De aanvankelijke opdracht van het parlementaire onderzoek naar het financieel stelsel bestond uit 2 delen. Het eerste deel van het onderzoek is op 10 mei 2010 afgesloten met de aanbieding van het rapport ‘Verloren Krediet’. De Tweede Kamer heeft besloten voor het tweede deel van het onderzoek een parlementaire enquête te houden. Hiervoor is de Parlementaire Enquêtecommissie Financieel Stelsel ingesteld.
Crisismaatregelen De enquête gaat over de crisismaatregelen die de Nederlandse overheid in de periode september 2008 tot en met januari 2009 nam om de acute problemen in het Nederlandse financiële stelsel te bestrijden. Doel van de enquête is om inzicht te krijgen in de totstandkoming van de crisismaatregelen en daaruit lessen te trekken voor de toekomst.
CME, ICE cut margin needs to limit MF Global fallout (Reuters)
CME Issues Clarification On Margins: To Usher More Risk, Less Liquidity In MF Aftermath (Zero Hedge)
MF Global: $658 Million in Missing Customer Funds Found in Account at JP Morgan – Maybe (Jesse's Cafe Americain)
Heel bijzonder, de Griekse 1-jaars rente bereikt 235% en dat betekent dat de waarde van Grieks schuldpapier is geïmplodeerd. Anders gezegd, niemand kent enige waarde toe aan Griekse schulden.
Euro Finance Chiefs Focus on ‘Bazooka’ Fund (Bloomberg)
China to inject over $158 billion into money market: report (Reuters)
Griekenland In Griekenland zijn de regerende PASOK partij van premier Papandreou en de grootste oppositiepartij Nieuwe Democratie van Antonis Samaras overeengekomen een regering van nationale eenheid te zullen vormen. Saillant detail; Samaras en Papandreou waren ooit huisgenoten in hun studententijd. Voorwaarde voor de regering van nationale eenheid is dat premier Papandreou opstapt en ook eiste Samaras dat er nieuwe verkiezingen komen. Die verkiezingen moeten in februari 2012 gehouden worden. De voorwaarden voor de nieuwe steun moeten ruim voor die tijd worden goedgekeurd in het Griekse parlement.
Frankrijk De Franse regering heeft aangekondigd door te gaan met bezuinigingen om haar triple A status te behouden. Frankrijk is van plan om onder andere de BTW op restaurants te verhogen. De bezuinigingsmaatregelen moeten het begrotingstekort terugdringen met zo'n €6 tot €8 miljard euro. Eerder dit weekend liet Christian Noyer van de Franse centrale bank weten dat Frankrijk moet breken met de cultuur van begrotingstekorten wil het haar triple A status niet verliezen. Met de Presidentsverkiezingen voor de boeg brengt Sarkozy het begrotingstekort volgend jaar terug naar 4,5% van het bruto binnenlands product. Dit jaar bedraagt het tekort 5,7%. Op het eerste oog zijn deze maatregelen volstrekt onvoldoende.
Duitsland In Duitsland lijkt de strijdbijl begraven te zijn tussen het CDU van bondskanselier Merkel en coalitiegenoot FDP. Zij hebben overeenstemming bereikt over een lastenverlaging van de lage inkomensgroepen. In 2013 en 2014 worden de belastingen met respectievelijk €2 miljard en €4 miljard. De maatregel moet meer eerlijkheid aanbrengen in het Duitse belastingsysteem. Naast deze belastingverlaging zal de Duitse overheid ook investeren in transport die volgens Angela Merkel centraal is voor de groei van de Duitse economie en nodig zijn om de rol van Duitsland als anker in Europa te versterken.
De rentestand op Italiaanse 10-jaars staatsobligaties sloot vandaag op 6,66%, een nieuw hoogtepunt sinds Italië onderdeel uitmaakt van de Eurozone. Beleggers hebben er steeds minder vertrouwen in dat de regering van Berlusconi de hervormingen kan doorvoeren die nodig zijn om de economie weer op gang te krijgen en een crisis af te wenden, waardoor de rente op het staatspapier snel oploopt. Het is dan ook een slecht moment om nu nieuwe staatsobligaties uit te schrijven, want die zullen bij gebrek aan kopers tegen een veel hogere rente uitgegeven worden.
Het Italiaanse ministerie van Financiën kwam zodoende tot het besluit om de eerstvolgende veiling van kortlopend schuldpapier (in dit geval met een looptijd van drie maanden) op 10 november te schrappen. De verklaring die werd gegeven is nog opmerkelijker, want er zou ''geen specifieke behoefte zijn voor nieuw geld''. We zouden haast vergeten dat Italië het IMF heeft binnengelaten om te helpen bij de hervormings- en bezuinigingsplannen. Italie moet in 2012 ook nog eens voor €167 miljard aan geld ophalen om de staatsschuld te herfinancieren en de rentelasten uit te betalen.
De rente op 10-jaars Italiaans schuldpapier ging vandaag alle kanten op, mede door ingrijpen ECB. Grafiek van Bloomberg.
Voor de vierde handelsdag op rij sluit de rente op Italiaanse 10-jaarsleningen boven de 6%, waarmee beleggers kenbaar maken minder vertrouwen te hebben in de houdbaarheid van de Italiaanse schuld. De schuld is momenteel groter dan €1.900 miljard, wat neerkomt op ongeveer 120% van het BBP. Eerder deze week moest de nieuwe ECB-president Draghi al ingrijpen op de Italiaanse obligatiemarkt, omdat de handel in het staatspapier dreigde op te drogen. Het mocht niet baten, want ondanks de kleinschalige aankoop (volgens berichtgeving ongeveer €5 miljard) eerder deze week staat de rente inmiddels alweer hoger.
De Europese leiders zullen dan ook steeds meer druk zetten op Italië om drastisch te bezuinigen, zodat de markten weer vertrouwen krijgen in de houdbaarheid van de Italiaanse schuld. Maar het is de vraag of Berlusconi daar voldoende gehoor aan zal geven, omdat het hem niet populair zal maken bij zijn achterban. Als de slechte stemming op de obligatiemarkt blijft aanhouden komen de schijnwerpers snel op Italië te staan. Zodra de rente op 10-jaars leningen van het land vijf dagen achtereen 450 basispunten of meer afwijken van soortgelijke Duitse obligaties heeft dat namelijk ook gevolgen voor banken die de Italiaanse obligaties in onderpand hebben. Dit onderpand krijgt dan een lagere waardering op de financiële markten, waardoor banken kunnen besluiten de resterende Italiaanse obligaties in de verkoop te doen.
Een grootschalige verkoopgolf zal een versterkend effect hebben, soortgelijk met wat eerder gebeurde met de Griekse en Portugese obligaties. Onderstaande figuur laat zien hoe de rente op de 10-jaars staatsleningen van drie verschillende landen zich ontwikkelde, nadat het niveau van 6% rente werd doorbroken (T=0). In het geval van Griekenland, Portugal én Ierland klom de rente vervolgens heel erg snel naar 10%, waarmee de rentelasten niet meer op te brengen zijn. In het geval van Italië is een dergelijke ontwikkeling nog zorgelijker, omdat hun staatsschuld van een compleet andere omvang is. Volgend jaar moet de Italiaanse overheid bijvoorbeeld al voor €300 miljard herfinancieren op de obligatiemarkten, aangevuld met eventuele tekorten op de begroting.
Links: renteverschil tussen Italiaanse en Duitse 10-jaars obligaties. Rechts: Koersverloop 10-jaars obligaties na het doorbreken van 6% grens.
EFSF niet geschikt voor bailout Italië
De uitbreidings van het noodfonds naar €1.000 miljard klinkt op papier indrukwekkend, maar in de praktijk zal het geld moeilijk bij elkaar te krijgen zijn. Een geplande veiling met een omvang van €5 miljard aan EFSF-obligaties verliep bijzonder moeizaam, om nog maar te zwijgen van het 200-voudige bedrag. Daaaast hebben investeerders twijfels over de waarde van de garanties die het EFSF via de hefboomconstructie zal geven op obligaties van probleemlanden, omdat de landen die mogelijk aanspraak zullen maken op het noodsfonds dezelfde landen zijn die geld inbrengen voor de garanties van het EFSF. Deze opmerkelijke constructie is niet geloofwaardig voor buitenlandse investeerders waardoor Europa uiteindelijk toch is aangewezen op de ECB.
Als de stabiliteit van de Eurozone op het spel staat zullen principes snel opzij worden gezet en zal de ECB massaal Italiaanse staatsobligaties aan haar balans toevoegen. De no-bailout clausule voor lidstaten van de Eurozone werd eerder al overboord gegooid en ook bleek de belofte van de ECB om niet te interveniëren op de obligatiemarkten weinig waard. Als de stabiliteit van de Eurozone in het gevaar komt zal er voor Draghi niets anders op zitten dan de geldpers aan te zetten. Hoe de ECB de steunaankopen gaat steriliseren (geld elders uit de markt halen om het effect van inflatie te dempen) blijft onduidelijk, maar het zal ongetwijfeld effect hebben op de prijzen van goud en zilver (die gaan flink omhoog).
De Federal Reserve was bijna unaniem in haar besluit om de rente te handhaven: van de tien leden die over het beleid beslissen stemde er slechts één tegen. Door de lage rente kunnen banken goedkoop geld uitlenen, waardoor ook bedrijven en burgers toegang hebben tot relatief goedkope leningen. Ook stelt de lage rente banken in staat om hun posities in staatsobligaties en aandelen uit te breiden, waardoor ze de financiële markten kunnen blijven ondersteunen en waarmee ze hun winst op peil kunnen houden.
Het rentebesluit mag eigenlijk geen verrassing heten, omdat Beanke eerder al heeft aangeven de rente zeker tot 2013 op een zeer laag niveau te houden. Vanuit het Keynesiaanse perspectief van de Federal Reserve moet de lage rente helpen de economie op gang te brengen, maar daar hebben we totnogtoe nog maar weinig van gezien. De rente staat al sinds december 2008 op dit lage niveau.
De FED gaf in haar verklaring aan dat de Amerikaanse economie in het derde kwartaal wat aansterkte, maar dat er significante risico's zijn door de aanhoudende onrust op de financiële markten wereldwijd. Over 2012 is de FED iets negatiever geworden. Amerika moet volgenbs Beanke rekening houden met een lagere economische groei en een hogere werkloosheid. Waar eerder werd gerekend op een economische groei (GDP) van 3,3 tot 3,7 procent voor 2012 gaat men nu uit van een groei in de bandbreedte van 2,5 tot 2,9 procent. De FED komt ook terug van haar optimistische verwachting ten aanzien van de werkloosheid. Eerst ging men nog uit van een officiële werkloosheid van 8,6 tot 8,9 procent in 2011, nu is dat bijgesteld naar 9 tot 9,1 procent.
De Federal Reserve verwacht nog wel een daling van de werkloosheid in 2012 en 2013, maar minder krachtig dan eerst werd gedacht. Voor 2012 houdt men nu rekening met 8,5 tot 8,7 procent in plaats van 7,8 tot 8,2 procent. In 2013 moet de werkloosheid nog iets lager zijn, namelijk 7,8 tot 8,2 %. Eerdere schattingen van de FED over 2013 kwamen uit op 7 tot 7,5 procent werkloosheid.
Klik hier voor de volledige persverklaring van de Federal Reserve.
Must read! Een hedgefund van 1000 miljard: knettergek (De wereld morgen)
Opmerkelijke ontwikkelingen vis-a-vis Iran. Als je financiële systeem dreigt te imploderen, dan begin je toch gewoon weer een oorlog? Paul Krugman zou trots zijn. Hij hield op CNN een pleidooi om een giga stimuleringsprogramma te initiëren ter voorbereiding van een heuse Alien Invasion.
Israel Considers Pre-Emptive Attack On Iran (Sky News)
UK and U.S. 'draw up joint plan to attack Iran': Evidence of nuclear programme raises tension in Middle East (Daily Mail)
Zoals lezers van de Nieuws-Flash weten is Thomas Hoenig één van de weinige Fed-goveors geweest (zijn termijn bij de Kansas City Fed is inmiddels voorbij) die kritisch is over het beleid van Beanke. Hij vindt het helemaal niks en wij hebben wel eens de suggestie gedaan dat als Beanke uit zijn ambt wordt gezet (en wat naar alle waarschijnlijkheid niet resulteert in een wijziging in beleid omdat elke volgende Amerikaanse president een Fed voorzitter nodig heeft die bereid is om de begrotingstekorten met de geldpers te financieren), Thomas Hoenig kandidaat is. Welnu, Thomas Hoenig gaat naar de FDIC waar hij zich gaat bezig houden met het reguleren van “too big to fail”, politiek ingedekte en (boekhoudkundig) frauderende banken van wie hij een o-zo grote fan is. Wie weet slaagt hij er in om precies datgene te doen wat president Obama nalaat.
“Greenspan Was Worried that the U.S. Would Pay Off It’s Debt, Causing the Fed to “Lose Control of Monetary Policy” … So He Suggested Tax Cuts for the Wealthy to INCREASE the Debt” (Washington's Blog)
Ook de moeite waard: “G20 Summit – FT special report (Financial Times)
Tot slot. Humor. De scene aan het einde in de volgende artikel is afkomstig uit de film “Billy Maddison” en wat is de scene treffend gebruikt. Briljant! Omwille van de originaliteit en de clue.. lees het artikel “Is Beanke gek geworden?”.
En om de gemoederen te bezweren laat staatssecretaris Weekers per omgaande weten niet te zullen toen aan de hypotheekrenteaftrek. De aanleiding is de publicatie van het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) najaar 2011 door De Nederlandse Bank (DNB) waarin de regering wordt aangeraden zo snel mogelijk maatregelen te nemen om de hypotheekrenteaftrek te beperken. De belangrijkste reden is het zogeheten depositofinancieringsgat ofwel het verschil tussen het bedrag dat Nederlandse huishoudens gezamenlijk hebben gespaard en geleend. Dat gat bedraagt 479 miljard euro’s ofwel 3/4e van ons bnp. Het spaargedrag van Nederlanders is niet veel anders dan in andere westerse landen. Ons leengedrag is daarentegen in hoge mate afwijkend: de schuld van huishoudens is nergens zo hoog. Een belangrijke oorzaak is dat ons belastingsstelsel lenen subsidieert en sparen belast. DNB adviseert dat stimuleringsmaatregelen die de leencapaciteit van huishoudens slechts verder vergroten beter kunnen worden vermeden. Het gaat hier vooral om de hypotheekrenteaftrek die het aangaan van schuld stimuleert en aflossing ontmoedigt.
Tophypotheken zijn het probleem De nieuwe Bazelse regelgeving vereist dat het financieringsgat gedicht wordt en wel met langere financiering. De meest gebruikelijke methode van lange financiering is momenteel de uitgifte van gedekte obligaties waarbij financiële instellingen een deel van de hypothecaire portefeuille die ze al hebben in onderpand geven, dat wil zeggen door verkopen aan derden. Dit gebeurt al op grote schaal. Het blijkt echter dat beleggers die in deze gesecuritiseerde obligaties geïnteresseerd zijn steeds huiveriger worden voor het gemak waarmee woningaankopen in Nederland gefinancierd worden met tophypotheken. De hoge LTV-ratio’s in combinatie met het grote percentage aflossingsvrije hypotheken bieden investeerders onvoldoende zekerheid dat de waarde van het onderpand ruim boven de waarde van de aangetrokken lening liggen.
Overheidsgaranties voldoen niet meer en de vrees neemt toe voor een downgrading door Moody’s en van Fitch van de kredietwaardigheid van de instelling die borg staat voor de hypotheken die onder de Nationale Hypotheekgarantie vallen, het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Als het WEW zijn AAA status verlies worden hypotheken duurder. Kredietbeoordelaars dreigen met downgrading tot “low investment grade” als er geen extra kredietbescherming wordt opgenomen naast de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). De mogelijke afwaardering komt vooral door de magere buffers (overwaarde) in de securitisaties en niet door hogere risico's van wanbetaling op de hypotheken. Met andere woorden, de tophypotheken zijn het probleem en niet de garantstelling door de overheid. En dit verklaart waarschijnlijk de ommezwaai richting strenger leenbeleid op woninghypotheken van de banken sinds de zomer.
Het is dan ook geen verrassing dat de Rabobank , de bank met het grootste marktsegment i n hypotheken, positief is over de voorstellen van de DNB om de hypotheekrenteaftrek op de schop te nemen. Gepleit wordt voor een allesomvattend akkoord dat ertoe moet leiden de huizenmarkt stabiel te houden. Helaas leiden strengere leenvoorwaarden (lagere LTV-ratio’s) onvermijdelijk tot lagere woningprijzen en zal stabiliteit pas mogelijk zijn als alle lucht uit de huizenmarktzeepbel is. Woningprijzen zullen nog aanzienlijk dalen. De DNB geeft dat dilemma ook aan. “Een daling van huizenprijzen zal de uitgifte van met hypotheken gedekte obligaties bemoeilijken, terwijl significante kredietverliezen kunnen leiden tot bijstortverplichtingen aan de obligatiehouders. Oplopende verliezen zullen het uitgeven van securitisaties en het aantrekken van verschillende vormen van financiering met minder zekerheden lastiger en duurder maken. Om het vertrouwen van financiers te borgen, zullen instellingen hun buffers verder moeten versterken, of de financieringsbehoefte geleidelijk moeten afbouwen.“ Met andere woorden, de daling van huizenprijzen is onvermijdelijk en zal moeten leiden tot het nemen van maatregelen die er vooral op gericht zijn schulden af te bouwen dan wel af te boeken. Pas als de verhouding tussen prijs en waarde van onroerend goed tot realistische proporties is terug gebracht zal er sprake kunnen zijn van stabiliteit.
Horen, zien en zwijgen Ondanks het feit dat Bazel III vereist dat het financieringsgat van 480 miljard gedicht wordt en dat de DNB hiertoe voorstellen doet, laat Staatssecretaris Weekers terstond weten niet aan de hypotheekrenteaftrek te willen toen. Er is duidelijk een verschil tussen de door banken gewenste stabiliteit op de woningmarkt, die hen in staat moet stellen om met hypotheken gedekte obligaties uit te geven, en de door Weekers gewenste rust op de woningmarkt die vermoedelijk bedoeld is om te voorkomen dat woningprijzen verder dalen (maar waarschijnlijk vooral electorale motieven kent). Helaas zal een woningmarktbeleid dat enkel is gebaseerd op het uit de weg gaan van hervormingen niet kunnen voorkomen dat huizenprijzen nog flink zullen dalen. Het zal daarentegen het proces naar de gewenste stabiliteit behoorlijk vertragen. Er zal dan veel langer sprake zijn van onzekerheid voor alle betrokkenen op deze markt, woningeigenaren, bouwers, makelaars en banken en het is zeer de vraag of dit verstandig is. Bovendien blijven de publieke lasten van het fiscaal ondersteunen van de woningmarkt onverminderd hoog (de HRA kost de overheid zo’n 12 miljard euro op jaarbasis) terwijl iedereen het erover eens is dat deze maatregel huizenprijzen kunstmatig hooghoudt en schuldvorming van huishoudens onnodig bevordert.
Out of the box Om aan te geven dat het anders kan verwijs ik graag naar een suggestie van professor Tissen. Hij stelt voor om naar de aftrekbaarheid van hypotheekrente te kijken in relatie tot het in de bedrijfskunde gangbare begrip ‘contante waarde’. Van alle hypotheken is de omvang bekend, de rente en de looptijd, even als het huidige inkomen van de hypotheekgever. Dit stelt de belastingdienst in staat om de jaarlijks aftrekbare som te bepalen. Die kan vervolgens ‘contant’ worden gemaakt voor de resterende looptijd van de hypotheek. Door dit bedrag te totaliseren kan de overheid de toekomstige renteaftrek als het ware ‘afkopen’. Echter in plaats van dit bedrag consumptief uit te keren aan de individuele hypotheekgever, wordt het bedrag aangewend om de totale hypotheekschuld bij de bank te verminderen. Het voordeel voor de huizenbezitter is evident: lagere maandlasten vanwege een lagere hypotheek. Het voordeel voor de banken is ook evident: lager risico en een buffer om prijsdalingen van huizen te kunnen compenseren. Tegelijkertijd besluit de overheid om de aftrek van toekomstige hypotheekrente af te schaffen en om een contract met individuele huizenbezitters af te sluiten waarin geregeld wordt dat bij verkoop van een huis 50% van de meerwaarde in de zak van de verkoper terechtkomt en 50% terugvloeit naar de overheid.
Win-win-win: op deze manier wordt niet alleen iedereen (burgers, banken en belastingdienst) er beter van, maar wordt de actuele huizenmarkt voor ineenstorten behoedt. Er ontstaan zelfs weer nieuwe perspectieven waardoor menigeen opgelucht adem zal kunnen halen. Met andere woorden, een idee dat zeker meer aandacht verdient.
Het Griekse fiasco raakte afgelopen weken in een stroomversnelling en dit had ook gevolgen voor de andere zwakke broeders uit de eurozone waaronder Italië. Italië heeft te kampen met stijgende financieringskosten en een staatsschuld die 120% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) bedraagt. Italië moet hervormen om hun economie weer op gang te krijgen. De Europese leiders proberen nu door middel van het toezicht van het IMF op de Italiaanse hervormingen het vertrouwen in de derde economie van Europa te herstellen.
De druk op Berlusconi steeg afgelopen dagen zowel in binnen- als buitenland om maatregelen te nemen. Volgens de Europese politieke leiders valt Italië in de categorie too big to fail en moest er daarom een manier worden gevonden om het vertrouwen van de markten in het land te herstellen. Berlusconi stemde in met de controlerende rol van het IMF en zei in een persconferentie dat hij de het toezicht van het IMF verwelkomt. Daaaast zei Berlusconi dat hij een aanbod van het IMF om Italië financieel te helpen had afgewezen. Ook stelde Berlusconi dat hij een stabiele meerderheid heeft in het Italiaanse parlement en dat er geen behoefte is aan een nieuwe regering.
Sarkozy bevestigde dat het IMF de hervormingsplannen en de voortgang van de hervormingen ging controleren en prees Italië voor het nemen van maatregelen die het vertrouwen moeten herstellen. Volgens voorzitter van de Europese Commissie Barosso vroegen de Italianen zelf om de hulp van het IMF.
Volgens Klaas Knot is het fiscale regime voor de Nederlandse woningmarkt nodig toe aan een herziening. Nu worden maximaal lenen en minimaal aflossen beloond en dat heeft de hypotheekschulden kunstmatig omhoog gestuwd. De huizenmarktzeepbel die als gevolg hiervan is ontstaan is bovendien kwetsbaar door de hoge Loan To Value-ratio. Anders gezegd, de schuld ten opzichte van het inkomen is veel te hoog. Inmiddels is er vanuit het bankwezen zelf paal en perk gesteld aan het maximale lenen en nu is het ook tijd om het minimale aflossen te veranderen. Dat begint wat betreft Knot bij de hypotheekrenteaftrek.
Inzoomen op gevaren: 'Funding gap' De hoge hypotheekschuld zorgt niet alleen voor risico's bij huishoudens, het zorgt ook voor kwetsbaarheden bij Nederlandse banken. De zeer beperkte beschikbaarheid van spaargeld zorgt voor een financieringsprobleem bij banken. Knot is bevreesd voor deze problemen want Nederlandse banken hebben hypotheekschulden (activa) voor lange termijn uitgeleend, maar hebben die veelal met kort vreemd vermogen (passiva) gefinancierd. Dat betekent dat bij herfinanciering van de langlopende leningen waarop de Nederlandse huizenmarktzeepbel rust, een probleem kan ontstaan. Wanneer banken nieuw kort vreemd vermogen moeten aantrekken tegen hogere rentes dan kunnen zij door een lagere rentemarge in de problemen komen. Bovendien dreigen problemen om de uitstaande leningen met vreemd vermogen te herfinancieren. Knot waarschuwt dat financiële markten kunnen gaan inzoomen op dit herfinancieringsprobleem. Daardoor zal het probleem mogelijk verergerd worden. Knot schat die kans als reëel in.
Inzoomen op gevaren: Hoe zit het met hypotheeksecuritisaties? Als we het toch over bancaire risico's hebben dan vormen hypotheeksecuritisaties een grote zorg. In Nederland is pak en beet 40% van de uitstaande hypotheekleningen herverpakt in hypotheeksecuritisaties. We hebben het dan over tenminste zo'n €250 miljard. De rommelpakketten die in Amerika werden gebouwd en wereldwijd werden geëxporteerd, hebben geleid grote verliezen bij beleggers. Veilige beleggingen bleken veel risicovoller te zijn dan het triple A keurmerk deed geloven.
Wat grotendeels onbelicht blijft is dat de Amerikaanse hypotheeksecuritisaties totstand zijn gekomen door systematische fraude met hypotheekpapieren en een onwettige administratie van wijzigingen in de juridische claims op de eigendomsaktes van Amerikaanse huizen. Het probleem in Amerika is dat hypotheken nadat zij 'kapot' zijn gegaan, worden toegewezen aan een tranche in een hypotheeksecuritisatie. Met andere woorden, beleggers in dergelijke schuldpapieren hebben een statistische kans gekocht dat hun belegging blijvend rendement oplevert.
Die kans is als risicoloos verkocht, maar blijkt in de praktijk achteraf te worden bepaald en veel risicovoller te zijn. Beleggers zijn willens en wetens in het ootje genomen. Toen de prijzen nog bleven stegen en de kasstroom (verkregen uit de hypotheeklasten) bleef aanhouden was er niets aan de hand en werd de fraude in deze hypotheeksecuritisaties niet gedetecteerd. Nadat de kasstromen voor deze zijn securitisaties opgedroogde en de lawine aan gedwongen verkopen plaatsvond is echter de valsheid in geschrifte (waaronder het zogenaamde “robosigning”) aan het licht gekomen.
Nederlandse hypotheeksecurititsaties? Hoe het in Nederland gesteld is met hypotheeksecuritisaties is en blijft een groot raadsel. Het is zo'n beetje het best bewaarde geheim van de Nederlandse bancaire sector. De Nederlandse politiek lijkt hiervoor ook geen enkele interesse te hebben en dat is onbegrijpelijk. Of toch niet? Het is namelijk zo dat de Tweede Kamer de wet heeft aangepast om banken niet langer te verplichten de hypotheekgever (de geldlener) in te lichten wanneer zij hun hypotheek hebben doorverkocht. Dat betekent dat een grote massa schuldenaren eigenlijk niet weet aan wie zij nu eigenlijk hun hypotheeklasten betalen.
Op het moment dat hypotheekgevers in de problemen raken dan kan men niet bij de 'eigen' bank aankloppen voor een oplossing. Wanneer door ontslag of een scheiding het huis verkocht moet worden, en het huis maar niet verkocht wordt, dan ontstaat er vanzelf een probleem. Of men zit met dubbele maandlasten of vanwege lagere inkomsten kan de hypotheek niet betaald worden. In die gevallen is gedwongen verkoop dan de enige mogelijkheid. Dat betekent dat het probleem van lagere huizenprijzen steeds groter wordt. En dat betekent ook dat de meeste hypotheekgevers met een restschuld blijven zitten. Wanneer meer en meer mensen hun (veel te hoge) hypotheek niet kunnen financieren en vanwege welke reden dan ook hun huis te koop zetten, dan dalen de huizenprijzen verder. Dit lawinegevaar dreigt in Nederland en het is de vraag op welke manier dit gevolgen heeft voor verkochte hypotheeksecuritisaties.
Wanneer het heronderhandelen van de hypotheekvoorwaarden noodzakelijk is, dan is dat niet mogelijk. Een voorwaardelijke hypotheekverlaging zou het generieke probleem van dalende huizenprijzen kunnen ondervangen. Dat komt omdat een marktconforme bodem in de markt gelegd kan worden. Immers, door het betaalbaar maken van hypotheeklasten hoeft er geen sprake te zijn van gedwongen verkoop en minder aanbod zal de prijsdaling kunnen remmen. Echter, wanneer hypotheekgever en hypotheeknemer niet elkaar kunnen treffen vanwege de mogelijke fraude bij Nederlandse hypotheeksecuritisaties, dan hebben wij precies hetzelfde probleem als Amerika: een besmette woningmarkt.
Aandacht voor risico's Knot heeft de hypotheekrenteaftrek op de agenda gezet en hij zal als geen ander weten dat dit een heet politiek hangijzer is. Desalniettemin zet hij de onhoudbaarheid van de hypotheekrenteafrek op de agenda. Het zou DNB en Klaas Knot sieren als zij ook aandacht schenken aan mogelijke problemen als gevolg van de wijze waarop Nederlandse hypotheeksecuritisaties zijn gemaakt. Voor de Tweede Kamer geldt hetzelfde want het wordt hoog tijd dat er duidelijkheid ontstaat of in Nederland op dezelfde wijze als in Amerika is gefraudeerd met herverpakte hypotheken.
Een must-see interview met Frank William Engdahl!!
En tot slot de zeer opmerkelijke kritiek van de Griekse minister van Financiën over zijn eigen premier en het besluit om een referendum uit te schrijven:
Statement by Ev. Venizelos from Cannes (Homepage Venizelos) Thursday 3, November 2011
Upon arrival to Athens from Cannes at 4.45 am, Deputy Prime Minister and Finance Minister of the Hellenic Republic, Evangelos Venizelos, made the following statement:
Greece’s position within the euro area is a historic conquest of the country that cannot be put in doubt. This acquis by the Greek people cannot depend on a referendum.
The country must feel safe and stable and that is the first requirement in order for it to be truly safe and stable. Greek banks are totally secure, as an integral part of the European banking system. This was apparent last night from the discussion in Cannes.
What is important is for the sixth tranche to be disbursed, without any distractions or delay, according to the decisions of Eurogroup of October 26, which came as a result of 10 hours of hard negotiations.
The next step is to activate, before the end of the year, the new support programme that provides Greece with an additional 130 billion euro and leads to a reduction of Greek sovereign debt of about 100 billion euro. The completion of these processes is a national project. redsq
I traveled to Cannes right after being discharged from the hospital because I think that this was my national duty. Having an immediate picture of the situation in Europe and around the world, I have a duty to tell the Greek people the full and simple truth:
If we want to protect the country we must, under conditions of national unity and political seriousness and consensus, implement without any delay the decision of October 26. Now, as soon as possible.
However, what the Govement and the parliamentary majority do alone is not enough towards this goal. What is being done and said on a European and inteational level conces equally the opposition, especially New Democracy, the main opposition party, which has been conveyed the same strong messages from Cannes and the position of which, were it positive, would act as a guarantee for the country’s inteational credibility, whereas when it has been negative, it has damaged severely this credibility at a serious cost for Greek citizens.
Inteal political balances and the future of individuals and political parties of this country is not what matters. What matters is to save and recover the country through the only doable process which is included in the decision of October 26.
