Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Infographic: Wie gaat aan kop in de valutaoorlog?

    VisualCapitalist heeft in opdracht van Saxo Bank een visuele weergave gemaakt van de wereldwijde valutaoorlog. Het verhaal is bekend: landen die hun munt goedkoper weten te maken komen in een meer gunstige exportpositie, waardoor meer bedrijvigheid en werkgelegenheid naar het betreffende land getrokken wordt. Dit gaat echter ten koste van andere landen, die als reactie daarop ook de waarde van hun valuta proberen te verlagen.

    De verliezers in een valutaoorlog zijn de spaarders, omdat de koopkracht van hun geld wordt uitgehold. Diegene met schulden profiteren van een valutaoorlog, omdat de reële schuldenlast kleiner wordt. Een valutaoorlog is gevaarlijk, omdat deze kan uitmonden in een handelsoorlog. Wanneer competitieve devaluaties niet meer werken kunnen overheden naar zwaardere instrumenten grijpen om hun eigen industrie te beschermen. Denk daarbij aan handelsbarrières, quota, importheffingen en andere administratieve beperkingen.

    Infographic: Wie wint de valutaoorlog?

    Infographic: Wie wint de valutaoorlog?

  • Grafiek: Inkomensongelijkheid vanaf 1920

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis is er veel meer aandacht gekomen voor het fenomeen inkomensongelijkheid. We zijn misschien geneigd te denken aan ontwikkelingslanden, maar ook in de Westerse wereld is de verdeling tussen rijk en arm soms bijzonder scheef. De volgende grafiek uit “The Macroeconomics of Piketty” laat de Amerikaanse situatie zien over de afgelopen honderd jaar.

    Weergegeven is het percentage van het totale inkomen van de Amerikaanse bevolking dat ten goede komt aan de 0,1% van de bevolking met het hoogste inkomen. Zoals je kunt zien bereikte de inkomensongelijkheid in 1928 en 2007 een piek. In beide gevallen precies een jaar voor het uitbarsten van een grote financiële crisis.

    Niet alleen dat is opvallend patroon, ook valt op hoe de samenstelling van het inkomen van de top 0,1% door de jaren heen veranderd is. In de periode van 1910 tot en met het begin van de Tweede Wereldoorlog haalden de superrijken het grootste deel van hun inkomen nog uit de cashflow van beleggingen (dividend op aandelen, rente op obligaties en inkomsten uit verhuur van vastgoed) en brachten inkomsten uit bedrijven en salarissen relatief gezien minder geld in het laatje. In de afgelopen 20 jaar wisten de superrijken een veel groter deel van hun inkomen uit salarissen en bedrijfsinkomsten te halen en is de cashflow op beleggingen veel minder belangrijk geworden.

    income-distribution

    Wealth Effect

    Het lichtgroene gedeelte in de grafiek weerspiegelt de waardestijging van financiële activa als aandelen, obligaties, vastgoed en kunst. We zien dat deze component van het inkomen buitensporige proporties heeft aangenomen in de jaren vlak voor de crisis. In 2007 werden de superrijken op papier nog rijker, doordat de waarde van hun beleggingen alsmaar bleven stijgen. Dat precies hetzelfde gebeurde in de ‘Roaring Twenties’ laat de grafiek ook duidelijk zien.

    Het verschil met de Grote Depressie is dat er destijds niet direct grootschalig monetair gestimuleerd werd, waardoor een periode van ernstige deflatie volgde. Dat zien we op de grafiek terug in het bijna opdrogen van de capital gains na de crash van 1929. Vanaf 2008 werd er volop gestimuleerd door centrale banken, zodat die deflatie niet zou optreden. Bernanke noemde dat eens het ‘Wealth Effect’. We zien dat de capital gains de laatste jaren alweer sterk zijn toegenomen, vooral voor de allerrijksten.

  • Noors staatsfonds koopt vastgoed in Londen

    Het staatsfonds van Noorwegen heeft voor omgerekend $576 miljoen een aandeel gekocht in Pollen Estate, een luxe wijk met een oppervlakte van 1,6 hectare in het centrum van Londen. Het staatsfonds – dat verantwoordelijk is voor de opbrengsten uit de export van olie – nam een aandeel van 57,8 procent in het vastgoed. De 43 panden die op deze grond staan worden gebruikt voor kantoren en winkels en leveren het staatsfonds een bescheiden rendement op van 2,5% per jaar. In 2010 kocht het staatsfonds van Noorwegen ook al vastgoed in Londen, toen werd er voor $772 miljoen een belang genomen in ‘Regent Street’, onderdeel van Crown Estate.

    'Focal Point'

    Het is misschien moeilijk te begrijpen dat het Noorse staatsfonds uitgerekend in de Britse hoofdstad vastgoed koopt, want juist daar zijn de huizenprijzen de afgelopen jaren bijzonder hard gestegen. Het staatsfonds had ook vastgoed kunnen kopen in andere steden, waar de prijzen lager liggen of de huuropbrengst hoger is in verhouding tot de investering. Toch is de aankoop van vastgoed in hartje Londen goed te verklaren vanuit het perspectief van een fonds dat vele miljoenen aan vermogen moet beheren. Een groot staatsfonds als dat van Noorwegen koopt waarschijnlijk niet alleen op basis van conventionele waarderingsmodellen. Waar een fonds bij dergelijke investeringen ook rekening mee moet houden is de liquiditeit van de belegging. Veel vermogende mensen hebben een voorkeur voor Londen, waardoor vastgoed in deze stad makkelijker een nieuwe eigenaar vindt dan in andere steden. De aantrekkingskracht van een stad waar zoveel vermogen bijeenkomt heeft een zichzelf versterkend effect. De prijzen van vastgoed in Londen worden meer en meer bepaald door wat de potentiële kopers te besteden hebben dan door de economische gebruikswaarde van het vastgoed. Een rationele belegger met een kleiner vermogen zal niet snel kiezen voor een onbetaalbaar stukje vastgoed in Londen, als deze in andere steden veel meer gebruikswaarde kan krijgen voor hetzelfde geld. De kopers van het 'relatief dure' vastgoed in Londen zijn meestal de superrijken, die zich niet zo druk maken om een miljoen meer of minder. Deze mensen zijn bereid een zeer hoge prijs te betalen, wetende dat er andere superrijken zijn die eveneens bereid zijn een zeer hoge prijs te betalen voor dat schaarse aanbod van vastgoed. Meer over het Focal Point effect lees je in deze analyse van FOFOA.

    Noors staatsfonds koopt belang in Londens vastgoed

    Noors staatsfonds koopt belang in Londens vastgoed (Afbeelding via E24.no)

  • VS wil handelsrelatie met Afrika verbeteren

    Vorige week organiseerde de VS de US-Africa Leaders Summit, waarbij tientallen Afrikaanse leiders bijeen kwamen in Washington. Het doel van dit overleg was het versterken van de handelsrelaties tussen de Verenigde Staten en het Afrikaanse continent. Van de twintig snelst groeiende economieën komen er twaalf uit Afrika, zo blijkt uit cijfers van het IMF. De Afrikaanse economieën ontwikkelen zich snel en zijn potentieel interessante handelspartners.

    Ondanks het feit dat de VS verreweg het meeste heeft geïnvesteerd in ontwikkelingshulp zijn het de Chinezen die met afstand de meeste handel drijven met Afrikaanse landen. In 2013 handelde Afrika in totaal voor $160 miljard met China en ‘slechts’ voor $60 miljard met de Verenigde Staten. Met dit topoverleg in Washington denkt de Amerikaanse regering de handelsband met Afrika te kunnen versterken.

    Handel met Afrika

    De Economist maakte een overzicht van de grootste handelspartners van Afrika en van de landen die het meeste ontwikkelingshulp geven en die de meeste investeringen doen. Dat levert een opvallend beeld op. Waar Westerse economieën groot zijn in het geven van ontwikkelingshulp en met investeringen in het continent is het China die er verreweg de meeste vruchten van plukt. China heeft vooral interesse in de bodemschatten van Afrika en doet investeringen om die uit de grond te halen.

    De belangrijkste handelspartners van Afrika

    De belangrijkste handelspartners van Afrika (Grafiek via de Economist)

  • Rusland en China werken aan valutaswap

    De Russische centrale bank maakte donderdag bekend dat er een voorstel klaarligt voor een valutaswap met de Chinese centrale bank, zo lezen we op ITAR-TASS. Informeel zijn beide partijen er al uit, maar formeel moeten er nog wat documenten ondertekend worden voordat de valutaswap in werking gesteld kan worden.

    De omvang van de valutaswap zal afgestemd worden op de vraag vanuit de markt. Met een rechtstreekse valutaswap tussen Russische roebels en Chinese yuan hoeven bedrijven uit beide landen voor onderlinge handel niet langer valuta om te wisselen naar dollars. Ook wordt een goede beschikbaarheid van vreemde valuta gegarandeerd, zodat het voor Russische en Chinese bedrijven minder problematisch is om de valuta van hun buitenlandse handelspartner aan te houden. “De overeenkomst stimuleert verdere ontwikkeling van de directe handel in yuan en roebels”, zo verklaarde de persvoorlichter van de Russische centrale bank.

    Een maand geleden bracht de gouverneur van de Bank of Russia een bezoek aan haar Chinese collega’s, waarbij de valutaswap ook al hoog op de agenda stond. De twee landen gaan hun valutareserves aanspreken voor een multilaterale swap overeenkomst.

    Financiële stabiliteit

    In mei liet de Russische president Poetin tijdens zijn bezoek aan Shanghai weten dat een valutaswap met China zou kunnen zorgen voor meer financiële stabiliteit. Niet alleen wordend e landen dan minder afhankelijk van de wisselkoers van de dollar, ook wordt het makkelijker de liquiditeit van roebels en yuan voor het bedrijfsleven te garanderen. Een valutaswap is een soort voorschot dat een centrale bank een ander land kan geven van haar eigen valuta. Dat voorschot kan op een later moment weer vereffend worden. Dit instrument wordt door steeds meer landen gebruikt die de dollar willen omzeilen als handelsmunt. Vooral China heeft de afgelopen jaren valutaswaps ondertekend met haar belangrijkste handelspartners.

    China en Rusland ondertekenen binnenkort valutaswap

    China en Rusland ondertekenen binnenkort valutaswap

    (Afbeelding via EPA/ADRIAN BRADSHAW, ITAR-TASS)

  • Importverbod Rusland in strijd met regels WHO

    Het importverbod dat Rusland deze week heeft ingevoerd is in strijd met de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WHO), zo verklaarde een Europese diplomatieke bron tegenover de ITAR-TASS. “Grootschalige politiek gedreven handelsbeperkingen zijn een directe schending van de regels van de WHO, waar ook Rusland ooit mee ingestemd heeft”, zo verklaarde de diplomaat.

    De Europese Commissie gaat de importbeperkingen die Rusland in werking heeft gesteld analyseren, zodra de volledige lijst van verboden producten bekend is. President Poetin maakte eerder deze week bekend dat een groot aantal landbouwproducten uit de Europese Unie niet langer op de Russische markt verkocht mogen worden. Het verbod is een jaar lang van kracht, zo schrijft Russia Today.

    Miljardenverliezen

    Verschillende Europese landen exporteren veel landbouwproducten naar Rusland. De BBC maakt een overzicht van alle soorten producten en de totale bedragen die daarmee gemoeid gaan. De Europese diplomaat bevestigt tegenover ITAR-TASS dat de economische verliezen kunnen oplopen tot miljarden euro's. Niet alleen Europese bedrijven zullen hinder ondervinden van de sancties, maar ook de Russische consumenten. Die worden geconfronteerd met lege schappen en hogere prijzen. Het zal even duren voordat supermarkten andere leveranciers gevonden hebben voor alle producten.   Het is duidelijk dat de Russische president niet te spreken is over de Westerse sancties. Dat de eigen bevolking er last van heeft weegt blijkbaar minder zwaar dan de wens om Europese bedrijven te hinderen.

    Het importverbod van Rusland raakt Europese voedselproducenten

    Het importverbod van Rusland raakt Europese voedselproducenten (Bron: BBC)

  • Aankondiging: Geld voor de Toekomst (20 september 2014)

    Op zaterdag 20 september vindt er een interessant event plaats op het terrein van de Erasmus Universiteit in Rotterdam genaamd “Geld voor de Toekomst“. Het wordt georganiseerd door Paul Buitink, bekend van zijn interviews met financiële experts en zijn wekelijkse live-show De Week van Bitcoin.

    De line-up met sprekers is aansprekend met Nederlandse experts als Willem Middelkoop, Lex Hoogduin, Edin Mujagic en Ad Broere. Maar ook internationale sprekers zullen presenteren zoals de oprichter van de Piratenpartij Rick Falkvinge. Vanuit Canada en de VS zullen via video ook filosoof Stefan Molyneux en econoom Jim Rickards act de presence geven.

    Het thema geld zal in de diepte en breedte behandeld worden en er zal worden ingezoomd op wat het geld van en voor de toekomst zal zijn.

    Met schulden die blijven oplopen en het financiële systeem dat nog steeds erg kwetsbaar is, is dit een evenement dat je niet kunt missen. Leer de ins en outs van het oude en nieuwe geld. Bitcoin, goud, inflatie, centrale banken, de crisis, het komt allemaal aan bod.

    Inmiddels hebben zich al 150 deelnemers aangemeld en ook Frank Knopers van Marketupdate zal aanwezig zijn.

    Early-bird tickets kosten 60 euro en zijn nog tot en met 17 augustus beschikbaar.

    Het programma van Geld voor de Toekomst

    Het programma van Geld voor de Toekomst, wijzigingen voorbehouden

  • Grafiek: De rijken krijgen steeds meer

    Dat er sprake is van inkomensongelijkheid in de VS zal voor niemand nieuws zijn, maar de volgende grafiek laat zien dat de verdeling van de welvaart niet altijd zo scheef verdeeld is geweest. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot en met de periode 1975-1979 groeide het inkomen van de ‘bottom 90%’ namelijk harder dan van de ’top 10%’.

    Sindsdien komt een steeds groter deel van de welvaart ten goede aan de 10% met de hoogste inkomens. Sterker nog, sinds het uitbreken van de financiële crisis moest de middenklasse inleveren, terwijl de rijkste 10% hun inkomens het snelst zagen stijgen in vijftig jaar tijd.

    Is dit het economische herstel waar we op zitten te wachten? Zo lang het geld onvoldoende bij de middenklasse en de lagere inkomens terecht komt zal de economische groei zwak blijven, omdat de consumptieve bestedingen achter zullen blijven.

    Steeds groter deel inkomensgroei komt ten goede aan de rijken

    Steeds groter deel inkomensgroei komt ten goede aan de rijken (Grafiek via Zero Hedge)

  • Stephanie Kelton over Modern Monetary Theory

    Stephanie Kelton, hoogleraar economie aan de universiteit van Missouri-Kansas is van mening dat veel economische theorieën zich niet hebben aangepast aan de nieuwe situatie die ontstond na het uiteenvallen van Bretton Woods. Ze legt uit dat overheden en centrale banken in het nastreven van volledige werkgelegenheid en economische groei steeds beperkt werden door de koppeling van geld aan een bepaalde hoeveelheid goud. Na 1971 werd de koppeling aan goud verbroken en kregen centrale banken en overheden meer vrijheid om de geldhoeveelheid te laten toenemen en was er niet langer een rem op de kredietcreatie.

    Van gouddekking naar rente

    Kelton legt uit dat overheden vandaag de dag makkelijker schulden kunnen blijven maken, omdat ze er niet voor hoeft te vrezen dat het geldsysteem instort door een run op het goud dat het geld voorheen moest dekken. De inwisselbaarheid van geld voor fysiek goud maakte plaats voor een nieuw instrument, namelijk rente. Omdat overheden tekorten kunnen blijven maken is er door de jaren heen een grote obligatiemarkt gegroeid, die beleggers beloont met een rentevergoeding. Neemt het wantrouwen over het geldsysteem toe, dan kan een stijgende rente verhinderen dat mensen hun geld omzetten in goud. Dat gebeurde ook in 1980, toen Paul Volcker van de Federal Reserve de rente verhoogde.

    Hyperinflatie

    Professor Kelton weerlegt ook het verhaal dat monetair stimuleringsbeleid op termijn hyperinflatie veroorzaakt. Ze merkt op dat in alle historische gevallen van hyperinflatie er meer zaken een rol speelden. Landen waar de munt volledig waardeloos werd hadden vaak grote problemen, zoals het wegvallen van productiecapaciteit (Duitsland moest na WO I belangrijke industriegebieden afstaan en Zimbabwe joeg de blanke boeren weg die wisten hoe ze de plantages moesten beheren) en het probleem van schulden in een vreemde valuta (wederom het geval in Weimar Duitsland en Zimbabwe). Kelton merkt op dat er in de historie nog geen hyperinflatie is voorgekomen in landen met een gezonde productieve economie. De grote vraag is: Hoe gezond is de Amerikaanse economie? Veel productieve capaciteit is de afgelopen decennia overgeplaatst naar het buitenland, wat direct voortvloeit uit de overwaardering van de dollar. Ook is er sprake van een zeer hoge werkloosheid, getuige de uitzonderlijk lage participatiegraad en de trend van dalende reële inkomens voor de middenklasse. Is Amerika, dat volledige soevereiniteit heeft over het drukken van dollars, echt immuun voor een hyperinflatie?

  • Uit welk land importeert de VS de meeste goederen?

    Via het weblog van Lukas Daalder kwamen we de volgende grafiek van de Wall Street Journal tegen die laat zien welke landen de meeste handel drijven met de VS. We zien een overzicht van de tien landen die de meeste goederen naar de VS exporteren in het jaar 1984, 1994, 2004 en 2014. Het valt op dat Canada jarenlang de belangrijkste handelspartner is geweest van de Verenigde Staten. China is pas de laatste jaren uitgegroeid tot de grootste leverancier van goederen en diensten aan de Verenigde Staten. Buurland Mexico neemt de derde positie in, ook dit buurland exporteert dus veel goederen naar de VS.

    Andere opvallende trends zijn de daling van het Verenigd Koninkrijk op deze ranglijst en de opkomst van Zuid-Korea. Dat laatstgenoemde zo hard is gestegen is toe te schrijven aan het succes van Zuid-Koreaanse technologiebedrijven zoals Samsung. Op de website van de Wall Street Journal ziet u ook welke landen de meeste goederen uit de VS importeren en wat voor type producten er geïmporteerd en geëxporteerd worden door de Verenigde Staten.

    handelspartners-vs-historic

    Deze landen exporteren de meeste goederen naar de Verenigde Staten

    Dit zijn de goederen die de VS importeert (geel) en exporteert (groen)

    Dit zijn de goederen die de VS importeert (geel) en exporteert (groen) (Bron: WSJ)

  • Chinese miljardair wil kanaal door Nicaragua aanleggen

    De Chinese miljardair Wang Jing wil een kanaal aanleggen door het zuiden van Nicaragua. Dit nieuwe Nicaraguakanaal wordt 278 kilometer lang en moet breed en diep genoeg worden voor containerschepen tot 400.000 ton. Het Nicaraguakanaal wordt vier keer zo lang als het Panamakanaal en verbindt de Atlantische oceaan met de Pacifische oceaan. Het project zal naar schatting $50 miljard kosten.

    “Dit is het grootste infrastructurele project ooit in de geschiedenis van de mensheid in termen van technische moeilijkheidsgraad, kostprijs, de hoeveelheid werk en de wereldwijde impact”, zo verklaarde de 41-jarige Chinese miljardair in een exclusief interview met de Global Times. “De kanaalsluis bestaat uit 15 meter dik gehard staal. Stel je voor hoe groot dat is. Het wordt de grootste ter wereld.”

    De aanleg van het kanaal gaat in een Chinees tempo, want de oplevering staat al gepland voor 2019. “We wachten op dit moment de uitkomst af van studies naar de impact van het kanaal op sociaal en milieutechnisch gebied. Dat zal tot gevolg hebben dat er wat wijzigingen doorgevoerd moeten worden, maar het grote plan is al gereed.”

    Nicaragua kanaal

    Nicaragua kanaal

    Nicaragua kanaal

    Het graven van een kanaal door Nicaragua is vanaf het begin van de 19e eeuw al door verschillende handelsnaties geprobeerd, waaronder Spanje, Nederland, de Verenigde Staten en Frankrijk. Geen van hen slaagde erin een kanaal te bouwen. Toch blijft het kanaal de scheepvaartindustrie bezig houden, want de grootste schepenbouwers van deze wereld hebben al speciale modellen gemaakt die zijn afgestemd op de afmetingen van het beloofde Nicaraguakanaal. De bouw van het kanaal door Nicaragua is veel complexer dan het kanaal in Panama. Dat komt niet alleen door de lengte, maar ook door de complexiteit van het landschap. Met name aan de oostkant moet een behoorlijk hoogteverschil gelijk worden gemaakt. Desondanks is de Chinese miljardair optimistisch over de realisatie van het project. "Als je laat zien dat het mogelijk is, dat krijg je al het geld in de wereld aangeboden". De kosten worden gedragen met uitgifte van obligaties, de verkoop van aandelen in het kanaal en met leningen van banken. Over de complexiteit van het kanaal zei Wang Jing het volgende: "Ik ben het ermee eens dat het moeilijk zal worden, maar deze problemen zijn tijdelijk. Als investeerder wil ik de kansen van morgen zien, want als je dat niet doet zul je nooit de beste zijn. Het kanaal brengt grote voordelen met zich mee voor de internationale scheepvaart. Het maakt grootschalige goedkope en efficiënte handel mogelijk, waardoor de handel tussen Oost en West zal aantrekken." "De aanhoudende groep van de Chinese economie en de opkomst van Latijns-Amerika ondersteunen een groeiend handelsvolume over zee", zo verklaarde scheepvaartexpert Zhang Yongfeng uit Shanghai tegenover de Global Times. De bouw van het Nicaraguakanaal zal in december dit jaar al van start gaan en zal tijdens de bouw 50.000 tot 200.000 banen opleveren. Ook na de bouw zal het kanaal veel werkgelegenheid opleveren. Volgens de Chinese miljardair vormt het project in Nicaragua geen bedreiging voor het Panamakanaal, omdat dat kanaal ook na de uitbreiding niet geschikt is voor schepen zwaarder dan 150.000 ton. Het Panamakanaal werd al in 1914 in gebruik genomen en is nog steeds de enige directe verbinding tussen de Pacifische oceaan en de Atlantische oceaan. De grootste vrachtschepen van dit moment passen niet door dit kanaal en moeten alsnog een andere route varen.

    Chinese miljardair begint bouw van nieuw kanaal door Nicaragua

    Chinese miljardair begint bouw van nieuw kanaal door Nicaragua

    Chinese miljardenprojecten

    Het geplande 'Nicaraguakanaal' in één van de vele miljardenprojecten die China wereldwijd uitvoert of in de planning heeft staan. Andere grote infrastructuurprojecten zijn de economische handelsroute tussen China en Pakistan ($32 miljard) en de bouw van een nieuwe stad bij St. Petersburg ($1,7 miljard). In mei schreven we op Marketupdate over de Chinese plannen voor een spoorlijn naar de Verenigde Staten, een project dat in totaal $200 miljard zal kosten.