Marketupdate

Tag: banken

  • Wat betekent het Zwitserse referendum over geld?

    In Zwitserland wordt op 10 juni een referendum gehouden over een drastische hervorming van het geldstelsel, waarmee de functie van geldcreatie wordt overgedragen van commerciële banken naar de Zwitserse centrale bank. De rol van de commerciële banken zou daarmee beperkt worden tot tussenpersoon die de tegoeden van burgers en bedrijven bewaart en geldstromen faciliteert. De centrale bank beslist in dit model hoeveel geld er in de economie wordt gebracht.

    Dit alternatieve geldsysteem, ook wel Full Reserve banking genoemd, werd dat in de jaren dertig door de de Amerikaanse econoom Irving Fisher bedacht. Het was een reactie op de Grote Depressie van begin jaren dertig, toen de geldhoeveelheid kromp en veel leningen niet meer terugbetaald konden worden. Daardoor kwamen ook banken in de problemen.

    Aanhangers van de Full Reserve banking denken dat banken veel stabieler zijn als ze geen krediet kunnen verlenen, zoals dat binnen een fractioneel geldsysteem gebruikelijk is. Critici zetten vraagtekens bij de uitvoerbaarheid van dit alternatieve geldsysteem en zijn van mening dat de onafhankelijkheid van de centrale bank in het geding komt. We hebben een aantal vragen over dit alternatieve geldsysteem op een rij gezet.

    Hoe werkt geldcreatie in Full Reserve banking?

    Vandaag de dag komt geldcreatie voor rekening van commerciële banken. Wordt er een lening verstrekt, dan komt er nieuw geld in omloop. Wordt deze lening afgelost, dan verdwijnt dit geld weer uit circulatie. Binnen dit systeem is de geldhoeveelheid zeer flexibel en in principe vraaggestuurd. Het voordeel van dit systeem is dat huishoudens en bedrijven relatief gemakkelijk geld kunnen lenen, maar het nadeel is dat de geldhoeveelheid de neiging heeft om voortdurend te groeien, waardoor er over de lange termijn sprake is van een structurele inflatie. Ook kunnen banken in een fractioneel systeem in de problemen komen, indien veel spaarders tegelijkertijd hun geld ophalen of hun schulden niet meer kunnen aflossen.

    Binnen het Full Reserve Banking model is een bankrun in theorie niet mogelijk, omdat de bank de tegoeden van haar spaarders altijd beschikbaar heeft. Een bank heeft in dit systeem volledige dekking met reserves, waardoor alle spaarders altijd bij hun geld kunnen. De geldcreatie komt in dit systeem voor rekening van de centrale bank. Volgens voorstanders kan de centrale bank zo beter de geldhoeveelheid sturen dan via de rente, maar critici waarschuwen dat de centrale bank in dit systeem teveel macht krijgt. Hoe moet ze bepalen wie er geld mag lenen en hoeveel geld er geleend mag worden? Deze rol lijkt niet te combineren met die van een onafhankelijke centrale bank, zeker niet als ze ook aan de overheid uitleent.

    Hoe zit het met de inflatie?

    Een van de nadelen van een fractioneel geldsysteem en de bijbehorende structurele geldcreatie is dat de waarde van het geld na verloop van tijd steeds verder wordt uitgehold. Het is echter nog maar de vraag of dat probleem met een Full Reserve geldsysteem verholpen kan worden, want ook in dat systeem is er dus geldcreatie mogelijk. De vraag moet dan zijn hoeveel geld de centrale bank in dit alternatieve systeem in omloop kan brengen en wie dat gaat bepalen.

    De waarde van het geld wordt natuurlijk ook bepaald door het vertrouwen in de munt. Een drastische verandering van het geldsysteem brengt onzekerheid met zich mee, waardoor spaarders mogelijk de voorkeur geven aan een andere valuta of aan goud. In dat geval is er een wisselkoersrisico dat ervoor kan zorgen dat de prijzen van geïmporteerde goederen stijgen.

    Zijn er meer landen met Full Reserve banking?

    Op dit moment is er geen enkel land in de wereld dat afwijkt van het fractioneel bankieren, waarbij commerciële banken nieuw geld in omloop brengen op het moment dat er krediet verstrekt wordt. Wel zijn er meer landen waar – net als in Zwitserland – initiatieven zijn opgestart om Full Reserve Banking in de praktijk te brengen. Voorbeelden daarvan zijn ‘Positive Money’ in het Verenigd Koninkrijk, het ‘Vollgeld’ initiatief in Duitsland en natuurlijk burgerinitiatief ‘Ons Geld’ in eigen land.

    Het is niet eenvoudig om een geldsysteem en het verdienmodel van banken zo drastisch om te gooien. Volgens de gouverneur van de Zwitserse centrale bank, Thomas Jordan, is een centralisering van de kredietverlening om verschillende redenen niet wenselijk. Hij vreest een gebrek aan concurrentie, valse prikkels en mogelijke politieke beïnvloeding. Ook is het plan nog niet eerder getest, waardoor de uitkomst zeer onzeker is.

    In de aanloop naar het referendum organiseert het Swiss Finance Institute op 16 mei een evenement voor bankiers over het Full Reserve initiatief. Bij dit evenement zullen de Thomas Jordan en Jean-Charles Rochet, hoogleraar Finance aan de Universiteit van Genève, toelichting geven op het initiatief. Ook is er een informatieve brochure uitgebracht.

    Lees ook:

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

  • Tikkende tijdbom op de woningmarkt

    In oktober waarschuwde de Nederlandsche Bank voor de grote hoeveelheid aflossingsvrije hypotheken die Nederlandse huishoudens hebben. Met een totale hypotheekschuld van €670 miljard zitten we al vrij hoog in vergelijking met andere landen, maar daarvan blijkt ook nog eens meer dan de helft aflossingsvrij te zijn. Dat zijn hypotheken waarover alleen rente betaald hoeft te worden en waarbij het geleende bedrag pas aan het einde van de looptijd terugbetaald moet worden.

    Tussen 2034 en 2038 lopen veel van dit soort aflossingsvrije hypotheken af, maar het is nog maar de vraag of huishoudens met dergelijke hypotheken tegen die tijd voldoende vermogen hebben opgebouwd en in staat zijn een nieuwe hypotheek aan te vragen, zeker in een scenario waarin de rente flink stijgt of de huizenprijzen dalen.

    Waarom is de aflossingsvrije hypotheek zo gevaarlijk?

    De aflossingsvrije hypotheek werd ooit in het leven geroepen als een manier om nog meer geld te kunnen lenen en nog meer profijt te kunnen halen uit de hypotheekrenteaftrek. Omdat de lening gedurende de hele looptijd niet daalt profiteer je namelijk maximaal van het belastingvoordeel. Ook los je niets af, waardoor je meer geld overhoudt om andere leuke dingen te doen.

    Tot zover de voordelen, want eigenlijk is de aflossingsvrije hypotheek een financieel wanproduct waar de samenleving als geheel niet beter van geworden is. Huishoudens bouwen er namelijk geen vermogen mee op (tenzij ze vrijwillig aflossen), waardoor ze aan het einde van de looptijd van de hypotheek voor een nare verrassing kunnen komen te staan.

    Niet alleen vervalt na dertig jaar de mogelijkheid om hypotheekrente af te trekken, ook zijn mensen met een dergelijke hypotheek dan op een leeftijd waarop ze waarschijnlijk wat minder willen gaan werken. Dat maakt het doorrollen van de hypotheek geen vanzelfsprekendheid, omdat het zowel voor de bank als voor de consument een meer risicovolle onderneming wordt.

    Een andere mogelijkheid is om aan het einde van de looptijd van de aflossingsvrije hypotheek het huis te verkopen. Door de stijging van de huizenprijzen van de laatste jaren is de waarde van het onderpand op dit moment waarschijnlijk toereikend om de schuld af te lossen, maar niemand kan voorspellen hoe de huizenmarkt er over 15 tot 20 jaar bij ligt, als veel van dit soort aflossingsvrije hypotheken aflopen. Mogelijk zijn er dan heel veel huishoudens die er niet in slagen hun hypotheek door te rollen, wat betekent dat er in korte tijd heel veel woningen op de markt zullen komen. En je kunt wel raden wat dat voor gevolgen heeft voor de huizenprijzen…

    Veel aflossingsvrije hypotheken (Bron: DNB)

    Tikkende tijdbom

    De vele aflossingsvrije hypotheken die over 10 tot 20 jaar komen te vervallen zijn een risico voor huiseigenaren, maar ook voor de financiële sector en de samenleving als geheel. Daarover schrijft de Nederlandsche Bank in haar ‘Overzicht Financiële Stabiliteit‘ het volgende:

    Zo kunnen grootschalige woningverkopen in de periode dat veel aflossingsvrije hypotheken aflopen, gevolgen hebben voor de woningmarkt en huizenprijzen. Tussen 2035 tot 2038 loopt naar verwachting voor ruim 700 duizend huishoudens de aflossingsvrije lening af en eindigt hun recht op hypotheekrenteaftrek.

    In veel gevallen zal daarbij sprake zijn van een resterende schuld (zie grafiek 16). Dit kan tijdelijk leiden tot extra aanbod op de (koop)woningmarkt, en daarmee een drukkend effect hebben op huizenprijzen.

    Dit kan ook gevolgen hebben voor financiële instellingen. Wanneer klanten in de problemen komen bij het aflopen van hun hypotheek kan dit de reputatie van banken schaden en mogelijk tot schadeclaims leiden indien klanten onvoldoende zijn geïnformeerd.

    Vooral tussen 2034 en 2038 lopen veel hypotheken af (Bron: DNB)

    Steeds meer aflossingsvrije hypotheken

    Het is goed dat de Nederlandsche Bank zich bewust is van deze risico’s en daarvoor waarschuwt, maar het is nog maar de vraag of er voldoende urgentie is om dit probleem snel en effectief aan te pakken. Uit hetzelfde rapport blijkt namelijk ook dat er nog steeds aanzienlijk veel aflossingsvrij gefinancierd wordt. Sterker nog, de laatste jaren is de populariteit van deze risicovolle leenvorm alleen maar verder toegenomen!

    Sinds 2014 worden er weer meer aflossingsvrije hypotheken verstrekt (Bron: DNB)

    Hoe kan het dat de Nederlandsche Bank aan de ene kant waarschuwt voor de risico’s van aflossingsvrije hypotheken, terwijl er aan de andere kant ieder jaar miljarden euro’s aan aflossingsvrije hypotheekschuld in de woningmarkt gepompt worden. Waarom wordt deze vorm van lenen nog toegestaan, nu de huizenprijzen in stedelijke gebieden uit de pan rijzen en overkreditering op de loer ligt?

    Frank Knopers

    Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].




  • ECB wil noodlijdende banken kunnen helpen

    De ECB overweegt een nieuw beleidsinstrument waarmee ze noodlijdende banken direct van noodliquiditeit kan voorzien, zodat de bank in afgeslankte vorm met alleen de gezonde onderdelen een doorstart kan maken. Dat blijkt uit vertrouwelijke documenten die in handen zijn van Bloomberg.

    Het betreffende document gaat over een presentatie van de ECB die op 21 maart heeft plaatsgevonden en waarin gesproken werd over het ondersteunen van banken die dreigen om te vallen. Onder het Eurosystem Resolution Liquidity (ERL) systeem zou de Europese Centrale Bank meer ruimte moeten krijgen om banken met een liquiditeitsprobleem te ondersteunen.

    In hoeverre mag de ECB banken ondersteunen?

    Dit nieuwe instrument wordt in het document uitgelegd als een monetair beleidsinstrument, omdat het de centrale bank meer zekerheid geeft dat commerciële banken de officiële beleidsrente doorgeven aan de economie. Toch is een dergelijke maatregel controversieel, omdat de ECB bij wet verboden is activiteiten te ondersteunen die door publieke autoriteiten ondernomen kunnnen worden.

    ECB-bestuurslid Yves Merch waarschuwde eerder dit jaar al dat het afwikkelen van banken onder het resolutiemechanisme niet beïnvloedt mag worden door de aanname dat de centrale bank met liquiditeit over de brug zal komen.

    Liquiditeit voor probleembanken

    De vraag of de ECB noodliquiditeit moet verschaffen aan de bankensector speelt al sinds juni vorig jaar, toen het Spaanse Banco Popular Espanol werd opgedoekt en bij Banco Santander werd ondergebracht. Op dat moment kon er al snel een koper gevonden worden voor de noodlijdende Spaanse bank, maar dat zal niet altijd direct het geval zijn.

    Om te voorkomen dat een bank met een onzekere toekomst geen toegang meer kan krijgen tot de normale bronnen van liquiditeit zou de centrale bank willen voorzien in noodliquiditeit. Volgens Vitor Constancio, vice-president van de ECB, hebben de Bank of England en Amerikaanse financiële autoriteiten ook al dergelijke bevoegdheden.

    Om een noodlijdende bank op de korte termijn te kunnen helpen zou de ECB de eisen aan het onderpand kunnen versoepelen. Toen de centrale bank in 2011 en 2012 met haar LTRO-programma vele honderden miljarden aan noodliquiditeit beschikbaar stelde aan de Europese bankensector vroeg ze daar onderpand in de vorm van ‘investment grade’ obligaties voor terug. Zelfs die voorwaarde zou geschrapt kunnen worden en plaats kunnen maken voor een soort Europese garantie, zo meldt Bloomberg op basis van het document.

    Meer Europese vangnetten

    Het mag duidelijk zijn dat het laatste woord over de Europese bankenunie en de rol van de Europese Centrale Bank daarin nog niet gezegd is. Achter de schermen wordt er nog steeds volop gewerkt aan vangnetten die een volgende crisis kunnen opvangen.

    Zo kwam er met het Single Resolution Mechanism (SRM) een blauwdruk om probleembanken af te wikkelen, terwijl er met het European Stability Mechanism (ESM) een noodfonds kwam dat noodleningen kan verstrekken aan ‘probleemlanden’ binnen de Eurozone. Er zijn ook al plannen om dit fonds om te zetten tot een Europees Monetair Fonds. We blijven de ontwikkelingen op dit gebied in de gaten houden.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Wordt negatieve rente normaal instrument voor centrale banken?

    Wordt negatieve rente normaal instrument voor centrale banken?

    Centrale banken wereldwijd zouden een substantiële negatieve rente moeten overwegen in tijden van een deflatoire crisis, zo schrijft Sun Guofeng van de financiële onderzoeksafdeling van de Chinese centrale bank in een nieuw onderzoeksrapport. Ook zouden centrale banken volgens hem de negatieve rente moeten omarmen als een conventioneel beleidsinstrument om de economische groei weer aan te jagen.

    “Als banken bereid zijn spaarders bloot te stellen aan negatieve rente, dan zal de effectiviteit van het negatieve rentebeleid aanzienlijk versterkt worden. Centrale banken zouden dan een substantiële negatieve rente moeten invoeren tijdens een deflatoire recessie.”

    Hoewel de Chinese centrale bank nog niet eerder negatieve rente heeft toegepast zijn er al wel andere centrale banken die deze stap gewaagd hebben. Zo rekent de ECB sinds maart 2016 een boeterente van 0,4% voor reserves van commerciële banken en hanteert de Zwitserse centrale bank zelfs een rente van -0,75% voor het beheer van tegoeden van commerciële banken.

    Van nul rente naar negatieve rente

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 hebben centrale banken de rente drastisch moeten verlagen om de economie weer op gang te krijgen. Bijna tien jaar later staat de rente nog steeds extreem laag, wat betekent dat er weinig ruimte is om de rente verder te verlagen in een nieuwe crisis. Dat betekent dat we in een volgende crisis waarschijnlijk geconfronteerd zullen worden met negatieve rentes en dat deze ook doorberekend zullen worden aan reguliere spaarders.

    De meeste banken berekenen de negatieve rente nog niet door, uit vrees voor negatieve publiciteit en het verlies van klanten. Maar als centrale banken in een volgende crisis gecoördineerd de rente onder nul brengen, dan zullen veel banken geen andere mogelijkheid meer hebben dan om deze tarieven door te berekenen. Volgens Sun Guofeng kan een deflatoire depressie met een negatieve rente voorkomen worden, omdat het de kredietverlening en de inflatie sterk zal aanjagen.

    De vraag is natuurlijk of spaarders bij een negatieve rente niet massaal hun spaargeld op de bank gaan omzetten naar contant geld, maar daar hebben ze bij de Chinese centrale bank ook over nagedacht. In het onderzoeksrapport staat dat centrale banken digitale munten moeten promoten om de effectiviteit van de negatieve rente te versterken. Dit soort digitale munten kunnen het probleem oplossen van de hogere kosten die gepaard gaan met het produceren van bankbiljetten.

    Lees ook:

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Grafiek: Risicopremie banken stijgt weer

    De kosten om je te verzekeren tegen mogelijke problemen bij de grote banken is sinds het begin van dit jaar sterk toegenomen. Een stijgende rente en aanwijzingen van een toenemende dollarschaarste lijken vooral voor Europese banken slecht uit te pakken, want de risicopremies voor banken als Credit Suisse en Deutsche Bank zijn aanmerkelijk hoger dan die van Amerikaanse tegenhangers als JP Morgan en Citi.

    De volgende grafiek van analist Holger Zschaepitz van de Duitse krant Die Welt laat zien dat de premie voor een verzekering met een looptijd van vijf jaar tegen problemen bij Deutsche Bank terug is op het hoogste niveau in een jaar tijd. Toch zijn de premies nog niet zo hoog als tijdens het hoogtepunt in 2016, toen er twee keer zoveel betaald werd voor een vergelijkbare verzekering.

    Risicopremie banken loopt op (via @Schuldensuehner)

  • Libor stijgt, stress in financiële sector neemt weer toe

    De stress in de financiële sector is de laatste maanden sterk toegenomen, want het verschil tussen de Liborrente en de rente die centrale banken hanteren is in korte tijd gestegen naar het hoogste niveau sinds 2009. Dat betekent dat banken elkaar minder vertrouwen en een hoger risico incalculeren dat een lening aan een andere bank niet of niet op tijd wordt terugbetaald. Het verschil tussen beide tarieven is inmiddels opgelopen tot 57 basispunten en dat is hoger dan tijdens de Europese schuldencrisis van 2011 en 2012.

    Er worden verschillende verklaringen gegeven voor de stijgende Liborrente, zoals een toenemende dollarschaarste buiten de Verenigde Staten als gevolg van het belastingplan van Trump om meer dollars uit het buitenland terug te halen. Ook wordt het verkleinen van de balans van de Federal Reserve als reden genoemd voor de toenemende stress op het financiële systeem.

    Liborrente schiet omhoog (Grafiek via @Schuldensuehner)

    Liborrente schiet omhoog

    De London Interbank Offered Rate (LIBOR) is de rente die banken onderling in rekening brengen voor kortlopende leningen met termijnen uiteenlopend van één dag tot één jaar. Deze tarieven worden dagelijks gepubliceerd en zijn een gemiddelde van de tarieven die verschillende grote banken berekenen om geld aan elkaar uit te lenen. Het zijn deze tarieven die als referentiepunt dienen voor hypotheken, studieleningen, creditcardleningen en andere financiële producten.

    Voor het uitbreken van de financiële crisis in 2008 liep de Liborrente vrijwel gelijk met het rentetarief van centrale banken (de ‘overnight indexed swap’), maar de laatste jaren zien we de Liborrente af en toe flink oplopen. Op het hoogtepunt van de crisis in 2008 liep het verschil tussen beide tarieven zelfs op tot 365 basispunten. Zo ernstig is de situatie nu niet, maar met 57 basispunten is het verschil zoals gezegd nu al groter dan tijdens de Europese schuldencrisis van 2011 en 2012.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Interbancaire leningen drogen op?

    Deze week publiceerde Armstrong Economics een grafiek die suggereert dat de markt voor interbancaire leningen onlangs met meer dan 80% gekrompen is. Dat is een zorgwekkend signaal, omdat het doet vermoeden dat banken elkaar niet meer vertrouwen en daarom geen geld meer aan elkaar uitlenen.

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis is de markt voor interbancaire leningen inderdaad sterk gekrompen, van meer dan $400 miljard naar minder dan $80 miljard. Banken maken steeds minder gebruik van deze mogelijkheid, omdat ze liever tegoeden bij de centrale bank parkeren. De totale markt voor interbancaire leningen leek de laatste jaren te stabilisering, maar zeer recent werd een duikeling van meer dan 80% waargenomen. Hoe kan dit?

    Markt voor interbancaire leningen droogt op? (Bron: St. Louis Fed)

    Aangepaste statistieken

    We hebben de bijbehorende cijfers opgezocht in de database van de Federal Reserve, maar die blijken sinds eind vorig jaar niet meer bijgehouden te worden. Dat komt omdat de centrale bank deze informatie nu anders weergeeft, waarbij één van de twee componenten in de berekening is komen te vervallen. In plaats van de “Fed Funds and reverse repos with banks” en de “loans to commercial banks” samen te voegen volgt de Federal Reserve nu alleen nog maar de “Federal Funds and Reverse Repo”.

    Websites en databases die de cijfers van de Federal Reserve automatisch uitlezen rapporteerden recentelijk dus een daling van de interbancaire leningen van ruim $70 miljard naar slechts $12,4 miljard, maar dat wil nog niet zeggen dat die markt ook daadwerkelijk met meer dan 80% gekrompen is. Het is dus misschien te vroeg om te concluderen dat er een probleem is in de markt voor interbancaire leningen.

    Tegelijkertijd roept het de vraag op waarom de Federal Reserve haar rekenmethode heeft aangepast. Zou er dan toch iets aan de hand zijn? Zodra we hier meer duidelijkheid hebben zullen we er weer over berichten.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Goldman: “Aandelen kwart lager bij rente van 4,5%”

    Als de Amerikaanse 10-jaars rente naar 4,5% stijgt zullen de aandelenkoersen een flinke duikeling maken, zo verwacht analist Daan Struyven van Goldman Sachs. Van de economische groei blijft in dat scenario weinig veel meer over, maar van een recessie zal dan nog geen sprake zijn. Veel ingrijpender is de rentestijging voor de aandelenmarkt, want die zou in een dergelijk scenario met 20 tot 25 procent kunnen dalen.

    Goldman Sachs heeft bij wijze van stress test het effect van een rentestijging tot 4,5% doorgerekend, maar dat is niet het scenario waar de bank rekening mee houdt. Volgens de bank zal de Amerikaanse 10-jaars rente tegen het einde van dit jaar zijn opgelopen tot ongeveer 3,25%. Dat is een niveau dat we sinds de zomer van 2011 niet meer gezien hebben.

    Stijgende rente

    In historisch perspectief is een dergelijke rentepercentage zeker niet extreem, maar door de hogere publieke en private schulden zal de stijging van de rente een veel grotere impact hebben op de totale rentelasten van huishoudens, bedrijven en overheden. De vrees is dat een stijgende rente een negatieve impact zal hebben op de economie, omdat het ten koste gaat van het besteedbare inkomen van huishoudens en de winsten van bedrijven.

    Eerder deze maand maakte de Amerikaanse aandelenmarkt een duikeling van ongeveer tien procent, een correctie die gepaard ging met een oplopende 10-jaars rente. De rente bereikte vorige week een hoogtepunt van 2,95% en staat op het moment van schrijven op 2,85%.

    Stijging Amerikaanse 10-jaars rente ongunstig voor aandelen? (Bron: Bloomberg)

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Risicopremie Deutsche Bank loopt weer op

    De risicopremie die beleggers neertellen om zich te verzekeren tegen een default van Deutsche Bank is de laatste dagen sterk toegenomen. Ook voor andere grote banken als Credit Suisse, Citi en JP Morgan ging de risicopremie omhoog, al is deze nog steeds beduidend lager dan bij de grootste bank van Duitsland. De kans dat Deutsche Bank binnen vijf jaar in de problemen komt wordt momenteel ingeschat op 7,7%, veel hoger dan de 2,5% voor banken als Société Générale en BNP Paribas.

    Ook Unicredit staat er relatief gezien minder goed voor, beleggers schatten de kans dat deze bank haar verplichtingen binnen vijf jaar niet zal nakomen in op 6%. In de eerste helft van vorig jaar werd het risico van een default bij Unicredit zelfs hoger ingeschat dan bij Deutsche Bank. Vergeleken met de afgelopen jaren is het vertrouwen in de bankensector overigens wel toegenomen. Begin 2016 werd het risico van een default binnen de sector twee tot drie keer zo hoog ingeschat als nu.

    Risicopremie banken neemt weer toe (Grafiek via @Schuldensuehner)

  • Zwitserland houdt referendum over geldcreatie

    In Zwitserland wordt later dit jaar een referendum gehouden over een herziening van het geldsysteem, waarbij de centrale bank de kredietverlening van commerciële banken overneemt. Volgens de voorstanders van dit initiatief worden banken daardoor minder kwetsbaar, omdat ze dan alleen geld kunnen uitlenen dat spaarders beschikbaar hebben gesteld voor dat doeleinde.

    In tegenstelling tot fractioneel bankieren, waarin banken een veelvoud kunnen uitlenen van wat ze aan spaartegoeden beheren, moeten banken zich onder dit nieuwe voorstel beperken tot de rol van tussenpersoon die slechts geld van spaarders beschikbaar stelt aan mensen die geld willen lenen. Dat betekent dat banken veel minder kredieten kunnen verstrekken, waardoor er minder snel speculatieve bubbels ontstaan die banken in de problemen kunnen brengen. Banken beperkten zich in dit nieuwe model tot een dienstverlenende instellingen die uitsluitend het betalingsverkeer tussen personen en bedrijven regelen.

    Geldcreatie naar centrale bank

    De voorstanders van het zogeheten ‘Vollgeld’ initiatief willen de functie van geldcreatie onderbrengen bij de centrale bank. Dat betekent dat uitsluitend de centrale bank nieuw geld in omloop kan brengen, bijvoorbeeld door het uit te lenen aan de landelijke overheid, regionale overheden of burgers en bedrijven. De aanname die achter deze verandering schuilgaat is dat het voor de centrale bank makkelijker is om rechtstreeks de geldhoeveelheid te controleren dan om deze indirect via de rente bij te sturen.

    Het referendum over de hervorming van het geldsysteem roept ook de nodige vraagtekens op. Critici waarschuwen voor de gevolgen van zulke radicale aanpassingen van het geldsysteem en vrezen dat vooral bedrijven in de problemen zullen komen als ze niet meer zo makkelijk aan krediet kunnen komen. Een ander vraagstuk is hoe de onafhankelijkheid van de centrale bank gewaarborgd kan blijven, aangezien ze dan direct geld gaat uitlenen aan de overheid.

    Fractioneel bankieren

    Vandaag de dag wordt de geldhoeveelheid in de economie niet meer bepaald door de omvang van de goudvoorraad, maar grotendeels gestuurd via het beleid van centrale banken en de Bank of Internationale Betalingen (BIS). Geldcreatie vindt in ons huidige geldsysteem plaats op het moment dat banken krediet verlenen, waardoor het aanbod van geld meebeweegt met de vraag naar krediet.

    Het voordeel van dit systeem is dat kredietwaardige bedrijven en consumenten makkelijker aan geld kunnen komen, maar de keerzijde is dat de geldhoeveelheid bijna onbeperkt kan toenemen. Dat zorgt niet alleen voor een structurele inflatie, maar ook voor een versterking van alle opgaande en neergaande bewegingen in de economie. Het Vollgeld initiatief belooft meer stabiliteit door het systeem van fractioneel bankieren aan banden te leggen. Of dat echt zo is blijft een vraagtegen, omdat we simpelweg geen praktijkvoorbeelden uit het recente verleden kunnen raadplegen.

    Het idee dat geld dat banken uitlenen volledig gedekt moet zijn door spaartegoeden werd tijdens de Grote Depressie van de jaren ’30 ook eens voorgesteld door econoom Irving Fisher. Hoewel dit idee nooit echt van de grond gekomen is zijn er ook nu weer landen waar vergelijkbare initiatieven opduiken. Voorbeelden daarvan zijn ‘Positive Money’ in het Verenigd Koninkrijk, het ‘Vollgeld’ initiatief in Duitsland en natuurlijk burgerinitiatief ‘Ons Geld’ in eigen land.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Russische banken hebben SWIFT betaalsysteem niet meer nodig

    Alle grote banken en financiële instellingen in Rusland zijn gereed om over te schakelen van het Westerse SWIFT betaalsysteem naar een systeem dat in eigen land ontwikkeld is. Dat zei de vice-premier van Rusland, Arkady Dvorkovich, in een interview met het Russische persbureau TASS. Daarmee is de financiële sector van het land minder kwetsbaar voor eventuele westerse sancties.

    “De bedrijven zijn er technisch en psychologisch voorbereid, omdat deze dreiging meerdere malen uitgesproken is. Rusland afsluiten van het SWIFT betaalsysteem zou een domme zet zijn voor onze Westerse partners. Het is overduidelijk dat bedrijven die in Europa en de Verenigde Staten werden daar last van zullen krijgen. En dat beperkt zich niet alleen tot het wegvallen van de dienstverlening.”

    Alternatief betaalsysteem

    Door de Westerse sancties in 2014 werd duidelijk dat Rusland in financieel opzicht nog steeds erg afhankelijk was van buitenlandse betaalsystemen. Dat was voor de regering in Moskou reden om meer vaart te maken met de ontwikkeling van een alternatief betaalsysteem.

    In Rusland kunnen consumenten nu naast Westerse creditcardmaatschappijen als Visa en MasterCard ook gebruikmaken van het in eigen land ontwikkelde Mir betaalpassen. Vrijwel overal in Rusland waar je elektronisch kunt betalen worden de nieuwe bankpassen geaccepteerd, ook in het door sancties getroffen gebied van de Krim. Dit gebied is vanwege de sancties afgesloten van het Westerse banksysteem, maar de nieuwe bankpassen die het Russische betalingssysteem gebruiken werken daar wel.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines