Marketupdate

Tag: stimulering

  • “QE veroorzaakt de volgende zeepbel”

    Het onconventionele monetaire beleid leidt tot een gevaarlijke misallocatie van kapitaal. Het maskeert de onderliggende problemen in de wereldeconomie en leidt tot serieuze complicaties voor toekomstige economische groei, waarschuwt Aron Pataki, fondsbeheerder bij Newton, een boutique van BNY Mellon.

    Monetaire beleidsmakers maken de fout door de wereldeconomie als een machine te zien en te denken door er geld in te pompen aan de ene kant er consumptie aan de andere kant uitkomt, dat uiteindelijk leidt tot meer inkomen winst en dus economische groei. Maar volgens Pataki zijn de problemen in de wereldeconomie veel meer structureel dan cyclisch van aard.

    Beleidsmakers blazen volgende zeepbel

    Het onconventionele beleid kan enkele voordelen op de korte termijn opleveren, maar leidt uiteindelijk tot een onhoudbare verstoring van de markt. De extra vraag is niet meer dan naar voren getrokken toekomstige consumptie die met te veel schuld is gefinancierd. Dat is niet vol te houden, stelt Pataki. De fundamentals lopen niet in de pas met de kapitaalgroei en het monetaire beleid jaagt wel assetprijzen op, maar niet de economische groei. Beleidsmakers veroorzaken de volgende asset bubbel. QE leidt tot serieuze ongewilde consequenties in de markt. De huizenprijzen stijgen, waardoor de jongere generatie niet in staat is om deze markt te betreden. Het goedkope geld holt de rendementen voor pensioenfondsen uit, waardoor de dekkingsgraad achteruit loopt. Als de rendementen niet verbeteren zullen consumenten in de toekomst meer moeten sparen om hun levensstandaard na hun pensioneren op peil te houden. In die zin is een groot vraagteken te zetten bij de bewering van beleidsmakers, dat de markten aangeslingerd worden en normalisatie aanstaande is.

    QERisico en rendement verstoord door QE

    Daarnaast wijst Pataki erop dat door QE beleggers verder de yieldcurve op worden geduwd waardoor een gevaarlijke mismatch tussen risicovolle assets en de beleggers daarin ontstaat. Het is bijna onmogelijk te voorspellen waar dit op uitloopt. De groeiende leverage in het systeem veroorzaakt volatiliteit. Dit alles kan leiden tot toenemende wanbetaling in een wereld waarin centrale bankiers niet meer over de middelen beschikken om de economische problemen te bestrijden zoals net na de financiële crisis. De wereldwijde schuldenlast is de olifant in de porseleinkast, waarschuwt Pataki. Deze bijdrage is afkomstig van Newton. Lees meer in de kritische visie van Aron Pataki - fondsbeheerder bij Newton - op het monetaire beleid, getiteld ’A different view on unorthodox monetary policy’. Newton is een boutique van BNY Mellon.

  • ECB geïrriteerd over gebrek aan hervormingen

    De ECB is de laatste jaren uitgegroeid tot de crisisbestrijder bij uitstek, maar daar is de centrale bank helemaal niet blij mee. In een uitgebreid artikel in het Duitse Handelsblatt lezen we dat achter de deuren bij de centrale bank veel irritatie is over het gebrek aan daadkracht bij overheden en politiek leiders. Steeds weer moet de centrale bank ingrijpen bij een dreigende crisis, omdat overheden te weinig doen om de economie te hervormen.

    Was de ECB tien jaar geleden nog een instituut dat achter de schermen het monetaire beleid voor alle eurolanden uitzetten, vandaag de dag is haar rol geëvolueerd tot de crisisbestrijder die de brand moet blussen als ergens in de Eurozone banken in de problemen dreigen te komen en landen toegang tot de kapitaalmarkt dreigen kwijt te raken. En sinds vorig jaar heeft de ECB er ook nog de taak van Europees bankentoezicht bij gekregen…

    Kritiek

    "De kritische uitlatingen richting de ECB zijn soms moeilijk te verteren", zo vertelde ECB-econoom Peter Praet tijdens een conferentie van Goethe University's Center for Financial Studies. En daarbij richtte hij zich met name op Duitse economen, die de centrale bank ervan beschuldigen het geld waardeloos te maken met negatieve rente. Ook uit Nederland is er veel kritiek geweest op het beleid van de ECB, onder andere van (voormalig) centraal bankiers als Nout Wellink, Klaas Knot en Lex Hoogduin. Vrijwel unaniem zijn zij van mening dat de ECB te ver gaat met haar beleid van negatieve rente en het maandelijks opkopen van €80 miljard aan staatsobligaties.

    Dilemma: Moet ECB meer of minder doen?

    Dat het niet makkelijk is een monetair beleid voor te schrijven voor 19 verschillende economieën blijkt wel uit het feit dat de kritieken uit twee kanten komen. De één is van mening dat de ECB nu al veel te ver gaat, terwijl de ander zal zeggen dat de centrale bank juist onvoldoende doet en meer extreme maatregelen als helikoptergeld moet overwegen. Het is een spanningsveld waarin de centrale bank moeilijke keuzes moet maken en nooit de wens van iedereen kan vervullen. Ook ECB-bestuurslid Benoit Coeuré is niet te spreken over het feit dat heel veel maatregelen op het bord van de centrale bank worden gelegd. Hij verwijst naar de eindeloze nachten van Europees topoverleg in Brussel, waar overheden beslissingen moeten nemen en waar ook de ECB bij aanwezig is. Volgens Coeuré heeft de centrale bank daar niets te zoeken. In iedere crisissituatie wordt de ECB om hulp gevraagd, of het nou gaat om een bailout programma voor landen, noodleningen aan de Griekse bankensector of het uitspreken van steun voor de Griekse overheid. Dat zijn allemaal taken waar de centrale bank zich helemaal niet mee wil bemoeien, omdat het taken zijn die de politiek zou moeten beslissen.

    draghi

    ECB niet blij met rol als crisisbestrijder

    Limiet bereikt

    De ECB is zich er goed van doordrongen dat ze inmiddels opereert op het randje van haar mandaat. Het verlagen van de rente en het opkopen van staatsobligaties kan beschouwd worden als indirecte steun aan overheden, terwijl dat volgens de verdragen uitdrukkelijk verboden is. Op het hoogtepunt van de Europese schuldencrisis vroeg de markt een rente van 7% om voor tien jaar geld uit te lenen aan landen als Spanje, Italië en Portugal. Nu lenen deze landen, dankzij het ingrijpen van de ECB, bijna gratis. Ondertussen stapelen de staatsobligaties zich in hoog tempo op bij de centrale bank. Verschillende beleidsmakers bij de ECB zijn van mening dat de focus meer verlegd moet worden van de centrale bank terug naar overheden. Ze vinden dat landen van de eurozone meer moeten doen om hun begroting in orde te maken en dat ze meer structurele hervormingen moeten doorvoeren om de lastendruk voor bedrijven te verminderen. Alleen dan kan de economie van het Europese continent op de lange termijn blijven groeien.

    Fiscale stimulering?

    De ECB heeft met het verlagen van de rente en de lancering van het QE-programma tijd gekocht voor overheden om hervormingen door te voeren, maar het frustrerende is dat daarmee juist de noodzaak om te hervormen is weggevallen. De rente op staatsobligaties is nu zo laag dat landen zich niet meer zo druk maken over hun begrotingstekort en de staatsschuld. Paul Sheard, hoofdeconoom van kredietbeoordelaar Standard & Poor's, verklaarde tegenover het Duitse Handelsblatt dat de landen van de eurozone juist nu meer moeten doen aan fiscale stimulering, zodat er een minder zware last ligt op de schouders van de centrale bank.

  • Mecking en Hogervorst: “Neem de pijn van deflatie”

    Ingezonden door Elmer Hogervorst en Eric Mecking

    De Duitse filosoof Georg Hegel schreef dat de geschiedenis ons leert dat mensen niets leren van de geschiedenis. Hieraan moesten wij denken bij het lezen van ‘Helikoptergeld: een drastische oplossing voor als elke andere stimulans faalt’ (FD 22 maart 2016). Triest dat het FD een paginagroot artikel wijdt aan deze bizarre gedachte van Europese bestuurders. Helikoptergeld is flauwekul en slechts voer voor academici.

    In de praktijk gaat de afbouw van te hoge schulden gepaard met deflatie. We zijn nu niet bereid om de pijn daarvoor te nemen en hoe langer we dat uitstellen, des te harder de klap straks aankomt. Het is slechts een kwestie van tijd eer de deflatie toeslaat. Misschien heeft Hegel ongelijk en leren we wel, maar van onze eigen ervaringen, die we dan als norm nemen, vanuit de arrogante gedachte dat we slimmer zijn dan onze (voor)ouders.

    Mecking en Hogervorst zijn de auteurs van het boek ‘Deflatie in Aantocht’. Kort na het verschijnen van de negende druk van dit boek sprak Marketupdate met beide heren. Lees hier het artikel.

  • Issing: “Helikoptergeld is het failliet van het monetaire beleid”

    Toen Ben Bernanke een toespraak in 2002 sprak over ‘helikoptergeld’ om de economie te stimuleren werd dat nog beschouwd als een theoretische aangelegenheid. Maar ruim tien jaar later en een grote financiële crisis verder wordt dit paardenmiddel steeds vaker besproken als een serieuze mogelijkheid. Maar volgens voormalig ECB bestuurslid Otmar Issing is het de weg naar de financiële afgrond.

    In een toelichting voor een Duits persbureau uit Frankfurt zei hij onlangs nog dat helikoptergeld van de centrale bank – dat is rechtstreeks geld geven aan bedrijven en consumenten – beschouwd kan worden als het failliet van het monetaire en financiële beleid. Otmar Issing, die langdurig werkzaam was bij de Bundesbank en de ECB, waarschuwt dat het einde zoek is wanneer de ECB werkelijk overgaat tot deze vorm van monetaire verruiming.

    Helikoptergeld als laatste redmiddel?

    De roep om directe monetaire stimulering wordt steeds luider, omdat het huidige monetaire beleid van lage rentes en staatsobligaties opkopen onvoldoende resultaat oplevert in het stimuleren van de economie. Het wordt steeds duidelijker dat deze maatregelen ongunstige bijwerkingen hebben. Denk aan bubbelvorming in aandelen, obligaties en vastgoed, maar ook aan pensioenfondsen en verzekeraars die in de problemen komen door de lage rente.

    Door rechtstreeks geld te geven aan consumenten en bedrijven kan de consumptie worden aangejaagd, maar de ervaring uit de geschiedenis leert dat dit rampzalige consequenties kan hebben voor de waarde van het geld. Het aanzetten van de spreekwoordelijke geldpers heeft nog nooit rijkdom gebracht.

    Onlangs uitte Issing ook al scherpe kritiek op het ECB-beleid van negatieve rente.

    otmar-issing

    Otmar Issing ziet helikoptergeld als het failliet van het monetaire beleid

  • Deflatie in Eurozone, ondanks stimulering ECB

    Ondanks het stimuleringsprogramma van de ECB slaagt de centrale bank er niet in de inflatie naar de gewenste 2% te brengen. Sterker nog, in februari zakten de prijzen in de Eurozone met 0,2% op jaarbasis. Deflatie dus, terwijl de centrale bank nu al een jaar lang €60 miljard per maand in de markt pompt door middel van het opkopen van staatsobligaties.

    “Niet alleen de normale inflatie, maar ook de kerninflatie, is veel lager dan waar de ECB op rekende. Het is dus niet slechts de lage olieprijs, er is ook een breder probleem met tweede ronde effecten en en een zwakke vraag”, zo verklaarde analist Nick Kounis van de ABN Amro tegenover Bloomberg. “Dit geeft de centrale bank een extra zetje om meer agressieve monetaire stimulering aan te kondigen tijdens de ECB bijeenkomst in maart.”

    Centrale banken proberen met een nog ruimer monetair beleid de inflatie aan te jagen, maar hun pogingen worden teniet gedaan door de daling van de olieprijs. Daardoor zijn veel producten goedkoper te produceren en daalt het algemene prijsniveau. Maar ook de kerninflatie, waarin de prijsontwikkeling van voedsel en energie niet zijn meegenomen, blijft al enige tijd opvallend laag.

    Vraaguitval leidt tot deflatie

    Centrale banken als de ECB en de Bank of Japan proberen met quantitative easing de inflatie aan te jagen, maar tot op heden zonder succes. Zowel in Japan als in de Eurozone worstelt de centrale bank met een inflatie van bijna nul procent, die soms zelfs omslaat in een milde deflatie. Ondanks een zeer ruim monetair beleid met negatieve rente en het maandelijks opkopen van staatsobligaties weten beide centrale banken de kredietverlening nog niet op gang te brengen.

    Het grote probleem lijkt dus niet aanbod gedreven te zijn, maar juist vraag gedreven. Er is meer dan genoeg liquiditeit beschikbaar, maar er is simpelweg geen vraag naar. Bedrijven zijn door de onzekere economische situatie terughoudend met het doen van investeringen. Ze lenen nog wel geld, maar dat wordt in veel gevallen gebruikt om eigen aandelen terug te kopen. Consumenten willen door de lage rente nog wel geld lenen, maar worden vaak tegengehouden omdat banken minder risico willen nemen. Ze verstrekken niet meer zo makkelijk een hypotheek als voor de crisis.

    inflation-eurozone

    Deflatie in de Eurozone, kunnen we meer stimulering van de ECB verwachten? (Grafiek via Bloomberg)

    Meer stimulering?

    Het is dus maar de vraag of meer stimulering gaat helpen. Het opkopen van staatsobligaties heeft zowel in Japan als in de Eurozone nog niet het gewenste effect gehad. Sterker nog, door staatsobligaties uit de markt te halen wordt het tekort aan kwalitatief goed onderpand alleen maar groter gemaakt! Vandaar dat verschillende landen tegen een negatieve rente kunnen lenen en dat u steeds minder rente over uw spaargeld krijgt…

    De ECB kan de effectiviteit van haar stimuleringsprogramma veel groter maken als ze ook slechte leningen van banken opkoopt. In landen als Italië, Spanje, Portugal en Griekenland stijgt het percentage slechte leningen in rap tempo. Dat maakt banken erg terughoudend bij het verstrekken van nieuwe leningen. Door deze slechte leningen over te nemen zullen banken gemakkelijker kredieten verstrekken. Het nadeel van deze aanpak is dat de ECB veel meer risicovolle leningen op haar balans krijgt en dat het ‘moral hazard’ bij de bankensector in de hand werkt.

    Een alternatief dat steeds vaker geopperd wordt is ‘QE for the people’, waarbij de centrale bank rechtstreeks geld overmaakt naar de burgers. Zij kunnen het geld naar eigen inzicht gebruiken om schulden af te lossen of te consumeren, een directe vorm van stimulering die waarschijnlijk veel sneller leidt tot een stijging van het prijspeil.

    In maart komt de ECB weer bijeen om het monetaire beleid te bespreken. Met het uitblijven van een hogere inflatie is de kans groot dat de centrale bank besluit meer van hetzelfde te doen, bijvoorbeeld door het maandelijkse bedrag te verhogen van €60 miljard naar €80 of €90 miljard per maand.

  • Schauble: “Stop met monetaire en fiscale stimulering”

    Schauble: “Stop met monetaire en fiscale stimulering”

    De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schauble heeft gezegd dat alle landen zich moeten weerhouden van meer monetaire en fiscale stimulering. Daarmee leggen landen volgens Schauble namelijk het fundament voor een nieuwe crisis. Het ruime monetaire beleid en de met schulden gefinancierde fiscale stimulering door overheden heeft volgens de Duitse minister amper economische groei opgeleverd, terwijl de schuldniveaus op publiek en privaat niveau volgens hem nu al te hoog zijn.

    “Zowel het fiscale als monetaire beleid heeft haar limiet bereikt. Als je wilt dat de reële economie groeit, dan kun je gewoon niet om hervormingen heen. Praten over meer stimuleringsmaatregelen is slechts een afleiding van de werkelijke taak die voor ons ligt. We kunnen daarom geen goedkeuring geven aan een nieuw fiscaal stimuleringsprogramma binnen de G20, zoals sommige landen hebben voorgesteld.”

    Schuld gedreven economische groei

    Volgens Schauble veroorzaakt de schuld gedreven economische groei nieuwe bubbels en lokt het excessieve risico’s uit, waarmee een zombie-economie gecreëerd wordt. Daarmee doelt hij waarschijnlijk op het voorbeeld van Japan, dat al decennia worstelt met een extreem hoge schuldenlast, een lagere rente en amper economische groei. Duitsland probeert zelf het goede voorbeeld te geven, door het begrotingstekort terug te brengen naar nul procent.

    De Duitse minister van Financiën sprak tijdens een conferentie van het Institute of International Finance in Shanghai, dat tegelijk met een G20 topoverleg gehouden werd. Hij kreeg bijval van Mark Carney, gouverneur van de Canadese centrale bank. Hij zei dat er naast de fiscale en monetaire stimulering in de ontwikkelde economieën te weinig gedaan is om structurele hervormingen door te voeren.

    schauble

    Schauble gelooft niet in meer stimulering

  • Bank of Japan bezit meeste staatsobligaties

    De meeste staatsobligaties van de Japanse overheid staan inmiddels op de balans van hun eigen centrale bank, zo meldt Bloomberg. Eind september beschikte de centrale bank over 315 biljoen yen (omgerekend €2,4 biljoen) aan langlopend schuldpapier, iets meer dan 30% van de totale Japanse staatsschuld. Dat was voor het eerst meer dan de hoeveelheid staatsobligaties in handen van financiële instellingen, die gezamenlijk 28,4 procent van het schuldpapier bezitten.

    De Bank of Japan koopt al sinds maart 2013 onafgebroken staatsobligaties als onderdeel van een stimuleringsprogramma dat erop gericht is de inflatie aan te jagen. Tot op heden met weinig succes, want mede door de daling van de olieprijs zakte de inflatie de afgelopen maanden weer terug naar nul procent. Een rondvraag door Bloomberg leert dat weinig economen er vertrouwen in hebben dat de inflatie binnen afzienbare tijd weer naar de gewenste 2% gaat.

    japan-qe-bondholdings

    Meeste staatsobligaties in handen van Japanse centrale bank (Bron: Bloomberg)

    Weinig liquiditeit

    Omdat de Japanse centrale bank steeds meer staatsobligaties opkoopt is er een kunstmatige schaarste aan kwalitatief goed schuldpapier ontstaan. Beleggers die hun vermogen tijdelijk willen parkeren doen dat graag in staatsleningen, maar het aanbod daarvan wordt steeds kleiner. Uit een recente peiling van de Bank of Japan kwam naar voren dat een kwart van de obligatiehandelaren ontevreden is over de beperkte liquiditeit van deze veilige haven.

    Ondanks deze kritiek blijft de gouverneur van de centrale bank, Haruhiko Kuroda, van mening dat zijn beleid werkt. Dat leest hij af aan het feit dat vermogensbeheerders het aandeel staatsobligaties in hun portefeuille afbouwen ten gunste van andere beleggingen, terwijl de rente op de staatsleningen laag blijft.

    Geen limieten

    Volgens gouverneur Kuroda zijn er geen limieten op het gebied van monetaire verruiming. De centrale bank blijft evenveel staatsleningen opkopen, maar zal zich voortaan richten op schuldpapier met een looptijd van 7 tot 12 jaar (in plaats van 7 tot 10 jaar). Staatsleningen met een looptijd tot vijf jaar worden al tegen een negatieve rente verhandeld als gevolg van het QE-programma. Om voor tien jaar geld uit te lenen aan Japan moet je als belegger vandaag de dag genoegen nemen met 0,27% rente. Zwitserland is het enige land ter wereld dat momenteel goedkoper leent dan Japan.

    ‘Japan scenario’

    Ondanks alle stimulering zijn de meeste economen zijn er niet van overtuigd dat de Bank of Japan haar inflatiedoelstelling van twee procent zal halen, zo bleek uit een rondvraag van Bloomberg. Japan wordt vaak als een voorbeeld gezien voor de rest van de Westerse wereld, omdat het land net als veel Westerse landen kampt met een extreem hoge schuldenlast en een zwakke economische groei. Het is onvermijdelijk dat Japan vroeg of laat haar schulden zal moeten wegstrepen. Dat kan bijvoorbeeld door alle schuldverplichtingen aan haar eigen centrale bank door te strepen. Is dat ook een toekomstscenario voor Europa en de Verenigde Staten? Lees meer:

  • Grote meerderheid ECB wil geen uitbreiding QE-programma

    De overgrote meerderheid van de Raad van Bestuur van de ECB wilde het stimuleringsprogramma niet uitbreiden, dat zei Yves Mersch van de ECB afgelopen woensdag tijdens een diner met journalisten. Het besluit om langer door te gaan met het opkopen van staatsobligaties en de opbrengst van afgeloste staatsobligaties opnieuw in schuldpapier te beleggen brengt volgens Mersch al honderden miljarden euro’s extra in de economie.

    “De overgrote meerderheid van de Raad van Bestuur is van mening dat de maatregelen gepast zijn en dat er niet meer [stimulering] nodig is om ons doel te bereiken”, zo verklaarde Mersch tijdens het diner waar Reuters bij aanwezig was. Het besluit om afgeloste staatsobligaties opnieuw te beleggen en het totaal aan obligaties op de balans van de ECB na 2017 gelijk te houden geeft in de eerste twee jaar na het stimuleringsprogramma al een extra impuls van €320 miljard.

    De financiële markten, die afgelopen donderdag teleurgesteld waren over het uitblijven van nog meer stimulering, moeten er rekening mee houden dat er voorlopig ook geen verdere uitbreiding komt van het QE-programma. Het overgrote deel van de Raad van Bestuur, dat bestaat uit de zes directieleden en de presidenten van alle 19 centrale banken uit het eurogebied, is namelijk sceptisch over een verdere uitbreiding van het stimuleringsprogramma. "Wat vaak compleet onderschat wordt is het feit dat de ECB een collectief bestuursorgaan is", zo verklaarde Mersch. Dat betekent dat er voor een uitbreiding van het stimuleringsprogramma draagvlak moet zijn bij de meerderheid van de centrale banken in de eurozone. Sinds het rentebesluit van afgelopen donderdag is de wisselkoers van de euro met meer dan vier cent gestegen tot bijna $1,10. Lees ook:

    yves-mersch

    Yves Mersch verwacht geen verdere uitbreiding QE-programma ECB

  • ECB verlengt stimuleringsprogramma tot maart 2017

    De ECB verlengt het stimuleringsprogramma tot en met maart 2017 en handhaaft het tempo van €60 miljard per maand. Dat betekent dat de centrale bank over de gehele looptijd van het programma voor €1.500 miljard aan obligaties op haar balans zal zetten (25 maanden), in plaats van de €1.140 miljard van het oorspronkelijke stimuleringsprogramma (19 maanden).

    Ook heeft de centrale bank besloten dat het opkopen van schuldpapier niet meer beperkt blijft tot staatsobligaties, maar dat er voortaan ook obligaties van regionale en lokale overheden gekocht zullen worden. Draghi liet in zijn verklaring weten dat al deze obligaties nog een lange tijd op de balans van de centrale bank zullen blijven staan.

    Depositorente omlaag

    Naast het verlengen van het stimuleringsprogramma werd ook de depositorente aangepast, van -0,2% naar -0,3%. Daardoor wordt het voor banken duurder reserves aan te houden bij de ECB. Deze maatregel zal de spaarrente waarschijnlijk nog verder onder druk zetten, omdat banken de kosten doorbereken aan de spaarders.

    Draghi zegt meer economische groei te zien als gevolg van een hogere consumptie. Voor dit jaar voorziet de centrale bank een groei van 1,5% en voor volgend jaar een groei van 1,7%. In 2017 zal de economie met 1,9% groeien, zo verwacht de centrale bank.

    Euro schiet omhoog

    Volgens Teunis Brosens van de ING zijn de financiële markten teleurgesteld door het rentebesluit van de ECB. De markt had een verdere uitbreiding van het stimuleringsprogramma en een grotere rentestap verwacht. Omdat de verwachting zo hoog waren gingen veel beleggers short op de euro. Nu blijkt dat Draghi minder ingrijpende maatregelen neemt kopen beleggers weer posities in de euro terug. De wisselkoers van de munt schoot in korte tijd omhoog van $1,05 naar $1,08. De stijging van de euro zorgt voor een scherpe daling van de goudprijs in euro's. op het moment van schrijven staat de prijs van een kilo goud 1,8% lager op €31.402 en €976,70 per troy ounce. Ook de Europese aandelenmarkten gingen omlaag door de stijgende euro. Op het moment van schrijven staat de AEX bijna 2% lager op 458,8 punten, terwijl de Duitse DAX ongeveer 3% lager staat op 10.851 punten.

    euro-rising

    Euro schiet omhoog na rentebesluit ECB

     

  • Economen pleiten voor directe stimulering ECB

    Met de persconferentie van de ECB in het vooruitzicht heeft een groep van in totaal 65 Europese economen een radicaal voorstel ingediend om het monetaire beleid van de centrale bank volledig om te gooien. Ze zijn van mening dat het huidige stimuleringsprogramma van de ECB niet effectief en op termijn zelfs schadelijk is. In plaats van staatsobligaties op te kopen, waardoor de rente daalt en er nieuwe bubbels ontstaan in aandelen, obligaties en vastgoed pleiten de economen, waaronder bekende namen als Steve Keen en David Graeber, ervoor direct geld aan de mensen te geven.

    Volgens de initiatiefnemers van de beweging ‘QE for the People’ levert het huidige monetaire beleid van de Europese Centrale Bank onder leiding van Draghi onvoldoende succes op in het aanjagen van de economie. Ook is het stimuleringsprogramma oneerlijk, omdat de veroorzaakte prijsstijging van financiële activa vooral ten goede komt aan vermogende mensen die al veel bezittingen hebben. Voor de kleine spaarder die geen aandelen of obligaties heeft brengt het stimuleringsprogramma juist nadelen met zich mee, zoals een aanhoudende daling van de spaarrente en daling van de koopkracht door de waardedaling van de euro op de valutamarkt.

    QE for the People

    In plaats van nog meer staatsobligaties te kopen en de rente nog verder omlaag te drukken zou de ECB een meer directe vorm van stimulering moeten toepassen, zo denken de 65 economen die hun handtekening onder het initiatief zetten. De eerste optie is dat de ECB publieke investeringen gaat financieren, omdat dat direct werkgelegenheid en geld oplevert voor de bevolking. Een tweede optie is om iedereen in de Eurozone letterlijk geld te geven, wat economen ook wel 'helicopter money' noemen. Door alle inwoners van de Eurozone geld te geven kunnen ze hun schuldenlast verlichten en meer consumeren. Zo kan in één klap een einde gemaakt worden aan de deflatoire druk waar Europese landen door het opgeven van hun monetaire soevereiniteit onder gebukt gaan. In plaats van ruim €1.100 miljard aan staatsobligaties te kopen zou de ECB ook omgerekend ruim €3.000 aan iedereen kunnen geven.

    Spelen met vuur

    Het plan om direct geld aan de mensen te geven is bij nader inzien helemaal niet zo verkeerd. Als je iedereen verplicht om met het geld eerst bestaande schulden af te lossen, dan komt slechts een klein deel van het geld daadwerkelijk in de economie terecht. Je slaat twee vliegen in één klap, want tegelijkertijd verlaag je de collectieve schuldenlast en verhoog je de consumptieve bestedingen en investeringen. Dat laatste zorgt voor meer economische activiteit en de inflatie waar de ECB zo naar streeft. Maar waarom doen we dat dan niet meteen? Het gevaar is dat de maatregel in eerste instantie zo goed werkt dat politici en centrale banken geneigd zullen zijn nog meer geld aan de mensen te geven. Men heeft dan weliswaar meer te besteden, maar tegelijkertijd zet je het vertrouwen in de munt op het spel. Uit de geschiedenisboekjes weten we dat deze vorm van stimulering vaak de snelste weg is naar hyperinflatie. We zijn benieuwd hoe onze lezers denken over dit plan van 'QE for the People'. Is dit inderdaad effectiever dan het huidige opkoopprogramma van de ECB? Of is deze directe vorm van monetaire stimulering inderdaad te vergelijken met het spelen met vuur? Lees ook:

  • “Bank of Japan moet extra monetaire stimulering toepassen”

    Een belangrijke adviseur van de Japanse regering heeft dinsdag gezegd dat de Bank of Japan aanvullende monetaire stimulering moet overwegen als de Japanse yen verder in waarde stijgt. Als de Japanse valuta teveel in waarde stijgt worden alle inspanningen om de munt goedkoper te maken weer teniet gedaan. Het ‘Abenomics’ stimuleringsprogramma is gebaseerd op een actief wisselkoersbeleid, waarbij de goedkope munt de export moet aanjagen.

    “Japan hoeft niet te reageren op iedere verandering in de aandelenkoersen, maar als de onrust een waardestijging van de yen tot gevolg heeft, dan moet ze overwegen monetaire stimuleringsmaatregelen te nemen”, zo verklaarde hoogleraar Koichi Hamada van de Yale University tegenover de Wall Street Journal.

    japan-monetary-base

    Monetaire basis Japan is explosief gestegen sinds ‘Abenomics’