Tag: economie

Hoge schulden, geen vraag

Nog niet zo lang geleden zorgde de Amerikaanse econoom Larry Summers weer eens voor de nodige deining onder vakgenoten en beleidsmakers. Hij claimde dat de wereld voor een lange reeks van jaren geplaagd zou worden door een trendmatig te lage groei. Het valt inderdaad moeilijk te ontkennen dat we, ondanks het herstel de Westerse wereld, nog steeds 0% tot 15% achter blijft bij niveaus van voor de crisis. De oorzaken zijn zo onderhand wel duidelijk. De hoge schuldenlast in publieke en private sectoren, in combinatie met pogingen die schuldenlast af te bouwen, heeft de vraag danig verzwakt.

Je kunt een tekortschietende vraag met overheidsmaatregelen stimuleren, maar dat gaat meestentijds gepaard met het verder opblazen van de publieke schuld. Dat hebben we in de jaren voor de crisis zien gebeuren. Het resultaat is, dat het nog jaren en soms nog wel decennia zal duren voordat de schuldenlast weer onder controle is. Volgens Summers waren de jaren in aanloop naar de crisis niet zo buitensporig in termen van groei. Ja, kredietvolumes waren hoog, evenals de prijs van veel vermogenstitels. Maar inkomens bleven achter en het inflatieniveau bleef opvallend laag. De nominale vraag groeide met 5%, maar het kredietvolume met meer dan 10%. En vandaag de dag zien we hetzelfde patroon ontstaan in een aantal opkomende markten. Kredietverlening stijgt snel, maar de groei houdt daar absoluut geen gelijke tred mee. Het resultaat is, dat de verschuldiging snel omhoog gaat. Het heeft er de schijn van dat er meer en meer kredieten nodig zijn om de economische prestatie in lijn te houden met wat mogelijk is.

Steeds meer geld naar onroerend goed

Schulden maken
Als dat waar is, dan heeft dat vervelende consequenties. Schulden maken hoort blijkbaar bij het scheppen van groei. Teveel schulden monden uit in crisis en recessie, zoals we nu goed weten. Moeten we ons daarom niet de vraag stellen of de manier van krediet verlenen - zoals we die nu kennen - niet bijgesteld moet worden? Is het niet zo, dat veel kredieten niet uitmonden in consumptie of in investeringen? Gaat niet heel veel krediet zitten in de aankoop van (commercieel) onroerend goed? Door de stijgende prijzen van hun onroerend goed denken veel kredietnemers dat nog meer krediet opnemen verstandig en wenselijk is. Dat verschijnsel heeft in ieder geval in landen als Nederland en Spanje gezorgd voor een veel te hoge schuldenlast. Die heeft de vraag en productiviteit in ieder geval niet bevorderd, maar wel de duur van de recessie en de crisis.

Hypothecaire schuld in Nederland en de VS

Kredietverlening met beleid
Beleidsmakers kunnen die verkeerde aanwending van krediet bestrijden door hogere eisen te stellen aan deze categorieën van kredietverlening. Het is echter twijfelachtig of deze maatregelen, hoe verstandig op zich ook, tegelijkertijd het probleem van de achterblijvende vraag kunnen oplossen. Minder kredietverlening draagt bij aan een lagere rente, maar een lagere rente is geen opmaat tot meer consumptie. Tegenover de lagere kredietverlening staat ook het effect, dat veel mensen zich minder rijk voelen nu de prijs van onroerend goed niet meer stijgt. Een lage rente verschaft evenmin de zekerheid van meer investeringen. Om de groeiende vraag naar krediet op te lossen, moeten we misschien kijken naar de groeiende inkomensongelijkheid. Er is een einde aan wat de rijken kunnen consumeren en spenderen. De armen daarentegen moeten lenen om te kunnen consumeren. De subprime crisis is een afschrikwekkend voorbeeld als inkomens niet of te langzaam stijgen en de kredietverlening gewoon doorgaat.

Saldo lopende transacties met buitenland
Wat in het dagelijks leven van de doorsnee burger kan gebeuren, kan en is ook tussen landen gebeurd. Landen met grote overschotten drijven de schuldenlanden in steeds grotere problemen. Landen als Duitsland en Nederland hebben gigantische overschotten op hun lopende rekening. De consumptieve vraag in beide landen is zo zwak, dat het onmogelijk is voor de schuldenlanden een deel van hun schulden terug te verdienen met hun export. In beide voorbeelden gaat het om de opbouw van een verkeerd soort schuld, dat niets aan bestaande ongelijke verhoudingen verandert. Daardoor verergeren weer ongelijkheid en onbalans. Hoe dat probleem adequaat te tackelen is de uitdaging die Summers geformuleerd heeft. Een antwoord is niet een-twee-drie geformuleerd, maar daarom is de kwestie niet minder dringend. Cor Wijtvliet Vragen naar aanleiding van dit artikel? Stel ze in de reacties of mail rechtstreeks naar [email protected]

18 februari 2014
Fata morgana van het Amerikaans herstel

Bij het World Economic Forum in Davos overheerste het voorzichtig optimisme. De Verenigde Staten staan aan de vooravond van een krachtig cyclisch herstel, eindelijk! Maar toch zijn er in dit koor van optimisten dissonanten. Ze zingen een ander lied. Een van die dissidente zangers in Stephen Roach, ooit voorzitter van Morgan Stanley Asia en van oudsher een criticus van het Amerikaanse beleid.

Figuur 1: Dissidente stem in Davos

Minder groei

Volgens hem is het nog veel te vroeg om de vlag uit te hangen. Inderdaad kwam de groei in de tweede helft van 2013 uit op 4%. Op zich is dat vertrouwenwekkend, maar al twee keer eerder in deze recessie kwam de groei één of twee kwartalen boven de 3% en 4% uit. Dat was respectievelijk in 2010 en 2011. Beide keren bleek het vals alarm en verpieterde de groei weer in sneltreinvaart. Waarom zou het dit keer niet weer zo gaan? De huidige groei is vooral gestoeld op de opbouw van voorraden. Als je dat corrigeert dan blijft er een tamelijk armzalige groei over van 1,6%. De voorraadvorming kan echter niet ongelimiteerd doorgaan en zodoende lijkt het voor de hand te liggen dat de groei gaat terugvallen naar dat te lage groeiniveau.

Joe Sixpack doet het rustig aan

Wil de groei wel echt aantrekken, dan zal de Amerikaanse consument toch echt de kar moeten gaan trekken. Joe Sixpack’s consumptie is goed voor 69% van de economie. Maar kan of wil hij dat wel. Gelet op de cijfers gebeurt het in ieder geval nog niet. Sinds de Grote Recessie groeien de consumptieve bestedingen jaarlijks met 2,2%. Voor de crisisjaren lag de groei van de consumptie op 3,6% per jaar. Maar dat gering enthousiasme om te consumeren laat zich goed verklaren. In de boomjaren voor de crisis stak Joe Sixpack zich tot ver over de oren in de schulden. Dat was de enige manier om toch te consumeren, terwijl zijn besteedbaar inkomen geleidelijk daalde. Hij kon lenen, omdat iedereen dacht of deed alsof de huizenprijzen eeuwig zouden stijgen.

Schulden afbouwen
Dat bleek een misvatting van de eerste orde, toen eerst de huizenbubbel en later de kredietbubbel barstte. Sindsdien is Joe Sixpack druk doende om zijn schuldenlast af te bouwen. (waar zien we dat meer?) Voordat dit proces is afgerond, kunnen de bestedingen niet verbeteren en de economie niet opnieuw tot wasdom komen. Het Japanse voorbeeld leert, dat dergelijke pijnlijke aanpassingsprocessen decennia kunnen duren. In de VS duurt dit proces van aanpassing en aflossing vijf jaar en er lijkt nog een lange weg te gaan. De verhouding tussen schuld en inkomen bedraagt nu 109%. Dat is al veel minder dan aan het einde van 2007, toen die verhouding 135% bedroeg. Het is echter nog steeds 35% hoger dan het gemiddelde over de laatste 30 jaar van de 20ste eeuw. Hetzelfde beeld is te zien bij de besparingen. Amerikanen sparen gemiddeld 4,9% van hun inkomen. Dat is fors meer dan de besparing van 2,3% van 2005. Het is echter nog maar de helft van wat de Amerikanen spaarden in het laatste kwart van de vorige eeuw. Welbeschouwd zijn de Amerikanen pas halfweg, willen ze in dezelfde financiële conditie komen als in de goede oude tijd. Voor de optimisten zijn dit inderdaad verhalen uit grootvaders tijd, toen alles toch al beter was. Ze wijzen erop, dat de werkloosheid aan het dalen is en dat de kosten voor het afbetalen van schuld historisch laag zijn. Voilà, als dat geen recept is voor een mooi cyclisch herstel! Maar misschien is Joe Sixpack toch slimmer dan de beleidsmaker in Washington denkt. Hij beseft dondersgoed, dat die hele lage kosten een vorm van subsidie zijn met dank aan de gulheid van de Fed. En hij weet ook heel goed, dat de daling van de werkloosheid vooral een gevolg is van het grootschalig afhaken van werkzoekers. Als daarvoor gecorrigeerd wordt, bedraagt de werkloosheid geen 6,7% maar 11%. Voor Stephen Rag is het klip en klaar. Ja, er zijn stapjes gezet op de weg naar herstel, maar de mooie vergezichten zijn inderdaad niet meer dan een fata morgana.

Het Amerikaanse herstel is een fata morgana
Cor Wijtvliet Bron: Stephen S. Roach, Amerca’s false dawn. Project-Syndicate, January 27, 2014 Vragen en opmerkingen kunt u richten aan [email protected]

30 januari 2014
Steve Keen: Debunking Economics

Econoom Steve Keen maakte zich al ver voor het uitbreken van de financiële crisis zorgen over een probleem waar de meeste economen nog geen oog voor hadden, namelijk de private schulden. In veel economische modellen werd de impact van schulden niet goed geregistreerd, met als gevolg dat de financiële crisis van 2008 voor veel economen als een verrassing kwam. In dit college uit 2012 vertelt Steve Keen over de denkfouten in gangbare economische modellen. Interessant materiaal!

24 januari 2014
Guest Post: Keeping it Simple

Vertaald door: MK10 / Bron: Modern Monetary Theory: Real Economics

Veel academici – en economen vormen hierop geen uitzondering – zijn van mening dat een bepaalde moeilijkheidsgraad om iets te begrijpen een vereiste is. Een blik op moderne economische verslagen bevestigt dit beeld. Een onbegrijpelijk argument kan een berg academische roem creëren. Het probleem evenwel is dat wanneer een argument onbegrijpelijk lijkt diezelfde persoon het meestal zelf ook niet zo goed begrijpt en bijgevolg wel eens fout kan zitten. Ik heb al eens een blog gelezen dat de moeilijkheidsgraad van economie vergelijkt met kwantumfysica. Dit slaat echter helemaal nergens op!
We kunnen dikwijls inzicht krijgen in bepaalde problemen in onze economie door een heel eenvoudig economisch model als voorbeeld te nemen. Bijvoorbeeld: veronderstel een vereniging van babysitters, opgericht door enkele ouders met kleine kinderen. Zij zetten zelf een clubje op, kiezen een raad en geven iedere deelnemer twee tickets. Strikt genomen kunnen we concluderen dat de raad een "schuld" heeft gelijk aan het aantal uitgegeven tickets. Dit systeem kan perfect werken als elk stel ouders regelmatig gaat babysitten en op hun beurt ook regelmatig laat babysitten. Zij die gaan sitten krijgen een ticket, zij die laten sitten betalen een ticket. Na verkoop van tijd krijgen sommige ouders plots het idee om tickets op te sparen. Ze steken deze in de spreekwoordelijke koekjestrommel voor later. Wat ook de reden is, ze doen nu meer sittings dan ze laten doen. Misschien plannen ze aan gezinsuitbreiding in de toekomst en denken ze dat hun tickets later nog goed van pas zullen komen. Of misschien hebben ze een hamstermentaliteit gekregen. Wie weet... Het onvermijdelijke gebeurt. Het aantal "actieve" tickets dat binnen dit systeem circuleert vermindert. De ouders ondervinden dat er blijkbaar niet genoeg tickets meer zijn. Vele ouders hebben behoefte aan sitters en andere willen wel gaan sitten, maar er zijn echter niet voldoende tickets om dit mogelijk te maken. Hierdoor zullen ouders zelfs moeten thuisblijven, weg sociaal leven. Ze vragen bijgevolg aan de raad van de vereniging om meer tickets uit te geven. Diegenen met hun koekjestrommel vol tickets vinden dit echter geen goed idee. Zij argumenteren dat de anderen moeten leren leven binnen hun mogelijkheden. Zij zeggen dat het fout is om meer tickets uit te geven en dieper in de schuld te gaan. Zij waarschuwen voor het feit dat meer tickets uitgeven een weg is naar hyperinflatie! Zij vragen de clubleden of ze graag willen betalen met een kruiwagen vol tickets voor een nacht babysitten!

23 januari 2014
Marc Faber: “We zitten in een gigantische financiële bubbel”

Volgens Marc Faber zitten we in een gigantische financiële bubbel, veroorzaakt door extreem lage rente en een groeiend optimisme over de toekomst van de wereldeconomie. “Men denkt dat de economie verder zal aantrekken, maar ik heb een heel andere mening. Ik denk dat de wereldeconomie juist aan het vertragen is”, zo verklaart Faber tegenover Bloomberg. “De wereldeconomie leunt vandaag de dag sterk op de opkomende markten en vanuit die hoek zien we geen groei in export. Daarom ben ik van mening dat de waardering van de aandelenmarkt in de VS te hoog is. De winsten van bedrijven zijn met name gestegen door de dalende rente.”

Inkomensongelijkheid
Volgens Marc Faber zorgt de crisis voor een groeiende ongelijkheid in inkomen en welvaart. "We moeten onderscheid maken tussen de mensen die profiteren van stijgende prijzen van financiële activa als wijn, schilderijen, aandelen, obligaties en vastgoed en de doorsnee huishoudens die niet zoveel bezittingen hebben. Het zijn de maatregelen van de Federal Reserve die voor veel problemen hebben gezorgd in de hele wereld. Kijk bijvoorbeeld waar de energieprijzen vandaag de dag staan: van $10 tot $12 voor een vat ruwe olie in 1999 naar $100 vandaag de dag. Ook de voedselprijzen en tal van andere prijzen zijn sterk gestegen. Mensen met een lager inkomen spenderen misschien wel 30% van hun inkomen aan energie, transport en dergelijke."
Overheid
Volgens Faber zorgt de groeiende omvang van de overheid voor veel ongewenste effecten:
"Hoe groter de overheid wordt, hoe minder economische groei er gerealiseerd wordt en hoe meer vals kapitalisme en corruptie je krijgt. Grote bedrijven hebben veel macht in dit systeem, omdat ze invloed kunnen uitoefenen op de regering. In de VS zijn het ministerie van Financiën, de overheid en de Federal Reserve een geheel. De Federal Reserve helpt bij de financiering van de overheidstekorten en daardoor kan de overheid oorlog blijven voeren in Irak en Afghanistan. In de 19e eeuw was de totale overheid - plaatselijk, op staatsniveau en federaal niveau - minder dan 20% van de economie. Nu is dat eerder 50% van de economie."

15 januari 2014
Economie nog steeds belangrijkste topic in de VS

Met welke onderwerpen houden de Amerikanen zich het meest bezig? Stipt op nummer één komt de economie, gevolgd door aanverwante zaken als de werkloosheid en het begrotingstekort. De economie was ook in 2004, 2008 en 2010 al het meest besproken onderwerp in de VS, maar het begrotingstekort heeft zich omhoog gewerkt van de achtste plaats in 2004 naar de derde plaats in 2013. Consequent onderaan het overzicht staan klimaatverandering en de infrastructuur. Ook wapens blijken geen hot topic te zijn onder de meeste Amerikanen… Het volgende overzicht komt van Thirdway.org.

Welke onderwerpen houdt de Amerikanen het meeste bezig? (Klik voor grotere versie)

7 januari 2014
China en Rusland willen meer samenwerken in 2014

China en Rusland hebben zich voorgenomen om dit jaar nog meer samen te werken. Dat is de conclusie van een ontmoeting tussen de Chinese leider Xi Jinping en de Russische president Vladimir Poetin afgelopen dinsdag. Jinping zei dat er het afgelopen jaar al veel bereikt is is in het streven naar een stabiele en gezonde ontwikkeling van beide landen en dat er ook dit jaar weer nauwe samenwerking zal plaatsvinden tussen hem en Poetin. De Russische president benadrukte in het gesprek dat olie- en gasbedrijven in zijn land zich meer zullen concentreren op China en andere Aziatische economieën met een grote vraag naar energie.

In 2013 tekenden China en Rusland een belangrijke en omvangrijke deal voor de levering van olie en gas, waardoor China op termijn drie keer zoveel olie kan afnemen als nu het geval is. Op dit moment importeert China dagelijks ongeveer 300.000 vaten olie vanuit Rusland. Daar staan investeringen in de Russische infrastructuur tegenover. Zo gaat China in totaal $20 miljard investeren in snelwegen, havens en luchthavens, aldus de Bricspost.

Politieke en militaire samenwerking China en Rusland
Zo problematisch als het Nederland-Rusland jaar verlopen is, zo succesvol was de samenwerking tussen Rusland en China. Niet alleen op economisch gebied worden de banden aangehaald, ook op (geo)politiek vlak delen de twee grootmachten dezelfde visie. Beide landen waren zeer terughoudend met de sancties tegen Iran en ook tegen Syrië wilden de twee niet militair ingrijpen. Nog voordat de VS militair ingrijpen serieus begon te overwegen stak Rusland al de hand uit naar Syrië om te helpen met de ontmanteling van massavernietigingswapens. Ook op militair gebied werken de twee supermachten steeds meer samen. Zo werd vorig jaar een gezamenlijke militaire training georganiseerd, voor China de grootste militaire oefening met een bondgenoot sinds tijden.

China en Rusland willen in 2014 nog meer samenwerken (afbeelding van AFP)

2 januari 2014
Fictieve rijkdom

We stellen ons nu de vraag waarom Westers goud crescendo naar het Oosten vloeit. Het antwoord ligt hem in het verschil van rijkdom notie tussen West & Oost. Westerlingen zien hun rijkdom als bezittingen in de financiële industrie (aandelen en obligaties). Ze geloven in de vrije markt die de waarde van die financiële bezittingen correct weergeeft. Maar bestaat die vrije marktwerking wel, vrij van interventies en prijsmanipulaties?

Hoe betrouwbaar is de boeking van al die financiële rijkdom aan ON-vrije marktwaarde (mark-to-market)? Als uw huis stijgt in prijs, is het dan ook in waarde vermeerderd? Werd het dan groter of werd de kwaliteit beter? Wat gebeurt er met de prijs van een aandeel dat een grote aandeelhouder wenst te verkopen? Waarom moeten centrale banken massa’s schuldpapier (obligaties) opkopen? Wat gebeurt er als men massaal financiële bezittingen te koop zet op de veronderstelde vrije markt, omdat men de waarde wil verzilveren in fiat geld?

Het Westen is verslaafd geraakt aan waarde boeking tot fictie. De vrije markt realiteit wordt kunstmatig verholen. Maar alle fictie blijft waarheid, omdat de overgrote grote meerderheid blijft geloven in de fictie. Deze fictie illustreren we met de US Treasury / Federal Reserve die blijft vasthouden aan de vastgestelde goudprijs van $ 42,22 per troy ounce. Terwijl de ECB de goudreserve op haar balans blootstelt aan de marktwaarde. Mark-to-market.

Fictieve rijkdom
De Oosterling produceert overschotten en wenst deze te consolideren in een tastbare rijkdom-reserve-asset (goudmetaal). Het Westen moet echter z’n rijkdom mark-to-fiction volhouden omwille van de oplopende schulden en tekorten. Daarom worden we nu allemaal weer vriendelijk verzocht om aandelen te kopen en 'te investeren in de economie'. Ondertussen halen de Aziaten het Westerse goudmetaal binnen. Ze kijken niet naar de vervalste (Westerse) goudprijs, maar wel naar de goudwaarde versus de financiële rijkdom fictie van het Westen. De in toenemende mate door schuld gedreven economie eist ook steeds hogere fictieve ontastbare financiële rijkdom (stijgende beurzen). En zelfs dat blijkt vandaag de dag moeilijk te lopen. De stagnerende economie is deflatoir (stagflatie). De stimulerende inflatoire impulsen werken economisch niet meer door... De vermeende financiële rijkdom wordt steeds minder economisch gedragen! De financiële bezittingen kunnen onmogelijk aangeven wat uw echte rijkdom is. Deze bezittingen stijgen nominaal in prijs, tegelijk met de schuldgroei. Daarom moet goudmetaal zich ook uiteindelijk losrukken van het monetaire keurslijf waarin men het gevangen houdt. Dat weten de Aziaten maar al te best. Daar anticiperen ze ook op door verdere accumulatie van fysiek goud (demonetized gold). Door: 24 karaat

Disclaimer: De artikelen van gastschrijver 24 karaat zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van 24 karaat moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor de bijdragen van 24 karaat.

30 december 2013
Euforie

De NYSE schuld-margins staat op absolute recordhoogte met 2,5% van GDP! Dat betekent dat er met steeds meer geleend geld op de beurs wordt belegd. Aandelen hebben nu *cultstatus*. Buy-the-dips, want beurzen gaan in 2014 nog eens 10% verder omhoog en de meeste economieën gaan nu uit hun startblokken???

NYSE Margin Debt naar recordhoogte

Euforie op de beurs

De parabolische fasen van de S&P worden steeds driftiger in navolging van al de monetaire expansies (fractaal theorie). De propaganda van het financiële rijkdom-effect en het economische optimisme blaast de crisisstemming van haar sokkel. All is well!

De oplopende totale financiële markt kapitalisatie (& schuld) tegenover het GDP van alle landen is reeds krankzinnig hoog!

Balanstotaal Federal Reserve en de S&P 500 index

Geen correcties maar interventies
Aandelen, obligaties en schulden (financiën) zijn overal een veelvoud van het GDP (de economie). Het zou normaliter slechts de helft mogen zijn. Dit moet dan doorgaan voor het economisch stimulerende wealth-effect waar Bernanke naar verwijst ter onderbouwing van het expansieve monetaire beleid van de Federal Reserve. Een totaal absurde grondslag, natuurlijk. Men blijft deze dynamiek crescendo propageren ten nadele van goudmetaal rijkdom reserve consolidatie. Dit systeem kan dus niet meer corrigeren (crashen). Iedere nadelige uitwas zal kunstmatig weggewerkt worden door interventies van centrale banken... De doom zit hem niet in de crash-dreiging maar in de continuatie van het foute & falende economisch-financieel systeem. Geen beurscrash en enkel wat dipjes die zelfs geen correcties zijn. In dergelijke toestand moet het systeem ook goud opwaardering buiten alle radars houden door het laag bij de grond te drukken. Chinezen denken daar anders over. Ze staan aan te schuiven om hun rijkdom vast te leggen in fysiek goud. Het draait hem nu allemaal rond de dollar-index als spil van de financiële industrie. Een sterke aanhoudende stijging van de dollar rente zal voor de hele wereld aangeven dat de dollar z’n laatste uur geslagen is. Misschien is het niet aangeraden om op dit event te blijven wachten zonder afdoende bescherming... Door: 24 karaat

Chinezen kopen goud en sieraden

Disclaimer: De artikelen van gastschrijver 24 karaat zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van 24 karaat moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor de bijdragen van 24 karaat.

27 december 2013
Video: De Kondratieff golf

Misschien heeft u wel eens gehoord van de Kondratieff golf. Maar wat betekent dat precies? De Russische econoom Nicolai Kondratieff observeerde dat de economie steeds weer een cyclus doorloopt, die wordt afgewisseld door vier verschillende ‘seizoenen’. Een cyclus die ongeveer vijftig jaar duurt en die opnieuw in gang wordt gezet door een grote revolutie. Denk bijvoorbeeld aan de komst van de stoommachine, het tijdperk van staalindustrie en elektriciteit, de komst van de auto en het internet. Econoom Kondratieff leefde van 1892 tot 1938, maar zijn theorie heeft tot op de dag van vandaag veel aanhangers. De volgende video geeft een korte introductie.

18 december 2013
The Exit

Goudprijs en goudwaarde reageren hoofdzakelijk op monetaire politiek. Hoe groot is de monetaire expansie en wat zijn de inflatoire gevolgen ervan? En hoe ernstig is de inflatieverwachting & verandering. Onze aandacht gaat nu naar de mogelijke exit-strategie voor de monetaire expansie van de centrale banken. Wat zijn daar de economisch-financiële gevolgen van?

De dalende goudprijs wil ons doen geloven dat de inflatoire gevolgen van al die monetaire expansie verwaarloosbaar zullen zijn. Dat de economische groei zich weer zal herstellen en dat al de overtollige geldcreatie weer op tijd en stond vakkundig weggenomen zal worden door de centrale banken. Een zéér optimistisch vooruitzicht…

Niet in het minst omdat de monetaire expansie bijlange na nog niet gestopt is!

Geen herstel
Er is nog steeds geen enkel teken van economisch herstel. Daarom is er ook nog geen enkele ontwaardende inflatie verwachting/verandering en daarom kan de monetaire expansie voorlopig ook nog ongestoord aanhouden. We staan nog een behoorlijk eind verwijderd van de uitgang. De Federal Reserve heeft $3 biljoen aan obligaties op de balans staan die ze nog steeds niet kan liquideren om het overtollige geld weer uit de markt te halen (ter bestrijding van prijsinflaties). De economie blijft stagneren en het beleid van centrale banken blijft 'accomodatief'. De economische stagflatie stemming resulteert enkel in bubbels op de aandelenmarkt, die geen enkele economische stimulering kunnen teweeg brengen in de reële economie. De consument laat het nog steeds afweten! Waar komt al dat economisch optimisme toch vandaan dat die goudprijs zo daalt? Bedenk goed dat de economische groei enorm zal moeten zijn om de schuldplooien van de afgelopen jaren glad te strijken. Tijdens de jaren '30 van de vorige eeuw stapte men zelfs af van de disciplinerende goudstandaard, om de consumenten economie massaal te stimuleren. Het effect daarvan ziet u in onderstaande grafiek.

GDP groeide weer na loslaten goudstandaard

Bubblemania
Er is nu geen goudstandaard meer. Alleen financiële bubblemania. De dalende goudprijs kan toch geen duidende anticipatie zijn op een vlekkeloze exit uit de inflatoire monetaire expansie?! Volgende week krijgen we het laatste beleid van de Federal Reserve te horen. Tapering en $-rente in functie van betere vooruitzichten ten aanzien van de werkgelegenheid en het GDP. Met dat beleid wil de centrale bank een optimistische stemming/verwachting gaande houden, waarbij de aandacht voor deficit spending weg moet worden gehouden. Dat optimisme moet ook goed (financieel-monetair) zichtbaar zijn in verdere beursstijging en een sterke dollar. Een negatieve stemming omtrent een fiscale ravijn en het schuldplafond is ongewenst. Alsof we nu al fluitend door de uitgang aan het wandelen zijn...
Wel of geen exit?
De Westerse banken moeten nu weer actief de groei van het GDP gaan aanwakkeren door opnieuw veel meer geld in de economie te spuiten!? Het moet nu maar eens gedaan zijn met centrale bank ondersteuning. De goudprijs momentum verkopers gokken op de goede afloop van die kunstmatige stemmingmakerij. Hun geld vloeit nu (voorlopig) niet meer door de elektronische goudprijs, maar door de aandelenbeurzen. Het economisch resultaat is nu bepalend voor de verdere evolutie van de goudprijs. Het is de al-dan-niet economische opleving die zal bepalen of de kunstmatige optimistische stemming nog lang kan blijven doorgaan. Of de gevoerde monetaire, financiële en fiscale politiek kan aanhouden of héél drastisch moet veranderen. Een economisch herstel zonder banen is zelfs niet één zwaluw die de lente kan aankondigen !

De Dow/Gold ratio op een logaritmische schaal
Bij deze grafiek moeten we ons steeds de vraag blijven stellen of de Dow-index de juiste weergave is van de reële economie of de economische verwachtingen!? Daarmee valt of staat ook de uitgangsverwachting (exit) van de centrale bank politiek. En dus ook het verdere verloop van de goudprijs (goudprijs momentum). Door: 24 karaat
Disclaimer: De artikelen van gastschrijver 24 karaat zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van 24 karaat moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor de bijdragen van 24 karaat.

18 december 2013