Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • Federal Reserve hint op verhoging van de rente

    Binnen de Federal Reserve gaan er steeds meer geluiden op om de rente te verhogen, zo schrijft CNN Money. Richard Fisher van de Dallas Fed suggereerde onlangs in een toespraak aan de University of Southern California dat het tijd wordt om de spreekwoordelijke schaal met punch van tafel te halen. De spreekwoordelijke punch is de monetaire stimulering van de Amerikaanse centrale bank, rechtstreeks via de lage rente en indirect via de aankoop van honderden miljarden dollars aan schuldpapier. Als gevolg van deze maatregelen wist de centrale bank de complete rentecurve (van korte termijn tot lange termijn) omlaag te manipuleren.

    Fisher verwijst naar de koersontwikkeling van zogeheten ‘junk bonds’ (lage kwaliteit obligaties), landbouwobligaties en leningen aan opkomende landen. Al deze leningen zijn geprijsd op historisch hoge niveaus. Met andere woorden, beleggers prijzen steeds minder risico in en nemen genoegen met een steeds lagere rentevergoeding.

    Geloofwaardigheid

    Fisher krijgt bijval van Charles Plosser, een andere bekende naam binnen het Amerikaanse stelsel van centrale banken. Plosser, president van de Philadelphia Fed, waarschuwt voor een verlies aan geloofwaardigheid als de centrale bank de rente niet binnen afzienbare tijd opschroeft. Ook vreest hij dat de centrale bank haar grip op de inflatie en op de aandelenkoersen kan verliezen, indien ze niet tijdig ingrijpt met een streng monetair beleid. Uit een enquête die de Federal Reserve in juni hield bleek dat de financiële markten pas in het derde kwartaal van 2015 op een renteverhoging rekenen. Maar als we Plosser mogen geloven kan de eerste rentestap al veel sneller plaatsvinden.

    Risico's

    Ook Esther George van de Kansas City Fed maakt zich zorgen over de langdurig lage rente. Afgesproken dinsdag zei ze dat het nog erg lastig zal worden om de transitie te maken naar een hogere rente. Toch moet die stap ook volgens haar binnen afzienbare tijd gezet worden, omdat de Federal Reserve anders te maken zal krijgen met andere problemen die voortvloeien uit het te lang handhaven van de extreem lage rente. De critici bij de Federal Reserve zijn nog altijd in de minderheid, waarmee een snelle renteverhoging onwaarschijnlijk lijkt. De voorstanders van een lage rente zullen erop wijzen dat het zwakke economische herstel gebroken kan worden door een hogere rente. De eerste stap is een gecontroleerde afbouw van het stimuleringsprogramma tot en met oktober. Vanaf dat moment zal de centrale bank geen schuldpapier meer uit de markt halen.

    Federal Reserve denkt voorzichtig aan renteverhoging

    Federal Reserve denkt voorzichtig aan renteverhoging

  • Grafiek: Ook China stapelt schulden

    De Chinese economie blijft groeien, maar sinds het uitbreken van de financiële crisis gaat dat niet meer zo gemakkelijk als in de jaren daarvoor. Een grafiek van de Economist laat zien dat ook de Chinese economie zich vol begint te zuigen met schulden.

    Om de groeidoelstelling van 7,5% per jaar te halen verlaagde de People’s Bank of China de rente in zeer korte tijd met twee procentpunt. En waar de lage rente in Europa en de VS vooral de aandelenkoersen heeft opgedreven, zien we dat in China vooral de bedrijfskredieten en vastgoedleningen een grote vlucht hebben genomen.

    Schuld naar 200% van het bbp

    In het tweede kwartaal van dit jaar bereikte de Chinese economie een dubieuze mijlpaal. De schuldquote werd in dat kwartaal meer dan twee keer zo groot als de omvang van de Chinese economie, gemeten naar het bbp. Het is niet zozeer het niveau van de schulden dat ons zorgen baart, maar de snelheid waarmee de schulden de afgelopen vijf jaar zijn toegenomen. De volgende grafiek laat de schuldontwikkeling sinds 2002 zien. Chinese economie steeds dieper in de schulden

    Chinese economie steeds dieper in de schulden (Bron: The Economist)

    Schuldquote

    De Chinezen maken steeds meer schulden, maar is dat erg? Tot op zekere hoogte kunnen schulden een positieve bijdrage leveren aan de economie, omdat er met nieuwe kredieten investeringen gedaan kunnen worden waar anders geen geld voor was. Maar in het Westen hebben we aan der lijve ondervonden wat de impact kan zijn van een te grote schuldenlast. Denk aan huishoudens die financieel onder water staan door de daling van de huizenprijzen en aan landen die zonder ingrijpen van de ECB een zeer hoge rente moesten betalen over nieuwe schulden.

    De 200% schuld tegenover het bbp in China is nog beperkt als je deze afzet tegen de schulden in veel Westerse landen. De volgende grafiek op basis van cijfers van Blackrock en Credit Suisse laat zien dat de totale schulden op publiek en privaat niveau vele malen groter zijn dan het bbp van de betreffende landen.

    Bruto schulden zijn veel groter in Westerse landen

    Bruto schulden zijn veel groter in Westerse landen

  • BIS: Wereldeconomie nu kwetsbaarder dan in 2008

    Volgens Jaim Caruana van de Bank for International Settlements (BIS) is de wereldeconomie nu kwetsbaarder dan tijdens de val van Lehman Brothers in 2008. We zitten veel dieper in de schulden dan zes jaar geleden en daar komt bij dat de economische groei in de opkomende markten sterk is afgezwakt. Door de lage rente durft men weer meer geld te lenen en te investeren, maar het gevaar schuilt volgens de BIS in de aanname dat het monetaire beleid nog heel lang zo ruim zal blijven als ze nu is.

    Doordat centrale banken de rente nu al jaren achtereen op een historisch laag niveau houden zijn de markten zich anders gaan gedragen. De markt is ervan overtuigd geraakt dat het soepele monetaire beleid zal aanhouden, tot ongenoegen van centrale banken. Die beseffen maar al te goed dat een te soepel monetair beleid zal leiden tot nieuwe bubbels en mogelijk tot een nieuwe crisis. De vorige keer dat de Federal Reserve de rente langdurig laag hield werd een grote zeepbel op de huizenmarkt opgeblazen, een bubbel die begon leeg te lopen nadat de Amerikaanse centrale bank de rente weer verhoogde.

    Meer schulden

    Caruana wijst erop dat de schuldquote in de ontwikkelde landen momenteel 20 procentpunt hoger ligt dan in de aanloop naar de val van Lehman Brothers in 2008. De schuldquote ligt inmiddels op 275% van het bbp. De goedkope kredieten hebben de aandelenmarkt vleugels gegeven. Dat is niet alleen het gevolg van spaarders die een hoger rendement zoeken op de beurs, maar ook het gevolg van bedrijven die massaal eigen aandelen inkopen met geleend geld. Ook dat drijft de aandelenkoersen verder omhoog. De kredietbubbels beginnen zich volgens de BIS ook steeds meer te manifesteren in opkomende economieën. In landen als China, Brazilië en Turkije is de schuldquote eveneens met 20 procentpunt gestegen, tot 175 procent van het bbp. De reële rente (gecorrigeerd voor inflatie) die bedrijven betalen over een lening met een looptijd van vijf jaar ligt ongeveer op 1%. Door de extreem lage rente zullen bedrijven meer risicovolle projecten uitvoeren die achteraf gezien misschien niet rendabel blijken te zijn. "We houden deze ontwikkeling nauwgezet in de gaten. Als we ons al zorgen maakten over de schuldniveaus in 2007, dan kunnen we het ons niet permitteren om nu gemakzuchtig te zijn", zo verklaarde Caruana. "Misschien is het zo dat de schuldenlast nu beter verdeeld is, omdat de landen waar de schuldquote het hoogst lag de laatste jaren schulden hebben afgebouwd. Denk bijvoorbeeld aan de private schulden in landen als Spanje en de VS. Bovendien zijn de banken nu beter gekapitaliseerd. Maar daar staat tegenover dat de markt nu gevoeliger is voor veranderingen in de rente."

    Optimisme overheerst

    Onlangs nog waarschuwde de BIS dat schulden niet de belangrijkste drijfveer mogen en kunnen zijn voor duurzame economische groei. Een waarschuwing die komt op een moment waarop alles zo goed lijkt te gaan. Op de aandelenmarkt heerst een positieve stemming en de VIX-index laat zien dat de volatiliteit op dit moment uitzonderlijk laag is. Dat terwijl de economische groei dicht bij nul ligt en bedrijven hun winstverwachting naar beneden hebben bijgesteld. Ook op de obligatiemarkt lijken alle zorgen verdwenen, gezien de extreem lage rente op 10-jaars leningen van landen als Frankrijk, Spanje, Italië en Portugal. In de Verenigde Staten zijn de markten ook positief gestemd. De lange-termijn koers/winst verhouding van beursgenoteerde bedrijven bereikte in mei een niveau van 25, zes punten boven het gemiddelde over de afgelopen vijftig jaar. Caruana merkt op dat er een soort ontkoppeling heeft plaatsgevonden tussen de wereldwijde economische ontwikkelingen en de positieve stemming op de beurzen. Het is de vraag hoe lang deze tegenstrijdige situatie kan blijven voortbestaan. Negatieve effecten van het soepele monetaire beleid in de VS, Europa en Japan zijn volgens de BIS al te zien in de rest van de wereld. Het gevaar is dat er nu - anders dan in 2008 - geen economisch blok is dat de kar kan trekken als de economie elders in de wereld krimp laat zien. Sterker nog, opkomende markten die het in crisisjaar 2008 nog goed deden beginnen nu zelf een risico te vormen voor de wereldeconomie.

    BIS waarschuwt

    De Bank for International Settlement werd in 1930 opgericht in Basel om de puinhopen op te ruimen van het Verdrag van Versailles. Sindsdien is deze organisatie uitgegroeid tot de bank der centrale banken en het bolwerk van orthodox monetair beleid. In de aanloop naar de Lehman crisis gaf de BIS al meerdere waarschuwingen. De Federal Reserve hield de rente in de ogen van de BIS te lang op een te laag niveau, waardoor toekomstige economische groei in toenemende mate naar voren werd gehaald. De BIS stond in 2009 achter het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve, maar waarschuwde toen al dat de rente binnen afzienbare tijd weer verhoogd moest worden. Het voornaamste risico is dat centrale banken als de Federal Reserve opnieuw achter de feiten aan zullen lopen. De BIS schreef in haar laatste rapport dat centrale banken een bias hebben richting een soepel monetair beleid. Na een crisis kunnen ze de rente heel snel drastisch verlagen, maar het duurt vaak te lang voordat ze de rente weer durven te verhogen. Bron: Telegraph

  • Centrale banken drukken niet massaal geld

    Centrale banken drukken niet massaal geld

    We lezen maar al te vaak op het internet dat centrale banken ongekende hoeveelheden geld bijdrukken en dat deze strategie op termijn tot een zeer hoge inflatie zal leiden. Al dat nieuwe ‘geld’ hoopt zich op in de bankensector en men vreest dat deze reserves vroeg of laat door zullen sijpelen in de reële economie. Er zijn een aantal misvattingen omtrent deze theorie die we graag voor u rechtzetten.

    Het eerste is dat centrale banken niet feitelijk geld aan het drukken zijn. Als een centrale bank staatsobligaties of hypotheekleningen koopt van een commerciële bank, dan is er geen enkele noodzaak om daar pallets vol met contant geld voor terug te geven. Contant geld is alleen nodig voor zover de klanten van een commerciële bank daar behoefte aan hebben. In plaats daarvan verstrekt de centrale bank een boekhoudkundig tegoed aan de bank, de zogeheten excess reserves. Deze reserves komen als bezitting terecht op de activazijde van de balans, maar bestaan dus in feite alleen in de boekhouding. Banken kunnen deze reserves aanspreken om contant geld op te vragen bij de centrale bank, maar dat zullen ze alleen doen voor zover er vanuit de maatschappij behoefte is aan contant geld.

    Kredieten komen niet uit reserves

    Een commerciële bank heeft deze reserves niet nodig om een lening te kunnen verstrekken. Dat betekent tegelijkertijd dat een bank niet beperkt wordt door de hoeveelheid reserves die ze op haar balans heeft staan. Met de reserves gebeurt namelijk niets als iemand een lening komt afsluiten bij een bank. Het maakt dus niet uit hoeveel staatsobligaties en hypotheekleningen een centrale bank uit het banksysteem opzuigt, want het zijn niet deze bezittingen die de bank nodig heeft om een krediet te verlenen. Er komt nieuw geld in circulatie zodra een bank een lening verstrekt. Met de omvang van de reserves gebeurt helemaal niets, tenzij de lener het geld in contanten wil hebben en dat contante geld als zodanig in de economie blijft circuleren. De gedachte dat de miljarden aan reserves in het Europese en Amerikaanse banksysteem vroeg of laat voor inflatie zullen zorgen is niet gegrond. Banken worden in hun mogelijkheid om kredieten te verlenen doorgaans niet beperkt in de hoeveelheid reserves die ze hebben. Dit is ook de reden waarom de inflatie in de VS en in Europa nog steeds niet uit de hand is gelopen. Lees ook:

    Centrale banken drukken niet massaal geld

    Centrale banken drukken niet massaal geld

  • Grafieken: De schulden gedreven economie

    De Bank of International Settlements waarschuwde in haar laatste rapport nog voor het fenomeen schuld gedreven economische groei. De BIS stelt dat er geen duurzame economische groei mogelijk is als deze voor een belangrijk deel leunt op schulden. Toch is het moeilijk om de schuldverslaving te doorbreken, want hoe moeten we onze schuldenlast afbetalen als er niet meer nieuw krediet in het geldsysteem gepompt wordt?

    Meer schulden

    Centrale banken hebben met succes de rente verlaagd naar historisch lage niveau's, waardoor men langzaam aan weer durft te lenen. Door de vlucht naar liquiditeit kunnen ook overheden zeer goedkoop aan geld komen. Met zulke lage kosten is het erg verleidelijk om opnieuw schulden te stapelen. De volgende grafieken van vermogensbeheerder Incrementum en van de BIS zeggen eigenlijk alles. Dit herstel is gebaseerd op nog meer schulden en het is de vraag hoe lang dat nog vol te houden is...

    Schuld gedreven economische groei

    Schuld gedreven economische groei (Bron: Incrementum)

    Wereldwijd groeien de schulden nog steeds

    Wereldwijd groeien de schulden nog steeds (Bron: BIS)

  • Rente op spaargeld daalt opnieuw

    Onlangs verlaagde de ECB de rente naar een nieuw dieptepunt van 0,15%. Het viel toen al te voorzien dat banken hun spaarrente opnieuw zouden verlagen. De redactie van Geld.nl maakten een inventarisatie en kwam tot de conclusie dat maar liefst vijftien banken de afgelopen maand de rente verlaagden.

    “Dit is een extreme reactie, aangezien bij de vorige daling van de ECB-rente, in november 2013, maar 8 banken overgingen tot een renteverlaging”, zo licht Amanda Bulthuis van Geld.nl toe. Opvallend is dat er tussen de banken nog grote verschillen bestaan in de spaarrente, die kunnen oplopen tot één procent.

    Geld.nl schrijft het volgende op haar website:

    "De rente op een vrij opneembare spaarrekening daalde van 1,38 naar 1,35 procent. Bij de deposito is de rentedaling zelfs nog groter. De rente op een 1-jaars deposito daalde in juni van 1,44 naar 1,37 procent. Voor 5-jarige deposito’s zakte de gemiddelde rente van 2,17 naar 2,10 procent".

    Spaarrente daalt verder

    Spaarrente daalt verder 

    Negatieve rente?

    Er is nogal wat verwarring ontstaan omtrent de renteverlaging van de ECB. De suggestie werd gewekt dat spaarders in de toekomst moeten gaan betalen om hun geld bij de bank te parkeren. Daar is zeker nog geen sprake van. Wél betalen commerciële banken nu een rente van 0,1% op de tegoeden die ze geparkeerd hebben bij de ECB. De negatieve rente die banken moeten betalen wordt in veel gevallen gewoon doorberekend aan de spaarders. Wel bieden sommige banken volgens Bulthuis structureel een hogere rente dan andere. Daarom is het de moeite waard om te vergelijken. Gezien de hoge publieke en private schulden ligt het niet in lijn der verwachting dat de rente binnen afzienbare tijd weer gaat stijgen.

  • Grafiek: Interne devaluatie in Griekenland

    Met de komst van de euro hebben de landen van de Eurozone een deel van hun soevereiniteit opgegeven. Niet langer kunnen landen als Griekenland, Spanje en Italië hun concurrentievermogen versterken met een devaluatie van de munt. Deze gemakkelijk uitweg is geblokkeerd en dat betekent dat landen in de problemen jarenlang de broekriem aan moeten halen om concurrerend te blijven. Dat is precies wat Griekenland heeft moeten doen om in aanmerking te komen voor een bailout. Onderstaande grafiek van Deutsche Bank laat zien dat de gemiddelde lonen in Griekenland sinds 2010 met een kwart zijn gedaald, terwijl ze in de tussentijd met 10% stegen in Duitsland.

    Hoewel een devaluatie van de munt veel sneller effect heeft is het dus toch mogelijk een interne devaluatie door te voeren zonder een zelfstandig monetair beleid. Griekse bedrijven kunnen met lagere loonkosten in theorie beter concurreren met met het buitenland. In theorie, want in de praktijk zijn er meer factoren die het concurrentievermogen van een land bepalen. Lagere loonkosten zijn een goede bijkomstigheid, maar als de productiviteit van de werknemers in een ander land hoger is, dan kan dat hogere loonkosten rechtvaardigen.

    Interne devaluatie: Lonen in Griekenland met 25% gedaald

    Interne devaluatie: Lonen in Griekenland met 25% gedaald sinds 2010 (Via The Grumpy Economist)

  • “Studielening zit aankoop huis in de weg”

    De Federal Reserve publiceert van tijd tot tijd nieuwe cijfers over de omvang en de groei van verschillende soorten krediet onder de Amerikaanse bevolking. Uit deze datareeks, de zogeheten ‘flow of funds’, blijkt dat de samenstelling van de schuldpositie sinds het uitbreken van de crisis sterk is veranderd.

    Door het leeglopen van de vastgoedzeepbel worden er sinds 2008 aanzienlijk minder hypotheekleningen afgesloten. De volgende grafiek laat zien dat de groei van de totale hypotheekportefeuille van banken in 2008 compleet tot stilstand is gekomen. De laatste jaren werd er netto zelfs schuld afgelost...

    Groei hypotheekschulden is volledig tot stilstand gekomen

    Groei hypotheekschulden is volledig tot stilstand gekomen

    Minder lenen

    Ondanks de daling van de hypotheekrente kunnen of willen Amerikanen minder geld lenen voor de aankoop van een huis. Er zijn natuurlijk verschillende verklaringen te vinden voor deze trend, zoals strengere kredietvoorwaarden van de bank en een verslechtering van de arbeidsmarkt sinds het uitbreken van de crisis. Ook hebben dalende huizenprijzen het enthousiasme om een woning te kopen getemperd.

    Maar er is nog een andere ontwikkeling die de terugval in hypotheekleningen kan verklaren. Businessinsider merkt op dat er de afgelopen jaren een nieuwe generatie is afgestudeerd met een veel hogere studieschuld. Deze schulden vallen, net als leningen voor een auto, onder de categorie 'Nonrevolving credit'. Een categorie schulden die de afgelopen jaren bijzonder sterk is toegenomen.

    Groei private schulden wordt steeds meer gedreven door studieleningen

    Groei private schulden wordt steeds meer gedreven door studieleningen

    Non-revolving credit

    In april kwam de totale 'Nonrevolving credit' uit een record van $2,3 biljoen, waarvan de helft bestaat uit studentenleningen. Hoge studieschulden maken het voor potentiële huizenkopers moeilijker een hypotheek af te sluiten, zeker als er sprake is van betalingsachterstanden. In het tweede kwartaal van 2004 bereikte het percentage volwassen Amerikanen onder de 35 met een eigen woning een hoogtepunt van 43,6%. Bijna tien jaar later, in het eerste kwartaal van dit jaar, heeft nog maar 36,2% een eigen huis.

  • BIS: “Schuld kan niet de drijfveer zijn van economische groei”

    De Bank of International Settlements (BIS) heeft zondag een nieuw rapport naar buiten gebracht over de toestand van de wereldeconomie. Ondanks de stijgende aandelenkoersen en de afnemende volatiliteit op de financiële markten ziet de BIS nog geen robuust economische herstel. Volgens de BIS is nieuw beleid nodig om uit de schaduw te komen van wat men inmiddels de ‘Grote Recessie’ noemt. Dit omvat een andere kijk op de manier waarop we economische groei realiseren.

    Hoewel er de laatste jaren meer positieve signalen over de economie naar buiten komen blijven de investeringen zwak. Dat terwijl centrale banken een extreem soepel monetair beleid voeren met historisch lage rentes. Schulden – zowel op publiek als privaat niveau – stijgen weer, maar de toename in de economische productiviteit vlakt steeds verder af. Men spreekt zelfs van economische stagnatie. Eerder dit jaar schreven we ook al over deze zorgelijke trend, die goed zichtbaar wordt aan de hand van de volgende grafiek.

    Productiviteit van schulden neemt snel af

    Productiviteit van schulden neemt snel af

    Financiële cyclus

    De BIS schrijft in haar rapport dat beleidsmakers verder moeten kijken dan de traditionele focus op de bedrijfscyclus om gebalanceerde en duurzame economische groei te realiseren. Naast een bedrijfscyclus bestaat er volgens de BIS namelijk ook nog iets als een financiële cyclus. De structurele tekortkomingen van ons economische model en de verkeerde allocatie van kapitaal, die verborgen blijven in tijden van groei en die pas zichtbaar worden in een crisis, moeten aangepakt worden. Dit klinkt misschien wat abstract, maar de volgende zin van de samenvatting van het BIS rapport laat niets aan duidelijkheid te wensen over: “Het is noodzakelijk om af te stappen van schulden als belangrijkste groeimotor voor de economie”.

    De aanhoudend lage rente geeft een ‘vals gevoel van zekerheid’, zo stelt de BIS. Het economische en monetaire beleid legt teveel nadruk op versoepeling tijdens de fase van economische neergang, terwijl er te weinig gedaan wordt om bubbels in de economie te voorkomen. De BIS schrijft het volgende in haar rapport:

    “Dit veroorzaakt een neerwaartse tendens in de rente en een opwaartse tendens in schuldniveaus. Daardoor vallen we in een schulden gat, een situatie waarin het nog moeilijker wordt de rente te verhogen zonder de economie schade toe te brengen. Systemische financiële crises worden niet minder frequent of minder intens, private en publieke schulden blijven toenemen, de economie slaagt er niet in een duurzaam groeimodel te vinden en de monetaire en fiscale beleidsmaatregelen schieten te kort. Na verloop van tijd verliezen de maatregelen hun effectiviteit en veroorzaken ze de omstandigheden die ze juist moeten bestrijden.”

    De financiële cyclus en de bedrijfscyclus

    De financiële cyclus en de bedrijfscyclus (Klik voor een grotere versie)

  • Martin Armstrong: “Social onrust is overal”

    Volgens Martin Armstrong krijgt de wereld steeds meer te maken met sociale onrust. Mensen verliezen hun vertrouwen in de overheid en in het economische beleid dat gevoerd wordt, zo schrijft hij in een ingezonden stuk voor Zero Hedge. Ook begrijpt men niet waarom het economische systeem, dat na de Tweede Wereldoorlog zoveel voorspoed heeft gebracht, nu lijkt te imploderen. Het overheidsapparaat is in veel landen zo groot geworden dat de kosten bijna niet meer op te brengen. De crisis waar we nu in verkeren is ook niet op te lossen door een zware vermogensbelasting, zo stelt Armstrong. De enige oplossing die hij voorziet is om het huidige systeem af te breken en met een schone lei te beginnen.

    Sociale onrust

    Armstong verwijst naar een demonstratie tegen armoede in Londen, waar 50.000 mensen aan deelnamen. Wat opvalt is dat deze mensen niet duidelijk konden maken waar nou precies het probleem zat. Sommigen wijt de economische malaise aan buitenlanders die banen innemen, anderen wijten de crisis aan de bankiers of aan belastingontduikers. Volgens Armstrong heeft de crisis uit de hand kunnen lopen door deregulering van de bankensector in de Verenigde Staten. Daardoor gingen banken onverantwoorde risico's nemen, die ze konden afwentelen op de samenleving. Centrale banken moesten eraan te pas komen om een complete bevriezing van het banksysteem te voorkomen. Iedere crisis zal door de politiek aangegrepen worden om meer macht naar zich toe te trekken, zo waarschuwt Armstrong. Vrijheid komt steeds meer in het gedrang, een trend die volgens hem pas doorbroken kan worden zodra men inziet dat de overheid de bron is van veel problemen. Het is de vraag wanneer men wakker wordt en de problemen weet te herleiden tot falende politiek. Als we niet ingrijpen zal de politiek ons verder duwen richting een communistische staat, zo stelt Armstrong.

    Sociale onrust neemt nog steeds toe

    Sociale onrust neemt nog steeds toe

  • ECB waarschuwt voor vastgoed bubbel door lage rente

    Volgens Vitor Constancio, de vice-president van de Europese Centrale Bank, kan de lage rente een oververhitting van de woningmarkt veroorzaken in sommige Europese landen. De historisch lage rente wereldwijd ondersteunt het gematigde economische herstel, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat beleggers op zoek gaan naar hogere rendementen. Dat kan tot onbalans leiden in de economie, zo waarschuwde Constancio afgelopen maandag.

    De ECB en het IMF bevestigen in hun analyses van de economische stabiliteit dat het monetaire beleid van centrale banken in bepaalde financiële activa tot oververhitting kan leiden. Daarbij noemt Constancio in het bijzonder de vastgoedmarkt van verschillende landen. Onder andere België, Nederland, Slovenië en Estland hebben volgens de vice-president van de ECB al maatregelen genomen om de risico’s in het financiële systeem in te dammen.

    Bubbels

    Na het barsten van de dotcom aandelenbubbel verlaagden centrale banken de rente. In combinatie met stimulerend beleid van overheden werd er toen een grote vastgoedzeepbel opgeblazen in verschillende landen. Die barstte in 2007 door de oplopende rente. Sinds het uitbreken van de crisis hebben centrale banken wereldwijd de rente sterk verlaagd in de poging onze met schulden overladen economie een nieuwe oppepper te geven. De aandelenmarkt heeft daar tot op heden het meest van geprofiteerd. Dat de ECB zich zorgen maakt over stijgende huizenprijzen blijkt ook wel uit het feit dat de nieuwe TLTRO leningen aan banken niet gebruikt mogen worden voor de verstrekking van hypotheekleningen. Meer daarover lees je in dit artikel. Vitor Constancio waarschuwde in mei voor een te groot optimisme onder politici ten aanzien van het economische herstel in Europa.

    ecb