Blog

China en Rusland houden gezamenlijke oefening in Oostzee

China en Rusland werken niet alleen op economisch, maar ook op politiek en militair gebied steeds meer met elkaar samen. Het meest recente voorbeeld daarvan zijn de gezamenlijke oefeningen die de Russische en Chinese vloot momenteel uitvoeren in de Baltische Zee.

Persbureau TASS meldt dat de oefeningen van Chinese en Russische marine van 21 tot en met 28 juli gehouden worden, waarvan de eerste vier dagen bij de kustlijn en de laatste vier dagen op zee. China heeft voor deze missie drie oorlogsschepen naar de Baltische Zee gestuurd, terwijl Rusland naast schepen ook helikopters, bommenwerpers en transportvliegtuigen inzet.

Het is voor het eerst in de geschiedenis dat deze twee opkomende machten een gezamenlijke militaire oefening uitvoeren in de Baltische Zee. Het doel van deze missie is om het leger klaar te maken om een aanval met vliegtuigen, schepen of onderzeeërs af te kunnen slaan.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

28 juli 2017
Kosten afdekken dollarrisico naar hoogste niveau sinds 2009

De kosten om je te verzekeren tegen een waardedaling van de dollar zijn gestegen naar het hoogste niveau sinds 2009, zo meldt Bloomberg. Valutahandelaren die dit valutarisico willen afdekken door middel van een optiecontract betalen daar voor het eerst in acht jaar tijd namelijk weer een extra premie voor.

De euro is al enige tijd aan een opmars bezig en tikte na de laatste persconferentie van de ECB van vorige week donderdag zelfs de $1,17 aan, het hoogste niveau in twee jaar tijd. Veel valutahandelaren verwachten dat deze trend voorlopig zal aanhouden en willen daarom het risico van een waardedaling van de dollar afdekken.

Dollar onder druk

Afgelopen donderdag en vrijdag hebben valutahandelaren voor in totaal ruim $6 miljard aan optiecontracten afgesloten om dollars te verkopen en euro’s te kopen. Daarnaast werd er $3 miljard ingelegd op een verdere stijging van de Japanse yen tegenover de dollar.

De waarde van de Amerikaanse dollar zakte vorige week naar het laagste niveau in veertien maanden, nadat ECB-president Draghi bekendmaakte dat de centrale bank deze herfst gaat praten over de afbouw van het stimuleringsprogramma.

Sentiment over Amerikaanse dollar was sinds 2009 niet zo negatief (Bron: Bloomberg)

Wisselkoers euro naar hoogste niveau in twee jaar (Bron: Bloomberg)

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

28 juli 2017
Goudmijn in Tanzania 42% onderuit na miljardenboete overheid

De waarde van het aandeel Acacia Mining is in drie dagen tijd met 42% gedaald, nadat de regering van Tanzania een belastingclaim van $190 miljard bij de goudmijn neerlegde. De regering eist $40 miljard aan misgelopen belastingen en $150 miljard aan boetes en misgelopen rente van Acacia Mining, het bedrijf dat eigenaar is van alle grote goudmijnen in Tanzania.

Volgens de regering van het Afrikaanse land heeft Acacia Mining tussen 2000 en 2017 onvolledige informatie verstrekt over de totale productie en export van twee van haar goudmijnen, maar die bewering wordt door het mijnbouwbedrijf tegengesproken. Acacia Mining heeft naar eigen zeggen alle productiecijfers en exportgegevens volledig verklaard aan de regering van Tanzania, maar daar hebben beleggers voorlopig geen boodschap aan. Het aandeel verloor in drie dagen tijd maar liefst 42% van haar waarde.

Aandeel Acacia Mining in drie dagen 42% lager (Grafiek via Bloomberg)

Miljardenclaim

De belastingclaim die Acacia Mining boven het hoofd hangt is in alle opzichten buitensporig te noemen. Alleen de geclaimde $40 miljard aan misgelopen belastingen is volgens analist Hunter Hillcoat van Investec namelijk al meer dan twee keer zo groot als de totale belasting die de vijf grootste goudmijnbedrijven wereldwijd sinds 2000 hebben betaald. Daar komt de boete van $150 miljard nog bovenop.

Voor Acacia Mining is deze boete vrijwel onbetaalbaar, aangezien het bedrijf vorig jaar $1,05 miljard winst behaalde uit een omzet van $7,7 miljard. In een verklaring zegt het mijnbouwbedrijf alles in het werk te stellen om deze boete aan te vechten. Het is niet voor het eerst dat het mijnbouwbedrijf in botsing komt met de regering van Tanzania. In maart verbood het Afrikaanse land de export van onbewerkt goud en koper, waardoor Acacia Mining naar eigen zeggen dagelijks $1 miljoen aan inkomsten misloopt. De verhoudingen kwamen nog meer op scherp te staan, toen de overheid de mijn beschuldigde van illegale activiteiten en belastingontwijking.

Tegenpartij risico

Beleggen in goudmijnen kan een zeer hoog rendement opleveren, omdat de winstmarge van de goudmijn snel toeneemt bij een stijging van de goudprijs. Maar tegenover dat hoge rendement staan ook een aantal risico’s, die het rendement van deze belegging nadelig kunnen beïnvloeden. De werkzaamheden van een goudmijn kunnen bijvoorbeeld onderbroken worden door een staking, door slechte weersomstandigheden of door maatregelen van de overheid.

In het meest extreme geval is het goud dat een goudmijn uit de grond haalt eigendom van het land waar het opgegraven wordt. Normaal gesproken betalen mijnen een vergoeding aan de overheid voor het recht om goud te delven, een zogeheten royalty. Maar op het moment dat de overheid besluit dat de bodemschatten nationaal eigendom zijn heb je als goudmijn een lastige onderhandelingspositie.

Juist om deze reden is het belangrijk onderscheid te maken tussen een belegging in fysiek goud en een belegging in goudmijnaandelen. Gouden munten en baren kennen geen tegenpartij risico, terwijl goudmijnaandelen dat risico wel hebben.

25 juli 2017
Europese overheden bespaarden €1 biljoen rente dankzij ECB

De overheden van alle Eurolanden hebben sinds 2008 in totaal bijna €1 biljoen aan rente bespaard dankzij de extreem lage rente en het opkoopprogramma van de ECB, zo concludeert de Duitse Bundesbank. Volgens de Duitse centrale bank hebben overheden de afgelopen jaren enorm geprofiteerd van de lage rente, met besparingen die in sommige landen zijn opgelopen tot in totaal 10% van het bbp.

De grootste profiteur van het ruime monetaire beleid van de Europese Centrale Bank is Italië. Dit land wist in de periode van 2008 tot en met 2016 dankzij de extreem lage rente een totale besparing van meer dan 10% van het bbp te realiseren. Ook Nederland, Oostenrijk en Frankrijk profiteerden aanzienlijk van het rentebeleid van de ECB.

Handelt ECB in strijd met mandaat?

Uit de berekeningen van de Bundesbank kunnen we concluderen dat de ECB met haar monetaire beleid inderdaad overheden heeft geholpen, wat eigenlijk in strijd is met het mandaat waarmee de centrale bank is opgericht. Met het opkopen van staatsobligaties en het kunstmatig verlagen van de rente heeft de ECB indirect haar ‘no bail-out’ clausule geschonden.

De Bundesbank waarschuwt overheden om op tijd orde op zaken te zetten en reserveringen te maken voor het geval de rente weer gaat stijgen. De kans is groot dat de ECB later dit jaar haar stimuleringsprogramma zal afbouwen. Als dat gebeurt zal de obligatiemarkt waarschijnlijk weer meer onderscheid maken tussen de kredietwaardigheid van de verschillende Eurolanden.

Overheden hebben €1 biljoen aan rente bespaard dankzij beleid ECB (Grafiek via Bloomberg)

25 juli 2017
Grondstoffen goedkoopst tegenover aandelen sinds 1999

Grondstoffen zijn sinds 1999 niet meer zo goedkoop geweest ten opzichte van aandelen als nu. De Amerikaanse S&P 500 index staat na een bull market van acht jaar ruim drie keer zo hoog als het dieptepunt van 2009, terwijl de Thomson Reuters Commodities Index in dezelfde periode per saldo juist omlaag ging. Deel je de aandelenindex door de grondstoffenindex van Thomson Reuters, dan levert dat de volgende grafiek op.

Grondstoffen sinds 1999 niet meer zo goedkoop ten opzichte van aandelen

Van grondstoffen naar aandelen

Van 1999 tot en met 2008 deden grondstoffen het beter dan aandelen. De aandelenmarkt zat in een dalende trend door het uiteenspatten van de dotcom bubbel, terwijl de vraag naar grondstoffen in deze periode steeg door de groei van de wereldeconomie, met name in opkomende markten als India en China. Ook werd de dollar in deze periode goedkoper, waardoor de prijzen van grondstoffen in dollars gemeten stegen.

Dat veranderde allemaal in 2008, toen de crash op de financiële markten een grote terugval in de vraag naar grondstoffen teweeg bracht. Vanaf 2009 begon een nieuwe periode, die gekenmerkt werd door een extreem lage rente en monetaire stimulering door verschillende centrale banken. Het extra geld dat in de economie werd gepompt deed vooral de waarde van financiële bezittingen als aandelen en obligaties stijgen, terwijl de grondstoffenprijzen onder druk kwamen door de stagnatie van de reële economie.

Van 2009 tot en met 2011 beleefden grondstoffen weliswaar een sterke opleving, maar door het aansterken van de dollar en de spectaculaire daling van de olieprijs kwamen de prijzen van grondstoffen opnieuw onder druk te staan. Het resultaat is dat grondstoffen vandaag de dag ten opzichte van aandelen weer ondergewaardeerd zijn geraakt.

Grondstoffen hebben een paar slechte jaren achter de rug

Nieuwe bull market in grondstoffen?

Nu de ratio weer op hetzelfde niveau staat als het hoogtepunt van 1999 kunnen we ons afvragen of dit niet het begin is van een nieuwe bull market in grondstoffen. De groei van de wereldeconomie trekt weer aan, waardoor de vraag naar grondstoffen kan toenemen. Tegelijkertijd zien we de Amerikaanse dollar weer verzwakken, nu ook andere centrale banken dan de Federal Reserve stappen zetten richting het afbouwen van de stimulering en het verhogen van de rente. Net als tijdens de vorige bull market in grondstoffen kan dat ook nu een positieve impact hebben op de prijs van grondstoffen.

Toch is het belangrijk om ook de verschillen tussen 1999 en 2017 te benoemen. Zo werd de aandelenrally van toen gedreven door particuliere beleggers, terwijl die in de rally van de afgelopen jaren geen rol van betekenis speelden. Sterker nog, institutionele en particuliere beleggers hebben sinds 2009 per saldo juist aandelen verkocht. De beursrally wordt vandaag de dag niet gevoed door particuliere beleggers, maar door bedrijven die met goedkoop geld eigen aandelen inkopen. Ook zijn verschillende centrale banken vandaag de dag hun aandelenportefeuille aan het uitbreiden, terwijl ze dat in 1999 niet deden.

Bedrijven kopen eigen aandelen in, terwijl particuliere en institutionele beleggers verkopen (Via @DA_Stockman)

Door de extreem lage rente gedragen aandelen zich steeds meer als veilige haven voor vermogen, een rol die in het verleden vooral door obligaties werd ingevuld. Neem je deze ontwikkelingen mee in de analyse, dan zou je ook tot de conclusie kunnen komen dat de aandelenkoersen nog veel verder kunnen stijgen. Zelfs nu de wereldwijde aandelenmarkt op een recordniveau van $76,3 biljoen staat.

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

Disclaimer: Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Een volledig risicovrije belegging bestaat niet. Goudstandaard geeft geen beleggingsadvies. Dit artikel moet dan ook niet als zodanig gelezen worden.

25 juli 2017
Werkloosheid in Nederland veel hoger dan gedacht

Het Centraal Bureau voor de Statistiek berichtte vorige week dat de werkloosheid in Nederland voor het eerst sinds de zomer van 2011 weer onder de 5% gedaald is. Dat lijkt misschien goed nieuws, maar achter deze cijfers gaat een enorme verborgen werkloosheid schuil. Volgens de officiële statistieken waren er in juni 446.000 personen werkloos, maar wat de cijfers niet vertellen is dat veel Nederlanders beneden hun opleidingsniveau werken of veel minder uren kunnen maken dan ze eigenlijk zouden willen.

Officiële werkloosheid daalde in juni naar 4,9% (Bron: CBS)

Flexwerk en deeltijdwerk

De laatste jaren hebben meer mensen inderdaad een baan kunnen vinden, maar dat zijn lang niet altijd fulltime banen waar je een huishouden mee kunt onderhouden. En dat geeft een vertekening van het werkloosheidscijfer, omdat ook mensen met parttime banen en oproepkrachten die maar een paar uur per week werken volledig als werkende worden meegenomen.

Alle Nederlanders die tijdens de crisis werkloos zijn geraakt en die nu een paar uur per week werken zijn volgens de cijfers niet meer werkloos, maar achter dit cijfer schuilt wel een toenemende armoede. Wie van een fulltime baan naar een parttime baan gaat is niet werkloos, maar zal er in koopkracht wel aanzienlijk op achteruit gaan.

De daling van de werkloosheid van de laatste jaren is vooral het resultaat van de toename van het aantal deeltijdbanen en flexibele arbeidscontracten. Dezelfde hoeveelheid werk wordt door meer mensen gedaan, waardoor het alleen maar lijkt alsof er meer werkgelegenheid is.

Percentage werknemers met flexibele arbeidscontracten sterk toegenomen (Bron: CBS)

Verborgen werkloosheid

Ook de Nederlandsche Bank kwam eerder deze zomer tot de conclusie dat de werkloosheidscijfers de werkelijke krapte op de arbeidsmarkt overschatten. Volgens hun berekeningen moeten er nog een half miljoen werklozen bij de cijfers van het CBS worden opgeteld die wel willen werken, maar dat op dit moment niet kunnen. Daarnaast zijn er volgens de centrale bank nog ongeveer een miljoen Nederlanders die wel een baan hebben, maar die veel meer uren willen maken.

Neem je deze factoren mee, dan kom je uit op een werkloosheid die ruim drie keer zo hoog is als het officiële werkloosheidscijfer van 4,9%. Deze bevindingen verklaren ook waarom de lonen en de inflatie nog steeds niet stijgen.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

25 juli 2017
Helft Amerikanen houdt aan einde van de maand niets over

Bijna de helft van alle Amerikanen houdt aan het einde van de maand niets over, omdat hun uitgaven groter zijn dan hun inkomen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het het Center for Financial Services Innovation (CFSI), een onderzoeksbureau dat de financiële situatie van de Amerikaanse bevolking peilt.

Uit het onderzoek blijkt dat de helft van de Amerikaanse huishoudens geen financiële buffer heeft om tegenslagen op te vangen. “Veel Amerikanen leven financieel op de rand van de afgrond”, zo concludeert Jennifer Tescher van het CFSI. En dat is een groot maatschappelijk probleem, omdat financiële stress ook invloed heeft op de gezondheid. “We kunnen de gezondheidsproblemen van deze mensen niet oplossen zolang hun financiele gezondheid niet op orde is”, zo voegde Tescher eraan toe.

Structurele problemen

In veel gevallen hebben Amerikaanse huishoudens nog wel enige ruimte om te bezuinigen op de uitgaven, maar de resultaten van dit onderzoek laten volgens Tescher zien dat er sprake is van een structureel probleem in de Amerikaanse samenleving.

Uit het onderzoek blijkt dat Amerikanen schrikbarend veel geld kwijt zijn voor wonen en voor de reiskosten die nodig zijn om op het werk te komen. Deze kosten gaan voortdurend omhoog, terwijl het inkomen meestal gelijk blijft. Daardoor blijft er steeds minder vrij besteedbaar inkomen over voor andere uitgaven.

Een ander probleem dat Tescher ziet is de onregelmatigheid van het inkomen. Bijna 40% van de groep Amerikanen die tenminste evenveel uitgeeft als er binnenkomt zegt een inkomen te hebben dat maandelijks of zelfs wekelijks schommelt. Ook in de Verenigde Staten is er officieel sprake van een dalende werkloosheid, waarbij steeds meer voltijdsbanen worden vervangen door deeltijdbanen en flexibele contracten.

Inkomens van huishoudens stijgen nauwelijks (Bron: dshort.com)

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

25 juli 2017
Syrië eist schadevergoeding van internationale coalitie

De regering van Syrië wil de internationale coalitie aansprakelijk stellen voor de schade die is aangericht met diverse luchtaanvallen. Dat staat in een brief die de Syrische ambassadeur van de Verenigde Naties onlangs heeft ingediend.

Volgens de ambassadeur hebben de Verenigde Staten en haar bondgenoten binnen de zogeheten internationale coalitie illegaal bombardementen uitgevoerd op onder andere dorpen en op infrastructuur die hoort bij de productie van olie en gas.

In de brief wordt verwezen naar drie luchtaanvallen op onder andere een tankstation, een gasinstallatie en een dorp in Syrië. Bij die laatstgenoemde aanval vielen ook burgerslachtoffers, waarvan acht naderhand nog geïdentificeerd konden worden. De ambassadeur schrijft in zijn brief het volgende:

De herhaaldelijke bombardementen door deze illegitieme “internationale coalitie” eisen de levens van honderden onschuldige Syrische burgers en veroorzaken aanzienlijke materiële schade aan Syrische faciliteiten, huizen en infrastructuur. Ook veroorzaakt het een bijna totale vernietiging van Syrische olie- en gasinstallaties.

De aanvallen van de zogenaamde “internationale coalitie” en de illegale, eenzijdige en gedwongen economische sancties van de Verenigde Staten, de Europese Unie en andere Staten tegen de Arabische Republiek Syrië zorgen ervoor dat het onderhoud aan deze economische faciliteiten wordt belemmerd en dat de ontwikkeling en wederopbouw in de Arabische Republiek Syrië in gevaar komt.

Mijn regering bevestigde opnieuw haar positie dat de aanvallen door de zogenaamde internationale coalitie tegen Islamitische Staat in Irak en de Levant op het grondgebied van Syrië illegaal zijn en in strijd met het internationaal recht, omdat deze worden uitgevoerd zonder de goedkeuring van en coördinatie met de Syrische regering.

Mijn regering staat erop dat deze luchtaanvallen stoppen en dat de deelnemers aan deze illegitieme coalitie de politieke en wettelijke verantwoordelijkheid op zich nemen voor de vernietiging van infrastructuur in de Arabische Republiek Syrië, inclusief de verantwoordelijkheid voor compensatie.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

25 juli 2017
Column: De aandelenmarkten als rapportcijfer

Kort geleden kwam naar buiten (niet via onze media) dat er een aantal Staten in de Verenigde Staten afstevenen op een faillissement of reeds failliet zijn. Essentiële taken worden in vier staten – te weten Maine, Connecticut, New Jersey en Illinois – niet meer door de overheid uitgevoerd, omdat er geen overeenstemming is over een sluitend budget.

Democraten en Republikeinen kunnen niet tot een akkoord komen, omdat ze geen raad weten met de enorme schuldenberg. Harde beslissingen dienen genomen te worden en beide partijen lijken hun verantwoordelijkheid hiervoor niet te willen nemen. Illinois is nu de eerste staat in de geschiedenis waarvan de obligaties de ‘junk’ status hebben meegekregen.

Amerikaanse economie

Dit is natuurlijk allesbehalve een goed teken, maar de gemiddelde Amerikaan – Joe Sixpack – lijkt dit niets te deren. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde Amerikaan de stand van de Amerikaanse economie afleest aan het werkloosheidscijfer en de stand van de Amerikaanse beurs. Het werkloosheidscijfer staat erg laag, al weet een gemiddelde econoom dat dit cijfer zeer gemakkelijk te manipuleren valt.

Er wordt weleens geschreven over het feit dat China z’n cijfers manipuleert, maar in de VS én Europa kunnen we er ook wat van. Langdurig werklozen (langer dan een jaar) tellen bijvoorbeeld niet meer mee als werkloos zijnde. Lijkt mij een beetje vreemd… De aandelenmarkten staan erg hoog, dit komt natuurlijk door al het ‘gratis geld’ wat ter beschikking is gesteld, dit geld vloeide naar één van de minst slechte mogelijkheden.

Trump noemde zelfs de stand van de aandelenmarkt een rapportcijfer voor zijn presidentschap, dit is echt een hele onverstandige uitspraak. Een president heeft hier echt geen invloed op. Sterker nog, mijn overtuiging is dat Trump de schuld gaat krijgen als er dingen mis zullen gaan op de financiële markten. Hij krijgt momenteel al overal de schuld van, net als Rusland overigens. Al ben ik geen fan van Trump, maar het gaat momenteel erg ver hoe de Westerse media hem benaderen. Ik denk dat hij als dé zondebok neergezet gaat worden. De tijd zal het leren en we zullen het blijven volgen voor u.

Dollar

Er is voor de VS een ander gevaar dat momenteel op de loer ligt. De dollar raakt zijn status als wereldreservemunt langzaamaan kwijt. Als dit doorzet zal dit verregaande economische consequenties hebben. De Amerikanen beschikken dankzij de petrodollar over gratis olie, niet alleen omdat het ook in hun eigen bodem zit, maar vooral omdat zij zelf de dollar (bij)drukken. De rest van de wereld zal eerst goederen en diensten moeten produceren om dollars te bemachtigen, waarmee ze vervolgens olie kunnen kopen.

Een aantal grote landen ter wereld probeert dit nu te omzeilen. Dit zien we bijvoorbeeld al enkele jaren gebeuren in Rusland en China. De Russen hebben een groot deel van hun dollarreserve afgebouwd en zijn hun goudvoorraad flink aan het uitbouwen. De Chinezen zijn gestopt met het opkopen van Amerikaans staatspapier en investeren over de hele wereld op zeer grote schaal in het delven van grondstoffen en het aanleggen van een goudvoorraad. Deze twee landen leven dan ook momenteel niet op goede voet met de VS.

Yellen

Als laatste las ik afgelopen week een interessante mening van de bestuursvoorzitter van de Saxo-bank. Dit is wat hij gezegd heeft:

“Yellens meest recente optreden als voorzitter van de FED zal de geschiedenis ingaan als een kolossale beleidsfout, omdat ze erop blijft hameren dat lage inflatie een tijdelijk fenomeen is. Ook Draghi blijft dit zeggen. Inflatie wordt enkel gecreëerd wanneer er schaarsheid van goederen of kapitaal ontstaat (en beide duurder worden). Maar omdat de centrale banken nu al jarenlang de markten met cash overspoelen is geld nooit zo goedkoop geweest. Het streefdoel van 2% inflatie is dan ook weinig realistisch.”

Ik denk helaas dat hij gelijk heeft. Dit betekent dat door de acties van de centrale banken wereldwijd er enorme verstoringen zijn opgetreden die slecht zullen aflopen en dat deze acties geen enkele positieve invloed hebben gehad, behalve voor de op papier failliete grootbanken…

Sander Noordhof

Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

21 juli 2017
Rusland voegt bijna 10 ton aan goudreserve toe

De centrale bank van Rusland heeft in juni opnieuw goud aan haar reserves toegevoegd. Met de aankoop van 300.000 troy ounce (9,33 ton) breidt het land haar totale goudvoorraad uit tot bijna 1.717 ton, goed voor een zesde plaats op de ranglijst van landen met de grootste goudvoorraden. Sinds het begin van dit jaar heeft Rusland al meer dan honderd ton van het edelmetaal aan haar reserves toegevoegd.

Rusland blijft goud kopen als vorm van diversificatie en als hedge tegen politiek risico. Het edelmetaal kent geen tegenpartij risico en kan buiten het financiële systeem om verhandeld worden. Daarmee onderscheid het zich van valutareserves als aandelen en obligaties, die via banken en brokers verhandeld worden. De toegang tot valutareserves kan door sancties worden belemmerd, terwijl een goudvoorraad in eigen land onder alle omstandigheden gebruikt kan worden.

Goudvoorraad Rusland stijgt naar 1.717 ton

Jaarlijkse goudaankopen Rusland sinds 2006

Rusland voegt goud en dollars aan reserves toe

De totale goudvoorraad van Rusland staat voor een bedrag van $68,77 miljard op de balans van de centrale bank. Van de totale reserve van $412 miljard bestaat dus ongeveer 17% uit edelmetaal, gewaardeerd tegen een goudprijs van ongeveer $1.246 per troy ounce. De overige reserves zijn uitgedrukt in buitenlandse valuta en bestaan voornamelijk uit Amerikaanse dollars en euro’s.

Volgens de laatste cijfers van het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft Rusland dit jaar niet alleen goud, maar ook Amerikaanse staatsobligaties aan haar reserves toegevoegd. Sinds het begin van dit jaar steeg de totale positie in zogeheten ‘Treasuries’ van $86,1 naar $108,7 miljard, het hoogste niveau sinds september 2014.

Goud en valutareserves Rusland

Goud als strategische reserve

Goud wordt gezien als een strategische bezitting en om die reden proberen opkomende economieën als Rusland en China momenteel zoveel mogelijk goud te verzamelen. In Rusland wordt de productie van goudmijnen grotendeels opgekocht door binnenlandse banken, die vervolgens een gedeelte doorverkopen aan de centrale bank. Ook in China blijft vrijwel de volledige productie van het edelmetaal in eigen land, waar de vraag naar goud zo groot is dat er ieder jaar ook bijna duizend ton goud uit het buitenland geïmporteerd wordt.

Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 zijn de goudvoorraden van Rusland en China meer dan drie keer zo groot geworden. In verhouding tot Europa en de Verenigde Staten hebben deze opkomende economieën nog relatief weinig goud in de kluis liggen. Die achterstand wordt snel ingelopen, zoals de volgende grafiek laat zien.

Goudvoorraden Rusland en China groeien snel (Grafiek via de World Gold Council)

21 juli 2017
Pas op voor de Wall Street wolf in schaapskleren

De toon is duidelijk veranderd. De brief die Dan Loeb, eigenaar van het hedgefund Third Point, richtte aan het topmanagement van het Zwitserse Nestlé was allesbehalve polemisch. Hij maande het topmanagement niet om zich maar zo snel mogelijk uit zaken terug te trekken om de rest van hun leven door te brengen met golven. Integendeel, de toon was vriendelijk en opbouwend. Natuurlijk, er waren verwijten. Nestlé heette een bedrijf te zijn dat in het verleden was blijven steken, maar Loeb beloofde zich te gedragen als een belegger met een lange termijnvisie. In die hoedanigheid bood hij zijn constructieve steun aan aan ceo Mark Schneider om samen het bedrijf gereed te maken voor de 21ste eeuw.

Het sterke economische herstel in Europa heeft de belangstelling gewekt van Amerikaanse hedgefunds. In de VS gaat het allemaal wat minder en dan oogt het oude Europa een beetje als het beloofde land. Activistische aandeelhouders als Dan Loeb weten echter maar al te goed, dat de traditioneel agressieve toonzetting in Europa op weinig waardering kan rekenen en dus passen ze zich aan en spelen de rol van de constructieve en meedenkende aandeelhouder in plaats van een partij die niet terugdeinst voor desnoods vijandige overnames. Die constructieve houding blijkt in de Europese praktijk ook beter te werken.

Koers van het aandeel Nestlé

Activistische aandeelhouders

Activistische beleggers als het Europese Cevian Capital of het Amerikaanse ValueAct hebben er succes mee geboekt. Ze hebben een aanzienlijk belang gekocht in respectievelijk Thyssen Krupp en Rolls-Royce en hebben plaats genomen in de Raad van Commissarissen. Vanuit die positie bestoken ze het management met hun opvattingen en research en pleiten ze voor aanpassingen in de bedrijfsstrategie.

Dat hoeft niet verkeerd te zijn. Activistische beleggers doen hun huiswerk goed. Vaak hebben ze ook meer kennis van de sector dan het zittend management, dat daarvoor vaak op zijn sub management steunt. Ze hebben ook vaak een eigen, onafhankelijke mening die niet hoeft samen te vallen met de heersende opinies. Anders gezegd, een constructieve belegger met een activistische inslag kan wel degelijk oog hebben voor de langere termijn en minder voor het komende kwartaal.

Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn en dat is het waarschijnlijk ook. Bedrijven als Nestlé doen er goed aan om het aanbod van activistische aandeelhouders zorgvuldig te wegen, zeker als op de achtergrond een mogelijk overnamebod schemert, gesteund door 3G Capital, de Braziliaanse private equity partij berucht om zijn snijden in de kosten. Bedrijven moeten zich afvragen of ze te maken hebben met een heuse constructieve partij of met een wolf in schaapskleren.

Verbeteren bedrijfsstrategie of snelle winst?

Met andere woorden, is de activistische belegger waarlijk geïnteresseerd in het verbeteren van de bedrijfsstrategie of is hij uit op een snelle winst? Vraagt hij om meer schuld op de balans en om een extra dividend of het inkopen van eigen aandelen? In zijn brief vraagt Dan Loeb om de schuldenlast te verdubbelen en om met dat geld een grootschalig programma van inkoop van eigen aandelen te financieren. Het zou gaan om een bedrag van SFr 20 miljard. Ook dringt hij aan op de verkoop van het belang van 23% in L’Óreal met een geschatte waarde van $25 miljard. Ook die opbrengst zou geheel of gedeeltelijk aangewend kunnen worden om beleggers tegemoet te komen.

Wat overnamedoelwitten zich ook moeten afvragen of voorgestelde kostenbesparingen het bedrijf inderdaad ‘fitter’ maken zoals de activisten vaak claimen of dat het mooie en beloftevolle projecten in de kiem smoren. Wat dat betreft, gaat Loeb veel minder ver dan de geijkte aanpak van een partij als 3G met zijn wel zeer rigoureuze afslanking van Kraft Heinz. Het snijden in het teveel aan vet op de botten kan verkeerd uitpakken voor een beloftevol initiatief. Al in 1986 lanceerde Nestlé Nespresso, maar het duurde tien jaar voordat het het succes van vandaag de dag werd.

Dit voorbeeld voert vanzelf naar de derde vraag. Welke tijdshorizon hanteert de constructieve belegger? Voor een doorsnee private equity partij is de lange termijn drie tot vijf jaar, maar dat is kort voor een bedrijf als Nestlé. Een nieuwe ceo kan wellicht de effectiviteit binnen Nestlé verhogen, maar het ontwikkelen en in de markt zetten van zelfs maar één nieuw merk kost tijd, veel tijd. Dat besef zou tot enige nederigheid moeten leiden in de opstelling van activistische beleggers. Als ze echter inderdaad de rol willen spelen die ze voorspiegelen, dan kan hun nalatenschap hen overleven!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

21 juli 2017