Categorie: Goud en Zilvermarkt

Op Marketupdate leest u dagelijks het laatste nieuws over goud, zilver en andere edelmetalen. In welke landen wordt het meeste goud gekocht? En wat is het nieuws achter de laatste stijging of daling van de goudprijs? En welke ontwikkelingen zijn voor u als goudbelegger interessant? Volg de ontwikkelingen op de voet via onze site.

  • Vertaling freegold interview met Koenraad Verheyden

    Begin oktober vorig jaar werd Koenraad Verheyden geïnterviewd door het Freegoldforum. Ik had zelf nog niet van deze man gehoord, maar hij heeft een interessant verhaal te vertellen. Koenraad koopt al veertig jaar goud en begon dus al met het kopen van goud kort na het uiteenvallen van het Bretton Woods systeem in 1971. Hij is dus echt een expert, die kan meepraten over de ontwikkelingen op het gebied van goud en valuta en die vanaf het begin meemaakte hoe de freegold theorie ontstaan is.

    In het onderstaande interview komt de rol van de Amerikaanse dollar aan bod in het heden en in de toekomst. Ook wordt er uitgebreid gesproken over de werking van freegold en de gedachte achter deze theorie. Het onderstaande is een volledig uitgeschreven vertaling van het transcript dat te vinden is op Freegoldforum.com. Het originele interview is opgenomen in het Engels en staat tevens op Youtube. Klik voor die audio opname ook op bovenstaande link. Elke keer als in onderstaande tekst het woord ik gebruikt wordt, dan slaat dat op de interviewer van het Freegoldforum.

    ===========================================================

    FG: Hallo allemaal!

    Vandaag praten we met Koenraad Verheyden, een particuliere belegger die al meer dan veertig jaar goud koopt. Hij heeft op het inteet al veel geschreven over goud en over het freegold concept in het bijzonder. Dat freegold onderwerp maakte mij nieuwsgierig en daarom is het me een genoegen om te praten met iemand die freegold al vanaf het begin heeft meegemaakt.

    Maar voordat we beginnen te praten over het freegold concept, laten we eerst even teruggaan naar het moment waarop het allemaal begon. Dat is inmiddels meer dan veertig jaar geleden. Dat moet direct na het einde van het Bretton Woods systeem geweest zijn.

    Koen: Precies! Het waren de turbulente jaren ’70, waarin we een oliecrisis hadden en waarin Nixon het goudloket sloot. Vanaf dat moment begon het Amerikaanse schuldenprobleem te groeien, het probleem waar we nu nog steeds mee te maken hebben. Dat was toen de belangrijkste reden waarom goud mijn aandacht trok. Toen begon ik goud te bestuderen. Later begon ik goud te kopen, te verhandelen en te verzamelen.

    FG: Ok. Dat is misschien niet helemaal duidelijk voor mensen – zoals ik – die deze periode niet zelf hebben meegemaakt. Kun je die tijd beschrijven voor het publiek? Was het turbulent in politieke zin? Of vanuit monetair perspectief?

    Koen: Het was een zeer, zeer turbulente periode, in alle opzichten. Politiek, sociaal, economisch en financieel. De Amerikaanse dollar, die almachtige wereldreservemunt, kwam onder druk te staan omdat Nixon een einde maakte aan de inwisselbaarheid van dollars voor goud. Dus iedereen die toen nog dollars aanhield als reserve hadden geen recht meer om die reserve ooit nog in te wisselen voor goud! En dat was een eenzijdig besluit, genomen door het dollar regime.

    FG: Het was dus als een schokgolf die door het financiële en monetaire systeem ging?

    Koen: Precies!

    FG: Juist. Wat feitelijk moeilijk te begrijpen is voor mensen zoals ik. Wij zijn opgegroeid in een relatief stabiele tijd, waarin er bijna geen zichtbare inflatie was en waarin er weinig politieke onrust was. Dus het was toen een hele andere tijd.

    Laten we onze blik verschuiven naar het heden, omdat we net zijn verschoven van een liquiditeitscrisis in 2007 en 2008 naar een grootschalige crisis van overheidsschulden. Hoe zou je de economische situatie beschrijven waar we ons nu in bevinden?

    Koen: Nou, dat is samen te vatten in vier woorden: Het is de “schuld gedreven, politieke economie”. De primaire aanjager van deze economie is schuld! Geen economie zonder het opstapelen van schulden. Schulden op schulden! En onze economie wordt door politiek gedreven! We hebben niet de vrije markt zoals we die ons allemaal hebben voorgesteld. Het draait om politiek en schulden zijn politiek. Economie is politiek en politiek is economie!

    FG: Juist, dus de bekende uitspraak dat we een vrije markt hebben en dat die vrije markt in deze crisis gefaald heeft is geen uitspraak waar je het mee eens kunt zijn.

    Koen: Eigenlijk hebben we nooit een vrije markt gekend! Er bestaat niet zoiets als een vrije markt. Alle markten worden gestuurd. Gestuurd door politiek.

    FG: Juist. En ik denk dat er vanaf het begin al sprake was van enige manipulatie in markten. En hoeveel anders is de huidige situatie, vergeleken met het moment veertig jaar geleden waarop je begon met het kopen van goud?

    Koen: Naar mijn mening is het van kwaad naar erger gegaan. Meer politiek en meer schulden, om de simpele reden dat het een systematisch probleem is. En het geen cyclische beweging of een soort bedrijfscyclus, maar een systematisch probleem. Vandaag zien we het resultaat van veertig, vijftig, zestig, bijna zeventig jaar van mismanagement. Een meer en meer politiek gedreven economie. Minder vrije markt en steeds verder verwijderd van het principe van meritocratie. En dat heeft ook effect op ons sociale leven. Mensen verliezen het overzicht. De orgie van schulden stapelen begint de Westerse samenleving compleet te overheersen. En het resultaat daarvan zien we vandaag de dag.

    FG: Juist. Je brengt het woord meritocratie naar voren, in relatie tot het begrip schuld. Ik denk dat je wilt zeggen dat schulden in feite het economische gedrag en de economische functie in onze maatschappij verstoren. Kun je iets meer vertellen over meritocratie en welke relatie dat heeft tot schulden?

    Koen: Ja. Er is in feite niets verkeerd met schulden maken, zo lang het maar productieve schuld is. Maar zodra onproductieve schulden niet meer betaald kunnen worden, de hele economie van de Westerse wereld, zien we dat meritocratie ook vervalt. Denk bijvoorbeeld aan subsidies, over private belangengroepen die onproductieve schulden kunnen uitbuiten voor hun eigen winsten. De schulden in de financiële sector is zo gigantisch groot geworden dat het de wereldwijde fysieke economie is gaan domineren. Normaal gesproken zou het omgekeerd moeten zijn. Je hebt dan een gezonden economie, een fysieke economie, en een dienende financiële sector. In feite hebben we vandaag de dag dus een wereld die ondersteboven hangt.

    FG: Juist.

    Koen: Ja.

    FG: OK. Omdat je het hebt over goede schulden impliceer je dat er ook slechte schulden zijn. Als ik denk aan goede schuld, dan denk ik bijvoorbeeld aan het volgende: In de tijd van de Amerikaanse kolonisatie kon men leningen verstrekken aan een nieuwe kolonie. En met die lening kon met een boerderij bouwen en zichzelf productief maken. Het maken en verkopen van goederen, zodat de lening kon worden afbetaald en men een inkomen kon genereren. If denk dat dat de juiste definitie is van goede schuld.

    Koen: Precies.

    FG: Dus eigenlijk draait onze economie vandaag op slechte schulden?

    Koen: Ja.

    FG: Ok, en als ik daar een voorbeeld van mag geven, dan denk ik aan iemand die een lening afsluit om een vakantie af te betalen. Dat is natuurlijk een complete verspilling van geld omdat er niets productiefs gedaan wordt met die lening. Je bent simpelweg de waarde van die lening aan het veietigen.

    Koen: Ja, en omdat schulden en geld hetzelfde is zorgt onproductieve schuld voor ‘nep geld’.

    FG: Juist. We moeten dus het verschil in gaan zien tussen onze schuldgedreven wereld, wat in feite ons geld is, en de reële economie.
    Omdat de meeste mensen niet vertrouwd zijn met het beleggen in goud beschrijft wordend e mensen die dat wel doen ‘gold bugs’ genoemd. Men denkt dat deze goudbeleggers pleiten voor hard geld en dat ze terug willen keren naar een goudstandaard. Maar jij bent niet één van die mensen die terug verlangt naar een goudstandaard, maar naar iets anders dat freegold heet. Kun je dat uitleggen voor onze luisteraars?

    Koen: Ja. Onder de oude standaard was er een vaste prijs voor goud. Met de nadruk op vaste prijs. Vandaag de dag is dat nog steeds $42,22 per troy ounce. Die standaard met een vaste goudprijs heeft volledig gefaald. Daarom moest Nixon het goudloket sluiten in 1971. Omdat er teveel mismanagement was in de monetaire sfeer groeide de dollarschuld zo astronomisch dat de dollars niet meer ingewisseld konden worden voor fysiek goud. Amerika kon niets anders doen dan stoppen met het inwisselen van dollars voor goud tegen een vaste prijs.

    Vandaag de dag bestaat er nog steeds een soort goudprijs standaard met een vaste goudprijs, maar dan in een andere vorm. De goudprijs wordt gemanipuleerd – of bevroren zoals je wilt – die diegene die graag een dollar willen hebben die even goed is als of beter is dan goud. Dat is natuurlijk belachelijk! Niets kan zo goed zijn als of beter zijn dan goud. Zeker een door schulden overladen valuta niet. Daarom kwam de vraag bij sommigen op: “hoe kunnen we de goudstandaard veranderen”? Die oude vaste dollarprijs van goud. En mensen als Jacques Rueff, die diende onder de Franse regering van de Gaulle, kregen het idee om de goudprijs vrij te laten bewegen. Een vlottende goudprijs.

    Dat idee was voor het dollar regime moeilijk te verteren. Hoe kon het ooit mogelijk zijn dat goud beter is dan de dollar als wereldreservemunt. Ze konden het zich gewoon niet voorstellen. Vandaag de dag is het anders. Het dollar regime zal op een dag de nieuwe situatie moeten accepteren, want de goudprijs komt al steeds meer los en kan steeds vrijer bewegen. En dat is de vrij vlottende Goud-Waarde-Standaard. Je vermogen is verzameld in fysiek goud, dat voor eeuwig waarde en koopkracht kan behouden! En dat is niet het geval met de dollar! Dus het goud laat de wereld langzaam maar zeker zien dat ze beter is dan de dollar. Dat is in het kort het verhaal van wat er gebeurde van 1971 tot en met nu en hoe dat zich nog steeds ontwikkelt.

    FG: OK, dus freegold is eigenlijk een omgeving waarin goud vrij mag bewegen ten opzichte van alle valuta?

    Koen: Ja.

    FG: Je zei dat de goudprijs vandaag de dag nog steeds wordt gemanipuleerd. Dan moet ik er maar van uit gaan dat het wordt gemanipuleerd door diegene die het meest profiteren van de dollarstandaard, de dollar als wereldreservemunt. En dat is de Amerikaanse overheid.

    Koen: Ja.

    FG: Of zijn het misschien de Amerikaanse of inteationale banken?

    Koen: Nee, het is het dollarsysteem, dat beheerd wordt door het dollar regime. En de Amerikaanse dollar is de wereldreservemunt. Iedereen in de hele wereld die een vat ruwe olie of een andere grondstof wil kopen moet dat doen met Amerikaanse dollars. Dus in feite is iedereen op die manier een slaaf van de dollar. Als jouw valuta opgelegd wordt aan de rest van de wereld wil je geen concurrent hebben die zegt: “He, je bent alleen maar een rekeneenheid. 100% schuld.” En wie of wat kan zoiets zeggen? Juist, een stuk goud metaal! Want goud is niemands schuld, het kent geen tegenpartij risico. En aan de andere kant is de dollar het middelpunt van het wereldwijde financiële systeem. En alle andere valuta bewegen rondom de Amerikaanse dollar, de wereldreservemunt. Waarom hebben we wel valuta die vrij ten opzichte van elkaar mogen bewegen, maar geen vrij bewegende goudprijs? Waarom moet de prijs van goud gemanipuleerd worden? Precies om de reden die je noemt in jouw vraagstelling. Het manipuleren van de goudprijs dient het dollarsysteem, waarin de Amerikaanse dollar een monopolie heeft op de rest van de wereld.

    FG: Juist, dus laten we inzoomen op freegold. Je zegt dat we gaan sparen in fysiek goud. Maar daaruit volgen een aantal ingrijpende implicaties. Kijk bijvoorbeeld naar ons huidige monetaire systeem, hoe we vandaag de dag geld gebruiken. We hebben nu nog euro’s in onze portemonnee om mee te kunnen betalen. Hoe ziet dat er onder freegold uit?

    Koen: Natuurlijk, dit zijn modee tijden! We zullen valuta blijven gebruiken, alle valuta. Een valuta is simpelweg een rekeneenheid. Je kunt alles verhandelen in die rekeneenheid, ongeacht welke valuta het is. Maar de valuta die we vandaag de dag hebben zijn geen opslag van waarde meer. Dat is vanwege de simpele reden dat geld als schuld wordt gecreëerd en dat schuld niet kan fungeren als waardeopslag. Dus, wat de wereld in feite nodig heeft is een geschikte manier om waarde in op te slaan. En die bestaat toevallig al meer dan zesduizend jaar. En de enige, die altijd nog hetzelfde is gebleven: het gele edelmetaal!

    FG: Ok. Ik denk dat je uitstekend hbt beschreven dat onze valuta, valuta die zijn gebaseerd op schuld, eigenlijk per definitie niet kunnen fungeren als waardeopslag. Omdat, als we nieuw geld lenen, we daar een rente over moeten betalen. Dat betekent dat de schuld (de geldhoeveelheid) altijd zal blijven groeien in omvang. En dat het daardoor naar verloop van tijd altijd zal blijven dalen in waarde.

    Koen: Juist.

    FG: Ok. Maar als als we elk overschot aan valuta omzetten in fysiek goud, als een vorm van spaargeld, dan zal dat grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld banken. Die houden spaargeld aan als kapitaal, als onderpand voor uitstaande leningen. Ik kan me dus voorstellen dat als er geen spaarrekeningen meer zijn bij banken, dat serieuze gevolgen heeft voor de manier waarop de banken werken. Nietwaar?

    Koen: Nee, omdat we transacties altijd zullen blijven uitvoeren met behulp van valuta. Dit zijn modee tijden en het gebruik van valuta zal altijd blijven bestaan. Maar goud hoeft niet alleen te functioneren als waardeopslag, ook heeft het een disciplinerende werking voor diegene die het financiële en monetaire systeem controleren. Ik zal het uitleggen: Vandaag de dag zijn er suggesties dat commerciële banken goud in hun reserves moeten opnemen, fysiek goud. Simpelweg omdat klanten van de bank die niet meer in valuta willen sparen dan fysiek goud kunnen vragen. Commerciële banken zijn verplicht het fysieke goud te leveren aan hun klanten. Wat doet een klant met de bank als deze zijn goud opvraagt? Hij zegt in feite: “He, ik vertrouw jouw beleid niet meer. Je doet de verkeerde dingen en je hebt een verkeerd beleid. Ik leg mijn vertrouwen weer in goud! Geef mij het goud maar, ik wissel mijn valuta in voor goud. En zodra ik je weer vertrouw en je kunt aantonen dat je goed beleid voert, dan verkoop ik mijn goud misschien wel weer om het weer om te zetten in geld op de bankrekening.” Dat is de disciplinerende werking die uitgaat van goud.

    FG: Ok. Maar als nu er ergens sprake van is, dan is het wel van een gebrek aan discipline. Dus ik denk dat we tenminste wat veranderingen kunnen zien aan de hoeveelheid echt kapitaal dat banken moeten aanhouden. Is het niet?

    Koen: Het punt is dat banken, commerciële banken en investeringsbanken, werken op basis van een fractioneel systeem. En die fractie is zo flinterdun geworden, dat wat er ook gebeurt, een ongeluk (door schulden veroorzaakt uiteraard), de bank zal laten omvallen omdat ze onvoldoende reserves heeft. Nou, hoe simpel zou het zijn als banken bij wet verplicht werden om fysiek goud aan te houden als reserve. Net zoals de Europese Centrale Bank dat vandaag de dag doet. De goudprijs kan dan vrij bewegen en stijgt op die manier mee met de productie van schulden. Groeit de geldhoeveelheid, dan stijgt ook de goudprijs. En goud behoudt altijd haar waarde, het heeft altijd koopkracht, ongeacht de omvang van de schuldenberg. Dus, banken hebben met fysiek goud altijd een betrouwbare en liquide reserve waarop ze kunnen vertrouwen in tijden van stress. En dat is het voordeel van fysiek goud, dat makkelijk te controleren en te beheren is. Goud in het banksysteem heeft een disciplinerende werking, het disciplineert commerciële banken om niet teveel leningen te verstrekken en risicovolle manoeuvres te maken die mogelijk zijn onder het systeem van fractioneel bankieren.

    FG: Juist. Om terug te keren naar wat je zei over goud dat opeisbaar is bij de bank. Dat is misschien zo in België, maar ik ben niet op de hoogte van een soortgelijke verplichting hier in Nederland, dat banken juist spaargeld in goud moeten kunnen uitleveren. Dat is dus een unieke situatie voor het Belgische banksysteem.
    Om verder te gaan: Als we dus overstappen naar een freegold omgeving, wat voor invloed zou dat hebben op de manier waarop banken en landen met elkaar handelen? Denk bijvoorbeeld aan de inteationale betalingsbalans. Kun je uitleggen hoe dat er uit zal zien in freegold?

    Koen: Dat is een goede vraag. Er zal geen goudwisselstandaard zijn, omdat er van de vrij vlottende goudprijs (wat we freegold noemen) al een disciplinerende werking uit gaat. Waarom zou land A, dat een tekort heeft met land B, dat verschil willen opvulen met goud? Nee. Die landen die geen goud hebben, en die niet kunnen vertrouwen op een goudvoorraad, zullen in dat geval arm blijven. Net zoals landen die geen olie of andere waardevolle grondstoffen in de bodem hebben. Die landen moeten dus in staat zijn hun welvaart uit een andere activiteit te verkrijgen. Die zullen dus op de vrije markt goud moeten kopen, met geld dat ze verdienen door een overschot op de handelsbalans.

    FG: Ok. Dus je ziet wel wat verschuiving van het goud, maar het uitgangspunt is dat de economie moet groeien en goederen moet exporteren. Dat is niet zoiets als het vereffenen van een handelsbalans.

    Koen: Nee, de landen die geen olie hebben moeten dollars verdienen met export, om vervolgens met die dollars olie te kunnen kopen. Landen die rijk willen worden en hun reserves willen uitbreiden met goud van een ander land, zullen daar hard voor moeten werken. En ze zullen het buitenland moeten betalen in een betrouwbare valuta om het goud in bezit te kunnen nemen.

    FG: Juist. Om terug te gaan naar de huidige crisis. We horen mensen nauwelijks praten over oplossingen. Maar soms horen we politici de SDR van het IMF noemen als een mogelijke oplossing. Ze beschrijven de SDR als de basis voor een alteatief inteationaal monetair systeem. Geloof je dat de SDR een oplossing is, of denk je dat freegold een beter alteatief is?

    Koen: Nee, de SDR is een complete mislukking. Het is helemaal geen oplossing en dat is het ook nooit geweest. Het is slechts een synthetische valuta, en die is waardeloos. Er zit geen disciplinerende werking achter, net als elke andere valuta op zichzelf. Of het nou een mandje van valuta is of niet. De SDR is compleet waardeloos. Het zit er maar niets te doen.

    FG: Juist, de SDR is eigenlijk ook maar gewoon een vorm van schuld, nietwaar?

    Koen: Ja.

    FG: Juist. Maar als we naar een freegold systeem gaan, dan zijn onze schuldenproblemen nog niet weg. Die zullen niet vanzelf verdwijnen, denk je wel? Ik bedoel, hoe zal dat probleem aangepakt moeten worden onder freegold?

    Koen: Helaas gaat die astronomisch hoge schuld nooit weg. We hebben alleen wat onderpand nodig om de schulden te dekken en het systeem te herkapitaliseren. Vandaag de dag doen we ons uiterste best om die astronomisch hoge schuld liquide te houden. Nu is die liquiditeit geen probleem, omdat we zoveel geld kunnen printen als nodig is. Ik verwijs naar Alan Greenspan, die dat expliciet zei op CNBC. Nu denk ik dat goud, vrij bewegend goud, op een zekere dag, naar mijn zeer bescheiden mening, zal dienen als onderpand voor de schulden. Alleen om die astronomisch hoge schuldenberg te dekken. Het zal fungeren als een soort bodem, een bodem die in tandem zal stijgen met de groeiende schuldenberg, de orgie van schulden. En wie dan geen goud heeft zal buiten de boot vallen. Die zal moeten werken om wat goud te kunnen kopen, anders zullen ze net als Griekenland vandaag de dag buiten de boot vallen.

    FG: Juist, die zullen verdrinken in hun schulden. Er is geen vloer waar ze op kunnen staan, die ze boven water houdt.

    Koen: Juist.

    FG: Ok, dus eigenlijk kun je zeggen dat er nogal een ramp op de weg voor ons ligt te wachten. Dat is iets wat we eerst zullen moeten aanpakken?

    Koen: Ik denk van wel, we stevenen op een ramp af. Omdat de astronomische schuldenberg al haar geloofwaardigheid al heeft verloren. En om al deze schulden weer geloofwaardig te maken moet er een extee factor ingebracht worden en dat is opnieuw goud. Je kunt niet kredietwaardig worden en blijven zonder een beetje fysiek goud in je bezit te hebben. Onmogelijk! Omdat ons geld, onze valuta, onze politiek gedreven economie, een schuld gedreven economie is. Zonder goud is dit systeem niet vol te houden. Maak van goud ‘tier 1’ kapitaal, een opslag van waarde en een reserve. Dan is alles opgelost. Dus we moeten stoppen met goud als probleem te zien. Het is geen concurrent voor de dollar, het is de ultieme manier om schulden te vereffenen. Maak van goud de oplossing, niet het probleem.

    FG: Juist. En als schulden het probleem zijn onder onze crisis, dan zullen diegene die het meest geleend hebben het hardst geraakt worden. In die zin kun je stellen dat die vooral een probleem is van de Westerse wereld en niet zo zeer van de opkomende economieën, laat staan Afrikaanse landen. In sommige landen hebben mensen nauwelijks geld, laat staan hoge schulden.

    Koen: Nee, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, Oost en West. Bedenk dat het ‘Oosten’, de exportlanden, naar schatting 7 tot 8 biljoen dollars in Amerikaanse staatsobligaties aanhouden als reserve. Wat bij hun op de balans van de centrale bank staat als een reserve, is in feite 100% dollarschuld. Wat ze nu dus proberen te doen is om zoveel mogelijk goud te kopen als waar ze hun handen op kunnen leggen. Ze kunnen het niet op de open markt kopen, omdat het daar niet in die hoeveelheden beschikbaar is. Als ze daar goud zouden kopen in de hoeveelheden die ze zouden willen, dan zou de goudprijs onmiddellijk exploderen naar ongelooflijk hoge niveaus. Dus wat doen die landen, China, Rusland en alle andere kleine landen die nog weinig goud hebben, die gaan massaal graven naar goud. Ze verkopen het goud niet en ze exporteren ook niets meer. Ze slaan het op in hun eigen centrale banken en proberen zoveel mogelijk goud binnen te halen uit goudproducerende landen als Zuid-Afrika, Canada en de VS. Maar langzamerhand komen ook deze landen erachter dat er iets gaande is met dat goud, dat de afgelopen twintig tot dertig jaar onder de radar is gebleven. Ze beginnen achterdochtig te worden en willen het goud liever voor hunzelf houden. Maar sommige goudproducerende landen zijn zo arm dat ze eigenlijk wel moeten verkopen wat ze hebben. Die landen verkopen nu hun kostbare ondergrondse goudreserve aan landen die erin geslaagd zijn een overschot te produceren op de handelsbalans.

    FG: Juist, ja, ik zie het. En kun je een tijdlijn schetsen waarin deze ontwikkelingen van het schuldenprobleem zich allemaal afspelen? Sommige zagen het al mis gaan direct na het einde van het Bretton Woods systeem, maar we zijn nu al veertig jaar verder. Binnen welke tijdsspanne zie je een structurele oplossing verschijnen?

    Koen: Dat is echt een moeilijke vraag. Ik zal eerlijkheidshalve een diplomatiek antwoord geven: Eerder vroeg dan laat. Maar nee, ik kan daar geen timing voor geven.

    FG: Dat is eerlijk, maar denk je dat dit nog veertig jaar door zal gaan?

    Koen: Nee, nee, absoluut niet!

    FG: Ok. Laten we teruggaan naar de oorsprong van freegold. Hoe is deze theorie ontstaan? Ik bedoel: het lijkt een erg goed systeem, waarom is het niet eerder bedacht? En waarom gebruiken we het niet vandaag al?

    Koen: Dat is een goede vraag. De afgelopen vijftig jaar hadden de mensen die gingen over het financiële en monetaire systeem echt dat grote probleem met goud. Een dollarstandaard met een vaste goudprijs of een vrij bewegende goudprijs, daar kwamen ze toen nooit helemaal uit. Ik verwijs naar Charles de Gaulle en Jacques Rueff. Die mensen realiseerden dat het dollarsysteem, met de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt en goud uit zijn disciplinerende rol, een gigantisch privilege gaf aan Amerika. Door een termijnmarkt voor goud op te zetten kon het dollar regime de goudprijs manipuleren en ‘bevriezen’. De papieren goudmarkt dient geen enkel ander doel dan het bevriezen, controleren en manipuleren van de goudprijs, zodat de Amerikaanse dollar de onbetwiste leider kon blijven. Het is moeilijk om een systeem te veranderen dat al zeven decennia of langer bestaat. Onthoudt dat de Federal Reserve in 1913 werd opgericht, dat is bijna 100 jaar geleden. Het is heel moeilijk om geleidelijk, danwel abrupt, van een vaste goudprijs over te schakelen op een vrij bewegende goudprijs.

    Het zal geleidelijk moeten gaan en dat is precies wat de Europese Centrale Bank wil doen. Door vier keer per jaar de goudvoorraad van het Eurosysteem opnieuw te waarderen naar de actuele marktprijs (red: zie hier een grafiek van de waardeontwikkeling van de Europese goudvoorraad) dwingt het de dollar niet tot overgave, om van de een op de andere dag plaats te maken voor goud als reserve. Dat zou een zodanig grote schok teweeg brengen dat het de wereldwijde economische, financiële en monetaire balans omver werpt. We moeten het geleidelijk doen (red: zie hier een grafiek die laat zien hoe goud een steeds groter gedeelte van de reserve is geworden binnen het Eurosysteem). Hoeveel tijd dat kost, ik weet het niet. We begonnen ermee in 1999, met de geboorte van de euro. De goudprijs is sindsdien met gemiddeld 17% per jaar gestegen. Dat is heel erg fijn voor iedereen die al zijn spaargeld in goud heeft zitten.

    FG: Absoluut. En je noemt denk ik een belangrijk onderwerp. Het freegold concept wordt eigenlijk al omarmd door die centrale banken die hun goudvoorraad periodiek herwaarderen tegen de marktprijs van dat moment (red: zie hier een wereldkaart van landen die hun goudvoorraad al laten waarderen tegen de bewegende marktprijs van dat moment). Dat is uiteraard de ECB, maar dat zijn ook de centrale banken van de BRIC-landen. Maar niet de VS. In dat opzicht, hoe zie je de toekomst van de dollar dan voor je? Ik kan me voorstellen dat de mensen die profiteren van het huidige privilege van de dollar dat graag zo lang mogelijk vast willen houden. Zie je de dollar uiteindelijk ook bewegen in de richting van freegold?

    Koen: Dat is een moeilijke vraag. Ja, ze zullen uiteindelijk wel moeten. Dat is omdat ze momenteel de enige zijn die het goud zelf niet op de balans zetten als een reserve. Het Amerikaanse goud ligt bij het ministerie van Financiën, niet bij de Federal Reserve. Dus zo lang de dollar blijft functioneren in de rol die de valuta nu nog heeft, zal het ministerie van Financiën geen medewerking verlenen om de goudprijs vrij te laten bewegen. En daar heeft de rest van de wereld vrede mee, omdat ze het dollarsysteem niet willen dwingen in het freegold model van een vrij bewegende goudprijs. Ze nemen zelf het initiatief, stap voor stap. Landen als China, Rusland, de olie producerende landen in het Midden-Oosten, Europa, zelfs Mexico en Zuid-Amerika. Die voegen al goud aan de balans van hun centrale banken toe. De landen die veel goud in de grond hebben zitten, zoals Canada en Australië, die hoeven niet meer goud op de balans te zetten. Hun goudreserve zit gewoon in de grond.

    De vraag is dus, wanneer gaat Amerika overstappen op freegold? Uhm, ik ben geneigd te zeggen dat ze dat nooit zullen doen. Maar we weten niet hoe de dingen in de wereld zullen veranderen. Komt er ooit een oorlog tussen Amerika en China? Zal China de wereld gaan overheersen? Dat zijn echt vragen die ik vandaag niet kan beantwoorden.

    FG: Natuurlijk. Maar ik ben gewoon nieuwsgierig om erachter te komen: Als blijkt dat Amerika geen discipline wil accepteren ten aanzien van hun groeiende schuldenberg, stevent het land dan niet rechtstreeks af op hyperinflatie?

    Koen: Ja. Amerika zal nooit, maar dan ook nooit enige monetaire of financiële discipline aanvaarden zoals Europa dat doet. Integendeel, ze zullen de hele wereld hetzelfde gebrek aan discipline willen opleggen dat ze zelf heeft. Alleen omdat ze de grootste zijn, de leider, zijn ze het machtigste. Ze willen nog steeds de dollar opleggen aan de rest van de wereld. Dat zal dus op een dag gaan veranderen en op dat moment zal Amerika proberen een nieuw Bretton Woods systeem in elkaar te zetten, dat de positie van Amerika opnieuw zal verstevigen.

    Maar de wereld is veranderd. Deze wordt niet meer geregeerd door een dominant Amerika en en volgend Europa. Nu hebben we ook China en het Oosten. De Aziatische macht is aan het opkomen en Amerika zal het heel moeilijk vinden om Europa als trans-Atlantische partner te behouden. Ik zie Europa verschuiven richting het Oosten. En dan staat Amerika een hele moeilijke tijd te wachten. Ik zie dat al in toenemende mate gebeuren. We weten niet hoe Amerika zal reageren op deze grote verschuiving. Amerika zal zich ooit realiseert dat het macht aan het verliezen is. We weten niet wat er dan gaat gebeuren. Een WO III? Ik weet het niet.

    FG: Eén ding is zeker, er liggen interessante tijden voor ons.

    Koen: Exact.

    FG: Juist. Om even samen te vatten: Hoe kwam je in contact met het concept van freegold?

    Koen: Nou, dat is meer bij toeval. Het staat gewoon op het inteet en heet de “Gold Trail”. De gold trail is een forum op het inteet dat door twee personen werd volgeschreven met freegold theorie. Deze personen, die de schuilnamen ‘Another’ en ‘Friend of Another’ (FOA) gebruikten, schreven 200 pagina’s aan freegold theorie. Het is zo’n fascinerend verhaal, ik kan iedereen adviseren om het te gaan lezen. Lees “Gold Trail”, zo simpel is het.

    FG: Ik kan me daar volledig bij aansluiten, het is een zeer interessant verhaal. Vooral omdat het al vanaf 1998 is geschreven. Dat is dus al enige tijd geleden.

    Koen: Ja, inderdaad.

    FG: Zeker. Heel erg bedankt dat u met ons wilde praten. Het was een groot genoegen.

    Koen: Het was me een genoegen.

  • Grafieken: Prijzen goud en zilver nog steeds in stijgende trend

    Alle afbeeldingen zijn overgenomen van King World News (zie hier en hier). Klik op de grafieken voor een grotere versie.

    Goudprijs nog steeds in trendlijn (Bron: Kingworldnews)

    Ook zilver blijft in de opwaartse trend (Bron: Kingworldnews)

    Zilver steeg vanaf 1990 tot en met nu harder dan goud, de ratio daalt (Bron: Kingworldnews)

    Procentuele prijsstijging van goud, zilver, palladium en platina (Bron: Kingworldnews)

    Goud in handen van verschillende ETF's, beleggingsfondsen en banken (Bron: Kingworldnews)

    Volume edelmetalen in handen van beleggingsfondsen en ETF's (Bron: Kingworldnews)

    Waarde van de edelmetalen in handen van beleggingsfondsen en ETF's (Bron: Kingworldnews)

    Rendement op edelmetalen, olie, koper en aandelen in 2012 (Bron: Kingworldnews)

  • Grafiek: Goud versus valutareserve Eurosysteem

    Jim Sinclair plaatste deze week op zijn blog een ingezonden email van goudstudieforum.com. Op dit forum wordt de rol van goud in het toekomstige monetaire systeem besproken en geanalyseerd. De stijgende goudprijs van de afgelopen tien jaar laat de geleidelijke transitie zien van een systeem dat gebaseerd is op de Amerikaanse dollar naar een systeem waarin goud als ultieme reserve fungeert voor alle valuta.

    Ze schreven het volgende in de email aan Jim Sinclair:

    “Jim,

    De Aziatische producenten van welvaart in de fysieke economie (exportlanden) en de grote olie- en gasproducerende landen sympathiseren met het euro goudconcept, het concept waarin de goudvoorraad (periodiek) gewaardeerd wordt tegen de marktprijs en het los staat van iedere valuta (denk aan de Duisenberg speech van 9 mei 2002).

    Goud, de waardereserve (dus niet de valuta), zal vrij gewaardeerd worden op de wereldwijde goudmarkt. Het is het overlijden van de oude dollarstandaard en de geboorte van een Goud-Waarde-Standaard en reserve.

    Echte waarde zou geprijsd en verhandeld moeten worden in een valuta die ook goud erkent en promoot als waarde-standaard. Die valuta is niet de Amerikaanse dollar, maar de euro (€ systeem en regime).

    Dit (briljante) idee/concept is niet nieuw. De eerste pioniers waren Jacques Rueff en Triffin. Lees bijvoorbeeld het boek The Monetary Sin of The West (PDF). Beide wilden – maar waren het oneens over – een vrij bewegende goudprijs (waarde) tijdens de Londen Gold Pool periode van de jaren zestig. Hun standpunt was dat financiele, monetaire en economische wereldwijde stabiliteit bewerkstelligd kon worden met een Goud-Waarde-Standaard. Het dollar regime weigerde dat en drong aan tot de acceptatie van de absurde SDR (papiergoud).

    Maar de goudmarkt van twee snelheden was geboren: monetair ($)goud en niet-monetair goud. De olie-exporterende landen en de Aziatische export-economieen blijven fysiek goud kopen en geven de voorkeur aan de € valuta die de vrij vlottende goudprijs aanmoedigt. Stabiliteit betekent dat iets van waarde alleen geruild kan worden voor iets anders van waarde. Valuta die de waarde van goud erkennen als waarde-reserve zijn het waard om gebruikt te worden voor het kopen van olie en andere producten. De bezitters en producenten van waardevolle goederen krijgen op deze manier de zekerheid dat hun vermogen veilig opgeslagen kan worden als een reserve met een vrij vlottende goudwaarde, de enige geschikte manier om vermogen in op te slaan.

    Dat is de transitie uit het $-systeem dat deze echte waarde niet erkent.”

    Transitie van dollar naar goud

    De stijgende goudprijs is als een bedreiging voor de Amerikaanse dollar, omdat het een signaal afgeeft dat de valuta minder waard is geworden. De Amerikaanse centrale bank weigert te erkennen dat haar munt steeds minder waard wordt ten opzichte van goud, door het edelmetaal op de balans te zetten tegen de historische (gefixeerde) koers van $42,22 per troy ounce. In 1971 brak de Amerikaanse overheid haar belofte om buitenlandse dollarreserves in te ruilen voor fysiek goud tegen een vaste prijs van $35 per troy ounce. Door de enorme uitgaven van de Amerikaanse overheid (de Vietnam oorlog en het uitbreiden van de verzorgingsstaat) werd duidelijk dat teveel dollars in omloop waren ten opzichte van de goudreserve, met als gevolg dat het buitenland in een versnellend tempo haar dollars kwam inwisselen voor goud tegen de  inteationaal afgesproken prijs van $35/oz. Om te voorkomen dat Amerika al haar goud zou kwijtraken verbrak Nixon in 1971 de overeenkomst om dollars in te ruilen voor goud tegen die prijs van $35/oz.

    Sindsdien was het Amerikaanse goud veilig gesteld en kon het land jaar in jaar uit een tekort op de handelsbalans volhouden op basis van het vertrouwen dat men nog steeds had in de Amerikaanse economie. Ook was er in die tijd nog geen goed alteatief voor de dollar, waardoor exporterende landen nog enkele decennia lang een betaling in dollars accepteerden. Die dollars werden steeds ‘gerecycled’, omdat de exportlanden hun dollaroverschotten weer opnieuw uitleenden aan Amerika. Zodoende kon de Amerikaanse overheid goedkoop aan financiering komen en bleef de (prijs)inflatie in eigen land beperkt.

    Jarenlang wisselden Europese en Aziatische exportlanden en diverse olieproducerende landen hun dollars weer in voor Amerikaanse staatsobligaties, maar sinds een paar jaar is die buitenlandse steun voor Amerika aan het afbrokkelen. In plaats van nog meer Amerikaanse staatsschuld te accumuleren kiezen steeds meer exportlanden ervoor om hun claims op waarde ($) in te ruilen voor echte waarde (goud). Landen als Rusland, China, India, Brazilie, Zuid-Korea, Mexico enzovoorts kochten de afgelopen jaren massaal goud als diversificatie van hun reserves.

    Dat is niet zonder reden, want sinds de komst van de euro is de geleidelijke transitie in gang gezet van valutareserves (primair de Amerikaanse dollar) naar goudreserves. Door goud tegen de marktprijs te waarderen kan men langzaam maar zeker ontsnappen uit een oud systeem waarin dollarreserves (schulden) als bezit worden aangemerkt. Binnen het Eurosysteem werd deze transitie in gang gezet, door het goud elke drie maanden opnieuw te waarderen tegen de marktprijs. Verschillende landen zijn op dit concept overgestapt, zoals deze wereldkaart op Wikipedia laat zien.

    Niet geheel toevallig zijn dat precies de landen die nog over een substantiele bovengrondse (of ondergrondse…) goudvoorraad beschikken of die sinds enkele jaren (of maanden!) massaal goud aan het inkopen zijn. Deze landen willen aanhaken op het systeem waarmee buitenlandse valutareserves langzaam maar zeker plaats kunnen maken voor fysiek goud dat gewaardeerd wordt tegen de marktprijs.

    Eurosysteem

    Onderstaande grafiek is geinspireerd op de grafiek die FOFOA gebruikt in het artikel Euro Gold. Deze grafiek laat de verschuiving zien die sinds 1999 gaande is op de balans van het Eurosysteem (verzameling van de zeventien landen waaruit de eurozone bestaat). De goudcomponent vertegenwoordigt een steeds groter gedeelte van de totale reserves van het Eurosysteem, terwijl de component die bestaat uit buitenlandse valuta langzaam maar zeker afgebouwd wordt. Deze geleidelijke transitie is al vanaf het millennium bezig en zal zich de komende jaren blijven voortzetten.

    Onderstaande grafiek is niets meer of minder dan een geactualiseerde versie van de grafiek die FOFOA leende voor het artikel Euro Gold. De data komt van deze statistiekenpagina op de website van de ECB (hat tip: @freegolds). Deze laat zien hoe de waarde van de goudvoorraad op de geconsolideerde balans van het Eurosysteem naar verhouding steeds groter wordt ten opzichte van de valutareserves. Dat is toe te schrijven aan de driemaandelijkse herwaardering van goud naar de marktprijs, want zoals ik eerder al liet zien heeft het Eurosysteem tussen 1999 en 2009 bijna 2.000 ton goud van haar totale voorraad verkocht. Sinds 2009 is de hoeveelheid goud op de balans van het Eurosysteem vrijwel constant gebleven.

    De goudreserve neemt steeds meer plaats in van de valutareserve in het Eurosysteem (Bron: ECB)

    Voor de liefhebbers van de oorspronkelijke grafiek: de geactualiseerde versie met dezelfde opmaak

  • Eric Sprott: Waarom kopen beleggers 50x meer zilver dan goud?

    Eric Sprott plaatste deze week op zijn website een artikel over de goud / zilver ratio (GSR). Hij merkt op dat beleggers de laatste tijd met ongeveer even veel geld zilver als goud kopen, wat bij de huidige GSR betekent dat men meer dan 50x zoveel volume aan zilver als aan goud koopt. Maar het jaarlijkse aanbod van fysiek zilver dat beleggers kunnen kopen is volgens een berekening van Sprott slechts 3x zo groot als het jaarlijkse aanbod van goud. Ook komt er maar 10x zoveel zilver als goud uit de grond. Hoe kan het dan dat zilver nog steeds ruim 50x zo goedkoop is als goud? Is het zilver niet veel schaarser? En als dat zo is, waarom is het grijze edelmetaal dan nog steeds zoveel goedkoper dan goud?

    Eric Sprott begint met een uiteenzetting van wat cijfers. De jaarlijkse goudmijnproductie is ongeveer 80 miljoen troy ounce en via recycling van sloopgoud komt daar nog eens 50 miljoen troy ounce per jaar bij. Daarmee is het totale jaarlijkse aanbod van goud ongeveer 130 miljoen troy ounce groot (~ 4.000 metrische ton). De jaarlijkse mijnproductie van zilver is ongeveer 750 miljoen troy ounce, waar nog eens 250 miljoen troy ounce per jaar aan gerecycled zilver aan toegevoegd kan worden. Het totale jaarlijkse aanbod van zilver is dus om en nabij de 1 miljard troy ounce. Eric Sprott zet het totale jaarlijkse aanbod van goud en zilver op een rij en komt daarbij tot de conclusie dat er ongeveer 8x zoveel zilver als goud beschikbaar is.

    Een deel van het goud en zilver is echter niet beschikbaar voor beleggers, zo merkt Sprott op. Als het totale aanbod van fysiek goud en zilver wordt verminderd met de industriele vraag en de vraag naar juwelen blijft er volgens de berekening van Sprott ~120 miljoen troy ounce goud en ~350 miljoen troy ounce zilver over. Hieruit trekt hij de conclusie dat er ongeveer 3x zoveel zilver beschikaar is voor beleggers als goud.

    Tegelijkertijd stoppen beleggers vandaag de dag ongeveer evenveel geld in goud als in zilver. Dat blijkt niet alleen uit de muntverkopen van de US Mint, maar ook uit de vraag naar goud en zilver via Eric Sprott’s eigen exchange-traded funds (ETF’s). De laatste aandelenemissie van het goud-ETF leverde $393 miljoen op, de laatste emissie van het zilver-ETF $310 miljoen. Met de prijzen van dat moment kon Eric Sprott 43x zoveel zilver als goud kopen voor beleggers. Over de langere termijn (van 2007 t/m 2012) werd er volgens zijn berekening 10x zoveel zilver als goud gekocht door beleggers.

    Al deze cijfers wijzen Sprott naar de volgende conclusie: De lage prijs van zilver ten opzichte van goud kan niet stand houden als beleggers naar verhouding veel meer zilver kopen dan er jaarlijks beschikbaar is. De wet van vraag en aanbod zal daarom vroeg of laat een veel hogere zilverprijs afdwingen, waardoor de GSR weer zal dalen naar de historische niveau’s van 12:1 tot 16:1. Eric Sprott voegt eraan toe dat de papieren zilvermarkt de zilverprijs onderdrukt, omdat er veel meer claims op zilver verhandeld worden dan fysiek zilver. Gemiddeld worden er per dag ongeveer 300 miljoen troy ounce aan zilvercontracten verhandeld op de COMEX, terwijl de dagelijkse mijnproductie van zilver slechts 2 miljoen troy ounce is.

    Als laatste wijst Sprott op het feit dat de zilvermarkt vrij klein is ten opzichte van de goudmarkt. De 350 miljoen troy ounce zilver die jaarlijks beschikbaar zou zijn voor beleggers heeft bij de actuele spotprijs van $29,90/oz een waarde van bijna $10,5 miljard. De 120 miljoen troy ounce aan goud heeft bij de huidige marktprijs van $1658/oz een totale waarde van $198 miljard. Een instroom van nieuwe beleggers zal de zilverprijs veel sneller laten stijgen dan de goudprijs, zo suggereert Sprott. Hij concludeert dat slimme beleggers daarom het zilver zouden moeten kiezen.

    Analyse: Vraag en aanbod?

    De analyse van Eric Sprott leunt sterk op de wet van vraag en aanbod, maar het is de vraag of we die zowel op goud als zilver kunnen toepassen. De goudmarkt is in feite een overschotmarkt, want vrijwel al het goud dat ooit uit de grond is gehaald bestaat nog steeds. Een troy ounce goud die dit jaar nog wordt gebruikt voor het maken van sieraden kan zich over een aantal jaar weer aandienen als aanbod onder de categorie ‘gerecycled goud’. De vraag naar juwelen is dus niet alleen vraag, maar tegelijkertijd ook een uitgesteld aanbod.

    Als gevolg van het feit dat goud niet vergaat en het zo waardevol is dat het vrijwel volledig gerecycled wordt neemt het totale aanbod van goud ieder jaar met ongeveer 80 miljoen troy ounce (~2400 ton) toe. Al het goud dat bovengronds aanwezig is in de vorm van munten, goudstaven, baartjes, juwelen enzovoort zou genoeg zijn om ruim 65 jaar te voorzien in de ‘vraag’ naar goud. Maar als de goudmarkt een overschotmarkt is met 65 jaar aan voorraad, waarom is goud dan nog steeds meer dan $1.600 per troy ounce? De wet van vraag en aanbod zou dicteren dat het gigantische overschot aan goud (vraag versus aanbod) de prijs van het edelmetaal richting nul moet drijven en dat bijna iedereen zijn goud zou willen verkopen. Dat gebeurt niet, integendeel..

    Stock-to-flow ratio van goud en zilver

    En zilver dan?

    Zilver is een edelmetaal dat net als goud praktisch niet vergaat (zilver kan oxideren) en dat voor een groot gedeelte gerecycled kan worden. Van het jaarlijkse aanbod van ongeveer 1 miljard troy ounce zilver gaat ongeveer de helft naar industriële toepassingen, zoals het GFMS zilver rapport van november beschrijft. Dat wordt lang niet altijd gerecycled, omdat een paar grammen zilver kostentechnisch veel minder lucratief zijn om te recyclen dan een paar grammen goud. Het zilver dat in relatief hoge concentratie gebruikt wordt voor fotografie en voor sieraden (~225 miljoen troy ounce in 2011) kan wel makkelijk gerecycled worden. De vraag naar zilver in de categorie ‘investment demand’ wordt terecht aangemerkt als aanbod, omdat de zuivere 99,9% zilveren munten en baren vroeg of laat weer in dezelfde vorm terug zullen keren op de markt. Beleggers die zilveren baren en munten kopen doen dat niet omdat ze het zelf gebruiken. Ze kopen het om het op te bergen en in een later stadium weer te verkopen.

    Doordat vrijwel al het opgegraven goud nog steeds bovengronds aanwezig is en er ook een substantiele hoeveelheid zilver bovengronds aanwezig is kunnen we in beide gevallen spreken van een overschotmarkt. Als we de vraag naar zilver van beleggers zouden beschouwen als ’toekomstig aanbod’ dan is ook de zilvermarkt in feite een markt met een jaarlijks overschot, een overschot dat volgens de berekening van Eric Sprott 35% is van het jaarlijkse aanbod aan zilver (~350 miljoen troy ounce investment demand op een totaal jaarlijks aanbod van ~1 miljard troy ounce).

    Schaarste?

    Naar mijn mening zit er een foutieve redenering in het verhaal van Eric Sprott. Hij suggereert dat de relatief grote vraag van beleggers naar zilver zorgt voor schaarste op de zilvermarkt, maar dat is niet juist. Zodra een belegger een stapel zilverbaren of zilveren munten afneemt zijn deze niet ‘weg’. Er is nog steeds even veel zilver in de wereld, omdat iedereen die zilver koopt als belegging het gewoon ergens neerlegt en niet zal gebruiken. Alleen de industrie gebruikt zilver, en dat is niet de totale zilvermarkt. De aanname dat al die beleggers die vijftig keer zoveel zilver als goud kopen het zilver schaars maken is dus niet geheel juist.

    Beleggers halen weliswaar zilver van de markt (en drijven ze daarmee de prijs op), maar dat fysieke zilver ligt dan nog steeds ergens. De meeste mensen die beleggingszilver kopen doen dat om het uiteindelijk met winst (of met behoud van vermogen) weer te verkopen. Stijgt de zilverprijs omdat beleggers steeds meer zilver kopen en/of doordat de industriele vraag naar het edelmetaal toeneemt, dan zal dat bij andere zilverbeleggers de behoefte vergroten om ‘winst te nemen’ op het zilver.

    Om die reden is het moeilijk voor te stellen dat de zilverprijs, mocht deze erg hard stijgen, op dat hoge prijsniveau zal blijven. Velen zullen in de verleiding komen wat zilver te verkopen, waardoor de prijs zal zakken.

    En goud dan?

    Goud wordt over het algemeen gehouden door ‘sterke handen’, zoals centrale banken en vermogende particulieren. Ook is er veel goud in private handen dat niet als een belegging wordt gezien (denk aan de bevolking van India en China, die samen verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de totale ‘goudvraag’). Procentueel zal er waarschijnlijk wereldwijd veel minder goud dan zilver van de hand gedaan worden na een aanzienlijke prijsstijging. Centrale banken die goud kopen zullen onder de huidige omstandigheden (dollarcrisis) niet geneigd zijn veel goud van de hand te doen, integendeel. Het feit dat centrale banken goud aanhouden als bezit en geen zilver kan verklaren waarom goud op dit moment meer dan 50x zoveel kost als zilver.

    En die historische goud/zilver ratio dan?

    In het verleden was de GSR veel lager dan nu, want historische data wijst uit dat deze gemiddeld een lange periode tussen de 12:1 en 16:1 lag. Nog verder in het verleden, toen met voor het eerst goud en zilver ging gebruiken als een primitieve vorm van geld, was de ratio tussen goud en zilver soms nog veel lager. In gebieden waar relatief veel goud voorkwam in verhouding tot zilver werden deze edelmetalen soms bijna tegen gelijke waarde verhandeld. Michael Maloney schrijft in zijn boek ‘Guide to Investing in Gold and Silver’ dat vier troy ounce zilver even veel waard was als één troy ounce goud in de Chinese Ming Dynastie. In het oude Egypte was zilver op een gegeven moment evenveel waard als goud, een GSR van 1:1 dus. De historische GSR van ongeveer 12:1 correspondeerde volgens Maloney met het feit dat er toen ongeveer 12x zoveel zilver als goud aanwezig was. In een tijdperk dat het muntgeld zelf nog van goud en zilver werd gemaakt lijkt dat een logisch verband.

    Hoeveel anders is de situatie vandaag de dag… Beide edelmetalen zijn wereldwijd verdwenen uit het geld in circulatie en ook de koppeling van geld aan goud is losgelaten. Zilver, dat in de oudheid alleen werd gebruikt voor sieraden, oamenten en als geld, is nu een grondstof geworden die belangrijk is voor de industrie. De afgelopen vijf jaar werd ongeveer de helft van het totale zilveraanbod (inclusief recycling) gebruikt door de industrie. De prijs van zilver fluctueert om die reden ook sterk meer met de economie, want minder industriele vraag betekent een groter overschot op de zilvermarkt.

    Het is de vraag wat nu eigenlijk de identiteit is van zilver. Is het nog steeds geld? (in een aantal verschillende talen gebruikt men hetzelfde woord voor zilver als voor geld!) Of is het vooral een grondstof, zoals aluminium, koper, platina enzovoort? Centrale banken hebben geen grote zilvervoorraad meer liggen en ook overheden hebben hun zilvervoorraden in de afgelopen decennia afgebouwd.

    Goud daarentegen ligt wel bij centrale banken en blijft daar jarenlang liggen. Het goud heeft dus iets wat zilver niet heeft. Dat is een belangrijk verschil dat kan verklaren waarom zilver nog steeds veel minder waard is dan goud en waarom er geen direct verband lijkt te zitten tussen de vraag en aanbod fundamenten en de prijs.

    Goud/zilver ratio bij de US Mint

    Onderstaande grafiek is een geactualiseerde versie van een grafiek die ik eerder op Marketupdate publiceerde. Hierop laten de grijze balkjes zien hoeveel keer meer zilver dan goud er iedere maand verkocht werd door de US Mint. De gele lijn tekent het bewegende gemiddelde van de laatste drie maanden en weerspiegelt dus de ratio tussen de verkopen van goud en zilver in volume. De rode lijn die in de grafiek getekend is geeft de goud:zilver ratio in prijs weer. Hoewel deze grafiek slechts betrekking heeft op de verkopen van goud en zilver bij één aanbieder (slechts een fractie van de totale zilvermarkt) en de grafiek slechts drie jaar aan data bevat suggereert de grafiek dat er geen sterk verband is tussen de ratio waarin goud en zilver verkocht wordt (volume) en de ratio in prijs.

    goud-zilver-ratio

    Verband tussen goud/zilver ratio van volume en prijs niet zo duidelijk bij US Mint

  • FOFOA: Wat is goud?

    Is goud geld? Is het een belegging of investering? Of is goud gewoon vermogen, een vorm van rijkdom? Of kunnen we al deze eigenschappen op goud plakken? De meningen hierover lopen sterk uiteen, vandaar dat FOFOA op zijn blog recent een heel artikel wijdde aan dit vraagstuk.

    Omdat de vraag ‘Wat is goud?’ naar mijn idee nog te weinig ter sprake komt en het artikel van FOFOA interessante inzichten geeft leek het mij een goed idee om er ook wat over te schrijven voor het Nederlandstalige publiek. Onderstaande analyse is niet de mijne, maar die van FOFOA. Ik presenteer hier slechts een vertaling waarin ik de kernpunten van FOFOA’s analyse probeer samen te vatten. Als u de Engelse taal goed beheerst en u er tijd voor vrij wilt maken, lees dan vooral het artikel ‘What is Gold?‘ op het blog van FOFOA zelf. Voor de lezers die al bekend zijn met FOFOA, als de vertaling/samenvatting ergens tekort schiet hoor ik dat graag. Elke keer als in onderstaande artikel het woord ‘ik’ gebruikt wordt, dan slaat dat op de mening van FOFOA, niet die van mij.

    Wat is goud?

    Is goud geld, een valuta, een belegging/investering of is het gewoon een bezit dat rijkdom vertegenwoordigt? Om die vraag te kunnen beantwoorden omschrijft FOFOA eerst de vier eigenschappen die aan goud worden toegeschreven:

    Geld: Het concept dat mensen onderling afspreken om ‘iets’ te gebruiken als boekhoudkundig systeem om onderling betaling te verrichten. Op deze manier wordt de handel in goederen en diensten in de maatschappij gesmeerd.

    Valuta: De fysieke vorm van het concept ‘geld’ dat hierboven beschreven staat. Het wordt uitgegeven in een gestandaardiseerde vorm (munten en bankbiljetten) door de overheid of door een vertegenwoordiger van het volk. Ook het girale geld valt hieronder. Het is het feitelijke middel dat we gebruiken om transacties te doen, de waarde van goederen en diensten met elkaar te vergelijken en dat we gebruiken om koopkracht enige tijd uit te kunnen stellen (sparen).

    Belegging/investering: Iets dat men koopt in de verwachting dat het een rendement oplevert voor de eigenaar. Dat kan cashflow of koersrendement zijn. Het is een manier om risico te nemen met het geld, in de hoop dat er op een later moment meer geld terug komt. Als een belegging zijn ’top’ bereikt heeft of ‘overgewaardeerd’ is volgens een bepaalde rekenmethode (koers/winst, dividendrendement, rente, enzovoort) zal de rationele belegger of investeerder de betreffende belegging of investering verkopen en op zoek gaan naar een andere belegging die volgens hem of haar ondergewaardeerd is.

    Rijkdom (vermogen): Dit zijn alle fysieke dingen die men volledig kan bezitten. Verhandelbaar vermogen zijn de bezittingen die door veel mensen op gelijke waarde worden geschat, daarom is het verhandelbaar. Een bezitting die duurzaam is zal beter verhandelbaar zijn dan een bezitting die na verloop van tijd vergaat. Bekende vormen van verhandelbaar vermogen zijn kunst, antiek, klassieke auto’s en veel andere waardevolle tastbare bezittingen.

    FOFOA heeft op zijn blog een enquete geopend waar lezers aan kunnen kruisen welk van de bovenstaande vier eigenschappen ze toeschrijven aan goud. Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. FOFOA vervolgt:

    Enquête

    Als iedereen in het Westen zijn stem zou uitbrengen in deze enquête, dan zou ‘goud is een belegging’ met afstand het vaakst genoemd worden. Als we iedereen zouden laten stemmen die actief is in de ‘blogosphere’ (online gemeenschap) van edelmetalen, dan zal waarschijnlijk het antwoord ‘Goud is geld’ het vaakst worden aangevinkt. Voor de meeste westerlingen is goud een belegging of investering. Voor de ‘goldbugs’ en de liefhebbers van ‘hard geld’ (geld dat gedekt is door edelmetaal) is het gewoon geld. Voor de banken die handelen in goud is het edelmetaal een vorm van valuta (afkorting: XAU) op basis waarvan men kredieten kan uitgeven en verhandelen.

    Eigenlijk is goud precies wat de bezitter denkt dat het is. En de meerderheid van het bovengronds aanwezige goud in de wereld (in totaal ongeveer 165.000 ton) is in het bezit van personen of instanties die denken dat het edelmetaal rijkdom (vermogen) is. Het maakt helemaal niet uit wat ieders mening over goud is, want alleen de mensen en instanties die fysiek goud bezitten hebben daar iets over te zeggen. En met bezitten bedoelen we dat het fysiek in bezit is en dat er geen claims van andere op rusten. Hoe meer fysiek goud iemand bezit, hoe groter zijn of haar stem zal zijn in het beoordelen van wat goud precies is.

    De meest relevante conclusie die we kunnen trekken uit de theorie die we Freegold noemen is dat de toekomstige goudprijs een veelvoud hoger is dan de huidige goudprijs (uitgedrukt in koopkracht van het geld vandaag de dag). Die hoge prijs die onder ‘Freegold’ tot stand zal komen is een onderwerp waar velen vragen over hebben. Stel dat goud na een herwaardering $55.000 per troy ounce waard is (in huidige dollars), zal de wet van vraag en aanbod de goudprijs dan niet razendsnel weer omlaag brengen? Wordt er dan niet massaal goud verkocht om ‘winst te nemen’?

    Vraag of aanbod?

    Er zijn twee gedachtegangen over de organische totstandkoming van Freegold. De gedachtegang die ik niet onderschrijft is die van een vraag-gedreven stijging van de prijs tot dat niveau van ongeveer $55.000 per troy ounce. Volgens deze gedachtegang moeten eerst alle mensen overtuigd raken van de ‘echte waarde’ van het gele metaal. De vraag naar goud onder de gewone bevolking zal daardoor zo sterk toenemen dat het aanbod niet meer voldoet en dat de papieren goudmarkt onder deze druk zal bezwijken.

    De andere gedachtegang, die ik wel onderschrijf, is dat de herwaardering van goud aanbodgedreven zal zijn. Van boven naar beneden. Volgens deze gedachtegang zal de gemiddelde man op straat de waarde van het metaal pas begrijpen na de revaluatie en de totstandkoming van Freegold. Er zal een moment komen waarop het aanbod van goud opdroogt en het goud zich ‘verstopt’ voor de markt. Het zal simpelweg niet meer te koop zijn in fysieke vorm omdat de mensen die het goud in handen hebben het niet willen ruilen voor wat anders. Dat zal op het moment zijn dat de prijs van de papieren afgeleiden van goud crashen. Volgens deze gedachtegang zal het fysieke goud zich op dit moment concentreren in de sterkste handen, de handen van mensen en instituties die fysiek goud beschouwen als rijkdom (vermogen) en niet als belegging.

    Beleggers

    We moeten kijken naar wie op dit moment het fysieke goud in handen heeft en hoe zij denken over goud. Dat zal uiteindelijk bepalend zijn voor de rol die goud zal spelen na de herwaardering die plaats vindt bij het crashen van de ‘papieren goudmarkt’. Het is mogelijk dat een aantal lezers die fysiek goud gekocht hebben het nog steeds beschouwen als een belegging die op de top verkocht moet worden voor een leuke winst. Maar het metaal dat om deze reden verkocht zal worden zal slechts een fractie zijn van het totale fysiek aanbod in de wereld. Daarbij is de kans groot dat mensen die fysiek goud zien als een belegging het veel te vroeg van de hand zullen doen, nog voordat de herwaardering van goud onder Freegold heeft plaatsgevonden. Deze ‘beleggers’ zullen hun loterij ticket te vroeg inleveren en een groot gedeelte van de herwaardering van het goud missen.

    Bijna iedereen die fysiek goud gekocht heeft met als doel het voor een winst te verkopen (als belegging) zo vroeg of laat in de verleiding worden gebracht om het edelmetaal met winst te verkopen. Dat punt zal iedere ‘belegger’ in goud bereiken en dat punt zal voor de meerderheid  van deze beleggers bereikt worden voordat de herwaardering van goud heeft plaatsgevonden.

    Goudprijs crasht

    Stel je het volgende scenario voor: Er vindt opnieuw een grote schok plaats in de financiële markten (vergelijkbaar met die van september 2008), maar dit keer blijft de goudprijs dalen en dalen. Terwijl fysiek goud nergens meer te krijgen is en het aanbod opdroogt blijft de spotprijs dalen tot $500 per troy ounce. De centrale bank stapt in en probeert de crash op de financiële markten te stoppen door middel van nieuwe geldinjecties. De daling van de goudprijs wordt bevroren op op $500 per troy ounce en in de weken die daarop volgen wisselt iedereen zijn claim op metaal (termijncontracten) in voor die $500 per troy ounce aan cash.

    Aan het einde van het volgende kwartaal blijkt dat de ECB de goudvoorraad van het Eurosysteem heeft gewaardeerd van $500 naar $55.000 per troy ounce. Deze prijs blijkt vervolgens tot stand te zijn gekomen op basis van de gemiddelde goudprijs waarvoor de BIS en de ECB fysiek goud verhandelden gedurende de periode dat de papieren goudprijs instortte. We hebben dus een plotselinge herwaardering van goud, omdat men alleen de ingestorte spotprijs van $500 per troy ounce goud zag. Er was geen handel meer en de rechtstreekse handel in fysiek goud gebeurde buiten de beurs om en was daarom niet van invloed op de papieren goudprijs van $500 per troy ounce.

    De nieuwe goudprijs van $55.000 per troy ounce zal voor de meeste mensen als een schok komen, vooral voor de ‘goudbelegger’ die daarvoor al winst genomen had en de grote eenmalige revaluatie van goud gemist heeft. De meeste mensen zullen de herwaardering van goud op $55.000 per troy ounce niet aangrijpen om massaal kleine goudbaartjes te kopen. De verandering van de mindset zal in dit scenario enige tijd duren. Het zal dus meer de vraag zijn of het aanbod van goud de nieuwe goudprijs omlaag zal brengen.

    En dit brengt ons bij de vraag aan het begin van dit artikel: Wat is goud? De twee eigenschappen die hier zullen strijden zijn ‘goud als belegging’ en ‘goud als rijkdom (vermogen)’, want die zullen bepalen of het fysieke goud na de herwaardering op $55.000 per troy ounce massaal in de verkoop wordt gedaan of niet (en daarmee de prijs wel of niet omlaag brengen). Iedereen die na de herwaardering van goud nog goud in bezit heeft zal hierover zijn of haar stem kunnen uitbrengen (door het goud wel of niet te verkopen tegen de nieuwe prijs).

    Een belegger die toevallig heeft vastgehouden aan zijn of haar goud tot na de herwaardering zal er niet lang over na hoeven te denken. Die zal het goud met een aanzienlijk winst verkopen en de opbrengst gebruiken om een andere beleggingskans te grijpen en de beleggingsportfolio opnieuw in te richten. Als teveel mensen dat doen, dan kan dat inderdaad een daling van de goudprijs tot gevolg hebben. Maar hoeveel procent van het wereldwijde fysiek goud is in handen van beleggers die denken dat goud een belegging is die verkocht moet worden op de top?

    Diegene die goud zien als rijkdom (vermogen) zullen anders reageren op de herwaardering van goud op $55.000 per troy ounce. Dit zijn mensen en instituties die alles al hebben wat ze nodig hebben. Wat ze overhouden aan vermogen in de vorm van kunst, vastgoed, antiek en goud hoeven ze niet te verkopen. Het zou voor deze groepen weinig zin hebben om al het goud te verkopen, want wat moeten ze dan met dat extra geld doen? Ze kochten juist goud en andere waardevolle bezittingen omdat ze meer geld hebben dan nodig is voor levensonderhoud. Naargelang hun behoefte aan liquiditeit of diversificatie van hun bezittingen zullen ze misschien hele kleine porties goud verkopen, maar ze zullen geen enkele reden hebben om het massaal van de hand te doen. Het goud is onderdeel van hun rijkdom (vermogen) en zal daar waarschijnlijk blijven liggen.

    Giffen good

    Er zijn goederen die populairder worden naarmate de prijs stijgt, deze goederen worden ook wel Giffen Good genoemd. Dit zijn bijvoorbeeld beleggingen en waardevolle bezittingen die vermogende mensen hebben. Als deze in prijs stijgen lokt dat doorgaans meer in plaats van minder vraag uit. Bij een beperkt aanbod drijft dat de prijs verder op. Denk bijvoorbeeld aan de prijs van exclusieve auto’s, sieraden en schilderijen op veilingen. Daar worden door de jaren heen steeds hogere bedragen voor geboden. Toch worden dit soort exclusieve rijkdom door de stijgende prijs niet massaal in de verkoop gedaan door vermogende particulieren. Natuurlijk zijn er ook beleggers die dit soort exclusieve bezittingen kopen met als doel er geld aan te verdienen, maar dat is slechts een minderheid. Anders hadden we immers wel een correctie gezien in de prijzen van dit soort rijkdom (vermogen).

    Het punt is dat vermogende personen en instituties, die een aanzienlijk gedeelte van de bovengrondse goudvoorraad van 165.000 ton in hun bezit hebben, fysiek goud zien als rijkdom en niet als belegging. Ongeacht van waar de prijs heen gaat, ze zullen het niet en masse verkopen. Ze zullen het zelfs niet in een grote hoeveelheid verkopen. Ze hebben alles wat ze nodig hebben al en zullen goud alleen verkopen in hele kleine porties, mocht de behoefte aan liquiditeit daar zijn of mocht de persoonlijke voorkeur verschuiven.

    Ten opzichte van de vermogende particulieren en instituties die veel goud bezitten als een vorm van rijkdom zijn de kleine beleggers die goud kopen maar een fractie. Die zullen hun goud voor de hogere prijs verkopen, maar dat zal de markt niet sturen. In landen als China en India beschouwt de meerderheid van de bevolking goud ook als een rijkdom (vermogen), dat pas verkocht wordt als er geld nodig is. Ook zij zullen waarschijnlijk niet opeens al hun goud van de hand doen om een winst te ‘cashen’.

    De bottom line is dat het percentage fysiek goud dat daadwerkelijk in het bezit is van beleggers die het op de top willen verkopen maar klein is ten opzichte van het totale goud dat bovengronds aangehouden wordt. Centrale banken hebben een gigantische hoeveelheid fysiek goud in hun bezit, maar die beschouwen het gele edelmetaal ook als een bezit op hun balans. We hoeven ons dus geen zorgen te maken over centrale banken die massaal goud zullen dumpen na de herwaardering onder Freegold in een poging ‘de top’ te pakken.

    Ondergronds goud?

    Het grootste aanbod van goud komt van de mijnen, want in de afgelopen vijf jaar was de gemiddelde goudproductie per jaar volgens het World Gold Council iets meer dan 2.600 ton per jaar. Een van de argumenten tegen Freegold is dat de mijnbouwproductie van goud tegen de hogere goudprijs van $55.000 per troy ounce betekent dat er jaarlijks voor $4,6 biljoen aan goud gekocht moet worden om het nieuwe aanbod op te vangen. Om dat argument te weerleggen moeten we het onderscheid maken tussen bovengrondse en ondergrondse goudreserves.

    Als eerste is goud in de grond minder waard dan goud boven de grond. De waarde van ondergronds goud is de marktprijs, minus de kosten die gepaard gaan met het uit de grond halen en het zuiveren van het goud. Het tweede belangrijke onderscheid is dat bovengronds goud duidelijk in het bezit van iemand kan zijn, bij ondergronds goud is dat niet zo duidelijk als menigeen denkt. Zeker onder extreme omstandigheden zijn er meer partijen die aanspraak willen maken op ondergronds goud.

    Het is een illusie dat de eigenaar van de goudmijn ook eigenaar is van het goud dat in de mijn zit. De mijnen kunnen het goud alleen probleemloos winnen als de kosten van het opgraven dicht bij de marktprijs ligt. Wordt de winstmarge veel groter, dan nemen ook de bedreigingen toe. We zien het vandaag de dag al in verschillende landen. Mijnwerkers eisen een hogere compensatie voor hun werk als de goudprijs stijgt en overheden willen ook een groter gedeelte van de winst belasten. Niet alleen de overheid zal daarom vragen, ook de bevolking van het land zal zijn onvrede uitspreken over het feit dat een mijnbouwbedrijf profiteert van nationale bodemschatten en daarvoor compensatie eisen via hogere belastingen.

    Mijnbouwbedrijven zijn kwetsbaar, want ze kunnen zich niet verschuilen voor de overheid. Ze zijn gebonden aan een fysieke locatie en kunnen daarom bestempeld worden als een ‘sitting duck’, een makkelijke prooi voor de overheid om extra belastinginkomsten binnen te halen. Volgens Doug Casey zullen overheden met begrotingstekorten zoeken naar nieuwe inkomstenbronnen. Mijnbouwbedrijven zullen dan snel gevonden worden, omdat die hun bezittingen niet kunnen verplaatsen. Ze zijn daarom het makkelijkste te belasten. Dit zijn extra inkomsten die zelfs de overheid razendsnel zal vinden en uitbuiten.

    Daar komt nog eens bij dat de overheid ook belangstelling zal hebben voor het gemijnde goud, zodra het tegen $55.000 per troy ounce gewaardeerd wordt. Overheden met een eigen centrale bank en een geldpers zullen het geld verstrekken aan het publiek, terwijl ze zelf het goud in bezit zullen nemen en houden. Vooral landen die relatief weinig bovengrondse goudreserve hebben ten opzichte van hun ondergrondse goudvoorraad (zoals Canada en Australië) zullen het goud uit de mijnen opkopen om dat aan hun reserve toe te kunnen voegen. De overheid kan de goudmijn simpelweg de hogere goudprijs van ongeveer $55.000 per troy ounce bieden en vervolgens een groot gedeelte van die kosten via belastingen weer terugvragen van de mijnen. Slechts een klein gedeelte van de jaarlijkse goudmijnproductie zal om die reden de markt bereiken.

    Conclusie

    Het gaat er dus niet om hoeveel meer goudmijnproductie er zal zijn na de herwaardering van goud onder Freegold. Het gaat erom hoeveel procent van het totale fysieke goud aangeboden zal worden door beleggers die als doel hebben winst te nemen. Alleen de mensen en instituties die fysiek goud bezitten zullen hier iets over te zeggen hebben. Dus wat is goud eigenlijk? En zult u daar iets over te zeggen hebben als de tijd zover is?

    Bron: FOFOA

  • Irak breidt goudreserve uit van 5,8 naar 31 ton

    Irak kwam van een goudvoorraad van slechts 5,8 ton, wat het land op de 78e plaats zette in de wereldwijde ranglijst van landen met de grootste absolute goudvoorraad. Door de aankopen van augustus en september bracht Irak de goudvoorraad naar 31,07 ton, goed voor een 54e plaats op dezelfde ranglijst. Irak is volgens het World Gold Council het eerste land in de regio dat een uitbreiding van haar goudreserve bekend heeft gemaakt. Dat neemt niet weg dat er ook in andere landen in het Midden-Oosten goud wordt gekocht. De zogeheten 'sovereign wealth funds', beleggingsfondsen die bijvoorbeeld de opbrengst van olie-export beleggen, zouden ook regelmatig fysiek goud kopen.

    Naast Irak kochten ook een aantal andere landen goud. Brazilië breidde in november haar goudvoorraad met 14,68 ton uit tot een totaal van 67,19 ton, een stijging van 28%. In oktober was het Zuid-Amerikaanse land ook al actief edelmetaal aan het kopen, want toen kwam er 17,17 ton goud bij de nationale reserve. In september kocht Brazilië een kleinere hoeveelheid van 2 ton goud. Wit-Rusland was ook een koper op de wereldwijde goudmarkt, want dit land breidde haar goudvoorraad met 1,39 ton uit tot een totaal van 2,7 ton. In Rusland werd 2,86 ton goud aan de reserve toegevoegd, waarmee het land haar totale voorraad naar 937,8 ton brengt.

    Turkije verkocht juist wat goud, zo blijkt uit de laatste update van het IMF. In november werd er 5,84 ton goud verkocht van de otale goudvoorraad van 314 ton. Onderstaande grafiek laat een aantal landen zien die de laatste jaren actief goud gekocht hebben. De data is afkomstig van het World Gold Council en het IMF. Sinds 2010 zijn centale banken netto kopers geworden van goud, zoals we eerder al lieten zien in onze samenvatting van het World Gold Council rapport over de goudmarkt in het derde kwartaal. De laatste grafiek in dat bericht geeft weer hoeveel goud centrale banken kochten of verkochten in de afgelopen tien jaar.

    Ontwikkeling goudvoorraad van diverse landen

  • Russische centrale bank zet nominale waarde op goud- en zilverbaren

    Er worden drie soorten baartjes uitgegeven door de Russische centrale bank: een zilveren exemplaar van 1 troy ounce, een goudbaartje van 15,55 gram (1/2 troy ounce) en een nog kleiner goudbaar van 7,78 gram (1/4 troy ounce). Al deze baren hebben een zuiverheid van 99,9% en zijn te herkennen aan het embleem van de Russische Federatie dat op de voorkant geslagen is. Op de achterkant staat een witte beer, het symbool van de Winterspelen van 2014.

    Er worden 300.000 van deze 1 troy ounce zilverbaartjes uitgegeven. De goudbaren van 1/2 en 1/4 troy ounce worden in een oplage van respectievelijk 100.000 en 300.000 uitgebracht. Zoals in de inleiding genoemd wordt hebben de baartjes een nominale waarde, maar die is zo laag dat de baren niet gebruikt zullen worden in het betalingsverkeer. De zilveren baar van 1 troy ounce (ongeveer €30) heeft een nominale waarde van 3 roebels. Dat is slechts 7 eurocent. De nominale waarde op de goudbaartjes is ook bijzonder laag, respectievelijk 50 en 100 roebels voor de 1/4 en 1/2 troy ounce variant. Omgerekend is dat maar €1,23 en €2,46, terwijl de goudwaarde van deze baartjes respectievelijk €315 en €630 is tegen de spotprijs van het moment van schrijven.

    De extreem lage nominale waarde suggereert dat de Russische centrale bank de rol van goud en zilver als alteatief voor de roebels in circulatie niet serieus neemt. Normaal gesproken komen we alleen een nominale waarde tegen op diverse beleggingsmunten en niet op de baren.

    Rusland zet nominale waarde op goud- en zilverbaren

    Nieuwe goud- en zilverbaren van de Russische centrale bank zijn voorzien van nominale waarde (Bron: CBR.ru)

  • Goudvoorraad Australië ligt voor 99,9% in Londen opgeslagen

    Onlangs lazen we een artikel waarin stond dat de goudvoorraad van Australië vrijwel volledig in het buitenland opgeslagen ligt. We hebben navraag gedaan bij de Reserve Bank of Australia en kunnen bevestigen dat dit inderdaad het geval is. Slechts 0,1% van de goudvoorraad (dat is ongeveer 800 kilo of 64 zogeheten ‘Good Delivery’ goudstaven) ligt dus op de eigen bodem. Dat terwijl Australië in 2011 de tweede grootste goudproducent ter wereld was met een productie van 270 ton. Ook in de jaren daarvoor behoorde het land ‘down under’ al tot de vijf grootste producenten ter wereld.

    Waarom de Reserve Bank of Australia haar goud volledig toevertrouwt aan de Bank of England is me niet helemaal duidelijk. Volgens Chris Collins van de afdeling Media & PR bij de RBA ligt het goud in Londen omdat de opslagkosten daar laag zijn, de beveiliging er goed op orde is en het vanaf daar makkelijker te verhandelen is. Het volgende antwoord kreeg ik op mijn vraag of het bericht van ausbullion op waarheid gebaseerd is:

    “Dear Frank

    Thank you for your email. I can confirm that, as at end-June 2011, the Reserve Bank of Australia held 80 tonnes of gold in London Good Delivery bars. The Reserve Bank holds 99.9 per cent of its gold reserves in the United Kingdom at the Bank of England. The remaining 0.1 per cent is held at the Reserve Bank’s Head Office in Sydney.

    Regards

    Chris Collins | Manager | Media & Public Relations Office  

    RESERVE BANK OF AUSTRALIA | 65 Martin Place, Sydney NSW 2000

    p: +61 2 9551 9830 | f: +61 2 9551 8033 | w: www.rba.gov.au”

    Bij deze kunnen we bevestigen dat er meer goud ligt bij de Perth Mint dan bij de centrale bank. Een bedrijfsvideo uit 2008 op YouTube laat zien dat er behoorlijk wat goud ligt bij deze mint.

    Australische goudvoorraad ligt vrijwel volledig in Londen

    Reserve Bank of Australia bewaart 99,9% van de goudvoorraad in Londen

     

  • Prijzen goud en zilver onderuit na opening COMEX

    Het komt vaker voor dat de koersen van goud en zilver bij de opening van de COMEX flink onderuit gaan. Vaak gebeurt dat voorafgaand aan de publicatie van belangrijke macro-economische cijfers of het aflopen van futures in de goud- en zilvermarkt. Daar zijn vandaag echter geen aanwijzingen voor. Sinds de aankondiging van het QE4 stimuleringsprogramma door de Fed zijn de edelmetalen alleen maar goedkoper geworden, in strijd met de verwachting die veel edelmetaalbeleggers wellicht koesterden. Meer geldpersfinanciering zou juist een impuls moeten geven aan de goudprijs, zoals bij de aankondiging van QE1, 2 en 3 steeds het geval was.

    De goudprijs in € is sinds de FOMC vergadering waarin QE4 werd aangekondigd (12 december) al met 5,84% gezakt. De zilverprijs ging in de afgelopen acht dagen met in totaal 10,6% omlaag in €. Als de prijzen nog iets verder dalen is de volledig koerswinst van goud over 2012 in euro's uitgedrukt verdwenen. De zilverprijs staat momenteel nog wel iets hoger dan begin dit jaar, maar de glans is er zo langzamerhand wel vanaf.

    Correctie

    De goudprijs staat door de prijsdaling van vandaag 9,87% lager dan het all-time high van €1378/oz van begin oktober. De zilverprijs staat op dit moment zelfs 17% lager dan het jaarrecord van ongeveer €882/kg eind februari. De zwakke prestatie van goud geeft houvast aan tal van analisten en economen die denken dat goud in een bubbel zit. Dit jaar zijn kopers van edelmetalen er niet veel wijzen van geworden, want met een rendement van 1,4% op goud en 9,3% op zilver over heel 2012 doen beide edelmetalen het minder goed dan bijvoorbeeld de AEX index. Die staat ten opzichte van het begin van het jaar ruim 12% hoger, waarbij eventuele dividenduitkeringen nog niet zijn meegenomen.

    Goudprijs in € per troy ounce 5,84% lager dan tijdens aankondiging QE4 op 12 december (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in € per kilo is in acht dagen tijd met meer dan 10% gezakt (Bron: Goudstandaard)

    De goud/zilver ratio is de afgelopen dagen sterk gestegen (Bron: Goldprice.org)

    Reflectie

    Wat moet de goudbelegger met een koersdaling als deze? Om die vraag te beantwoorden zou iedereen die goud of zilver gekocht heeft moeten terugblikken naar het moment van de eerste eenkoop. Wat was toen de overweging om edelmetaal te kopen en houdt dat argument nog steeds stand? Kocht u edelmetaal als bescherming tegen geldontwaarding, dan hoeft u alleen maar naar de groeiende balansen van verschillende centrale banken te kijken. Die geven een aanwijzing dat er nog veel geldontwaarding aan zit te komen. Kocht u goud in de hoop er snel wat euro's mee te verdienen, dan heeft u misschien pech gehad.

    Voor iedereen die nog steeds overtuigd is van de waarde van edelmetaal is een koersdaling als deze juist goed nieuws. Het is uitverkoop en daar kan iedereen die in goud gelooft van profiteren. Kan de goudprijs nog verder omlaag? Natuurlijk. De laatste weken van het jaar is de handel in edelmetaal sowieso dun en kan de verkoopdruk makkelijk wat langer aanhouden. De kopers zijn ook zwak vertegenwoordigd en zullen daardoor waarschijnlijk niet in staat zijn een daling te stoppen.

    Window dressing?

    Vorig jaar zagen we rond deze tijd ook een behoorlijke koersdaling van zowel goud als zilver. Wat daar precies de reden achter is weten we niet. Mogelijk kiezen fondsbeheerders ervoor om snel hun positie in goud van de hand te doen, een fenoneem dat in de financiele wereld 'window dressing' genoemd wordt. Als blijkt dat goud het dit jaar minder goed gedaan heeft dan aandelen zullen sommige vermogensbeheerders dat willen verbergen door hun positie in goud nog snel uit de boeken te schrappen.

    Wat extra leesvoer over de recente daling van de goudprijs kunt u vinden op het blog Screwtapefiles, waar een analist met kennis van zaken zijn visie geeft op de ontwikkeling van de goudprijs. Daar komt ook onderstaande grafiek vandaan.

    Goudprijs onder 38,2% fibonacci niveau, een bearish signaal volgens technisch analisten (Bron: Screwtapefiles)

     

    Als afsluiting nog een leuke tweet, zodra het om beleggingen gaat is goedkoper slecht en duurder beter…

  • Grafiek: Waardeontwikkeling goudvoorraad Eurosysteem sinds 1999

    In de jaren ’90 van de vorige eeuw verkochten verschillende Europese centrale banken al een gedeelte van hun goudvoorraad, waarmee ze de goudprijs naar een dieptepunt brachten. Landen als Nederland, Belgie, Zwitserland, Frankrijk en Duitsland besloten in deze periode een deel van hun goudvoorraad te verkopen en/of uit te lenen, waardoor de goudprijs zakte tot een bodemprijs van minder dan €300 per troy ounce.

    De verkoop van goud binnen het Eurosysteem werd daarna doorgezet onder het eerste Central Bank Gold Agreement (1999), een overeenkomst tussen verschillende Europese centrale banken om jaarlijks niet meer dan 400 ton goud te verkopen. Deze overeenkomst werd na vijf jaar verlengd, waardoor verschillende Europese centrale banken ook na 2004 goud konden verkopen onder CBGA2. De structurele verkoop van goud door de centrale banken van het Eurosysteem stopte halverwege 2009. Sindsdien is de totale hoeveelheid goud in het eurosysteem gelijk gebleven op ongeveer 11.200 ton, nog steeds een aanzienlijk hoeveelheid ten opzichte van Amerika (officieel 8.133 ton) en ten opzichte van de opkomende economieën.

    Goudvoorraad Eurosysteem

    Onderstaande grafiek laat de krimp van de totale goudreserve van het Eurosysteem zien, afgezet tegen de totale marktwaarde van het goud. De grafiek maakt in één oogopslag duidelijk dat er voor Europese centrale banken weinig reden is om goud te kopen. Sinds 2009, toen de verkoop van goud werd stopgezet, is de waarde van de resterende goudvoorraad alleen maar sterker gestegen. De 11.187 ton goud die er momenteel ligt is ruim 4x zoveel waard als de goudvoorraad van 13.000 ton waar het Eurosysteem in maart 1999 over beschikte, gewaardeerd tegen de koers van dat moment.

    De grafiek is gebaseerd op de financiele weekstaatjes die de ECB iedere week op haar website publiceert. Daarin staan ook de goudprijzen vermeld waartegen de totale voorraad iedere drie maanden geherwaardeerd wordt. Klik op onderstaande grafiek voor een grotere versie.

    Goudvoorraad van het Eurosysteem kromp de afgelopen dertien jaar, terwijl de waarde steeg

    Goudvoorraad van het Eurosysteem kromp de afgelopen dertien jaar, terwijl de waarde steeg

  • Goud en zilver report (Week 50)

    De euro sterkte de afgelopen week heel iets aan ten opzichte van de dollar en staat op het moment van schrijven op $1,315. Door het minimale verschil in wisselkoers ten opzichte van een week geleden zijn de prijsdalingen van goud en zilver in dollars procentueel ongeveer even groot. Afgelopen vrijdag was de prijs bij het sluiten van de handel $1.696 per troy ounce voor goud en $32,24 voor een troy ounce zilver.

    In euro's staat de goudprijs 6,66% onder het all-time high van eind september en op het laagste niveau in vijf maanden tijd. De zilverprijs is ook iets gezakt ten opzichte van de afgelopen weken en staat weer onder de €800 per kilo. Dit jaar heeft goud een koersrendement gemaakt van 8,2% in dollars en slechts 6,5% in euro's, minder dan de helft van het gemiddelde koersrendement van goud in de afgelopen tien jaar. De waardestijging van zilver over 2012 is momenteel 15,4% in dollars en 13,8% in euro's, opnieuw minder dan de gemiddelde prijsstijging van de afgelopen tien jaar.

    Ontwikkeling goudprijs in verschillende valuta sinds 2003 (Bron: Goldprice)

    Nieuws

    Ook deze week was er weinig richtinggevend nieuws voor de goudmarkt. De Gold Anti-Trust Action Committee schonk deze week aandacht aan een IMF rapport uit 1999, dat onlangs door één van de leden van GATA werd ontdekt. In dit rapport staat beschreven dat verschillende centrale banken hebben meegedaan aan goudleasing, het uitlenen van een gedeelte van de eigen goudreserve om de prijs van goud omlaag te brengen. Ook laat het rapport zien hoeveel goud bepaalde centrale banken verkocht hebben tussen 1989 en 1999. Meer over dit rapport lees je in onze publicatie van afgelopen maandag.

    Woensdag stuurde minister van Financiën Dijsselbloem een brief naar de kamer waarin hij enkele vragen over de Nederlandse goudvoorraad beantwoordde. Hieruit kwam naar voren dat ongeveer de helft van onze goudvoorraad van 612,5 ton in New York opgeslagen ligt. Eenvijfde deel blijkt in Ottawa (Canada) te liggen en een soortgelijke hoeveelheid is opgeslagen in een kluis in Londen. Ongeveer 10% van onze goudvoorraad ligt binnen de landsgrenzen, zoals Jaco Schipper begin dit jaar al wist te melden.

    Deze week kwam Bank of America met een positief bericht voor de goudbeleggers. Deze bank verwacht in 2014 namelijk een goudprijs van $2.400 per troy ounce, ruim 40% meer dan de actuele goudprijs. Bank of America is positief over goud, omdat veel opkomende markten hun valutareserves deels inruilen voor goud. Ook tegen de huidige prijs wordt er nog steeds goud gekocht door centrale banken, denk bijvoorbeeld aan Brazilië en Zuid-Korea, die recent respectievelijk 17,2 en 14 ton goud aan hun reserves toevoegden. Bank of America verwacht dat $1.500 per troy ounce een stevige bodem is, opnieuw vanwege aankopen door centrale banken.

    De olieprijs staat ongeveer op hetzelfde niveau als vorige week, terwijl veel Europese aandelenmarkten de weg naar boven wisten te vinden. Tegenover de minimale koersstijging van Europese aandelenindices staat een minimale daling voor de Amerikaanse S&P 500 en de Dow Jones.

    Goudprijs in € per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in € per kilo (Bron: Goudstandaard)