Gisteren kocht de Japanse centrale bank via haar programma van quantitatieve verruiming opnieuw voor 10 biljoen yen (omgerekend ongeveer €97 miljard) aan Japanse staatsobligaties op. Het nieuwe geld dat hiermee in de economie wordt gepompt heeft drie verschillende functies. Ten eerste bestrijdt het extra geld de deflatie, omdat de geldhoeveelheid in circulatie toeneemt. Ten tweede zorgt het voor een verzwakking van de Japanse yen tegenover andere valuta, wat gunstig is voor bedrijven in Japan die hun producten in het buitenland verkopen. Nog niet zo lang geleden deden grote Japanse bedrijven, waaronder autofabrikant Toyota, hun beklag over de sterke eigen munt. Die ondermijnt namelijk de export, omdat producten uit Japan voor het buitenland hierdoor steeds duurder worden ten opzichte van soortgelijke producten uit andere landen. Een derde effect van het direct opkopen van staatsobligaties door de centrale bank is dat het de leenkosten van de overheid omlaag brengt, waardoor de staatsschuld makkelijker te dragen is en de tekorten goedkoper te financieren zijn.
65 biljoen yen
Met de nieuwe ronde van quantitatieve verruiming loopt de teller bij de Japanse centrale bank op tot 65 biljoen yen. Deze ongekende hoeveelheid aankopen door de Japanse centrale bank valt echter nog mee als we dat vergelijken met de acties van bijvoorbeeld de Amerikaanse Federal Reserve, de Bank of England en de ECB. Onderstaande grafiek laat zien dat met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk naar de methode van quantitatieve verruiming grijpen.
De Japanse centrale bank heeft aangegeven dat het in 2012 voor ongeveer 22 biljoen yen (ruim €200 miljard) in de economie wil pompen via haar 'Asset Purchase Program'. Dit zou gerechtvaardigd zijn door de zwakke economische activiteit in Japan, die volgens de bank het gevolg zou zijn van ''een vertragende economie in de rest van de wereld en het duurder worden van de yen''. Verder maakte de centrale bank bekend haar rentetarief te handhaven op 0 tot 0,1 procent. Ook kwam ze met een nieuw statement, namelijk dat ze streeft naar een inflatie van 1% op de korte en 2% op de langere termijn. Deze intentieverklaring heeft geen directe invloed op het beleid van de centrale bank, maar men hoopt op deze manier de geesten in Japan rijp te maken voor een toekomst met stijgende prijzen. Daarmee volgt de Japanse bank het beleid van de FED, dat er ook op gericht is de geesten van de bevolking rijp te maken voor een hogere inflatie in de toekomst.
Zwakke economische groei
De keinflatie in Japan (het inflatiecijfer exclusief voedsel en energie) ligt op dit moment op 0%, wat wil zeggen dat het mandje van goederen waarmee de Japanse overheid het prijspeil meet gemiddeld onveranderd is gebleven. De Japanse economie sukkelt ook rond de nullijn, waarin het BBP het ene jaar een beetje kan groeien en het volgende jaar weer iets kan krimpen. Momenteel zit de Japanse economie in een fase van economische krimp, want de Bank of Japan houdt rekening met een reële BBP ontwikkeling van -0,3 tot -0,4 procent over 2011. Voor de toekomst verwacht de Japanse centrale bank een groei, van 1,8 tot 2,1 procent in 2012 en 1,4 tot 1,7 procent in 2013. De Nikkei 225 beursindex in Japan verloor opnieuw in 2011, namelijk 16%. Dat hangt voor een gedeelte natuurlijk ook samen met de gevolgen van de aardbeving en de tsunami die het land troffen in maart 2011.
De nieuwe injectie van 10 biljoen yen heeft op de korte termijn het gewenste effect gehad, want de waarde van de yen zakte op dit nieuws met 0,4% weg ten opzichte van de Amerikaanse dollar, terwijl de futures voor 10-jaars Japanse staatsobligaties wat stegen. De Japanse centrale bank staat onder druk om de economie te blijven ondersteunen met nieuw geld, omdat een deflatoire spiraal de gigantische Japanse staatsschuld nog duurder maakt om te onderhouden. De Japanse staatsschuld heeft een omvang van meer dan 2x de Japanse economie, een bijzonder instabiele situatie die het land in stand weet te houden door telkens nieuwe obligaties te slijten aan met name haar eigen bevolking.
Liquiditeitsinjecties door verschillende centrale banken, Japan heeft nog wat in te halen in het WK geldontwaarding (bron: Financial Times)
De Bank of Japan koopt opnieuw veel staatsobligaties op via de geldpersfinanciering
Allereerst een in het oog springende titel van afgelopen weekend via NU.nl: 'Merkel trekt Europa verkeerde kant op'
De titel is de stellingname van “Sjors Sores”. Hij wijst – wat ons betreft geheel onterecht – op de verkeerde 'Europese koers' onder leiding van Angela Merkel. Soros ziet kennelijk liever dat de geldpers wordt aangezet, of zoals dat gewoonlijk door Keynesianen bepleit en omschreven wordt: “de overheid moet stimuleren, niet bezuinigen”. Dat is nou net het probleem van een schuldencrisis: er is teveel schuld en de oplossing zou er volgens “Keynesianen” op neer komen dat de overheid meer schulden aan gaat om de economie te stimuleren. Feitelijk betekent dit niets anders dan het oproepen tot monetaire financiering van de begrotingstekorten. Dat is nu eenmaal een doodzonde want het is een andere manier om schulden niet terug te betalen. Immers, de schulden worden afgelost in een munt die veel minder waard is. Dat de Amerikanen en Britten dit doen is hun probleem (en eigenlijk van ons allemaal) maar de ECB werkt hier niet aan mee. Als zij dat wel zouden doen, dan is het einde oefening voor de euro. Dit verkapte advies van Soros is gebaseerd op verkeerde veronderstellingen en derhalve volledig misplaatst; hij zou beter moeten weten.
Zonder het beleid van Angela Merkel en de consistente opstelling van de ECB om géén staatsobligaties op te kopen (het SMP daargelaten), bestaat er géén toekomst voor de Europese Unie (EU). De ECB is hier zelfs voor opgericht: nooit meer geldpersfinanciering! Soros ziet dat helaas anders. Het blijft jammer dat dit soort oproepen tot geldpersfinanciering op regelmatige basis terug blijven komen. De publieke opinie wordt ermee misleid..
[George Soros:] 'Merkel trekt Europa verkeerde kant op' (NU.nl)
In ander nieuws:
'VS voorbereid op militair treffen met Iran' (NU.nl)
Greek Police Threaten IMF Arrests Due To “Austerity Demands” (Zero Hedge)
Athens Buing As Police Runs Out Of Tear Gas (Zero Hedge)
En de harde cijfertjes:
The Cost Of The Combined Greek Bailout Just Rose To €320 Billion In Secured Debt, Or 136% Of Greek GDP (Zero Hedge)
Nieuws uit buitenlandse media:
Onze hypothese is sneller dan verwacht bevestigd, want ook dit jaar zal de Amerikaanse overheid niet in staat blijken te zijn om te bezuinigen. Het begrotingstekort neemt toe. Uiteraard omdat er het een verkiezingsjaar is, maar vooral omdat de structurele uitgaven – die via “toekomstige verplichtingen” grotendeels uit de boekhouding werden gehouden, toch echt de lopende begrotingen bereiken. Bovendien blijft Obama de economie flink “stimuleren” en blijven de belastingverlagingen uit het Bush tijdperk gehandhaafd. Dat laatste daar geeft Obama steevast op af, maar hij ondertekende vorig jaar zelf de verlenging van deze belastingverlagingen. Enfin, in 2011 gaf Obama $1.296 miljard méér uit dan er aan belastinginkomsten binnenkwam; in 2012 gaat het begrotingstekort volgens de prognoses uitkomen op $1.330 miljard. Volslagen onhoudbaar, maar dat mag voor u geen nieuws meer zijn..
Obama Revises CBO Deficit Forecast, Predicts 110% Debt-To-GDP By End Of 2013, Worse Deficit In 2012 Than 2011 (Zero Hedge)
Het begon met $600 miljoen. Dat werd al snel $1,2 miljard. Welnu, de teller van “vermist” geld bij MF Global noteert inmiddels $1,6 miljard. En niemand wordt strafrechtelijk onderzocht!! Hoe dat kan is voor een ieder het MF Global echec volgt een raadsel:
MF Global Trustee Sees $1.6 Billion Customer Shortfall (New York Times)
Pimco is allesbehalve blij met de schikking van Obama met de Amerikaanse grootbanken..
Pimco: Foreclosure Deal Cheaper Than Pensions (Bloomberg)
Het misnoegen van Pimco met de “schikking” van president Obama, de 50 openbaar aanklagers en de Amerikaanse grootbanken over de hypotheekfraude is niet het enige dat is aan te merken op de “schikking”. Er staat namelijk niets op papier!
De openbaar aanklagers weten dus eigenlijk niet wat zij geschikt hebben. De krantenkoppen schreeuwen dat banken “$25 miljard” betalen, maar wij houden het op “30 zilverstukken”.
De schikking is een complete aanfluiting van het eigendomsrecht. Deze schikking laat zich eerder vergelijken met een doofpot dan met een oprechte manier om definitief orde op zaken te stellen. En dan te bedenken dat president Obama rechten heeft gestudeerd. Zolang de juridische onderbouwing van de Amerikaanse vastgoedmarkt niet hersteld wordt, houden de problemen aan.
The Epic Farce Continues – US Attoeys General “Robosigned” A Foreclosure Settlement Which Does Not Exist (Zero Hedge)
Zero Hedge is zoals gebruikelijk zeer stellig en zodra het aankomt op Europa en de euro dan lijkt het erop alsof alles hier hetzelfde werkt als in de Verenigde Staten en dat de situatie in Europa estiger is dan die in Amerika. Wat mij betreft mist Zero Hedge een aantal zeer belangrijke nuances. De volgende analyse via Credit Suisse over de LTRO van de ECB, met het bekende messcherpe commentaar van Zero Hedge, wil ik u niet onthouden, maar ik ga er niet helemaal in mee.
De LTRO is zeker niet “mijn ding”, maar de wijze waarop Zero Hedge hierop afgeef, schiet naar mijn smaak iets te ver door. Zero Hedge overdrijft de importantie van de signalen dat de LTRO een stigmatiserend effect heeft, ook al zijn de gevonden aanwijzingen dat er een stigma is ontstaan (op banken die gebruik maken van de 3-jaars onbeperkte LTRO leningen bij de ECB), een gegeven. Zoals ik het zie, zorgt de LTRO ervoor dat de insolvabele “status quo” gehandhaafd blijft. Er wordt structureel niets mee opgelost, maar het voorkomt erger. Persoonlijk zie ik tien keer liever de handhaving van deze absurde status quo zodat een toekomstige herstructurering mogelijk blijft, dan dat de ECB dit afziet van de LTRO en als resultaat het Europese financiële kaartenhuis inéénstort.
Wat echter in de analyse van Credit Suisse treffend verwoord wordt, is de “paradox of thrift”. De conclusie van centrale bankiers (Wellink zegt dit steevast..) betreft een onjuiste veronderstelling en dat is dat banken individueel bekeken geen solvabiliteitsprobleem hebben. Banken zouden slechts geplaagd worden door een liquiditeitsprobleem. Dat zou komen door het tijdelijke gebrek aan vertrouwen waardoor liquiditeiten in de markt opdrogen. Onze conclusie gaat hier tegenin en komt erop neer dat banken bij elkaar genomen insolvabel zijn, en dat als gevolg daarvan liquiditeiten zijn opgedroogd. Dat komt omdat iedereen van elkaar weet dat banken afschrijvingen op waardeloze activa niet kunnen opvangen vanwege hun flinterdunne kapitaalspositie. Anders gezegd, er is sprake van een solvabiliteitscrisis op systeemniveau, waarvan opdrogende financiële kredietmarkten een symptoom zijn. De LTRO verandert daar niets aan, maar het handhaaft de status quo.
In de woorden van Credit Suisse:
Partly, “the paradox of thrift”. Each bank individually can credibly plan to delever, but collectively the system cannot. But even if the inherent contradiction is recognised, it is hard to act on immediately.
Debt is no cure for debt. What it can do is prevent a self-fuelling Fisher-style debt-deflation and it is clear that the LTRO has at least to some extent achieved that. And it can buy time such that, if the basic business model is restored, solvency can be eaed. But we are not sure the business model has been restored; far from it. Here again, our caution and outright mistrust needs to be tempered, and at least patient. But the apparent widespread notion that the LTRO is a game-changer simply does not wash in our view, because of our premise. Game-saver (no Fisher); yes. Game-extender, which makes it a potential gamechanger; yes. Outright game-changer; no.
Lees verder: Proof Of LTRO Bank Stigma, Or Why Mario Draghi Is Lying (Zero Hedge)
De grondstof der grondstoffen: olie! Terwijl aan de pomp recordprijzen worden gerekend, zijn er signalen dat de vraag, m.n. in de Verenigde Staten, afneemt.
Guest Post: Why Is Gasoline Consumption Tanking? (Charles Hugh Smith; Of Two Minds)
Zodra insiders uit aandelen stappen moet je oppassen. Zoals wij dat vaker zelf hebben aangegeven moet men zich heel goed bedenken of men überhaupt in aandelen moet beleggen. Uiteraard zullen er aandelen zijn die het goed doen, maar men moet met scherp schieten en het huiswerk hebben gedaan om in een bepaald aandeel te stappen. Bottom-line: aandelenbeurzen stijgen en insiders verkopen. Dat is een signaal dat niet gemist mag worden. Althans, als u in aandelen zit: “Buyer beware”..
Britse verbazing over het “popiejopie” taalgebruik van de SEC. Een detail voor een beter inzicht in de belevingswereld van de Amerikaanse toezichthouder..
What's crazier than creationism and gold? It's in your wallet (GATA)
Vietnam has written the book on gold; the West should read it (GATA)
Must see grafieken!! Eén grafiek als voorproefje. De historische ontwikkeling van de balans van de Federal Reserve; 1915-2012:
Charting the Federal Reserve’s Assets – 1915 to 2012 (Gresham's Law)
Tot slot.
Naar aanleiding van ons berichtje van gisteravond over het merkwaardige verloop van de Republikeinse voorverkiezingen in Maine, Amerikaanse satire op zijn best. Via de “Onion” een *fictief* verslag over de uitslag van de presidentsverkiezingen:
PS. De bovenstaande video is een “creatieve bewerking” op het origineel dat in 2008 werd uitgezonden. McCain is vervangen met Mitt Romney. Het origineel dateert uit de tijd van de vorige presidentsverkiezingen in 2008; zie: YouTube.
Backwardation betekent dat indien men een grondstof heeft – in dit geval beperken we ons tot fysiek goud – dat men die kan verkopen tegen een hogere “spotprijs” dan de prijs voor een termijncontract voor toekomstige levering. Indien men fysiek goud verkoopt en tegelijkertijd een termijncontract koopt kan men een “gratis” winstpremie pakken.
In 2008 schreef Antal Fekete er al over: goud ging toen voor het eerst sinds lange tijd in backwardation. Echter, dat bleef niet lang aanhouden en sindsdien schiet goud geregeld in- en uit backwardation en in contango. Contango is de tegenovergestelde situatie waarbij de spotprijs lager is dan de futuresprijs van een termijncontract. Contango hoort bij een normaal functionerende termijnmarkt waarbij de prijs voor directe levering lager is dan de toekomstige prijs. Dat komt omdat opslag voor iets fysiek geld kost en er een prijs gerekend wordt voor de opportuniteitskosten van geld. Dat laatste wil zeggen dat u geen rendement kan maken op andere beleggingen wanneer u uw geld gebruikt om fysiek goud aan te schaffen.
Op het moment dat backwardation ontstaat en deze permanent wordt, dan betekent dit dat “goud” niet langer biedt op papier geld. Als gevolg van de enorme papieren posities in zowel goud als zilver, bestaat het risico dat de “liquiditeit” op de termijnmarkt van goud opdroogt en dan kan het gebeuren dat hoeveel geld er ook geboden wordt, er geen aanbod ontstaat van fysiek goud. Feitelijk betekent het dat goud niet langer biedt op fiat geld.
Aan dit risico wordt ook wel gerefereerd met permanente backwardation. Indien hiervan sprake zal zijn dan zal blijken dat veel papieren claims op goud niet ingewisseld kunnen worden voor fysiek. De markt breekt als het ware. Of dit de “achilleshiel” is van het financiële stelsel is niet zo zeer de vraag. Wat ons betreft is het de vraag wanneer dit gaat gebeuren.
Keith Weiner schreef er afgelopen weekend een zeer aan te raden artikel over. Weiner schreef onlangs toch al een must read analyse over de manier waarop een transitie naar een vrije goudstandaard te implementeren valt, en ook dit keer slaat hij spijkers met koppen. Weiner die momenteel onder begeleiding van Antal Fekete werkt aan zijn dissertatie, heeft in zijn analyse van dit weekend de werking van dit economische fenomeen van “permanente backwardation” buitengewoon helder geformuleerd en uiteengezet. Hij wijst op de gedragseffecten die zullen ontstaan zodra het gebrek aan vertrouwen toeslaat. Want op een gegeven moment zal iedereen zich afvragen of fysiek goud daadwerkelijk geleverd kan worden. Zodra het vertrouwen in toekomstige levering van goud verdwijnt, dan zal de papieren markt van edelmetalen (lees: het wilde west casino van de Angelsaksische termijnmarkten) breken. Een must read van Weiner (even scrollen naar beneden):
Goud noteert op het moment van schrijven een winst van 0,10% op $1723,90 per troy ounce. Uitgedrukt in euro’s noteert goud een verlies van 0,26% op €1304,20 per troy ounce.
Zilver noteert op het moment van schrijven een winst van 0,36% op $33,71 per troy ounce. Uitgedrukt in euro’s noteert zilver een verlies van 0,41% op €25,54 per troy ounce.
Zowel goud als zilver beginnen de eerste dag van de week met een bescheiden plus. In de middag leverden ze weliswaar wat in, maar tegen de avond aan herstellen de edelmetalen zich goed.
Nadat gisterenavond bekend werd gemaakt dat het Griekse parlement instemt met de bezuinigingsplannen en zo doende de weg naar een nieuw financieel steunpakket vrij gemaakt is, openden vrijwel alle beurzen met een plus vandaag. Zoals de laatste maanden zeer vaak het geval is bewogen goud en zilver vandaag met de beurzen mee.
De bezuinigingsafspraken werden overigens niet zonder (letterlijke) slag of stoot goedgekeurd. Zo werden tijdens demonstraties meer dan 100 man opgepakt en raakten veel mensen gewond, ook werden er tientallen gebouwen in brand gestoken en winkels werden geplunderd. De onrust en agressie heeft vooamelijk te maken met het feit dat burgers de bezuinigingen goed in hun portemonnee gaan voelen. Zo wordt bijvoorbeeld het minimumloon naar €450 verlaagd en worden er de komende jaren maar liefst 150,000 overheidsbanen geschrapt.
Door het nieuws uit Griekenland begon de euro met een kleine winst tegenover de dollar. In de loop van de dag zakte de euro juist weer weg en noteerde aan het einde van de avond een klein verlies tegenover de dollar. Hierdoor worden goud en zilver goedkoper in euro’s en noteren daarom een klein verlies.
Ten slotte blijft de vraag naar goud uit China zeer groot en dat was vandaag wederom weer van positieve invloed op de goudprijs. Volgens een grote Chinese goudhandelaar “Blijven de Chinese jongens maar kopen. Wanneer er een kleine dip is kopen ze meteen bij, hun houding zal niet veranderen.”
De staatsschuld van Griekenland is inmiddels meer dan €360 miljard, een schuld die waarschijnlijk nooit meer terugbetaald zal worden. Het land heeft harde bezuinigingen doorgevoerd en nog meer bezuinigingen aangekondigd, tot frustatie van de bevolking. De economie krimpt en de werkloosheid is in een paar jaar tijd meer dan verdubbeld, waarbij de werkloosheid onder de jongeren zelfs richting de 50% gaat. De verschillende belastingverhogingen raken de Griekse bevolking hard, met als gevolg dat steeds meer mensen worden afgesloten van de meest basale voorzieningen en dat steeds meer bedrijven failliet gaan. Pensioengeld dat belegd is in de Griekse staatsobligaties en in de Griekse aandelenbeurs is grotendeels verdampt, waardoor er ook in de pensioenuitkering gesneden moet worden.
Desondanks blijft een team van inspecteurs van het IMF, de ECB en de EU de Griekse overheid onder druk zetten om nog meer bezuinigingen op te leggen aan de bevolking. In maart moet Griekenland opieuw veel geld lenen, waarvoor het nu volledig aangewezen is op het Europese noodfonds. Er zijn plannen om Griekenland opnieuw meer dan honderd miljard euro te lenen, waarmee de schuldenquote nog hoger wordt. Als Griekenland de nieuwe noodlening niet krijgt dreigt een ongecontroleerd faillisement, waarvan de gevolgen op dit moment nog niet te overzien zijn. Volgens Neelie Kroes kan de euro verder zonder de Grieken, maar welke gevolgen een Grieks faillisement kan hebben op de obligatiemarkten, aandelenkoersen en de banken in de rest van Europa is nog moeilijk in te schatten. Het is ook bekend dat met name Amerikaanse banken verzekeringen hebben uitgeschreven op de staatsobligaties van de zogeheten PIIGS-landen, verzekeringen die uitbetaald moeten worden als Griekenland daadwerkelijk failliet gaat. Het is een zeer complexe crisis, waarvoor het verstrekken van een nieuwe noodlening alleen zeker geen oplossing is. De Griekse schuldencrisis duurt inmiddels al twee jaar en de situatie in het land lijkt alleen maar te verslechteren.
Vandaag waren er opnieuw opstanden in de Griekse hoofdstad Athene, waar de politie met groot materieel en traangas moest ingrijpen om de woedende bevolking in bedwang te houden. De laatste berichtgeving op Athensnews.gr leert ons dat de situatie nu echt uit de hand begint te lopen. Er zouden al verschillende gebouwen in brand zijn gestoken door demonstranten, waaronder panden met historische waarde, zoals een ondergrondse bioscoop die door de Gestapo als martelkamer werd gebruikt in WO II en de Griekse Nationale Bibliotheek. Ook een bankgebouw en een filiaal van Starbucks zijn vanavond in brand gestoken. De brandweer heeft onvoldoende capaciteit om alle branden te blussen, want bronnen melden dat sommige gebouwen al meer dan 40 minuten in brand hebben gestaan zonder dat er iets aan gedaan werd. Ook zijn er op tal van plekken winkelruiten veield.
De politie heeft al verschillende metrostations afgesloten en er zouden al tenminste 40 politieagenten gewond zijn geraakt in confrontaties met de demonstranten, waaronder een paar estig gewonden. Eerder vandaag heeft de politie het plein voor het parlementsgebouw 'schoongemaakt', maar de ordehandhavers hebben moeite om de situatie onder controle te houden. Eerder vanavond berichtte Skai TV dat de politie al haar traangas had verbruikt en dat er nieuwe voorraden aangevoerd moesten worden.
Op het Syntagmaplein in Athene zouden ook heftige confrontaties zijn tussen demonstranten en de politie. Een correspondent die de situatie op het plein in de gaten houdt vanaf het balkon van een naastgelegen hotel zegt dat het de ergste rellen zijn die hij sinds lange tijd heeft gezien. De demonstranten gebruiken brandbommen en vuurpijlen om de politie te bestoken. Bronnen bij de Griekse politie melden dat de demonstranten het ook op bankgebouwen gemunt hebben. Dat schrijft althans de website Chaostrading.weebly.com.
In het parlementsgebouw is de sfeer ook gespannen. Onderstaande video geeft een indruk van de manier waarop het debat gevoerd wordt. Ook zonder de Griekse taal te kennen kan iedereen zien dat er veel op het spel staat. Griekenland is overigens al drie keer failliet gegaan, namelijk in 1826, 1843 en in 1860. Een interessant verhaal over deze geschiedenis van Griekenland kunt u hier lezen.
Demonstranten worden met traangas bestreden
Verschillende beelden laten brandende gebouwen in Athene zien
Via Daily Paul (en met behulp van Google Translate):
Lake Jackson, Texas (BUSINESS WIRE) – Vanavond stuurde het campagneteam van de 2012 Republikeinse presidentskandidaat Ron Paul een e-mail naar zijn supporters over de resultaten van de caucus van de staat Maine. Zie hieronder een deel van de opmerkingen van Ron Paul's 2012 campagenleider John Tate.
“Ron Paul wint de meeste afgevaardigden uit Maine vanavond”.
'In feite zal hij waarschijnlijk zelfs de' beauty contest' “straw poll” winnen die de media al heeft gegeven aan Mitt Romney – zelfs voordat alle stemmen zijn geteld.
'In Washington County – waar Ron Paul ongelooflijk sterk was – werd de caucus uitgesteld tot volgende week zodat de stemmen niet door de nationale media vandaag zouden worden gemeld.
“Natuurlijk, het excuus voor de vertraging betrof 'sneeuw.'
“Dat klopt. Een voorspelling van 3-4 centimeter – en dat bleek niets meer dan een stof laagje, genoeg voor een lokale GOP bestuurder om de voorverkiezingen uit te stellen zodat de resultaten vanavond niet zouden worden gemeld.
“Dit is MAINE waar we het over hebben. De Girl-Scouts hadden een optreden vandaag in Washington County en die was niet afgelast!
“Alleen de stemmen van Washington County zouden genoeg zijn geweest om ons over de top te duwen.”
“Dit is een schande. Maar onze campagne is nog steeds in deze race om te winnen, en zal daarin blijven tot het einde.
“Congreslid Paul's boodschap van vrijheid en grondwettelijke beginselen resoneert met Amerikanen overal die ziek en moe zijn van het “status quo establishment”, en we zijn van plan om deze campagne voort te zetten naar 'Super Tuesday' en verder.”
Ron Paul bleef uiterst “presidentieel” onder deze buitengewoon merkwaardige opschorting van de stemming in Washington County. In het interview dat Paul had met het Amerikaanse actualiteitenprogramma “Face the Nation” uitte hij zijn vertrouwen in een goede afloop; pas 84% van de stemmen zijn binnen.
De uitslag maakt het mogelijk dat Paul alsnog de overwinning in Maine zal behalen. Romney die in alle koppen inmiddels al als winnaar is uitgeroepen (google maar: Maine Paul Romney results) behaalde 194 stemmen meer dan Paul; Washington County is goed voor iets minder dan 200 stemmen, echter, Washington County is niet het enige district waar nog gestemd moet worden. Paul houdt derhalve de moed erin en legt nog eens uit waar hij voor staat:
In de financiële markten staat Warren Buffett bekend als een belegger die vol voor de aandelen gaat. Door aandelen te kopen deelt een belegger in de winst die een bedrijf produceert, in de vorm van mogelijk koersrendement en de terugkerende dividenduitkeringen. Sinds 1971, het jaar waarop alle belangrijke valuta in de wereld hun koppeling aan goud via de Amerikaanse dollar verloren, is de Amerikaanse Dow Jones beursindex ruim 14 keer over de kop gegaan. Stond deze index van dertig grote Amerikaanse bedrijven in 1971 nog op minder dan 900 punten, vandaag de dag noteert de index ongeveer 12.900 punten. Naast deze spectaculaire koersontwikkeling van aandelen moeten ook de dividenduitkeringen worden meegerekend, waardoor we niet anders concluderen dan dat aandelen inderdaad een geweldige belegging waren van de afgelopen decennia.
De laatste tien jaar hebben de aandelenmarkten het duidelijk minder goed gedaan, zeker als we de waarde van aandelen gaan uitdrukken in ounces goud en zilver. Desondanks blijft Warren Buffett zeer optimistisch over aandelen, want in zijn recente brief aan de aandeelhouders maakt hij duidelijk dat ook 2012 een jaar wordt waarin hij met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway vol voor de aandelen gaat.
Valutarisico's
Tegelijkertijd waarschuwt Buffett voor de valutarisico's, die met name betrekking hebben op beleggingen in geldmarktfondsen, obligaties en hypotheekportefeuilles. “De meeste van deze beleggingen worden als veilig gezien, maar in werkelijkheid zijn het de meest gevaarlijke”, aldus de beleggingsexpert. Hij wijst daarbij op het proces van geldontwaarding, een proces waar ook wij regelmatig voor waarschuwen. Warren Buffett verwijst naar de Amerikaanse dollar, die sinds 1965 al 86% van haar waarde heeft verloren. Ook Warren Buffett ziet in dat het monetaire beleid van de centrale banken over de hele wereld erop gericht is om de waarde van het geld (en daarmee ook de schulden en spaartegoeden) te ondermijnen.
Warren Buffett boekte met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway sinds 1965 een gemiddeld jaarlijks rendement van 20,2%, tegenover 9,4% voor de S&P 500 index in diezelfde periode. Het succes dankt Warren Buffett aan zijn beleggingsstrategie, die bedrijven selecteert die een sterke marktpositie hebben en die een goed management hebben. Door de aandelen van deze bedrijven te kopen als ze door de markt gunstig gewaardeerd worden weet Warren Buffett steeds een goed koersrendement te behalen.
'Goud is een bubbel'
Maar zo ervaren als Buffett is met aandelen, zo weinig begrijpt hij van goud. Opnieuw waarschuwt hij voor beleggen in goud, omdat het glimmende gele metaal geen cashflow produceert en dus niets oplevert. Het is een onproductieve belegging die volgens Buffett alleen rendabel is zo lang andere beleggers bereid zijn er nog meer geld voor te betalen. Warren Buffett refereert hierbij naar de Nederlandse tulpenmanie in de 17e eeuw, waar de prijs van een tulpenbol zijn eigen leven begon te leiden. Door speculatie werd de prijs van een tulpenbol opgedreven tot ongekende hoogte, totdat mensen weer tot bezinning kwamen en de laatste koper was verdwenen van de markt. Volgens Warren Buffett stapt de wijze man in het begin in en komt de gek aan het eind, een situatie die zich volgens Buffett opnieuw zal herhalen met goud.
Helaas vergeet Warren Buffett een essentieel onderscheid te maken tussen tulpenbollen en goud. Goud was gedurende de hele menselijke geschiedenis een waardevol bezit, waardoor het werd gebruikt voor zowel sieraden als muntgeld. Centrale banken bezitten grote hoeveelheden goud, een reserve die volgens de gedachtengang van Warren Buffett ook maar beter ingeruild kan worden voor aandelen in goed renderende bedrijven. Toch houden centrale banken vast aan hun goudreserve, omdat ze weten dat het de ultieme reserve is die geen zogeheten 'counterparty risk' kent. In een crisissituatie, waarin het geldsysteem niet meer naar behoren functioneert en de waarde van het geld ter discussie staat, is fysiek goud het anker dat gebruikt kan worden om de economie weer opnieuw op te starten. Volgens Jim Rickards, de auteur van het boek 'Currency Wars', moet goud door beleggers niet worden gezien als een grondstof of een investering. Het is gewoon geld, dat vrij circuleert tussen verschillende valuta's en dat een blijvend karakter heeft tussen het komen en gaan van ongedekte geldsystemen.
Goud is geen belegging
Beleggers die een deel van hun vermogen in goud stoppen doen dat vooamelijk met het doel van waardebehoud, niet met het doel om geld te verdienen. Wie geld wil verdienen aan het bezitten van goud speculeert, omdat het goud zelf niet verandert. Beleggers in fysiek goud zien een geldsysteem dat op zijn laatste benen loopt en dat met injecties van honderden miljarden euro's en dollars overeind wordt gehouden. De geldontwaarding, waar Warren Buffett zelf ook al voor waarschuwt, pleit juist vóór het aanhouden van een positie in fysiek goud.
Het trackrecord van aandelen, waarop Warren Buffett zich baseert, is veel korter dan de duizenden jaren waarin goud een rol gespeeld heeft. En ook op de aandelenbeurs hebben genoeg mensen veel geld verloren, door te beleggen in de verkeerde bedrijven of door op het verkeerde moment in te stappen. Wat timing betreft kan ook een belegger in goud pech hebben, maar uiteindelijk zal fysiek goud nooit waardeloos worden. Dit in tegenstelling tot aandelen van bedrijven die failliet gaan, aandelen die compleet waardeloos kunnen worden.
Of goud een bubbel wordt die gaat barsten is ook nog maar de vraag. Mogelijk krijgt goud in de toekomst weer een actieve rol in ons geldsysteem, waarin het op één of andere manier gekoppeld wordt aan de valuta. In dat geval blijft goud waardevast, net zoals het van 1944 tot 1971 altijd een waarde had van $35 per troy ounce. Dit keer is er een veel hogere goudprijs nodig, om te corrigeren voor de geldhoeveelheid die sinds 1971 explosief is toegenomen.
Over de waarde van goud en de visie van Charlie Munger, de zakenpartner van Warren Buffett, op goud, verwijzen we graag naar twee interessante analyses van FOFOA:
Yves Smith maakt gehakt van hypotheek schikking (FTM)
Wim Kan had vroeger een liedje met als terugkerend refrein: “Wankelend over de drempel, van links en naar rechts”. Het refrein kan inmiddels aangepast worden: “Graaiend over de drempel, van links tot rechts”..
PvdA-banencarroussel grondslag voor Vestia-gate (Geen Stijl)
Ambtenaren Amsterdam hielpen zichzelf aan koophuizen (Elsevier)
Een erg suggestieve titel van Zero Hedge, maar dat is bekend van ZH. Het bericht geeft een inzicht in de uitstaande bedrijfsleningen die op de balansen van Europese banken staan. Geen kattepis: €7,1 biljoen. Die bedrijfsschulden kunnen worden gebruikt als onderpand voor leningen bij de ECB.
Is The ECB's Collateral Pool Expansion A €7.1 Trillion Imminent “Trash To Cash” Increase In Its Balance Sheet? (Zero Hedge)
Here be Draghi, on ECB collateral [updated] (FT Alphaville)
De bedrijfsleningen zijn als volgt gedistribueerd:
Geweldig commentaar op Wall Street door Matt Taibbi:
Why Wall Street Should Stop Whining (Matt Taibbi; Rolling Stone)
Pimco waagt een gokje en zet in op meer QE:
Pimco Borrows A Record $88 Billion To Bet On Fed's Upcoming MBS Monetization (Zero Hedge)
Dat de schikking met banken ten aanzien van alle fraude met hypotheekpapieren een aanfluiting is, schreven we gisteren al. De Amerikaanse grootbanken komen weg met een boete van $25 miljard. Eerst honderden miljarden achterover drukken en met het bailout-geld verstrekt door belastingbetalers de zonden afkopen. Amerikanen komen in aanmerking voor $2.000 restitutie. Anders gezegd, Obama koopt stemmen:
Why the Foreclosure Deal May Not Be So Hot After All (Matt Taibbi; Rolling Stone) The Servicing Settlement: Banks 1, Public 0 (Credit Slips)
Griekenland:
Greeks strike against austerity, EU demands more cuts (Reuters)
Stocks, euro deflated by Greek uncertainty (Reuters)
Insufficient Austerity – European Union Keeps Pressure on Athens (Spiegel)
Een quote uit het artikel van FT Alphaville (Venizelos, uncut) van de Griekse minister van Financiën. Die quote laat helemaal niets aan de verbeelding over:
This is a time of difficult decisions. We have to choose between difficult decisions and decisions even more difficult. We unfortunately have to choose between sacrifice and even greater sacrifices in incomparably more dearly. We have to choose between humiliation suffered by a country, one nation and proud history and even greater humiliation that would have to suffer if the illusion that we keep our pride and our dignity, lead to solutions that are much larger social, economic and institutional cost. Cost for each citizen, for every family, every business. He spent longer the era of demagoguery, ease and hallucinations. Now we must make decisions.
Het wordt wel vaker gezegd dat rampspoed tegelijkertijd komt. De Griekse schulden en de geïmplodeerde economie is niet het enige probleem. Griekenland worstelt met resistente bacteriën..
De Financial Times berichtte gisteren dat meerdere medewerkers bij Deutsche Bank, JPMorgan Chase, Royal Bank of Scotland, en Citigroup ontslagen, geschorst dan wel met onbepaald verlof zijn gestuurd. Toezichthouders onderzoeken ook de betrokkenheid bij zogenaamde tussenhandelaren zoals Icap, Tullet Prebon en RP Martin.
De vermeende manipulatie komt erop neer dat banken een ander rentetarief doorgeven dan daadwerkelijk op hen van toepassing is. Dagelijks geven de belangrijkste grootbanken rentes door zodat een gewogen interbancaire rente berekend kan worden. Zo ontstaan de LIBOR, EURIBOR en TIBOR rentes en die rente gelden als “benchmark” voor de interbancaire leenmarkt. Dit rentetarief is dus de leidraad voor de financiële sector bij het afsluiten van tal van financiële transacties. De vermeende manipulatie komt erop neer dat de doorgegeven rentes gecoördineerd werden zodat de derivaten handelaren hogere marges verdienden aan de contracten die zij – met voorkennis – afsloten.
Via de Financial Times (of via GATA) vertaald met behulp van Google Translate:
“Derivaten handelaren werken voor een aantal financiële instellingen die mogelijk hun opgave van rente's hebben gemanipuleerd door deze te coördineren, zodat zij deze referentie-tarieven in hun voordeel konden beïnvloeden”, aldus een verklaring gepubliceerd door de Zwitserse “Concurrentie Commissie vorige week. “Bovendien kunnen derivaten handelaren hebben samengespannen om het verschil tussen de vraagprijs en de biedprijs [verspreiding] van derivaten op basis van deze referentie-tarieven ten koste van hun klanten te manipuleren.”
Saillant detail dat in het bericht opviel was het bedrag dat de Financial Times aanstipte waarop de interbancaire rentes betrekking hebben. De Financial Times rept over een markt van $3,5 biljoen daar waar de conventionele schattingen eerder richting het honderdvoudige gaan: $350 biljoen. Via WikiInvest:
Estimates for the total value of financial products with rates tied to LIBOR vary widely, from as low as $150 trillion,[5] to $360 trillion, [6]to as high as $500 trillion.[7]
Voor termijncontracten goud is 12% minder onderpand nodig; voor zilver is de verlaging 13%. Ook de margin requirements voor koper en platinim werden verlaagd. Wat de aanleiding is voor deze verlagingen blijft onduidelijk maar het zou wel eens te maken kunnen hebben met het verlies aan klandizie door het faillissement van MF Global. De CME heeft voorafgaand aan het faillissement niet tijdig gesignaleerd dat MF Global gelden van klanten doorsluisde; iets waarop de CME moet toezien dat dit niet gebeurt. Bovendien is de CME er niet in geslaagd om de rekeningen van klanten van MF Global na het faillissement te verplaatsen naar één van haar aangesloten leden zodat klanten van MF Global door konden gaan met het handelen in termijncontracten.
Wat altijd in ons achterhoofd meespeelt bij de prijsontwikkelingen van goud en zilver, is dat de goud- en zilvermarkt op fractionele wijze opereert. Anders gezegd, er wordt gehandeld in papieren rechten die een veelvoud zijn van het beschikbare fysieke metaal. Indien alle papieren termijncontracten worden ingediend voor fysieke levering dan zal blijken dat voor veel beleggers geen fysiek metaal beschikbaar is. De margeverlagingen maken het mogelijk om met een grotere hefboom te speculeren op prijsveranderingen en dat maakt de termijnmarkten aantrekkelijk voor speculanten die met relatief weinig inbreng geld willen verdienen aan “papieren” rechten op fysieke levering. De risico's mogen echter niet onderschat worden. Het is de vraag of fysieke levering überhaupt mogelijk is indien dit gewenst wordt en daarbij geldt ook dat de markt geregeld in beweging wordt gezet als gevolg van het papieren aanbod waarmee de markt bediend wordt.
Via Ed Steer's dagelijkse nieuwsbrief ontvingen wij onder zijn begeleidend schrijven de volgende grafiek van Nick Laird:
[..] here's Nick Laird's Intraday Average Gold Price Movements chart once again that takes in four years of data…about 1,000 trading days…according to the insert on Nick's chart below. You can see that over those 1,000 trading days, the rallies that begin in the Far East run into a not-for-profit seller about five minutes before trading begins in London.
In deze grafiek zijn de dagelijkse prijsveranderingen van goud van de afgelopen vier jaar “gecomprimeerd” zodat de typische prijsbeweging over de handelsdag duidelijk zichtbaar wordt. Net voordat London opent daalt de goudprijs en zodra New York opent dan lijkt het alsof de bodem onder de markt vandaan getrokken wordt. Niemand hoeft gestudeerd te hebben om te zien dat hier sprake is van een zeer opmerkelijk patroon. Zolang het casino geopend blijft (dat is zolang de papieren markten niet gedwongen worden fysiek te leveren) zullen er ongetwijfeld waaghalzen zijn die hier hun voordeel mee doen. Wij kunnen de risico's echter niet genoeg benadrukken: blijf ver weg van de papieren markten. Voor je het weet sta je in een lange rij van beleggers met een papiertje dat niets waard blijkt te zijn.
De prijsgrafieken van goud in de belangrijkste valuta van de World Gold Council kunt u hier terugvinden, maar bij het zoeken naar aanvullende informatie ten aanzien van die ontwikkeling kwamen we een oude grafiek in ons archief tegen. Via FOFOA, een grafiek dat eenzelfde beeld geeft. U ziet hier de waardeontwikkeling van de buitenlandse valutareserve en de goudreserve op de balans van de ECB. Hierbij valt 2006 eveneens op als kanteljaar:
