De aandeelhouders van de Zwitserse centrale bank krijgen dit jaar geen dividend uitgekeerd, omdat er in 2013 bij de centrale bank een groot verlies werd geleden van 9 miljard Zwitserse francs, omgerekend €7,3 miljard. De Swiss National Bank (SNB) boekte weliswaar een koerswinst van ongeveer 3 miljard francs op haar valutareserves en verdiende meer dan 3 miljard francs op de verkoop van het stabilisatiefonds dat werd opgezet om de Zwitserse bank UBS te helpen, maar die winsten werden volledig teniet gedaan door verliezen op de goudvoorraad.
De Zwitserse goudreserve, iets meer dan 10% van de totale reserves van de Zwitserse centrale bank, werd in het afgelopen jaar maar liefst 15 miljard francs minder waard. Omgerekend naar euro’s is dat een ‘verlies’ van ruim €12 miljard. Een verlies tussen aanhalingstekens, omdat het slechts boekhoudkundig is. Zo lang Zwitserland haar edelmetaal niet verkoopt is dit verlies nog niet werkelijk geleden. Wel heeft het koersverlies gevolgen voor de Zwitserse overheid en voor lokale overheden in Zwitserland, want die krijgen door de waardedaling van de nationale goudreserve geen dividend.
Deze tegenvaller op de begroting had nog groter kunnen zijn als Zwitserland een nog grotere goudvoorraad had. Vorig jaar speelde er een referendum waarin werd opgeroepen om de Zwitserse goudvoorraad uit te breiden naar 20% van de totale reserves. De reserve van 1.040 ton vertegenwoordigde begin 2013 ongeveer 10% van de totale reserves (naar marktwaarde).
Waardering naar marktprijs
Steeds meer centrale banken waarderen hun goudreserve naar de marktprijs, omdat het gele metaal steeds meer wordt gezien als een reserve met een variabele marktprijs. Dat is in tegenstelling tot de Amerikaanse Federal Reserve, die haar goudcertificaten (het goud is eigendom van de Treasury) nog steeds waardeert op de historische vaste prijs van $42,22 per troy ounce. Vandaar dat we op het internet geen grote koppen zien over ‘verliezen’ op de Amerikaanse goudreserve.
Een daling van de goudkoers, zoals we het afgelopen jaar hebben meegemaakt, betekent automatisch een boekhoudkundig verlies op de balans van de centrale bank. Het is dus niet alleen de Zwitserse centrale bank die ‘verlies’ heeft geleden op haar goudreserve, maar iedere centrale bank die de goudreserve naar marktwaarde waardeert. Zo is ook de waarde van de goudvoorraad van het Eurosysteem het afgelopen jaar sterk afgenomen. Dat verlies vangt men op met een herwaarderingsreserve aan de passiva zijde van de balans, een post waar ook de ongerealiseerde winsten van een stijgende goudprijs in worden ondergebracht. Deze reserve heeft momenteel een omvang van €304,5 miljard.
Het ‘verlies’ op het goud van centrale banken spreekt kennelijk tot de verbeelding. Ook de Britse Telegraph besteedde er een maand geleden uitgebreid aandacht aan. Banc De Binary, een bedrijf dat zich bezig houdt met optiehandel berekende dat de marktwaarde van de Amerikaanse goudvoorraad in 2013 is gezakt van $433 naar $327 miljard. Voor de goudvoorraad van de Bank of England zou het koersverlies $4 miljard bedragen.
Goud verkopen?
“De goudprijs zit al in een neerwaartse trend sinds de piek van augustus 2011, na tien jaar van bijna onafgebroken prijsstijging. Helaas hebben centrale banken nog een grote hoeveelheid goud liggen en is het niet eenvoudig om te bepalen wanneer ze ze die moeten verkopen. Daar kwam Gordon Brown achter toen hij een deel van de Britse goudvoorraad verkocht op de bodem van de markt”, zo verklaarde Oren Laurent van de Banc De Binary.
De goudkoers is in 2013 met meer dan 25% gedaald, waarmee de totale waarde van het metaal dat centrale banken wereldwijd aanhouden in een jaar tijd is gezakt van $1,7 biljoen naar $1,28 biljoen. De lagere goudprijs heeft vooralsnog weinig effect gehad op de manier waarop de belangrijkste centrale banken naar goud kijken. De centrale banken die het Central Bank Gold Agreement (CBGA) ondertekenden hebben expliciet kenbaar gemaakt dat ze goud zien als een waardevolle reserve en niet als een bezitting die ze voor een zo laag mogelijke prijs willen kopen en vervolgens voor een zo hoog mogelijke prijs weer van de hand willen doen (het perspectief van een doorsnee belegger…).
Ook machtige landen als Rusland en China laten blijken dat goud een essentieel onderdeel is van hun reserve. Rusland koopt sinds 2005 stelselmatig geel metaal bij en heeft inmiddels meer dan 15% van haar centrale bank reserves in goud. De Chinese centrale bank blijft ook goud kopen, als onderdeel van een lange termijn strategie.
Is de Zwitserse centrale bank dus ‘hard geraakt’ door de daling van de goudprijs? Het is dus maar net hoe u het wilt zien…
Zwitserse centrale bank kan geen dividend uitkeren door daling goudkoers (Afbeelding van Swiss-gold)
