Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • Armoede in Verenigd Koninkrijk sterk toegenomen

    Het aantal Britse huishoudens dat onder de minimumgrens leeft is in dertig jaar tijd verdubbeld, zo schrijft de Guardian op basis van een studie naar armoede in het Verenigd Koninkrijk. Volgens het onderzoek heeft één op de drie huishoudens niet altijd voldoende geld voor basisbehoeften als voeding, kleding, verwarming en verzekering. In een soortgelijk onderzoek dat begin jaren tachtig werd uitgevoerd was dat nog maar 14% van de huishoudens.

    Uit het onderzoek, dat nu al geprezen wordt als het meest gedetailleerde onderzoek naar armoede in het Verenigd Koninkrijk, zou blijken dat bijna 18 miljoen Britten in slechte woonomstandigheden leven en dat 12 miljoen van hen zelfs te arm zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten. Vier miljoen Britten zou niet voldoende inkomen hebben om een gezond eetpatroon te kunnen volgen. Ongeveer 21% van de huishoudens loopt achter met het betalen van rekeningen, een sterke stijging ten opzichte van de 14% eind jaren ’90.

    Geen economisch herstel

    Uit het onderzoek, dat werd uitgevoerd door het Poverty and Social Exclusion project (PSE), blijkt dat ook huishoudens die wel een inkomen hebben in de problemen kunnen komen. Het onderzoek is koren op de molen voor de Britse oppositiepartijen, die beweren dat het goede nieuws over de Britse economie weinig betekent voor de levensstandaard van veel mensen.

    Inkomensongelijkheid

    Professor David Gordon van het Townsend Centre for International Poverty Research aan de Universiteit van Bristol zegt tegenover de Guardian geschokt te zijn over de uitkomsten van het onderzoek. "Begin jaren '80 gingen we er nog van uit dat het leven alleen maar beter zou worden. Voor velen was dat ook zo, maar voor velen ook niet. Dit hoogwaardige wetenschappelijke onderzoek laat zien dat armoede toeneemt. De kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter."

    engelse-ponden

    Steeds meer Britten leven in armoede (Afbeelding van Reuters)

  • Wat betekent de renteverlaging van de ECB?

    De ECB verlaagde vanmiddag de rente van 0,25% naar 0,15%, een daling van tien basispunten. De depositorente ging met dezelfde hoeveelheid omlaag, deze daalde van 0% naar -0,1%. Analisten hielden al rekening met een verlaging van de rente, omdat de euro relatief sterk blijft en de inflatie in de Eurozone steeds verder daalt. Maar wat voor effect kan deze kleine doch langverwachte rentestap teweeg brengen?

    • Lagere wisselkoers: Door de rente te verlagen wordt het voor vermogende beleggingsfondsen minder aantrekkelijk euro's aan te houden. Die kunnen geneigd zijn een deel van hun reserves in euro's om te zetten naar reserves in een andere valuta. Dit kan bijvoorbeeld de wisselkoers tussen de euro en de dollar omlaag brengen. Direct na het rentebesluit zagen we de wisselkoers dalen van $1,361 naar $1,357. Een zwakkere euro is gunstig voor onze exportpositie, maar tegelijkertijd worden onze importen uit landen buiten de eurozone duurder.
    • Hogere aandelenkoersen: Een lage rente maakt het minder aantrekkelijk om cash aan te houden. Tegelijkertijd wordt het voor bedrijven nog goedkoper om geld te lenen, wat zich in de marge vertaalt naar een betere winstmarge. Als gevolg hiervan stijgt de waardering van aandelen meestal na een daling van de rente. Dit effect is doorgaans niet meteen na de rentedaling zichtbaar, maar zal pas na enige tijd doorwerken in aandelenkoersen.
    • Lagere spaarrente: De verlaging van de rente door de ECB betekent dat banken goedkoper aan geld kunnen komen en dus minder vergoeding zullen geven op geld dat spaarders naar de bank brengen. Op de middellange termijn vertaalt een lager rentetarief van de centrale bank zich in een verlaging van de spaarrente. Het is een kwestie van tijd voordat de bank u hierover zal informeren.
    • Lagere hypotheekrente: In een goed functionerend bankensysteem met voldoende concurrentie zorgt een renteverlaging van de centrale bank voor een lagere hypotheekrente. Banken kunnen immers goedkoper geld lenen en zullen dat voordeel op termijn doorberekenen aan de klant. Sinds het begin van de crisis is de hypotheekrente aanzienlijk gedaald, wat voornamelijk te danken is aan de renteverlaging van de centrale bank. Dit betekent lagere maandlasten voor iedereen met een hypotheek.
    • Stijging goudprijs: Een lagere rente op cash maakt het aantrekkelijker om goud aan te houden. Goud levert geen cashflow op, maar als de rente op banktegoeden ook afneemt worden de 'opportunity costs' om goud aan te houden steeds lager. Het mislopen van 1% rente is natuurlijk minder vervelend dan het mislopen van 5% rente, zeker als u over veel spaargeld beschikt. Kort na het rentebesluit van de ECB liet de goudprijs een stijging zien. Omgekeerd geldt dat een stijgende rente de goudprijs zwaar onder druk kan zetten, zie bijvoorbeeld de periode van 1980 tot en met 1985, toen de Federal Reserve de rente aanzienlijk verhoogde om het vertrouwen van de markt in de dollar terug te winnen.

    Welke gevolgen heeft de verlaging van de rente door de ECB?

    Welke gevolgen heeft de verlaging van de rente door de ECB?

  • Grafieken: Centrale bank balansen sinds 1900

    Tijdens het ECB Forum in de Portugese plaats Sintra presenteerden historicus Niall Ferguson, economisch historicus Moritz Schularick en Harvard student Adreas Schaab hun paper over de ontwikkeling van centrale bank balansen sinds 1900. In de presentatie laten ze zien dat de balansen van verschillende centrale banken sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo groot zijn geweest in verhouding tot de omvang van de economie. ook laten ze zien dat er in de afgelopen jaar zelden sprake was van een nominale verkleining van het balanstotaal. De omvang van de balansen daalde alleen in verhouding tot de omvang van de economie, omdat de economie zich na de tweede wereldoorlog weer kon herstellen.

    Sinds 2008 zijn de balansen sterk toegenomen, omdat het wereldwijde financiële systeem op omvallen stond. Het historische overzicht geeft ons verschillende inzichten over het handelen van centrale banken. Zo waren de meeste balansuitbreidingen te relateren aan de financiering van overheidsschulden. Meer recent grepen centrale banken in om als lender of last resort te functioneren (denk aan de QE-programma's en het Europese LTRO-programma). Ook moest er in het verleden onder de goudstandaard vaak geïntervenieerd worden door centrale banken. We hebben een aantal grafieken uit deze presentatie voor u geselecteerd. De hele presentatie kunt u hier vinden.

    Centrale bank balans daalt alleen ten opzichte van bbp, in nominale zin stijgt deze

    Centrale bank balans daalt alleen ten opzichte van bbp, in nominale zin stijgt deze

    Expansie en contractie van centrale bank balans vertoont sterke correlatie met overheidsschulden

    Expansie en contractie van centrale bank balans vertoont sterke correlatie met overheidsschulden

    Jaren waarin de balansomvang van centrale banken groeide en kromp

    Jaren waarin de balansomvang van centrale banken groeide en kromp

    De historische drijfveren voor een expansie of contractie van de centrale bank balans

    De historische drijfveren voor een expansie of contractie van de centrale bank balans

    Voor 1980 was er nog een vrij sterke correlatie tussen balansgroei en de inflatie

    Voor 1980 was er nog een vrij sterke correlatie tussen balansgroei en de inflatie...

    ... maar sindsdien is die correlatie lang niet overal aanwezig

    ... maar sindsdien is die correlatie lang niet overal aanwezig

  • Video: Jim Rickards over The Death of Money

    Volgens Jim Rickards staan we er vandaag de dag in economisch opzicht slechter voor dan in 2008. De banken die als too big to fail bestempeld werden zijn sinds de crisis nog groter geworden, wat betekent dat de schade bij een volgende crisis ook groter zal zijn. Rickards voorspelt in zijn nieuwste boek ‘The Death of Money’ het ineenstorten van het monetaire systeem zoals we dat nu kennen.

    In de volgende video van dertig minuten geeft Rickards een toelichting op zijn verhaal.

  • Jurgen Stark: “Het geldsysteem is pure fictie”

    Volgens Jurgen Stark is ons huidige monetaire stelsel niets meer of minder dan pure fictie, zo lezen we op de website van het Spaanse Libre Mercado. Tijdens een conferentie van het Ludwig von Mises Institute sprak de voormalig vicepresident van de Duitse Bundesbank en voormalig hoofdeconoom van de ECB zeer kritisch over het monetaire beleid van de laatste jaren. Het is dezelfde man die in 2011 afstand deed van zijn toppositie binnen de ECB, omdat hij pertinent tegenstander was van het rechtstreeks opkopen van staatsobligaties van ‘probleemlanden’ in de periferie van de Eurozone.

    Jurgen Stark: "Het geldsysteem is pure fictie"Volgens Stark zijn alle centrale banken, inclusief de ECB, de controle over de economische situatie volledig kwijtgeraakt. Het monetaire systeem werd in 2011 gered door gecoördineerde acties van verschillende grote centrale banken, maar volgens Stark is er niets meer van overgebleven anders dan ‘pure fictie’. De monetaire autoriteiten hebben er sinds 2008 alles aan gedaan om een tweede ‘Lehman’ moment te voorkomen. In de woorden van de voormalig hoofdeconoom van de ECB: “Als dat moment er toch komt, dan zal het systeem dat niet overleven.”

    Het probleem is het monetaire systeem zelf, dat de mogelijkheid biedt geld te creëren zonder dat daar iets van waarde tegenover staat. Een ander probleem is de multiplier waarmee commerciële banken kredieten kunnen verstrekken, zonder dat daar besparingen tegenover staan. Volgens de insider doet iedereen er verstandig aan een deel van de ‘fictieve besparingen’ om te zetten in ’traditionele’ veilige havens als goud en zilver. Dat is nogal een uitspraak voor een man die tot een paar jaar geleden nog hoofdeconoom was van de ECB!

    Risico's verdwijnen onder het tapijt

    In een andere lezing in Parijs zei Stark dat het zwakke economische herstel in Europa niet het gevolg is van het ontbreken van monetaire en fiscale stimulering, maar van een langzaam proces van schuldafbouw (deleveraging) en van het ontbreken van structurele hervormingen. Ook zei hij dat het zich zorgen maakte over de gevolgen van het soepele monetaire beleid van de ECB. Als gevolg daarvan zijn de verschillen in rente steeds kleiner geworden, waardoor de markt moeilijker kan inschatten hoe groot het default risico is van een belegging. "Stijgende koersen hebben de euro sterker gemaakt. Maar de financiele markten zijn door de crisis verstoord geraakt. We moeten hier niet al te optimistisch over zijn". Met stijgende koersen doelt Stark op de hogere aandelenkoersen en de dalende rente op staatsobligaties van met name de perifere Eurolanden. De koersstijging suggereert een toenemend vertrouwen in het financiële systeem, maar als we naar de macro-economische cijfers kijken is er zeker geen reden om aan te nemen dat het echt zoveel beter gaat met de economie. (h/t: Shanti, Goudstudieforum)

  • Grafiek: Steeds meer slechte leningen in Spanje en Italië

    Het percentage slechte leningen op de balans van Spaanse en Italiaanse banken neemt sinds het uitbreken van de financiële crisis gestaag toe. De volgende grafiek laat zien dat de banken in Spanje en Italië momenteel respectievelijk 13,4% en 9,9% van al hun uitstaande leningen hebben aangemerkt als ‘bad loan’. Dat zijn leningen waarvan de bank verwacht dat ze niet volledig of niet binnen de vastgestelde termijn afgelost zullen worden. Deze trend staat volstrekt haaks op de ontwikkeling van de rente waartegen de twee landen kunnen lenen. Beleggers nemen op het moment van schrijven genoegen met een rente van slechts 3% op 10-jaars schuldpapier van Spanje en Italië, terwijl dat bijna een jaar geleden nog ongeveer 5% was.

    De tegenstrijdigheid van deze twee ontwikkelingen is mogelijk te verklaren door de 'bazooka' die Draghi in de zomer van 2012 afvuurde. Hij zei dat hij alles zou doen om de euro te redden, waarmee de lucht voor obligatiebeleggers geklaard werd. Dat er in de private sfeer steeds meer betalingsachterstanden zijn, dat lijkt beleggers minder te interesseren.

    Steeds meer slechte leningen bij Spaanse en Italiaanse banken

    Steeds meer slechte leningen bij Spaanse en Italiaanse banken (via twitter)

  • Grafiek: Nederlandse economie krimpt met 1,4%

    Geschrokken waren we, toen de cijfers over de economische groei van Nederland bekend werden gemaakt. Het afgelopen jaar zagen we al een recordaantal faillissementen, de werkloosheid blijft maar toenemen en consumenten die nog wel wat geld achter de hand hebben besluiten dat massaal te gebruiken voor de aflossing van hypotheekschulden. Het resultaat: De Nederlandse economie kromp in het eerste kwartaal van dit jaar met maar liefst 1,4% ten opzichte van het vierde kwartaal van vorig jaar, de slechtste prestatie van alle landen in Europese Unie.

    Economische krimp

    De krimp is veel groter dan waar economen van de Rabobank rekening mee hielden. Zij voorzagen dat de economie in het eerste kwartaal van dit jaar met 0,2% zou krimpen. Voor heel 2014 ziet de Rabobank een groei van 1%, een klein lichtpuntje in donkere economische tijden. In het vierde kwartaal van vorig jaar deed de Nederlandse economie het nog relatief goed, maar dat kwam voor een deel door veranderingen in de fiscale regels voor auto's. Dat zorgde voor een impuls in de autoverkopen tegen het jaareinde. De volgende grafiek laat zien dat Nederland niet meer het beste jongetje van de klas is.

    Nederlandse economie kromp met 1,4%

    Nederlandse economie kromp met 1,4% (Grafiek via twitter, cijfers van Eurostat)

  • Grafiek: Schuld gedreven economische groei

    De economische groei in Aziatische landen spreekt tot de verbeelding. Wat doen die landen zo goed wat wij in het ‘Westen’ minder goed doen? Zijn hun economieën fundamenteel anders dan de onze, of draaien ze op hetzelfde schuld gedreven groeimodel? De volgende grafiek laat zien dat landen als China, Thailand, Maleisië en Indonesië het afgelopen jaar drie tot vier keer zoveel schuldgroei nodig hadden om dezelfde economische groei te bewerkstelligen als in de jaren 2005 tot en met 2007! Taiwan, Zuid-Korea en India slaagden er in 2013 opmerkelijk genoeg wél in hun schulden productiever aan te wenden dan voor de crisis…

    Steeds meer kredietgroei voor dezelfde economische groei

    Steeds meer kredietgroei voor dezelfde economische groei (Bron: Financial Times)

  • Britse regering wil geld van bankrekeningen halen

    De Britse premier David Cameron heeft gezegd dat de overheid in staat moet zijn geld van bankrekeningen te halen om niet-betaalde belastingen te kunnen innen. Wil men daar niet aan beginnen, dan is het alternatief de belastingen te verhogen. “We hebben een keuze hier. Als we er niet voor zorgen dat we alle belastingen binnen krijgen, dan staan we voor het probleem dat we de belastingen moeten verhogen”, zo verklaarde Cameron tegenover Sky News. De maatregel is bedoeld om notoire belastingontduikers aan te pakken. Sommige mensen betalen hun belastingen niet, terwijl ze wel geld op hun bankrekening hebben staan. Door de overheid onder bepaalde omstandigheden in staat te stellen geld van deze rekeningen te halen kunnen deze belastinginkomsten toch verzameld worden.

    Volgens de Britse premier wordt de maatregel alleen toegepast indien de belastingschuld groter is dan £1.000 en er tenminste £5.000 op de bankrekening van de persoon in kwestie staat. Eerst moeten we ervoor zorgen dat alle belastingen betaald worden, voordat we de belastingen in het algemeen moeten verhogen, aldus Cameron. “Het verhogen van de belastingen is het alternatief.”

    Incasseren

    Momenteel kan de overheid alleen geld van een bankrekening weghalen met toestemming van de rechter, maar onder de geplande nieuwe maatregelen heeft de belastingdienst die toestemming niet meer nodig. In plaats daarvan krijgt de belastingdienst de bevoegdheid geld van een rekening te halen als de rekenhouder vier waarschuwingen op rij negeert. De nieuwe plannen maken het voor de belastingdienst makkelijker openstaande belastingen te incasseren. Critici maken zich zorgen over de extra bevoegdheden die de regering aan de belastingdienst wil geven: "De mogelijkheid om directe toegang te verkrijgen tot miljoenen bankrekeningen van belastingbetalers roept de vraag op wat het risico is op fraude en op fouten in het systeem. Dit beleid is erg afhankelijk van de nauwkeurigheid van de belastingdienst om te bepalen wie wat moet betalen. Het verleden heeft uitgewezen dat dat niet altijd het geval is geweest. Door ten onrechte geld van bankrekeningen te halen worden belastingbetalers ernstig benadeeld." Wat vindt u? Mag de belastingdienst zonder toestemming van de rechter geld van bankrekeningen halen? [polldaddy poll=8042733] Lees ook:

    Krijgt de belastingdienst de bevoegdheid geld van rekeningen te halen?

    Krijgt de belastingdienst de bevoegdheid geld van rekeningen te halen?

  • Grafiek: Het effect van leverage op huiseigenaren

    Een huis kopen zonder eigen vermogen in te leggen kan zeer riskant zijn, zoals de volgende grafiek laat zien. Van alle huiseigenaren kwam de armste 20% niet bepaald ongeschonden door de laatste crisis heen. In de jaren van voorspoed werd het verschil in welvaartsontwikkeling nauwelijks opgemerkt, maar toen het even tegen zat kwamen de armste 20% ernstig in de problemen. Leverage, bijvoorbeeld door geld te lenen voor een eigen woning, blijft een mes dat aan twee kanten snijdt. De armste 20% huiseigenaren zag het vermogen met gemiddeld ruim 90% dalen naar een schamele $1.853. De rijkste 20% huiseigenaren zag het vermogen met ongeveer 10% dalen sinds 1992.

    U kunt zich voorstellen dat het herhaaldelijk opblazen en barsten van kredietbubbels bijdraagt aan een verschuiving van het vermogen van de lage naar de hogere inkomens. Het zijn immers de mensen met veel geld die kunnen handelen als de rest gevangen zit zonder vermogen of met een grote schuldpositie.

    Vermogen van rijkste en armste huiseigenaren

    Vermogen van rijkste en armste huiseigenaren (Bron: Fivethirtyeight)

  • Regering Spanje krijgt toegang tot gegevens van miljoenen spaarrekeningen

    De Spaanse overheid heeft alle banken en verzekeraars in het land verzocht volledige inzage te geven in de spaartegoeden, betaalrekeningen en beleggingsportefeuilles van zowel particulieren als bedrijven. De gegevens zijn binnenkort in te zien door de Spaanse politie, onderzoeksrechercheurs, de belastingdienst en de inlichtingendienst.

    De krant El País schrijft dat de bankgegevens in een nieuw bestand terecht komen, waar ze tot tien jaar na sluiting van een rekening bewaard blijven. Het is voor het eerst dat de Spaanse overheid volledige inzage krijgt in de bankgegevens van alle Spaanse burgers en van alle buitenlanders die enige tijd in Spanje verblijven.

    Weerstand

    Diverse rechters, banken en oppositiepartijen in Spanje hebben hun afkeuring kenbaar gemaakt. Critici zijn bang dat er misbruik gemaakt zal worden van deze gegevens. "Het kan als een politiek wapen ingezet worden. Als er zonder toestemming van de rechter inzage gegeven wordt in bankgegevens, dan is dat een inbreuk op de fundamentele rechten van burgers". De Spaanse officier van Justitie zegt dat er toezicht gehouden wordt op de raadpleging van de informatie. Iedere keer als er een instantie om informatie vraagt moet worden vastgelegd waarom die informatie verstrekt dient te worden. Open zoekopdrachten binnen het bestand zullen niet mogelijk zijn.

    Financiële repressie

    Bankoverschrijvingen van meer dan €1.000 die niet direct te herleiden zijn worden voortaan in het nieuwe systeem opgeslagen. Ook maandelijkse transacties van meer dan €3.000 naar een bepaald rekeningnummer worden voortaan vastgelegd, net als iedere transactie van meer dan €30.000. Zelfs een overschrijving van meer dan €100 naar een stichting of organisatie wordt voortaan in het systeem geregistreerd. De financiële toezichthouder van Spanje gaat naar verluid ook scherper toezien op bankrekeningen van Spanjaarden in het buitenland en transacties van 'private banking' organisaties en troebele bedrijfsstructuren. Lees ook:

    De Spaanse regering wil weten wat u met uw spaarcentjes doet

    De Spaanse regering wil weten wat u met uw spaarcentjes doet