Marketupdate

Tag: hyperinflatie

  • Venezuela drukt steeds meer bankbiljetten

    Als gevolg van de hoge inflatie in Venezuela is de omloopsnelheid van het geld sterk toegenomen. Daardoor is ook de vraag naar contant geld, en dan vooral de bankbiljetten met hoge coupures, sterk gestegen. Door de stijgende prijzen neemt de bruikbaarheid van de bankbiljetten met kleine bedragen verder af en groeit de populariteit van de biljetten met de hoogste nominale waarde. Dat blijkt ook uit de cijfers van de centrale bank van Venezuela. In 2008 was slechts 3% van al het briefgeld in circulatie in de vorm van 100 bolivar, inmiddels is dat maar liefst 25%. Het afgelopen jaar groeide het aantal 50 en 100 bolivar bankbiljetten in omloop met respectievelijk 47,5% en 42%.

    Inflatie

    Volgens de laatste berichtgeving is de inflatie in Venezuela opgelopen naar 56% op jaarbasis, maar die cijfers worden met steeds meer wantrouwen ontvangen. Volgens verschillende economen wordt de centrale bank van Venezuela door de regering onder druk gezet om de cijfers mooier te presenteren dan ze in werkelijkheid zijn. Econoom Asdrubal Oliveros uit Caracas zegt bedroefd te zijn over de rapporten die de centrale bank naar buiten brengt. “Het lijkt op propaganda die geschreven is door het Ministerie van Informatie. Het is geen technisch rapport dat je van een centrale bank verwacht”.

    Volgens de centrale bank stegen de prijzen in de maand november met 4,8% en in december met 2,2%. In oktober was de maandelijkse inflatie zelfs 5,1%. De centrale bank communiceert geen inflatiecijfer op jaarbasis, maar president Maduro liet tijdens een persconferentie doorschemeren dat dit cijfer op 56,2% ligt. Hij wijt de hoge inflatie aan valutaspeculanten en aan winkeliers die de prijzen onevenredig zouden verhogen. De centrale bank van Venezuela verklaarde dat 2014 een 'gunstig' jaar is om de berekening van het inflatiecijfer nog eens onder de loep te nemen. Volgens econoom Oliveros is dat een aanwijzing dat de inflatiecijfers in de toekomst nog verder van de werkelijkheid af zullen staan dan nu het geval is. Soortgelijke praktijken zagen we in Argentinië, waar de inflatie ook veel lager wordt weergegeven dan die in feite is.

    Valutacrisis in Venezuela

    Sinds het aantreden van de nieuwe president Maduro is Venezuela in een ernstige valutacrisis terechtgekomen. De regering koppelt de munt nog steeds aan de Amerikaanse dollar, maar die koppeling is volstrekt onhoudbaar gebleken. Officieel staat $1 gelijk aan 6,3 bolivar, maar op de zwarte markt betaalt men inmiddels een veelvoud daarvan om aan dollars te komen. Bedrijven hebben de Amerikaanse valuta nodig om de import van goederen te betalen. Hoe zwakker de bolivar, hoe duurder het wordt om goederen uit het buitenland te importeren en in de winkelschappen te leggen. Reuters schrijft dat de prijs van de dollar op de zwarte markt inmiddels meer dan tien keer zo hoog is. De regering doet zo nu en dan een poging om de inflatie te temperen. Zo kondigde de centrale bank deze week aan $90 miljoen beschikbaar te stellen tegen een gunstige wisselkoers van 12 bolivar per dollar. Deze 'goedkopere' dollars zijn echter voorbehouden aan bedrijven die voedsel of verpakkingsmateriaal produceren. Iedere week stelt de centrale bank een beperkte hoeveelheid dollars beschikbaar tegen een wisselkoers van 12 bolivar, terwijl de officiële wisselkoers nog steeds 6,3 bolivar is. Door goedkoop dollars aan te bieden aan producenten van basisgoederen valt de prijsstijging, en daarmee de gerapporteerde inflatie, lager uit. De officiële wisselkoers bestaat eigenlijk alleen op papier, want vrijwel alle bedrijven zijn door een tekort aan dollars bij het officiële wisselkantoor aangewezen op de zwarte markt. Alleen voor de meest onmisbare goederen, zoals medicijnen, stelt de overheid dollars beschikbaar tegen een kunstmatig lage koers. De extreem hoge inflatie doet de economie geen goed. Ondanks de stijgende prijzen van activa groeide de economie in 2013 met slechts 1,6%. Een jaar eerder groeide de economie van het Zuid-Amerikaanse land nog met 5,6%.

    Valutacrisis in Venezuela: waarde bolivar blijft dalen

    Valutacrisis in Venezuela: waarde bolivar blijft dalen

  • Banken lenen geen reserves uit!

    Velen maken zich zorgen over de Quantitative Easing (QE) van de Amerikaanse centrale bank. Door het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve groeien de overtollige reserves op de bankbalansen, reserves die zich ophopen tot een ‘stuwmeer’ van potentiële inflatie. Maar is dat wel een juiste voorstelling van zaken?

    Quantitative Easing

    Iedere maand koopt de Federal Reserve tientallen miljarden dollars aan hypotheekleningen en Amerikaanse staatsobligaties van banken onder het QE programma. Dit stimuleringsprogramma is in feite niets meer of minder dan een uitruil van activa. De centrale bank koopt het schuldpapier van de banken en geeft daar tegoeden bij de centrale bank voor terug, de zogeheten Excess Reserves. Deze digitale tegoeden parkeren banken bij de Federal Reserve en komen dus niet in de economie terecht. Wat banken in feite doen met QE is het anders indelen van hun portefeuille. Bezittingen dit eerst werden aangehouden in de vorm van hypotheekleningen en staatsobligaties worden nu vervangen door reserves.

    De onderstaande balans is een vereenvoudigde weergave van de balans van een commerciële bank. De activa zijde van de balans bestaat uit drie componenten: reserves, leningen en obligaties. Als de Federal Reserve hypotheekleningen en staatsobligaties koopt van de bank daalt de hoeveelheid Loans (L) en de Bond Holdings (B). In ruil daarvoor krijgt de bank een tegoed bij de centrale bank voor hetzelfde bedrag, een stijging in de Reserves (R). Zoals u ziet verandert door QE alleen de samenstelling van de balans van commerciële banken en niet de omvang van de balans.

    Verandering balans commerciële bank door QE

    Verandering balans commerciële bank door QE (Bron: S&P)

    De balans van de centrale bank groeit wel door QE, omdat ze de staatsobligaties en hypotheekleningen koopt met nieuwe middelen die uit het niets gecreëerd worden. Dit zijn de Excess Reserves die banken krijgen in ruil voor het schuldpapier. Hieronder ziet u hoe de balans van de centrale bank verandert door QE. Aan de activa zijde groeien de bezittingen (staatsobligaties en hypotheekleningen) en aan de passiva zijde van de balans groeien de verplichtingen aan commerciële banken in de vorm van tegoeden (Excess Reserves).

    Verandering balans centrale bank door QE

    Verandering balans centrale bank door QE (Bron: S&P)

    Dat er bijna een één op één relatie bestaat tussen het stijgende balanstotaal van de Federal Reserve en de overtollige reserves van commerciële banken bij de centrale bank wordt geïllustreerd door de volgende grafiek. Het geld dat de Federal Reserve 'in de economie pompt' komt dus helemaal niet in de economie terecht. Het blijft binnen het banksysteem als een reserve en heeft daardoor geen directe invloed op de consumentenprijzen. Vandaar dat ook in de VS de inflatie nog niet uit de hand is gelopen.

    Onderstaande grafiek is eigenlijk de weerspiegeling van de mutaties op de centrale bank balans, zoals we die hierboven hebben weergegeven. De rode lijn geeft de totale bezittingen van de centrale bank weer, waar de honderden miljarden dollars aan hypotheekleningen en staatsobligaties onder vallen. De zwarte lijn geeft de hoeveelheid Excess Reserves weer, de tegoeden die commerciële banken hebben bij de Federal Reserve.

    Overtollige reserves bij de Fed loopt in lijn met groeiend balanstotaal door QE

    Overtollige reserves bij de Fed loopt in lijn met groeiend balanstotaal door QE

    Hoe creëren banken een lening?

    We weten nu dat banken overtollige reserves bij de Federal Reserve opstapelen als gevolg van het QE programma. Maar in hoeverre heeft dat impact op de manier waarop banken geld uitlenen aan bedrijven en consumenten? Een voorbeeld... Op het moment dat iemand zijn handtekening zet onder een lening van €10.000 wordt dat bedrag door de bank bijgeschreven op de balans als zijnde een lening aan de activa zijde (Loan). De bank heeft immers een vordering van €10.000 (plus rente) op de persoon die de lening aan gaat. Tegelijkertijd krijgt deze persoon een bedrag van €10.000 bijgeschreven op zijn rekening (Deposit). De lening wordt niet gecreëerd uit de reserves en ook niet uit de bestaande banktegoeden van spaarders. In feite creëren leningen spaartegoeden en is al het spaargeld in de oorsprong als een lening door commerciële banken gecreëerd.

    Dit gebeurt er op het moment dat een bank een nieuwe lening uitgeeft

    Dit gebeurt er op het moment dat een bank een nieuwe lening uitgeeft (Bron: S&P)

    Waarvoor dienen de reserves dan wel?

    Banken moeten reserves aanhouden voor het geval iemand geld van de bankrekening wil halen. De bank heeft munten en bankbiljetten nodig zodra iemand geld van zijn of haar bankrekening wil opnemen via de pinautomaat of aan de balie. Die munten en bankbiljetten haalt een commerciële bank bij de centrale bank en daar gebruikt ze haar reserves voor. Op de balans van de centrale bank ziet dat er als volgt uit.

    Reserves bij centrale bank dalen bij toename geld in circulatie

    Reserves bij centrale bank dalen bij toename geld in circulatie (Bron: S&P)

    Chartaal en giraal geld

    Een commerciële bank heeft dus reserves nodig voor zover klanten een voorkeur hebben voor contant geld. Zo lang het geld in girale vorm circuleert in de economie hoeft er dus helemaal geen aanspraak te worden gemaakt op de reserves van banken. Daar ligt de relatie tussen de reserves en het geld dat banken uitlenen. De reserves dalen als de vraag naar contant geld in de economie toeneemt en de reserves nemen toe als de behoefte aan contant geld afneemt.

    Als iemand geld leent van bank A en dat geld gebruikt om een digitale betaling te verrichten aan iemand die een rekening heeft bij bank B, dan is er zelfs helemaal geen verandering in de reserves in het banksysteem. Wanneer iemand bij bank A een bepaald bedrag contant opneemt en dat geld vervolgens weer gestort wordt bij bank B, dan is er slechts tijdelijk een verandering geweest in de hoeveelheid reserves.

    Voor het banksysteem als geheel kan de hoeveelheid reserves alleen dalen voor zover de klanten van de bank geld van hun rekening halen en dat in de vorm van contant geld bewaren buiten het banksysteem. Het is dus vrijwel onmogelijk voor een commerciële bank om al haar overtollige reserves uit te lenen, ook al zou ze dat willen... Laat staan dat het banksysteem als geheel in staat is om de overtollige reserves weg te werken middels leningen aan particulieren en bedrijven!

    De overtollige reserves in het banksysteem kunnen wel verkleind worden zodra de centrale bank besluit om het QE programma terug te draaien (staatsobligaties en hypotheekleningen terug op de markt brengen). Maar of dat ooit gaat gebeuren...?

    Reserves vormen geen rem op kredietcreatie banken

    De hoeveelheid reserves vormt in het moderne banksysteem geen rem op de kredietcreatie. Centrale banken zorgen ervoor dat er genoeg reserves in het banksysteem zijn, zodat de interbancaire rente op het niveau blijft dat de centrale bank zegt te willen handhaven. In het geval van de Federal Reserve worden er dus voldoende reserves beschikbaar gesteld door de centrale bank om de rente op de interbancaire markt op 0 tot 0,25 procent te houden.

    Banken lenen geen reserves uit en doordat de centrale bank een bepaalde korte rente nastreeft zal er dus ook geen tekort aan reserves ontstaan binnen het banksysteem. Als blijkt dat banken teveel kredieten verstrekken en potentieel meer reserves nodig hebben, dan kan de centrale bank interveniëren door minder reserves aan te bieden. In dat geval stijgt de rente en wordt het weer minder aantrekkelijk om geld te lenen.

    Op dit moment wordt de kredietcreatie door banken in de Verenigde Staten dus niet beperkt door de hoeveelheid reserves. Omgekeerd geldt dat een voortzetting van het QE programma door de Federal Reserve (en dus een toename van de overtollige reserves van banken) ook geen impuls zal geven aan de vraag naar kredieten vanuit de reële economie. De rente is immers al zeer laag en kan niet veel verder omlaag worden gebracht.

    Omdat de monetaire stimulering van de Federal Reserve een drukkend effect heeft op de rente wordt het voor consumenten en bedrijven goedkoper (en dus aantrekkelijker) meer krediet op te nemen. Indirect heeft dat dus wel een effect op de inflatie, omdat een toename in het aantal kredieten een prijsopdrijvend effect kan hebben.

    Conclusies

    Uit bovenstaande kunnen we de volgende drie conclusies trekken.

    1. Banken lenen geen reserves uit: Ze creëren nieuwe leningen en daarmee tegelijkertijd nieuwe tegoeden. Voor die tegoeden moeten ze reserves aanhouden. Het geld voor die nieuwe leningen komt 'uit het niets' en is alleen gedekt door de belofte van de lener om terug te betalen.
    2. Reserves zijn geen stuwmeer van inflatie: De capaciteit van banken om kredieten te verstrekken werd al niet beperkt door de hoeveelheid reserves. Meer reserves bij de rente van bijna 0% stimuleren banken niet om meer uit te lenen.
    3. QE heeft geen direct effect op inflatie: De Quantitative Easing van de centrale bank is een uitruil van staatsobligaties en hypotheekleningen voor tegoeden bij de centrale bank. Er sijpelt niet rechtstreeks geld door naar consumenten en bedrijven. Indirect draagt QE wel bij aan meer kredietverlening, doordat de lange rente kunstmatig laag wordt gehouden.

    Excess Reserves: Niet een stuwmeer van dollars die klaar liggen om uitgeleend te worden...

    Excess Reserves zijn geen stuwmeer van dollars die klaar liggen om uitgeleend te worden...

    Bron: Repeat After Me: Banks Cannot And Do Not "Lend Out" Reserves (Standard & Poor's)

  • Angst voor hyperinflatie verdwijnt uit beeld?

    Sinds het begin van de financiële crisis begeven centrale banken zich op glad ijs. In een poging schulddeflatie te vermijden werd er volop liquiditeit verstrekt aan het banksysteem. Het beruchte Quantitative Easing en het TARP programma hebben de balans van de Amerikaanse centrale bank in de loop der jaren met enkele biljoenen opgeblazen. Ook andere centrale banken, zoals die van Japan, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk, hebben ‘de geldpers’ aangezet om het financiële systeem te stutten. Maar zijn al deze maatregelen niet een voorbode voor een ongekende hyperinflatie?

    Niet als we naar de cijfers van Google kijken! De volgende grafiek is afkomstig van Google Ngram en laat zien hoe vaak het woord ‘hyperinflation‘ gebruikt werd in alle boeken die tussen 1900 en 2008 verschenen en die Google gedigitaliseerd heeft. Zoals u ziet speelde het onderwerp hyperinflatie het meest aan het begin van de jaren negentig, een tijdperk waarin veel landen geplaagd werden door een valutacrisis. Denk bijvoorbeeld aan Joegoslavië, Armenië, Turkmenistan, Peru, Bosnië-Herzegovina, Congo, Rusland, Moldavië, Georgië, Tadzjikistan en tal van anderen (zie deze tabel).

    In de boeken die later gepubliceerd werden kwam het woord hyperinflatie steeds minder vaak voor. Onderstaande grafiek laat de neergaande trend goed zien.

    Hyperinflatie verdwijnt uit het beeld

    Hyperinflatie verdwijnt uit het beeld (Bron: Google Ngram)




    Google Trends

    Nu vraagt u zich misschien af hoe relevant deze grafiek nog is, aangezien de data stopt in 2008. Juist die jaren na de crisis zijn interessant. Is er sinds het begin van de crisis meer geschreven over hyperinflatie? Of leeft dit fenomeen nog steeds niet in de maatschappij? Om dit gat op te vullen gebruiken we data van Google Trends. Daarmee kan men opzoeken hoe vaak een bepaald zoekwoord sinds 2004 is gezocht op de zoekmachine van Google.

    Hyperinflatie in Google Trends

    Hyperinflatie in Google Trends

    Angst voor hyperinflatie steeds kleiner?

    De verzamelde gegevens van Google laten zien dat er eind 2008 en begin 2009 even meer belangstelling was voor hyperinflatie en dat de belangstelling piekte in maart van 2009. Niet geheel toevallig de maand waarin de aandelenkoersen op het absolute dieptepunt stonden! Sindsdien is de angst voor inflatie langzaam weer naar de achtergrond verdwenen.

    Op basis van deze twee grafieken kunnen we concluderen dat de angst voor hyperinflatie vandaag de dag kleiner is dan in 2009 en ook kleiner is dan aan het begin van de jaren negentig, ondanks al dat ‘geld drukken’ door centrale banken!

  • Vrijgoud?!

    Vrijgoud?!

    Deel 1: Vrijgoud ?!

    Definitie : Vrij vlottende prijs & waarde van fysiek goud. Vrijgoud als nieuwe waardestandaard.
    Voorwoord: De aanhoudende & oplopende escalatie van de huidige schuld-systeem-crisis opent een nieuw perspectief op de goud tijdslijn die begon met de pure goudstandaard. De voorbije 100 jaar zien we de evoluerende teloorgang van alle economisch-financieel-monetaire disciplines, nodig voor de duurzame creatie van welvaart & welzijn. In volgende tekst een uiteenzetting over een mogelijks vrijgoud perspectief.

    Er is niemand uit het grote publiek die ook maar ergens gelooft dat de evolutie naar vrijgoud ook maar een levensvatbare kans zou maken. Omdat men prijs & waarde crescendo niet meer uit mekaar kan houden. De waarde van goud zit hem in de eeuwen oude traditie als universele *waarde konsolidator*. Goudmetaal an sich heeft nauwelijks tot geen *intrinsieke* waarde. De functie van goudmetaal als waarde-konsolidator komt steeds meer bovendrijven wanneer alle andere vermeende waarden in de financiële industrie die functie verliezen. En dit proces is nu versneld aan de gang. Het ziet er naar uit dat de ontwaarding van currencies en al hun derivaten sterker (& versneld) gaat toenemen. Vandaar de toenemende rush naar derivaten en waarde nep- alternatieven zoals bitcoin en zelfs de oplopende reeks altercoins.

    Dit versnellend tempo aan ontwaardingen vindt z’n oorsprong in de niet aflatende schuld creaties nodig om de noodzakelijke economische groei, kost wat kost, op gang te houden. Daarom zien we ook vele prijzen van vermeende waarden, stijgen (bvb.aandelen & obligaties). De Westerse economie ontwaardt omdat de stijgende onproductieve schuldlading exponentieel (disproportioneel) toeneemt. Gans de financiële industrie (inclusief currencies) groeit uit tot één gigantisch integraal Ponzi gebeuren.

    Daarom wil men de instinctief toenemende affiniteit naar goudmetaal als waarde konsolidator afblokken door goud als een *currency* te blijven prijzen (misprijzen) in de financiële industrie. Onder het motto goud = currency = geld. Alle currencies (modern geld) ontwaarden competitief al naargelang de behoefte aan stijgende onproductieve schuldkreatie door de currency beheerders. Het systeem van schuld gedreven politieke economie kan niet meer duurzaam functioneren zonder die toenemende schuldkreatie. Geen enkele currency heeft nog intrinsiek-economische waarde omdat ze geen waarde konsolidator meer kunnen zijn (hard currency). Ook de economie, die draait op fiat-currency en daarom toenemende onproductieve schuld, wordt daardoor steeds waardelozer. Het economisch systeem zit fout en gaat daarom in faling. Alle meritocratische beginselen worden er opzettelijk uit gegooid of vervliegen door foute policies. Institutionele valsmunterij.

    Daarom wil vrijgoud ook geen currency-geld meer zijn! Goudmetaal wil een fysieke vorm van rijkdom reservewaarde zijn zonder enige binding met currency/nepgeld. Dat zien we duidelijk aan de waarde-korrelatie tussen bvb. olie en goud. Een constante verhouding tussen olie & goudwaarde, ongeacht de prijzing van beide (1 ounce goud = 15 barrels olie).
    Het is geenszins de bedoeling van vrijgoud om het bestaande systeem omver te werpen ! Vrijgoud groeit omdat de aanhoudende & toenemende ontwaardingen de groei van goudmetaal affiniteit ook natuurlijk in de hand werken. De ECB is de architect van dit vrijgoud concept. De ECB plaatste goud-waarde niet zomaar op z’n balans. De Aziaten kopiëren deze architectuur.

    De modale burger is z’n correcte notie van waarde en waarde-opslag volledig kwijtgeraakt over het verloop van de voorbije 7 decades. Men ziet alleen nog *prijzen* die meesterlijk, manipulatief, vervalst worden door de kolluderende wanbeheerders (publieke & private) die ook geen enkele andere kant meer op kunnen. Iedereen houdt zich vast aan z’n vermeende schijn-rijkdom en wenst zich daar geen essentiële vragen bij te stellen. Alleen degenen met een diep systeem inzicht komen intuïtief bij het evoluerende goudmetaal-rijkdom-reserveasset terecht. Al de andere goud betrokkenen houden het bij het speculatieve elektronische goud met z’n onstabiele (volatiele) prijs wegens de geforceerde binding met currency (non-valuta).
    Wat is nu het aanvaardingsprobleem van het evoluerend vrijgoud concept ?

    Recent bevestigde Larry Summers dat we enkel uit de schuld-systeem-crisis geraken door *bubble op bubble* te fabriceren totdat de Westerse economie terug in de juiste groeibaan komt. De overgrote meerderheid, van laag tot hoog, is het daarmee volledig eens en heeft er ook het volste vertrouwen in dat dit ook effectief zal lukken. Niemand maakt enig bezwaar tegen het ontwaardend effect van zo’n bubble-op-bubble dynamiek. Het is een algemeen aanvaarde *new normal*. Gratis (gemakkelijk) Greenspan/Bernanke/Yellen/Draghi/-geld (digits) als hemels manna…tot aan de Grote bail-in programma’s…die ook niks meer dan enkel een dreiging zullen blijken te zijn. Waarom zouden we dan vrijgoud nodig hebben als ultieme reservewaarde opslag!?

    Het vooruitzicht op een vrijgoud moment is niet zomaar plotsklaps uit de lucht komen vallen. Daar zijn lange voorbereidingen voor getroffen die vandaag/morgen nog steeds verder evolueren in de globaliserende wereld die zich nu steeds sterker opdeelt in pro & contra goudfracties.

    De overgrote publieke meerderheid blijft gemakshalve geloven in het onaantastbaar wereldoverwicht van de US+$. Het $-systeem & regime dat vrijgoud nooit zal dulden. Het groeiend wereld systemisch ON-evenwicht (surplus & deficit) stuwt de neergelegde ECB vrijgoud architectuur echter naar z’n voltooiing. De timing hiervan is schier onmogelijk. Zelfs niet bij benadering. Maar Oost en West divergeren economisch steeds sneller en dieper. Dit stuwt vrijgoud steeds sterker naar de oppervlakte binnen een héél beperkte wereld-goudgroep.
    Vrijgoud wordt geen nieuwe disciplinerende goudstandaard ! Goudmetaal wordt opnieuw een koopkracht behoudende store-of-wealth voor al wie uit het bestaande schuld-systeem wil stappen. Goudmetaal zal *noodgedwongen* terug z’n historische rol gaan opeisen wegens het onomkeerbaar dysfunktioneler worden van het complexe wereld fiat schuld-systeem.
    Om de aanhoudende en groeiende affiniteit voor goudmetaal te temperen, blijven de anti goud fracties de elektronische pseudo-goudprijs manipulatief volatiel (onstabiel) houden om te beletten dat een stabiele goudprijzing z’n waarde als koopkracht-behouder kan waarmaken. Vandaar ook de aanhoudende groei van elektronisch goud (goudcontracten) waarop je kan speculeren (gokken) en manipuleren binnen de financiële industrie. Noteer evenwel dat de goudreserve van de ECB steeds 15% blijft uitmaken op de activa van haar balans!

    Goud-Waarde (niet de elektronische goudprijs) is de tegenpool van schuld. De schuld-aangroei loopt parabolisch (exponentieel). Deze schuld is economisch ON-productief. Daarom zal de schuldcreatie nog meer moeten toenemen om uiteindelijk massaal in de economie terecht te komen ter verdere absurde over-stimulering. Eens voldoende deelnemers onraad ruiken ontaardt die in hyperinflatie. Alle vermeende rijkdom, opgeslagen in financiële industrie pseudo-assets, zal dan smelten als sneeuw voor de zon. Het blijft zeer de vraag of de desgevallend aantrekkende economie al die doorlopende ontwaardingen ooit zal kunnen compenseren. Wie zullen de Grote verliezers zijn,….en hoe gaan die daarop reageren?

    Het systeem van bubble-op-bubble zal noodgedwongen moeten aanhouden omdat de Grote massa uiteindelijk een verdere verarming niet meer gaat pikken. Het Westen zit nu al op de schuifaf van een bananenrepubliek met z’n centrale banken die schulddigits moeten blijven stortregenen en fungeren als schuld containerpark (bad banks). Dit maakt de baan vrij voor vrijgoud als natuurlijk overblijvende waardeopslag voor verdiensten. Geen goudstandaard meer, maar een goud waardestandaard, losgekoppeld van alle andere financieel-monetaire pseudo-waarden (currencies-schuldpapier-aandelen-enz). De *systemische* schuld-economie zal steeds minder toegevoegde *duurzame* waarde/rijkdom/welvaart genereren. De financiële industrie zal daarom bubble op bubble moeten blijven blazen terwijl de echte verdienstelijken crescendo *waarde* gaan opslaan in het steeds vrijer wordende goudmetaal.
    Het wereld economisch systeem steekt nu afgeladen vol met catch-22’s die niet meer te omzeilen vallen met ad hoc policies. Niet in het minst omdat de huurprijs van currency (rente) gestaag daalde over de voorbije 3 decades. Dit is een uniek gegeven zonder voorgaande. De nog ongekende exit hieruit zal daarom ook spectaculair zijn (verlopen). Geen rente explosie zoals velen verwachten,…maar een crash van financiële assets die nooit echt een waarde (rijkdom) konsolidator waren.

    Conclusie

    Alle beschouwingen in deze tekst kunnen gestaafd worden met massa’s feitelijke documentatie (verwijzingen) die bewust achterwege gelaten is voor de leesbare duidelijkheid. Greenspan & Bernanke zeiden het reeds in 1 zin : *we can always print money* ! Met deze onvermijdelijkheid worden we nu globaal allemaal geconfronteerd als nooit tevoren.
    Goud heeft een 100 jaar tijdslijn evolutie doorlopen vanaf de zuivere goudstandaard. Alle elementen in die evolutie wijzen in de richting van vrijgoud (Universele Goud Waarde Standaard).

    Het is nu aan de belegger-investeerder-spaarder-vermogende om uit te maken of hij/zij IN het economisch-financieel systeem wil blijven of geleidelijk gaat kiezen voor het evoluerende vrijgoud concept BUITEN het systeem. De DE-DOLLARIZATIE vanuit het Oosten is ingezet en een onomkeerbaar (geopolitiek) proces. Daarmee gaat het $-Internationaal Monetair & Financieel Systeem crescendo onder ontwaardende schuld-druk komen te staan, zowel op economisch als financieel vlak. Ook de dagen van de petro-$ zijn geteld. Hello petro-yuan.

    Goudprijs manipulaties: German Watchdog starts probe into gold price-fixing

    Slotwoord:

    Het complexe schuldsysteem zal noodgedwongen blijven voortwoekeren. Het is technisch niet meer herstelbaar met kunstingrepen zoals we die eerder met wisselend succes uitprobeerden. Bvb. Bretton Woods-SDR en andere internationale overeenkomsten. Diepgaande en duurzame structurele hervormingen komen er ook niet wegens allemaal véél te pijnlijk en dus politiek niet (nooit) haalbaar. Daarom zal de homo economicus zichzelf organiseren (bottom to top). In die kreativiteitskracht moeten we blijven geloven. Tegelijk met het doorlopend verval groeien er vanzelf nieuwe waardes. Eén daarvan is de consolidatie van verdienstelijkheid in een universele vrijgoud waardestandaard.
    According to Paul Krugman (& Summers & P.Praet !!!) , saving is evil and savers should therefore be forcibly deprived of positive interest returns.
    De nodige manipulatieve vervalsingen en interventies door de moneymasters/merchants of debt zullen en kunnen niet afnemen.

    Greenspan : “We can always print more money”

    Goud-psychologie:

    De lastige weg naar de vrijgoud finale zal héél dun bevolkt blijven. Omdat de overgrote meerderheid blijft geloven in al de andere aangevoerde store-of-wealth producten (making money in the financial industry). Ze laten zich niet hun gevestigde nieuwe waarde illusies doorprikken door pedante goudmetaal-advocaten. Vandaag is goudmetaal al z’n rijkdom-afstraling kwijtgespeeld in het Westen. Iedereen is gewonnen voor elektronische (digitale) Ponzi-pseudorijkdom, terwijl er steeds minder in de fysieke economie geïnvesteerd wordt. Armen worden armer en de rijken worden rijker. De ganse middenklasse zal zich bij de verarmde vervoegen. Daardoor zal het systeem van schuld gedreven politieke herverdelingseconomie uiteindelijk ook instorten. Alleen wie een natuurlijke goudmetaal affiniteit in z’n genen heeft zal de weg naar vrijgoud mee bewandelen (The Gold Trail – USAgold.com).

    Disclaimer : *** Koop slechts zoveel fysiek goud als je ervan begrijpt *** !!!

    Atlas Shrugged : Roman van A.Rand geschreven in 1957. De inhoud van dit verhaal is vandaag & morgen actueler dan ooit. Een aanrader voor al wie systeeminzicht wenst te verwerven.
    Noot : Zodra de Chinese centrale bank zou beslissen om, juist zoals de ECB, 15% goudreserve op haar balans te zetten,….gaat de goudprijs maal 10 (ruwe schatting). Dan komt er ook een pak centrale bank goudmetaal-reserve vrij beschikbaar voor verdere herverdeling onder de freegolders via BIS.
    Weekstaat ECB : http://www.ecb.europa.eu/press/pr/wfs/2013/html/fs131126.nl.html

    In het tweede deel beschrijven we dan het leven onder een mogelijks vrijgoud systeem & regime.

    Door: 24 karaat

    Goud als waarde standaard

    Goud als waarde standaard

    Deel 2: Vrijgoud Systeem & Regime

    De oorspronkelijke disciplinerende 100% goudstandaard met vaste goudprijs is blijven doorleven na 1971/1973 toen Nixon het $-goudvenster sloot en de CB – $ reserves niet meer inwisselbaar waren voor UST goudmetaal reserve. De goudprijs werd tot op heden nog steeds niet *vrij vlottend*. De centrale banken hanteren de goudprijs *benchmark* nog steeds op manipulatieve wijze om monetaire policy redenen.

    De nieuwe ECB bracht een baanbrekend (revolutionair) nieuw goudconcept in voege. De goudreserve van centrale banken kwam op de balans van de ECB voor 15% van de activa en wordt ieder einde kwartaal geboekt aan marktwaarde (mark to market).

    De Oosterse centrale banken (CB’s) zijn in de running om dit nieuwe vrijgoud concept te kopiëren. Ze willen vrijgoud reserve op hun balans als rijkdom-reserve-collateraal. Dus niet als fixed goudstandaard of goud wissel standaard! De goudreserve van een centrale bank is een asset dat functioneert als tier-1 collateraal. Een maatstaf voor credibiliteit en dus goed/slecht beheer van hun fiat systeem.

    Wanneer de vrije private goudmarkt z’n wantrouwen wil uiten tegenover de fiat (wan)beheerders vergroot de publieke goud-affiniteit en stijgt de goudprijs op de private markt (vraag > aanbod). Dat merk je dan ook op CB balans waar de goudreserve aan mark to market gaat stijgen tegelijk met het toenemende totaal op de CB balans. De koopkracht van de currency daalt en die van goud blijft constant. Mocht de ECB dit principe niet (nooit) dulden,….dan zou ze ook nooit dit mark to market principe ingevoerd hebben!!! Maar voorlopig wil de FED/US Treasury daar nog niets van weten. Hun $-wereldreserve moet nog steeds doorgaan als – as good as gold – ….. zelfs bij fenomenaal wanbeheer. Daarom blijft de anti goud fractie ook de constante goud koopkracht-waarde manipulatief ondermijnen.

    CBs kennen de zwakheden van hun fiat systeem & regime. De disciplinerende fixed goldstandard werd nooit gerespecteerd. Ook vandaag nog wordt de Westerse burger onthouden van de goud koopkracht bescherming terwijl de ontwaardingen hoogtij gaan vieren door aankomende *vernietigende* hyperinflatie. Met de aanloop naar de erkenning van vrijgoud anticipeert men op de aankomende onmogelijk houdbare toestand van een disfunctionerend systeem. De nood aan een universele rijkdom konsolidator (vrijgoud) heeft zich opgedrongen en kreeg z’n beslag bij de oprichting van de ECB. Nu moet dit concept zich verder internationaal levensvatbaar *ontwikkelen*. Vanaf de ECB geboorte (1999/2001) zagen we een mooie stabiele stijgende goudprijs. Zelfs de FED/UST balans volgde informeel het 15% ECB goudreserve concept…tot 2011. Toen ging de FED balans hyper en loste het $-regime het principe van goud-reserve-kollateraal wegens de negatieve afstraling ervan op de devaluerende $, dat het $-regime nog steeds niet kan/wil dulden. Het zet hun afschuwelijk wanbeheer in z’n blootje. Een *noodgedwongen* wanbeheer, omdat ze de voorkeur geven aan bubble op bubble dynamiek als economische drijfveer. Vrijgoud past nog steeds niet bij de ambities van het $-regime. In Azië ligt dat helemaal anders. China wil (en zal) ook niet eeuwig een vazal van het wanbeherende $-regime blijven. Vrijgoud past daarom zéér goed in hun Oosterse (mercantilistisch) kraam.

    Met vrijgoud heb je dan een eb en vloed tussen goud & currency als waardeopslag. Een wanbeherende staat gaat ook al z’n goudreserve (collateraal) kwijtspelen terwijl de goede leerlingen steeds meer goud koopkracht gaan opstapelen in hun schatkist. Goudreserve werkt dan opnieuw rijkdom afstralend, waarvoor het eigenlijk altijd al diende. Onthoudt dat de US oorspronkelijk 28.000 ton goudreserve had.

    *Currency backed by gold*

    Het koopkracht behoud van een currency (hard/soft) is functie van z’n goed beheer (surplus/deficit). Maar het systeem van schuld gedreven politieke economie is van aard dat er geen hard currencies meer kunnen gemaakt worden, hoe goed het beheer dan ook moge zijn. Alle currencies zullen steeds competitief blijven devalueren tegenover elkaar en continu aan interne & externe koopkracht verliezen. Dit is de wortel aan de stok die alle economieën zou moeten leiden. Een goed beheerde currency heeft dan straks wel de kans om te genieten van z’n CB goudreserve rijkdom afstraling ter ondersteuning van z’n kredibiliteit bij alle wisselende beheerspolicies. Vraag uzelf maar eens af waarom de € nog steeds een hogere wisselkoers tegenover de $ blijft behouden!

    Tijdens de 100% goudstandaard (pré 1913) kon iedereen op de bank z’n coins & notes omruilen voor fysiek goud  aan een vaste prijs. Vandaag is de geld-goud ruil totaal vervalst in het nadeel van de goud-waarde. Miljonairs/miljardairs zijn nu elektronisch (digitaal) rijk & vermogend. Neem als voorbeeld de nieuwe crypto currency Bitcoin miljonairs die hun pseudo-vertrouwen in die currency putten uit elektronisch opgeklopte hebzucht… – backed by – een hoop geprefabriceerde illusies. Dit is een absurd toppunt van de moderne financiële bubble-op-bubble industrie. Voorlopig blijven al deze vormen van elektronische rijkdom afstraling nog hoogtij vieren tot aan de grote ontnuchtering. Doch uw digits zeggen geenszins wat uw rijkdom verdiensten zijn. Uw digits zijn uw *eigendom* niet. Dit bewustzijnsproces is lopende.

    Daarom groeit de affiniteit naar tastbaar fysiek goud als rijkdom konsolidator bij een piepkleine minderheid met groeiend systeeminzicht en daarmee gepaard gaande stijgend wantrouwen. De ECB heeft de inspirerende blauwdruk (template) van het vrijgoud concept reeds neergelegd. De goud-waarde vervalsing trekt nu aan een steeds korter eind.

    Het succes van het nieuwe goudwaarde verhaal (systeem & regime) valt of staat met de verdere evolutie van de Westerse economie. Zullen we *economisch* in staat blijken om het uit de hand lopende schuldsysteem overeind te houden!? De overgrote meerderheid blijft daar voorlopig nog héél optimistisch over. Omdat het besef van de *totale* schuldlading nog steeds niet doorgedrongen is.  De totaal aan engagementen voor de toekomst van de Westerse verzorgingsstaten is ronduit *astronomisch*. Om die engagementen te kunnen blijven bedienen is er een *enorme* organisch-economische groei nodig. En die groei kan er nog steeds niet komen zonder een disproportionele schuldaangroei ter stimulering. De schuld gedreven economie verliest zienderogen aan welvaart & welzijn afstraling. Niet in het minst omdat we systematisch al het meritocratisch gehalte hebben doen afnemen. In het Westen  wilden we steeds sneller economisch gaan groeien door steeds hoger boven de verdienste-stand te gaan leven. Dit is nu onhoudbaar geworden. Men blijft dit fout & falend systeem koppig aanhouden terwijl de goud onderstroom bij een absolute minderheid z’n natuurlijke gang gaat. We emanciperen ons op een beschaafde manier van het schuldsysteem.

    De lopende decade zal de huurprijs van fiat currency (rente) laag/lager blijven. Gratis digits (aangehouden zero rente) zijn nu niet direct een bewijs van waardevastheid (store of wealth). Deze zero rente bewijst dat de aangroeiende schuldlading economisch niet draagbaar meer is. Daarom is ook alles systemisch overgewaardeerd. Pseudo rijkdom, welvaart & welzijn, waarvan de eindafrekening voorlopig nog op zich laat wachten. Het groeiende besef van deze systemische catch-22 drijft de goudmetaal-waarde affiniteit. Vooral in het Oosten waar men véél ontvankelijker is voor dergelijk systeeminzicht.

    Vandaag gaat Bitcoin de goudprijs voorbij! Wat een triomf voor de meester waarde-vervalsers (valsmunters). Daar staan de goudwaarde advocaten dan met hun te infantiliseren regime change activisme. De SEC/FED zag geen bezwaar in de Bitcoin rage. Een crypto-currency hype is in staat om zelfs de goudprijs te kraken en daarmee de goud-waarde advocaten het zwijgen op te leggen. Dit sterkt evenwel de goudwaarde onderstroom in z’n gefundeerde overtuiging(en). Hoogst opmerkelijk zijn ook de gefabriceerde stemmingen rond het associëren van Bitcoin en goud competitie. Daar waar de Bitcoin hype gewoon het absurde verlengde is van gans de vervalste financiële industrie, waarmee men het dan absoluut *niet* mee wil associëren.

    Na alle doffe ellende van twee Wereldoorlogen begon het Westen aan z’n gigantische Wiederguttmachung door crescendo onverantwoordelijke geldcreaties. De geopolitieke verschuivingen die dat met zich meebrachten zijn nu op hun retour (US$ imperial overstretch). Ook het $-IMF systeem waarop al die verschuivingen stoelden zal nooit z’n honderdjarige verjaardag halen. Vandaag zien we in gans het Westen hoe de *welvaart-middenstand* er tussenuit geknepen wordt. Daarmee gaan we terug naar de diepe kloof tussen de haves & have not’s zonder middenstand brug. Opnieuw een ernstige aanleiding (drive) voor toenemende vrijgoud affiniteit en goudmetaal emancipatie van z’n elektronische boeien.

    Indien deze altercoin mania sterk aanhoudend zou blijven toenemen, dan worden alle currencies hierdoor geridiculiseerd en komen ze nog meer in hun blootje te staan. Currencies backed by nothing economic anymore ! Het feit dat deze manie bij z’n opstart al zo’n vlucht kan nemen is op zichzelf al een veeg teken aan de wand voor het falende fiat wereldsysteem. Bitcoins en altercoins zijn helemaal geen alternatief voor de bestaande currencies of goudmetaal. Ze zetten de spotlights op de Ponzi keizer zonder kleren. Mooie verlichting voor het vrijgoud verhaal.

    Slot:

    Kredietgeld is nu steeds meer onproductief schuldgeld dat steeds moeilijker kan circuleren op de private markten. Vandaag en morgen kan daar ook geen *juiste* vergoeding (rente) meer voor geboden worden om het kort/lang bij te houden in portefeuille. Voorlopig dekt iedere schuld-houder z’n risico af met derivaten-verzekeringen, die al lang geen verzekeringen meer zijn. De totale bestaande & aangroeiende schuld is niet langer meer * backed by * een duurzame economie. Daarom zal de affiniteit voor vrijgoud ook gestaag gaan groeien totdat het z’n rijkdom reserve konsolidator functie in ere hersteld weet.

    Welke veranderingen beogen een levensvatbaar vrijgoud systeem? In de eerste plaats een financiële industrie die naar haar juiste proporties terugkeert tegenover de economie. Een economie die opnieuw *duurzaam* gaat groeien. Meritocratisch, en dus met hernieuwde gezonde vrije markt werking, wars van maligne manipulatieve vervalsingen. De weg hier naartoe zal, spijtig genoeg, verlopen over pijnlijke verarming in het Westen. We kunnen enkel hopen dat het zonder een Wereldoorlog III kan.

    Het wordt dus bang afwachten hoe de *animal spirits* gaan reageren op de afwikkeling van de lopende systeemkrisis. We zien reeds de eerste tekenen van Westerse ondernemers-stakingen. In het Westen zijn er nog geen indices die duiden op een *massale* vlucht in goudwaarde.

    Relativering: Het verdere parcours van de vrijgoud finale zal even hobbelig zijn als de 100 jaar goudgeschiedenis die eraan vooraf ging. Maar de goudgele draad van fixed goudstandaard naar vrijgoud wordt steeds zichtbaarder en ook feitelijk tastbaarder.

    Door: 24 karaat

    Disclaimer: De artikelen van gastschrijver 24 karaat zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van 24 karaat moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor de bijdragen van 24 karaat.

  • Jim Sinclair: “Geld is voor transacties, goud is voor spaarders”

    Sprott Money interviewde onlangs goudkenner Jim Sinclair over de stand van zaken in de economie, het financiële systeem en de goudmarkt. In het volgende audiofragment komen verschillende onderwerpen aan bod, zoals het Westerse schuldenprobleem, de mogelijkheid of waarschijnlijkheid van een Cyprus-achtige bail-in in de Verenigde Staten of in Canada en de kans op hyperinflatie van de dollar. Ook wordt Sinclair de vraag voorgelegd of we de dreigende crisis van ons geldsysteem nog kunnen afwenden en of er nog veilige valuta bestaan waar men in kan vluchten.

    In het interview benadrukt Sinclair dat het belangrijk is om vermogen tenminste voor een gedeelte buiten het financiële systeem op te slaan, bijvoorbeeld in fysiek edelmetaal. In het interview geeft de goudkenner ook uitleg over zijn koersdoel voor $50.000 per troy ounce en de mogelijke ‘ontkoppeling’ van papiergoud en fysiek goud. Het interview duurt 41 minuten en het volledige transcript is te vinden op Sprottmoney.

  • Valutacrisis in Venezuela: Inflatie loopt compleet uit de hand

    We hebben in het verleden van vaker geschreven over de hoge inflatie in Venezuela en het lijkt met de maand ernstiger te worden. De regering van Nicolas Maduro heeft nu zelfs het leger ingezet om prijsverlagingen in de winkels af te dwingen, zo schrijft de National Post. Afgelopen zondag liet de Venezolaanse president weten dat er te weinig spullen werden gekocht in de winkels en dat er daarom meer controle nodig is op winkels die schoenen, kleding en andere duurzame consumptiegoederen verkopen. Ook autoverkopers worden streng in de gaten gehouden, want de regering verdenkt winkeliers ervan dat ze de prijzen teveel verhogen.

    Prijscontroles

    Maduro heeft ook limieten ingesteld om de maximale winst die bedrijven mogen maken, want hij is ervan overtuigd dat winkeliers mede veroorzaker zijn van de extreem hoge inflatie van 54% in zijn land. Door de prijscontroles te intensiveren denkt Maduro weer wat populariteit terug te kunnen winnen onder het volk, want die is sinds zijn verkiezing in april alleen maar verder weggezakt. Maduro dreigt de controle over de valuta te verliezen, want de inflatie is opgelopen naar het hoogste niveau in twintig jaar tijd. De valuta van Venezuela is nog steeds zwaar overgewaardeerd ten opzichte van de dollar, ondanks een forse devaluatie van 46% in februari. Tegen de officiële wisselkoers zijn de Amerikaanse dollars bijna niet te krijgen. Op de zwarte markt kan men nog wel aan dollars komen, maar tegen een prijs die negen keer zo hoog ligt als de officiële koers die door de Venezolaanse regering is vastgesteld.

    Winkeliers in de knel

    Door het verzwakken van de Venezolaanse munt zijn alle importgoederen extreem duur geworden. Elektronica en andere producten die uit het buitenland gehaald worden zijn extreem in prijs gestegen, prijzen die winkeliers moeten doorberekenen aan hun klanten. De regering van Venezuela toont weinig begrip voor de moeilijke situatie waarin de winkeliers zich bevinden, door maximumprijzen te hanteren die lager liggen dan de kostprijs. Economen vrezen dat het beleid van de regering investeerders afschrikt. Ook zullen de winkels door hun voorraden heen raken en te maken krijgen met tekorten, omdat het door de hoge inflatie simpelweg niet meer rendabel is om nieuwe voorraad in te kopen.

    “We kunnen niet zomaar winkels sluiten. De winkelier moet naar de gevangenis”, zo verklaarde Maduro afgelopen zondag in een toespraak aan het volk. De Venezolaanse leider beschuldigde winkeliers van woekerprijzen. “We moeten onze harde munt niet misbruiken om mensen te bestelen met te hoge prijzen voor goederen”. Winkeliers krijgen er flink van langs, want Maduro noemt ze de “parasitaire bourgeoisie”.

    Winkeliers in de voorsteden van Caracas sloten maandag hun winkels uit angst voor geweld. De politie loste waarschuwingsschoten om te voorkomen dat mensen de winkels zouden bestormen.

    Valutacrisis in Venezuela

    Wat er in Venezuela gebeurt is het klassieke voorbeeld van hyperinflatie. Winkeliers kunnen geen droog brood meer verdienen, omdat hun inkoop meer kost dan de verkoop oplevert. Winkels raken leeg en er dreigen tekorten, die alleen maar erger worden door prijscontroles van de overheid. Maduro wijst met de boze vinger naar winkeliers, maar ook naar valutahandelaren. Zo zijn zeven internetsites door de regering uit de lucht gehaald, omdat ze de waarde van de Venezolaanse bolivar op de zwarte markt registreerden. Deze websites, die mensen proberen te informeren over de werkelijke waarde van het geld, werden door de regering op zwart gezet. De president beschuldigde de sites van ‘paniek zaaien’ en van ‘samenzweren tegen de regering’.

    Devalueren

    Volgens economen moet Venezuela haar prijscontroles opheffen en de eigen munt opnieuw devalueren om uit deze valutacrisis te komen. Maduro heeft aangegeven dat hij daar niets van wil weten. Hij zei dat er meer dan genoeg dollars zijn in Venezuela, de grootste olieproducent van het Zuid-Amerikaanse continent. De hoge inflatie zou veroorzaakt worden door hamstergedrag van de tegenstanders van zijn regime.

    Het is slechts een kwestie van tijd voordat Venezuela haar munt opnieuw zal devalueren. Tot die tijd zullen de inwoners van Venezuela moeten leren leven met een tekort aan goederen en het repressieve beleid van de regering.

    President Maduro van Venezuela geeft winkeliers en valutahandelaren de schuld van de hoge prijzen

    President Maduro van Venezuela geeft winkeliers en valutahandelaren de schuld van de hoge prijzen

  • Jim Sinclair: “Het kan elke dag mis gaan”

    Jim Sinclair verwacht dat de Amerikaanse dollar richting hyperinflatie gaat, omdat het vertrouwen in de munt op een gegeven moment zal wegvallen. Wanneer dat gebeurt is met geen mogelijkheid te zeggen, maar Sinclair is ervan overtuigd dat dat vrij plotseling kan gebeuren. In een lang interview met Greg Hunter van USA Watchdog zegt Sinclair dat het elke dag mis kan gaan in de VS. Het herstel is zeer zwak en dat zal op termijn het vertrouwen aantasten.

    Hij benadrukt dat goud een goede verzekering is tegen een valutacrisis. Hij verwacht dat de daling van de goudprijs op een dag zal stoppen, omdat de bezitters van goud dan niet meer bereid zullen zijn tegen de lage papieren goudprijs te verkopen. Men zal weglopen van de papieren afgeleiden van goud en op zoek gaan naar fysiek goud, dat in veel kleinere volumes voorradig is. Dat kan volgens Jim Sinclair een aanbod gedreven stijging teweeg brengen. “Vrij goud zal een prijs hebben van $50.000 per troy ounce”, aldus Sinclair.

    Jim Sinclair: “Geen confiscatie, maar wel een rendementsheffing op goud”

    Met vrij goud doelt hij op een situatie waarin beleggers alle papieren afgeleiden van goud dumpen en terugvallen op het veel kleinere aanbod van fysiek edelmetaal. Ondanks die extreem hoge goudprijs verwacht Sinclair geen confiscatie van het gele metaal. In plaats daarvan zal er een forse rendementsheffing geheven worden over het koersrendement op goud.

  • Grafiek: Federal Reserve koopt de schulden van de VS

    Grafiek: Federal Reserve koopt de schulden van de VS

    De Federal Reserve haalt sinds het begin van de crisis bijna onafgebroken tientallen miljarden dollars aan schuldpapier uit de markt. Wie dacht dat we het ergste nu achter de rug hebben gehad moet eens goed naar de volgende grafiek kijken.

    De centrale bank van de Verenigde Staten heeft in vijf jaar tijd meer schuldpapier op haar balans gezet dan wat alle commerciële banken in tientallen jaren op organische wijze hebben opgebouwd… Is dit het voorspel van een Weimar hyperinflatie?

    Schulden bij Federal Reserve en commerciële banken

    Schulden bij Federal Reserve en commerciële banken (h/t: Goudstudieforum.com)

  • Marc Faber: “Het eindspel is de crash van de dollar”

    Volgens Marc Faber staan we aan de vooravond van de crash van de dollar. Dat is althans de conclusie die we trekken uit de toespraak die hij hield voor het CLSA Investor Forum. In zijn toespraak ging Faber in op de historie van schulden, economische bubbels en financiële markten. Hij merkte daarbij op dat crises van alle tijden zijn, maar dat de totale hoeveelheid schuld in de economie in de jaren ’50 en ’70 lang niet zo hoog was als nu. Daardoor bracht een financiële crisis in het verleden zelden grote schade toe aan de economie als geheel. Vandaag de dag zijn de schulden op alle niveaus zodanig hoog dat we moeten vrezen voor de stabiliteit van de economie, aldus Faber.

    “We hebben een lange periode van enorm hoge inflatie achter de rug. Aandelen, obligaties, grondstoffen en vastgoed stegen allemaal in prijs. Daardoor hebben we een gigantische asset bubble in de wereldwijde economie. Alle prijzen zijn opgeblazen. Misschien kunnen we de volgende bubbel niet zien omdat we er zelf in zitten, dat is iets om rekening mee te houden”, zo stelt Marc Faber.

    Schulden versus economische groei

    Volgens Marc Faber moeten economen het onderscheid maken tussen gezonde en ongezonde economische groei. Faber spreekt van een gezonde situatie als de kredietgroei ongeveer even groot is als de economische groei. Problematische wordt het als er te veel kredieten verstrekt worden in verhouding tot de economische groei. Ook is het volgens de beleggingsgoeroe belangrijk hoe de extra kredieten worden benut. “Kredieten die geïnvesteerd worden in kapitaalgoederen en die daarmee uiteindelijk meer economische productiviteit opleveren zijn beter dan kredieten die gebruikt worden voor consumptie, zoals dat het geval is in de VS”, aldus Faber.

    “Op een dag zal deze totale kredietbubbel op dramatische wijze in elkaar zakken. We gaan een implosie meemaken van de prijzen van verschillende bezittingen, maar wanneer dat gebeurt weet ik niet.”

    Eindspel

    De eerste tekenen van dit eindspel zijn volgens Marc Faber al zichtbaar. Hij zegt dat elke dollar extra krediet in het verleden nog veel economische groei opleverde, maar dat extra kredieten vandaag de dag bijna geen effect meer hebben op de economische groei. “Dat is het teken dat we het einde van dit monetaire beleid naderen”. Een andere indicator die aangeeft wanneer het helemaal mis gaat is als de Amerikaanse regering obligaties moet uitgeven om de rente op haar staatsschuld te financieren. “Dat zal het eindspel zijn waarin we de complete destructie van de dollar meemaken”.

    Onderstaande grafiek van Incrementum laat zien wat Marc Faber bedoelt met schulden die steeds minder economische groei opleveren. Amerika is bijna op een punt gekomen waarop meer schulden niet meer bijdragen aan economische groei. Dat terwijl de extra rentelasten alleen gedragen kunnen worden als de economie groeit en de belastinginkomsten toenemen. Het is een val waar we langzaam in zijn gelopen en waar we niet gemakkelijk meer uit kunnen komen. Linksom of rechtsom moeten we die schulden van onze rug af schudden, maar dat is geen sinecure. Ons spaargeld zit voor een groot gedeelte ook in schulden gevangen. Denk aan uw eigen spaartegoed bij de bank en aan de stapel staatsobligaties en bedrijfsobligaties in uw pensioenfonds.

    Ook in Nederland groeit de schuld inmiddels al een stuk sneller dan de economie, iets wat Marc Faber ongezonde groei zou noemen.

    Steeds minder productiviteit uit schulden

    Steeds minder productiviteit uit schulden

    marc-faber

    Marc Faber draait niet om de hete brij heen (Afbeelding via SCMP)

  • Column: Is de rol van de dollar uitgespeeld?

    Vorige week woensdag verraste Bernanke de financiële markten door toch niet te beginnen met tapering, het afbouwen van het stimuleringsprogramma van $85 miljard per maand. Toch waren wij niet verrast, want achter de schermen is er een trend begonnen waar de Federal Reserve geen controle over heeft. Het buitenland, dat voorheen haar overschot aan dollars inwisselde voor staatsobligaties van de Amerikaanse overheid, begint een stilzwijgend protest. Dat ziet er als volgt uit.

    Buitenlandse positie in Amerikaans schuldpapier

    Buitenlandse positie in Amerikaans schuldpapier

    Let goed op de ontwikkeling van de afgelopen maanden, helemaal rechts op de grafiek. Daar zien we dat het bedrag aan staatsobligaties in handen van het buitenland voor het eerst sinds jaren weer daalt. Dat is opmerkelijk, want het aanbod van staatsobligaties groeit uiteraard mee met de Amerikaanse staatsschuld. Koopt het buitenland het schuldpapier niet, dan zal een andere koper zich aan moeten dienen om het verschil goed te maken…

    Staatsschuld VS groeit exponentieel

    De Amerikaanse staatsschuld loopt steeds sneller op. Halverwege oktober naderen we alweer het schuldenplafond, de zesde in het presidentschap van Barack Obama! We hoeven alleen maar naar de exponentiële groei van de Amerikaanse staatsschuld te kijken om tot de conclusie te komen dat dit op den duur verkeerd zal aflopen. Al die schulden (de miljarden dollars aan Amerikaanse Treasuries) kan de VS niet aflossen, tenzij het land haar productiviteit enorm weet op te krikken. Gezien de hoogte van de private schuldenlast is dat bijna niet voor te stellen.

    Staatsschuld VS

    Staatsschuld VS (Bron: St. Louis FED)

    De omvang van de Amerikaanse staatsschuld wordt pas een probleem als het toevoegen van nog meer schulden geen economische groei meer oplevert. In dat geval stijgt de rentelast niet alleen in absolute, maar ook in relatieve zin. Met andere woorden, de regering zal steeds meer belastinginkomsten kwijt zijn aan de financiering van schulden die ze in het verleden gemaakt heeft. Eenmaal gevangen in die vicieuze cirkel is het moeilijk om er nog weer uit te komen. Daarvoor hoeven we alleen maar naar Japan te kijken. Onderstaande grafiek laat zien dat we dicht bij het omslagpunt zijn gekomen waarop meer schulden de economie niet meer vooruit helpt.

    Schulden versus economische groei

    Schulden versus economische groei (Bron: Incrementum)

    Bretton Woods

    Hoe kon dit allemaal zo uit de hand lopen? Waar ging het mis? Daarvoor moeten we terug naar het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen in Bretton Woods het fundament werd gelegd voor een nieuw internationaal geldsysteem. De Verenigde Staten hadden toen een comfortabele positie, omdat de grootschalige verwoesting van WO II hen bespaard was gebleven. Natuurlijk heeft de VS verliezen geleden in de oorlog, maar die waren niet te vergelijken met de schaal van verwoesting in diverse Europese landen. Ook beschikte de VS over een omvangrijke goudvoorraad, die ze voor een deel te danken had aan de verkoop van goederen aan Europese landen gedurende de oorlog. Daarvoor werd met goud betaald.

    In Bretton Woods werd besloten dat de Amerikaanse dollar de wereldreservemunt zou worden. Niet langer was goud het enige middel om internationale handel in af te rekenen. Voortaan konden ook dollars deze functie vervullen. Centrale banken hielden vanaf dat moment naast goud ook structureel dollarreserves aan, in de vorm van staatsobligaties. Exportlanden ontvingen dollars voor hun goederen, leenden deze weer uit aan de VS in ruil voor staatsobligaties en gebruikten die schuldpapieren als onderpand voor de kredietexpansie in eigen land.

    Recycling van dollars

    Het stabiele monetaire anker in de vorm van goud werd losgelaten. In het Bretton Woods systeem werden Amerikaanse schuldverplichtingen reserves die de potentie hadden om vrijwel onbeperkt in aantal te groeien. Dezelfde dollars die de exportlanden ontvingen uit de handel met de Verenigde Staten werden weer uitgeleend aan de Amerikaanse overheid. De staatsobligaties waren immers veilig onderpand. Het leverde ook nog eens rente op!

    Ondertussen werd er steeds meer krediet gecreëerd. Toen de Vietnam oorlog uitbrak liepen de Amerikaanse overheidsuitgaven drastisch op, omdat er tegelijkertijd veel geld werd uitgegeven aan oorlogvoering en aan de uitbreiding van de verzorgingsstaat. De schulden waren zo groot geworden dat goud tegen de oude koers van $35 per troy ounce extreem ondergewaardeerd raakte ten opzichte van de Amerikaanse valuta.

    Charles de Gaulle

    De Franse president Charles de Gaulle waarschuwde in 1965 al voor de gevolgen van dit systeem, waarin Amerikaanse dollarreserves op gelijke voet werden geplaatst met goud. Het Bretton Woods systeem gaf het startschot voor een onbeperkte inflatie, waarbij exportlanden hun dollars steeds weer terug stuurden naar de Verenigde Staten in ruil voor staatsobligaties. Alleen de Verenigde Staten hadden in dit systeem het privilege om een tekort op de handelsbalans af te dekken met papieren claims. Een privilege dat Amerika een groot voordeel gaf op de rest van de wereld.

    Charles de Gaulle over het privilege van de dollar

    Dit systeem liep in de jaren zestig spaak, toen verschillende Europese landen naar de VS gingen om hun dollars in te wisselen voor goud. President Nixon verbrak daarop de koppeling van de dollar aan goud, om te voorkomen dat de resterende 8.133 ton uit de kluis zou verdwijnen. Bij het gebrek aan een alternatief voor de Amerikaanse dollar accepteerde de wereld het besluit van Nixon. Veel goud dat in de oorlog naar Amerika vloeide kwam aan het eind van het Bretton Woods systeem weer terug in handen van de exporterende Europese landen.

    Goudvoorraad centrale banken

    Goudvoorraad centrale banken (Bron: Dollardaze.org)

    Onbalans

    De rest van de wereld beseft dat geen enkele fiat valuta het eeuwige leven heeft en dat ook de Amerikaanse dollar daar geen uitzondering op vormt. Waarom zouden exportlanden nog langer in het schuldpapier blijven sparen en daarmee de vruchten van hun productiviteit aan de Verenigde Staten overdragen…

    Amerikanen kunnen waardevolle goederen importeren, zonder daar dezelfde waarde aan export tegenover te stellen. De VS buit deze situatie uit, want haar chronische tekort op de handelsbalans wordt in feite mogelijk gemaakt door het exportoverschot van de rest van de wereld. Zo lang de rest van de wereld een tandje harder blijft werken kan Amerika met haar dollar een hogere levensstandaard genieten. Dat ziet er ongeveer als volgt uit: een handelsbalans die vanaf 1971 permanent uit het lood werd geslagen…

    Amerikaanse handelsbalans uit het lood geslagen

    Amerikaanse handelsbalans uit het lood geslagen (Bron: Incrementum)

    Amerika heeft haar krediet verspeeld

    Door de financiële crisis van 2008 werd duidelijk dat er zand in de motor van het schuldensysteem was gekomen. Door de dalende huizenprijzen en het oplopende aantal wanbetalingen ging het vertrouwen in veel schuldpapieren verloren. De Federal Reserve greep in en begon met monetaire stimulering om acute schulddeflatie te voorkomen. Ze kocht staatsobligaties en hypotheekleningen op met ‘nieuw geld’, geld waar geen enkele productiviteit meer tegenover stond. Dat was voor de exporterende landen het signaal dat Amerika bereid was alle middelen in te zetten om de schuldenpiramide overeind te houden.

    Sindsdien heeft de Federal Reserve alleen maar meer schuldpapier gekocht en heeft het China zelfs al ingehaald als grootste bezitter van Amerikaanse staatsobligaties. Eind augustus schreven we op Marketupdate dat de centrale bank van Amerika al $2 biljoen op haar balans heeft staan. De dollarreserves waar Chinezen jarenlang hard voor moesten werken zijn in een mum van tijd door de Federal Reserve uit het niets gecreëerd.

    Balanstotaal Federal Reserve groeit

    Balanstotaal Federal Reserve groeit (Bron: Casey Research)

    Centrale banken kopen goud

    Steeds meer landen zeggen daarom stilzwijgend het vertrouwen in de Amerikaanse dollarreserves op, door aankopen van Treasuries te verminderen en door dollarreserves wereldwijd om te zetten in ‘hard assets’. Exportlanden als China, Rusland en diverse oliestaten kopen bijvoorbeeld veel vastgoed op goede locaties. Ook wordt er met name door China veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van landbouw, mijnbouw en infrastructuur in andere landen. Landen sluiten onderling ook steeds meer handelsovereenkomsten die het gebruik van Amerikaanse dollars overbodig maken.

    Het is rond diezelfde tijd dat centrale banken van opkomende markten hun goudvoorraden begonnen uit te breiden. China, Rusland, India, Turkije, Zuid-Korea, Brazilië en tal van andere landen voegden meer goud aan hun reserves toe. Venezuela haalde haar goudreserve zelfs terug uit Londen, om maar aan te geven hoe diep het vertrouwen gezonken was. Ook Duitsland liet weten dat het menens is, door een deel van haar goudvoorraad terug te halen uit de Verenigde Staten.

    Centrale banken kopen geen goud om te profiteren van een ‘bull market’, zoals sommige beleggers misschien denken. Ze breiden hun goudvoorraad uit om de klap op te vangen van een dollarcrisis. Verliest de Amerikaanse dollar om wat voor reden dan ook een groot gedeelte van haar waarde, dan hebben centrale banken een alternatief achter de hand om op terug te vallen.

    Centrale banken kopen weer goud

    Centrale banken kopen weer goud (Bron: Bloomberg)

    Transitie van valutareserves naar goud

    Om deze transitie van valutareserves naar goud geleidelijk te laten verlopen waarderen steeds meer centrale banken hun goudvoorraad naar de marktprijs. In plaats van de goudprijs vast te zetten tegen een bepaalde koers wordt deze periodiek opnieuw gewaardeerd naar de marktprijs. De gedachte hierachter is dat een daling van de waarde van valutareserves (door devaluatie of hyperinflatie) opgevangen kan worden met een waardestijging van goud. Door een bepaald percentage van de totale reserves in fysiek goud aan te houden kan de omslag worden gemaakt van het oude systeem op basis van schuld (dollarreserves) naar een nieuw systeem op basis van vermogen (goud).

    De hoeveelheid valutareserves en goud op de balans van centrale banken blijft tijdens deze transitie gelijk, maar wat veranderd is de waarde van het goud in verhouding tot de valutareserves. Dat ziet er ongeveer als volgt uit.

    De transitie van goud- en valutareserves

    De transitie van goud- en valutareserves

    Euro

    Met de komst van de euro kreeg het mark-to-market model voor goud (goud herwaarderen in plaats van koppelen) een solide basis. Europese landen die deelnemen aan het Eurosysteem beschikken over aanzienlijke goudreserves, die ieder kwartaal opnieuw gewaardeerd worden naar de actuele marktprijs. Daarmee erkent het Eurosysteem in feite dat hun munt door de jaren heen minder waard is geworden. Het is voor iedereen zichtbaar dat de euro aan waarde verliest tegenover goud, terwijl de Federal Reserve ons wil laten geloven dat goud nog steeds een waarde heeft van $42 per troy ounce.

    De introductie van het mark-to-market model is zo simpel dat steeds meer andere landen het systeem van de ECB hebben overgenomen. Rusland haakte ook aan en begon in 2005 weer goud te kopen. Inmiddels heeft hun centrale bank ongeveer 10% van de reserves in fysiek goud. De erkenning van goud als monetaire reserve die vrij kan bewegen ten opzichte van het geld is een belangrijke drijfveer geweest voor de goudmarkt. Het is niet heel toevallig dat de goudprijs sinds 2002 stijgt, want dat is het jaar waarop de euro geïntroduceerd werd. En het is de euro die een bedreiging begint te vormen voor de Amerikaanse dollar. Tegelijkertijd omarmt de euro goud als waardereserve, terwijl de VS die rol zoekt in dollars (of desnoods de SDR’s van het IMF).

    Valuta- en goudreserves Eurosysteem

    Valuta- en goudreserves Eurosysteem

    Is de rol van de dollar uitgespeeld?

    De dollar heeft jarenlang genoten van haar privilege als wereldreservemunt, maar de wereld is anno 2013 niet meer dezelfde als die van 1944. De wereld is geglobaliseerd en andere economieën hebben zich razendsnel ontwikkeld. De BRICS-landen zetten grote stappen en laten zien dat de ze Amerikaanse dollar niet meer nodig hebben om handel te drijven. De Chinezen kopen goud en gebruiken hun dollarreserves – voor zover dat mogelijk is – om te investeren in de infrastructuur, olieproductie en mijnbouw in andere landen. Ze hebben zoveel dollars dat ze daar niet al te zuinig mee hoeven om te springen. Eind vorig jaar zei Medvedev nog dat hij de euro verwelkomt als nieuwe wereldreservemunt.

    Het tijdperk dat Amerika kon bepalen wat er in de wereld gebeurd lijkt nu definitief voorbij. We zitten al in ‘overtime’ (geldpersfinanciering) en eigenlijk is het wachten op de grote reset van dit schuldensysteem, waarvan de dollar de grote aanjager is geweest.

    Een kortere versie van dit artikel verscheen vorige week in de Marketupdate Weekendeditie. Wilt u dit soort artikelen zonder vertraging lezen? Schrijf u dan nu gratis in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!

    [mc4wp-form]

  • Video: Hidden Secrets of Money (Deel 3)

    In het derde deel van Hidden Secrets of Money spreekt Mike Maloney het publiek in Singapore toe over de monetaire crisis waar we in verzeild zijn geraakt. Centraal in zijn verhaal staat de status van de Amerikaanse dollar. Steeds meer landen keren de wereldreservemunt de rug toe en besluiten met elkaar handel te drijven in lokale valuta of in goud. Van alle dollars in circulatie circuleert de meerderheid buiten de Verenigde Staten. Waar moeten al die dollars heen al het buitenland ze niet meer wil gebruiken voor internationale transacties en als men die dollars ook niet meer wil gebruiken als spaarmiddel?

    Volgens Mike Maloney kan er geen twijfel over bestaan dat de dollar binnen een aantal jaar wereldreservemunt af is. Dat zal gepaard gaan met een grote transfer van welvaart. Want Mike Maloney benadrukt dat onze welvaart niet zomaar zal verdampen, maar slechts van eigenaar zal wisselen. Iedereen met ‘hard assets’ (en in het bijzonder fysiek goud) zal van deze beweging profiteren. Iedereen die in schuldpapier en andere papieren beleggingen blijft zitten zal slechter uit deze crisis komen.

    Hidden Secrets of Money

    Hidden Secrets of Money is een nieuwe reeks documentaires die Mike Maloney publiceert om het publiek te informeren over geld en over de rol van goud. Het eerste deel verscheen in februari en het tweede deel werd in augustus online gezet. In dit derde deel komen de meest essentiële elementen aan bod om de omvang van de huidige crisis te kunnen bevatten.

    Deze video is absoluut een aanrader!

    Goudstandaard seminar

    Hoe kunt u uw vermogen beschermen in crisistijd? Goudstandaard organiseert een seminar waarin uw financiële toekomst centraal staat. Is uw spaargeld veilig? En kunt u straks genieten van uw pensioen? U bent welkom op deze seminar, die op verschillende locaties gehouden zal worden. De eerste vindt op 3 oktober plaats in Groningen. Later zal Goudstandaard ook andere locaties bezoeken die wellicht dichter bij u in de buurt zijn. Zo komt het seminar op 17 oktober in Laren en op 31 oktober in Eindhoven.

    Lezers van Marketupdate krijgen 50% korting op het entree voor deze seminar! Wilt u meer weten? Klik dan hier.