De enquête van Reuters werd afgenomen nadat de goudprijs eerder deze maand met bijna 9% was weggezakt (van $1740 naar $1580), waardoor het sentiment van de ondervraagden mogelijk een negatieve bias had. Bijna de helft van de respondenten verwachtte een koersdaling van goud tot een niveau van $1450 in het eerste kwartaal van 2012 en een aantal zou zelfs een koersdoel van $1400 in het achterhoofd hebben voor de komende drie maanden. Als die verwachting inderdaad waarheid wordt betekent dat een bijzonder slecht jaar voor de goudbeleggers die rendement zoeken, want begin 2011 stond de koers ook nog maar iets boven de $1400.
Voor beleggers die (fysiek) goud zien als bescherming voor hun vermogen is een nieuwe daling van de goudprijs een goed moment om nieuwe aankopen te doen. Als goud terugkeert naar $1400 loopt het weer in de pas met de zilverprijs, die na een bewogen jaar toch bijna onveranderd zal sluiten op iets minder dan $30 (ceteris paribus).
De verkoopgolf van goud eerder deze maand was het gevolg van een liquidatiefase, waarin veel beleggingsfondsen tegelijkertijd hun positie in het edelmetaal afbouwden om weer wat ruimer in liquide middelen te zitten (cash). Ook de liquiditeitsproblemen bij Europese banken speelde een rol, want die liquideerden ook een aantal posities in goud om hun dollarpositie te versterken. Volgens Christoph Eibl, oprichter van het grondstoffen hedge fund Tiberius, is de daling van de goudprijs opvallend omdat het economische nieuws de laatste tijd niet echt positief was. Nog opvallender is de toekomstverwachting van Eibl, want de fonsbeheerder verwacht dat goud in 2012 ''het slechtste zal presteren van alle metalen''. Hij baseert deze verwachting op het relatief zwakke sentiment in de markt, waarin de koers na de meest recente daling nauwelijks opkrabbelde (zie grafiek onderaan bericht). Ook wijst de fondsbeheerder op nieuwe data van de CFTC (Commodity Futures Trading Commission), waaruit blijkt dat beleggingsfondsen die posities hebben in goud futures en opties wat voorzichtiger zijn geworden met hun long posities.
'Nieuw all-time-high op zijn vroegst in tweede helft 2012'
Meer dan de helft van de respondenten in het onderzoek van Reuters gaf aan geen nieuw all-time-high te verwachten in de eerste helft van 2012. Een aantal respondenten was er zelfs van overtuigd dat de goudprijs tot in 2014 niet meer in de buurt zal komen van het oude record van boven de $1900 per troy ounce. Goud zou volgens de ondervraagde hegde fund managers, economen en handelaren nog steeds de status van veilige haven behouden, maar ze zien nog geen nieuw stimuleringsprogramma van centrale banken die nodig zou zijn om de goudprijs een nieuwe impuls te geven.
'Geen dreiging van inflatie'
Volgens Jeffrey Sherman, beheerder van de grondstoffen portfolio bij DoubleLine Capital, is goud momenteel niet aantrekkelijk omdat er ''geen dreiging van inflatie is''. In zekere zin heeft Sherman gelijk, want de natuurlijke reactie op een financiële crisis als de huidige is dat men minder gaat lenen en juist schulden gaat afbetalen. Hierdoor krimpt de geldhoeveelheid en dalen ook de prijzen van goederen. Ook kunnen prijzen dalen door vraaguitval, omdat men minder te besteden heeft of juist wat zuiniger wil gaan leven. Deze factoren zorgen voor deflatie (in monetaire zin en in de vorm van het prijspeil), maar dit is ook precies wat de centrale banken wereldwijd met alle macht willen voorkomen.
Door via goedkope leningen meer geld in de economie te pompen proberen de centrale banken juist het natuurlijke proces van deflatie af te remmen, maar het is bij voorbaat al een onmogelijke opgave gezien de onvoorspelbaarheid van het gedrag van consumenten en de vertraging die er zit tussen de invoering van nieuw beleid en de reactie van de economie. Daarom zal vroeg of laat ofwel de deflatoire spiraal of een ongecontroleerde inflatie de overhand krijgen, met als gevolg een crisis die vergelijkbaar met of erger is dan de Grote Depressie van de jaren '30.
In een dergelijk scenario biedt goud bescherming van het vermogen, terwijl andere financiële activa als aandelen, obligaties en cash zijn onderworpen aan de grillen van de valuta waarin ze worden uitgedrukt. Ook dragen al deze beleggingen het risico van een tegenpartij die haar belofte in de teokomst misschien niet kan nakomen, terwijl fysiek goud daar immuun voor is.
Desondanks gaan veel analisten en fondsbeheerders voorbij aan de unieke eigenschappen van goud als ultieme vermogensbeschermer en oriënteren ze zich vooral op prijs. Bij de meest recente correctie van de goudprijs eerder deze maand zakte de koers door het 200-daags gemiddelde heen (zie grafiek). Omdat het bijna drie jaar geleden is dat de goudprijs door het 200-daagse gemiddelde heen zakte slaan veel technisch analisten alarm. Zo ook de Dennis Gartman, een handelaar die jarenlang erg positief is geweest over goud, maar die na de meest recente correctie van december besloten heeft al zijn posities in goud van de hand te doen.
Fundamentals blijven sterk
Naar onze mening zijn de fundamentele redenen om fysiek goud te kopen nog even sterk aanwezig als een paar maand geleden, toen de goudprijs boven de $1900 stond. Hogere of lagere koersen zeggen vooral iets over het sentiment op de korte termijn, maar over de lange termijn zijn het toch de fundamentele factoren van vraag en aanbod die de markt in een bepaalde richting sturen. De groeiende problemen in onze bankensector, de weerzinwekkende bedragen die in de verschillende noodfondsen worden gestopt en de extreem lage rentes van de belangrijke centrale banken in de wereld maken de zaak voor goud alleen maar sterker.
De goudprijs zakte in december door het 200-daags gemiddelde en heeft moeite om die grens weer te doorbreken. Verkoopsignaal voor technisch analisten (grafiek van Kitco)
