Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Is het aftellen naar een Grexit begonnen?

    Het is alweer enkele weken geleden, dat er in Griekenland met de verkiezingsoverwinning van Syriza een kleine aardbeving plaatsvond. Vooral in de noordelijke landen reageerden beleidsmakers, politici en pers op zijn best sceptisch over de uitverkiezing. Die scepsis is allengs omgeslagen in een directe vijandigheid. Die omslag was deels het gevolg van het optreden van de nieuwe Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis. Zijn ongepolijst en flamboyant optreden in London zorgde voor veel irritatie bij grijze politici als onze eigen Jeroen Dijsselbloem en de Duitse minister Wolfgang Schäuble. Het gesprek tussen de Duitser en de Griek liep vorige week op een compleet fiasco uit met als resultaat dat Athene binnen Europa bijna volledig geïsoleerd is.

    Hiermee lijkt de eerste aanzet gegeven tot een heuse Grexit. Het is waarlijk een sterk staaltje economische diplomatie. Let wel, Griekenland en zijn crediteuren hebben alleen nog de lopende week om te bezien en te beslissen hoe Griekenland de komende vier maanden financieel kan overbruggen. En als dat gebeurd is, kunnen Athene en haar schuldeisers om tafel om over de toekomst van de Griekse economie te praten. Daarbij kunnen de Grieken grofweg vier alternatieve plannen op tafel leggen.

    schauble-varoufakis

    Schauble en Varoufakis konden het niet eens worden

    De eerste en de gemakkelijkste optie is dat alles bij het oude blijft. De nieuwe Griekse regering accepteert het bestaand eisenpakket van de Trojka. Als dat gebeurt, is iedereen blij, behalve de Grieken zelf. Yanis Yaroufakis heeft deze mogelijkheid al zo goed als geblokkeerd. Volgens sommige hoopvol gestemden is dat alleen maar bluf en zal ook Syriza het medicijn van de Trojka slikken, zij het dat er aan de oppervlakte wat schijnconcessies gedaan worden. Waarschijnlijk is hier de wens de vader van de gedachte. Het tweede alternatief is, dat de Griekse regering de ECB vraagt om de winst op de aankoop van Griekse obligaties vrij te geven. Daarnaast zou Griekenland de ECB kunnen vragen om het plafond voor de uitgifte van staatsobligaties te verhogen. Dat plafond was en is bedoeld om te verhinderen dat de Grieken de markt met hun staatsobligaties zouden bedelven en zo de schuld naar astronomische hoogte zou verhogen. Het ligt niet voor de hand dat de ECB van plan is de huidige koers ongeconditioneerd te veranderen. dijsselbloem-varoufakisDe derde optie voor Griekenland is om bij andere partijen aan te kloppen. In het geval van Griekenland zou dat Rusland kunnen zijn. Die heeft al te kennen gegeven de helpende hand te willen bieden, maar de politieke prijs zal ongetwijfeld heel hoog zijn. Het is de vraag of Syriza hiertoe bereid is. Het is waarschijnlijk nog een brug te ver, maar voor hoelang?! De laatste optie is, dat de Grieken voor binnenlands gebruik een parallelle valuta introduceren om zo de overheidsuitgaven te funden. Dat zou een wat extreme oplossing zijn, maar desalniettemin een oplossing... Maar als het zover mocht komen, dan is er feitelijk al sprake van een Grexit. Je kunt met goed fatsoen toch geen twee munten hebben in een regio met een eenheidsmunt? Mochten Grieken en schuldeisers deze week een compromis bereiken, dan wacht een nog veel zwaardere opgave. Dan moeten er gesprekken grexitgevoerd worden over het al dan niet doorstrepen van de schuldenlast. De Duitsers zullen fel tegen zijn, maar het meeste verzet kan nog wel eens komen van landen als Portugal en Ierland. Beide landen hebben de gifbeker van de Trojka tot de bodem leeg gedronken. Voor hen zal het onbestaanbaar zijn, dat de Grieken weten te ontsnappen. Europa zal waarschijnlijk deze week een diepe crisis nog weten te voorkomen, maar dat is waarschijnlijk slechts uitstel van het onvermijdelijke. Het aftellen lijkt begonnen! Cor Wijtvliet Bron: Wolfgang Münchau, All Grexit needs is a few more disastrous weeks like this. Financial Times, February 8 2015 Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Rusland en Egypte willen geen dollars meer gebruiken

    Rusland en Egypte stappen mogelijk over op hun eigen valuta in het onderlinge handelsverkeer, zo verklaarde de Russische president Poetin na afloop van een staatsbezoek in Caïro. Hij zei tegenover de krant Al-Ahram dat er actief gesproken is over het uitbannen van de dollar in de handel tussen beide landen.

    “Deze maatregel opent nieuwe kansen voor onderlinge handel en investeringen. Ook maakt het beide landen minder afhankelijk van huidige trends in de wereldmarkt”, zo verklaarde Poetin. “Ik moet opmerken dat er nu al nationale valuta gebruikt worden voor de handel met een aantal CIS-landen en China. Dit blijkt goed te werken en daarom zijn we gereed dit eveneens toe te passen in onze relatie met Egypte. Dit onderwerp wordt concreet besproken door de relevante instanties van beide landen.”

    Het gebruik van andere valuta dan dollars is een logische reactie op de wens van de Verenigde Staten om Rusland zo veel mogelijk te isoleren. Rusland heeft al een alternatief betaalsysteem ontwikkeld en maakt met verschillende landen afspraken om in andere valuta te betalen. Door de waardedaling van de roebel heeft Rusland vorig jaar $120 miljard aan reserves verbruikt, bijna een kwart van het totaal.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    russia-egypt-trade-dollar-drop

    Rusland en Egypte willen geen dollars meer gebruiken

  • Munt van Oekraïne 32% in waarde gedaald

    De munt van Oekraïne verloor donderdag 32% van haar waarde tegenover de Amerikaanse dollar, nadat de centrale bank bekendmaakte dat ze de officiële wisselkoers niet langer zal verdedigen. Op de zwarte markt was de munt al veel minder waard, maar van tijd tot tijd verkocht de centrale bank dollars tegen een kunstmatig hoge wisselkoers. Die wisselkoers zal niet meer verdedigd worden, wat betekent dat de munt haar natuurlijke evenwicht zal vinden. Het verschil tussen de ‘indicatieve’ wisselkoers en die op de zwarte markt was opgelopen tot dertig procent. De wisselkoers zakte door het besluit van de centrale bank van 19 naar 24,5 hryvnia tegenover de dollar, een nieuw dieptepunt voor de Oekraïense valuta.

    Tegelijkertijd verhoogde de centrale bank van Oekraïne onverwachte de rente van 14 naar 19,5 procent. De hogere rente moet de markt iets meer vertrouwen geven in de munt, maar die hoop lijkt vergeefs. Het land wordt verscheurd door gewapende conflicten tussen het regeringsleger en pro-Russische separatisten, maar voor buitenstaanders is het heel moeilijk te achterhalen wie er nou precies tegen wie vecht. Het grote aantal burgerslachtoffers en de beschietingen van steden geven vooralsnog weinig hoop op een verbetering van de situatie in het Oost-Europese land.

    De centrale bank probeerde de waarde van de munt te verdedigen door dollars aan te bieden tegen een kunstmatig hoge koers van 16 hryvnia per dollar. Nu de bodem van de valutareserves in zicht is stopt de centrale bank met de verkoop ervan. Oekraïne heeft een lening van $17 miljard toegezegd gekregen van het IMF, maar daarvan zijn slechts twee tranches van in totaal $4,6 miljard overgemaakt. Het IMF maakt zich zorgen over de economische en politieke hervormingen die het land moet doorvoeren en over de veel te optimistische begroting voor 2015. Op vrijdag of zaterdag beslist het IMF of de derde tranche wordt overgemaakt naar Oekraïne.

    hryvnias

    Oekraïense hryvnia knalt 32% omlaag

  • China wil investeren in handelsroutes naar Rusland en India

    China is bereid te investeren in nieuwe handelsroutes richting India en Rusland. Dat zei de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi afgelopen maandag tijdens een bijeenkomst van de drie BRICS-landen in de Chinese hoofdstad Beijing. “We geven de voorkeur aan wederzijdse voordelen boven confrontatie en een zero-sum game. Daarom lanceert China de ‘One Belt’ en ‘One Road’ initiatieven. Daarmee willen we de traditie van de Silk Road een nieuwe betekenis geven”, aldus Wang Yi.

    Silk Road is de verzamelnaam voor diverse oude handelsroutes die China eeuwen geleden al in verbinding bracht met India, Rusland, het Midden-Oosten en verschillende landen rond de Middellandse Zee. China wil opnieuw investeren in deze handelsroutes, met als doel de handel tussen deze landen te bevorderen. Volgens de Chinese minister is zijn land bereid met alle landen samen te werken waar deze handelsroutes richting Europa doorheen loopt. “Dit is geen Chinese solo, maar een harmonieuze samenwerking voor al onze handelspartners”, zo verklaarde Wang Yi. Met nieuwe economische handelsroutes over land wil China zich tevens minder afhankelijk maken van handelsroutes over zee, die voornamelijk door Amerikaanse schepen bewaakt worden.

    Lees ook de volgende artikelen uit ons archief:

    Silk_route

    China wil investeren in nieuwe handelsroutes naar India, Rusland en Europa (Afbeelding via Wikipedia)

  • China, Rusland en India roepen op tot ‘nieuwe wereldorde’

    India en Rusland staan achter de oproep van China om een ‘nieuwe wereldorde’ op te bouwen. De ministers van Buitenlandse Zaken van deze drie opkomende economieën gaven hun steun aan het initiatief tijdens een bijeenkomst in Beijing. In een gezamenlijk communiqué naar de pers verklaarden de drie landen te zullen streven naar een nieuwe politieke en economische wereldorde, waarvan gelijkheid, eerlijkheid en stabiliteit de uitgangspunten moeten zijn.

    De drie opkomende economieën spreken in het communiqué van een ‘multi-polaire wereld’. Daarmee doorbreken ze de scheve machtsverhouding waar de wereld sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog mee heeft leren leven, het systeem waarin de Verenigde Staten en de dollar het middelpunt zijn. “We zijn voorstander van het principe van partners, maar dan de vorming van een alliantie”, zo verklaarde de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. Volgens zijn Russische collega Lavrov moeten alle landen in de Aziatisch-Pacifische regio betrokken worden bij de vorming van een moderne ‘veiligheidsarchitectuur’.

    De uitnodiging van China aan de ministers van Buitenlandse Zaken van Rusland en India kan gezien worden als een poging van China om een verenigd internationaal blok te vormen dat tegenwicht kan bieden aan de Verenigde Staten, zo schrijft de South China Morning Post. De Russische president Poetin verklaarde in 2013 al dat hij streeft naar een nieuwe wereldorde waarin de macht gelijkmatiger verdeeld is tussen verschillende landen. Ook hij nam de term ‘multi-polar world’ in de mond.

    meeting-foreign-ministers-china

    China, Rusland en India willen een nieuwe wereldorde waarin de macht gelijkmatiger verdeeld is (Foto van EPA, via SCMP)

  • Yanis Varoufakis: Het falende dollarsysteem na Bretton Woods

    Yanis Varoufakis blijkt uitermate goed op de hoogte van de wereldwijde problematiek die ontstaan is nadat de koppeling tussen de dollar en goud in 1971 werd losgelaten. In deze lezing op de Columbia University legt hij de vinger precies op de gevoelige plek. Een briljante samenvatting van ons losgeslagen internationale financiële systeem door een man waar we nog heel veel van zullen horen!

  • ‘Liquiditeit Amerikaanse staatsobligaties verdampt’

    Uit een recent onderzoek van JP Morgan is gebleken dat de markt voor Amerikaanse staatsobligaties steeds minder liquide is. Kon je als vermogensbeheerder een jaar geleden nog maximaal $280 miljoen aan Treasuries kopen of verkopen zonder de koers te beïnvloeden, nu is dat slechts $80 miljoen. Het grote vermogen vlucht in veiligheid en beschouwt de Amerikaanse ‘Treasuries’ nog steeds als een van de meest veilige havens. Zo veilig zelfs dat het grootste deel van het schuldpapier niet meer voor verkoop wordt aangeboden. Het wordt dus steeds moeilijker om Amerikaanse staatsobligaties in groot volume te kopen. Dat betekent dat ook de volatiliteit zal toenemen.

    De afnemende liquiditeit van Amerikaans schuldpapier heeft verschillende oorzaken. De laatste jaren is er wereldwijd een vlucht richting veiligheid en liquiditeit ontstaan, factoren waarop Amerikaanse staatsleningen veel hoger scoren dan obligaties van andere landen. Dat heeft natuurlijk te maken met de status van de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt, waardoor de munt wereldwijd goed verhandelbaar is. Ook de Federal Reserve draagt bij aan de krapte op de obligatiemarkt…

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    US-Treasuries

  • Discussieavond over Geldcreatie (Werkgroep Economie)

    Heeft u nog geen plannen voor vanavond en woont u in de Randstad?

    In café De Heffer in Amsterdam wordt vanavond om 19:30 een discussieavond georganiseerd over het gevoelige onderwerp van geldcreatie. Mede door het burgerinitiatief Ons Geld is de publieke belangstelling voor dit onderwerp toegenomen. Wilt u deelnemen aan de discussieavond? Kijk dan op deze Facebook pagina!

    “Vorige week werd in DWDD de start gegeven aan het Burgerinitiatief Ons Geld (http://www.burgerinitiatiefonsgeld.nu/). Deze organisatie heeft al meer dan 90.000 handtekeningen opgehaald en pleit voor publieke geldcreatie. Heeft zij een goed punt of is het onwenselijk de macht van geldschepping aan een overheidsinstantie over te dragen?

    Ben je benieuwd hoe het precies zit? Wees erbij op dinsdag 3 februari!
    De discussieavond is georganiseerd door de landelijke werkgroep Economie. Avondvoorzitter is Rens van Tilburg, onder andere bekend van de Volkskrant en verbonden aan het Sustainable Finance Lab van de UU.

    De gastsprekers waarmee we de discussie aangaan zijn:

    – Edgar Wortmann (stichting Ons Geld, zusterorganisatie Positive Money)
    – Hans Visser (VU)
    – Mark Sanders (Universiteit Utrecht, D66)

    Tijdens het eerste deel van de avond zullen de gastsprekers hun visie op het huidige systeem en op een eventueel nieuw systeem geven. Het tweede deel van de avond zal in het teken staan van discussie aan de hand van stellingen.

    Wil je je alvast voorbereiden? Check deze filmpjes (van :
    – https://www.youtube.com/watch?v=i3l1oWGgRdo (Wim Boonstra)
    – https://www.youtube.com/watch?v=01IusDeSPE4 (Positive Money)

    Tot dinsdag 3 februari!”

    geld-euro

    Discussieavond over Geldcreatie (Werkgroep Economie)

  • Chinese yuan naar vijfde plaats van populairste valuta

    De internationalisering van de Chinese yuan begint langzaam maar zeker haar vruchten af te werpen, want de munt steeg in november naar de vijfde plaats van meest gebruikte valuta in het wereldwijde SWIFT betalingssysteem. Sinds november is de munt met twee plaatsen gestegen, voorbij de Canadese en de Australische dollar. “De doorbraak van de renminbi tot de top vijf van wereldvaluta is een belangrijke mijlpaal”, zo verklaarde Wim Raymaekers van het SWIFT betalingssysteem in een persbericht dat onlangs naar buiten werd gebracht. Het bevestigt dat de yuan is uitgegroeid van een opkomende valuta naar een gebruikelijke munt voor transacties.

    In januari 2013 stond de renminbi met een marktaandeel van 0,63% in het internationale betalingsverkeer op de dertiende plaats. In december 2014 bereikte de munt een marktaandeel van 2,17% in alle wereldwijde betalingen via SWIFT. De Chinese munt nadert het marktaandeel van de Japanse yen, dat in december 2,69% bedroeg. De opkomst van verschillende clearing centra over de hele wereld was, samen met acht nieuwe valutaswaps die de People’s Bank of China in 2014 ondertekende, de drijvende kracht achter deze groei.

    RMB_january2015_image02

    Chinese yuan is de afgelopen twee jaar veel populairder geworden als internationale handelsmunt

    RMB_january2015_graph01

    Van alle valuta is de populariteit van de Chinese yuan renminbi het hardst gegroeid

  • Griekse les voor mevrouw Merkel

    Het is niet eens zo lang geleden dat Duitse politici parmantig de crisis als passé verklaarden. De uitslag van de Griekse verkiezingen heeft hen hardhandig met de neus op de feiten gedrukt. De ellende is nog lang niet voorbij en het is volstrekt onduidelijk wat nog komen gaat. Het dood verklaren van de crisis was een typisch geval van misplaatste arrogantie. Al lang voor de Griekse verkiezingen was het ieder die wilde zien duidelijk dat het Duitse recept voor crisisbestrijding niet werkte. Het recept luidde dat gedwongen bezuinigingen zouden leiden tot compensatie voor de vraaguitval. Uiteindelijk echter raakt een land van de regen in de drup, omdat door de krimp van de economie de schuld als percentage van het bruto binnenlands product alleen maar toeneemt.

    greece-election

    Griekenland in verzet

    Natuurlijk waren er eerder tekenen aan de wand, maar mevrouw Merkel meende die te moeten en te kunnen negeren. Dat kan niet met de uitslag van de Griekse verkiezingen. De Grieken hebben zich massaal gekeerd tegen de eigen corrupte elite en tegen een beleid, dat hen alleen maar armoede bracht. De overwinning van Syriza luidt daarmee een nieuw hoofdstuk in de korte geschiedenis van de eurocrisis. In dat hoofdstuk kan wel eens geschreven worden, dat de problemen in Europa dieper bleken te gaan dan zelfs pessimisten bevroedden. Het besluit van de Zwitserse centrale bank om de frank los te koppelen was een psychologische dreun voor de euro. Het was het beste bewijs, dat de euro fragiel is en blijft. Het besluit van de ECB om op ongekende schaal obligaties te gaan opkopen heeft het vertrouwen in de euro niet bepaald versterkt. De uitslag in Griekenland kan niet als een verrassing komen. De Trojka zou er in de onderhandelingen goed aan doen om die uitslag serieus te laten meewegen. Zonder compromis moet Griekenland wel omvallen en niemand weet wat daar de euro-onder-drukconsequenties van zullen zijn. Het zou het begin van het einde van de euro kunnen betekenen en daarmee het begin van het einde van de eurozone. Daar zou elk land, ook Nederland en Duitsland, onder lijden! Een compromis maakt de facto een einde aan het huidige bezuinigingsbeleid. Ook voor mevrouw Merkel is duidelijk, dat de uitslag in Griekenland voor een veenbrand kan gaan zorgen in zulke landen als Spanje, Italië en Frankrijk. In deze landen was het verzet tegen de bezuinigingen altijd veel groter dan in de Noordelijke landen.

    Bezuinigingsbeleid heeft gefaald

    Voor Merkel zal het echter ook duidelijk moeten zijn, dat haar beleid van tegelijkertijd bezuinigen en doorvoeren van structurele hervormingen faliekant mislukt is. Dat kan eenvoudigweg niet. De belastingbetaler krijgt simpelweg teveel voor zijn kiezen en zal in het kieshokje wraak nemen op de politici. Structureel hervormen kan alleen als er economische groei is! De laatste vraag daarom is wanneer Merkel overtuigd raakt van die waarheid: voor of na de Spaanse verkiezingen. In Spanje kan de protestpartij Podemos het kunststukje van Syriza herhalen en het establishment naar huis sturen. De nieuwe waarheid is dat Merkel en al haar bewonderaars moeten loskomen van hun fixatie op 0% groei van de schuld. Het is tijd voor grootschalige investeringen in de modernisering van de samenleving. Als doekje voor het bloeden van de oplopende tekorten mag de extreem lage rente dienen, waartegen overheden kunnen lenen. De Griekse les is dat de toekomst van de euro en de eurozone in de eerste plaats afhangt van de bereidheid om te veranderen, van mevrouw Merkel en haar navolgers, zoals premier Rutte! Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Amerikanen bewaren vaker spaargeld in huis

    Steeds meer Amerikanen bewaren een deel van hun spaargeld in huis in de vorm van bankbiljetten en muntgeld, zo schrijft CNBC op basis van een onderzoek onder 1.820 klanten van American Express. Van alle respondenten heeft 29% een gedeelte van het spaargeld in de vorm van contant geld thuis liggen. Onder twintigers komt dat nog veel vaker voor. Binnen deze leeftijdscategorie heeft 67% een deel van het spaargeld van de bank gehaald om dat buiten het banksysteem te kunnen bewaren.

    “We vragen al langer aan mensen hoe ze hun spaargeld bewaren en de laatste jaren zien we een toename in het aantal mensen dat kiest voor contant geld”, zo verklaarde Kimberly Litt van American Express. Het was de eerste keer dan deze financiële instelling gericht vragen stelde aan klanten over het verbergen van spaartegoeden.

    Voorbereiding op noodsituatie

    Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat ongeveer een kwart van de klanten nog dit jaar een financieel noodscenario verwacht en dat het thuis opbergen van contant geld als doel heeft beter voorbereid te zijn op een dergelijk scenario. Maar dat is niet de enige reden om meer contant geld in huis te houden. Litt merkt op dat er ook huishoudens zijn die een begroting maken voor de maandelijkse uitgaven en die dat geld aan het begin van de maand opnemen en in een envelop stoppen om meer zicht te hebben op wat ze uitgeven. American Express vroeg haar klanten niet waar in huis ze het geld bewaarden. Uit een eerder onderzoek uit 2012 onder 1.080 volwassenen bleek dat de vriezer de meest populaire verstopplaats was met 27% van de stemmen. Iets minder dan 20% van de Amerikanen die thuis geld bewaren stoppen het in een ladekastje, terwijl slechts 11 procent het geld daadwerkelijk in een matras stopt. Een op de tien respondenten kiest voor een koekjestrommel als verstopplaats, terwijl 9% het spaargeld op een andere locatie in huis bewaarde.

    saving-cash

    Amerikanen bewaren steeds vaker contant geld in huis