Marketupdate

Categorie: Financiële markten

  • Het beste rendement komt in een paar goede handelsdagen

    Beleggers die na een correctie uit aandelen stappen laten een groot deel van hun rendement liggen, zo schrijft Businessinsider. De ervaring leert dat aandelenkoersen vaak de grootste winst boeken na een forse correctie. Wie op dat soort momenten langs de zijlijn staat te wachten zal op de lange termijn een veel lager rendement halen dan de beleggers die zijn blijven zitten. De volgende grafiek van JP Morgan laat het rendement zien van een investering van $10.000 in aandelen tussen eind 1993 en eind 2013. De belegger die zijn of haar positie wist vast te houden gedurende de hele periode zou na 20 jaar een portefeuille met een waarde van $58.332 hebben, wat omgerekend een rendement van 9,22% per jaar betekent.

    Had een belegger de tien beste beursdagen gemist, bijvoorbeeld door aandelen te verkopen na een correctie, dan zou de belegging na twintig jaar een waarde van $29.111 hebben. Omgerekend is dat een rendement van ‘slechts’ 5,49% per jaar. Wie de beste 20 handelsdagen misliep zou op $18.140 uitkomen, een rendement van omgerekend 3% per jaar. Wat deze grafiek laat zien is dat je als belegger het beste je positie kunt vasthouden, zodat je ook profiteert van de goede beursdagen. Daar komt bij dat het heel moeilijk is om de markt de timen en dat het daarom ook verstandiger is om gewoon een buy-and-hold strategie te hanteren.

    stock-market-rally-bestdays

    Het beste rendement komt in een paar goede handelsdagen

    gains-losses-wikipedia

    Vaak komen de beste handelsdagen direct na een correctie (via Businessinsider)

  • Waar is de rally in aandelen op gebaseerd?

    De Amerikaanse S&P 500 aandelenmarkt blijft maar stijgen, terwijl de onderliggende fundamenten de afgelopen drie jaar op alles behalve economische groei wijzen. Wat verklaart dan de rally op de aandelenmarkt? De grafieken komen van Bloomberg en werden eerder geplaatst op Zero Hedge.

    sp-commodities

    Grondstoffenprijzen dalen bij gebrek aan vraag…

    sp-oil

    Olieprijs suggereert geen krachtig economisch herstel…

    sp-bonds

    Geld vlucht ook niet massaal naar obligaties...

    sp-bloombergsmartmoney

    Het slimme geld houdt het kruit droog...

    sp-worldgdp

    Beursrally wordt ook niet gedreven door optimistische groeiverwachtingen...

    sp-usgdp

    De groeiverwachtingen in de VS houden ook niet over...

    sp-fedbalance

    Eindelijk lijken we een correlatie gevonden te hebben! Toeval of niet?

    shiller-pe-sp500

    Is een correctie op de beurs aanstaande? De koers/winst verhouding van de S&P 500 kan nog hoger!

  • UBS koopt verdenking goudmanipulatie af

    De Zwitserse bank UBS zal een schikking treffen met de Britse en Amerikaanse toezichthouders over mogelijk misstanden in de handel van edelmetalen, zo bericht de Financial Times. De schikking vormt onderdeel van een veel grotere zaak, waarbij ook banken als JP Morgan, HSBC, Royal Bank of Scotland, Barclays en Citigroup betrokken zijn. Handelaren op de forex afdeling van deze banken zouden informatie hebben uitgewisseld over de orders van klanten. Bij UBS vindt handel in valuta en edelmetalen plaats op één afdeling en uit onderzoek van de toezichthouder zou zijn gebleken dat er ook een klein aantal ‘problematische incidenten’ waren in de edelmetalenhandel van de bank.

    Toezichthouders hebben de laatste jaren verschillende misstanden bij de grote zakenbanken aan het licht gebracht. Het begon allemaal met manipulatie van de liborrente, waar ook de Rabobank bij betrokken was. Later werd ook duidelijk dat verschillende banken de valutamarkt manipuleerden en dat er geknoeid werd met de goudfixing. Barclays kreeg in mei nog een boete van £26 miljoen, omdat een handelaar de goudfixing naar zijn hand zette ten nadele van de klanten.

    In het wereldwijde onderzoek naar manipulatie op de valutamarkt zijn al zeven handelaren van UBS op non-actief gezet. André Flotron, hoofd van de goudafdeling van UBS in Zurich, deed in januari al afstand van zijn positie. Het is niet duidelijk wat daar de reden voor was.

    ubs-new-york

    UBS treft schikking met toezichthouder

  • Grafiek: Aandelen verslaan obligaties in 2014

    Zoals het er nu naar uitziet gaan aandelen dit jaar een beter rendement halen dan obligaties. In de volgende grafiek zien we dat Amerikaanse aandelen (S&P500) en de Barclays Aggregate US bond index (een mandje van Amerikaanse ‘investment grade’ obligaties) elkaar in 2014 steeds afwisselden qua rendement. Ook zien we dat de aandelenmarkt veel meer volatiliteit kent dan de obligatiemarkt, getuige de grote schommelingen in de paarse lijn. De korte maar heftige correctie op de aandelenmarkt in oktober deed een groot deel van het jaarrendement van aandelen verdampen, maar op de valreep van de maand stonden de aandelenkoersen opnieuw hoger dan waarop ze begonnen.

    Een interessant detail: De S&P 500 index heeft sinds juli 2013 iedere maand minstens één keer een nieuwe all-time high neergezet. Al zestien maanden op rij weet de index een nieuw record neer te zetten. Dat is een nieuw record, zo merkte de Wall Street Journal op. Op 28 maart 2013 brak de S&P 500 door het oude record van voor de financiële crisis en sindsdien is deze index met bijna 29% gestegen. Het rendement voor dit jaar staat op 11%, terwijl dat van een mandje obligaties op ongeveer 5% staat. Ter vergelijking: Goud in dollars staat op een verlies van 2,7% voor 2014, terwijl de zilverprijs 16,5% lager staat dan begin dit jaar.

    aandelen-obligaties-rendement

    Aandelen gaan op nieuw aan de leiding (grafiek van Quartz)

  • Een volatiele beursmaand, wat nu?

    Een volatiele beursmaand, wat nu?

    Wanneer u het financiële nieuws ook maar enigszins gevolgd heeft kan het u niet ontgaan zijn: aandelenmarkten bewogen zich in de maand oktober uiterst volatiel. Aanvankelijk daalden de beurzen fors. Het Financieele Dagblad besteedde er haar volledige voorpagina aan. En de NOS een apart item in haar achtuurjournaal. Maar zoals vaker het geval: wanneer de dalingen in de media breed uitgemeten worden is het meeste leed vaak al geleden… Zo ook deze keer. Aandelenmarkten zetten in de tweede helft van oktober een spectaculair herstel in waarmee de eerder opgelopen averij meer dan volledig ingelopen werd. De Dow Jones, ’s werelds bekendste beursindex, bereikte gisteren zelfs het allerhoogste niveau ooit. Beleggers die de recente paniekerige berichten in de media ter harte namen en besloten tijdelijk uit aandelen te gaan misten het herstel van ongeveer 10% in de afgelopen twee weken. Daarmee ‘verloren’ zij een jaar: 10% is meer dan van aandelen in een volledig jaar verwacht mag worden…

    Wat doen wij?

    In plaats van te proberen de aandelenmarkten te 'timen' zijn beleggers in individuele aandelen ons inziens veel beter af door op die individuele aandelen te focussen. Het is in ieder geval de aanpak waar we zelf consequent aan vasthouden. Wij besteden meer dan 95% van onze tijd aan het speuren naar en analyseren van individuele aandelen en de achterliggende bedrijven. Om vervolgens, gebaseerd op die research, goed gespreid in value-aandelen te beleggen (aandelen waarvan we de intrinsieke waarde duidelijk boven de beurswaarde veronderstellen). Een blik op de aandelenbeurs in totaliteit komt er amper aan te pas. Fluctuaties zoals die zich afgelopen maand hebben voorgedaan nemen we voor lief. Ze zijn onvermijdelijk bij het beleggen in aandelen en doen zich eens in de zoveel tijd voor. Maar goed om te weten: op termijn tenderen aandelenbeurzen opwaarts en geldt dat value-aandelen het als groep nog eens extra goed doen.

    Aandelenbeurzen bescheiden gewaardeerd

    Aandelenbeurzen mogen zich afgelopen maand uiterst volatiel gedragen hebben, erg duur zijn ze in onze ogen niet. Voor 's werelds belangrijkste beursindex (de Amerikaanse S&P 500) geldt momenteel een waardering die vrijwel gelijk aan haar historische gemiddelde is. Dat terwijl een wat hoger dan gemiddelde waardering ons op dit moment logisch zou lijken... Immers, bedrijven hebben momenteel bovengemiddeld veel cash op hun balans en corrigeert u daarvoor dan zijn de waarderingen wat lager dan ze in eerste instantie lijken te zijn. En daarnaast geldt, we noemden dit al wel vaker, dat de huidige extreem lage rente een wat bovengemiddelde waardering zou rechtvaardigen (wat momenteel dus niet het geval is). Maar dat aandelenbeurzen naar ons oordeel niet duur zijn betekent niet dat ze niet kunnen dalen. Zeker op korte termijn geldt dat aandelenbeurzen zich niet laten 'timen'. Speculeren wat beurzen op korte termijn zullen doen is dan ook verspilling van tijd en heel dikwijls ook van rendement! Hoewel aandelenbeurzen naar ons oordeel nog bescheiden gewaardeerd zijn, merken we op dat ook een 'gemiddelde waardering' nog geen aanleiding zou moeten vormen om de beurs de rug toe te keren. Dan mag namelijk nog steeds een rendement verwacht worden in lijn met het historische gemiddelde. Gecorrigeerd voor inflatie is dat zo'n 6,5% per jaar. Door: Hendrik Oude Nijhuis (http://www.warrenbuffett.nl) *Van het gespreid in value-aandelen beleggen mag een gemiddeld jaarrendement verwacht worden dat hier beduidend boven ligt.

  • Stresstest voor Banken is niet zo stressbestendig

    De opluchting onder politici en beleidsmakers in het grootste deel van de eurozone was bijna voelbaar afgelopen weekend. De uitslag van de stresstest mocht op zijn minst bevredigend genoemd worden. Politici als onze eigen minister van financiën, Jeroen Dijsselbloem spraken optimistisch van een nieuwe start die de toch wel zwakke economie zou kunnen schragen.

    Op het eerste gezicht is er inderdaad alle reden voor tevredenheid. De 130 grootste banken zijn een jaar lang binnenste buiten gekeerd en uiteindelijk zijn er slechts 8 voor het stressexamen gezakt. De betrokken banken werden gecontroleerd in hoeverre zij hun assets juist hadden gewaardeerd hebben, de zogeheten Asset Quality Review. Daar moest onder meer uit blijken of ze nog in staat waren drie jaar crisis op rij te doorstaan. De positieve uitslag heeft als consequentie, dat er door deze banken slechts € 6,35 miljard uit de markt gehaald hoeft te worden om aan de kapitaalseisen van de ECB te voldoen. Dat is een stuk minder dan het bedrag van € 50 miljard, waar de analisten van Goldman Sachs nog in augustus vanuit gingen. Vijf andere banken schoten weliswaar tekort, maar hadden in de loop van 2014 al voldoende stappen ondernomen om de gaten te dichten. Die vijf mochten op clementie van de ECB rekenen. Sinds het begin van 2014 hebben banken € 57,1 miljard uit de markt gehaald om hun Tier 1 kapitaal te versterken.

    euro-ecb

    Kredietverlening blijft krap

    De positieve uitslag betekent echter niet, dat de financiële hemel definitief is opgeklaard en dat banken inderdaad klaar zijn voor een nieuwe toekomst. Vanuit verschillende hoeken is gewezen op de informatie die verborgen was in de kleine lettertjes van de subparagrafen. Daarin viel wel degelijk verontrustende informatie te lezen. In een commentaar wijst KPMG erop, dat de winstgevendheid van banken nog steeds erg laag is en dat dit nog wel even kan voortduren. Volgens de accountants staat er op de Europese bankbalans nog steeds een bedrag open van € 879 miljard aan oninbare rekeningen. Daar moeten de banken zoveel voor reserveren, dat ze waarschijnlijk de komende jaren niet in staat zullen zijn een actievere rol in de kredietverlening te kunnen spelen. Een bancaire impuls vanuit de financiële sector is met andere woorden niet of amper te verwachten. Wat in potentie een groot probleem kan worden, is de al genoemde Asset Quality Review. Het kan nog wel weken tot maanden duren voordat precies duidelijk is hoe waarderingen tot stand zijn gekomen. Analisten hebben nu toegang tot alle denkbare gegevens en die gaan de komende tijd uitvissen of de ECB zijn werk wel serieus en geloofwaardig heeft gedaan. Dat kan aan het einde van het jaar duidelijk worden, als banken moeten melden onverwachte grote afschrijvingen te moeten plegen. Al die data over leningen en portefeuilles met onderpanden kunnen bovendien nog onverwacht serieuze gesprekken tot gevolg hebben tussen de banken en hun toezichthouder.

    ecb-stresstest-infographic

    Vooral de Italiaanse bankensector staat er slecht voor

    Te weinig kernkapitaal

    Critici wijzen erop dat er weliswaar slechts acht banken te kort schoten , maar dat ook hier de wens de vader van de gedachte is. Die acht banken hadden een Tier 1 kapitaal kleiner dan 5,5% van de omzet. Maar liefst 16 banken hebben een kernkapitaal variërend van 5,5% tot 7%. Tot deze groep behoren vier Duitse banken. In totaal zitten 31 banken tussen 5,5% - 10%. Voor veel beleggers is een kernkapitaal van 10% de feitelijke ondergrens voor een gezond eigen vermogen. Nog eens 28 zitten slechts 1% boven deze norm. Dat betekent dat in de komende jaren er meer banken in de problemen kunnen komen. De norm voor het Tier 1 kapitaal gaat over een poos immers verder omhoog. Boze tongen beweren, dat de ECB tot dusverre terug geschrokken is voor hogere kapitaalseisen om Duitsland niet voor het hoofd te stoten. Het is gemakkelijker banken uit zwakke landen al zak weg te zetten, dan mevrouw Merkel voor het hoofd te stoten. Bovendien zou de reactie in de markt heftiger geweest kunnen zijn als onomstotelijk bewezen was, dat grote Duitse banken feitelijk in de problemen zitten. Dat gevaar dreigt niet bij zwakke uit Zuid-Europa! Cor Wijtvliet

    monte-dei-paschi

    Monte dei Paschi in de problemen na stresstest ECB

    BELANGRIJK:

  • Dertien banken falen voor stresstest ECB

    Afgelopen zondag publiceerde de Europese Centrale Bank (ECB) de resultaten (pdf) van een stresstest onder 130 Europese banken. De centrale bank inventariseerde de bankbalansen en rekende door wat de impact van slechte economische omstandigheden zou zijn op de kapitaalbuffers van de bank. Uit deze analyse kwam naar voren dat dertien van de 130 onderzochte banken meer kapitaal moet ophalen om aan de gewenste kapitaalverplichtingen te kunnen voldoen. Dit zijn, niet geheel verrassend, vooral banken die gevestigd zijn in de PIIGS-landen. Deze banken hebben naar verhouding veel slechte leningen op de balans staan, leningen waarop een betalingsachterstand zit of waarvan het onderpand in waarde gedaald is.

    De ECB schrijft in haar rapport dat de waarde van de bezittingen van de 130 onderzochte banken voor €48 miljard te veel in de boeken staan. Dat betekent dat er nog veel afwaarderingen moeten plaatsvinden om de balans op te schonen, de ECB spreekt in haar rapport van afwaarderingen die kunnen oplopen tot €136 miljard. De banken moesten voor de stresstest voldoen aan een 8% buffer in normale economische omstandigheden en 5,5% in het slechte scenario.

    Stresstest

    Met het doorlichten van de 130 grootste banken van de Eurozone heeft de ECB naar schatting 81,6% van de totale bezittingen van alle banken getest. Het doel van de stresstest was om enerzijds de zwakke plekken in het banksysteem te identificeren en anderzijds om vertrouwen te scheppen in het Europese bankwezen als geheel. Banken met een balanstotaal van meer dan €30 miljard werden aan de stresstest onderworpen, maar ook banken groter dan €5 miljard als hun balanstotaal groter was dan 20% van het bbp van het betreffende land. Banken die onder deze grens lager werden alleen meegenomen als ze tot de top drie van grootste banken in het land behoorden.

    capital-shortfall-country

    De bankbalansen zijn het zwakst in Cyprus en Griekenland (Bron: ECB)

    Probleembanken

    De banken die het slechtst uit de stresstest kwamen zijn het Griekse Eurobank en de Italiaanse bank Monte dei Paschi Siena. Deze banken moeten respectievelijk €1,76 en €2,11 miljard aan kapitaal ophalen om de buffers op het gewenste minimum te brengen. De totale lijst van probleembanken ziet er als volgt uit, met tussen haakjes het bedrag dat de genoemde banken nog moeten toevoegen aan hun kapitaalbuffers:
    • Eurobank (€1,76 miljard)
    • Monte dei Paschi Siena (€2,11 miljard)
    • National Bank of Greece (€0,93 miljard)
    • Banca Carige (€0,81 miljard)
    • Banco Comercial Portugues (€1,15 miljard)
    • Osterreichischer Volksbank-Verbund (€0,86 miljard)
    • permanent tsb (€0,85 miljard)
    • Banca Popolare die Milano (€0,17 miljard)
    • Banca Popolare di Vicenza (€0,22 miljard)
    • Dexia (€0,34 miljard)*
    • Hellenic Bank (€0,18 miljard)
    • Nova Ljubljanska banka (€0,03 miljard)
    • Nova Kreditna Banka Maribor (€0,03 miljard)

    capital-raised-by-banks

    Sinds het uitbreken van de economische crisis hebben Europese banken hun kapitaalbuffer sterk uitgebreid (Bron: ECB)

    Monte dei Paschi

    Naar aanleiding van deze resultaten gaf Credit Suisse specifiek een waarschuwing af voor Monte dei Paschi. Dat bleef niet zonder gevolgen, want vandaag opende het aandeel van deze bank ruim 15% lager. De handel in het aandeel werd tijdelijk stilgelegd, maar op het moment van schrijven is het verlies verder opgelopen tot 17,55%. De financiële markten houden er serieus rekening mee dat de oudste bank ter wereld (Monte dei Paschi werd opgericht in het jaar 1472) de Europese schuldencrisis niet zal overleven.

  • ING: Dividend steeds belangrijker onderdeel rendement

    67% van de institutionele beleggers wereldwijd voorziet dat dividenden de komende drie jaar een groter deel zullen gaan uitmaken van het totale rendement op hun aandelenbeleggingen.
    Dit blijkt uit onderzoek(1) van ING Investment Management (ING IM). Van de ondervraagde beleggers beweert 16% zelfs dat het belang van dividenden “drastisch” zal gaan toenemen. ING IM maakte een uitsplitsing van de vermogensrendementen van de laatste veertig jaar. Hier kwam uit naar voren dat, voor een belegger met een tijdshorizon van ten minste vijf jaar, ruim 70% van het totale reële rendement afkomstig is van dividendrendement en dividendgroei. Vermogensgroei vertegenwoordigt minder dan één derde.

    Het onderzoek van ING IM geeft aan dat institutionele beleggers hun aandacht steeds meer verleggen naar aandelen en beleggingsstrategieën die een hoog dividend uitkeren. Bijna een op de vier (24%) beweert dat beleggers hun blootstelling op dit vlak de afgelopen twee jaar “drastisch” hebben uitgebreid. Dit terwijl 46% gelooft dat zij hun positie “licht” hebben uitgebreid. Tussen nu en 2016 verwacht 53% dat institutionele beleggers hun blootstelling aan beleggingsstrategieën zullen uitbreiden, terwijl slechts 15% verwacht dat ze deze blootstelling zullen terugschroeven.

    Waardebeleggen

    “Onder ‘waardebeleggers’ is dividendbeleggen de favoriete strategie,” aldus Nicolas Simar, Head of Equity Value bij ING Investment Management: “Studies geven aan dat waardeaandelen gemiddeld een hoger rendement opleveren en dat een op dividend gebaseerde waardebenadering een kwaliteitsvoordeel met zich meebrengt. Daarnaast wordt een aantrekkelijker risico-rendementprofiel geboden, in de vorm van een lagere volatiliteit en meer defensieve eigenschappen. Uit ons onderzoek blijkt dat beleggers zich meer bewust worden van de vele, toenemende voordelen van dividendbeleggingen. Twee derde van de ondervraagden gelooft zelfs dat institutionele beleggers hierin steeds meer uitgaan van een strategische visie op de lange termijn, in plaats van tactische manoeuvres op de korte termijn.” Maar waarom stijgt hoog dividendbeleggen eigenlijk in populariteit? Volgens 46% van de ondervraagden zullen dividenden een steeds belangrijker onderdeel vormen van het totale rendement op beleggingen. Daarnaast denkt 30% dat obligaties onaantrekkelijk zullen blijven en 10% gelooft dat de dividenduitkeringen zullen toenemen. De resterende 4% voorziet dat steeds meer ondernemingen hoge dividenden zullen gaan uitkeren, waardoor het assortiment zal groeien. De bevindingen uit dit artikel komen uit eigen onderzoek van ING IM, een enquête die in september 2014 door Citigate Dewe Rogerson is uitgevoerd onder 102 internationale institutionele beleggers.

    dividends

    Veel institutionele beleggers verwachten dat dividend een steeds groter onderdeel zal vormen van het totale rendement

  • Grafiek: De vlucht van aandelen naar dollars en goud

    Op 18 september zette de Amerikaanse S&P 500 index nog een nieuwe all-time high neer, maar een maand later ziet het plaatje er opeens veel minder rooskleurig uit. Deutsche Bank maakte een overzicht van het totale rendement dat verschillende beleggingscategorieën sinds het begin van dit jaar behaalden. Van de grote waardestijging die de S&P 500 dit jaar gemaakt heeft is nog maar 2% over, terwijl veel Europese beurzen zelfs lager staan dan begin dit jaar. De Griekse beurs staat momenteel bijna een kwart lager dan begin dit jaar!

    Beleggers vluchten opnieuw naar de bekende veilige havens. Zo steeg de dollarindex en klom de goudprijs naar het hoogste niveau in vier weken. De angst voor een nieuwe crisis raakt ook de olieprijs, die door een stijgende productie wereldwijd al een paar maand onder druk staat. Sinds de zomer is de olieprijs met een kwart gedaald.

    return-assets-2014  

    De aandelenmarkten hebben in vier weken veel koerswinst verspeeld (Bron: Deutsche Bank)

  • Video: Robert Shiller over de aandelenmarkt

    De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Robert Shiller werd onlangs door Jason Zweig geïnterviewd voor de Wall Street Journal. Shiller won vorig jaar, samen met Eugene Fama en Lars Peter Hansen, de Nobelprijs voor de economie met onderzoek naar economische bubbels en de waardering van financiële activa. Volgens Shiller zijn Amerikaanse aandelen op dit moment hoog gewaardeerd ten opzichte van het historische gemiddelde, maar ook zijn ze in historisch perspectief nog niet op een all-time high aangekomen. Dit wordt bevestigd door de meest recente data die Shiller gebruikt voor zijn onderzoeken. Hieruit komt ook naar voren dat meer beleggers aandelen momenteel duur vinden, al zijn het er nog niet zo veel als in 2000.

    Waarom bleef het geloof in de efficiëntie van financiële markten zo lang overeind?

    “In de jaren zestig had je Eugene Fama en anderen die op basis van uitvoerige data analyse de conclusie trokken dat de financiële markten efficiënt zijn. De onderzoekers dachten het bewijs geleverd te hebben dat financieel analisten het ook niet wisten. Het duurde een decennia of twee voordat men begon in te zien dat ook de efficiënte markt hypothese geen stand kon houden.

    Het idee dat aandelenkoersen moeten dalen als deze hoog staan, een vrij simpel idee. Ik heb het dan over markten in het algemeen. Ik kijk naar de aandelenkoersen, gedeeld door het 10-jaars gemiddelde van de winst (CAPE10 of Shiller PE). Voor de S&P 500 index staat deze ratio op 26, historisch is dat 15. Het is dus hoog, maar niet extreem hoog, zoals in 2000. Toen stond deze ratio op 45. Als je er vanuit een historisch perspectief naar kijkt valt er nog rendement te halen, maar niet meer zo extreem veel als sommige mensen verwachten.”

    Veel van je onderzoeksdata laat zien dat vermogensbeheerders hoge bedrijfswinsten vertalen naar goede beursresultaten in de toekomst, terwijl economische theorie het tegenovergestelde zegt.

    “Als het rendement in het verleden hoog is geweest denken mensen dat het aandelenrendement ook wel hoog zal blijven en dat de koersen zullen blijven stijgen.”

    Zijn de verwachtingen te hoog geworden? "Ja, ik denk van wel. Als je terugkijkt naar de all-time high voor de markt ten opzichte van de winsten in 2000, toen verloor men ook het vertrouwen in alsmaar stijgende aandelenkoersen. Men geloofde dat aandelen de beste investering waren, maar tegelijkertijd zei men ook dat aandelen wel duur waren geworden. Mijn nieuwste cijfers laten zien dat men opnieuw vertrouwen begint te verliezen in de waardering van aandelen. Het is nog niet zo extreem als in 2000, maar we gaan wel die kant op. Pensioenfondsen maken vaak nog de aanname dat het rendement op aandelen in de toekomst vergelijkbaar zal zijn met het verleden. Ik denk dat daar een grote vergissing mee gemaakt wordt." Wat moeten beleggers doen die de waardering van aandelen te hoog vinden? En die obligaties ook aan de dure kant vinden. Hoe kunnen zij diversificeren? Welke alternatieven zijn er die nog aantrekkelijk geprijsd zijn. "Dat is een diepe vraag, die kan ik moeilijk naar tevredenheid beantwoorden. Maar kijk eens naar aandelenmarkten in het buitenland. In sommige gevallen is de CAPE10 ratio veel lager, bijvoorbeeld in de PIIGS-landen en in opkomende markten. Ook in China is de koers/winst verhouding laag. Persoonlijk heb ik belegd in deze markten. Ik handel niet op basis van een ijzeren regel. Wel denk ik dat je een bepaalde systematiek moet hebben, dat je een soort waardebelegger moet zijn."

    shiller-pe-ratio-historical

    Shiller PE ratio kijkt naar gemiddelde koers/winst verhouding van tien jaar

  • Video: Harald Benink over de bankenunie

    Lex Hoogduin sprak met hoogleraar Banking & Finance Harald Benink over de Europese bankenunie, een unie die in 2012 werd opgezet om een toekomstige bankencrisis in de eurozone effectiever aan te kunnen pakken. De Europese schuldencrisis in 2012 maakte duidelijk dat er nieuwe instrumenten en procedures moesten komen om de stabiliteit van het Europese bankenstelsel te vergroten. Ierse banken waren in de problemen gekomen, Spaanse banken hadden nieuw kapitaal nodig en ook elders in de Eurozone groeide de twijfels over de degelijkheid van de banken. De reddingsprogramma’s voor landen als Griekenland, Spanje en Portugal bleken zeer kostbaar, maar waren noodzakelijk om verdere escalatie van de crisis te voorkomen.

    Harald Benink legt in het gesprek met Lex Hoogduin uit dat de Europese bankenunie gestoeld is op drie pilaren: Bankentoezicht op Europees niveau, een standaardprocedure voor de aanpak van probleembanken en de verdeling van de verliezen (het resolutiemechanisme) en een Europees depositogarantiestelsel. Dit pakket aan maatregelen werd volgens Benink geïntroduceerd om te voorkomen dat een bankencrisis in de toekomst ook tot een landencrisis zou leiden. In 2012 werd duidelijk dat het mogelijk omvallen van banken ook grote gevolgen zou hebben voor de staatsschuld en de overheidsfinanciën.

    De video duurt een klein half uur en is afkomstig van Lexhoogduin.com.