Steeds meer Amerikanen leven ‘van loonstrookje naar loonstrookje’. De volgende infographic laat zien dat 44% van de Amerikanen onvoldoende financiële buffer heeft om drie maanden zonder inkomen rond te komen. Stijgende prijzen en een daling van het gemiddelde inkomen van huishoudens zorgt voor steeds meer financiële nood. De helft van alle Amerikanen heeft minder dan $800 opzij gezet voor noodgevallen en een kwart houdt zelfs minder dan $100 achter de hand. Hoewel de crisis heeft aangetoond dat het verstandig is om wat meer te sparen doen veel Amerikanen dat niet. Het gemiddelde percentage van het inkomen dat gespaard wordt bleef de afgelopen drie jaar onveranderd. De inkomensongelijkheid van de VS is vergelijkbaar met die van veel ontwikkelingslanden.
Staat de bubbel van studentenleningen in de VS op barsten? Van alle 27 miljoen leningen die de Amerikaanse regering aan studenten verstrekt heeft zijn er al 2,1 miljoen in een staat van wanbetaling, ruim 7,5%. Daarnaast zijn er ook nog 5 miljoen studentenleningen waar de terugbetalingstermijn voor is aangepast (18% van het totaal). Dat zijn leningen van studenten die weer aan een studie begonnen zijn of die door werkloosheid of andere problemen niet terug kunnen betalen.
Van alle studentenleningen die de Amerikaanse overheid verstrekt heeft worden er momenteel 10,8 miljoen afgelost. Dat is een kleine 40% van het totaal aantal verstrekte leningen. Het is te hopen dat de Amerikaanse economie weer aantrekt, zodat de studenten die nu nog aan het studeren zijn straks een baan kunnen vinden waarmee ze de schulden kunnen aflossen. In maart schreven we al over het toenemend aantal wanbetalingen op studentenleningen. Amerikaanse banken hebben eerder dit jaar al $3 miljard afgeschreven op de portefeuille van studentenleningen.
De VS moet haar handelsbeperking op high-tech export naar China versoepelen. Door de export van high-tech naar China te beperken doet de VS vooral zichzelf tekort, zo verklaarden experts tegenover The China Post. Door de export van high-tech naar China toe te staan kan Amerika haar handelsbalans meer in evenwicht brengen. Tegelijkertijd kan het een impuls geven aan de Amerikaanse economie.
In 2012 exporteerde de Verenigde Staten $109 miljard aan goederen en diensten richting China, waarmee China de derde grootste afzetmarkt is voor de Amerikaanse economie. Toch heeft Amerika terrein verloren aan andere handelspartners van China, zoals de Europese Unie, Japan en Zuid-Korea. Leverden de Verenigde Staten in 2000 nog 10% van de totale Chinese import, in 2012 was dat aandeel gezakt naar 7%.
Exportbeperking
Die daling van 10% naar 7% is volgens experts te verklaren door een exportbeperking. “De Verenigde Staten zijn zeer concurrerend met high-tech producten, maar die willen ze niet exporteren naar China. Als gevolg daarvan haalt China haar high-tech producten nu ergens anders vandaan, bijvoorbeeld uit de Europese Unie of uit Zuid-Korea”, zo vertelt Wang Jun van het China Center for International Economic Exchanges.
“De VS moet soepeler zijn tegenover China. Het versoepelen van de handelsbeperking zal niet alleen de handel tussen beide landen balanceren, ook zal het de Amerikaanse economie een stimulans geven”, aldus Jun. De VS belemmert haar export naar China, terwijl China omgekeerd steeds meer export realiseert naar de VS. Dat leverde in 2012 een handelsoverschot op van $218,92 miljard, een stijging van 8,5% ten opzichte van het jaar daarvoor.
Kansen
Volgens het State Council Development Research Center kan de VS in 2015 weer een marktaandeel van 10% van de totale Chinese import voor haar rekening nemen. De Chinese economie groeit nog steeds en biedt de VS nieuwe kansen. In het rapport staat het volgende: “Omdat de economie en de middenklasse van China blijft groeien zal China een belangrijke rol spelen als exportmarkt voor tal van Amerikaanse goederen.”
Volgens Long Guoqiang van het State Council Development Research Center kan een toename van de export richting China het economische herstel in de VS een duwtje in de rug geven. “China is niet alleen een belangrijke afzetmarkt voor de VS, het is ook de markt die het snelst groeit”.
Vrijhandelszone
Guoqiang pleit voor een vrijhandelsverdrag tussen China en de Verenigde Staten: “Als de VS echt wil profiteren van de Chinese markt, dan is het een strategische beslissing om een vrijhandelszone op te zetten”. Amerikaanse bedrijven moeten ook kijken naar de mogelijkheden in de snel groeiende Chinese economie, zo verklaart Charlie Welsh tegenover de China Post. Welsh is redacteur van XportReporter, een online magazine over de exportmarkt. Welsh is van mening dat de VS kansen laat liggen in de handel met China. Vooral Amerikaanse bedrijven die zich op de Chinese middenklasse richten worden weggedrukt door de meer ambitieuze concurrenten uit Europa, Japan en andere landen.
Volgens Welsh moeten de Amerikanen vooral zichzelf de zwakke economische groei na de crisis aanrekenen:
“Amerikaanse bedrijven blijven een statistische uitzondering, omdat ze anders dan andere ontwikkelde economieën weinig op de buitenlandse markten inspelen. Ze zien afzetmarkten in het buitenland niet als een substituut voor de afnemende groei op de binnenlandse afzetmarkt. Dat is de reden waarom het Amerikaanse aandeel van de totale Chinese import is teruggelopen van 10% in het jaar 2000 naar 7% nu.”
De goudprijs steeg vanmiddag na publicatie van het banencijfer in de VS. Er kwamen in juli 162.000 banen bij, maar dat was minder dan waar de financiële markten op gehoopt hadden. Ook was dit het slechtste banencijfer in vier maanden tijd. Uit een peiling die Bloomberg hield onder 93 analisten kwam naar voren dat men rekende op 188.000 nieuwe banen, veel meer dan het zojuist gepubliceerde cijfer.
Niet alleen viel de banengroei tegen, ook waren werknemers in juli minder uren aan het werk dan in juni. Voor het eerst sinds oktober zakte ook het gemiddelde uurloon van werkend Amerika. Veel werkgevers verwachten dat ze de extra vraag met de huidige bezetting kunnen opvangen. Een hoger consumentenvertrouwen en stijgende autoverkopen in de VS hebben in juli niet gezorgd voor het optimisme waar analisten op rekenden. De meeste banen werden toegevoegd in de retail sector (47.000) en in de professionele en zakelijke dienstverlening (36.000). In de bouwsector gingen 6.000 banen verloren in juli.
Werkloosheid zakt naar 7,4%
Ondanks een tegenvallend banencijfer ging de werkloosheid met 0,1 procentpunt omlaag naar 7,4%. Dat is het laagste niveau sinds december 2008, zo schrijft Marketwatch in een update. De daling van het werkloosheidspercentage is het gevolg van een toenemend aantal ontmoedigde werkzoekenden. Amerikanen die langer dan een bepaalde periode niet actief naar een baan hebben gezocht worden niet meer meegerekend als ‘werkzoekend’. Daardoor telt de VS inmiddels 89.957.000 werklozen die ‘buiten de statistieken vallen’, bijna een record! Onthoudt dat de VS ongeveer 310 miljoen inwoners telt. Dan is een aantal van ~90 miljoen werkzoekenden die niet worden meegeteld wel heel erg veel!
Een andere manier om de werkloosheid te berekenen is de participatiegraad, die meet het percentage van de beroepsgeschikte bevolking met een baan. Dat percentage zakte uiteraard, van 63,5% in juni naar 63,4% in de afgelopen maand.
Goudprijs omhoog
Door het teleurstellende banencijfer steeg de goudprijs van $1.283 naar $1317 per troy ounce (+2,54%). De zilverprijs steeg van $19,40 naar $20,25 per troy ounce (+4,38%). Eerder op de dag gingen de prijzen van zowel goud als zilver nog omlaag door goede conjuctuurcijfers uit de VS.
Goudprijs stijgt door teleurstellend banencijfer VS (Bron: Goudstandaard)
Steeds meer Amerikanen besluiten een huis te huren, zo blijkt uit de laatste cijfers van het Amerikaanse Census Bureau. Al sinds 2004 daalt het percentage Amerikanen met een eigen huis gestaag, van ruim 69% op de top in 2004 tot slechts 65% nu. Vier procent lijkt niet veel, maar het gaat nog steeds om miljoenen huishoudens. Opvallend is dat er in de statistieken ook een correctie voor seizoensinvloeden is gemaakt (wat zou dat betekenen?). Hoe dan ook, gecorrigeerd voor dit soort invloeden zakte het percentage Amerikanen met een koophuis naar het laagste niveau sinds 1995.
Huur stijgt
Een lager percentage kopers betekent meer huurder en dat betekent weer hogere huurprijzen. De laatste cijfers laten zien dat die opnieuw zijn gestegen, tot een mediaan van $735 per maand. Dat is een nieuw all-time high, zoals de tweede grafiek hieronder laat zien. Deze ontwikkeling is slecht nieuws voor al die Amerikanen die van een relatief klein inkomen rond moeten komen, zoals de werknemers van fastfood ketens. De tijd waarin men overwaarde op woning kon ‘sparen’ is nu echt voorbij.
Met een stijgende huur is ook een stijging van het inkomen wenselijk. Helaas vindt er maar weinig inflatiecorrectie plaats in de VS. Na correctie voor de officiële inflatie stijgen de lonen bijna niet meer (zie derde grafiek). Wanneer men rekent met een hogere inflatie, bijvoorbeeld die van Shadowstats, komt men tot de conclusie dat het reële inkomen al jaren aan het dalen is. Onderstaande grafieken komen van Zero Hegde.
Steeds minder Amerikanen hebben een eigen woning (Bron: Zero Hedge)
De gemiddelde huur per maand is gestegen naar een record van $735 (Bron: Zero Hedge)
Ondertussen dalen inkomens, gecorrigeerd voor de werkelijke inflatie (Bron: Zero Hedge)
Werknemers van de fastfoodrestaurants McDonald’s, Burger King en Wendy’s in New York hebben gisteren het werk neergelegd. ze gingen de straat op om een hoger salaris te eisen. Ook willen ze de mogelijkheid krijgen om vakbonden te organiseren. In de Amerikaanse fastfoodsector werken veel mensen voor een minimumloon van $7,25 per uur. Dat terwijl de arbeidsomstandigheden relatief zwaar zijn. Er is weinig tijd voor pauze en de werkomgeving is warm en lawaaiig.
Honderden werknemers gingen maandag de straat op om meer dan een verdubbeling van het uurloon te eisen, namelijk $15 per uur. Werknemers van fastfoodrestaurants kunnen zich niet verenigen via vakbonden, maar dankzij social media weten ze elkaar snel toch snel te vinden. Er werd vorig jaar al een nieuwe ‘Fast Food Forward’ campagne opgestart die de belangen van de werknemers in de fastfoodsector behartigt.
‘Working poor’
Steeds meer werkende Amerikanen hebben moeite om rond te komen, omdat hun inkomen niet voldoende stijgt om de kosten van levensonderhoud te dekken. Prijzen van voedsel en brandstof stijgen, maar ook de huur stijgt weer. Volgens vertegenwoordiger Jerrold Nadler van de Democraten is het onacceptabel dat mensen die werkzaam zijn in de fastfoodketen (goed voor een jaarlijkse omzet van $200 miljard) nog afhankelijk zijn van voedselbonnen en Medicaid om financieel de eindjes aan elkaar te binden.
Een andere werknemer zegt het financieel zo slecht te hebben dat ze niet eens alle menu’s kan betalen in het fastfoodrestaurant waar ze werkt. De stakingen weerspiegelen niet alleen misstanden in deze specifieke sector, maar ook een veel groter probleem van Amerika. Door de inflatie stijgen de kosten van levensonderhoud, maar door de slechte arbeidsmarkt hebben werknemers maar weinig onderhandelingsruimte om een hoger salaris af te dwingen.
Vier op de vijf volwassen Amerikanen zegt wel eens een periode in armoede te hebben geleefd. Dat blijkt uit een onderzoek van Associated Press (AP) onder een doorsnede van de Amerikaanse bevolking. De onderzoekers concluderen dat de VS, als gevolg van de economische globalisering, veel goedbetaalde banen in de industrie is kwijtgeraakt. Mede daardoor is de inkomensongelijkheid toegenomen.
Vooral onder de blanke Amerikanen wordt de economische crisis steeds meer gevoeld, zo concluderen onderzoekers van de Washington University. Het pessimisme onder deze groep ten aanzien van de economische vooruitzichten is sinds 1987 niet meer zo groot geweest als nu. Uit de laatste peiling van AP-GfK kwam naar voren dat 63% van de blanke Amerikanen de economische situatie slecht noemt.
AP geeft het voorbeeld van een Amerikaanse vrouw die wat bijverdient met een groente- en fruitwagen. Het levert haar maar weinig geld op, want ze is nog steeds voor het grootste gedeelte van haar in komen afhankelijk van een uitkering. Ze zegt dat er maar weinig banen te vinden zijn en dat deze ook niet veel inkomsten opleveren.
Allemaal even arm
Dat de economische crisis ook steeds meer blanke Amerikanen treft blijkt ook uit de cijfers. Hoewel de armoede onder etnische minderheden nog steeds relatief groot is wordt het verschil met de blanke Amerikanen steeds kleiner. Sinds 1970 is het verschil in welvaart tussen deze twee groepen substantieel verslechterd. Uit de cijfers blijkt dat 76% van de blanke Amerikanen ergens in hun werkende leven ‘economische onzekerheid’ hebben gekend. Economische onzekerheid wordt beschreven als een periode van minstens één jaar waarin men [1] afhankelijk is geweest van een uitkering of voedselbonnen, of [2] een inkomen had lager op 150% of minder van de armoedegrens of [3] een periode werkloos is geweest. Voor de totale Amerikaanse bevolking ligt dit percentage op 79%. Meer dan 19 miljoen blanke Amerikanen vallen onder de armoedegrens van $23.021 per jaar voor een gezin van vier.
De kans om in armoede te belanden is substantieel toegenomen, zo blijkt uit het onderzoek van AP. Tussen 1969-1989 had de leeftijdscategorie van 35 tot 55 jaar een kans van 17% om een fase van armoede mee te maken. Voor de periode van 1989-2009 is dat toegenomen tot 23%. Voor Amerikanen in de leeftijdscategorie 45 tot 55 jaar is de kans op armoede gestegen van 11,8 (1969-1989) naar 17,7 (1989-2009) procent.
Dat de armoede in Amerika toeneemt is een zorgelijke ontwikkeling. Voorheen was de armoede onder blanke Amerikanen relatief klein, maar de crisis maakt inmiddels geen onderscheid meer. AP schrijft dat er voor het eerst sinds 1975 meer blanke dan zwarte alleenstaande moeders onder de armoedegrens leven. De armoede in gezinnen en woonwijken heeft een negatieve invloed op de jongste generatie. De kans dat ze op jonge leeftijd school verlaten of kinderen krijgen wordt steeds groter, zo concluderen de onderzoekers.
Kans op een periode van economische onzekerheid groeit met leeftijd, aldus het AP
MarketWatch wijst erop dat de vakantiedagen rond Pasen de cijfers van de nieuwe uitkeringsaanvragen kunnen vertroebelen, maar dat dit effect begin mei weer uit de statistieken verdwijnt. Het Amerikaanse “Department of Labor”, dat de cijfers iedere week publiceert, zegt dat er geen ongebruikelijke factoren meespeelden in de cijfers. De daling suggereert volgens het onderzoeksbureau een verbetering in de arbeidsmarkt, die zichtbaar begint te worden in een daling van het aantal ontslagen. Toch moet daarbij gezegd worden dat de uitkeringsaanvragen een minder sterke indicator zijn voor de gezondheid van de arbeidsmarkt dan de banengroei. Woensdag kwam het ADP al met een slecht banencijfer en vrijdag komt het definitieve cijfer van de overheid.
Het 4-wekelijkse gemiddelde van de nieuwe uitkeringsaanvragen, een cijfer dat minder volatiel is, zakte afgelopen week met 16.000 aanvragen naar een totaal van 342.250. Om de cijfers in perspectief te plaatsen hebben we naast de laatste uitkeringsaanvragen ook de ontwikkeling van de participatiegraad (het percentage van de beroepsbevolking met een baan) en het aantal niet-werkzoekende Amerikanen (not in labor force) ook meegenomen. Deze cijfers, afkomstig van de St. Louis Fed, wijzen nog niet op een herstel van de Amerikaanse economie.
Uitkeringsaanvragen dalen naar laagste punt sinds 2008…
… maar de participatiegraad staat op het laagste percentage in meer dan dertig jaar….
… en het aantal Amerikanen dat niet meer wordt meegeteld op de arbeidsmarkt was nog nooit zo groot
De macro-economische indicatoren in de VS staan momenteel op het laagste niveau in zeven maanden tijd, maar de S&P 500 index staat ruim 10% hoger dan toen. De index van 500 grote Amerikaanse bedrijven breekt nieuwe records en is op het moment van schrijven nog maar een neuslengte verwijderd van de 1600 punten.
Macro-economische indicatoren negatief, maar aandelenmarkt is positief (Bron: Zero Hedge)
Door een versoepeling van de kredietvoorwaarden en een daling van de rente konden steeds meer mensen geld voor een huis. Als gevolg daarvan steeg het percentage Amerikanen met een koopwoning tussen 1994 en 2005 van minder dan 64 naar meer dan 69 procent. De schuldgedreven vastgoedbubbel bleek niet houdbaar toen de Federal Reserve de rente in twee jaar tijd stapsgewijs verhoogde van 1% naar 5%.
Vooral de Amerikanen met lage inkomens kwamen in de problemen door de stijgende maandlasten. Steeds meer Amerikanen konden of wilden de hypotheek niet langer betalen en leverden de sleutels van hun huis bij de bank in. Een tragedie die vooral de lagere inkomensgroepen veel schade heeft toegebracht.
In 2002 hield toenmalige president George W. Bush nog een vurig pleidooi voor meer huizenbezit, met name onder huishoudens met een laag inkomen. Bush zorgde ervoor dat de regels versoepeld werden en dat Fannie Mae en Freddie Mac kredieten verstrekten aan hypotheekgevers die de lasten eigenlijk niet konden dragen. Onderaan dit artikel staat de audio-opname die RTL-Z jaren
Stijgende huren
De lagere huizenprijzen trekken op dit moment vooral investeerders aan, die verschillende woningen tegelijk opkopen met als doel deze te verhuren. De groeiende vraag naar huurwoningen in de VS heeft een prijsopdrijvend effect gehad op de huren, zoals de twee grafiek laat zien. De derde grafiek toont aan dat ook de prijzen van leegstaande woningen weer langzaam aan het stijgen zijn.
Percentage Amerikanen met eigen woning weer terug op het niveau van 1995 (Bron: Zero Hedge)
Huren stijgen, prijzen van leegstaande woningen zitten ook weer in de lift (Bron: Zero Hedge)
George Bush wil woningbezit stimuleren (oktober 2002)
Onderstaande grafiek laat zien hoe de rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar zich door de jaren heen ontwikkeld heeft. De grafiek gaat terug tot het jaar 1790 en bevat dus meer dan 220 jaar aan data. De grafiek laat zien dat de rente na de ontkoppeling van de dollar aan goud sterk begon te stijgen, om vanaf 1980 weer de weg naar beneden in te zetten. De rente staat inmiddels historisch laag. Hoe ver kunnen we nog zakken?
Amerikaanse staatsobligaties hebben vanaf 1980 een uitstekend rendement laten zien, omdat de rente op de 10-jaars ‘Treasuries’ toen in een dalende trend terecht kwam. Sinds het uitbreken van de financiele crisis is de rente verder weggezakt tot niveaus die we nog niet eerder gezien hebben. De vlucht in de vermeende veiligheid van de Amerikaanse dollar, gecombineerd met de geldpers van de Federal Reserve, heeft de rente naar een ongekend laag niveau gebracht.
Op het moment van schrijven staat de rente op 1,7%, een percentage dat we ten tijde van de Tweede Wereldoorlog voor het laatst gezien hebben. In de zomer van vorig jaar stond de rente op een gegeven moment zelfs onder de 1,5%, de laagste stand ooit. Zo lang de rente blijft dalen (en er genoeg beleggers en spaarders te vinden zijn die in Amerikaans schuldpapier wil beleggen) kan Amerika haar ongekend hoge staatsschuld financieren. Toch wordt de speelruimte om de rente verder omlaag te brengen bijzonder klein, zoals ook de grafiek laat zien. Het is nog maar drie jaar geleden dat de rente op Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties nog 3,8% was, meer dan het dubbele van de vergoeding die het Amerikaanse ministerie van Financiën op dit moment zou moeten betalen voor een nieuwe lening.
Rente naar 20%
Het vertrouwen in de Amerikaanse dollar stond in 1980 zwaar onder druk, toen toenmalig Fed-voorzitter Paul Volcker de rente naar 20% moest verhogen om het vertrouwen in de munt terug te winnen. Hoe het vertrouwen in de munt nu gered moet worden is de grote vraag, want een substantiële stijging van de rente door de Federal Reserve is onder de huidige omstandigheden volledig uitgesloten. In plaats daarvan probeert de centrale bank het vertrouwen van beleggers vast te houden door de markten oneindig te ondersteunen. Door staatsobligaties en hypotheekleningen van de markt te houden wordt de lange rente omlaag gedrukt, zodat schulden makkelijker gefinancierd kunnen worden.
Tegelijkertijd zorgt de lage rente ervoor dat er geld van spaarrekeningen wordt losgeweekt en op zoek gaat naar rendement, bijvoorbeeld in aandelen, vastgoed en grondstoffen. Stijgende aandelenkoersen en huizenprijzen, wat Fed-voorzitter Ben Beanke het ‘wealth effect’ noemt, is het recept geworden om deze crisis te bezweren. Hoe ver kan de rente nog dalen, voordat de wereld het vertrouwen in het Amerikaanse schuldpapier opzegt?
Rente op 10-jaars staatsobligaties vanaf 1790 in kaart gebracht (via Zero Hedge)
