Marketupdate

Tag: aandelen

  • Wat is de impact van QE op aandelen?

    Het stimulerende beleid van centrale banken heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het herstel van de economie, maar in hoeverre heeft het ook de aandelenmarkt geholpen? Via twitter kwamen we de volgende grafiek tegen, die laat zien wat de belangrijkste aandelenindex van de Verenigde Staten heeft gedaan tijdens de verschillende opkoopprogramma’s van de centrale bank.

    Opvallend is dat de aandelenmarkt het veel beter deed tijdens de stimuleringsprogramma’s dan in de periodes dat de centrale bank geen schuldpapier uit de markt haalde. In de periodes zonder ‘quantitative easing’ ging de S&P 500 index per saldo zelfs naar beneden.

    De grote vraag is nu in hoeverre het één invloed heeft gehad op het ander. De Federal Reserve haalde in de verschillende rondes van stimulering namelijk alleen staatsobligaties en hypotheekleningen uit de markt.

    De Federal Reserve heeft misschien geen directe bijdrage geleverd aan de stijging van de aandelenmarkt, maar wel indirect door de rente kunstmatig laag te houden. Door de lage rente stegen de bedrijfswinsten en werd het voor beleggers aantrekkelijker om vermogen van de spaarrekening te halen en in aandelen te stoppen.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

  • Dow Jones op hoogste niveau tegenover goud sinds 2007

    Dow Jones op hoogste niveau tegenover goud sinds 2007

    De Dow Jones index staat momenteel op het hoogste niveau ten opzichte van goud sinds 2007. Delen we de stand van deze Amerikaanse beursindex van iets meer dan 25.000 punten door een goudprijs van $1.225 per troy ounce, dan komen we uit op een ratio van 20,43 troy ounce goud voor de hele beursindex. Dat niveau stond tien jaar geleden voor het laatst op de borden.

    Kijken we naar de langere termijn, dan zien we dat de ratio tussen de Dow Jones index en het edelmetaal de afgelopen honderd jaar sterk fluctueerde. De laagste stand werd gemeten in 1933 en in 1980, toen de ratio op respectievelijk 1,94 en 1,29 troy ounce stond. De hoogste waardering van de Dow Jones index werd gemeten tijdens de internetbubbel van eind jaren negentig, toen de index gelijk stond aan 40 troy ounce goud.

    Aandelen overgewaardeerd of niet?

    Kijken we naar de laatste vijftien jaar, dan zien we dat aandelen vanaf het dieptepunt in 2011 ongeveer drie keer zoveel waard zijn geworden ten opzichte van het gele edelmetaal. Op basis van onderstaande grafiek kunnen we aandelen niet meer goedkoop noemen, maar ook niet bijzonder duur. Zowel in de opgaande economische fase van de jaren zestig als eind jaren negentig waren beleggers bereid nog veel meer te betalen voor aandelen.

    Op basis van de huidige koers lijkt een spreiding tussen verschillende beleggingscategorieën de meest voor de hand liggende keuze. Goud kan daarin een waardevolle functie vervullen, omdat het edelmetaal weinig correlatie heeft met andere beleggingen.

  • De beren weten het even niet meer

    Nog maar drie jaar geleden werd je nagenoeg voor gek verklaard als je van mening was dat de markt niet overgewaardeerd was en dat er derhalve geen crash op handen was. Zeer uiteenlopende persoonlijkheden als Donald Trump en Robert Shiller werden niet moe erop t hameren dat er zich bubbels vormden op de financiële markten. Het heette daarom verstandig voor beleggers om het posities eens grondig te herwaarderen.

    Zoveel jaren verder moeten we echter vaststellen, dat de sombermannen er gewoon naast zaten of in ieder geval te vroeg waren met hun waarschuwingen. Sinds het begin van 2015 zijn de koersen van de S&P 500 met 34% verder gestegen. Ook de tweets van president Trump hebben de aanhoudende stijging niet kunnen blokkeren.

    De aanhoudende koersstijgingen hebben op verschillende terreinen hun uitwerking niet gemist. Neem de financiële pratende hoofden. Nog niet zo lang geleden was een royale meerderheid de mening toegedaan dat het wel mis moest gaan, maar die stemmen zijn nu nagenoeg verstomd. Maar juist het verstommen van waarschuwende stemmen zou misschien tot nadenken moeten stemmen en beleggers tot voorzichtigheid moeten aanzetten.

    Positief sentiment

    De toon in de media wordt vaak gezet door gezaghebbende marktparticipanten, maar juist die toon wordt steeds minder ‘bearish’ naarmate de crisis verder achter ons komt te liggen. Het aantal artikelen in een krant als the Financial Times, waarin gesproken wordt over bubbels op de beurzen is sinds 2013 stelselmatig gedaald. Het aantal is ook lager dan in de periode 2002 – 2008.

    Het zijn overigens niet alleen de pratende hoofden die het vermoeide hoofd in de schoot hebben gelegd, ook de professionele belegger lijkt zijn kritisch vermogen afgelegd te hebben. Een zeer recent onderzoek van Bank of America Merrill Lynch leert dat professionele partijen in de VS voor het eerst in meer dan een jaar weer overwogen zijn in Amerikaanse aandelen. Zulk gedrag moet verbazing wekken bij wie beseft dat Amerikaanse aandelen de hoogste waardering kennen van het westelijk halfrond. De professionele beleggers bleken ook nog eens overwogen in technologieaandelen. Ze handelen zo, terwijl ze weten dat juist Aziatische en Amerikaanse techaandelen razend populair zijn en juist daarom een risico in zich dragen.

    Overwaardering?

    Of het nu commentatoren zijn of professionele handelaars, ze spreken al niet meer van overwaardering. Markten zijn duur en daarmee basta. Ze moedigen hun klanten en toehoorders aan om belegd te blijven om vervolgens uit te stappen voordat zaken misgaan. Een mooi voorbeeld van deze manier van denken geeft de traditionele en erkende beer Jeremy Grantham van het fondsenhuis GMO. Aan het begin van 2018 noemde hij de markt buitengewoon duur. Hij voorzag, dat de kans dat de markt in een periode van zes tot twee maanden zou instorten, groter was dan 50%. Je zou zeggend dat die insteek tot het logische advies moet leiden om zo snel mogelijk liquide te gaan. Maar nee, Grantham komt niet verder dan wat te mompelen over psychologische voortekenen waar de belegger op moet letten om vervolgens in sneltreinvaart te gaan afbouwen. Je schiet als belegger weinig op met dit vage gebrabbel.

    Wat is er eigenlijk mis met het aloude gezonde verstand? Als iets (te) duur is, dan blijf je ervan af. Als dure aandelen in je portefeuille zitten, dan is er niets op tegen er afscheid van te nemen. Het ‘timen’ van de markt is een zeer hachelijke aangelegenheid die wel tot ongelukken moet leiden. Maar de aanhoudende beursrally heeft de beren uitgeput en hun gezonden verstand doet er het zwijgen toe. Juist dat gezonde verstand heeft er immers voor gezorgd dat hun beleggingsresultaten de afgelopen jaren vaak ondermaats waren. Ze gooien de handdoek in de ring op een moment dat de gekte op de financiële marken de overhad lijkt te krijgen. Steeds meer signalen staan op rood. Het idee is te gek voor woorden, maar veel beren zijn naar eigen zeggen vol belegd op een moment dat ze zouden moeten afbouwen en afscheid nemen van hun overgewaardeerde assets. Het is de wereld op zijn kop en dat voorspelt weinig goeds!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Zijn aandelen overgewaardeerd?

    De aandelenmarkt lijkt weinig vatbaar voor de toenemende geopolitieke spanningen en de dreiging van een wereldwijde handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Weliswaar hebben de aandelen in opkomende markten een kleine correctie laten zien, maar over de hele linie staan de waarderingen van aandelen hoger dan ze de afgelopen vijftien jaar gestaan hebben.

    De grote vraag is nu of de huidige aandelenkoersen gerechtvaardigd zijn of dat er sprake is van overwaardering. Op basis van de extreem lage rente kunnen we de hogere waardering voor aandelen verklaren. De laatste jaren was het gemiddelde dividendrendement van de S&P 500 index bijvoorbeeld hoger dan het rendement op veel langlopende Amerikaanse staatsobligaties.

    Aandelen versus grondstoffen

    Toch zijn er ook indicatoren die erop wijzen dat aandelen nu relatief duur zijn geworden. Vergelijken we de waarde van financiële activa als aandelen en staatsobligaties met die van tastbare bezittingen als grondstoffen, vastgoed en kunst, dan zien we dat laatstgenoemde momenteel uitzonderlijk laag gewaardeerd is.

    Onderstaande grafiek van Bank of America Merrill Lynch laat zien dat tastbare bezittingen ten opzichte van financiële activa als aandelen en obligaties sinds 1925 nog nooit zo laag hebben gestaan als nu. De laatste keer dat tastbare bezittingen relatief gezien zo goedkoop waren was eind jaren ’90. De prijzen van goud en zilver stonden samen met die van veel andere grondstoffen op een dieptepunt, terwijl aandelen van technologiebedrijven in die tijd juist extreem populair waren.

    Grondstoffen historisch goedkoop tegenover aandelen (Bron: Bank of America)

    Zijn aandelen overgewaarderd?

    Dat de ratio tussen beide zo laag is kan betekenen dat grondstoffen momenteel te laag gewaardeerd staat, maar het kan ook betekenen dan aandelen overgewaardeerd zijn. In dat perspectief is de volgende grafiek interessant, waarin de waarde van de 5.000 grootste beursgenoteerde bedrijven in de Verenigde Staten wordt afgezet tegen het bruto binnenlands product. Deze index wordt ook wel de Buffett indicator genoemd.

    Deze grafiek leert ons dat de aandelenmarkt in de Verenigde Staten zelfs op het hoogtepunt van de dotcom bubbel niet zo hoog gewaardeerd was als op dit moment. Ook zien we – met de kennis van nu – hoe goedkoop de aandelenmarkt op het dieptepunt van de crisis in 2009 was.

    Aandelen zijn nu nog hoger gewaardeerd dan in 2000 (Bron: Advisor Perspectives, dshort.com)

    Inhaalslag voor grondstoffen?

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis hebben centrale banken met hun ruime monetaire beleid bijgedragen aan een sterke inflatie in de waarde van financiële activa als aandelen en obligaties, terwijl grondstoffen naar verhouding veel minder in prijs gestegen zijn. Dat zien we ook terug in de volgende grafiek van Goldman Sachs.

    Prijzen financiële activa hardst gestegen

    Zetten we al deze ontwikkelingen op een rij, dan lijken grondstoffen op dit moment aantrekkelijk gewaardeerd. Ook zien we vergelijkingen met de situatie aan de vooravond van de dotcom crisis, zoals het zeer positieve sentiment ten aanzien van technologiebedrijven en de minimale aandacht voor beleggen in bijvoorbeeld grondstoffen en edelmetalen.

    Toch moet je als belegger ook vooral geduld hebben, want vorig jaar constateerden we ook al dat tastbare bezittingen relatief goedkoop waren geworden. Hoe lang zal het nog duren voordat de volgende opwaartse cyclus in grondstoffen begint?

  • Realiteitszin op de financiële markten lijkt zoek

    Beleggers moeten zich onderhand toch wel gaan afvragen of alles wel goed gaat op de financiële markten. De geopolitieke spanningen nemen alleen maar toe en zowel in Europa als in de VS wordt het monetair beleid op zijn kop gezet. Reacties blijven echter nagenoeg uit. De MSCI World Equity Index koestert nog steeds een plus van 10%, hoewel er een handelsoorlog is uitgebarsten. Dat is toch wel vreemd.

    Opvallend is ook dat niet alleen waarderingen bizar aan doen onder de huidige omstandigheden. Wie de moeite neemt om even goed polshoogte te nemen, ziet wel heel veel zaken die op zijn zachtst gezegd verbazing wekken. Neem bijvoorbeeld de kredietverlening. Steeds vaker hoor je dat schulden van bedrijven te hoog en te riskant zijn. Meer dan 40% van de asset managers is die mening toegedaan. De klacht is niet ongegrond. Bedrijven hebben afgelopen jaren steeds meer geleend voor bijvoorbeeld buy-outs of overnames. Die hebben vaak een rating variërend van Triple B-plus tot Triple B-min. Beleggers lijken echter onaangedaan. De vraag naar schuldpapier blijft hoog, heel hoog. Daardoor is de spread tussen veilige triple A-papier en ongemakkelijk Triple B-papier slechts een heel magere 50 basispunten. In 2012 bedroeg de spread 200 basispunten.

    ‘Dollar premium’

    Ook de zogeheten dollar term premium zou op zijn minst verbazing moeten wekken. Daarmee wordt de premie bedoeld die de Federal Reserve bereid is beleggers te betalen die hun geld in langlopend schuldpapier willen stoppen. Normaal zou dat positief moeten uitpakken voor de belegger, zeker onder de huidige omstandigheden. De rente stijgt en de inflatie lijkt weer wakker te worden. Daar komt nog bij dat de overheid in de VS de komende jaren veel schuldpapier gaat uitgeven als gevolg van de belastinghervormingen en de groeiende tekorten. Maar de belegger krijgt helemaal geen premie. Die bedraagt nul! Volgens JP Morgan is er wereldwijd zelfs sprake van een inverse yield curve.

    Ook moet het bevreemding wekken dat er amper een correlatie te ontdekken is tussen valuta en renteverschillen. De markt veronderstelt dat de kloof tussen de rente in de VS en die in Japan en Europa alleen maar breder zal worden. De spread tussen de overnight rate voor de dollar en de euro bedraagt nu 250 basispunten. Dat was 25 basispunten in 2016 en 100 basispunten in 2017. In eerdere cycli leidde een dergelijke kloof tot een sterkere dollar. Daar is nu geen sprake meer van.

    Waar komt het optimisme vandaan?

    En zo wemelt het van de tegenstrijdigheden en paradoxen. Beleggers blijven Amerikaanse aandelen kopen ondanks de torenhoge waarderingen. Je zou verwachten dat ze daarom voor niet Amerikaanse aandelen kiezen. Maar nee. De goudprijs blijft maar dalen ondanks de toenemende internationale spanningen. Hetzelfde geldt voor de VIX Index. Die staat weer onder 15, terwijl de spanningen maar blijven oplopen.

    Hoe is die onverschilligheid te verklaren. Zijn beleggers ervan overtuigd dat de groei wereldwijd gezond blijft, zodat bedrijven hun schulden kunnen betalen en hoge winsten blijven boeken? Of zijn beleggers te zelfgenoegzaam geworden na al die jaren van kwantitatieve verruiming en gratis geld? Wie het weet mag het zeggen. Een ding moet echter duidelijk zijn. Markten reageren onder de huidige omstandigheden niet normaal ook al blijven ze zo kalm. Geopolitiek ziet de wereld er immers allesbehalve normaal en kalm uit!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Is de rek er bij de aandelen uit?

    Het cijferseizoen over het eerste kwartaal van 2018 is niet slecht van start gegaan. De verwachtingen zijn dan ook hooggespannen. Gemiddeld genomen zullen de bedrijven in de S&P 500 een groei van de winst per aandeel noteren van 20%. Toch lijkt de stemming op Wall Street niet echt florissant, eerder het omgekeerde. Koersen hebben eerder de neiging omlaag te gaan dan te stijgen. Trouwens, niet alleen Wall Street lijkt in een mineurstemming, overal in de wereld lijken malaise gevoelens de overhand te krijgen.

    Zoals gezegd, de cijfers tot dusverre vallen niet tegen. Een bedrijf als Caterpillar deed het veel beter dan verwacht en verhoogde zijn verwachtingen voor heel 2018. Iedereen blij zou je denken. Maar het venijn zat in de staart. Caterpillar rondde zijn presentatie over het eerste kwartaal van 2018 af met de vaststelling, dat dit kwartaal waarschijnlijk het beste was wat beleggers dit jaar te zien zouden krijgen. Niet alleen Caterpillar serveerde die voor beleggers onplezierige verrassing, een bedrijf als 3M deed doodleuk hetzelfde.

    Groeivertraging?

    Ondanks alle mooie cijfers dringt bij veel beleggers plotsklaps het besef door, dat 2018 weleens het jaar kan zijn van de vertraging in de groei en niet van de veronderstelde versnelling. Wie om zich heen kijkt komt dan waarschijnlijk tot de conclusie dat het landschap aan het veranderen is en niet per sé ten faveure van aandelen. Zo is de yield op de 10-jaars Treasury voor het eerst sinds 2014 weer tot boven 3% gestegen. Voor veel beleggers is dit een symbolisch gebeuren.

    Beleggers accepteren tot dusverre dat waarderingen voor aandelen aan de hoge kant zijn, zolang de rente maar laag is. De grens van 3% is daarbij een kritische toetssteen. Is nu het hek van de dam en gaat de rente verder omhoog? Dat kan zomaar, omdat de Fed de rente nog twee- of driemaal zal verhogen om inflatie op voorhand de kop in te drukken.

    Oplopende inflatie

    De kans dat de inflatie geleidelijk gaat oplopen is volgens menigeen reëel, omdat de vooruitzichten voor de wereldeconomie onverminderd bemoedigend zijn. Ze verwijzen hierbij naar de recente voorspellingen van bijvoorbeeld het Internationale Monetair Fonds. Een vertraging in de winstontwikkeling gekoppeld aan een mogelijke verdere stijging van de rente is voor aandelenbeleggers een ware jobstijding.

    Obligatiebeleggers als Pimco en Fidelity staan echter heel anders in de werkelijkheid. Zij denken dat met een stijging naar 3% de rek er wel uit is. Ze geloven niet dat de inflatie nog erg gaat oplopen. Ze verwijzen daarvoor naar de yield op de 30-jaars Treasury. Die bedraagt ongeveer 3,20% tegen bijna 4% in 2014.

    Obligaties met zeer lange looptijden zijn erg gevoelig voor inflatieontwikkelingen. Bij Pimco en bij Fidelity denken ze daarom dat de rente niet veel verder zal oplopen, laat staan dat de stijging gaat versnellen. En dus lijkt voor hen het moment aangebroken om weer massief in de 10-jaars Treasuries te stappen. Ze rekenen er daarbij op, dat lange termijnbeleggers als verzekeraars en pensioenfondsen hetzelfde gaan doen. Dat zou een duidelijke steun in de rug zijn voor de prijsontwikkeling.

    Het kan zomaar zijn dat in 2018 de bordjes weer eens verhangen worden. De rek bij aandelen is eruit en de obligatiebelegger maakt zijn comeback!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Deze column verscheen eerder in het CorWijtvlietJournaal en wordt u gratis aangeboden door Marketupdate. Vindt u deze columns interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Aandeel Zwitserse centrale bank blijft in waarde stijgen

    De aandelen van de Zwitserse centrale bank blijven in waarde stijgen en wisselen op het moment van schrijven voor 7.500 Zwitserse frank van eigenaar. Ter vergelijking, begin dit jaar werd hetzelfde aandeel nog voor minder dan 4.000 frank verhandeld en een jaar geleden om deze tijd kon je ze voor minder dan 1.700 Zwitserse franken kopen. Kijken we naar het koersverloop van de afgelopen vijf jaar, dan zou je bijna denken dat we hier met een virtuele munt te maken hebben.

    Waarom is de waarde van dit aandeel zo hard gestegen? Heeft dat te maken met de goede fundamentals van beleggen in een centrale bank? Of is dit de zoveelste speculatieve bubbel die het gevolg is van een uitzonderlijk lage rente? Beleggers hebben verschillende redenen om in de Zwitserse centrale bank te beleggen. Welke argumenten zijn er om deze aandelen te kopen?

    Het eerste argument is veiligheid, want de kans dat de centrale bank omvalt is zo mogelijk nog kleiner dan dat een overheid haar schulden niet meer afbetaalt. Daarmee lijken de aandelen een interessant alternatief voor de meest veilige staatsobligaties die vandaag de dag vrijwel geen rente meer opleveren. Het tweede argument is dat je met een aandeel in de centrale bank aanspraak maakt op een steeds grotere vermogenspositie, want het balanstotaal van de Swiss National Bank is door de waardestijging van de goudvoorraad en de uitbreiding van de valutareserves de laatste jaren spectaculair toegenomen.

    Aandeel Zwitserse centrale bank (Bron: Google)

    Beleggen in de Zwitserse centrale bank?

    Toch is een belegging in deze aandelen niet vrij van risico. Er zijn maar weinig stukken in omloop en het is niet bekend wie de kopers en verkopers zijn. Daardoor weet je als belegger niet of de aandelen op ieder gewenst moment gemakkelijk te verhandelen zijn en of je er wel een goede prijs voor zult krijgen. Van de 100.000 uitgegeven aandelen worden er maar een paar duizend via de beurs verhandeld, waarbij het dagelijkse handelsvolume op ongeveer 200 aandelen ligt.

    Ook moeten we kanttekeningen plaatsen bij het enorme balanstotaal en de winstgevendheid van de centrale bank, want daar zie je als belegger maar weinig van terug. Het dividend is immers gekoppeld aan de nominale waarde van het aandeel, wat betekent dat je in de praktijk slechts 15 Franc per jaar krijgt uitbetaald. Van deze inkomsten zal je dus ook niet rijk worden.

    Beleggen in het aandeel van de Zwitserse centrale bank is dus vooral een gok, die zich in de toekomst uitbetaalt wanneer andere beleggers bereid zijn er nog meer voor te betalen of als de centrale bank op een dag besluit aandeelhouders uit te kopen. Dat gebeurde eerder ook met aandelen van de Bank for International Settlements (BIS). Aandeelhouders kregen toen een prijs geboden die ver boven de marktprijs lag.

    Lees ook:

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Het tijdperk TINA loopt ten einde

    Alles verandert en niets blijft hetzelfde. Die aloude waarheid gaat ook op voor de aandelenmarkten. Sinds de Fed begonnen is de rente stapsgewijs te verhogen wordt de kloof tussen het dividendrendement op aandelen en het rendement op kortlopende Amerikaanse treasuries snel kleiner. Dat op zich is opmerkelijk. In de jaren na 2008 prevelden beleggers overal ter wereld het mantra van TINA, there is no alternative. Het rendement op obligaties was en bleef extreem laag en daarom moest elke verstandige belegger in zijn zoektocht naar rendement en inkomen wel in aandelen stappen. In de VS genereerde de S&P 500 sinds 2010 een gemiddeld dividendrendement van 2%, terwijl cash nagenoeg niets opbracht.

    Daar is geleidelijk verandering ingekomen, omdat sinds 2015 de Fed de rente stapje voor stapje aan het verhogen is. Daardoor loopt ook de yield op de Amerikaanse overheidsschuld heel geleidelijk weer omhoog. Dat is vooral goed zichtbaar bij kortlopend schudpapier. De 3-maands Treasury bill genereert nu een yield van om en nabij 1,66%. Dat is niet eens zoveel minder meer dan het gemiddeld dividendrendement van 1,88%. De 3-maands Liborrente kwam afgelopen maand voor het eerst sinds 2008 weer boven het dividendrendement.

    Tijdperk van TINA voorbij?

    Natuurlijk, een aandeel biedt de belegger naast het dividend ook nog een potentiële koersstijging, maar toch! De voorzichtige conclusie begint zich op te dringen dat het tijdperk van TINA op zijn einde loopt. Sommige analisten wijzen er daarbij op dat de marktberoeringen in februari samenvielen met het gebeuren dat 3-maands Libor boven het dividendrendement van de S&P 500 uitsteeg. Er blijken weer alternatieven voor handen. Dat wil weer niet zeggen dat aandelen in 2018 passé zijn. Dat gaat veel te ver. Bedrijven zullen dit jaar volop profiteren van de belastinghervormingen van president Trump. Daardoor zullen winsten nog verder stijgen en dat zal de dividenduitkeringen ten goede komen.

    Partijen als BlackRock onderkennen echter dat er voor het eerst sinds 2008 weer iets te kiezen valt, nu rendementen op kortlopend schuldpapier weer boven het niveau van de inflatie uitstijgt. Het fijne van kortlopend schuldpapier is ook dat het meer bescherming biedt tegen renteverhogingen dan langlopend schuldpapier. Bij BlackRock hebben ze nog steeds een voorkeur voor bedrijfsobligaties, omdat ze alle vertrouwen hebben in de winstontwikkeling van die bedrijven. Toch kijken ze daar met meer dan een schuin oog en met meer dan gemiddelde belangstelling naar de traditioneel veilige liquide assets.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

  • Kan de aandelenmarkt zonder stimulering centrale banken?

    Het is alweer negen jaar geleden dat de aandelenmarkt in de Verenigde Staten haar bodem bereikte. De S&P 500 staat op het moment van schrijven op ongeveer 2.800 punten, ruim vier keer zoveel als het dieptepunt van 666 punten in het voorjaar van 2009. Een uitmuntende prestatie, ware het niet dat deze rally gepaard ging met het grootste monetaire experiment in de geschiedenis van centrale banken.

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis hebben de zes grootste centrale banken met verschillende soorten stimuleringsprogramma’s meer dan $12.000 miljard aan hun balans toegevoegd. De meeste centrale banken kochten schuldpapier op om de obligatiemarkt liquide te houden, terwijl andere centrale banken intervenieerden door aandelen (Bank of Japan) en vreemde valuta (Swiss National Bank) op te kopen.

    Centrale banken willen stimulering afbouwen (Grafiek via Zero Hedge)

    Wat als centrale banken de geldkraan dichtdraaien?

    Deze monetaire stimulering pakte goed uit voor aandelen, want door de lage rente konden bedrijven goedkoop lenen en werd de aandelenmarkt een interessant alternatief voor het spaargeld. Maar wat gaat er met die aandelenkoersen gebeuren als centrale banken straks de geldkraan dichtdraaien?

    De Federal Reserve is al begonnen met het afbouwen van haar balans en het verhogen van de rente, al gaat dat in zeer kleine stapjes. De ECB is voornemens later dit jaar haar opkoopprogramma af te bouwen, terwijl de gouverneur van de Bank of England recent nog gezegd heeft dat het tijd wordt om weer een renteverhoging door te voeren.

    Natuurlijk geldt ook hier het principe van ‘eerst zien en dan geloven’, maar als centrale banken daadwerkelijk de geldkraan dichtschroeven kan dat wel eens zeer negatief uitpakken voor zowel aandelen als staatsobligaties. Zoals onderstaande grafiek laat zien is er namelijk een sterke correlatie tussen de wereldwijde aandelenindex MSCI World en de aankopen van centrale banken.

    Wat betekent terugdraaien van monetaire stimulering voor aandelen? (Bron: Citi Research)

    Is de nieuwe koers van centrale banken niet ingeprijsd?

    Volgens de efficiënte markttheorie zou de aangekondigde koerswijziging van centrale banken inmiddels ingeprijsd moeten zijn in de waardering van aandelen en obligaties, maar daar lijkt nog geen sprake van te zijn. Volgens analist Matt King van Citi is dat wel te verklaren, omdat deze theorie alleen opgaat voor markten die zeer liquide zijn. Daar is echter niet altijd sprake van, zeker niet in obligatiemarkten die langzaam aan gedomineerd worden door centrale banken. Als voorbeeld noemt hij de markt voor Italiaanse staatsobligaties, waar de centrale bank de laatste jaren de belangrijkste koper was van het schuldpapier.

    Valt de centrale bank als koper van obligaties weg, dan is het lastig te voorspellen waar de koers heen zal gaan. Dat kan het einde betekenen van een lange periode met uitzonderlijk weinig volatiliteit en het begin van een nieuwe periode met meer onzekerheid. De lage volatiliteit van de laatste tijd moet volgens King daarom ook niet verward worden met een laag risico.

    Lage volatiliteit is niet hetzelfde als weinig risico

    Durven centrale banken dit risico te nemen en het stimulerende beleid terug te draaien dat de aandelenmarkt en de economie de laatste jaren zo ondersteund heeft? Of zullen ze er al snel achter komen dat ’tapering’ binnen dit geldsysteem een onmogelijke opgave is?

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Volatiliteit houdt de markten gezond en scherp

    Soms kan het verhelderend werken om analogieën te gebruiken om gebeurtenissen te duiden. Het kan daarom geen kwaad om de medische wetenschap te gebruiken om te verklaren wat er de afgelopen weken gebeurd is op de financiële markten.

    De plotselinge terugkeer van de volatiliteit doet denken aan een patiënt die ontwaakt nadat hij lange tijd in coma is gehouden. Het afgelopen jaar was ongekend rustig, de volatiliteit was ongekend laag en de koersen gingen in een lijn omhoog. Eenmaal ontwaakt uit die coma bleek de patiënt gelukkig nog zijn normale reflexen te bezitten. De VIX-index maakte een ongekende sprong omhoog, terwijl de aandelenbeurzen in de VS en in Europa meer dan 10% tuimelden. Een week later was de val alweer voor de helft gecompenseerd, maar de stemming was en is nerveus en dat is een goede zaak.

    Volatiliteit is gezond

    Markten moeten hun werk kunnen doen en dat betekent dat het proces van creative destruction, het wegsnijden van zwakke bedrijven en het alloceren van kapitaal waar het echt goed werk doet, altijd doorgang moet vinden. Natuurlijk, in 2008 hebben we een harde les geleerd. Markten zijn lang niet zo efficiënt als we altijd verondersteld hebben. Niet alle informatie werd naadloos verwerkt en daarom konden de financiële producten van die dagen zoveel onheil aanrichten. Markten overdrijven naar alle kanten, maar desondanks is het nog steeds het meest efficiënte instrument om vermogen en kapitaal juist te alloceren.

    Tijdens de lange comateuze periode van monetaire verruiming hebben markten verleerd om de juiste prijs te bepalen. Aandelenmarkten worden gedomineerd door passieve instrumenten die de index volgen. Er is geen enkele noodzaak om te bepalen of aandelen duur of goedkoop zijn. De onnatuurlijke rust en de zucht naar rendement heeft de belegger naar elders gedreven. Hij is bijvoorbeeld op zoek gegaan naar unicorns. Daarom alleen al was de terugkeer van de volatiliteit een geschenk uit de hemel. Die drukte menig belegger met de neus op de feiten. De business cycle is niet dood en dat geldt evenmin voor de inflatie.

    Het moet voor menigeen ook een geruststelling geweest zijn. De terugkeer van de inflatie wijst erop dat de economie weer in een normaal vaarwater terecht is gekomen. Het is al meer dan een generatie geleden dat inflatie echt een probleem was. Het is goed te begrijpen dat zelfs het idee al van een hernieuwde inflatie paniek tot gevolg heeft. Dat is niet abnormaal of ongezond.

    Kunstmatige ondersteuning

    De medische analogie leert echter nog meer. Wanneer een patiënt niet langer kunstmatig ondersteund wordt, dan kan zomaar blijken dat hij/zij niet verder kan leven zonder die ondersteuning met alle gevolgen van dien. Het medicijn dat de centrale banken hebben toegediend is zeer verslavend. Er zijn harde en langdurige maatregelen nodig om in zulke omstandigheden een patiënt te laten afkicken.

    Het is verre van zeker dat de beleggingsstructuren en praktijken die in de tijden van monetaire verruiming gegroeid zijn, in de nieuwe omgeving ingeluid door het opschieten van de volatiliteit kunnen overleven. Door het plotselinge opspelen van de volatiliteit dumpten beleggers hun aandelen. Ze voelden zich daartoe gedreven, omdat producten ontwikkeld om te profiteren van het uitblijven van volatiliteit totaal niet aan de verwachtingen voldeden. Een bijkomend effect van de dumping was wel, dat het managers van grote beleggingsportefeuilles in staat stelde om voor weinig geld zich te verzekeren tegen de terugkeer van de volatiliteit.

    Herhaling van zetten?

    De laatste langdurige periode van ingehouden volatiliteit, genaamd the ‘Great Moderation’, eindigde met het uitbreken van de kredietcrisis in 2007. Toen bleek onbarmhartig dat veel van de zogeheten gestructureerde producten op zand gebouwd waren en kopje onder gingen in tijden van grote volatiliteit en stijgende prijzen voor krediet.

    Nu is waarschijnlijk het moment aangebroken, dat de producten van financial engineering uit de post-crisis periode de deugdelijkheidstoets moet ondergaan. Waarschijnlijk zullen de gevolgen van deze toets minder negatief uitpakken dan in 2007, maar het maakt niettemin velen nerveus. Het is bovendien verre van zeker dat de beleggingswereld nog steeds de kennis bezit om markten producten juist te laten prijzen. Stock-picking was vroeger gebaseerd op het analyseren en ontleden van de financiële data van bedrijven. Die kunst lijkt in het ongerede geraakt, omdat er lang weinig behoefte aan bestond.

    Zeker de huidige fondsenindustrie beloont zijn medewerkers voor het zoveel mogelijk mijden van risico’s. De uiteindelijke resultaten mogen niet te sterk afwijken van die van de concurrentie op straffe van een uitstroom van cliënten. In dit klimaat is er geen ruimte voor stock-picking op basis van fundamentele analyse van de risico en vervolgens rustig wachten op de lange-termijnwinst. Het is daarom zonder meer een gezond teken dat de onnatuurlijke kalmte en rust voorbij is. Of de markten kunnen overleven in de nieuwe omgeving valt nog te bezien. Onder normale omstandigheden zijn markten meedogenloos. Het opnieuw betreden van dit strijdtoneel kan risicovol blijken voor de deelnemers.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

  • Goldman: “Aandelen kwart lager bij rente van 4,5%”

    Als de Amerikaanse 10-jaars rente naar 4,5% stijgt zullen de aandelenkoersen een flinke duikeling maken, zo verwacht analist Daan Struyven van Goldman Sachs. Van de economische groei blijft in dat scenario weinig veel meer over, maar van een recessie zal dan nog geen sprake zijn. Veel ingrijpender is de rentestijging voor de aandelenmarkt, want die zou in een dergelijk scenario met 20 tot 25 procent kunnen dalen.

    Goldman Sachs heeft bij wijze van stress test het effect van een rentestijging tot 4,5% doorgerekend, maar dat is niet het scenario waar de bank rekening mee houdt. Volgens de bank zal de Amerikaanse 10-jaars rente tegen het einde van dit jaar zijn opgelopen tot ongeveer 3,25%. Dat is een niveau dat we sinds de zomer van 2011 niet meer gezien hebben.

    Stijgende rente

    In historisch perspectief is een dergelijke rentepercentage zeker niet extreem, maar door de hogere publieke en private schulden zal de stijging van de rente een veel grotere impact hebben op de totale rentelasten van huishoudens, bedrijven en overheden. De vrees is dat een stijgende rente een negatieve impact zal hebben op de economie, omdat het ten koste gaat van het besteedbare inkomen van huishoudens en de winsten van bedrijven.

    Eerder deze maand maakte de Amerikaanse aandelenmarkt een duikeling van ongeveer tien procent, een correctie die gepaard ging met een oplopende 10-jaars rente. De rente bereikte vorige week een hoogtepunt van 2,95% en staat op het moment van schrijven op 2,85%.

    Stijging Amerikaanse 10-jaars rente ongunstig voor aandelen? (Bron: Bloomberg)

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.