Blog

  • Kijk eens naar Portugal…‏

    Alle aandacht gaat momenteel uit naar Griekenland. Maar hoe staat het met dat andere Zuid-Europese land dat ook voor faillissement behoed moest worden? Is Portugal werkelijk het succesverhaal dat het op de financiële markten lijkt te zijn? Portugal lijkt er in eerste instantie duidelijk beter voor te staan dan in 2011. Toen moest het land onder zware druk van de financiële markten noodhulp accepteren van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. Anders zou het land failliet gaan. Inmiddels heeft Portugal noodhulp niet langer nodig. Voor nieuwe leningen kan het land weer op de financiële markten terecht en de Portugese 10-jaars rente bedraagt momenteel slechts 2,7%.

    De Portugese economie groeit weer, al is het nog niet veel. In 2014 bedroeg de groei 0,9% en voor dit jaar wordt een groei van 1,6% verwacht. De werkloosheid is bovendien gedaald. Eind 2014 bedroeg het werkloosheidspercentage 13,5% waar deze twee jaar daarvoor nog 17,5% was. Met bovenstaande is het positieve nieuws over Portugal wel verteld. De werkloosheid lijkt niet meer verder te dalen en van de jongeren zit nog altijd een derde zonder baan.

    Bij de gedaalde werkloosheid zijn vanwege de bescheiden groei eveneens wel kanttekeningen te maken. Veel oudere werknemers zouden de hoop op een nieuwe baan hebben opgegeven en vervroegd met pensioen zijn gegaan. Bovendien is 6% van de bevolking geëmigreerd, vooral jongeren.

    portugalMeer schulden

    Ondanks jaren van hervormen en bezuinigen zit Portugal nog steeds opgescheept met grote schulden. Meer dan ooit zelfs. Want door overheidstekorten en jaren van krimp is de Portugese schuldquote alleen maar opgelopen. Had de schuldquote in 2010 nog een grootte van 96%, inmiddels is dat percentage opgelopen tot 130% (!). Om de publieke schuld met een omvang van 130% van de Portugese economie niet nog verder te laten toenemen zou de economische groei in Portugal dik 3% per jaar moeten bedragen. Er is echter niets wat daar ook maar enigszins op wijst. Een van de verklaringen daarvoor? Andere schulden... Ook de private sector (bedrijven en gezinnen) in Portugal heeft zich in de goede jaren diep in de schulden gestoken. Tellen we de publieke en private schuld van Portugal bij elkaar dan komen we uit op een totale schuldquote van maar liefst 380% (!). Dat is meer dan in welk Europees land dan ook. Ter vergelijking: zelfs met de Griekse schulden valt het zo bezien nog wel mee. Daar komt de totale schuldquote uit op 290%. Bij Griekenland ligt de schuld vooral bij de overheid. Door de hoge private schulden zal de komende jaren in Portugal veel geld besteed moeten worden aan rente en aflossing. Vooral aan buitenlandse partijen overigens die de Portugese schulden voor een groot deel in bezit hebben. Door de onvermijdelijke rentebetalingen en aflossingen door de private sector in Portugal blijft er minder geld over voor binnenlandse investeringen en consumptie. Dat remt de Portugese economie af terwijl hoge groei juist cruciaal is om de (publieke) schuldquote niet nog verder te laten stijgen.

    Verkiezingen

    Van enige onrust is vooralsnog in Portugal geenszins sprake. Maar op financiële markten hoeft er niet veel te gebeuren om de vlam in de pan te laten slaan. En in Portugal zou dat weleens de start van de verkiezingen kunnen zijn... De eerstvolgende Portugese verkiezingen vinden dit najaar plaats. Voorlopige peilingen wijzen uit dat Antonio Costa's Socialistische Partij de grote winnaar zou kunnen worden. Vergelijkbaar met Syriza (de partij die in Griekenland de verkiezingen won) stelt Antonio Costa te willen stoppen met het bezuinigingsbeleid. Een aantal hervormingen is hij van plan terug te draaien. De kans dat Portugal haar schuld dan nog kan terugbetalen wordt dan nog kleiner dan dat nu al is. Ondanks de grote onzekerheden en risico's verbonden aan het euro-experiment, de komende verkiezingen in Portugal en de torenhoge schulden lijkt vrijwel niemand zich over dit land enige zorgen te maken. Onbegrijpelijk voor ons. Of is het zo dat de markten vooruitlopen en er al vanuit gaan dat Portugal straks - op kosten van belastingbetalers elders - toch wel 'gered' zal worden? Hendrik Oude Nijhuis hendrik-oude-nijhuisOver de auteur: Hendrik Oude Nijhuis is een expert op het gebied van value investing en medeoprichter van Kingfisher Capital, een op value investing principes gebaseerde business model & investment research boutique. Hij heeft uitgebreid onderzoek verricht naar de investeringsstrategieën van value investors als Warren Buffett. Zijn publicaties zijn verschenen in zowel Nederlands- als Engelstalige media, waaronder Het Financieele Dagblad, Z24.nl en Gurufocus.com. Eerder is hij als bestuurslid actief geweest voor onder andere de beleggingsstudieclubs HCC Beleggen en B.S.C. Duitenberg. Hendrik heeft Management, Economics & Law aan de Universiteit Twente gestudeerd en is auteur van de Nederlandstalige bestseller over Warren Buffett: 'Leer beleggen als Warren Buffett - zijn beleggingsstrategie in theorie & praktijk'. Van dit boek is in 2014 een derde druk uitgebracht en is tevens als audioboek beschikbaar. Online hebben al meer dan 100.000 beleggers een exemplaar van ‘Leer beleggen als Warren Buffett’ aangevraagd. *Een aantal van onze columns over de euro bundelden wij vijf jaar geleden (april 2010) in een online-boekje getiteld 'Terug naar de Gulden?'. Dit boekje is via deze link te downloaden (PDF-bestand). Lees meer over value-investing op warrenbuffett.nl en beterinbeleggen.nl Disclaimer: De artikelen van gastschrijver Hendrik Oude Nijhuis zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van Hendrik Oude Nijhuis moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor deze bijdrage.

  • Fotoserie: Griekenland hamstert geld, brandstof en eten

    Grieken horen van de regering dat hun spaargeld veilig is en halen daarom massaal geld van de bank. Ook zijn er velen die uit voorzorg brandstof en voedsel inslaan. Zero Hedge haalde een verzameling foto’s van twitter.

  • Banken Griekenland gaan dicht, maximaal €60 per dag pinnen

    De Griekse banken blijven de hele week gesloten en spaarders in Griekenland mogen per dag nog maar €60 pinnen. We schreven in februari al dat het slechts een kwestie van tijd zou zijn voordat er kapitaalcontroles ingevoerd zouden worden, maar de ECB wist dat nog behoorlijk lang uit te stellen door steeds het noodkrediet aan de Griekse bankensector op te rekken. Griekse spaarders haalden de laatste maanden onafgebroken miljarden euro’s uit de geldautomaten, zo veel dat er nu 40% meer contant geld in Griekenland is dan begin dit jaar.

    Toeristen die op vakantie gaan naar Griekenland kunnen nog wel zonder beperkingen contant geld blijven pinnen, maar ook zij doen er verstandig aan wat meer contant geld mee te nemen. Winkels en restaurants zullen daarom vaker vragen om met contant geld te betalen.

    alpha no moneyBanken gesloten

    Tot en met 6 juli blijven de Griekse banken gesloten, maar het is nog maar zeer de vraag of daarmee ook de limiet van €60 per dag opgeheven kan worden. De Griekse premier Tsipras beloofde dat het geld van spaarders veilig is, maar dat is natuurlijk het enige politiek correcte antwoord dat hij kan geven. Banktegoeden worden gegarandeerd tot €100.000 per persoon per bank, maar deze garantie is slechts gedekt door de totale Griekse bankensector. Valt er één bank om, dan moeten andere banken ervoor zorgen dat de verliezen van spaarders gecompenseerd worden. Het is een valse garantie die in de werkelijkheid alleen geboden kan worden als een kleine bank omvalt. In het geval van een systeemcrisis, waarbij meerdere banken in de problemen komen, kan noch de Griekse bankensector als geheel noch de Griekse overheid de verliezen dragen. In een dergelijk noodscenario moet er op Europees niveau iets geregeld worden om de spaartegoeden van banken te garanderen. De ECB wil deze rol vast niet op zich nemen, maar ook banken in andere Europese landen zullen niet happig zijn om dit risico op zich te nemen. De Financial Times schreef vorige week al dat Grieken vaker hun schulden niet afbetalen.

    greece-bank-deposits

    Griekse banktegoeden vanaf 2006

    Beurzen hard onderuit

    Op Marketupdate zagen we de kapitaalcontroles in Griekenland al aankomen, maar kennelijk waren veel beleggers niet op de hoogte dat het zo snel zou gaan. Na de misplaatste euforie van vorige week openden de aandelenmarkten wereldwijd flink lager. De Japanse Nikkei index ging vandaag 2,88% omlaag en de Chinese Shanghai Composite sloot de eerste beursdag van deze week af met een verlies van 3,29%. Afgelopen vrijdag ging de Chinese aandelenmarkt al met 7,4% omlaag. Ook Europese beurzen staan op verlies. De AEX index staat op het moment van schrijven 3,5% lager op 477 punten en het verlies op de Duitse beurs is al opgelopen tot 3,35%.Uit vrees voor een totale paniek is de Griekse aandelenmarkt vandaag gesloten. Vorige week veerde de beurs op, toen er nog hoop was op een snel akkoord tussen de Griekse regering en de schuldeisers en de ECB nog bereid was de noodkredieten aan banken op te hogen.

    greece-banks

    Grieken haalden de laatste maanden massaal geld van de bank

  • Aandelenmarkt China sluit 7,4% lager

    china-stock-market1De Shanghai Stock Exchange is vrijdag met een verlies van 7,4% gesloten, de grootste daling op één handelsdag in vijf maanden tijd. Het sentiment is de laatste weken plotseling omgeslagen en veel beleggers hebben het vertrouwen in de bull market verloren. Door de hoge aandelenkoersen waren beleggers al wat nerveuzer geworden, dus er was niet veel voor nodig om de markt te doen kantelen. De exacte aanleiding is natuurlijk moeilijk aan te wijzen, maar het is aannemelijk dat men zich ook in China zorgen maakt over de Griekse schuldencrisis. Europa is een belangrijke handelspartner van China en berichten over een mogelijke Griekse ‘exit’ uit de Eurozone of het wegstrepen van schulden doen het vertrouwen van Aziatische beleggers geen goed.

    Ook werd de mogelijkheid om met geleend geld aandelen te kopen ingeperkt. Het kopen van aandelen met geleend geld heeft de koersen de afgelopen maanden sterk opgedreven, evenals het terugkopen van eigen aandelen door Chinese bedrijven.

    Twee weken geleden bereikte de Shanghai Stock Exchange een recordniveau van 5.166 punten, ruim 50% hoger dan de koers van begin dit jaar. In de laatste twee weken crashte de index echter met bijna 19% naar 4.192,87 punten. De Chinese aandelenmarkt bleef zes jaar achter bij Europese en Amerikaanse aandelenindices, maar in zeer korte tijd werd een inhaalslag gemaakt. De rally was zo sterk dat een correctie als deze te verwachten viel. Wanneer dat zou gebeuren, dat was op voorhand niet te zeggen.

    shanghai-composite-crash

    De Chinese beurs was het afgelopen jaar sterk gestegen

    china-stock-market-movements-daily

    Het koersverloop van de Chinese beurs over de afgelopen dagen

  • Zwitserland verwacht run op franc bij Grexit

    De Zwitserse centrale bank verwacht een vlucht richting de Zwitserse franc op het moment dat Griekenland daadwerkelijk uit de euro stapt. Spaarders en beleggers zullen in dat scenario massaal richting de nu al overgewaardeerde Zwitserse munt vluchten, zo merkte gouverneur Thomas Jordan van de centrale bank op. “De situatie in Griekenland weegt zwaar op de financiële markten. De onzekerheid die gekoppeld is aan Griekenland heeft tot gevolg dat de Zwitserse franc nog steeds gezien wordt als een veilige haven”, zo verklaarde Jordan afgelopen donderdag tijdens een bijeenkomst van Zwitserse horlogefabrikanten in Lausanne.

    Een dure franc is ongunstig voor alle Zwitserse bedrijven die veel producten exporteren naar het buitenland. Door de wisselkoers worden deze producten een stuk duurder. Ook het toerisme heeft te lijden onder een duurdere franc, omdat vakantiegangers uit het buitenland opeens minder te besteden hebben.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    euro-swissfranc

    Zwitserse centrale bank verwacht run op franc bij Grexit

  • China introduceert nog dit jaar goud fixing in yuan

    Deze bijdrage is afkomstig van Goudstandaard

    De Shanghai Gold Exchange (SGE) lanceert eind dit jaar een nieuwe goudprijs fixing in Chinese yuan, zo verklaarde een woordvoerder van de Chinese goudbeurs tegenover Reuters. De afgelopen jaren is China uitgegroeid tot de grootste goudmarkt ter wereld. Het is niet alleen de grootste consument, maar ook de grootste producent van edelmetaal met een jaarlijkse goudmijnproductie van ruim 420 ton. Desondanks heeft het land weinig invloed op de prijsvorming van goud.

    Tot en met maart dit jaar bepaalde een groepje van vijf Westerse banken de dagelijkse referentieprijs voor goud via de ‘Londen Gold Fix’. Onder druk van toezichthouders werd deze procedure geschrapt en kwam er een meer transparante LBMA Gold Fixing. Daar doen nu al tien banken aan mee, waaronder de Bank of China. De Industrial and Commercial Bank of China (ICBC) heeft ook al belangstelling getoond om deel te nemen aan deze nieuwe LBMA goudprijs fixing.

    Goudprijs fixing in yuan

    Bij de LBMA Gold Fix wordt de dagelijkse referentieprijs voor goud alleen in dollars, euro’s en Britse ponden vastgelegd. Voor de goudprijs in de Chinese valuta moet tot op heden een conversie worden toegepast op basis van de wisselkoers van dat moment. Een alternatieve goudprijs fixing in de Chinese yuan via de Shanghai Gold Exchange moet deze conversie overbodig maken. De nieuwe Aziatische goudprijs fixing moet dan ook gezien worden als een aanvulling op de LBMA Gold Fix, niet als een vervanger ervan. "We zullen de renminbi fixing op het juiste moment introduceren, hopelijk eind dit jaar. Het doel is om een meer gediversifieerde benchmark te geven aan de goudmarkt”, zo verklaarde Shen Gang, vice-president van de Shanghai Gold Exchange tijdens het LBMA Bullion Market Forum in Shanghai. De woorden van Shen bevestigen dat de plannen voor een Chinese goudprijs fixing al in een vergevorderd stadium zijn. Eerder dit jaar schreven we al over een alternatieve goudprijs fixing via de goudbeurs van Shanghai.

    china-gold-bars

    China introduceert nog dit jaar goud fixing in yuan

  • ISIS brengt gouden munten in omloop

    Deze bijdrage is afkomstig van Hollandgold

    Islamitische Staat (IS) is begonnen met de productie van gouden munten. Een Syrische activist die strijdt tegen Islamitische Staat plaatste eerder deze week namelijk afbeeldingen van de munten op social media. De munten vertegenwoordigen bij de actuele goudkoers een waarde van $139, iets meer dan 1/10 troy ounce goud.

    Een activist genaamd Abu Ibrahim Raqqawi laat via twitter een aantal foto’s van de deze ‘Islamitische Dinar’ zien. De foto’s zouden ook al verschenen zijn op diverse websites die Islamitische Staat steunen, zo bericht de Telegraph. Op de munten staan de verschillende continenten en zeven tarwestengels afgebeeld. Ook staat er op de muntstukken de tekst afgebeeld: “Islamitische Staat – Een kalifaat gebaseerd op de doctrine van de Profeet”.

    islamic-state-coin

    Gouden munten van Islamitische Staat gespot

    Gouden munten

    In november vorig jaar kondigde IS aan nieuwe munten in omloop te brengen, gebaseerd op het oude geldsysteem van de gouden dinar. door in de veroverde gebieden eigen muntstukken in omloop te brengen probeert IS zich naar eigen zeggen te 'bevrijden van het duivelse wereldwijde economische systeem'. In totaal bracht IS zeven verschillende muntstukken in omloop, waarvan twee gouden, drie zilveren en twee koperen exemplaren. Gedetailleerde specificaties van de munten zijn niet bekend. Ook weten we niet of de munten voor de goudwaarde of voor een nominale waarde verhandeld worden en hoeveel van deze muntstukken er in omloop zijn gebracht.

  • België doet mee aan Chinese handelsroute

    In navolging op een aantal andere Europese landen heeft ook België ingestemd met deelname aan het miljardenproject dat Europa met verschillende Chinese industriesteden moet verbinden. Al in 2013 presenteerde de Chinese president Xi Jinping zijn plannen voor een Euraziatische handelsroute. Deze handelsroute wordt ook wel de ‘Silk Road’ genoemd, een naam die verwijst naar de oude handelsroutes van China richting het Midden-Oosten, Rusland en Europa.

    Silk Road

    De ‘Silk Road’ is een verzamelnaam voor meerdere handelsroutes, namelijk een spoorlijn over land en een route over zee die via de Zuid-Chinese Zee en de Indische Oceaan. Voor de aanleg van de nieuwe handelsroute heeft China een fonds van omgerekend 40 miljard dollar gerealiseerd. De aanbesteding en de verdeling van het geld gebeurt via de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), een instituut dat brede steun kreeg van meer dan vijftig landen. Op het moment van schrijven heeft de Chinese investeringsbank 57 leden, waaronder veertien Europese landen. Al deze landen zijn op enige wijze betrokken bij de realisatie van deze nieuwe handelsroute, maar het zijn China en India die de kar trekken. Deze twee landen verstrekken ruim 70% van de benodigde middelen.

    Aanvankelijk was België terughoudend met deelname aan de investeringsbank, maar nu gaat ze toch overstag onder druk van het Belgische bedrijfsleven. Zij willen dat ook België wordt aangesloten op deze handelsroute, die steeds belangrijker zal worden vanwege de toenemende handel tussen China en Europa. Ook in Europa moeten grote bedragen geïnvesteerd worden om de transportcapaciteit van het spoorwegennet op peil te brengen. Volgens de Belgische krant De Morgen heeft de Chinese president Xi Jinping tijdens gesprekken met de Belgische koning Filip en de Belgische ministers en minister-presidenten begin deze week de noodzaak benadrukt van goede spoorverbindingen tussen China en de haven van Antwerpen. De handelsroute over het spoor zal veel tijdswinst opleveren. Een vrachtschip dat vertrekt uit de haven van Shanghai doet er meer dan dertig dagen over om Europese havens als Antwerpen, Rotterdam of Hamburg te bereiken. Wanneer de spoorlijn tussen China en Europa gereed is kan een goederentrein dezelfde afstand in 'slechts' 16 dagen afleggen.

    silk-road-route

    België doet ook mee aan Aziatische handelsroute

  • Azië importeerde dit jaar al 560 ton goud uit Zwitserland

    goldbars-ubs-teaserZwitserland heeft dit jaar al 560 ton goud richting Azië geëxporteerd, zo blijkt uit de nieuwste cijfers van de Zwitserse douane. Onlangs werden de gegevens over de maand mei vrijgegeven en daaruit bleek dat de stroom van goud richting Azië onverminderd door gaat. India importeerde in mei netto 23,7 ton goud uit Zwitserland, terwijl Hong Kong en China respectievelijk 36 en 18,8 ton goud uit Zwitserland haalden.

    In de eerste vijf maanden van dit jaar werd verreweg het meeste goud gekocht door India (188,6 ton), Hong Kong (194,8 ton) en China (123,5 ton). Ook Saoedi-Arabië en Singapore haalden met enige regelmaat goudstaven uit Zwitserland, zij importeerden in de eerste vijf maanden van dit jaar respectievelijk 54,4 en 24,4 ton aan geel metaal.

    Alle andere landen in de wereld die dit jaar goud uit Zwitserland halen hebben we gebundeld, omdat deze volumes verwaarloosbaar klein zijn in vergelijking met de hierboven genoemde landen. Al deze landen importeerde dit jaar gezamenlijk iets meer dan 47 ton goud, waarvan 5,9 ton in de maand mei. Onderstaande grafieken laten zien dat een klein groepje landen bijna de volledige import van goud uit Zwitserland voor haar rekening neemt!

    cumulatieve-export-goud-zwitserland-mei-2015

    Maandelijkse export van goud vanuit Zwitserland in 2015

    maandelijks-export-goud-zwitserland-mei-2015

    Cumulatieve export van goud vanuit Zwitserland in 2015

  • Nog twee banken in LBMA goudprijs fixing

    In navolging op de Bank of China zullen ook Morgan Stanley en Standard Chartered voortaan meedoen in de fixing van de goudkoers. Daarmee stijgt het totaal aantal deelnemers naar tien, het dubbele van de vijf banken die betrokken waren bij de ‘Londen Gold Fix’. De twee banken en de Bank of China hebben met ingang van deze week toegang tot het elektronische handelsplatform van de Intercontinental Exchange Inc (ICE) waarop de wereldwijde goudprijs twee maal per dag wordt vastgesteld.

    De Bank of China was vorige week eerste Aziatische deelnemer in het biedingsproces en het ziet er naar uit dat een tweede snel zal volgen. De China Construction Bank wordt nu al genoemd als elfde deelnemer van de nieuwe goudprijs fixing. De ICE verwacht dat nog meer banken zich de komende weken zullen melden.

    De fixing van goud die de LBMA twee maal daags publiceert wordt door de hele goudsector gebruikt, van goudmijnen tot juweliers. De oude Londen fixing kwam onder druk te staan nadat toezichthouders de fraudegevoeligheid en het gebrek aan transparante prijsvorming aan het licht hadden gebracht.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    morganstanley

    Morgan Stanley en Standard Chartered voegen zich bij de nieuwe LBMA goudprijs fixing

  • Marc Faber: “Alles is in een bubbel”

    marcfaberVolgens Marc Faber is het niet de vraag of de volgende crisis een desastreuze impact zal hebben, maar een zekerheid. Het is alleen de vraag wanneer het gaat gebeuren. Door het beleid van centrale banken zijn alle risico’s onder het tapijt geveegd en is er een systeemrisico ontstaan dat vroeg of laat zal leiden tot een grote depressie met prijzen die over de hele linie zullen dalen. Dat zegt Faber in een interview op Fox Business.

    “Niet alleen de Federal Reserve heeft deze bubbel opgeblazen, maar ook andere centrale banken over de hele wereld. Met het herhaaldelijk helpen van bijvoorbeeld Griekenland werd het probleem daar alleen maar groter. Dit is het grote probleem met centrale banken, ze lossen problemen niet op, ze stellen het alleen maar uit. Met het onderdrukken van de individuele risico’s creëer je op een dag een kolossaal systeemrisico en dat is waar we vandaag de dag mee zitten.

    We hebben een bubbel gehad in de technologieaandelen in het jaar 2000, maar de gewone aandelen en de mijnbouwaandelen deden het toen vrij slecht. In 2007 hadden we de huizenmarktbubbel in de VS, maar waren andere markten niet in een bubbelfase.

    Maar vandaag de dag: Als je kijkt naar de prijzen van klassieke auto’s, exclusieve wijn, kunst, vastgoed… dan kun je niet anders concluderen dat alles in een bubbel is.”

    Economisch herstel?

    "We zitten al zes jaar in een zogenaamd economisch herstel en velen denken dat dit herstel zich gewoon voort zal zetten alsof er niets aan de hand is, maar er zijn grote verstoringen in de markt waarbij de waarderingen van activa zeer snel omhoog gaan en waarbij de gemiddelde inkomens van huishoudens vlak zijn gebleven of zelfs licht zijn gedaald. Dit zorgt voor grote verstoringen in de markt. Dit zal uiteindelijk weer rechtgezet moeten worden met een gigantische deflatie in activaprijzen.

    Het zal moeilijk worden je vermogen te beschermen, want zelfs spaarrekeningen zijn niet meer veilig. Wat vandaag de dag nog relatief goedkoop is zijn de aandelen van goudmijnen en zilvermijnen en fysiek goud en zilver. Maar je moet het edelmetaal fysiek aanhouden en het liefste buiten de VS."

    Waarom buiten de VS?

    "In de VS, maar zelfs in Europa en Zwitserland is er een dreiging dat centrale banken op een dag -als alles mis gaat - de goudbezitters de schuld gaan geven voor de rampspoed en dat ze al het goud zullen opvragen. Dit risico is minder groot in Azië"

    Dus we moeten bang zijn dat de overheid het goud uit onze kelder komt halen? Dat is nogal een extreem scenario.

    "Het is eerder voorgekomen in 1933."