Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Amerikaanse huishoudens rijker door nieuwe berekening

    Twee maanden geleden groeide de Amerikaanse economie opeens met $560 miljard, als gevolg van een aanpassing van de rekenmethode. Ontastbare zaken als de R&D uitgaven van bedrijven, verschillende vormen van kunst en audiovisuele producties worden door het Amerikaanse Bureau voor de Statistiek voortaan beschouwd als onderdeel van de economische groei.

    Amerikaanse huishoudens ervaren het ‘wealth effect’

    Door de aangepaste rekenmethode worden ook de toekomstige pensioenverplichtingen anders gewaardeerd. Niet langer worden alleen de feitelijke pensioenafdrachten van bedrijven meegerekend in het Gross Domestic Product (GDP), maar ook de toekomstige verplichtingen. Of men die beloftes wel of niet kan nakomen, dat is van secundair belang geworden. Amerikaanse huishoudens zijn door de nieuwe rekenmethode op papier in één klap $3 biljoen rijker geworden! Was hun vermogen in het eerste kwartaal van dit jaar volgens de oude berekening nog $70,3 biljoen, nu is dat opeens herzien naar $73,5 biljoen.

    Herziening van de cijfers maakt huishoudens rijker

    Herziening van de cijfers maakt huishoudens rijker (Bron: Zero Hedge)

    Manipulatie

    Iedereen kent deze uitspraak waarschijnlijk wel: “Je hebt leugens, grove leugens en statistiek”. Als de Amerikaanse economie niet snel genoeg groeit, dan moeten de cijfers veranderd worden om de illusie van groei in stand te houden. Die extra $3 biljoen in het netto vermogen van alle huishouden laat zich niet vertalen naar meer consumptie, besparingen of investeringen. Als we de cijfers van de Federal Reserve erbij pakken zouden Amerikaanse huishoudens gezamenlijk nu meer vermogen moeten hebben dan voor de crisis. Is dat het omstreden wealth effect waar Bernanke het eerder over had?

    Vermogen van Amerikaanse huishoudens

    Vermogen van Amerikaanse huishoudens (Bron: Zero Hedge)

    Goudstandaard seminar

  • In Argentinië kost de nieuwste iPhone meer dan $3.000

    Door de hoge inflatie en het uitermate protectionistische beleid kosten gadgets als de nieuwste iPhone 5S en de Playstation 4 in Argentinië handenvol geld. Apple lanceert haar nieuwste telefoon niet in Argentinië, uit protest tegen de extreem hoge importheffing in het Zuid-Amerikaanse land. Als gevolg daarvan is deze gadget alleen in het officieuze circuit te vinden, tegen prijzen die oplopen tot 20.000 pesos (ongeveer $3.500). Maar ook de instapversie van de iPad tablet (16GB) is buitengewoon duur in Argentinië, deze gadget is met een verkoopprijs van omgerekend $1.000 bijna twee keer zo duur als in de meeste Westerse landen.

    Eerder deze maand werd bekend dat de Playstation 4, de nieuwste spelcomputer van Sony die later dit jaar op de markt zal komen, in Argentinië voor ongeveer 6.500 pesos over de toonbank zal gaan. Dat is omgerekend een bedrag van $1.125, bijna het dubbele van de adviesprijs die Sony hanteert in veel Westerse landen. De hoge importheffing bestond nog niet toen de Xbox 360 en de Playstation 3 spelcomputers op de markt kwamen, want die apparaten waren bij lancering in Argentinië te koop voor een vrij marktconforme prijs van omgerekend $600.

    Goudstandaard seminar

    Protectionisme

    De hoge importheffing op consumentenelektronica is onderdeel van het zeer protectionistische beleid van de Argentijnse regering. Sinds 2009 geeft de regering grote belastingvoordelen aan de bedrijven die de productie overbrengen naar Argentinië. Elektronicafabrikanten als Samsung, Nokia, Lenovo en Blackberry besloten de productie voor de Argentijnse markt over te brengen naar Argentinië, maar Sony en Apple doen dat dus niet. Op een gemiddeld jaarinkomen van omgerekend $10.000 zijn gadgets als de nieuwste iPhone 5S en de Playstation 4 bijna onbereikbaar voor een grote groep mensen. Alleen de hogere inkomens zullen bereid zijn de hoge prijs te betalen. Het is dan ook de vraag of de hoge importheffing wel een bijdrage levert aan de economie van Argentinië.

    De nieuwe iPhone wordt geen gemeengoed in Argentinië

    De nieuwe iPhone wordt geen gemeengoed in Argentinië (Afbeelding van Reuters)

  • Grafiek: Zo ziet de dollarcrisis eruit!

    Vorige week lieten we op Marketupdate al zien dat het buitenland niet langer Amerikaans schuldpapier koopt, het begin van een dollarcrisis. Dat betekent dat Amerika voor de financiering van haar tekorten is aangewezen op binnenlandse beleggers en, meer waarschijnlijk, het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve. Het kwam voor ons dan ook niet bepaald als een verrassing toen Bernanke besloot om nog even te wachten met zijn tapering. Het gaat helemaal niet om de werkloosheid in Amerika!!


    Financial Times

    Langzaam maar zeker begint ook de mainstream media dit verhaal op te pikken. Zo plaatste columnist John Authers van de Financial Times gisteren dezelfde grafiek die Marketupdate vorige week al liet zien, met daarin een verwijzing naar ons twitter kanaal (@MarketupdateNL). John Authers werkt al 22 jaar bij deze krant en is daar verantwoordelijk voor artikelen en columns over lange-termijn ontwikkelingen in de economie. John Authers is afgestudeerd in filosofie, politiek en economie en heeft dus de nodige ervaring.

    Ons verhaal wordt opgemerkt en het is te hopen dat deze grafiek binnenkort ook in een gedrukte versie van de Financial Times staat.

    Dollarcrisis

    Aansluitend op deze grafiek plaatsen we ook graag de volgende grafiek van Eric Pomboy, die de netto aankopen van Amerikaanse staatsobligaties door het buitenland in kaart heeft gebracht. Deze grafiek laat in één oogopslag zien dat de dollar opnieuw voor een crisis staat, net als eind jaren ’90. Het grote verschil is dat er deze keer wél een alternatief beschikbaar voor de machtige Amerikaanse munt. We staan aan de vooravond van een grote dollarcrisis en die kan de Federal Reserve niet tegenhouden. Het buitenland is aan zet en heeft besloten de Amerikaanse munt de rug toe te keren.

    Netto aankopen van Treasuries door het buitenland

    Netto aankopen van Treasuries door het buitenland brengen de dollarcrisis in beeld

  • Bank of Japan krijgt weer grip op de obligatiemarkt

    De Bank of Japan krijgt langzamerhand weer wat grip op de obligatiemarkt. Maakten we ons in mei nog zorgen over de stijging van de Japan 10-jaars rente, de laatste maanden is die alleen maar verder weggezakt. De rente op het Japanse schuldpapier staat inmiddels alweer onder de 0,7%, wat correspondeert met een reële rente van ongeveer 1%.

    De daling van de rente heeft Japan te danken aan het beleid van de eigen centrale bank. Die heeft de afgelopen maanden haar aankopen van Japanse staatsobligaties sterk opgeschroefd. Met de aankondiging van een grootschalig stimuleringsprogramma verraste Japan eind vorig jaar de financiële markten. Door aan te sturen op een hogere inflatie en een verdubbeling van de monetaire basis werden Japanse burgers en bedrijven aangespoord om meer te consumeren en te investeren en daarmee de economie een impuls te geven.

    Rente op Japanse 10-jaars obligaties

    Rente op Japanse 10-jaars obligaties (Bron: Soberlook)

    Lagere rente

    De effectiviteit van het Japanse QE-programma moet nog bewezen worden, maar de Bank of Japan heeft bewezen dat ze de lange rente nog verder omlaag kan krijgen. Onderstaande grafiek laat zien hoeveel schuldpapier de Bank of Japan daarvoor uit de markt moest halen. Ondanks de lagere rente is Japan nog steeds veel geld kwijt aan rentelasten. In het nieuwe fiscale jaar, dat op 1 april begint, moet de regering naar verwachting 25,3 biljoen yen (omgerekend $257 miljard) opzij zetten om de rente over de staatsschuld te betalen. Dat is 13,7% meer dan de rente die de Japanse overheid dit fiscale jaar zal betalen aan rente. De staatsschuld van het land is inmiddels groter dan 1 biljard yen.

    Japanse staatsobligaties op de balans van de Bank of Japan

    Japanse staatsobligaties op de balans van de Bank of Japan (Bron: Soberlook)

  • Grafiek: Bedrijfswinsten versus arbeidsmarkt

    Het is volop crisis in Amerika. De bedrijfswinsten staan op recordhoogte, terwijl het percentage van de Amerikaanse beroepsbevolking met een baan in bijna dertig jaar niet zo laag is geweest als nu! Bedrijven profiteren van de situatie en buiten hun werknemers steeds meer uit (zie hier en hier). Tegelijkertijd profiteren ze van de lage rente, waardoor ze goedkoop kunnen lenen. Is dit een duurzaam herstel?

    Bedrijfswinsten versus werkloosheid

    Bedrijfswinsten versus werkloosheid (Bron: Zero Hedge)

  • De Amerikaanse voedselbonnen economie

    In de Verenigde Staten zijn voedselbonnen uitgegroeid van een noodvoorziening voor de allerarmsten tot een soort aanvullende uitkering voor ongeveer 48 miljoen Amerikanen. Mensen krijgen een creditcard waarmee ze maandelijks een bepaald bedrag aan eten kunnen kopen. Dat de kosten van dit programma explosief gestegen zijn blijkt uit onderstaande grafiek. Maar net zo interessant is deze micro-doc van Future Money Trends!

    Kosten van het voedselbonnenprogramma (SNAP):

    Totale kosten voedselbonnen VSTotale kosten voedselbonnen VS

  • Column: “Federal Reserve blijft stevig behind the curve”

    “Vertrouw erop dat de Federal Reserve op het juiste moment en in voldoende mate in zal grijpen.” Dat is wat ik in mijn vele gesprekken en discussies met veel economen en analisten altijd als hét argument kreeg te horen als zij mijn zorgen over aanzienlijk hogere inflatie in de komende jaren counterden.

    Mijn argument waarom ik er geen vertrouwen in heb dat de Federal Reserve – of andere centrale banken – op tijd en in voldoende mate zullen ingrijpen heeft onder meer te maken met de historie.

    Niet alleen sinds het begin van de huidige crisis – maar ook in de afgelopen decennia – hebben de centrale banken met de Fed voorop in mijn ogen laten zien gevoelig te zijn voor politieke druk.

    Het makkelijkste deel is achter de rug

    Dat is van cruciaal belang, omdat het makkelijkste hoofdstuk voor de centrale banken achter de rug is. Het is niet moeilijk de rentes in een rap tempo te verlagen, in het geval van de Fed zelfs naar 0%, en staatsobligaties op te gaan kopen om de lange rentes omlaag te drukken. Het moeilijke deel, het deel waarin de centrale bankiers moeten laten zien dat ze ook de politiek gezien minder populaire beslissingen kunnen en durven nemen, is nu aangebroken…

    De Fed heeft eerder deze week mijn vermoedens bevestigd dat centrale banken niet in staat zijn op tijd in te grijpen. Ondanks een aankondiging van de centrale bank om het stimuleringsprogramma af te bouwen durft ze op het moment suprême die stap toch níet te zetten.

    Kromp de Amerikaanse economie fors in 2009, toen de eerste ronde van het QE-beleid werd aangekondigd, inmiddels groeit die met ruim 2 procent op jaarbasis. De inflatie bedraagt 1,5 procent en je mag verwachten dat die zal oplopen als de economische groei in de VS aanhoudt.

    Bij deze inflatiecijfers hoort geen Fed-rente van 0 procent en zouden ook de lange rentes best mogen stijgen ten opzichte van de all-time lows. Niet wat de Fed betreft echter. Omdat de 10-jaars rente richting 3% klom besloten de Amerikaanse monetaire ridders de QE-draaiknop met rust te laten.

    ‘Behind the curve’

    De conclusie kan dan ook niet anders zijn dan dat de Fed, luid en duidelijk met woorden én daden, laat merken dat ze zoals dat heet behind the curve zal blijven. Dat wil zeggen, de centrale bank zal niet proberen inflatie te voorkomen, maar zal die gedogen en laten oplopen. De centrale bank zal pas ingrijpen als de inflatie echt te hoog wordt. Het alternatief is dat de bank vóór de curve kruipt en dus preventief inflatiestijging in de komende jaren voorkomt. Maar als de Federal Reserve ervóór kruipt kan ze blijkbaar de Amerikaanse economie in een nieuwe, mogelijk langdurige, recessie storten. Dat wil de centrale bank absoluut vermijden. Dit was mijn verwachting toen ik mijn boek ‘Geldmoord’ begon te schrijven. Ik ben sinds woensdagavond alleen maar verder gesterkt in die verwachting.

    En die debatten en gesprekken met veel economen en analisten? Die eindigden steevast met “de tijd zal het uitwijzen” of de Fed op tijd en in voldoende mate zal ingrijpen. Sinds woensdag heeft de tijd uitgewezen dat de Federal Reserve niet op tijd zal ingrijpen. Over enkele dagen kijken we naar hoe het zit met ‘in voldoende mate’ ingrijpen.

    Omdat onlangs de vierde druk van ‘Geldmoord’ is verschenen, met daarin het nieuwe voorwoord, is dat voorwoord én het eerste hoofdstuk, getiteld ‘De gouden eeuwen voor de koopkracht’ (met daarin onder meer inflatieontwikkeling in Nederland sinds 1450 (!) ) nu GRATIS te downloaden op de site www.geldmoord.nl

    Edin Mujagic

    Federal Reserve grijpt niet in

    Federal Reserve grijpt toch niet in…

  • Huizenprijzen in China blijven stijgen

    De huizenprijzen in China zijn in augustus opnieuw gestegen. Op landelijk niveau stegen de prijzen de afgelopen maand het meeste in 2,5 jaar tijd, maar in sommige steden schoten de prijzen wel twee keer zo hard omhoog als het landelijk gemiddelde. De vastgoedbubbel in China blijkt ook voor de machtige Chinese autoriteiten moeilijk onder controle te houden.

    De regering van China zegt zich bewust te zijn van het gevaar van een bubbel, maar is terughoudend met ingrijpen. De stijgende huizenprijzen compenseerden de afgelopen jaren namelijk een gedeelte van de terugval in de economische groei. Zonder stijgende huizenprijzen zouden de macro-economische cijfers van China er slechter uit hebben gezien.

    “We denken dat de regering de huizenprijzen stabiel wil houden, omdat het milde herstel van de bredere economie nog niet zo stabiel is”, zo verklaarde vastgoedanalist Jinsong Du van Credit Suisse tegenover Reuters.

    Stijgende huizenprijzen

    De gemiddelde huizenprijzen in de zeventig grootste steden van China zijn in een jaar tijd met 8,3% gestegen, zo blijkt uit berekeningen op basis van cijfers van het Chinese Bureau voor de Statistiek. Een maand eerder stegen de huizenprijzen op jaarbasis met 7,5%. De huizenprijzen stegen in augustus in 66 van de 70 gemeten steden, in juli was dat nog voor 62 steden het geval. Zoals gezegd stijgen de prijzen in een aantal grote steden veel harder dan het landelijk gemiddelde. In Beijing en Shanghai stijgen de huizenprijzen op jaarbasis al met 15%, in de zuidelijke steden Guangzhou en Shenzhen zijn huizen al ruim 18% duurder dan een jaar geleden. In deze vier grote steden zijn de huizenprijzen sinds januari 2011 niet meer zo hard gestegen als nu.

    ‘Iedereen profiteert’

    De Chinese overheid probeert een vastgoedbubbel te voorkomen, maar tegelijkertijd is er op lokaal niveau weinig bereidheid om de vastgoedmarkt af te remmen. Iedereen verdient namelijk aan de stijging van de huizenprijzen. Makelaars hebben meer werk, gemeenten verdienen goed aan de stijgende grondprijzen en investeerders zien de waarde van hun vastgoedbelegging stijgen. Daar komt bij dat er een stuk of veertig verschillende industrieën zijn die profiteren van de hausse in vastgoed. Denk aan bouwbedrijven, meubelzaken, loodgieters, elektriciens, enzovoort… Herkenbaar?

    Huizenprijzen in China blijven stijgen

    Huizenprijzen in China blijven stijgen (Afbeelding via Forbes)

  • Bezuinigen: Belasting middeninkomens van 42% naar 49%

    Het kabinet Rutte zegt te willen bezuinigen, maar in de praktijk komt het vooral neer op lastenverzwaringen. Pieter Omtzigt (CDA) dook in de miljoenennota en kwam tot een opzienbarende ontdekking: de belasting voor lage- en middeninkomens zal de komende vijf jaar sterk opgeschroefd worden. Het belastingtarief voor de eerste schijf (€19.645 tot €40.248) zal tussen nu en 2017 geleidelijk opgeschroefd worden van 42% naar 45%.


    Voor de middenklasse is de belastingverhoging nog veel groter. Inkomens tussen de €40.248 en €55.991 worden over vier jaar met 49% belast, een stijging van zeven procentpunt ten opzichte van het huidige belastingtarief. Het inkomen tussen de €55.991 en de €110.000 wordt ook zwaarder belast, want deze schijf wordt in een paar jaar tijd opgerekt van 52% naar 56 tot 59%. De hoogste inkomens komen er nog wat beter vanaf, want iedereen die bruto meer dan €110.000 per jaar verdient wordt in deze kabinetsplannen ontzien. Hun belastingtarief blijft op 52% liggen.

    Het is nog maar de vraag in hoeverre de hogere belastingen gecompenseerd zullen worden, maar er zal geen twijfel over bestaan dat we er de komende jaren gemiddeld op achteruit gaan in onze koopkracht. Hoe ver kan de loonbelasting nog verhoogd worden, voordat men begint te protesteren? Is het gerechtvaardigd om meer dan de helft van je inkomen af te staan aan de overheid? Krijgen we daar wel genoeg voor terug? Kabinet Rutte maakt werken steeds minder aantrekkelijk…

    belastingverhoging-rutte-2017Inkomstenbelasting gaat de komende jaren verder omhoog (Bron: Pieter Omtzigt)

     

  • Waar is de tapering? Hier is de tapering!

    Vergeet de laatste cijfers over consumentenvertrouwen, werkloosheid en inflatie, want dat zijn slechts afleidingsmanoeuvres in de discussie over tapering. U weet wel, het afbouwen van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve. Dit stimuleringsprogramma heeft een omvang van $85 miljard per maand, maar men verwacht dat Bernanke dat bedrag vandaag naar beneden gaat bijstellen.

    Tapering

    Analisten en economen bespreken de macro-economische cijfers, maar bijna niemand heeft het over de werkelijke reden voor de voortzetting van het stimuleringsprogramma: het opdweilen van schuldpapier. De rest van de wereld koopt steeds minder Amerikaanse staatsobligaties en sommige landen zijn al begonnen met de verkoop van hun positie in Amerikaanse staatsobligaties. Of ze dat doen uit angst voor waardeverlies van de dollar of onder het mom van risicospreiding, dat is van secundair belang. Feit is dat iemand de staatsobligaties moet kopen, zodat de liquiditeit hoog en de rente laag blijft.

    Onderstaande grafiek hebben we al eens eerder gepubliceerd, maar nu hebben we er de nieuwste data van juli 2013 aan toegevoegd. In deze maand werd er opnieuw voor ongeveer $10 miljard aan Treasuries van de hand gedaan door het buitenland. Daarmee komt er meer druk te staan op de Amerikaanse centrale bank om schuldpapier van de markt te halen. Hoe meer andere landen verkopen, hoe meer Bernanke zal moeten kopen om de obligatiemarkt onder controle te houden! Bernanke maakt zich waarschijnlijk meer zorgen over deze grafiek dan over andere macro-economische cijfers die officieel bepalend zijn voor het stimuleringsprogramma.

    De tapering is al begonnen!

    De tapering is al begonnen!

    Japan schiet te hulp

    In de maand juli heeft het buitenland zoals gezegd netto ongeveer $10 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties van de hand gedaan. Maar daarmee is niet het hele verhaal verteld. Duiken we in de TIC-data, dan zien we dat Japan als enige een substantieel bedrag aan Treasuries heeft bijgekocht. Andere landen kochten bijna niets of deden zelfs Treasuries van de hand. Bedenk dan goed dat het Amerikaanse ministerie van Financiën steeds de obligatiemarkt op moet om nieuwe Treasuries te slijten, want de Amerikaanse staatsschuld groeit nog iedere dag!

    Japan schiet Amerika te hulp en koopt $52 miljard aan Treasuries

    Japan schiet Amerika te hulp en koopt $52 miljard aan Treasuries

  • Amerikaanse automarkt herstelt door nieuwe leningen

    De autoverkopen in Europa zakten in de eerste acht maanden van dit jaar naar het laagste niveau ooit, maar in de VS trekt de verkoop alweer aan. Aan de andere kant van de Grote Oceaan worden op jaarbasis inmiddels 16,1 miljoen auto’s verkocht, het hoogste niveau sinds december 2007!

    Dat klinkt misschien vreemd, gezien al onze negatieve berichtgeving over de Amerikaanse economie. De middenklasse wordt uitgehold, de arbeidsmarkt laat vrijwel geen herstel zien en de gemiddelde inkomens dalen na correctie voor de inflatie. Hoe kan het dan toch dat Amerikanen meer auto’s kopen? Het antwoord is krediet!

    Door de extreem lage rente is het aantrekkelijker geworden om een autolening af te sluiten. Tegelijkertijd is er veel spaargeld dat op zoek is naar een goed rendement. Voeg die twee samen en je komt uit bij de markt voor gebundelde leningen, de zogeheten ‘asset backed securities’.

    Asset Backed Securities

    Het is nog maar vijf jaar geleden dat de markt voor herverpakte hypotheekleningen in elkaar klapte, maar die schok is men blijkbaar alweer te boven. Vandaag de dag zijn herverpakte autoleningen hip, want die geven beleggers een aantrekkelijk rendement. Tegelijkertijd krijgt de Amerikaanse auto-industrie een impuls, want die verkopen weer meer auto’s. De schuld gedreven economie krijgt weer nieuwe energie door de extreem lage rente, die doorsijpelt in de hele economie. Hoe lang kan het stapelen van nog meer schulden goed blijven gaan, nu de eerste scheurtjes in deze markt zichtbaar worden?

    Asset Backed Securities helpen Amerikaanse automarkt

    Asset Backed Securities helpen Amerikaanse automarkt (Diagram via Quartz)