Marketupdate

Auteur: Redactie

  • De rekening voor het redden van Europese banken

    Duitsland gaat aan kop met €63,2 miljard aan bailouts, gevolg door Ierland en Spanje. Nederland neemt met €22,6 miljard de vijfde positie in, achter de €24,3 miljard die nodig was voor de Griekse bankensector. In totaal werd er €299 miljard uitgegeven aan het redden van banken in de Eurozone, maar de kans is groot dat de teller de komende jaren nog verder zal oplopen.

    Een aanwijzing daarvoor is een recent onderzoek van Est & Young, waaruit blijkt dat de banken in de Eurozone gezamenlijk €918 miljard aan zogeheten “non-performing loans” op de balans hebben staan, omgerekend 7,6% van het totaal van alle uitstaande leningen. Een non-performing loan is een lening aan een bedrijf of individu die zijn betalingsverplichting waarschijnlijk niet meer kan nakomen. De exacte definitie kan verschillen, maar over het algemeen wordt een wanbetaling van drie achtereenvolgende maanden gehanteerd. Ook het IMF hanteert deze termijn voordat ze spreekt van een niet presterende lening.

    Het percentage slechte leningen in de boeken verschilt natuurlijk per land. Momenteel is de situatie vooral in Spanje en Italië slecht, want de banken van deze landen hebben respectievelijk gemiddeld 15,5% en 10,2% van dit soort slechte leningen op de balans staan. Als men vroeg of laat op deze leningen wil afschrijven gaat dat ten laste van het eigen vermogen. Een bank met een eigen vermogen van een paar procenten kan dan snel in de problemen komen.

    Kosten voor het redden van banken per land (Bron: Die Welt)

  • Britse Royal Mint laat gouden sovereigns slaan in India

    In India is alles wat van goud gemaakt is erg populair. Men loopt niet alleen warm voor sieraden, maar ook voor muntstukken en baartjes in verschillende vormen. De terugkeer van Britse Sovereigns op de Indiase markt past in de strategie van de Royal Mint om één van de grootste munthuizen ter wereld te worden. Met ingang van dit jaar stapte de Britse Royal Mint af van de afwijkende specificaties van haar gouden en zilveren beleggingsmunten en ging ze over op de productie van munten met een zuiverheid van 24 karaat, oftewel 99,99%. Ook maakte de Royal Mint bekend dat ze meer munten wil slaan en een opslagdienst gaat aanbieden, net zoals de Royal Canadian Mint dat doet.

    In 1918 sloeg de Royal Mint maar liefst 1,3 miljoen gouden sovereigns, muntstukken met een gewicht van 7,99 gram een zuiverheid van 22 karaat (0,2354 troy ounce goud). Daaa stopte de Royal Mint met de productie, omdat India een invoerheffing op 22 karaat gouden muntstukken invoerde die het onaantrekkelijk maakte om nog langer gouden munten naar de Indiase markt te brengen.

    Vanaf heden mag MMTC-PAMP in India een eenmalige oplage van 50.000 muntstukken produceren, die verkocht zullen worden tijdens het Akshay Tritiya festival in april. Vanaf dat moment zal vastgesteld worden hoe groot de vraag naar deze munten is en zal het toekomstige productievolume worden vastgesteld. De in India geproduceerde sovereigns zullen alleen in India verkocht worden en zijn te herkennen aan de opdruk “i”. Verder hebben de munten hetzelfde klassieke ontwerp als de sovereigns die al jarenlang door de Royal Mint zelf geslagen worden.

    De Britse premier David Cameron was enthousiast over de herintroductie van de gouden sovereigns op de Indiase markt. “Dit zal zonder twijfel een stimulans geven aan de Royal Mint, omdat ze terugkeren op de grootste goudmarkt van de wereld”, zo verklaarde de premier. Adam Lawrence van de Britse Royal Mint voegde daaraan toe: “De stap om de officiele Britse sovereings weer terug te brengen op de Indiase markt zal niet alleen voldoen aan de vraag naar de munt, maar brengt ook nieuwe inkomstenbron binnen voor de Royal Mint”.

    Britse Royal Mint verstrekt licentie aan MMTC-PAMP voor productie van sovereigns in India (Afbeelding van Koninklijke Nederlandse Munt)

  • Shanghai Gold Exchange bereikt recordomzet

    De goudprijs was bij het sluiten van de handel 327,25 yuan per gram, tegenover 336,75 yuan bij sluiting van de handel op 8 februari, de slotkoers voor de vakantie. “Chinese beleggers keerden terug op de markt na hun vakantie en de daling van de goudprijs van afgelopen week werd door de Chinese beleggers, die nog steeds enthousiast zijn over goud, gezien als een goed koopmoment”, zo verklaarde handelaar Qu Mingyu van Bank of China Ltd., de vierde grootste bank in Shanghai tegenover Bloomberg.

    De goudprijs zakte afgelopen week met meer dan 3%, de grootste wekelijkse prijsdaling sinds mei vorig jaar. De goudprijs in euro's staat momenteel op het laagste punt sinds mei vorig jaar. Als de goudprijs onder de €1.209 per troy ounce sluit is dat de laagste slotkoers voor het gele metaal sinds 24 oktober 2011. De consolidatiefase van goud duurt bijzonder lang en bewijst dat het aankopen van fysiek goud alleen interessant is voor iedereen die een lange termijn visie hanteert.

    Vergeleken met eind november 2011 is de goudprijs in euro's netto gelijk gebleven, terwijl de AEX index over die periode gezien een kwart hoger staat. De fundamentele reden om goud in de portefeuille op te nemen (geldontwaarding) blijft onverminderd van kracht, maar dat zien we vooralsnog niet terug in de prijzen.

    Goudprijs is bijna terug op het niveau van eind november 2011 (Bron: Goudstandaard)

    De Shanghai Gold Exchange (Afbeelding via Insajder.si)

  • Infographic: De VS in 1966 en 2013

    Een positieve ontwikkeling was de levensduur, want die is vandaag de dag acht jaar langer dan in 1966. Helaas gaat deze ontwikkeling gepaard met veel hogere kosten voor de gezondsheiszorg en voor medicijnen. Helaas zijn de genoemde bedragen moeilijk met elkaar te vergelijken, omdat de inflatie ook een behoorlijke impact heeft gehad op de waarde van een dollar.

    Misschien nog wel het meest opvallend is de ontwikkeling van het minimumloon, want dat is vandaag de dag met $7,25 zelfs lager dan de $8,86 in 1966. Met het stijgende prijspeil betekent dat een verlaging van de levensstandaard voor veel Amerikanen. Het aantal Amerikanen dat in armoede leeft ging vrijwel niet omlaag. Waren dat er in 1966 nog 29 miljoen op een populatie van 197 miljoen (14,72%), anno 2013 zijn dat er 46 miljoen op een totaal van 314 miljoen (14,65%).

    Bron: Center for American Progress, via Ritholtz

    Klik voor een grotere versie van deze infographic

  • India importeerde in januari 28% meer goud

    India, de grootste afnemer van fysiek goud op de wereldmarkt, importeerde volgens de Bombay Bullion Association 100 ton goud in de eerste maand van dit jaar. Dat is 40% meer dan de gemiddelde maandelijkse import van het afgelopen jaar. “De totale import van goud in 2012 was ongeveer 860 ton, dus 100 ton in één maand is te hoog. Ook de olieprijs staat stevig boven de $95 per vat, dus dit zal een impact hebben op de rekening van geïmporteerde goederen en op de betalingsbalans”, zo verklaarde Navneet Damani van Motilal Oswal Commodities tegenover Reuters.

    De Indiase overheid zag het tekort op de betalingsbalans in de periode van juli t/m september vorig jaar al oplopen tot een record van 5,4% van het BBP. Dat tekort is voor een belangrijk gedeelte toe te schrijven aan de omvangrijke import van goud. Na olie was goud het meest geïmporteerde goed in India, gemeten naar de waarde in roepies. Op 21 januari verhoogde de Indiase regering de importheffing op goud van 4 naar 6 procent, in een poging de goudvraag af te remmen.

    “Veel mensen importeerden extra veel goud, nadat begin januari al geruchten rond gingen van een aanstaande verhoging van de importheffing. Mensen sloegen massaal goud in voorafgaand aan de verhoging, zodat ze het goud na de verhoging van de belasting met meer winst konden doorverkopen”, aldus Mohit Kamboj van de Bombay Bullion Association.

    De overheid zal op 28 februari haar rijksbegroting voor dit jaar bekendmaken. Goudhandelaren verwachten dat een nieuwe verhoging van de importheffing niet uit te sluiten is als blijkt dat de import van goud nog steeds aantrekt. De Indiase centrale bank heeft aangegeven dat ze de goudimport van banken kan inperken om de totale goudimport af te remmen. Banken zijn in India verantwoordelijk voor ongeveer 60% van het totale goudaanbod op de Indiase markt. De centrale bank zal het aanbod van goud inperken als blijkt dat het tekort op de betalingsbalans de volgende drie á vier kwartalen op een verhoogd niveau van 5,5 á 6 procent van het BBP blijft hangen.

    Weinig impact

    Vanwege de sterke culturele band die de Indiase bevolking met goud heeft zal een verhoging van de importheffing slechts op korte termijn effect hebben. Volgens handelaren en experts in de goudmarkt zal de vraag in februari en maart mogelijk iets verzwakken als gevolg van de verhoogde importheffing, maar zal de vraag in maart alweer aantrekken. Fysiek goud staat in India symbool voor welvaart en rijkdom. Het wordt traditioneel veel gegeven tijdens bruiloften en festivals in India.

    De World Gold Council (WGC) maakte donderdag bij de presentatie van haar rapport over 2012 bekend dat de totale goudvraag van India dit jaar kan uitkomen op 965 ton. Hoeveel procent daarvan via import het land binnen zal komen durft de WGC niet te zeggen. In 2012 kwam bijna al het goud via import het land binnen, omdat India zelf vrijwel geen goudmijnproductie heeft. Van de totale vraag van 864 ton kwam 860 ton via import binnen. Dat was overigens een daling van 11,25% ten opzichte van 2011, een daling die men toeschrijft aan de hogere importheffing. In maart 2012 werd de heffing al verhoogd van 2 naar 4 procent.

    De Indiase bevolking is gewend aan een relatief hoge inflatie, waardoor het aantrekkelijk blijft om goud te kopen. Het behoudt haar waarde veel beter dan Indiase roepies. Handelaar Prakash Rathod van MNC Bullion uit Chennai zei tegenover Reuters dat de Indiase bevolking weer meer goud zal kopen als de prijzen de komende twee maanden ook niet stijgen.

    Inflatie, goudimport en betalingsbalans India (Bron: Reuters)

    Goudimport per kwartaal in India (Bron: Reuters)

    Goudimport en handelsbalans India (Bron: Reuters)

  • Letland zal in 2014 toetreden tot de Eurozone

    Letland voldoet naar eigen zeggen aan de criteria van het Verdrag van Maastricht en wil graag van de Europese Commissie en de ECB een bevestiging krijgen dat het land mag toetreden tot de muntunie die momenteel zeventien leden kent. “Vanuit economisch en financieel oogpunt zien we geen obstakels meer die de toetreding tot de eurozone kunnen verhinderen”, aldus de Letse minister Edgars Rinkevics van Buitenlandse Zaken. 

    Volgens de Letse vice-premier Valdis Dombrovskis is de toetreding tot de Eurozone een logische stap: “Het alteatief voor de Eurozone is om verbannen te worden naar de periferie van Europa… Deelname aan de Eurozone is in het lange-termijn belang van Letland”. Het besluit om toe te treden tot de Eurozone is voor de Letse politici al genomen, maar onder de bevolking is er nog enige aarzeling. Uit een recente peiling kwam naar voren dat een meerderheid van 63% niet achter het besluit staat om toe te treden tot de Eurozone.

    De beperkte steun voor toetreding tot de Eurozone onder de Letse bevolking kan reden zijn om een referendum te houden over de kwestie. Maar vorige week maakte de grootste oppositiepartij van Letland bekend dat het geen referendum wil houden over de toetreding tot de Eurozone. De grootste oppositiepartij, Harmony Center, zet eigen electoraal gewin geheel opzij door een heldere verklaring af te geven. Janis Urbanovics zei namelijk het volgende: “Harmony Center beschouwt het vertragen van de toetreding tot de Eurozone als een onverantwoorde actie”.

    Letland wordt zoals gezegd het 18e land dat deelneemt aan de muntunie en de tweede van alle Baltische staten. Litouwen wil in 2015 ook bij de Eurozone. De financiele crisis van 2008 maakte het voor sommige landen minder aantrekkelijk om toe te treden tot de muntunie, zo schrijft Russia Today. Polen en Tsjechie maakten toen bekend niet deel te willen nemen aan de monetaire unie.

    Lange termijn

    Letland heeft gezien hoe de landen in de Eurozone door de schuldencrisis zijn gekomen en daarom zou de toetreding van Letland goed kunnen uitpakken, aldus Yaroslav Lissovolik van Deutsche Bank in Moskou. “In het geval de naleving van fiscale stabiliteit strenger is en Letland zich daar – net als de andere landen in de Eurozone – aan kan houden, dan komt Letland meer en meer in een positie waarin het in staat is te profiteren van het fundament van de Eurozone. Een fundament dat groei kan economische groei, maar ook handel met en investeringen uit andere lidstaten kan stimuleren”, zo verklaarde Lissovolik tegenover Russia Today.

    Letland is één van de armste landen uit de Europese Unie, maar volgens Lissovolik is dat niet per definitie een probleem. Het gaat volgens hem om de capaciteit van een economie om duurzaam te groeien en om daarbij macro-economische stabiliteit te behouden. “Dat zal de cruciale factor zijn voor wat betreft de impact die de toetreding van Letland heeft op de stabiliteit van het Europese monetaire systeem”.

    In het begin zal Letland weinig profijt ondervinden van de toetreding, zo denkt Lissovolik: “Op de korte termijn zullen de baten voor Letland niet zo uitgesproken zijn, omdat de Eurozone ook dit jaar blootgesteld zal worden aan moeilijkheden en uitdagingen. Echter, op de lange termijn wanneer Europa uit de recessie komt, verwachten we dat Letland sterk zal profiteren van meer investeringen uit en handel met partners uit de Eurozone. Ook zal er dan meer economische integratie plaatsvinden met andere Aurolanden”.

    Recessie in de Eurozone

    De landen van de Eurozone delen een gemeenschappelijke munt een een gemeenschappelijk monetair beleid. Daarover waakt de ECB, een centrale bank die ontkoppeld is van de natiestaat en die als enige doel heeft de integriteit van de munt te bewaken. In het vierde kwartaal zakte de economische productie in de Eurozone met 0,6% volgens Eurostat. Ook in het derde kwartaal kromp de economie van de Eurozone licht (-0,1%), waardoor we kunnen spreken van een recessie in de Eurozone. Doordat Europese landen aansturen op bezuinigingen krimpt de economie. De cijfers van Eurostat laten zien dat de Eurozone als geheel in 2012 allen maar gekrompen is.

    Letland zal in 2014 toetreden tot de Eurozone

  • World Gold Council: Trends goudmarkt in 2012

    De goudprijs was in 2012 gemiddeld hoger dan in het jaar daarvoor, waardoor de totale omvang van de goudmarkt in dollars uitgedrukt hoger was dan ooit tevoren. De WGC becijferde dat de totale goudvraag van 4.405 ton over heel 2012 een totale waarde had van $236,4 miljard. Centrale banken kochten het afgelopen jaar opnieuw meer goud, maar ook institutionele beleggers haalden meer fysiek goud van de markt. Particuliere goudaankopen waren iets lager en ook de vraag naar goud vanuit de technologiesector liep in 2012 iets terug ten opzichte van het jaar daarvoor.

    Verschuiving van juwelen naar beleggingsgoud

    De WGC heeft in haar nieuwste rapport over de goudmarkt een interessant taartdiagram opgenomen, waaruit blijkt dat er in 2012 naar verhouding relatief weinig goud gebruikt is voor juwelen en relatief veel goud richting centrale banken is gegaan. In vergelijking met het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar zakte de vraag naar goud voor juwelen van 49% naar 43% van het totaal, terwijl het aandeel van centrale banken juist veel groter werd. Die kochten 12% van het totale aanbod in 2012, tegenover een gemiddelde van 4% over de afgelopen vijf jaar. Onderstaande grafiek laat ook goed zien hoe de goudmarkt in minder dan 10 jaar tijd getransformeerd is van een markt die bijna volledig gedomineerd werd door juweliers naar een markt waar ook beleggingsgoud een sterke positie verkregen heeft.

    Goudvraag verschuift van juwelen naar beleggingsgoud en aankopen door centrale banken

    India en China

    De goudmarkt in India was in de eerste helft van 2012 relatief rustig, wat vooamelijk te wijten was aan de verhoging van de importheffing en de relatief zwakke roepie. In de tweede helft kwam een inhaalslag en verbeterde het sentiment in de goudmarkt. Tijdens de festivals werd er veel goud verkocht, vooral in de stedelijke gebieden. In december kreeg de goudmarkt een nieuwe impuls, omdat men anticipeerde op een verwachte verhoging van de importheffing in 2013. Daardoor werd een gedeelte van de vraag naar voren gehaald en vielen de verkopen in december wat hoger uit.

    In China was de vraag naar goud de afgelopen twee jaar opvallend consistent, zo merkt de WGC op. De beschikbaarheid van zuiver 24-karaats beleggingsgoud werd steeds beter en ook werd de bewustwording van goud ter bescherming van de koopkracht onder de Chinese bevolking steeds groter. Nadelig was de relatief zwakke economische groei in China halverwege het jaar en de stabilisering van de goudprijs, waardoor men niet aangespoord werd om goud te kopen. Uitgedrukt in de Chinese yuan renminbi steeg de vraag naar goud in 2012 naar 262,7 miljard, een stijging van 3% ten opzichte van een jaar eerder. Vergeleken met het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar wordt goed zichtbaar dat de Chinese goudmarkt sterk gegroeid is.

    Sterk vierde kwartaal

    In de laatste drie maanden van 2012 daalde de goudprijs met ongeveer 10% in euro’s en dollars. Dat is opmerkelijk, want de WGC schrijf in haar rapport dat de goudvraag per kwartaal slechts één keer hoger is geweest dan in Q4 2012. Het meeste volume werd geregistreerd in het derde kwartaal van 2011, een periode waarin de goudprijs juist sterk omhoog ging. Met 1.195,9 ton was Q4 2012 het beste vierde kwartaal ooit. In het vierde kwartaal herstelde met name de vraag naar gouden juwelen, en dan specifiek in India en in het Midden-Oosten.

    Wereldwijd bereikte de vraag naar gouden juwelen in het laatste kwartaal van 2012 een niveau van $29,1 miljard, het meeste sinds het eerste kwartaal van 2011. Daarvij werd het geholpen door een goudprijs die 2% hoger lag dan in het laatste kwartaal van 2011. De markt voor gouden sieraden wordt gedomineerd door China en India, want deze twee landen zijn samen verantwoordelijk voor 56% van de wereldwijde vraag. Ook Rusland mag niet onderschat worden, want dit land komt op de vierde plaats in landen waar de meeste juwelen verkocht worden. De vraag steeg er met 7% ten opzichte van 2011.

    Centrale banken van Brazilië, Zuid-Korea en Rusland kochten een substantiële hoeveelheid goud. Deze drie landen alleen waren met aankopen van in totaal 70 ton goed voor bijna de helft van de totale goudaankopen door centrale banken in Q4 2012. De vraag naar goud van beleggers was in het afgelopen kwartaal 8% lager dan in dezelfde periode van 2011, maar de vraag was wel iets hoger dan in het derde kwartaal van 2012.

    Door de zwakke prijsontwikkeling in het vierde kwartaal werden vooral de kleinere beleggers terughoudender, zo schrijft de WGC in haar rapport. De vraag naar munten en baren was in het vierde kwartaal daarom ook relatief zwak.

    Wereldwijde vraag naar goud voor juwelen

    Vraag naar juwelen vergeleken met goudbaren en gouden munten

    Beleggingsvraag

    De goudvraag van beleggers was het afgelopen jaar 3% lager dan in 2011. De daling is toe te schrijven aan een 17% vermindering van de vraag naar munten en baren, die grotendeels gecompenseerd werd door goudaankopen van ETF’s (+51%) en meer vraag naar goud via zogeheten over-the-counter transacties (OTC). ETF’s hebben hun posities vooral in het derde kwartaal sterk uitgebreid, vanuit de verwachting dat er wereldwijde meer monetaire verruiming zou plaatsvinden. De totale goudvraag van ETF’s was het afgelopen jaar 279 ton, de vraag naar gouden munten en baren kwam 31% hoger uit dan het gemiddelde van 961 ton over de afgelopen vijf jaar.

    Opvallend is dat de goudvraag onder beleggers in Europa en in de VS relatief zwak bleef. Het marktaandeel van Europa kromp in 2012 naar 22%, in 2011 was dat nog 25%. In Turkije was de vraag naar gouden munten en baren in 2012 zelfs 34% lager dan in 2011, maar daarbij moet opgemerkt worden dat 2011 een bijzonder sterk jaar was. De afwijking van het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar was niet zo groot. In de VS trok de vraag wel iets aan in het vierde kwartaal, na een bijzonder zwak derde kwartaal. Jaar op jaar gezien kwam de vraag naar gouden munten en baren in de VS 36% lager uit.

    Technologiesector

    De jaarlijkse goudvraag vanuit de technologiesector was 428,2 ton in 2012, een daling van 5% ten opzichte van 2011 en het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar. De elektronicasector zag ook een daling van 5% in de vraag naar goud en nam over het afgelopen jaar 302,7 ton voor haar rekening. Het gebruik van goud door tandartsen liet voor de achtste keer op rij een daling zien.

    Vraag naar goud vanuit technologiesector daalt

    Centrale banken

    Centrale banken kochten in het vierde kwartaal netto 145 ton en over heel 2012 zelfs 534,6 ton. Rusland kocht in 2012 ongeveer 75 ton goud, vooamelijk uit binnenlandse goudwinning. Als het land in dit tempo goud blijft kopen zal het nog dit jaar door de grens van 1.000 ton breken. Het land heeft 10% van haar reserves in fysiek goud.

    Op het Amerikaanse continent waren het landen als Mexico (19 ton), Brazilië (34 ton) en Paraguay (7,5 ton) die hun goudvoorraad uitbreidden. Verder kocht Irak een substantiële hoeveelheid goud (24,1 ton) en leverden ook Zuid-Korea en de Filipijnen een aanzienlijke bijdrage met respectievelijk 30 en 33,6 ton goudaankopen. Zuid-Korea beschikt momenteel over 84,4 ton goud, de Filipijnen hebben 192,7 ton aan goudreserves. De WGC merkt op dat er in 2012 vrijwel geen goud verkocht is onder het Central Bank Gold Agreement (CBGA). Alleen Duitsland deed 5,5 ton goud van de hand, metaal dat gebruikt werd om herdenkingsmunten te slaan. Rusland en Mexico brachten ook een klein stukje van hun goudvoorraad terug naar de markt, door uitgifte van nieuwe verzamelmunten.

    Aanbod

    Het aanbod van goud was in het vierde kwartaal van 2012 met 1.133,2 ton vrijwel gelijk aan diezelfde periode in 2011. Op jaarbasis was de vraag naar goud met 4.453,3 ton 1,4% lager dan in 2011. De goudproductie nam toe door de exploitatie van nieuwe goudmijnen, maar daalde evenredig als gevolg van werkonderbrekingen in Zuid-Afrika. De goudmijnproductie steeg in 2012 in China en Rusland. Zuid-Afrika en Indonesie zagen de goudmijnproductie dalen.

    Recycling was in 2012 verantwoordelijk voor 1.625,6 ton goud, wat omgerekend ongeveer een derde van het wereldwijde goudaanbod is. Vergeleken met 2011 werd er het afgelopen jaar wat minder goud gerecycled (-2,6%), ondanks het feit dat de prijs 6% hoger lag. De WGC schrijft in haar rapport dat deze ontwikkeling toegeschreven kan worden aan het feit dat consumenten zich meer wennen aan de hogere goudprijs en daarom hun verwachtingen naar boven bijstellen. Als gevolg daarvan zou men minder bereidheid tonen om bij de huidige goudprijs sloopgoud in te leveren.

    Aanbod goud per kwartaal, recycling is goed voor een derde totale aanbod

    Tabellen vraag en aanbod goudmarkt

    Tabel 1: Aanbod goudmarkt

    Tabel 2: Vraag goudmarkt

  • Valutaoorlog: Venezuela dwingt prijscontroles af

    Prijscontroles zijn een vorm van symptoombestrijding, omdat ze niets doen aan het onderliggende probleem van stijgende productiekosten. In het geval van Venezuela zorgt de devaluatie voor een direct verlies aan koopkracht, omdat alle importgoederen die in andere valuta worden afgerekend opeens een stuk duurder worden. Door prijscontroles in te stellen probeert de overheid de inflatie in toom te houden, maar de geschiedenis heeft uitgewezen dat deze strategie niet werkt.

    Een jaar geleden zorgde prijscontrole in Venezuela voor grote tekorten en lege schappen in de winkels. Niet verwonderlijk, want als een supermarkt niets meer kan verdienen aan de verkoop van producten zal ze vanzelf stoppen met het aanvullen van de voorraden. Vaak gaan prijscontroles dan ook samen met nieuwe subsidies, waarbij de overheid geld bij moet leggen om basale goederen als voedsel en medicijnen beschikbaar te houden tegen een kunstmatig lage prijs.

    “Nymfomanie voor dollars”

    De Financial Times schrijft dat de prijs voor Amerikaanse dollars op de zwarte markt is gestegen naar een record van meer dan 22 bolivars. Dat is veel hoger dan de officiele (gedevalueerde) wisselkoers van 6,3 bolivars per dollar. Volgens economen zou de wisselkoers in evenwicht zijn bij 9 bolivars voor een dollar. De Venezolaanse minster Jorge Giordani van Financien sprak onlangs nog van een “Nymfomanie voor dollars” in zijn land.

    Het Venezolaanse bedrijfsleven is natuurlijk niet te spreken over de devaluatie van vorige week. Tegelijkertijd werd namelijk ook het loket gesloten waar bedrijven tegen de officiele wisselkoers aan Amerikaanse dollars konden komen. Dit systeem (Sitme) om goedkoop bolivars te wisselen voor dollars werd namelijk tegelijk met de devaluatie van de munt gesloten. Bedrijven moeten sindsdien veel meer moeite doen om aan dollars te komen die ze nodig hebben om de import te betalen. Bovendien betalen ze voor die dollars een veel hogere prijs in bolivar op de zwarte markt.

    De economie van Venezuela exporteert weliswaar veel olie, maar de baten die daaruit voortkomen bereiken slechts een klein gedeelte van de bevolking. Van alle binnenlandse consumptie is een derde afkomstig uit het buitenland. Voor deze import betalen Venezolaanse bedrijven een veel hogere prijs, die ze natuurlijk weer moeten doorberekenen aan de consument.

    Smokkel

    Waar de overheid intervenieert zoekt de vrije markt naar een alteatieve route. Zo is er vanwege de kunstmatig overwaardering van de bolivar al een tekort aan Amerikaanse dollars en is er een zwarte markt ontstaan die voorziet in de behoefte aan Amerikaanse dollars. Een andere ontwikkeling waar de minister van Financien van buurland Colombia zich zorgen om maakt is smokkel. Hij houdt er rekening mee dat er een toename kan plaatsvinden in de hoeveelheid goederen die over de grens wordt gesmokkeld. Een stijgende inflatie en andere marktverstoringen die veroorzaakt worden door prijscontroles kunnen ervoor zorgen dat sommige goederen over de grens gesmokkeld worden en illegaal worden verkocht in Colombia.

    Hugo Chavez pakte bedrijven die hun prijzen agressief verhoogden begin 2010 hard aan, nadat de bolivar voor de zoveelste keer gedevalueerd werd. Men verwacht dat het beleid onder Mr. Maduro nu niet veel beter zal zijn.

    Lees ook gerelateerde nieuwsberichten:

    Prijscontroles hebben doorgaans een negatief effect op het aanbod in de winkel

  • Goudhandel tussen Turkije en Iran verhinderd door sancties

    Door strengere sancties – die pas sinds 6 februari van kracht zijn – zou er een verscherpt toezicht mogelijk zijn op de verkoop van goud aan Iran. Ook verhindert het de Turkse Halkbank om betalingen van Iraans gas te verwerken. Dat zouden niet nader genoemde bankiers tegenover Reuters hebben gezegd. Een Turkse bankier, die niet met naam genoemd werd, zou het volgende gezegd hebben: “Halkbank kan alleen betalingen accepteren voor Turkse aankopen van olie en gas en Iran mag die opbrengsten alleen gebruiken om voedsel, medicijnen en industriële producten te kopen”.

    Goud voor gas

    Turkije hielp Iran enige maanden aan buitenlandse valuta, door gas te kopen en dat af te rekenen in Turkse lira. Iraanse smokkelaars wisselden die lira om in goud en vervoerden dat in hun handbagage naar Dubai en Iran. In Dubai werd het goud weer verkocht in ruil voor dollars. Op die manier kon Iran toch aan goud en dollars komen, tot grote frustratie van de VS. Die willen Iran het liefst volledig economisch isoleren met de sancties.

    Vanaf nu moeten Iraanse handelaren aangeven wat ze met de lira kopen die ze ontvangen in ruil voor de levering van aardgas. Vorig jaar kwam een levendige handel op gang van goudbaren richting Iran. Nadat de sancties verscherpt werden kwamen de goudbaren via Dubai alsnog binnen in Iran. De handel in goudbaren was de laatste tijd al wat aan het opdrogen, omdat steeds meer banken en handelaren volgens Reuters weigerden het Turkse goud af te nemen. De Turkse Minister van Economische Zaken signaleerde in de afgelopen week een afname van de handel.

    “Je zou kunnen stellen dat de VS haar doel bereikt heeft”, aldus een Westerse diplomaat die ook niet met naam genoemd werd. “Als Turkije energie wil blijven importeren uit Iran, dan kan dat alleen maar in ruil voor goederen die niet onder het sanctiebeleid vallen”, zo voegde de diplomaat eraan toe. Kennelijk stellen de Amerikanen fysiek goud op gelijke voet met valuta als essentiele financiele instrumenten.

    Import

    Turkije is, net als landen als China, India en Japan, sterk afhankelijk van geïmporteerde energie. Olie en gas moet voor een groot gedeelte ingevoerd worden en Iran is met haar rijke olie- en gasreserves een onmisbare handelspartner voor sommige landen in die regio. Het is dan ook niet waarschijnlijk dat Turkije opeens zal stoppen met het importeren van Iraans gas. Zoals het er nu naar uitziet kan Turkije gas blijven kopen van Iran, maar zal laatstgenoemde meer moeite moeten doen om de opbrengsten daarvan om te zetten in goud en relatief sterke valuta zoals de euro en de dollar. 

    Door de handel met Iran importeerde en exporteerde Turkije het afgelopen jaar veel goud. De goudexport naar Iran kwam in 2012 uit op $6,5 miljard, meer dan 10x zoveel als in 2011. Tegelijkertijd steeg de export van goud richting de Verenigde Arabische Emiraten van $280 miljoen naar $4,6 miljard.

    Amerikaanse sancties belemmeren goudaankopen Iran in Turkije

  • Grafiek: Goudprijs in Venezuela

    De Venezolaanse regering gooit meer water in het aquarium. Wie in een gouden bootje zit stijgt met het waterpeil mee, wie een papieren bootje heeft moet zwemmen!

  • Koers aandeel Bankia bij opening met 22% onderuit

    Kort na opening zakte het aandeel nog verder weg tot 35 cent, maar in het verloop van de dag ging de koers weer richting de €0,40. Dat is nog steeds een verlies van 13 tot 16 cent ten opzichte van de slotkoers van gisteren. Het Spaanse herstructureringsfonds FROB, dat de rol van bewindvoerder speelt bij Bankia, verwierp de inhoud van het nieuwsbericht. Er zou nog niet zijn beslist over een nieuwe waardering van het aandeel. Wel wist FROB te melden dat bestaande aandeelhouders waarschijnlijk rekening moeten houden met een sterke verwatering van hun aandeel als gevolg van de rekapitalisatie van de bank.

    Aandeelhouders van Bankia hebben grote verliezen geleden sinds de bank de hulp heeft ingeroepen van het Europese reddingsfonds. In een jaar tijd heeft het aandele Bankia 88% van haar waarde verloren. Bankia is de op drie na grootste bank van Spanje en ontstond in 2010 na een fusie van verschillende regionale (spaar)banken. In mei 2012 werd de bank gedeeltelijk genationaliseerd door de Spaanse overheid.

    Bankia werd in 2012 gedeeltelijk genationaliseerd, het aandeel verloor vandaag fors op de Spaanse beurs