De publieke omroep in Nederland kost ons per jaar ongeveer €900 miljoen, dat is omgerekend bijna €2,5 miljoen per dag. Met zo’n groot budget mag je verwachten dat er voldoende capaciteit is om het Nederlandse publiek zo neutraal en volledig mogelijk te informeren over een zeer groot aantal onderwerpen, maar op bepaalde gevoelige politieke en diplomatieke onderwerpen blijkt dat helaas vaak niet het geval te zijn.
Zeker als het gaat om de berichtgeving over Rusland krijg je vaak het gevoel dat de Koude Oorlog opnieuw begonnen is. President Poetin wordt neergezet als een onberekenbare persoon met dictatoriale trekjes, die ondertussen ook nog eens minderheden onderdrukt en zichzelf verrijkt. Nou zal ik niet zeggen dat alles wat de Russische president doet goed is, maar de manier waarop er in de gevestigde media over hem gesproken wordt slaat werkelijk alles.
Poetin Interviews
Een recent voorbeeld daarvan zien we in de nieuwe Poetin interviews die aankomend weekend worden uitgezonden op National Geographic. In deze vierdelige serie laat documentairemaker Oliver Stone de Russische president uitgebreid aan het woord en horen we ook eens zijn kant van het verhaal.
Tal van interessante thema’s komen aan bod in deze interviews, zoals de uitbreiding van de NAVO, het Amerikaanse raketschild, het aanpakken van de zichzelf verrijkende oligarchen en de wederopbouw van de Russische economie. Poetin houdt het Westen een spiegel voor, maar bij veel Westerse media ontbreekt het lef om recht in die spiegel te kijken.
In plaats van de grote en politieke gevoelige onderwerpen samen te vatten zoeken de gevestigde media naar die paar elementen die hun vooroordelen over Rusland bevestigen. Een paar opvallende quotes van Poetin worden compleet uit hun context gehaald, zodat hij opnieuw neergezet kan worden als een onberekenbare dictator.
Tegelijkertijd hoor je bijna geen woord over de spectaculaire groei van de economie sinds het aantreden van Poetin, het terugbrengen van de staatsschuld, de bestrijding van armoede en over de dreiging die Rusland ervaart als gevolg van de voortdurende provocaties van de Verenigde Staten en haar Europese bondgenoten.
Een voorbeeld van de suggestieve berichtgeving door de publieke omroep is deze uitzending van EenVandaag, getiteld “Bespeelt Poetin ons in een interviewreeks?”. Voor deze korte reportage werd een Rusland deskundige geselecteerd die de luisteraar opnieuw in het zorgvuldig geconstrueerde wereldbeeld drukt waarin Poetin de bad guy is.
De selectieve publieke omroep
Ik heb inmiddels al de drie van de vier delen van deze interviewserie gezien en kan zeggen dat het beeld in werkelijkheid veel genuanceerder ligt. Wilt u zelf oordelen over de interviews, kijk dan vrijdagavond en zaterdagavond om 22:00 naar National Geographic, waar alle vier delen worden uitgezonden.
De Poetin interviews zijn slechts een voorbeeld, want de selectieve beeldvorming door de publieke omroep lijkt structureel te zijn. Denk bijvoorbeeld aan de berichtgeving van het Journaal en Nieuwsuur over andere actuele thema’s als de staatsgreep in Oekraïne, de situatie in Syrië en het doen en laten van de Amerikaanse president Trump. Over de situatie in Syrië verwijs ik u graag naar dit interview, terwijl ik over het laatste graag zelf nog iets wil zeggen.
Selectieve berichtgeving
De afgelopen weken werden mogelijke banden tussen de regering van Trump en het Kremlin breed uitgemeten in de media, terwijl daar nog steeds geen enkel hard bewijs voor is geleverd. Voormalig FBI topman Comey kon deze bewijzen niet leveren en suggereerde laatst tijdens een hoorzitting zelfs dat de pers het bij het verkeerde eind heeft door steeds maar weer te suggereren dat er banden zijn tussen het Kremlin en het campagneteam van Trump.
Maar in plaats van dat de media in Nederland daar kritisch over schrijven blijven ze hun boodschap maar herhalen, waardoor het vanzelf een soort werkelijkheid wordt. Dat is een beproefde propagandatactiek die door verschillende dictators met succes werd toegepast om de publieke opinie te manipuleren. Wilt u een evenwichtig beeld vormen over een onderwerp, dan zult u ook verder moeten kijken dan de publieke omroep.
Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].
Met de Poetin interviews probeert documentairemaker Oliver Stone een andere kant van de Russische president te laten zien. In verschillende interviews die tussen 2015 en begin 2017 werden opgenomen geeft Oliver Stone alle tijd en ruimte aan Poetin om zijn kant van het verhaal te vertellen.
Het doel van deze uitgebreide interviewreeks is om de rest van de wereld (en dan vooral de Westerse wereld) meer inzicht te geven in het Russische perspectief. En dat is geen gek idee in een wereld waarin er meer over dan met Rusland gesproken wordt en waarin het land vaak met negatieve associaties omgeven wordt.
De interviewreeks met de Russische president wordt van maandagavond tot en met donderdagavond Amerikaanse tijd uitgezonden door Showtime. Nederlandse kijkers hoeven er ook niets van te missen, want National Geographic zendt alle afleveringen uitgesmeerd over twee avonden uit. Dat zal gebeuren op vrijdagavond en op zaterdagavond om 22:00.
Poetin Interviews (Deel 1)
In het eerste deel van het interview vertelt Poetin meer over zijn eigen achtergrond en hoe zijn ouders de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Toen hij van Leningrad naar Moskou verhuisde voor zijn studie rechten kwamen de zaken in een stroomversnelling. Hij wilde bij de inlichtingendienst en binnen de kortste keren kwam hij ook op de radar bij het Kremlin.
Poetin vertelt in het interview over het moment waarop hij door Boris Jeltsin gevraagd werd om de nieuwe president van Rusland te worden. Over alle uitdagingen waar het land voor kwam te staan na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de grootschalige privatisering van staatseigendommen als olie- en gasbedrijven. Over de terreuraanslagen en het gewapende conflict in Tsjetsjenië, waarbij talloze burgerslachtoffers vielen. Maar ook over de economie die volledig in puin lag na het instorten van de staatseconomie.
Het is bijzonder wat Poetin sinds zijn aantreden heeft weten te bereiken. Zo steeg het inkomen per hoofd van de bevolking aanzienlijk, terwijl het aantal mensen in bittere armoede daalde. De productie van de industrie en de landbouwsector namen sterk toe door een inhaalslag van innovatie.
Winsten uit natuurlijke energiebronnen als olie en gas, die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verdeeld werden onder een groepje superrijke oligarchen, werden onder Poetin weer voor een groter deel teruggebracht naar de staat. Hij wilde voorkomen dat publieke eigendommen zoals grondstoffen onevenredig ten goede zouden komen aan een kleine groep mensen.
Poetin bracht de begroting op orde en verlaagde de staatsschuld naar 12 á 13% van het bbp. Tegelijkertijd werden de valutareserves versterkt, waardoor Rusland minder kwetsbaar is voor economische schokken van buitenaf.
In het eerste deel van het Poetin interview sprak de Russische president ook zijn frustratie uit over de uitbreiding van de NAVO, die geheel tegen de afspraken in was. Hij beschrijft de NAVO als een systeem waarbij Europese landen gereduceerd worden tot vazalstaten, die van de andere kant van de oceaan opdrachten opgelegd krijgen en zich daar aan moeten houden. De bouw van het raketschild is daar een voorbeeld van.
Volgens Poetin heeft de NAVO na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie bewust aangestuurd op een conflict met Rusland, omdat de veiligheidsunie anders geen bestaansrecht meer had. Een uitermate gevaarlijke situatie, gezien de oplopende spanningen langs de grenzen.
Volgens Poetin is de Russische interventie in Syrië niet bedoeld om Assad te steunen, maar om te voorkomen dat Syrië als staat uiteenvalt en dat daaruit een situatie van chaos ontstaat die vergelijkbaar is met landen als Libië, Somalië en Afghanistan.
Tijdens het Sint Petersburg International Economic Forum (SPIEF) geeft de Russische president tekst en uitleg over zijn optreden in Syrië en over het wel of niet steunen van de regering van de Syrische president Assad. Hij werd geïnterviewd door de Amerikaanse journaliste en politiek commentator Megyn Kelly. De complete vertaling staat onder de video.
Megyn Kelly: De Amerikaanse president heeft gezegd dat je een slechte man steunt in Syrië, hij zei dat Assad een slechterik is. Geloof je dat?
Poetin: Wat moet ik geloven? Dat Assad een slechte man is? Je moet de andere leiders vragen die met Assad gesproken hebben. Hij is na zijn verkiezing vaker in Europa geweest dan in Rusland. Het is niet Assad die we willen beschermen, maar de Syrische staat. We willen niet dat daar een situatie ontstaat die vergelijkbaar is met Libië, Somalië of Afghanistan. In Afghanistan zitten ze al vele jaren, maar de situatie is niet bepaald beter geworden. We willen de Syrische staat behouden. Om het fundamentele probleem op te lossen moeten we naar politieke middelen kijken. Natuurlijk kan iedereen daar wel ergens schuldig aan worden bevonden, maar laten we niet vergeten dat er zonder een actieve inmenging van buitenaf waarschijnlijk geen burgeroorlog was uitgebroken in Syrië.
Waar wordt Assad precies van beschuldigd? We weten dat hij beschuldigd wordt van het gebruik van chemische wapens, maar er is geen bewijs om dat te onderbouwen. Vlak na het incident suggereerden we dat er een inspectie uitgevoerd moest worden op de luchtbasis waar naar verluid het vliegtuig van Assad zou zijn opgestegen. Als er chemische wapens gebruikt zouden zijn, dan waren die op het vliegtuig geladen en dan zou je dat met moderne apparatuur kunnen opsporen. Maar de Amerikanen weigerden dergelijke inspecties. Ze praten dus veel, maar doen weinig. We hebben voorgesteld om een inspectie te houden op de plaats waar de aanval werd uitgevoerd, maar dat vonden ze te gevaarlijk. Waarom is het gevaarlijk als de aanval werd gericht tegen de goed gezinde oppositie?
Er is een vertegenwoordiger van Irak hier die we verwelkomen, en één van Irakees Koerdistan. De militanten gebruikten chemische wapens en de internationale gemeenschap erkende dat. Dus de militanten daar hebben chemische wapens, maar volgens de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) heeft Syrië haar voorraad chemische wapens vernietigd. Als er een excuus gecreëerd wordt, zonder dat er bereidheid is om de zaken echt te onderzoeken, dat brengt ons dat nergens. Laten we substantieel praten. Heeft Assad fouten gemaakt? Ja, waarschijnlijk heel veel. Maar zijn diegene die tegenover hem staan engelen? Wie vermoord mensen en executeert kinderen? Onthoofd mensen? Moeten we de mensen steunen die dat soort dingen doen?
Samen met onze Amerikaanse bondgenoten hadden we discussie over de verschillende gebieden waar we wel of niet moesten bombarderen. Ze vertelden ons dat er gebieden waren waar we niet mochten bombarderen, omdat daar de goede oppositie vermengd was met de terroristen van Al Nusra. In dat geval moeten ze de slechte van de goede scheiden binnen de oppositie. Moeten we wachten tot de terroristen naar ons land toe komen? Nee, natuurlijk niet. Laten we een overeenstemming bereiken. Volgens onze inschattingen zijn er ongeveer 4.000 mensen uit Rusland naar Syrië gegaan en nog eens 4.500 uit de centraal Aziatische landen. Dit is een reële bedreiging, want sommigen proberen terug te komen en dat lukt ze soms ook.
We zijn onze aanval in Syrië begonnen omdat we wisten waar dit allemaal toe zou leiden. Je moet niet proberen mensen te oormerken. We moeten substantieel samenwerken en we zijn bereid om dat te doen, maar we hebben een constructieve benadering nodig van de Amerikaanse kant.
Megyn Kelly: We weten dat Assad wel eens chemische wapens gebruikt heeft en dat Rusland in 2013 een overeenkomst heeft bereikt om dat te stoppen. De enige vraag is nog of hij ook achter de aanval van een paar maanden geleden zit. Ik wil je vragen – we zagen die video van stervende kinderen, de reden voor Trump om die raketaanval uit te voeren – geloof je dat die video nep is?
Poetin: Als eerste, toen president Obama en ik overeenstemming bereikten over het vernietigen van de chemische wapens van Syrië, toen wisten we alleen dat die wapens er waren. Niet of Assad ze ook daadwerkelijk gebruikt heeft. Wees dus alsjeblieft wat specifieker. Ten tweede, voor wat betreft de mensen die om het leven zijn gekomen door het gebruik van deze chemische wapens, dat is valse informatie. We zijn er op dit moment erg zeker van dat Assad geen chemische wapens heeft gebruikt. Het is allemaal in scène gezet om hem te kunnen beschuldigen. Bovendien heeft onze inlichtingendienst informatie dat er in een ander gebied in Syrië, niet ver van Damascus, plannen waren om dit scenario te herhalen. Wij hebben deze plannen bekend gemaakt en diegene die dat van plan waren kunnen stoppen.
Megyn Kelly: De lichamen van de slachtoffers werden onderzocht in het forensisch medisch instituut van Ankara in Turkije. Daarbij waren mensen van de WHO (World Health Organisation) en van de OPCW aanwezig als getuigen. Zij concludeerden dat de slachtoffers waren aangevallen met sarin gas. Zijn we bereid om te geloven dat alles in scène is gezet? Dat iedereen daarbij betrokken was?
Poetin: Het antwoord is erg eenvoudig en dat weet jij ook. Ja, sarin kan gebruikt zijn door iemand, maar niet door Assad. Het kan door iemand gebruikt zijn met als doel Assad ervan te beschuldigen. We moeten dus begrijpen wie we de schuld kunnen geven. En anders – als er geen echt onderzoek is – dan speelt dat alleen maar de daadwerkelijke daders in de kaart. Dan wil ik je graag vragen: Waarom ging men niet gelijk naar het vliegveld waar de chemische wapens naar verluid zijn ingeladen? Waarom wilde men het vliegtuig niet zien waarmee die aanslag naar verluid zou zijn uitgevoerd? Het antwoord is simpel: Men was bang dat de waarheid boven tafel zou komen.
Wat je mij vertelt overtuigt mij op geen enkele manier. Het sterkt mij in de gedachte dat we beter niet kunnen speculeren en dat we de krachten moeten bundelen om echte bedreigingen aan te kunnen pakken. En we weten wat deze bedreigingen zijn. We weten waar terrorisme om draait. We hebben daar genoeg voorbeelden van gezien. Niemand moet terrorisme gebruiken om korte termijn politieke belangen te behartigen. Waarom zou je pogingen ondernemen om terroristen op te zetten tegen bijvoorbeeld Assad? Dat doen ze omdat niemand anders bereid is voor dat doel te vechten. Ik denk dat het niet de moeite waard is om dit soort terroristen vandaag de dag te gebruiken, want morgen gaat het je veel kosten. Toen Al-Qaida in Afghanistan werd gecreëerd om te vechten tegen de Sovjet-Unie wisten ze niet dat het later de Verenigde Staten zou raken met de aanslagen van 9/11. We moeten dus nadenken over de gevolgen van dit beleid voor de lange termijn.
De Russische president Poetin gaf deze week een openhartig interview aan de Franse krant Le Figaro. In het interview praat hij over de diplomatieke en historische banden tussen Rusland en Frankrijk, maar ook over actuele thema’s als het geweld in Syrië en Oekraïne en de voortdurende provocaties richting Rusland. Het volledige interview is in het Engels ondertiteld, klik daarvoor op de bijbehorende knop onder de tijdbalk. Een samenvatting van het gesprek staat onder de video.
Over Syrië
Volgens Poetin hebben Turkije en Iran een belangrijke bijdrage geleverd aan het bewerkstelligen van een staakt-het-vuren in Syrië. Ook is er overeenstemming bereikt over een aantal zogeheten de-escalatie zones, waar de lokale bevolking zich veilig kan bewegen. Volgens Poetin is dit een tijdelijke maatregel om tot een diplomatieke oplossing te kunnen komen. Hij benadrukte dat het geen prototype moet zijn voor een toekomstige territoriale opdeling van Syrië. Het is uiteindelijk aan de Syrische bevolking om te bepalen of Assad weg moet, niet aan Rusland of aan een ander land.
Ten aanzien van de chemische aanval in Idlib merkt Poetin op dat Amerikanen een grondig onderzoek naar deze terreuraanval weigerde. Als Assad werkelijk chemische wapens had gebruikt, dan hadden ze daar met moderne onderzoekstechnieken zeker sporen van terug moeten vinden op het vliegveld en in het vliegtuig waarmee waarmee aanval was uitgevoerd. Hij vraagt zich af waarom dat onderzoek geen steun kreeg van de bondgenoten in het Westen.
Volgens Poetin zijn de beschuldigingen aan het adres van Assad enkel en alleen maar bedoeld om aanvullende maatregelen te rechtvaardigen tegen zijn regering. Hij heeft geen bewijs kunnen vinden dat Assad achter de aanslag zit.
Over de relatie met het Westen
Het is volgens Poetin geen verrassing dat de relatie met de Verenigde Staten nog niet verbeterd is, omdat de politieke situatie daar volgens hem beïnvloedt wordt door diegene die de verkiezingen verloren hebben en hun verlies niet willen accepteren. Die blijven Rusland van alles beschuldigen. Daarom kan het volgens de Russische president nog wel even duren voordat de relatie met de VS hersteld kan worden.
Over de NAVO
Poetin merkt op dat het militaire budget van de Verenigde Staten groter is dan dat van alle andere landen in de wereld bij elkaar. Vanuit dat oogpunt gezien is het ook niet vreemd dat Trump een grotere bijdrage verlangt van haar NAVO bondgenoten. Maar wat Poetin niet begrijpt is dat Europese landen hun militaire budget willen opschroeven, terwijl ze tegelijkertijd hun relatie met Rusland willen verbeteren. Tegen wie zijn ze van plan te gaan vechten?
Volgens Poetin blijkt hieruit hoe kortzichtige het beleid in Europa en de Verenigde Staten is. Poetin brengt in herinnering dat toen de Sovjet-Unie uiteenviel, er een mondelinge afspraak is gemaakt met Westerse politici dat de NAVO zich niet verder zou uitbreiden richting het oosten. Sommige Duitse politici stelden destijds al een nieuwe Europese veiligheidsunie voor, waar zowel de Verenigde Staten als Rusland aan zouden deelnemen.
Was dat gebeurd, dan hadden we volgens Poetin niet de problemen gehad waar we de laatste jaren mee geconfronteerd worden, namelijk de expansie van de NAVO richting de Russische grens en de verschuiving van militair materieel richting landen grenzend aan Rusland. Het raketschild in Polen en Roemenië zou er dan niet zijn geweest, een systeem dat de strategische balans tussen Rusland en de Verenigde Staten fundamenteel verstoord heeft.
We kunnen dit allemaal niet meer terugdraaien, daarom moeten we volgens de Russische president niet de spanningen opbouwen met allerlei fictieve dreigingen uit Rusland en met hybride oorlogsvoering. Deze dreigingen heeft het Westen zelf verzonnen en nu maken ze zichzelf daar bang mee. Daarmee stuurt het Westen volgens Poetin aan op een beleid dat geen enkele toekomst heeft.
De toekomst ligt volgens de Russische president in samenwerking met het Westen op alle gebieden, inclusief veiligheidsvraagstukken. De dreiging van vandaag de dag komt immers niet uit Rusland, maar van terreuraanslagen. Aanslagen in Parijs, in België, maar ook in Rusland. Er is een oorlog gaande in het Midden-Oosten, dat is waar we ons volgens Poetin zorgen over zouden moeten maken.
Poetin grapte afgelopen week dat hij erg teleurgesteld was in zijn minister van Buitenlandse Zaken. Hij kon zich niets herinneren van geheime informatie die hij volgens verschillende Amerikaanse media had gekregen tijdens zijn gesprek met Trump. Toch blijven de Amerikaanse mainstream media de suggestie wekken dat er nauwe banden zijn tussen president Trump en het Kremlin. Waar al die hysterie in de Amerikaanse mainstream media op gebaseerd is, dat blijft voor de kritische toeschouwer een groot vraagteken.
Hij was niet de enige, want ook andere personen die bij deze ontmoeting aanwezig waren konden zich daar niets van herinneren. Toch blijven de Amerikaanse mainstream media de suggestie wekken dat er nauwe banden zijn tussen president Trump en het Kremlin. Waar al die hysterie in de Amerikaanse mainstream media op gebaseerd is, dat blijft voor de kritische toeschouwer een groot vraagteken.
In plaats van inhoudelijk verslag te doen van de ontmoeting tussen Lavrov en Trump heeft een krant als de Washington Post meer aandacht voor de vraag of die Russische fotograaf niet toevallig een spion is die stiekem een zendertje in het Witte Huis geplaatst heeft. Er moest toch iets zijn om Trump te kunnen beschuldigen van banden met Rusland? Misschien kunnen de Amerikaanse media een nieuw feitenvrij verhaal verzinnen, op basis van anonieme bronnen en vage bewijzen die niemand kan controleren.
Het was grappig geweest als het niet zo ernstig was. Met de kracht van herhaling creëren de gelijkgeschakelde Amerikaanse media hun eigen werkelijkheid, waarin president Trump de grote boeman is en Rusland ter verantwoording wordt geroepen voor alles wat verkeerd gaat. Feiten doen er kennelijk niet meer toe, want die passen niet bij het beeld dat de media proberen te schetsten.
Een voorbeeld daarvan is het nieuws dat afgelopen week naar buiten kwam over Seth Rich, de campagnemedewerker van de Democraten die vorig jaar onder verdachte omstandigheden vermoord werd. Uit het onderzoek naar deze moord kwamen sterke aanwijzingen naar voren dat hij de vertrouwelijke e-mails van Hillary Clinton had doorgestuurd naar Wikileaks. Dat terwijl Clinton ‘Russische hackers’ de schuld gaf van het lekken van haar emails. Heeft u daar iets over gehoord in de media?
Deze column van Frank Knopers verscheen afgelopen weekend op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].
Volgens de Italiaanse premier Paolo Gentiloni is het niet vanzelfsprekend om de Europese sancties tegen Rusland opnieuw met een half jaar te verlengen, omdat Rusland een belangrijke speler is op het internationale toneel. Die boodschap zal hij aanstaande zaterdag bij het eerstvolgende overleg van de G7 in de Siciliaanse stad Taormina proberen over te brengen op zijn collega’s. Eerder deze week was hij nog in Moskou voor een bezoek aan president Poetin.
De boodschap is heel simpel, Rusland is een belangrijke speler op het internationale toneel. Rusland is een primaire speler in de Middellandse Zee, wat voor Italië erg belangrijk is. We weten welke punten ons verenigen en welke ons verdelen, maar we hebben een gezamenlijk belang ten aanzien van internationale stabiliteit, de strijd tegen het terrorisme en het vinden van een oplossing voor crises als die in Libië en Syrië, laat staan die op het Koreaanse schiereiland.
Premier Gentiloni wil de sancties tegen Rusland niet verlengen, maar zal het besluit van haar Europese bondgenoten niet tegenspreken. Daarom wil hij van tevoren bij de Europese bondgenoten en de NAVO benadrukken dat het geen vanzelfsprekendheid moet zijn om de sancties tegen Rusland te verlengen.
De EU legde in juli 2014 sancties op aan Rusland in reactie op de ontwikkelingen in Oekraine. In 2014 voegde de Krim zich bij Rusland, waarmee de expansiedrift van de EU richting de grenzen van Rusland voor het eerst een halt werd toegeroepen.
Italiaanse premier Gentiloni wil relatie met Rusland herstellen (Foto van Kremlin.ru)
In Europa en in de Verenigde Staten zijn de schulden zeer hoog en hanteren centrale banken een rente van bijna nul procent. Desondanks komen overheden nog steeds geld tekort en moeten ze veel moeite doen om hun begroting op orde te brengen. Dat is een groot contrast met Rusland, dat bijna geen externe schulden heeft en een relatief hoge rente van meer dan acht procent hanteert. Hoe kijkt Poetin naar de economische problemen van het Westen?
Poetin: Voor die landen is bezuinigen het juiste om te doen, maar voor ons niet. Het zijn compleet verschillende economieën. Die van ons is een ontwikkelende economie, terwijl Europa voor het grootste deel al ontwikkeld is. Maar de staat waarin hun economie verkeert is heel anders dan die van ons. Over het algemeen is onze economie gezond. We worden niet tegengehouden door externe schuld, zoals Europa en de Verenigde Staten.
Gemiddeld is de staatsschuld in Europa rond de 90% van het bbp, in de Verenigde Staten ligt het zelfs dicht bij de 100%, misschien zelfs iets meer. Europese landen hebben een hoge werkloosheid en een begrotingstekort. Alsof die hoge staatsschuld nog niet genoeg is hebben ze ook enorme begrotingstekorten. Onze externe schuld is 2,5% van het bbp en als we daar de interne schuld bij optellen is het ongeveer 10%. Wij hebben geen begrotingstekorten. Onze werkloosheid is 5,6%, in Europa loopt deze in sommige landen op tot 25 a 26 procent. Onder jongeren is de werkloosheid 40%, in sommige landen is het zelfs dicht bij de 60%. Dat is rampzalig. Wij zitten dus in een compleet andere situatie.
Natuurlijk, wij zijn afhankelijk van inkomsten uit olie en gas… Maar ik wil graag je aandacht richten op het feit dat wij geen dollars kunnen bijdrukken zoals de Verenigde Staten. En het punt is niet dat we inkomsten en reserves hebben uit olie, maar dat wij onze uitgaven onder controle houden. Onze centrale bank wordt vaak bekritiseerd vanwege haar hoge rente. Volgens mij is deze momenteel 8,5 of 8,25 procent, in elk geval is het hoog.
Kijken we dan naar de Verenigde Staten, daar is de rente ongeveer 0,25%. In Europa is de rente vergelijkbaar. En dan zeggen de mensen dat wij dat in Rusland ook moeten doen! Maar onze centrale bank gaat uit van een hoge rente om het opblazen van zogeheten ‘financiële bubbels’ te voorkomen. We zouden goedkope leningen kunnen verstrekken. Met deze leningen kunnen we een enorme hoeveelheid goederen produceren, waarvoor vervolgens onvoldoende vraag is. Daar heb je het al, een financiële bubbel.
Het evenwicht vinden tussen de rente en de overheidsuitgaven, dat noem ik economisch beleid dat grenst aan kunst! Ik denk dat we dit evenwicht nog niet hebben gevonden. Ook werkt alles nog niet zo efficient als het zou moeten. Mijn hoop is dat de overheid, na de vele bijeenkomsten die we gehad hebben, binnenkort een paar andere maatregelen kan nemen om de economie te stimuleren. Maar één van de maatregelen die we consistent nemen – en waarvoor onze liberale economen ons bekritiseren – is de toename van het reële inkomen. Die toename is in Rusland aanzienlijk. Vorig jaar steeg het reële inkomen met 4,5% en in januari, februari en maart van dit jaar was de stijging al boven de 5% (op jaarbasis). Dit is de stijging van het reële bruto inkomen. Het resultaat hiervan is een stijging van de binnenlandse vraag.
Zoals je ziet is de economische situatie dus totaal verschillend. In grote lijnen begrijp ik de bezuinigingsmaatregelen van onze Europese collega’s. De enige manier om economisch orde op zaken te stellen is om door middel van discipline het tekort in de begroting te dichten. Maar natuurlijk heeft alles een grens, je kunt niet de hele verantwoordelijkheid daarvoor op de schouders van de bevolking laten rusten.
De chemische aanval in de Syrische stad Idlib was een ‘false flag’ die in scene is gezet om Assad in een kwaad daglicht te stellen. Dat zei de Russische president Poetin tijdens een persconferentie in Moskou. Hij zegt ook informatie te hebben dat er meer van dit soort aanslagen zullen plaatsvinden in Syrië, waarbij de regering van Assad weer als schuldige aangewezen zal worden.
Tijdens de persconferentie na afloop van een ontmoeting met de Italiaanse president Sergio Mattarella zei Poetin daar het volgende over:
“We hebben uit verschillende bronnen informatie gekregen dat false flag operaties als deze – want anders kan ik het niet noemen – in andere delen van Syrië worden voorbereid, onder andere in de gebieden ten zuiden van Damascus. Ze willen daar een chemische aanval plannen en de Syrische regering beschuldigen van deze aanval.
Ik heb hier met president Mattarella over gesproken en ik vertelde hem dat de aanslag me sterk deed denken aan de gebeurtenissen van 2003, toen vertegenwoordigers van de Verenigde Staten tijdens sessie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties vermeende bewijzen toonden van chemische wapens die ze hadden gevonden in Irak. Vervolgens werd een militaire campagne opgestart in Irak, die eindigde met de vernietiging van het land, de groei van terreurdreiging en de verschijning van Islamitische Staat op het wereldtoneel.”
Onderzoek
Volgens Poetin moet er een grondig onderzoek worden gedaan naar de chemische aanval die op 4 april plaatsvond in de Syrische stad Idlib. Nog voordat dit incident goed was onderzocht en de conclusies gepresenteerd werden in de Verenigde Naties vuurde het Amerikaanse leger al tientallen Tomahawk raketten af op een militaire luchtbasis van het regeringsleger van Syrië. Daarmee mengde de VS zich voor het eerst in het Syrische conflict.
Volgens de Syrische president Assad zijn er geen chemische wapens meer in handen van het regeringsleger. Terroristische organisaties als Islamitische Staat en Al-Nusra zouden volgens hem nog wel over dit soort wapens kunnen beschikken, aangezien niet alle opslagplaatsen meer onder controle zijn van het Syrische regeringsleger.
De Amerikaanse regering moet de bewijzen laten zien die aantonen dat Assad verantwoordelijk is voor de chemische aanval op de Syrische stad Idlib. Dat zegt de Russische president Vladimir Poetin in een korte verklaring tegenover de pers.
“Voor wat betreft de positie van onze Amerikaanse vrienden. Ze blijven zeggen dat het regeringsleger van Syrie chemische wapens gebruikt heeft en dat ze daar bewijs van hebben. Nou, laat ons dat betreffende bewijs dan zien. Laat het zien aan de waarnemers van de Verenigde Naties en aan de Veiligheidsraad.
Zeggen dat je bewijzen hebt, maar die geheim houden en niet beschikbaar maken voor nauwkeurig onderzoek is simpelweg respectloos naar alle partners in de internationale gemeenschap. Als er bewijs bestaat, dan moet dat getoond worden. Als het niet getoond wordt, dan is het er niet. Verwijzen naar een paar onderschepte gesprekken, die absoluut niets bewijzen, zijn niet voldoende om een aanval op een soeverein land te rechtvaardigen.”
Rusland heeft de Amerikaanse raketaanval op een militaire basis in Syrië scherp veroordeeld. De Russische president Poetin sprak van een daad van agressie tegen een soeverein land, die in strijd is met het internationale recht. Zijn woordvoerder Dmitry Peskov zei in een verklaring dat het Syrische leger al haar chemische wapens al heeft ingeleverd en dat dit destijds ook bevestigd is door de Verenigde Naties.
Volgens Poetin is de raketaanval op Syrië een poging van de Verenigde Staten om de aandacht van de internationale gemeenschap af te leiden van de talloze burgerslachtoffers die er dagelijks vallen in Irak. Daar probeert het Amerikaanse leger met hulp van het Irakese leger gebieden te heroveren op terreurgroepen als Islamitische Staat.
Door de Amerikaanse inmenging in Syrië wordt het volgens de Russische president alleen maar moeilijker om terrorisme te bestrijden. Integendeel, volgens Poetin worden met deze raketaanval nieuwe obstakels opgeworpen die een gezamenlijke aanpak tegen terrorisme onmogelijk maken. Trump beloofde tijdens zijn presidentscampagne nog betere relaties met Rusland en minder Amerikaanse inmenging in buitenlandse conflicten, maar die belofte lijkt de nieuwe Amerikaanse president niet waar te maken.
“Aanval op Syrië doet denken aan Irak”
Volgens Sergei Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, doet deze Amerikaanse raketaanval denken aan de militaire invasie in Irak in 2003. Toen viel de VS, samen met het Verenigd Koninkrijk en een paar andere Westerse bondgenoten Irak binnen. “Dat gebeurde toen zonder toestemming van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, een grove schending van het internationaal recht”, aldus Lavrov.
In de nacht van donderdag op vrijdag lanceerde het Amerikaanse leger 59 Tomahawk raketten op het militaire vliegveld in Ash Sha’irat, een basis die op 40 kilometer afstand ligt van de stad Homs. Deze raketaanval is volgens Trump een vergelding op het Syrische leger, die hij verantwoordelijk houdt voor de chemische aanval die eerder deze week plaatsvond in de Syrische stad Idlib. Bij deze aanval kwamen ongeveer tachtig mensen om het leven en raakte 200 mensen gewond. Het Syrische leger ontkent verantwoordelijk te zijn voor deze aanval en verklaarde dat ze niet meer over chemische wapens beschikt.
In 2013 publiceerde de Daily Mail een artikel over uitgelekte emails, waarin gesuggereerd werd dat het Amerikaanse leger plannen had om een gifgasaanval uit te voeren en het leger van Assad daar de schuld van te geven. Dat voedt de geruchten dat de chemische aanval een false flag was.
Het is deze week tien jaar geleden dat Poetin een belangrijke toespraak hield voor de jaarlijkse veiligheidsconferentie in de Duitse stad München. Op 10 februari 2007 sprak hij met vooruitziende blik over veiligheidsvraagstukken die nu nog steeds actueel zijn, zoals de oplopende spanningen in het Midden-Oosten en de provocaties van de NAVO aan de grens met Rusland. Ook waarschuwt hij voor de gevaren van een unipolaire wereld, waarin één wereldmacht alle internationale afspraken kan overtreden en kan doen en laten wat ze wil.
Terugblikkend op deze toespraak van Poetin uit 2007 kunnen we concluderen dat de wereld niet veel veiliger geworden is. Een toename van terroristische aanslagen in Europa, de enorme vluchtelingenstroom vanuit gedestabiliseerde landen in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika en toenemende provocaties van de NAVO aan de Russische grens zijn voorbeelden van problemen waar de Russische president ons tien jaar geleden al voor waarschuwde. We hebben de toespraak voor u vertaald. We hebben voor de leesbaarheid enkele tussenkopjes toegevoegd.
Poetin: Ik ben dankbaar om uitgenodigd te worden voor deze representatieve conferentie van politici, militaire officiers, ondernemers en experts uit meer dan veertig verschillende landen. De opzet van deze conferentie stelt mij in de gelegenheid om excessieve beleefdheid te vermijden en niet in omslachtige, vriendelijke, maar nietszeggende diplomatieke termen te hoeven spreken. En als mijn commentaren polariserend lijken of niet gepast lijken voor onze collega’s, dan wil ik jullie vragen om niet boos op mij te worden. Dit is tenslotte slechts een conferentie. En ik hoop dat de voorzitter, de heer Teltschik, na de eerste twee of drie minuten van mijn toespraak, geen rood lampje zal laten branden.
Het is bij jullie allen bekend dat internationale veiligheid om veel meer zaken draait dan om militaire en politieke stabiliteit. Het heeft ook betrekking op de stabiliteit van de wereldeconomie, op armoedebestrijding, economische zekerheid en de ontwikkeling van een dialoog tussen verschillende beschavingen.
Dit universele, ondeelbare kenmerk van veiligheid komt tot uitdrukking in het basisprincipe “veiligheid voor één is veiligheid voor iedereen”. Zoals Franklin D. Roosevelt zei tijdens de eerste dagen na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog: “Als de vrede ergens in de wereld gebroken wordt, dan is de vrede in alle landen in de wereld in gevaar.”
Deze woorden blijven ook vandaag actueel. Het thema van deze conferentie – wereldwijde crises, globale verantwoordelijkheid – is daar toevallig een voorbeeld van.
Het is nog maar twee decennia geleden dat de wereld ideologisch en economisch verdeeld was. Het was het gigantische strategische potentieel van de twee supermachten dat voor wereldwijde veiligheid zorgde.
Deze globale impasse drukte de grote sociale en economische problemen naar de marges van de internationale gemeenschap en de wereldagenda. En, net als in iedere oorlog, liet de Koude Oorlog ons achter met voldoende munitie, figuurlijk gesproken. Daarmee doel ik op ideologische stereotypes, dubbele standaarden en andere aspecten die kenmerkend zijn voor het Koude Oorlog denken. De unipolaire wereld die werd voorgesteld na de Koude Oorlog kwam ook niet tot uitwas.
Unipolaire wereld
De geschiedenis van de mensheid is zonder twijfel door unipolaire periodes gegaan en heeft ook aspiraties gezien richting een wereldoverheersing. Wat is er nog niet gebeurd in de wereldgeschiedenis?
Maar wat is een unipolaire wereld? Hoewel men deze term misschien zal romantiseren komt het uiteindelijk neer op een situatie met één centrale autoriteit, één centrale macht en één centrum van besluitvorming. Het is een wereld waarin er één meester is, één soevereiniteit. En uiteindelijk is dit niet alleen schadelijk voor alle landen die in dit systeem zitten, maar ook voor de wereldmacht zelf, omdat die zichzelf van binnenuit kapot zal maken.
En dit heeft zeker niets gemeenschappelijk met een democratie. Omdat, zoals jullie weten, democratie de macht is van de meerderheid in het licht van de interesses en meningen van de minderheid.
Toevallig wordt Rusland voortdurend de les gelezen over democratie. Maar op één of andere manier is diegene die het ons probeert te leren niet bereid om zelf te leren.
Ik ben van mening dat het unipolaire model niet alleen onacceptabel, maar ook onmogelijk is in de hedendaagse wereld. En dit is niet alleen omdat voor een individueel leiderschap in de hedendaagse wereld - juist in de hedendaagse wereld - de militaire, politieke en economische middelen niet voldoen. Maar nog belangrijker is dat het model zelf gebrekkig is, omdat er in de moderne beschaving geen moreel fundament voor is of kan zijn.
Wat we vandaag de dag zien gebeuren - en dat zijn we nog maar net mee begonnen - is een poging om precies dit concept te introduceren op het wereldtoneel, het concept van een unipolaire wereld. En met welke resultaten?
Eenzijdige en vaak illegitieme acties hebben geen enkel probleem opgelost. Sterker nog, ze hebben nieuwe menselijke tragedies en nieuwe conflictgebieden gecreëerd. Oordeel zelf: zowel oorlogen als lokale en regionale conflicten zijn er niet minder op geworden. De heer Teltschik verwees hier al subtiel naar. En het zijn niet minder mensen die in deze conflicten om het leven komen, er sterven er meer dan ooit tevoren. Aanzienlijk meer, aanzienlijk meer!
Meer militair geweld
Vandaag de dag zijn we getuige van een bijna onbeperkt gebruik van geweld - militair geweld - in internationale relaties. Een kracht die de wereld in een afgrond van permanent conflict stort. Het gevolg daarvan is dat we niet voldoende kracht hebben om een allesomvattende oplossing te vinden voor welk conflict dan ook. Ook wordt het onmogelijk om politieke oplossingen te vinden.
We zien een groeiende minachting voor het basisprincipe van internationaal recht. En onafhankelijke wettelijke normen komen in werkelijkheid steeds dichter bij het wettelijke systeem van één land te liggen. In eerste plaats is het de Verenigde Staten, die de landsgrenzen om iedere mogelijke manier overtreden heeft. Dit is zichtbaar in het economische, politieke, culturele, en educatieve beleid dat ze oplegt aan andere landen. Nou, wie vindt dit leuk? Wie wordt daar blij van?
In internationale relaties zien we een toenemende wens om vraagstukken volgens zogeheten 'politieke doelmatigheid' op te lossen, gebaseerd op het huidige politieke klimaat.
Dit is natuurlijk extreem gevaarlijk, omdat het resultaat hiervan is dat niemand zich meer veilig voelt. Dit wil ik graag benadrukken: Niemand voelt zich veilig! En dat komt omdat niemand het gevoel heeft dat het internationale recht als een stenen muur bescherming biedt. Dit beleid stimuleert logischerwijs een wapenwedloop. De dominantie van deze macht moedigt een aantal landen aan om massavernietigingswapens te bemachtigen. Bovendien zijn er significante nieuwe bedreigingen - die we overigens al langer kennen - verschenen, dreigingen zoals terrorisme hebben een globaal karakter gekregen.
Ik ben ervan overtuigd dat we een beslissend moment bereikt hebben waarop we serieus moeten nadenken over de architectuur van wereldwijde veiligheid.
Multi-polaire wereld
We moeten verder gaan met het vinden van een redelijke balans tussen de tussen alle deelnemers in de internationale dialoog. Vooral nu het internationale landschap zo gevarieerd is en het zo snel verandert, veranderingen in het perspectief van de dynamische ontwikkeling van een groot aantal landen en regio's.
De bondskanselier noemde dit al. Het gecombineerde bbp van landen als India en China is, gemeten naar koopkracht, al groter dan dat van de Verenigde Staten. En een soortgelijke berekening van het bbp van de BRICS landen Brazilië, Rusland, India en China is al groter dan het totale bbp van de Europese Unie. Volgens experts zal deze kloof in de toekomst alleen maar verder toenemen.
Er is geen reden om te twijfelen dat het economische potentieel van deze nieuwe centra van economische groei uiteindelijk omgezet zal worden naar politieke invloed en dat daarmee de multi-polariteit wordt versterkt.
Dit hangt samen met een aanzienlijke toename in de rol van multilaterale diplomatiek. De noodzaak voor principes als openheid, transparantie en voorspelbaarheid in politiek is onbetwist en het gebruik van geweld zou een zeer uitzonderlijke maatregelen moeten zijn, net als de doodstraf dat is in het rechtssysteem van bepaalde landen.
Interventies
Echter, vandaag de dag zijn we getuige van het tegenovergestelde, namelijk een situatie dat landen die zelfs aan moordenaars en andere gevaarlijke criminelen geen doodstraf opleggen, luchtig deelnemen aan militaire operaties die je moeilijk als legitiem kunt beschouwen. En het is een feitelijke constatering dat er mensen om het leven komen bij deze conflicten. Honderden en duizenden burgers!
Maar tegelijkertijd komt de vraag op of we onverschillig en afzijdig moeten blijven voor de verschillende interne conflicten binnen landen, ten aanzien van autoritaire regimes, dictators en de toename van het aantal massavernietigingswapens. Dit was ook de kern van de vraag die mijn collega Liebermann vroeg aan de bondskanselier. Als ik je vraag juist heb begrepen, dan is dat natuurlijk een serieuze vraag! Kunnen we onverschillige toeschouwers zijn ten aanzien van wat er gebeurt? Ik zal ook proberen deze vraag te beantwoorden: Natuurlijk niet.
Maar hebben we de middelen om deze dreigingen te bestrijden? Zeker weten. Het volstaat om naar de recente geschiedenis te kijken. Heeft ons land niet een vreedzame transitie naar democratie gekend? Inderdaad, we zijn getuige geweest van een vreedzame transformatie van het Sovjetregime - een vreedzame verandering! En wat voor regime! En met wat voor wapens, zelfs nucleaire wapens! Waarom zouden wij nu bij iedere gelegenheid moeten beginnen met schieten en bombarderen? Is het zo dat zonder de dreiging van wederzijdse vernietiging we onvoldoende politieke cultuur en respect voor democratische waardes en de rechtstaat hebben?
Internationaal recht
Ik ben ervan overtuigd dat de Verenigde Naties het enige mechanisme is dat uiteindelijk de beslissing moet nemen over het gebruiken van militair geweld. En in samenhang daarmee begrijp ik ook niet wat de Italiaanse minister van Defensie zojuist zei, of dat wat hij zij onnauwkeurig was. In ieder geval maakte ik eruit op dat het gebruik van geweld alleen legitiem is als de beslissing genomen wordt door de NAVO, de EU of de Verenigde Naties. Als hij er echt zo over denkt, dan verschillen wij van mening. Of dan heb ik het niet goed begrepen.
Het gebruik van geweld kan alleen als legitiem beschouwd worden als de beslissing is goedgekeurd door de Verenigde Naties. En we hoeven de Verenigde Naties niet te vervangen door de EU of de NAVO. Wanneer de Verenigde Naties daadwerkelijk de krachten van de internationale gemeenschap kan verenigen en daadwerkelijk kan reageren op gebeurtenissen in verschillende landen - en we de minachting van het internationaal recht achter ons laten - dan kan de situatie veranderen. Anders komen we simpelweg uit op een doodlopende weg, waarin het aantal foute beslissingen zich zal opstapelen. Daarom is het van belang dat de internationale wetten een universeel karakter hebben, zowel in het ontwerp als in de toepassing van de normen. En we moeten niet vergeten dat democratische politieke acties hand in hand gaan met debat en een uitvoerig proces van besluitvorming.
Nucleaire ontwapening
Het potentiële gevaar van een destabilisering van de internationale relaties staat in direct verband met de stagnerend ontwapening. Rusland steunt een nieuwe dialoog ten aanzien van dit belangrijke vraagstuk.
Het is belangrijk om het internationale bouwwerk ten aanzien van het ontmantelen van wapens in stand te houden en daarmee de continuïteit te waarborgen van het terugdringen van nucleaire wapens. Samen met de Verenigde Staten van Amerika hebben we overeenstemming bereikt om onze nucleaire capaciteiten terug te brengen naar 1700 tot 2000 kernkoppen op 31 december 2012. Rusland heeft de intentie om zich aan deze verplichting te houden. We hopen dat onze partners ook op een transparante wijze zullen handelen en zich ervan zullen weerhouden een paar honderd overtollige kernraketten te bewaren voor een regenachtige dag.
Als de Amerikaanse minister van Defensie vandaag verklaart dat de Verenigde Staten deze wapens niet zullen achterhouden, dat ze deze niet spreekwoordelijk onder het tapijt of het kussen zullen bewaren, dat we deze verklaring dan zullen aanmoedigen. Het zou een zeer belangrijke verklaring zijn.
Rusland houdt strikt vast en heeft de intentie om ook strikt vast te blijven houden aan het non-proliferatieverdrag van nucleaire wapens en aan het multilaterale toezicht voor rakettechnologie. De principes die in deze documenten zijn vastgelegd zijn universeel.
In samenspraak hiermee wil ik ook in herinnering roepen dat de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten in de jaren tachtig een overeenkomst bereikten over de vernietiging van een heel scala aan raketten voor korte en middellange afstand, maar deze overeenkomst had geen universeel karakter.
Vandaag de dag zijn er veel landen die deze raketten hebben, waaronder de Democratische Volksrepubliek van Noord-Korea, India, Iran, Pakistan en Israel. Veel landen werken aan deze systemen en zijn van plan deze op te nemen in hun wapenarsenaal. En alleen de Verenigde Staten en Rusland dragen verantwoordelijkheid om niet zulke wapensystemen te ontwikkelen. Het is overduidelijk dat in deze omstandigheden we na moeten denken over onze eigen veiligheid.
Tegelijkertijd is het onmogelijk om sancties op te leggen aan nieuwe, destabiliserende high-tech wapens. Het behoeft geen toelichting om te zeggen dat het gaat om het voorkomen van nieuwe confrontaties, vooral in de ruimte. Star Wars is niet langer een fantasie, het is een realiteit. Midden jaren tachtig waren onze Amerikaanse partners al in staat om hun eigen satelliet te onderscheppen.
De opinie van Rusland is dat militarisering van de ruimtevaart onvoorspelbare consequenties kan hebben voor de internationale gemeenschap en dat het niets minder kan provoceren dan het begin van een nieuw nucleair tijdperk. En we hebben al meer dan eens initiatief genomen om het gebruik van wapens in de ruimte te voorkomen.
Vandaag wil ik jullie vertellen dat we een project hebben voorbereid om overeenstemming te bereiken over de preventie van het gebruik van wapens in de ruimte. En in de nabije toekomst zullen we deze als een officieel voorstel naar onze partners sturen. Laten we hier samen aan werken.
Plannen voor de uitbreiding van bepaalde elementen van het anti-raketschild in Europa zijn voor ons niet minder dan verontrustend. Wie is er gebaat bij de volgende stap in wat een onvermijdelijke wapenwedloop zal worden? Ik twijfel er ten zeerste aan of de Europeanen dat zelf willen.
Raketten met een bereik van vijf tot achtduizend kilometer die werkelijk een bedreiging vormen voor Europa bestaan niet in de zogenaamde 'probleemlanden'. Ook zal het ind e nabije toekomst niet gebeuren. Iedere denkbeeldige lancering van - bijvoorbeeld - een Noord-Koreaanse raket richting de Verenigde Staten via Europa is overduidelijk in strijd met de wet van ballistiek. Zoals we in Rusland zouden zeggen: dat is hetzelfde als dat je met je rechterhand je linkeroor probeert te bereiken.
En hier in Duitsland kan ik me er niet van weerhouden de betreurenswaardige staat van het Verdrag van Conventionele Strijdkrachten in Europa te noemen. De aangepaste versie van dit verdrag werd in 1999 ondertekend. Dit verdrag hield rekening met de nieuwe geopolitieke realiteit, namelijk de eliminatie van het Warschaupact. We zijn zeven jaar verder en slechts vier staten hebben dit verdrag geratificeerd, inclusief de Russische Federatie.
Expansie NAVO
NAVO-landen hebben openlijk verklaard dat ze dit document niet zullen ratificeren, inclusief de passages over restricties aan de flanken (het stationeren van een bepaald aantal gewapende troepen in de grensgebieden), totdat Rusland haar militaire bases in Georgië en Moldavië weghaalt. Ons leger is zich aan het terugtrekken uit Georgië, zelfs volgens een versneld schema. We hebben de problemen met onze Georgische collega's opgelost, zoals jullie allemaal weten. Er zijn nog steeds 1.500 militairen in Moldavië die vredesoperaties uitvoeren en die wapendepots met munitie uit de Sovjettijd bewaken. We praten hier voortdurend over met de heer Solana en hij kent onze positie. We zijn bereid om meer stappen in deze richting te zetten.
Maar wat gebeurt er ondertussen? Tegelijkertijd is er de zogenaamde flexibele frontlinie van Amerikaanse bases die per stuk tot 5.000 militaire huisvesten. Het blijkt dat de NAVO haar frontlinie troepen bij onze grenzen heeft gestationeerd, terwijl wij ons aan de verplichtingen uit het verdrag houden en niet reageren op deze acties.
Ik denk dat het overduidelijk is dat de expansie van de NAVO geen enkele relatie heeft met de modernisering van de alliantie zelf of met het garanderen van de veiligheid in Europa. Integendeel, het is een serieuze provocatie die het niveau van onderling vertrouwen schaadt. En wij hebben het recht om ons de vraag te stellen: Tegen wie is deze expansie gericht? En wat is er gebeurd met de toezegging van onze Westerse partners na de ontmanteling van het Warschaupact? En waar zijn die verklaringen vandaag de dag?
Niemand weet zich deze nog te herinneren. Maar ik zal jullie vertellen wat er toen gezegd is. Ik wil graag de toespraak van NAVO generaal Woerner in Brussel van 17 mei 1990 in herinnering roepen. Hij zij destijds "het feit dat we bereid zijn geen NAVO troepenmacht voorbij Duits grondgebied te stationeren geeft Rusland een degelijke garantie van veiligheid". Waar zijn deze garanties?
De stenen en betonblokken van de Berlijnse Muur zijn al lang weggegeven als souvenirs. Maar we moeten niet vergeten dat de van van de Berlijnse Muur mogelijk was dankzij een historische keuze, die ook gemaakt werd door de bevolking van Rusland. Een keuze voor democratie, vrijheid, openheid en oprecht partnerschap met alle leden van de grote Europese familie.
En nu proberen zij een nieuwe scheidingslijn met nieuwe muren op te trekken. Deze muren mogen dan wel denkbeeldig zijn, ze zorgen desondanks voor meer verdeeldheid. Het zijn nieuwe grenzen die ons continent verdelen. En is het mogelijk dat we opnieuw jaren, decennia en verschillende generaties van politici nodig hebben voordat we deze nieuwe muren weer afgebroken hebben?
Non-proliferatie
We zijn ondubbelzinnig in onze voorkeur voor een versterking van het regime van non-proliferatie. De huidige internationale wettelijke principes stellen ons in staat technologieën te ontwikkelen voor het gebruik van nucleaire technologie voor vreedzame doeleinden. Veel landen hebben goede redenen om kernenergie te ontwikkelen als basis voor energie-onafhankelijkheid. Maar we begrijpen ook dat deze technologieën snel getransformeerd kunnen worden in nucleaire wapens.
Dit zorgt voor serieuze internationale spanningen. De situatie omtrent het nucleaire programma van Iran is daar een goed voorbeeld van. En als de internationale gemeenschap geen redelijke oplossing kan vinden voor het oplossingen van deze conflicterende belangen, dan zal de wereld blijven lijden onder soortgelijke destabiliserende crisis, om de simpele reden dat er meer landen zijn zoals Iran. Dat weten we allebei. We zullen daarom voortdurend een strijd voeren tegen de dreiging van de ontwikkeling van massavernietigingswapens.
Vorig jaar kwam Rusland met een initiatief om internationale centrale voor verrijking van uranium op te zetten. We staan open voor de mogelijkheid om dergelijke centra te openen, niet alleen in Rusland maar ook in andere landen die een legitieme basis hebben voor het gebruik van nucleaire technologie voor civiele doeleinden. Landen die kernenergie willen ontwikkelen kunnen een garantie geven dat ze de brandstof voor kernenergie verkrijgen uit directe samenwerking met deze centra. En deze centra zullen, uiteraard, opereren onder strikt toezicht van het Internationaal Atoomagentschap.
De laatste initiatieven die de Amerikaanse president George Bush heeft voorgesteld zijn in overeenstemming met het Russische voorstel. Ik ben van mening dat Rusland en de Verenigde Staten objectieve en gelijke interesse hebben in een versterking van het regime van non-proliferatie van massavernietigingswapens. Het zijn tenslotte precies deze landen, met leidinggevende nucleaire capaciteiten, die zich als leiders moeten opstellen in nieuwe, strikte maatregelen voor non-proliferatie. Rusland is daar klaar voor. We zijn hierover in gesprek met onze Amerikaanse vrienden.
In het algemeen zouden we moeten praten over de totstandkoming van een heel systeem van politieke prikkels en economische stimuleringen, waarbij het niet in het belang van staten is om hun eigen nucleaire brandstof te ontwikkelen, maar waarin ze wel de mogelijkheid behouden om kernenergie te ontwikkelen en hun energiebeleid te versterken.
Met betrekking tot dit onderwerp wil ik ook in meer detail praten over internationale samenwerking op het gebied van energie. De bondskanselier sprak hier al kort over. Ten aanzien van de energiesector heeft Rusland de intentie om uniforme marktprincipes en transparante voorwaarden voor iedereen te maken. Het is duidelijk dat de energieprijzen door de vrije markt bepaald moeten worden, in plaats van dat deze overgeleverd zijn aan politieke speculatie, economische druk en chantage.
Investeringen
We zijn bereid om samen te werken. Buitenlandse bedrijven nemen deel in al onze grote energieprojecten. Volgens verschillende schattingen wordt 26% van de olieproductie in Rusland gedaan met buitenlandse kapitaal. Denk daar eens over na! Probeer maar eens een vergelijkbaar voorbeeld te vinden van Russische bedrijven die zo actief deelnemen in essentiële economische sectoren in Westerse landen. Die voorbeelden zul je niet vinden, want die zijn er niet!
Ik wil ook de verhouding tussen buitenlandse investeringen in Rusland en Russische investeringen in het buitenland in herinnering roepen. Die verhouding is ongeveer vijftien om één. Dit is een duidelijk voorbeeld van de openheid en stabiliteit van de Russische economie.
Economische zekerheid is een gebied waarin we ons allemaal moeten houden aan uniforme principes. We zijn bereid op een eerlijke manier te concurreren. Om die reden verschijnen er steeds meer mogelijkheden in de Russische economie. Experts en onze Westerse partners evalueren deze veranderingen op objectieve wijze. Als zodanig is de kredietwaardigheid van Rusland volgens de OESO verbeterd en zijn we gestegen van de vierde naar de derde groep. En vandaag in Munchen wil ik van de gelegenheid gebruikmaken om onze Duitse collega's te bedanken voor hun steun in deze beslissing.
Zoals jullie weten is het proces van Russische toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in de finale fase. Ik wil graag zeggen dat we in deze lange, moeilijke gesprekken meerdere keren woorden hebben gehoord over vrijheid van meningsuiting, vrijhandel en gelijke kansen, maar dat die om één of andere reden exclusief van toepassing waren op de Russische markt.
Armoedebestrijding
En er is nog een belangrijk thema dat een directe impact heeft op de wereldwijde veiligheidssituatie. Vandaag de dag wordt er veel gesproken over de strijd tegen armoede. Maar wat wordt er precies op dit vlak gedaan? Aan de ene kant worden er financiële middelen ingezet voor programma's die de armste landen in de wereld moeten helpen, in sommige gevallen zelfs substantiële bedragen. Maar om eerlijk te zijn - en velen van jullie weten dit - zijn deze programma's verbonden met de ontwikkeling van bedrijven uit diezelfde donorlanden. En aan de andere kant houden de ontwikkelde landen vast aan hun landbouwsubsidies en beperken ze sommige landen de toegang tot technologisch geavanceerde producten.
En laten we de dingen noemen voor wat ze zijn: De ene hand geeft ontwikkelingshulp, terwijl de andere hand niet alleen de economische achterstand in stand houdt, maar ook de winsten daarvan plukt. De toename van sociale spanningen in achtergestelde regio's lijdt onvermijdelijk tot een groei van radicalisme en extremisme. Het voedt terrorisme en locale conflicten. En als dit allemaal gebeurt in een regio zoals het Midden-Oosten, waar men in toenemende mate het gevoel krijgt dat de wereld oneerlijk is, dan bestaat het risico van wereldwijde destabilisering.
Het is overduidelijk dat de leidinggevende landen in de wereld deze dreiging moeten zien. En dat ze daarom meer democratische en eerlijke wereldwijde economische relaties moeten opbouwen, een systeem dat iedereen de kans geeft om zichzelf te ontwikkelen.
OVSE
Dames en heren, nu ik spreek op een conferentie over veiligheidsbeleid is het voor mij onmogelijk om niet iets te zeggen over de activiteiten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Zoals jullie wel bekend is werd deze organisatie opgezet om - en ik benadruk dit - alle aspecten van veiligheid te bestuderen: militair, politiek, economisch, humanitair en in het bijzonder de relatie tussen deze gebieden.
Maar wat zien we vandaag de dag gebeuren? We zien dat deze balans overduidelijk vernietigd is. Mensen proberen de OVSE om te vormen tot een vulgair instrument om buitenlands beleid te promoten dat in het belang is van één land of een groep van landen. En deze taak wordt vervuld door een bureaucratisch apparaat dat absoluut op geen enkele wijze verbonden is met de oprichters. Procedures van besluitvorming en de betrokkenheid van zogeheten non-gouvernementele organisaties zijn toegespitst op deze taak. Deze organisaties zijn formeel onafhankelijk, maar zijn met opzet gefinancierd en daarom onder controle.
Volgens de documenten van de oprichting is de OVSE in humanitaire zin ontworpen om lidstaten te helpen bij het observeren van internationale mensenrechten. Dit is een belangrijke taak en wij steunen deze. Maar dat is niet hetzelfde als inmenging in de interne zaken van andere landen en al helemaal niet hetzelfde als het opleggen van een regime dat bepaalt hoe deze landen moeten leven en zich moeten ontwikkelen.
Het is overduidelijke dat dergelijke inmenging de ontwikkeling van democratische staten niet stimuleert. Eerder het tegenovergestelde, het maakt ze afhankelijk en als gevolg daarvan politiek en economisch instabiel. We verwachten dat de OVSE gestuurd wordt door haar primaire taken en relaties met soevereine staten opbouwt op basis van respect, vertrouwen en transparantie.
Ter afsluiting wil ik graag het volgende opmerken. We horen vaak van onze partners, inclusief de Europese partners, dat Rusland een meer actieve rol moet spelen in wereldwijde zaken. Daar wil ik graag wat over zeggen. Het is amper noodzakelijk om ons hiertoe aan te sporen. Rusland is een land met een geschiedenis van meer dan duizend jaar en heeft praktisch altijd het privilege gehad om een onafhankelijk buitenlands beleid te kunnen voeren.
We gaan deze traditie vandaag niet veranderen. Tegelijkertijd zijn we er ons goed van bewust hoe de wereld veranderd is. We hebben een realistische kijk op onze kansen en ons potentieel. En natuurlijk willen we graag een interactie met verantwoorde en onafhankelijke partners, met wie we samen kunnen worden om een eerlijke en democratische wereldorde op te bouwen die niet alleen onze veiligheid en voorspoed garandeert, maar die van ons allemaal.
Dank voor uw aandacht.
