Willem Middelkoop hield eind vorig jaar bij RTL-Z opnieuw een pleidooi voor beleggen in zilver. Volgens hem is het nog steeds erg interessant om zilver te kopen, omdat de wereldwijde vraag naar het edelmetaal al jaren groter is dan de productie van zilvermijnen en omdat de bovengrondse publieke zilvervoorraden de afgelopen decennia steeds verder zijn afgebouwd. In de jaren zestig waarschuwde de Amerikaanse president Lyndon Johnson voor een wereldwijd tekort aan zilver, wat voor verschillende landen reden was om zilveren muntgeld uit omloop te halen en te vervangen door munten van basismetalen als koper, nikkel en zink.
Zilver kreeg steeds meer industriële toepassingen en daarom besloten verschillende overheden hun ongebruikte zilvervoorraden op de markt te brengen. Doordat er zoveel zilver op de markt kwam bleef de prijs van het edelmetaal onder druk staan, maar dat kan volgens Middelkoop niet voor altijd doorgaan. In de volgende video legt hij in een minuut uit waarom beleggen in zilver volgens hem nog steeds erg interessant is. Aansluitend gaat hij in debat met analisten Corné van Zeijl en Valentijn van Nieuwenhuizen, die minder enthousiast zijn over het edelmetaal.
In 2012 publiceerde de Federal Deposit Insurance Corporation, het Amerikaanse depositogarantiestelsel, een nieuw voorstel om fysiek goud net als staatsobligaties als risicovrij bezit op de bankbalans te plaatsen. Ook in dit document van de Bank for International Settlements lezen we dat banken het edelmetaal tegen 0% risicoweging op hun balans mogen zetten. Dat is opmerkelijk, omdat veel toezichthouders goud kopen nog steeds als een zeer risicovolle belegging zien.
In een lezing voor de Empire Club of Canada bespreekt goudkenner Nick Barisheff deze paradox en blikt hij vooruit op de nieuwste trends in de wereldwijde goudmarkt. Hij verwacht dat nieuwe grootmachten als China en Rusland meer invloed zullen krijgen op de olieprijs en de goudprijs, zeker wanneer China besluit olie in yuan af te rekenen. Dat zou een zeer negatieve impact kunnen hebben op de dollar als wereldreservemunt en een zeer positieve invloed op de goudprijs.
Jim Rickards gaf eind november tijdens de Silver & Gold Summit in San Francisco een interessante lezing over goud en de rol van goud in het financiële systeem. In een presentatie van iets meer dan een half uur bespreekt Jim Rickards verschillende argumenten die gebruikt worden om wel of geen goud te kopen. Ook laat hij zien dat een goudstandaard niet altijd beter is, omdat er ook financiële crises waren in de tijd dat geld gekoppeld was aan het edelmetaal.
In de presentatie vertelt Rickards ook over de zogeheten ‘War on Cash’, die volgens hem bedoeld is om spaartegoeden te kunnen belasten met een negatieve rente. Zo lang spaarders kunnen kiezen voor contant geld is het voor banken moeilijk om een negatieve rente door te berekenen. Om die reden verwacht Rickards dat ook goud vroeg of laat in het vizier zal komen van de autoriteiten, want het edelmetaal biedt spaarders een mogelijkheid om een deel van hun vermogen buiten het banksysteem te bewaren.
Centrale banken kopen goud
Volgens Rickards bereiden verschillende landen in de wereld zich nu al voor op een nieuw monetair systeem. Als voorbeeld noemt hij Rusland, de grootste exporteur van olie in de wereld. Na de crash van de olieprijs in 2014 moest het land een aanzienlijk deel van haar dollarreserves van de hand doen, maar er werd in die tijd geen gram goud verkocht. Sterker nog, de centrale bank voegde in die periode juist meer edelmetaal aan haar reserves toe. Dat Rusland in tien jaar tijd haar goudvoorraad verdrievoudigd heeft roept volgens Rickards een simpele vraag op: Is Poetin dom of ziet hij iets wat wij niet zien?
In de presentatie laat Rickards zien dat er een nieuwe as van pro-goud landen aan het ontstaan is waar China, Rusland, Iran en Turkije onderdeel van uitmaken. Al deze landen hebben hun goudreserves de laatste jaren uitgebreid en willen hun afhankelijkheid van de dollar verkleinen. Het edelmetaal geeft deze landen meer zekerheid tegen financiële oorlogsvoering, zoals mogelijke sancties uit de Verenigde Staten. Rickards noemt als voorbeeld de Westerse sancties tegen Iran, die omzeild werden door middel van goudtransacties via Turkije. Ook is een goudreserve immuun voor cyberaanvallen.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
Stel je voor dat iemand je $10.000 geeft, op voorwaarde dat je er tien jaar lang niets mee mag doen. Zou je dan kiezen voor contant geld, staatsobligaties, goud of bitcoin? Precies die vraag legde het voormalige Amerikaanse congreslid Ron Paul voor aan zijn ruim 650.000 volgers op twitter. En wat blijkt: Van alle 70.513 mensen die deze vraag beantwoordden gaven meer mensen momenteel de voorkeur aan bitcoin (54%) dan aan goud (36%).
Dat slechts twee procent dit bedrag bij voorkeur in contant geld zou bewaren is geen verrassing, want door de inflatie is dit inderdaad geen interessante optie. Maar dat er zoveel mensen liever tien jaar lang Bitcoins dan fysiek goud wegleggen was toch wel een opvallende uitkomst. Daniela Cambone van Kitco nam contact op met Ron Paul voor een verdere toelichting.
Was je verrast door deze uitkomst?
Ja, wel een beetje. Ik was natuurlijk niet verbaasd dat maar twee procent ervoor koos het geld in de vorm van bankbiljetten weg te stoppen, dat is goed. Men heeft niet zoveel vertrouwen meer in de bankbiljetten van de Federal Reserve en men is ook van mening dat je beter geen staatsobligaties meer kunt kopen. Maar er was wel een strijd tussen goud en bitcoins. Dat was wel informatie voor mij, omdat het laat zien waar mijn volgers zitten en wat zij denken.
De meeste mensen die mij kennen weten hoe sterk in voorstander ben van goud en dat ik tolerant bij naar alternatieve vormen van geld en concurrentie in geld. Maar ik ben wel verbaasd dat zoveel mensen bitcoins weg zouden leggen. Dit is een weerspiegeling van de inflatie die we vandaag de dag zien. Natuurlijk is bitcoin erg spannend en de prijs stijgt, maar ze hebben geen lange termijn perspectief waar bitcoin over tien jaar zal staan. Niemand weet dat, maar we hebben een behoorlijk goed idee waar goud dan in algemene zin zal staan. Goud is er al heel lang en zal ook niet weg gaan.
Zoals je aangeeft hebben de meeste volgers van jou affiniteit met goud, dus de uitkomst is een beetje verrassend. Is dat misschien ook de reden dat goud achterblijft en dat beleggers kiezen voor bitcoin in plaats van goud?
Ik weet niet precies of dat zo is, maar de algemene stemming is wel zo. Maar het is ook niet zo dat goud er slecht bij ligt, want toen de goudprijs in januari dit jaar op $1.050 stond was dat een behoorlijk goede start voor een nieuwe cyclus. En ik heb twee keer eerder zo’n cyclus gezien, eentje in 1971, toen het van $35 naar $700 ging, en daarna ook een beweging van $270 naar $1.800. Daarna kwam die correctie. We kunnen dus in een fase zitten waarin goud weer gaat stijgen, het is alleen de vraag wanneer. Maar ik denk niet dat het zozeer de vraag is of mensen bitcoin kiezen of goud, maar dat het meer een kwestie is van inflatie. De Fed heeft zoveel geld gecreëerd en er wordt zoveel gespeculeerd dat men ook voor deze optie kiest.
Maar jij gaat niet in bitcoin stappen?
Ik ben niet in de verleiding gekomen, maar ik vind het fascinerend. Mijn positie is wat ik persoonlijk zou doen als belegger. Wat ik in de politiek doe is het legaliseren van concurrentie. Echt geld begon namelijk op de vrije markt, zonder de overheid. En daar koos men altijd voor goud of zilver of voor iets anders met tastbare waarde. En ik denk dat dat weer gaat gebeuren, maar om het sentiment snel te veranderen nu we zo lang in een wereld met centrale banken geleefd hebben, dat is een behoorlijke verandering. Maar als je kijkt naar Zimbabwe of Venezuela, dan zie je dat die verandering heel snel kan gaan als er grote problemen zijn.
De aandelenmarkt gaat richting nieuwe records, maar je hebt je vorige voorspelling van een 25% correctie op de aandelenmarkt bijgesteld naar een mogelijke 50% correctie. Vanwaar die overtuiging en wanneer komt deze correctie?
De waardering op de aandelenmarkt lijkt zo kunstmatig. De koers/winst verhouding loopt uit de hand en de schuldpositie is zeer slecht. Ik heb geen vertrouwen in overheden en in het redden van de economie met een nieuw belastingprogramma waarvan we nog niet weten wat het gaat doen. Ik heb zo weinig vertrouwen in de regering in Washington en de Federal Reserve blijft geld bijdrukken, dus ik denk dat de markt overgewaardeerd is. Maar ik handel niet op de aandelenmarkt en ik wil mensen niet vertellen wat ze moeten doen.
Het opkoopprogramma van de ECB heeft niet gezorgd voor hogere economische groei in de Eurozone of voor een hogere inflatie, maar wel voor een stijging van de koersen van obligaties en aandelen. Daarmee heeft het stimuleringsprogramma van de centrale bank per saldo weinig opgeleverd voor de reële economie, maar heeft het wel een groot effect gehad op de financiële economie. Dat zegt Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie, in een interview bij de Tilburg University.
Volgens hem hebben vooral de partijen die staatsobligaties kopen hier last van, omdat de prijzen van de obligaties verstoord zijn door een kapitaalmarktrente die kunstmatig verstoord is door de ECB. Nu de centrale bank heeft aangekondigd dat ze haar opkoopprogramma heel geleidelijk zal afbouwen moeten de financiële markten er ook rekening mee houden dat de prijzen van de obligaties weer terug naar de marktprijs zullen bewegen. En dat is een risico, omdat het vooruitzicht van dalende koersen beleggers ervan kan weerhouden om nu obligaties te kopen.
Stimuleringsprogramma ECB overbodig
Volgens Eijffinger had de ECB nooit moeten beginnen met dit stimuleringsprogramma, omdat de economie toch al aan een herstel bezig was en het opkopen van obligaties niet het gewenste effect heeft opgeleverd. Hij merkt op dat de verkiezing van Trump eind vorig jaar veel meer heeft gedaan voor de aandelenmarkt dan het hele opkoopprogramma.
Het ergste is nog dat de ECB haar mandaat heeft overschreden, omdat ze met het opkopen van staatsleningen in het domein van monetaire financiering van overheidstekorten terecht is gekomen. Dat is volgens het Verdrag van Maastricht ten strengste verboden. Daarmee heeft de centrale bank haar eigen geloofwaardigheid en reputatie als onafhankelijke centrale bank ondergraven, aldus de hoogleraar van de Tilburg University.
Geen haast
De ECB lijkt weinig gemotiveerd om het opkoopprogramma snel af te bouwen, zelfs nu de economie in de Eurozone indrukwekkende groeicijfers kan zien. Volgens Eijffinger is dat niet vreemd, omdat ook de centrale bank wel weet dat de prijzen van obligaties en aandelen een flinke klap naar beneden zullen maken op het moment dat ze het stimuleringsprogramma beëindigt. Dat wil niemand meemaken, inclusief de centrale bank zelf niet. Die heeft tenslotte voor een paar duizend miljard aan obligaties op haar balans staan, die ook in waarde zullen dalen bij het stopzetten van het opkoopprogramma en bij een eventuele verhoging van de rente.
In deze aflevering van Café Weltschmerz praten Paul Buitink en Thomas Bollen over de rol van het TARGET2 systeem binnen de Eurozone. Dit interbancaire betalingssysteem is ontworpen om de geldstromen binnen de muntunie te optimaliseren, omdat het banken in de hele Eurozone in staat stelt real-time time geld naar elkaar over te maken.
Waarom is dit systeem bedacht en hoe komt het dat Nederland en Duitsland zoveel overschotten op hun TARGET2 balans hebben? En moeten we ons als Nederland zorgen maken dat we de ruim €100 miljard aan vorderingen binnen TARGET2 niet meer terug krijgen? Een interessant gesprek dat ons meer inzicht geeft in de werking van ons monetaire systeem.
Meer weten over TARGET2? Hieronder een video van de Banque de France, dat samen met de Duitse Bundesbank en de Italiaanse centrale bank de initiatiefnemers waren van dit betalingssysteem.
De ECB organiseert vandaag en morgen een bijeenkomst waar de vier belangrijkste centrale banken in de wereld aan deelnemen. Janet Yellen (Federal Reserve), Mario Draghi (ECB), Haruhiko Kuroda (Bank of Japan) en Mark Carney (Bank of England) nemen deel aan een paneldiscussie, waarin ze praten over de monetaire en economische ontwikkelingen van de laatste jaren en hoe centrale banken hun monetaire beleid communiceren. De discussie is live te volgen (en achteraf terug te kijken) via onderstaande video.
Volgens de Russische president Poetin hanteert het Westen dubbele standaarden ten aanzien van Catalonië. Veel Europese landen spraken zich uit tegen de onafhankelijkheid van de Spaanse regio, terwijl ze in het verleden wel onvoorwaardelijke steun aan hun Amerikaanse bondgenoot gaven voor de afscheiding van Kosovo. En toen de bevolking van de Krim in 2014 besloot om zich via een referendum aan te sluiten bij Rusland werd dat door het Westen ook sterk veroordeeld.
Volgens Poetin hebben de dubbele standaarden van het Westen een situatie gecreëerd die gevaarlijk is voor de stabiele ontwikkeling van Europa en van het wereldwijde integratieproces. Hieronder een fragment uit de toespraak die Poetin eerder deze maand hield tijdens de jaarlijkse Valdai bijeenkomst. Maakt Poetin hier een terechte opmerking of zijn de verschillende situaties niet met elkaar te vergelijken?
Vladimir Poetin: “De situatie in Spanje laat duidelijk zien hoe kwetsbaar de stabiliteit kan zijn, zelfs in een welvarende en gevestigde staat. Wie had kunnen verwachten dat recent de discussie over de status van Catalonië, waar een lange geschiedenis aan vooraf gaat, op een acute politieke crisis zou uitlopen?
De positie van Rusland hierin is bekend. Alles wat daar gebeurt is een interne kwestie voor Spanje die moet worden opgelost op basis van de Spaanse wet en conform de democratische tradities. We zijn ons ervan bewust dat de regering van het land stappen zet in die richting. In het geval van Catalonië zagen we hoe de Europese Unie en een aantal andere staten de voorstanders van de onafhankelijkheid veroordeelden.
Weet je, ten aanzien van dit onderwerp kan ik niet anders dan constateren dat hier veel eerder over nagedacht had moeten worden. Was niemand op de hoogte van deze eeuwenoude meningsverschillen in Europa? Die waren er al, nietwaar? Natuurlijk waren die er. Echter, op een zeker moment verwelkomden ze het uiteenvallen van een aantal staten in Europa zonder hun vreugde te verbergen.
Waarom waren ze zo onbedachtzaam, zo gedreven door politieke overwegingen en hun wens om – laat ik het maar simpel zeggen – hun grote broer in Washington te plezieren, door onvoorwaardelijke steun aan te bieden voor de afscheiding van Kosovo, waarmee ze vergelijkbare ontwikkelingen in andere regio’s in Europa en in de rest van de wereld uitlokten?
Misschien kunt u zich nog herinneren dat toen de Krim ook haar onafhankelijkheid verklaarde en dat toen – na het referendum – haar besluit om bij Rusland aan te sluiten, dat om een zekere reden niet verwelkomd werd. En nu hebben we Catalonië. En er is een vergelijkbare kwestie in een andere regio, Koerdistan. Waarschijnlijk is deze lijst verre van volledig, maar we moeten onszelf de vraag stellen: Wat gaan we eraan doen? Wat moeten we ervan denken?
Nu blijkt dat een aantal van onze collega’s denkt dat er ‘goede’ onafhankelijkheidsstrijders zijn die voor vrijheid vechten en dat er ‘separatisten’ zijn die niet het recht hebben om hun belangen te verdedigen. Zelfs niet met het gebruik van democratische middelen. Zoals we altijd zeggen in vergelijkbare gevallen, zulke dubbele standaarden – en dit is daar een levend voorbeeld van – zijn gevaarlijk voor de stabiele ontwikkeling van Europa en van andere continenten en voor de ontwikkeling van het integratieproces wereldwijd.
Op een gegeven moment probeerden de apologeten van globalisering ons ervan te overtuigen dat universele economische afhankelijkheid een garantie was tegen conflicten en geopolitieke rivaliteit. Maar helaas, dat gebeurde niet. Sterker nog, de aard van de tegenstellingen werden steeds ingewikkelder, kregen meerdere lagen en werden niet-lineair. En hoewel wederzijdse verbondenheid een bedwingende en stabiliserende factor is, zien we ook een toenemend aantal voorbeelden waarbij politiek de economische marktrelaties ruw verstoort.”
Dit is een fragment uit de toespraak die Poetin eerder deze maand hield tijdens de jaarlijkse Valdai Discussion Club in Sochi. Klik hier voor de vertaling van de volledige toespraak.
Centrale banken hebben het bezit van goud weten te ontmoedigen door de volatiliteit van de financiële markten te verlagen, maar dat kunnen centrale bank niet eeuwig blijven volhouden. Daarom zal het edelmetaal op termijn terugkeren als een veilige haven en als een hedge tegen risico’s op de financiële markten. Dat zei Mohamed El-Erian, economisch adviseur van verzekeraar Allianz en voormalig beleggingsexperts bij obligatiebelegger Pimco, tijdens het CME Precious Metals Dinner.
Volgens de vermogensbeheerder hebben virtuele munten als Bitcoin een deel van de vraag naar goud uit de markt weggenomen, wat een drukkend effect kan hebben op de goudprijs. Daar staat tegenover dat goud in de toekomst waarschijnlijk weer sterker zal reageren op politieke en geopolitieke schokken dan de afgelopen jaren het geval is geweest.
We hebben het volledige interview voor u uitgeschreven, zie hieronder. Klik op onderstaande afbeelding om het interview op de website van de CME Group te bekijken.
Mohamed El-Erian: “Goud zal terugkeren als veilige haven”
De rol van goud als veilige haven
De rol van goud als veilige haven is ondermijnd door een aantal zaken. Een is tijdelijke, de andere minder. Als eerste is er de rol van centrale banken. Omdat centrale banken de volatiliteit onderdrukken hebben mensen minder behoefte aan een veilige haven. Dus ondanks het feit dat we geopolitieke schokken zien, en een nationale politieke die meer onzeker is, heeft goud niet gereageerd zoals we verwacht hadden. Ik denk dat dat op termijn zal veranderen. Centrale banken kunnen niet voor eeuwig de volatiliteit op de financiële markten blijven onderdrukken. Daarom zal goud terugkeren als een veilige haven, als een hedging instrument.
Maar er is een tweede element en dat is de introductie van cryptocurrencies als bitcoin, die een deel van de vraag naar goud heeft weggehaald. Ik denk dat dit op een langere termijn invloed zal hebben en dat het wat tijd zal kosten voordat goud zich daaraan heeft aangepast. Dus ik verwacht dat het edelmetaal meer gevoelig wordt voor geopolitieke ontwikkelingen, maar dat het minder zal zijn dan wat het in het verleden ooit geweest is.
Centrale banken en grondstoffen
Grondstoffen profiteren in het algemeen minder van de invloed van centrale banken, omdat centrale banken deze grondstoffen niet op grote schaal kopen. De beleggingscategorie die het meest profiteert zijn natuurlijk de vastrentende obligaties, omdat dat is wat centrale banken kopen. En dat is waarom mensen zeer verrast zijn dat de rente zo laag is gebleven en de obligatiekoers zo hoog, maar dat is simpelweg het gevolg van het feit dat er een betrouwbare koper in de markt is. En ze kopen heel erg veel, de ECB en de Bank of Japan kopen samen voor meer dan $100 miljard per maand.
De volgende beleggingscategorie die beïnvloedt zal worden zijn aandelen. Waarom? Omdat men de neiging heeft aandelen te zien als een substituut voor obligaties. En als de prijs van obligaties hoger wordt en de rente daalt, dan is de beloning minder en gaat men richting aandelen. Grondstoffen zitten verderop in de keten, die worden minder beïnvloed door de liquiditeit van centrale bank dan andere beleggingscategorieën.
Goud en de 10-jaars obligatierente
De relatie tussen goud en de 10-jaars obligatie is absoluut veranderd. En waarom is die veranderd? Door centrale banken. Wanneer centrale banken bepaalde activa kopen, dan hebben de financiële markten de neiging om datzelfde te doen (front-running). Daardoor is de rente extreem laag en ongelooflijk stabiel, ondanks alles wat er gaande is.
Als je de hoogte van de Amerikaanse 10-jaars rente wilt verklaren, dan moet je naar Europa kijken. Waarom Europa? Omdat de ECB iedere maand €60 miljard opkoopt. Als je belegt in Europese obligaties en je daar bijna geen rente meer over krijgt of zelfs rente moet betalen, dan ga je verder kijken. Dan ga je naar de VS. Dus Europa lijkt de rente in de VS omlaag te drukken en dat is een functie die de relatie tussen goud en de 10-jaars obligatie compleet heeft veranderd.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
Er is vandaag de dag veel kritiek op de berichtgeving in de zogeheten ‘mainstream media’, de gevestigde namen in de wereld van kranten, radio en televisie. Dankzij het internet en burgerjournalistiek via social media wordt steeds duidelijker dat er ook een andere kant is van het journaal en dat de waarheid soms (of vaak) heel anders is dan wat de kranten en het journaal ons doen geloven.
Kenmerkend voor deze trend is dat er de laatste tijd veel meer boeken over dit onderwerp verschijnen. Zo bracht uitgeverij De Blauwe Tijger een Nederlandse vertaling uit van het boek ‘Gekochte Journalisten’ van Udo Ulfkotte en kwam Arnold Karskens met een boek van gelijke strekking, getiteld ‘Journalist te Koop’. Ook Janneke Monshouwer, die ruim dertig bij de publieke omroep werkte, deed letterlijk een boekje open met de publicatie van Ander Nieuws.
In deze video van Studium Generale bespreken Janneke Monshouwer en emeritus hoogleraar Internationale Communicatie Cees Hamelink aan de hand van een aantal videofragmenten hoe de media nieuwsfeiten brengen en ook wat ze niet vertellen.
Overheden zijn door de geschiedenis heen altijd onbetrouwbaar gebleken en hebben er daarom alle belang bij informatie naar buiten te brengen die niet met de werkelijkheid overeenkomt. Dat zegt Cees Hamelink, emeritus hoogleraar Internationale Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam en emeritus hoogleraar Media, Religie en Cultuur aan de Vrije Universiteit in een gesprek met Café Weltschmerz.
Hamelink legt uit hoe overheidsinstanties met behulp van woordvoerders, spindokters en communicatiewetenschappers het vertrouwen van het publiek weten te winnen, terwijl de boodschap die ze brengen niet altijd waar is. De media nemen deze berichten vaak gewoon over, omdat veel journalisten volgens hem onvoldoende kritisch zijn. Goede journalistiek vergt weliswaar tijd, intelligentie en onderzoeksvermogen, maar dat is de enige manier waarop de media haar taak als ‘vierde macht’ kan vervullen, zo concludeert Hamelink.
Een interessant gesprek over de rol van de media naar aanleiding van een artikel dat eerder dit jaar verscheen op de website Novini. Professor Cees Hamelink gaf eerder ook al een minicollege voor de Universiteit van Nederland met als titel “Waarom moet je niet geloven wat in de krant staat”.
