Marketupdate

Tag: economie

  • Millennials gaan er financieel nauwelijks op vooruit

    Millennials gaan er financieel nauwelijks op vooruit

    De Amerikaanse economie zit al bijna tien jaar in een opwaartse trend, maar daar lijkt niet iedereen van te profiteren. De afgelopen tien jaar is het inkomen van millennials namelijk veel minder hard gestegen dan het inkomen van mensen in een hogere leeftijdscategorie. Gecorrigeerd voor de inflatie lag het gemiddelde inkomen van de leeftijdscategorie van 25 tot 34 jaar in het jaar 2017 zelfs lager dan in het jaar 2000. Werknemers van 55 jaar en ouder zagen hun inkomen de afgelopen decennia wel significant stijgen.

    Vergeleken met het begin van de jaren tachtig is het inkomen van de jongste generatie werknemers wel wat gestegen, maar die stijging valt in het niet bij die van de 55-plussers en 65-plussers. Dat de inkomenspositie van de millennials amper verbetert heeft ook gevolgen voor hun vermogenspositie. Zoals de tweede grafiek hieronder laat zien zijn de jongere generaties amper hersteld van de klap van de kredietcrisis in 2008.

    Millennials profiteren nauwelijks van economische groei

    Deze cijfers suggereren dat millennials in de Verenigde Staten meer moeite hebben om hun vermogenspositie en hun inkomen te versterken. Hoge studieschulden en onbetaalbare woningen zorgen ervoor dat millennials weinig vermogen kunnen opbouwen. Hun inkomen is niet toereikend om een huis te kopen, waardoor ze op de langere termijn minder vermogen kunnen opbouwen. Met een stijging van de huizenprijzen wordt de kloof tussen jong en oud alleen maar groter. De meeste overwaarde komt namelijk ten goede aan de oudere generatie, die vaker een eigen huis bezitten.

    Veel van deze problematiek is ook van toepassing op de situatie in Nederland. Ook hier hebben jongeren meer moeite om een huis te kopen en moeten ze meer lenen voor hun studie.

    Inkomensgroei binnen verschillende leeftijdsgroepen (Bron: New York Times, Federal Reserve)

    Vermogensgroei binnen verschillende leeftijdsgroepen (Bron: New York Times, Federal Reserve)

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Groei Chinese economie naar laagste niveau sinds 1990

    Groei Chinese economie naar laagste niveau sinds 1990

    De Chinese economie is het afgelopen jaar met 6,6% gegroeid, de laagste groei sinds 1990. De tweede grootste economie ter wereld groeit minder hard, omdat de overheid probeert de schuldengroei te beperken. Ook heeft het handelsconflict met de Verenigde Staten mogelijk een ongunstig effect gehad op de economische groei.

    In het vierde kwartaal groeide de Chinese economie met 6,4%, conform de verwachtingen van analisten. Vergelijken met de 6,5% in het derde kwartaal is dat een kleine daling. Dat de procentuele groei van de Chinese economie de laatste jaren afneemt is niet vreemd, omdat de totale omvang van de economie steeds groter wordt. De procentuele stijging wordt daardoor steeds kleiner, ook al blijft die nominaal gezien op hetzelfde niveau.

    Schuldenprobleem

    China probeert haar economie geleidelijk om te vormen van een export-gedreven model naar een model op basis van binnenlandse consumptie. Dat is een langdurig aanpassingsproces, dat de overheid probeert aan te jagen met extra fiscale stimuleringsprogramma’s. De Chinese overheid heeft de laatste jaren veel geïnvesteerd in infrastructuur en maakt dit jaar ook meer budget vrij voor belastingvoordelen. Deze investeringen zorgen op korte termijn voor meer werkgelegenheid, maar het is de vraag of ze zich op de lange termijn zullen uitbetalen.

    De schaduwkant van de groei van de Chinese economie is de sterke toename van private schulden. Dat is een van de grootste bedreigingen voor de Chinese economie, omdat veel leningen in dollars zijn afgesloten. Nu de Federal Reserve de rente verhoogt en dollarliquiditeit schaarser wordt is het moeilijker voor bedrijven om dit soort leningen door te rollen. Dit probleem, waar we onlangs een artikel over publiceerden, zal de komende jaren waarschijnlijk vaker terugkeren.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • IMF: ‘Wereld niet voorbereid op nieuwe crisis’

    IMF: ‘Wereld niet voorbereid op nieuwe crisis’

    De regeringen van de belangrijkste economieën in de wereld zijn gevaarlijk slecht voorbereid op een nieuwe crisis. Daarvoor waarschuwt David Lipton, plaatsvervangend directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Hij verwacht dat overheden in een volgende crisis minder speelruimte hebben om fiscale of monetaire stimuleringsmaatregelen toe te passen. Ook zet hij vraagtekens bij de bereidheid van centrale banken om elkaar van noodliquiditeit te voorzien.

    “De volgende recessie ligt ergens voorbij de horizon. We zijn er minder goed op voorbereid dan we zouden moeten zijn en ook minder dan in de vorige crisis van 2008. Op basis daarvan zouden landen meer aandacht moeten besteden aan hoe ze de economie op de juiste koers moeten houden en buffers moeten opbouwen, in plaats van de confrontatie met elkaar op te zoeken.”

    In oktober hield het IMF nog rekening met een groei van de wereldeconomie van 3,7% over het gehele jaar 2018. Later deze maand komt het instituut met nieuwe inschattingen, die waarschijnlijk lager uit zullen vallen. Volgens Lipton wordt de groei van de wereldeconomie ondermijnd door handelsbelemmeringen, slecht beleid en economische zwakte in Azië.

    “China is duidelijk aan het vertragen. We denken dat de groei van de Chinese economie moet verminderen, maar het is belangrijk om een gevaarlijke afname van de groei te voorkomen.”

    Komt er een nieuwe crisis?

    De plaatsvervangend directeur van het IMF deed deze uitspraken tijdens een jaarlijkse bijeenkomst van de American Economic Association. Bij deze bijeenkomst waren ook een aantal andere experts aanwezig, die hun eigen visie op de wereldeconomie gaven. Fed-voorzitter Jerome Powell nuanceerde het negatieve sentiment op de aandelenmarkt, door te wijzen op de positieve macro-economische cijfers. Hij zei dat de cijfers nog steeds een positief momentum laten zien. Ook Larry Kudlow, economisch adviseur van de Amerikaanse regering, ziet nog geen aanwijzingen voor een nieuwe recessie. Hij zei dat economen de grote schommelingen op de aandelenmarkt beter kunnen negeren.

    Toch deelt niet iedereen deze opvatting. Econoom en Nobelprijswinnaar Robert Shiller merkte op dat het negatieve sentiment een eigen leven kan gaan leiden en een zichzelf versterkend effect kan hebben. Hij merkt op dat de financiële markten zich nu pas zorgen maken over een stijgende rente, terwijl de Federal Reserve al veel langer bezig is de rente te verhogen.

    Dat beleggers daar nu zo heftig op reageren is volgens Shiller niet rationeel, maar vanuit een historisch perspectief bezien ook zeker niet vreemd. Hij ziet parallellen met de jaren ’20, toen het sentiment ook plotseling omsloeg. Ook in die tijd waren de bedrijfswinsten hoog en groeide de economie, waarna er plotseling een crash volgde. In 1929 ontwikkelde een nieuw verhaal dat beleggers somber stemde en dat uiteindelijk ook impact had op de reële economie. Volgens econoom Shiller is er vandaag de dag een vergelijkbare ontwikkeling gaande als aan het einde van de jaren ’20.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Lex Hoogduin: “Het huidige financiële systeem is eindig”

    Lex Hoogduin: “Het huidige financiële systeem is eindig”

    Sinds het uitbreken van de crisis is er teveel nadruk gelegd op het versterken van de buffers van banken, maar er is onvoldoende gekeken naar meer structurele problemen. Dat zegt voormalig centraal bankier Lex Hoogduin in een gesprek met Willem Middelkoop bij Café Weltschmerz. Volgens hem is het monetaire systeem al veel eerder haar anker kwijtgeraakt.

    Hoogduin verwijst naar de periode van begin jaren zeventig, toen de internationale goudwisselstandaard werd losgelaten. Dat heeft geleid tot een fase die hij de ‘Great Financial Expansion’ noemt. Dat is de periode waarin de geldgroei explosief is toegenomen. Ook zijn banken en financiële markten vanaf dat moment veel sneller gaan groeien dan de reële economie.

    Lex Hoogduin merkt op dat de financiële sector in Nederland begin jaren ’70 ongeveer 1,5 keer zo groot was de reële economie, maar dat die verhouding gedurende deze expansie gegroeid is tot een factor zes. En dat heeft volgens hem een grote invloed gehad op de manier waarop de economie vandaag de dag functioneert. De financiële sector is zo groot geworden dat centrale banken er hun handen vol aan hebben om deze sector in bedwang te houden.

    ‘Centrale banken kunnen balans niet onbeperkt oprekken’

    In een eerder gesprek met Café Weltschmerz zei Hoogduin dat centrale banken hun balans niet eindeloos kunnen oprekken, omdat er dan vroeg of laat sociale onrust zal ontstaan. Die sociale onrust zien we nu al met de gele hesjes in Frankrijk en een aantal andere landen. Als beleidsmakers niet luisteren naar de wensen van de bevolking kan dat de onrust verder aanwakkeren, aldus de oud-centraal bankier. Lex Hoogduin noemt de kosten van het klimaatbeleid en de mogelijkheid van een transferunie binnen Europa als potentiële bedreiging voor de stabiliteit.

    Centrale banken die aan de knoppen draaien zijn zich volgens Hoogduin onvoldoende bewust van hun eigen rol in de crisis. Door de rente extreem te verlagen hebben ze nieuwe bubbels gecreëerd en de voedingsbodem gelegd voor een nieuwe kredietcrisis. De voormalig centraal bankier ziet nog wel ruimte om het monetaire en fiscale beleid verder op te rekken, maar die ruimte is niet onbeperkt. Daarom moet er meer prioriteit liggen bij het handhaven van gemaakte afspraken over bijvoorbeeld het begrotingsbeleid. Europa moet eerst haar eigen problemen oplossen, aldus Hoogduin. Bekijk hier het gesprek bij Café Weltschmerz.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Waarom voelt de wereldeconomie zo kwetsbaar aan?

    Wereldwijd gaan de aandelenkoersen weer omhoog en veel beleggers halen waarschijnlijk opgelucht adem. De gevreesde correctie lijkt alweer ten einde. De opluchting is begrijpelijk, maar dat wil niet zeggen dat er geen reden meer is om zich meer dan zo nu en dan serieus zorgen te maken. Zoals de zaken zich nu laten aanzien lijkt de wereldeconomie op weg naar een milde cyclische vertraging. Dat neemt echter niet weg, dat de wereld kampt met structurele problemen die zowel een lange termijn karakter hebben als een cyclische.

    Volgens de sterrenwichelaars van de OECD bereikte de wereldwijde expansie in november van 2018 zijn piek. In 2018 zal het globale bbp volgens deze zieners met 3,7% groeien om in 2019 en 2020 te vertragen naar 3,5%. Als de OECD gelijk krijgt, dan gaat de wereld een extreem zachte landing tegemoet en dat mag geen problemen opleveren. Het zou een neergang volgens het boekje betekenen. De economische cyclus in de geavanceerde economieën is al op leeftijd en van ‘excess capacity’ is geen sprake meer. Centrale banken hebben hier hun beleid verkrappend op aangepast. Er hoeft echter niet al te hard op de rem getrapt te worden, want de inflatie is laag en dan kan de rente ook laag blijven. Ondanks de recente correctie op de aandelenbeurzen zijn waarderingen nog steeds fors te noemen. Er is met andere woorden weinig dat wijst op de komst van een wereldwijde harde recessie.

    Harde of zachte landing?

    Zoals zo vaak, schuilt er echter een addertje onder het gras. Vooraanstaande stemmen benadrukken dat er voor de korte termijn weinig grote problemen te bespeuren zijn, maar voor de lange termijn des te meer. Ze wijzen daarbij op sterk uiteenlopende trends in productiviteit en op de lange termijn schuldencyclus. Productiviteit moet dan gezien worden in het licht van verschuivingen in de economische machtsverhoudingen, de groeiende ongelijkheid, het ineenstorten van de werkgelegenheid in de industrie, de opkomst van de digitale economie en de spaaroverschotten in de afgelopen decennia. De lange termijn schuldencyclus, die versnelde vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw, is de uitkomst van pogingen om de sociale en economische gevolgen van die veranderingen in de hand te houden.

    Anno 2019 beginnen we de gevolgen van die structurele verschuivingen meer en meer aan den lijve te ondervinden in de vorm van groeiend nationalisme en populisme. Ook de Brexit, president Trump, de handelsoorlog tussen de VS en China vinden hier hun oorsprong. De lange termijn kredietcyclus bereikte zijn voorlopig hoogtepunt in de vernietigende financiële crisis van 2007-2008. China, dat een reddend anker uitwierp in die moeilijke jaren, heeft zodoende zijn lange termijn schuldencyclus zien versnellen en lijkt nu de grenzen van schuldgroei bereikt te hebben.

    Daarmee zijn we er nog niet. De omvangrijke verschuivingen op wereldschaal bergen nog meer gevaren in zich. Het is nog maar de vraag of het nu nog mogelijk is om een wereldwijde recessie gecoördineerd te lijf te gaan? Een ander reëel gevaar is, dat het geleidelijk verpulveren van de huidige politieke orde in de wereld op zich al voor een economische disruptie gaat zorgen. Een instorten van de wereldhandel kan een zo’n disruptie tot gevolg hebben.

    Wereldwijde schulden zijn verder toegenomen na crisis van 2008 (Bron: Financial Times)

    Kwetsbaarheid blijft

    Uiteindelijk hoeven we ons weinig zorgen te maken over een mogelijke korte termijn vertraging. Die is waarschijnlijk bescheiden van omvang en dat laat zich wel managen. Het draait uiteindelijk allemaal om de context waarbinnen die korte termijn cyclische vertraging plaatsvindt. Dat is er een van grote politieke en beleidsmatige onzekerheden, gekoppeld aan een uitputting van verantwoorde mogelijkheden om de kredietverlening te versterken. Wanneer die mogelijkheden niet meer voor handen zijn, dan kan zelfs een bescheiden vertraging onverhoopte gevolgen hebben.

    De wereld is kwetsbaar geworden en er zijn nog geen mechanismes ontwikkeld om deze kwetsbaarheid te bestrijden. Gelet op het huidig politieke klimaat in de wereld ziet het er ook niet naar uit dat die mechanismes er op afzienbare tijd zullen komen. Wie zich zorgen wil maken, moet zich daar zorgen over maken. Het betekent ook, dat de centrale banken geen wapens meer hebben om een recessie te bestrijden. Het standaard antwoord op een recessie is immers om de rente te verlagen. Voor bijvoorbeeld de Fed zou dat beteken dat de korte rente verlaagd moet worden naar pakweg -2,5%. De ECB en de Bank van Japan zouden nog verder moeten gaan. Alleen de People’s Bank of China heeft meer ruimte om te manoeuvreren. Het is alleen de vraag of het verstandig is om de uit de hand gelopen kredietverlening van de laatste decennia opnieuw nieuw leven in te blazen.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.




  • Centrale bank Australië bezorgd om daling huizenprijzen

    De centrale bank van Australië maakt zich zorgen over de combinatie van dalende huizenprijzen en hoge private schulden. In de laatste notulen lezen we dat het beleidscomité van de centrale bank langdurig heeft gesproken over de gevolgen van de wereldwijde groeivertraging. De huizenprijzen in Australië zijn sinds de financiële crisis van 2008 sterk gestegen, maar tegelijkertijd hebben huishoudens zich veel dieper in de schulden gestoken. Het gevolg is dat de economie bij een verdere daling van de huizenprijzen in de problemen kan komen, omdat huishoudens dan geen financiële buffer meer hebben.

    De economie van Australië is erg afhankelijk van de export van grondstoffen naar China. Dat betekent dat een groeivertraging in de tweede grootste economie ter wereld ook een negatief effect zal hebben op Australië. Met het aanhoudende handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China zien de vooruitzichten er minder gunstig uit dan een paar jaar geleden. De centrale bank schreef het volgende in haar notulen.

    “De vooruitzichten voor de gezinsconsumptie blijven een bron van onzekerheid, omdat de groei van het inkomen van huishoudens laag blijft, de schuldniveaus hoog zijn en de huizenprijzen dalen. De leden merkten op dat deze combinatie van factoren een neerwaarts risico met zich meebrengt. Desondanks blijft het centrale scenario dat van gestage groei van de consumptie, ondersteund door aanhoudende kracht van de arbeidsmarkt en een geleidelijke toename van de loonstijging.”

    Hoge private schulden

    De Australische centrale bank hanteert al sinds 2016 een rente van 1,5%. De verwachting is dat die rente het komende jaar op dat niveau zal blijven om de economie te ondersteunen. Door de lage rente werden er de afgelopen jaren meer en hogere hypotheken verstrekt aan huishoudens. Een riskante strategie, omdat huishoudens bij een daling van de huizenprijzen onder water komen te staan. Huishoudens met een negatieve vermogenspositie zullen hun consumptiepatroon drastisch versoberen, wat een neerwaartse beweging van de economie kan versterken.

    De situatie waar de centrale bank van Australië mee worstelt is vergelijkbaar met die in Nederland. Ook hier zijn de private schulden relatief groot en is er veel geld geleend in de vorm van hypotheken. Het gevolg is dat huishoudens bij stijgende prijzen boven hun stand gaan leven en bij een daling van de huizenprijzen plotseling de hand op de knip houden. Het IMF waarschuwde al eens voor het sterke pro-cyclische karakter van de Nederlandse economie als gevolg van hoge hypotheekschulden.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Bestuurlijke elite versus ‘gele hesjes’

    Exegese, tekstuitleg, is een vak apart. Een tekst die van invloed is op hoe mensen samenleven kan op zeer veel verschillende manieren worden geïnterpreteerd. De geschiedenis leert dat religies, ideologieën en denkscholen dan ook vaak afsplitsingen kennen van mensen die grondteksten anders interpreteren. In onze tijd lezen we veel minder, we leven meer in beelden. Maar ook beelden, als ze er voor ons toe doen, worden verschillend geïnterpreteerd.

    Zo blijkt de onvrede van de ‘gele hesjes’ vele oorzaken te hebben. Voor ieder wat wils, zowel bij de voor- als tegenstanders. Toch is er met wat meer afstand bezien wel iets over te zeggen. De gemene deler is een geventileerde onmacht om economisch verder te komen in het leven en een politieke roep om te worden gehoord.

    Banken

    Twee instituties in onze samenleving spelen hierbij een belangrijke rol, banken en overheden. De afgelopen decennia is bij beiden een beweging geweest waarbij de directe band met ‘gewone’ mensen sterk is verminderd. Banken kenden tot de negentiende eeuw een directe band met hun klanten. Pas als een bank te vertrouwen was, stalden mensen er het geld dat ze niet hoefden te besteden aan huishoudelijke zaken. Als de bank dit geld, met toestemming, uitleende aan een ondernemer die er meer van kon maken door een succesvolle investering, ging de bank over tot het vergoeden van rente.

    “Twee instituties in onze samenleving spelen hierbij een belangrijke rol, banken en overheden.”

    Vanaf het moment dat de overheid vorige eeuw overging tot het garanderen van het spaargeld bij banken, depositogarantie, hoefden mensen niet meer op te letten op de soliditeit van de bank. Banken leverden op deze manier aan de ene kant vrijheid in, want ze moesten voldoen aan overheidsregels en toezicht hierop, maar aan de ander kant konden ze vrijelijk beschikken over het spaargeld en hadden ze het rijk alleen omdat er de facto een bankkartel ontstond.

    Toen banken in de jaren negentig van de vorige eeuw ook nog eens steeds meer gebruik gingen maken van de internationale geldmarkt om geld te lenen, raakte de band met de spaarder nog meer op de achtergrond. Banken groeiden, bankiers gingen zich gedragen als prima-donna’s en in het straatbeeld verdwenen de bankkantoren als sneeuw voor de zon, omdat persoonlijk klantcontact inefficiënt en duur was. Wat erop volgde waren seriële bubbels, economische stagnatie na het inklappen ervan en economische ongelijkheid.

    Overheden

    Eenzelfde ontwikkeling, hier een lossere band met de belastingbetaler, hebben we zien ontstaan bij overheden. Tot de negentiende eeuw moest de overheid met de pet in de hand naar de belastingbetaler om geld op te halen voor publieke uitgaven. Als het ambitieniveau te hoog was, kwam het volk in opstand. De directe band tussen edelmetaal en geld zorgde ervoor dat het overheidsbudget werd beteugeld.

    “De directe band tussen edelmetaal en geld zorgde ervoor dat het overheidsbudget werd beteugeld.”

    Om de belastingbetaler te omzeilen, werd geregeld gegrepen naar het manipuleren van de geldvoorraad. De monetaire geschiedenis staat vol met verhalen over het illegaal verminderen van het edelmetaalgehalte van in omloop zijnde munten. Zo heet een bepaalde munt uit het middeleeuwse Engeland bijvoorbeeld ‘oude koperneus’, omdat de kern van de munt met het goedkopere koper werd geslagen. Dit werd door het dagelijks gebruik van de munt ontdekt: omdat de neus van de vorst op de munt uitstak, sleet het zilverlaagje precies op dat gedeelte snel af.

    Praktische redenen zorgden ervoor dat gouden en zilveren munten geleidelijk uit het straatbeeld verdwenen. Centrale banken gingen voorraden goudbaren aanhouden ter dekking van het uitstaande papiergeld. Deze praktijk schepte echter nieuwe mogelijkheden voor overheden om meer geld uit te geven dan via belastinggeld werd geïnd. Zo werd het centrale banken toegestaan om naast een goudvoorraad ook staatsleningen aan te houden als tegenwaarde van het uitstaande papiergeld.

    “Overheden konden geld lenen op de kapitaalmarkt zonder zich nog direct te hoeven wenden tot de belastingbetaler.”

    Nog weer later, in de jaren negentig van vorige eeuw, werd het commerciële banken toegestaan om staatsleningen te gebruiken als onderpand bij financiële transacties. Door groei van de banken en de mondiale financiële markt nam de vraag naar deze staatsleningen toe. Overheden konden geld lenen op de kapitaalmarkt zonder zich nog direct te hoeven wenden tot de belastingbetaler. Die hoeft nu alleen nog maar de garant te staan voor het doorrollen of afbetalen van de staatslening. Ondertussen beslist de politiek over ingrijpende zaken zonder dat mensen er echt invloed op uit kunnen oefenen.

    Door bovenstaande modus operandi heeft de bestuurlijke elite zich losgezongen van het leven van ‘gewone’ mensen. Het is velen van hen niet meer gegeven om mee te delen in de welvaart en inspraak te hebben in de politiek. Met hun gele hesjes geven zij nu uiting aan een diep gevoel van onvrede, onmacht en onrechtvaardigheid.

    Sander Boon, politicoloog

    Deze column verscheen eerder op Geotrendlines




  • Is het einde van de dollar als wereldmunt in zicht?

    De Amerikaanse dollar werd na de Eerste Wereldoorlog de belangrijkste valuta voor de internationale handel. Het Britse pond, dat voor de oorlog de belangrijkste munt was, verloor haar glans door een mislukte poging om terug te keren naar de goudstandaard. Het zou echter nog tot het einde van de Tweede Wereldoorlog duren voordat de status van de dollar als nieuwe wereldmunt formeel werd vastgelegd met het internationale akkoord van Bretton Woods.

    Met dat akkoord uit 1944 werd de dollar de facto de wereldreservemunt. De waarde van de dollar werd bepaald op basis van een goudprijs van $35 per troy ounce. Alle andere valuta werden tegen een vaste wisselkoers gekoppeld aan de dollar en daarmee indirect ook aan goud. Dit nieuwe stelsel bracht na de Tweede Wereldoorlog stabiliteit en zorgde ervoor dat de wereldhandel snel weer op gang kwam. De kracht van de Amerikaanse economie – en het feit dat het land de grootste goudvoorraad ter wereld had – zorgde voor een groot vertrouwen in de dollar.

    Dollar als wereldreservemunt

    Ruim zeventig jaar later is de dollar nog steeds de belangrijkste reservemunt ter wereld. De belangrijkste grondstoffen worden nog steeds vrijwel uitsluitend in dollars afgerekend en wereldwijd hebben bedrijven en consumenten voor vele miljarden aan leningen afgesloten in dollars. Daarmee is de munt stevig verankerd in het hedendaagse financiële systeem. Met de introductie van de euro kwam er een alternatief voor de dollar, maar door de Europese schuldencrisis hebben de internationale ambities van de euro vertraging opgelopen.

    Ondertussen is er steeds meer behoefte aan een alternatief voor de dollar, omdat het huidige geldsysteem ook de nodige nadelen met zich meebrengt. Het dollarsysteem bracht na de ellende van de Tweede Wereldoorlog en het interbellum weer een periode van economische stabiliteit en groei, maar tegelijkertijd maakte het de wereld erg afhankelijk van de Verenigde Staten. En dat terwijl het economische zwaartepunt in de wereld steeds meer richting Azië verschuift.

    Past de dominante rol van de dollar nog wel bij de hedendaagse multipolaire wereldorde? En zijn de goudaankopen van de afgelopen jaren door verschillende centrale banken een aanwijzing dat het einde van dit monetaire systeem in zicht is? Een interessant gesprek tussen Paul Buitink en Willem Middelkoop bij Café Weltschmerz.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • FTM evenement: Tien jaar na de crisis

    Het is alweer tien jaar geleden dat met het omvallen Lehman Brothers de grootste financiële crisis sinds de jaren dertig uitbrak. Tien jaar later lijkt de economie weer als vanouds te groeien, maar toch is er nog steeds onzekerheid. De schulden zijn wereldwijd nog hoger dan voor de crisis, terwijl we juist schulden moesten afbouwen. Ook zijn centrale banken nog maar net begonnen met het terugdraaien van hun stimuleringsprogramma’s.

    Een ander zorgwekkend teken is dat de bankaandelen zwaar onder druk staan. Op de beurs zijn veel banken minder waard dan wat ze aan bezittingen op hun balans hebben staan. De marktwaarde is dus lager dan de boekwaarde, wat betekent dat beleggers hun twijfels hebben over de kwaliteit van de bankbalansen. Waar komen die zorgen vandaan? Staan de banken er ondanks strengere kapitaaleisen nog steeds slecht voor?

    Follow The Money organiseerde een interessante discussieavond, waarin Arno Wellens en Thomas Bollen het onderwerp van de bankbalansen verder uitleggen. Later volgt een discussie waar ook econoom Wim Boonstra van de Rabobank, politicus Pieter Omtzigt van het CDA en econoom Mark Sanders van de Universiteit Utrecht aan deelnemen.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Het wordt guur op de financiële markten

    Onzekerheid is al maanden troef op de internationale beurzen en afgelopen week werd heter niet beter op. Het vertrouwen bij beleggers is laag en ging donderdag 6 december nog verder omlaag na het bekend worden van de arrestatie van een topvrouw van het Chinese Huawei. Dit vooraanstaande Chinese bedrijf mag zich al langer verheugen in de bijzondere aandacht van Westerse geheime diensten. Die verdenken het bedrijf van digitale spionage.

    De arrestatie lijkt een nieuwe stap in de koude oorlog tussen China en de VS. Het ziet er naar uit dat het bereiken van een handelsovereenkomst tussen beide landen in het komende jaar een hels karwei wordt. Dat kan betekenen dat de prijzen voor diverse beleggingen onder steeds grotere druk komen. Dat kan verkeerd uitpakken voor bedrijven en het consumentenvertrouwen ondergraven, met alle gevolgen van dien voor de economie. Het is dus niet vreemd dat koersen wereldwijd tuimelden, zij het dat Wall Street zich in de loop van de dag enigszins herstelde. Geruchten dat de OPEC in Wenen niet de verwachte overeenkomst productiebeperking zou bereiken hielpen ook al niet. Koersen van energiefondsen gingen onderuit.

    Vlucht naar veiligheid

    De vlucht naar veiligheid heeft consequenties voor het afvlakken van de yield curve, zoals die recentelijk steeds nadrukkelijker zichtbaar werd. Nu beleggers zich en masse storten op bijvoorbeeld de Amerikaanse treasuries, gaat de yield over de hele curve gelijkmatig omlaag. Een ander belangrijk effect is, dat de obligatiemarkt er steeds minder rekening mee houdt dat de Fed in 2019 de rente nog verder gaat verhogen. Afgelopen donderdag zakte het niveau van een contract voor de januari 2020 Fed funds naar 2,55%. Aan het begin van de week bedroeg het rentepercentage nog 2,75% en een maand geleden nog bijna 3%. Dat is een forse verschuiving en is daarmee een aanwijzing dat het marktsentiment snel aan het verslechteren is.

    Het nagenoeg voorbije jaar is voor de belegger een slecht jaar geweest en het zou zomaar kunnen dat een groeiend aantal de handdoek in de ring gooit. Ze kiezen voor de veiligheid van het overheidspapier en laten aandelen en bedrijfsobligaties links liggen. Dat geldt trouwens niet voor het Italiaanse of Spaanse schatkistpapier. Daar hebben beleggers evenmin vertrouwen in. Ook veilige valuta als de yen en de Zwitserse franc winnen snel aan populariteit.

    Beurzen in 2018 op verlies

    De schade was aan het einde van donderdag groot. De S&P 500 stond weer in het rood voor heel 2018. De FTSE 100 sloot op het laagste niveau sinds september 2016 en dat gold ook voor de Europe Stoxx 600. In dit klimaat van onzekerheid is het begrijpelijk dat markten solide economische data uit de VS of waar vandaan dan ook gewoon negeren. Angst en onzekerheid overheersen. Het ziet er dan ook niet goed uit voor het einde van 2018. De kans op een eindejaar rally lijk bijzonder klein. Eerder het omgekeerde kan het geval zijn.

    Nu het einde van het jaar nadert zullen handelaren zich gedwongen zien om hun verlieslatende posities af te bouwen. Aandelen gaan in de aanbieding en de koers zal eerder verder wegzakken. Als dit scenario werkelijkheid wordt en de koersen stuiteren verder de diepte in, dan komen beleggers voor een groot dilemma staan: Is dit het begin van de gevreesde berenmarkt of is het een laatste buying opportunity? Buying the dip is in 2018 geen goede strategie gebleken!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.




  • Is ‘buy the dip’ nog wel een verantwoorde strategie?

    Wat kan de wereld in een sneltreinvaart veranderen! In oktober ging het al goed mis, maar daarna volgde een voorzichtig herstel en beleggers dachten even rustig achterover te kunnen leunen. Dat is afgelopen week een misvatting gebleken. Eerst raakte de techsector in de VS in het ongerede maar al snel volgde een wereldwijde verkoopgolf!

    Het zou zomaar kunnen dat we afgelopen week het definitieve einde hebben meegemaakt van het aangename en redelijk voorspelbare klimaat op de financiële markten dat heerste sinds het einde van de financiële crisis. De bange vraag is nu hoe het nieuwe klimaat gaat aanvoelen. De onzekerheid voedt de ongerustheid. Die was toch al tot grote hoogte opgestuwd door de zware klappen die de FAANG’s moesten incasseren. Gezamenlijk moesten ze $1 biljoen aan marktkapitalisatie inleveren. Volatiliteit van die omvang voor blue chips is op zich al heel bijzonder, om niet te zeggen buitengewoon.

    Hoe nu verder?

    Een ongeluk komt nooit alleen en dat is ook nu het geval. Beleggers zien tot hun afgrijzen dat in strijd met de theorie en ervaringen uit het verleden. Eersteklas obligaties bieden dit keer geen bescherming tegen de onrust op de financiële markten. Dat maakt het vraagstuk hoe je portefeuille in deze moeilijke tijden in te richten alleen maar complexer. Los daarvan wil de handelsoorlog maar niet wijken. Voeg daar de problemen rondom Italië, maar ook rondom een goudgerande naam als General Electric aan toe en je houdt een kwalijke cocktail aan onzekerheden over.

    Het beste bewijs dat we op de grens van een nieuw tijdperk staan is dat de strategie van Buy the Dip uitgewerkt lijkt. Sinds 2002 was deze strategie een even simpele als profijtelijke strategie als internationale beurzen een woelig weekje achter de rug hadden. Dit jaar vangen beleggers echter bot, telkens als ze de S&P 500 kochten, zo constateerde Morgan Stanley. De bezorgde analisten wijzen erop, dat dit alleen gebeurt aan de vooravond van een berenmarkt of in een berenmarkt.

    ‘Sell the rallies’

    Er lijkt sprake van een waterscheiding, aldus de analisten. Beleggers kopen niet, omdat ze nu bang zijn om met deze strategie het spreekwoordelijke ‘falling knife’ te moeten opvangen. In plaats van Buying the Dip spreken beleggers al van Selling the Rallies! Alhoewel 2018 geen jaar van recessie is, lijkt een berenmarkt snel naderbij te komen. Uit onderzoek door investment banks spreekt steeds ongemak en onrust. De bear market risk indicator van Goldman Sachs staat op het hoogste niveau sinds de vooravond van de financiële crisis. Bij Goldman zijn ze daarom bang dat wat er in februari en oktober gebeurd is slechts een voorspel is van een naderende grote omslag. De bankiers adviseren daarom wat meer cash aan te houden.

    Het idee dat een berenmarkt zeer nabij is, leiden analisten ook af aan het huidige beleid van de centrale banken in de wereld. De Fed verhoogt de rente en verkoopt elke maand voor $50 miljard aan schatkistpapier. Als gevolg van dit handelen is het rendement voor 3-maands papier opgelopen tot meer dan 2,8%, het hoogste niveau sinds 2008. Voeg daar aan toe dat de ECB het verruimingsbeleid gaat afbouwen en de conclusie dringt zich op dat een nieuw marktregime in aantocht is. Centrale bankiers lijken immers niet langer bereid om hun monetair beleid zo ruim mogelijk te houden. Het nieuwe, verkrappende beleid kan zomaar een recessie in de reële economie uitlokken. Daarom is het verstandig de veiligheidsriemen aan te spannen ook als in tweede instantie mocht blijken dat er slechts sprake was van een gezonde correctie!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.