wat ligt dat? Ligt dat aan de geschiedenis zelf of ligt het aan de mensen die denken het beter te weten dan de geschiedenis. Een mooi voorbeeld van die menselijke hovaardij biedt het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Al snel was duidelijk, dat deze crisis qua intensiteit die van de Grote Depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw benaderde. Daarmee zou het scenario bekend moeten zijn hoe het best de nieuwe crisis het hoofd te bieden. Helaas hebben beleidsmakers niets met de lessen van de jaren dertig gedaan.

    Tussen 1929 en 1932 was voor toenmalig president Herbert Hoover een evenwichtig budget de sleutel naar herstel. Een dergelijk budget zou het bedrijfsleven vertrouwen inboezemen. Dat was toch een absolute voorwaarde om bedrijven te bewegen weer te gaan investeren. Het heeft allemaal niet mogen helpen en Hoover moest als president plaats maken voor Franklin D. Roosevelt. Die gooide het economisch gesproken over een heel andere boeg en had een simpele strategie: probeer alles om de vraag te verhogen en de productie te verbeteren en wat ook nog de werkloosheid kan verlagen. Alles wat werkt, daar ga je mee door en de rest gooi je overboord.

    Voor Roosevelt was een verantwoord budget een non-issue. Hij verhoogde de geldhoeveelheid en liet de tekorten lustig oplopen. Onder hem lieten de Verenigde Staten de Gouden Standaard los. Hij nam werklozen in overheidsdienst en gaf garanties af aan burgers die dreigden huis en haard te verliezen. Tenslotte ontwierp hij een antitrust beleid bedoeld om de monopolies in het bedrijfsleven te doorbreken. Natuurlijk was het beleid van Roosevelt geen onverdeeld succes, maar hij is er wel in geslaagd de crisis een halt toe te roepen en de economie weer op het spoor van groei te zetten. Was het nu zo vreemd geweest om in 2008 de receptuur van 1933 weer van de plank te halen en om te bezien wat dit keer wel en wat niet werkte. Het heeft niet zo mogen zijn. Teveel partijen haddenelection-hoover op onderdelen bezwaren tegen een dergelijk beleid. Zou bijvoorbeeld steunen van huiseigenaren, wier huis onder water stond, niet verkeerde keuzes belonen? Idem, zou hulp bij de herkapitalisatie van banken niet een verkeerd signaal uitzenden, namelijk dat roekeloos gedrag beloond wordt. Ook veel economen hebben zich verloren in eindeloze welles-nietes verhandelingen in plaats van een serieuze en redelijke aanpak van de crisis te ontwerpen. Kortom groepsbelang en eigenwaan hebben de aanpak van de crisis in zowel de Verenigde Staten als in Europa gefrustreerd. Misschien moeten alle lobbyisten en economische betweters maar eens goed de woorden van toen nog kandidaat Roosevelt uit 1932 ter harte nemen: ‘the country needs and demands bold, persistent experimentation. Take a method and try it. I fit fails, admit it frankly and try another. But above all, try something!’ Cor Wijtvliet Bron: J. Bradford DeLong, Try everything, Project-syndicate December 31 2014

    try-something

    Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie: