Marketupdate

Blog

  • Spaans begrotingstekort groter dan verwacht, drastische bezuinigingen nodig

    Na Griekenland lijkt nu ook Spanje het overzicht te hebben verloren in haar eigen schuldenprobleem. De nieuwe premier Rajoy maakte een paar dagen geleden bekend dat het begrotingstekort nog groter is dan aanvankelijk werd gedacht met ongeveer 8% in het jaar 2011. Daarmee ligt het tekort twee procentpunt boven de eerdere doelstelling van 6% tekort ten opzichte van het BBP. De fiscale toestand van Spanje is daarmee nog slechter dan verwacht, zeker nu de Spaanse minister van Financiën kenbaar heeft gemaakt dat ook 17 regio's in het land te kampen hebben met estige begrotingstekorten. De centrale bank van Spanje maakte bekend dat de provinciale schulden in september van 2011 waren gegroeid tot $176 miljard, een stijging van 22% ten opzichte van de $144 miljard schuld een jaar geleden. Volgens sommige experts zijn er nog meer 'verborgen schulden' te traceren, met een omvang van tientallen miljarden euro's.

    Regionale en lokale schulden flink gestegen

    De afgelopen jaren zijn de schulden van gemeentes en regio's in Spanje enorm gestegen, vooral door het genereus aanbieden van publieke voorzieningen en door investeringen in projecten die volgens critici op het randje van krankzinnig zaten. Ongetwijfeld heeft de spilzucht van gemeenten en regio's te maken met de enorme vasgoedzeepbel die in het vorige decennium werd opgebouwd, want met de komst van al die nieuwbouw appartementen en woningen groeide ook de verwachtte behoefte aan publieke voorzieningen. Door de extreem lage rente op hypotheken en door (speculatief) geld uit het buitenland groeide de vastgoedmarkt in Spanje uit tot een bubbel, die uiteindelijk knapte toen de eerste slechte berichten over de Amerikaanse huizenmarkt de wereld rond gingen. Met het knappen van de vastgoedbubbel bleken ook veel met publiek geld gefinancierde projecten niet levensvatbaar, zoals parken, scholen, ziekenhuizen, bibliotheken en dergelijke.

    Mislukte investeringen

    De New York Times neemt als voorbeeld van een mislukt project een gloednieuwe gevangenis in Catalonië. Deze faciliteit kost de regio $1,3 miljoen per jaar, een bedrag dat vooamelijk opgaat aan rentelasten. Het meest opmerkelijke is dat de gevangenis compleet leeg staat. Zouden er gevangenen in gezet moeten worden, dan zouden de kosten van de gevangenis met $2,6 miljoen verhoogd worden tot $3,9 miljoen per maand. Een ander voorbeeld is het vliegveld van Castilla-La Mancha, een agrarische regio in de buurt van Madrid. Dit vliegveld is blijkbaar op de groei gebouwd, want de landingsbaan is groot genoeg om de grootste jumbojets op te laten landen. Helaas komen er niet zoveel toeristen en buitenlanders naar het gebied toe als eerder werd verwacht, want vandaag de dag is geen enkele vliegmaatschappij meer geïnteresseerd om er uberhaupt nog een vliegtuig te laten landen. Het vliegveld zal binnenkort gesloten worden.

    Ook gemeenten konden er wat van in Spanje, want die hebben gezamenlijk al voor $48 miljard aan schulden in de boeken staan. Een voorbeeld van de waanzinnige investeringen vinden we in Alcorcón, een stadje dat $150 miljoen investeerde in een 'cultureel centrum' met een permanent opgesteld circus en waarin gratis verjaardagsfeestjes voor kinderen werden gefaciliteerd. Econoom Lorenzo Bealdo de Quirós was altijd al erg kritisch over het Spaanse systeem van autonome regio's, dat werd opgezet nadat het dictatoriale regime van Franco in 1975 ten einde kwam.

    Gevangenis in Catalonië staat helemaal leeg, toch kost het de regio $1,3 miljoen per maand (vooamelijk rentelasten)

    Verborgen verliezen

    Ook zitten er nog veel verborgen schulden en verliezen in onbetaalde rekeningen op regionaal en lokaal niveau. Deze zijn niet meegenomen in de officiële Spaanse staatsschuld van $915 miljard, maar zouden wel een aanzienlijke omvang hebben van $25 tot $40 miljard, aldus experts. Het verbergen van schulden, een praktijk waar de Griekse overheid zich jarenlang schuldig aan kon maken met hulp van Goldman Sachs, is ook in Spanje een bekend fenomeen aan het worden. In Catalonië werd het tekort op de begroting eerst nog geschat op minder dan 2%, maar nadat alles nog eens goed tegen het licht werd gehouden bleek het tekort met 3,8% toch bijna twee keer zo groot te zijn.

    De autonome regio's in Spanje hebben veel zelfstandigheid, maar kennen ook veel verantwoordelijkheden. Zo is elke regio verantwoordelijk voor de scholen, universiteiten, medische zorginstellingen, sociale diensten, het faciliteren van cultuur en in verdere ontwikkeling van de regio. Deze structuur begint steeds meer zwakheden te vertonen, want veel van de regionale uitgaven worden gefinancierd met belastinginkomsten uit vastgoedtransacties en uit het verstrekken van vergunningen. Nu die markten beginnen op te drogen en steeds minder geld opleveren moeten de regio's opeens hard snijden in hun uitgaven. Om die reden pleiten verschillende regio's nu voor een landelijke aanpak van het onderwijssysteem, waarin de centrale overheid de kosten voor haar rekening neemt.

    Stimuleringsprojecten zijn niet meer te betalen

    In Catalonië willen ze graag hun zelfstandigheid blijven behouden, maar ook deze regio kampt met enorme schulden en tekorten. Daar komt nog eens bij dat er in het kader van werkverschaffing (de gemiddelde werkloosheid in Spanje ligt boven de 22%) nieuwe projecten zijn opgestart met publiek geld. Voorbeelden daarvan zijn de hierboven genoemde gevangenis, maar ook een uitbreiding van 45 kilometer aan het metronetwerk in Barcelona, de hoofdstad van deze regio. Hier is eigenlijk helemaal geen geld meer voor, maar vanwege contractuele verplichtingen zijn dit soort grote opdrachten moeilijk halverwege stop te zetten.

    De zware bezuinigingen op lokaal, regionaal én landelijk niveau hakken er flink in. Niet alleen zal het de kwakkelende economie met de hoge werkloosheid verder onder druk zetten, ook biedt het de jongere generatie steeds minder kansen op een succesvolle toekomst. Zo schrijft de New York Times over hogescholen in Barcelona waar de klassen nu zo groot zijn gemaakt dat de docent een microfoon moet gebruiken om zich verstaanbaar te maken. ''De bezuinigingen die nu worden doorgevoerd hebben de Spanjaarden eerder onder het bewind van Franco nog niet meegemaakt'', aldus een scholier tegenover de New York Times.

    Het is de vraag hoe Spanje uit de crisis gaat groeien met de enorme werkloosheid, de niet meer functionerende vastgoedmarkt en de nieuwe rondes van drastische bezuinigingen door de overheid, regio's en door gemeenten. De bezuinigingen zullen ongetwijfeld tot meer banenverlies lijden, terwijl het tegelijkertijd niet meer uit te sluiten is dat de belastingen nog verder omhoog moeten om de begrotingen op elk niveau rond te krijgen.

  • 2011 is voorbij: een kort jaaroverzicht en elf grafieken

    De elf grafieken laten zien dat de afgelopen elf jaar niet voor iedereen makkelijk waren en dat de grote crisis van 2008 diepe sporen heeft nagelaten in de samenleving. De beslissing van overheden en centrale bankiers om grote bedrijven en banken overeind te houden met acute bailouts en goedkope miljardenleningen zorgde ervoor dat het financiële systeem zoals we dat nu kennen nog functioneert en dat de wereld niet in een ongecontroleerde chaos is gestort. Daarmee is niet gezegd dat de problemen opgelost zijn, het tegenovergestelde is waar.

    Crisis op arbeidsmarkt en woningmarkt

    Voor iedereen die nog een baan heeft is deze crisis niet alleen maar slecht, maar wie tot de groeiende groep werklozen gaat behoren krijgt het de komende jaren nog erg moeilijk. Steeds meer kleine bedrijven raken in de problemen door teruglopende omzetten en door banken die terughoudender zijn geworden met het verstrekken van krediet. De huizenmarkt zit compleet op slot omdat vrijwel iedereen dalende prijzen verwacht of simpelweg de hypotheek niet rond kan krijgen met het huidige inkomen. De overheidssubsidie die de huizenprijzen nog wat extra heeft aangejaagd werkt nu tegen ons: huizen worden te duur voor starters en de mensen die in de jaren voorafgaand aan de grote crisis van 2008 een tophypotheek namen (op een gegeven moment was 60% van de nieuw gesloten hypotheken een tophypotheek, waarbij de leensom groter was dan de waarde van het huis) kijken tegen een negatief vermogen aan. De DNB pleit onder leiding van Klaas Knot voor het inperken van de HRA, maar onze premier Rutte wil daar nog helemaal niets van weten. Sterker nog, hij noemt de HRA ''een geweldig instrument dat bezitsvorming stimuleert''. Wij noemen het een geweldig instrument dat schuldenvorming stimuleert en waar vooral de banken en de vastgoedbranche jarenlang van heeft kunnen meeprofiteren.

    Pensioenfondsen in problemen

    Andere ontwikkelingen in ons land vinden we bij de pensioenfondsen, die langzaam aan beginnen te realiseren dat hun beleggingsstrategie niet bestand is tegen een fundamentele systeemcrisis waarin obligaties, aandelen, valuta en vastgoedprijzen allemaal tegelijkertijd kunnen dalen in waarde, waarin de rente extreem laag is en blijft en waarin de valuta zelf onder vuur is komen te liggen. Een pensioenfonds dat wél oplette en adequate maatregelen nam om zich in te dekken tegen de risico's van papieren bezittingen in een crisis, werd door de DNB tot de orde geroepen om zich weer aan te sluiten bij de kudde van andere pensioenfondsen. De vergrijzing is niet alleen een probleem, ook is er een reëel risico dat er helemaal niets meer overblijft voor het pensioen van de jongere generatie die nu braaf elke maand wat inlegt.

    Schulden stapelen

    De huidige schuldencrisis brengt ons tot een zorgelijke constatering: we verkeren in een systematische solvabiliteitscrisis waarin onze schulden op landelijk, regionaal, lokaal en privaat niveau boven de waarde van onze bezittingen uitstijgen. Tegenover onze bezittingen staan veel grotere schulden, die in tijden van economische teruggang pas aan het licht zijn gekomen. Het aflossen van deze schulden is geen optie, want daar hebben we het geld niet meer voor. We worden gegijzeld door een ongekende schuldenberg, die we nu alleen nog maar in stand kunnen houden door nóg meer leningen te verstrekken. Centrale banken pompen daarom nog meer liquiditeit in het banksysteem, studenten worden aangespoord om nog meer te lenen via een toekomstig leenstelsel en banken worden in de V.S. en in Groot Brittannie alweer onder druk gezet om hun kredietverstrekking aan het MKB te versoepelen. Woorden als aandringen en dwingen komen hier aan te pas, waardoor er geen twijfel hoeft te bestaan over de est van de huidige crisis. De maatrgelen die woren genomen om de liquiditeit in het geldsysteem in stand te houden zal niets doen aan het fundamentele solvabiliteitsprobleem anders dan het maskeren ervan.

    Het maken van nog meer schulden is noodzakelijk, want dat is waar ons hele financiële systeem op is gebouwd. Al het geld dat mensen lenen bij banken draagt een zekere rentelast, maar die rente wordt niet gecreëerd bij het accepteren van de lening. Om de lening terug te betalen heeft een individu dus meer geld nodig. Omdat dit voor iedereen geldt kunnen we simpelweg stellen dat de hele economie steeds meer geld nodig heeft in dit geldsysteem om te kunnen functioneren. Ons geld is gebaseerd op schuldcreatie en kan daarom alleen in stand worden gehouden door een continue stroom van nieuwe kredieten om oude kredieten op te volgen. Stopt de kredietverlening en gaan mensen massaal aflossen (een begrijpelijke en logische reactie) omdat ze onzeker zijn over de toekomst, dan zal er langzaam maar zeker meer geld uit de economie verdwijnen. Het gevolg, een grote depressie zoals die van de jaren '30 in de V.S. waarin één derde van de geldhoeveelheid verdween en de openstaande schulden mensen in werkloosheid en faillisementen drukten. De deflatie waar centrale bankiers erg benauwd van worden.

    Exponentiële groei

    Om de economie gaande te houden binnen ons huidige geldsysteem is een alsmaar groeiende schuld nodig, een exponentieel groeiende schuld. Daarom is het ook niet vreemd dat Obama aan het eind van zijn eerste termijn van vier jaar het land ongeveer $4.000 miljard dieper in de schuld heeft gewerkt dan toen hij in 2009 aantrad. Ook in Nederland kennen we een exponentiële schuldengroei over de afgelopen dertig jaar, zie daarvoor de analyse die we onlangs publiceerden. De schuldengroei in de vorm van hypotheken kende in ons land ook een sterk stijgende trend, die in onderstaande grafiek goed zichtbaar wordt gemaakt. Wie de huidige crisis goed wil begrijpen moet weten hoe ons geldsysteem werkt. Daarom kunnen we iedereen aanraden om op inteet te zoeken naar de documentaires 'Money As Debt' en deze heldere analyse van exponentiele schuldengroei door Chris Martenson.

    Exponentiële schuldengroei in Nederland

    Grafieken op Zero Hedge

    Dan weer terug naar de situatie in Amerika. Onlangs publiceerden we al een lijst van vijftig statistieken over de economische crisis in Amerika. Daarop zijn deze grafieken een mooie toevoeging, omdat ze ook de trends van de afgelopen elf jaar goed in beeld brengen. Alle grafieken wijzen erop dat er geen herstel is geweest in de economie en dat er geen structurele hervormingen hebben plaatsgevonden die ons uitzicht geven op een verbetering van de situatie.

    Stijgende olieprijs verhoogt kosten levensonderhoud

    Amerikanen voelen zich blijkbaar onzeker, wapenverkoop in de lift

    Goud werd meer vertrouwd dan de beursgenoteerde bedrijven

    Werkloosheidsaanvragen stijgen

    Werkende populaite als percentage krimpt

    Steeds meer consumentenkrediet

    Staatsschuld V.S. explodeert van 56% naar 100% GDP

    Het GDP zelf zakt weg

    Cumulatieve aanpassingen aan GDP data maakt situatie niet beter

    Groeiende populatie van Amerikanen aan de voedselbonnen

    Het modale inkomen zakt behoorlijk weg na het uitbreken van de vastgoedcrisis

  • Bloomberg: ‘Staatsobligaties waren beste belegging 2011’

    Volgens Bloomberg hebben de staatsobligaties voor het eerst sinds 1997 het beste rendement behaald. Daarmee versloeg het staatspapier, dat actief werd ondersteund door de Federal Reserve in de V.S. en de Bank of England en ECB in Europa, belangrijke indices op het gebied van aandelen, grondstoffen en valuta. De 'MSCI All Country World Index' (MXWD), een wereldwijde index van de aandelenmarkten, leed in 2011 inclusief dividenduitkeringen een verlies van 6,8%, terwijl de 'Standard & Poor’s GSCI Total Retu Index' van grondstoffen met 1,18% ook een klein verlies liet zien. De US dollar index (USD tegen mandje van zes andere valuta) steeg in 2011 met 1,6%, maar de staatsobligaties van verschillende landen deden het een stuk beter met een rendement van 5,89% (inclusief herinvestering van de rente). Vooral de Amerikaanse staatsobligaties deden het goed met een winst van 9,78% over heel 2011.

    De vlucht van de grote massa richting de als veilig beschouwde obligatiemarkt stuwde de koersen van de Amerikaanse 'Treasuries' omhoog, maar tegelijkertijd zakte de rente op het staatspapier weg tot niveau's lager dan de inflatie. Beleggers die obligaties houden lijden een koopkrachtverlies, maar omdat zoveel beleggers de obligaties willen hebben werden die gedurende 2011 toch meer waard op de secundaire markt. De politieke impasse over de verhoging van het schuldenplafond, de daarop volgende afwaardering door S&P en de roep van Obama om nu opnieuw het schuldenplafond met $1.200 miljard te verhogen, maakten op de obligatiebeleggers blijkbaar weinig indruk.

    Volgens Christopher Sullivan, beheerder van een vermogen van $1,9 miljard bij de United Nations Federal Credit Union in New York, was 2011 ''een jaar van extreme volatiliteit met veel politieke en economische onzekerheden''. Hij vertelde tegenover Bloomberg dat deze omstandigheden, samen met de lagere groei- en inflatieverwachtingen, beleggers richting kwaliteitsobligaties dreven. Vooral de 10-jaars Amerikaanse staatspapieren waren populair, want die stegen met 29%. We moeten terug tot 1995 om een soortgelijk rendement te zien, toen haalden dezelfde 10-jaars staatspapieren een koersstijging van 30,7%.

    Volgens Bloomberg en de diverse analisten die ze raadpleegden waren staatsobligaties de grote verrassing van 2011 als beleggingscategorie. Dit bevestigt Donald Ellenberger, beheerder van een portefeuille van meer dan $10 miljard bij Federated Investors in Pittsburgh. Hij vertelde tegenover Bloomberg dat ''weinig mensen je hadden geloofd als je eind 2010 had gezegd dat staatsobligaties het in 2011 erg goed zouden doen.'' Wereldwijd deden de Amerikaanse staatsobligaties het erg goed, terwijl op de Europese markt vooral de Britse staatspapieren het goed deden met een rendement van 17%. Dit was ook gelijk de meest actief ondersteunde obligatiemarkt in Europa, maar dat vergeet Bloomberg erbij te zeggen.

    Eerder dit jaar kwam Bloomberg zelf nog met het bericht dat de Bank of England haar 'positie' in Britse staatsobligaties ging uitbreiden van 200 naar 275 miljard Britse pond (ongeveer €330 miljard) via de geldpersfinanciering. Door het extra geld dat via de Bank of England richting de Britse obligatiemarkt stroomde kregen de beleggers in deze markt de wind stevig in de rug, met als gevolg een uitstekend koersrendement. De yield op de obligaties zelf ligt ver beneden de officiële inflatie van ongeveer 5 procent in Groot Brittannie, maar dat lijkt opnieuw niemand vervelend te vinden.

    Olie en goud

    In het artikel op Bloomberg worden ook olie en goud apart genomen. De Amerikaanse WTI olie, een indicator die slechts een fractie van de wereldwijde oliemarkt weerspiegeld, steeg over 2011 met een ruim 8,2%. Eind april stond de olieprijs nog veel hoger, namelijk op meer dan $110 voor de WTI olie en zelfs meer dan $120 voor de Brent olie uit de Noordzee. Voor de goudprijs pakte Bloomberg de spotprijs van $1564 per troy ounce waarmee goud het jaar afsloot, maar nam niet de moeite om de procentuele winst van het edelmetaal over 2011 te berekenen. Misschien omdat de uitkomst daarvan niet strookt met het beeld dat geschapen wordt over de obligatiemarkt. Goud haalde over heel 2011 een koersstijging van ruim 11%, maar stond eerder dit jaar op een veel hoger niveau. Maar ook met een uiteindelijk bescheiden rendement van iets meer dan 11% mag ook goud zich tot de beste beleggingen rekenen. Het rendement was immers beter dan het gemiddelde van alle Amerikaanse staatsobligaties.

    Zilver kende in 2011 een moeilijk jaar, maar de grafiek van het afgelopen jaar ziet er verdacht uit. Er waren immers twee gigantische dalingen in de spotprijs, maar dit wordt niet ondersteund door soortgelijke verkoopgolven op de fysiek markt. Sterker nog, veel beleggers kochten fysiek zilver bij na elke correctie. De fundamentals voor goud en zilver blijven naar onze mening zeer sterk, terwijl de obligatiemarkten actief worden ondersteund door de centrale banken wereldwijd. Zilver kreeg begin mei de wind van voren toen bepaalde partijen de zilvermarkt in een dunne handel bestormden met duizenden contracten voor papieren zilver (video).

    Amerikaanse staatsobligaties deden het goed in 2011 met een rendement van 9,78%

  • China moet meer goud kopen

     

    Het hoofd van de onderzoeksafdeling van de Chinese centrale bank, Zhang Jianhua, stelde in een artikel dat de Chinese overheid prijscorrecties in de goudmarkt moet aangrijpen om meer aankopen te doen. “De Chinese overheid moet haar buitenlandse valutareserves verder optimaliseren en op relatief lage prijzen goud kopen”, aldus Zhang. 
     
    Volgens Zhang hebben de slechte economische omstandigheden, de monetaire stimuleringen in diverse landen, de daaropvolgende toename in wereldwijde liquiditeit en de daaraan verbonden hoge inflatie het vertrouwen van investeerders doen verdampen. Goud blijft daarom in de ogen van Zhang, voor investeerders met enige risico-aversie, over als laatste veilige vluchthaven . Volgens Zhang moet ook China de prijsdalingen in de goudmarkt aangrijpen om hun goudreserves agressief te vergroten. 
     
    Zhang schreef in het artikel niet hoeveel van de $3,2 biljoen aan buitenlandse valutareserves de Chinezen moeten gebruiken om goud te kopen. China heeft ongeveer 30% van deze valutareserves in Amerikaanse staatsobligaties geïnvesteerd en ongeveer 20% in Europese staatsobligaties. Slechts 1,3% van deze reserves wordt tot op heden in goud aangehouden. 
     
    Deze 1,3% representeert 1,054 ton goud en daarmee bevindt China zich op de 6e plek op de inteationale ranglijst van grootste goudreserves. De eerste van de ranglijst zijn de Verenigde Staten die met 8,133 ton  76,6% van hun valutareserves in goud aanhouden en nummer twee, Duitsland, houdt met 3,396 ton 73,6% van haar valutareserves aan in goud. China heeft sinds 2009 geen officiële aankopen gedaan op de goudmarkt maar koopt de afgelopen jaren wel de goudproductie van haar binnenlandse goudmijnen op.
     
    Bron:

  • Balans ECB naar nieuwe records

    Sinds de crisis in 2008 heeft de ECB meerdere liquiditeitsvoorzieningen in het leven geroepen om de kwakkelende financiële sector op de been te houden. Vorige week kregen de Europese financiële instellingen leningen aangeboden met een looptijd van 36 maanden en een lage rente van 1%. De ECB leende met de nieuwe liquiditeitsvoorziening een totaal van €490 miljard aan 523 Europese banken. De balans van de ECB steeg het afgelopen jaar met 36% en bevindt zich met €2.733  inmiddels in absolute bedragen op een hoger niveau dan tijdens de crisis in 2008.

     
    Er werd door sommige partijen geopperd dat de nieuwe liquiditeitsimpuls door de banken gebruikt kon worden om staatsobligaties op te kopen van (Zuid-)Europese landen. De banken zouden op deze manier makkelijk renteverschillen kunnen uitbuiten en de Europese landen zouden meer lucht krijgen. De banken brachten gisteren echter €436,6 miljard  onder bij het depostiofaciliteit van de ECB. Dat is het op één na hoogste bedrag ooit. Dinsdag liepen de deposito's met €452 miljard namelijk op tot een nieuw record.

     
    De liquiditeitsvoorziening lijkt het wantrouwen in de financiële markten niet weg te nemen. Toch begint de ECB onderhand een flinke balans op te bouwen. Gelukkig staan de geldpersen nog niet aan.  
     
    Hieronder Peter Tchir van TF Market Advisors over de Europese balans bij Bloomberg TV.

     

  • Dagelijkse kost 30 december 2011

    Nieuw uit Nederlandse media:

    • Geldpers gejat (FTM)
    • Kinderen worden verstoten uit armoede in Griekenland (Welingelichte Kringen)
    • Griekenland gewaarschuwd door IMF (NU.nl)
    • Weer vertrek lid managementteam SNS Reaal (RTL-Z)
    • Schäuble: uiteenvallen euro uitgesloten (Telegraaf)
    • Hongaarse obligatieveiling loopt uit op teleurstelling (RTL-Z)

    De Nederlandsche Bank stelt in een persbericht dat het voor starters aantrekkelijk begint te worden om een “eigen” huis aan te schaffen.

    • Koopwoningen beter betaalbaar voor starters (De Nederlandsche Bank)
    • Verstrekking hypotheken komt bijna tot stilstand (FD)

    Twee problemen:

    1. Banken denken daar anders over en zijn niet in mindere mate bereid om krediet te verstrekken;
    2. Het is helemaal niet aantrekkelijk om een huis aan te schaffen omdat het risico van een negatief eigen vermogen (letterlijk) levensgroot is.

    Om het probleem van de Nederlandse huizenmarkt nogmaals de revu te laten passeren, de grafiek van eerder deze maand:

    Heel simpel gesteld betekent de aanschaf van een huis met een hypotheekschuld op dit moment het risico op een negatief eigen vermogen met zich meebrengt. Dat komt omdat de schuld blijft staan ook als de waarde van de woning daalt. Dat betekent dat starters op de woningmarkt zichzelf een “open gevangenis” hebben aangeschaft en het “eigen” huis bij de bank least. Men zit vast aan de hypotheekschuld en kan door de trend van een leeglopende hypotheekzeepbel niet van de hypotheekschuld afkomen en verhuizen. Men zit vast aan het huis en de schuld.

    Bovendien geldt er dat de opportuniteitskosten voor een starter niet meegerekend worden en dat is iets dat DNB even zo goed zou moeten vermelden. Het is namelijk zo dat bij een veronderstelde gemiddelde woningprijs van €250.000, elke daling van 1% een besparing zal opleveren van €2.500. Als de huizenprijzen in Nederland vanaf dit moment blijven dalen – bijvoorbeeld met een bescheiden 10% – dan wordt er fictief €25.000 aan kosten die verbonden zijn aan het verkrijgen van een “eigen” huis bespaard; de (gesubsidieerde) rentelasten die daar bovenop komen daargelaten. In plaats dat al deze kosten gefinancierd moeten worden, kunnen die in plaats daarvan uitgegeven worden of worden gespaard of belegd. Als DNB ècht (goud)eerlijk zou zijn, dan zou zij starters wijzen op alle relevante informatie ten aanzien van het aangaan van een onhoudbaar hoge hypotheekschuld.

    Nieuws uit het buitenland:

    • MF Global trustee has no conflict of interest: judge (Reuters)
    • Themis Trading Fails in 2011 Market Structure Predictions (Themis Trading)
    • Bachmann Stands by Her Paul Bribery Charge in Iowa Campaign (Bloomberg)
    • Race Baiting and Ron Paul: Actions Speak Louder Than Words; Truth is Indeed Powerful (Mish)
    • New Fiscal Compact, Or More Of The Same For Europe? (Zero Hedge)
    • Chris Powell: Financial Repression (Jesse's Café Américain)
    • Spanish Prime Minister Mariano Rajoy to unveil multi-billion euro cuts (Telegraph)
    • Couch Time For Precious Metals Investors (Golden Truth)

    Tot slot.

    De survivalguide voor 2012 of daaa. Via Zero Hedge een handvest om op terug te kunnen vallen voor het geval dit nodig gaat worden. Of de grote klap in 2012 of daaa volgt is voor ons koffiedik kijken en daarmee zeggen we eigenlijk alles: die grote klap gaat vanzelf een keer komen. Ofwel via een ineenstorting van bankwezen, het faillissement en herstructurering van overheden, of via de oncontroleerbare noodzaak om met de geldpers alle schulden op te kopen. Tussen de bedrijven door zal het thema van 2012 “financiële repressie” worden (zie het artikel bij Jesse's Café Américain).

    Anonymous Survival Guide for Citizens in a Revolution

  • Goud en zilver daily report

     

    Goud noteerde vandaag een winst van 2,04% op $1577,30 per troy ounce. Hoogste dagkoers: 1.577,30. Laagste dagkoers: 1.545,65.

     

     

     

     

     

     

     

    Zilver noteerde vandaag een winst van 2,31% op $28,39 per troy ounce. Hoogste dagkoers: 28,38. Laagste dagkoers: 27,30.

     

     

     

     

     

     

     

    Na twee zware dagen voor goud en zilver waren er op de laatste handelsdag van het jaar weer groene cijfers voor goud en zilver te zien. De winsten voor goud en zilver waren vandaag een stuk forser dan die van de beurzen, die door zeer weinig handel weinig fluctuatie toonden. Het is na deze turbulente week nog te vroeg om te concluderen dat goud en zilver weer onafhankelijk van de beurzen bewegen, maar dat zal niet meer lang duren.

    Dat zowel goud als zilver zich vandaag herstelden heeft als vooaamste reden de lage prijzen van gisteren. Veel beleggers zien de dip van de afgelopen twee dagen als een mooi instapmoment en kochten vandaag goud en zilver.  Daaaast begon de euro met een verlies tegenover de dollar, naarmate de dag vorderde verloor de dollar terrein en sloot de dag af met verlies. Een zwakkere dollar is gunstig voor de goud- en zilverkoers.

     

     

     

     

     

  • Goud en zilver verliezen terrein door sterkere dollar en zorgen over Europese crisis

    Op zulke dagen waarbij de goud- en zilverprijs onder druk staan proberen we altijd te zoeken naar het nieuws achter de koersbeweging. Helaas is die niet altijd duidelijk aan te wijzen. Volgens de berichtgeving op Kitco en Bloomberg was de koersdaling van woensdag met name het gevolg van een relatief sterke dollar. De euro zakte vandaag immers onder de 1,30 en werd dus opnieuw goedkoper ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De grootste koersdaling vna zilver kwam ook op precies hetzelfde moment waarop de euro begon weg te zakken tegenover de dollar. Het niveau van beneden de $1,30 hebben we al bijna een jaar niet meer gezien. Voor grote beleggers is dat blijkbaar een reden om meer liquiditeit in dollars aan te houden en daarvoor wat posities in goud, zilver en andere grondstoffen van de hand te doen.

    Slecht nieuws uit Azië

    In China werd de handel in goud op de Shanghai Gold Exchange en de Shanghai Futures Exchange ingeperkt in een groter plan om het illegaal kopen en verkopen van grondstoffen aan te pakken. Daaaast gingen er geruchten dat India deze maand mogelijk tot 50% minder goud importeert als gevolg van een zwakkere roepie. India is de grootste afzetmarkt in de wereld voor het gele metaal en is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de vraag naar beleggingsgoud en goud voor sieraden.

    Europese schuldencrisis blijft onopgelost

    Een andere factor die volgens Kitco en Bloomberg een rol heeft gespeeld is de situatie in Europa. De schuldencrisis is nog altijd niet effectief aangepakt, terwijl Europese banken steeds meer afhankelijk worden van de ECB voor hun liquiditeitsbehoefte. Het onderlinge wantrouwen tussen banken blijkt nog steeds groot te zijn, getuige de steeds grotere bedragen die Europese banken dagelijks bij de ECB parkeren. Verwant aan de Europese schuldencrisis is de angt voor een nieuwe economische dip, waardoor de industriele vraag naar grondstoffen wat zal afnemen. Met name zilver zou hier last van hebben, omdat dit edelmetaal ook een sterke industriële component kent die gevoelig is voor de conjuctuur.

    Goud sluit de dag met een verlies van 2,36% in USD

    Zilver verliest 6% in USD

    Olie blijft boven de $100

    Terwijl andere grondstoffen het de laatste weken relatief slecht doen weet olie juist wat in prijs te stijgen. Dit heeft natuurlijk te maken met de Iraanse dreiging van een olieblokkade in de Straat van Hormuz. Door deze smalle waterweg wordt één derde van alle olietransporten over water vervoerd en dagelijks varen er gemiddeld dertien grote olietankers doorheen. Iran heeft in 2008 ook al eens gedreigd de Straat van Hormuz af te sluiten, maar vooralsnog blijft de oliemarkt er deze keer vrij rustig onder. Dit heeft volgens olie-analist Thorbjoe bak Jensen van Global Risk Management te maken met de hoeveelheid militair materiaal (lees: Amerikaanse gevechtsschepen) in deze regio. Het dreigement zou inmiddels alweer afgezwakt zijn, zo bericht NOS Nieuws.

    Goud en zilver verliezen opnieuw terrein

  • Verwachtingen voor goud en zilver in 2012

    Goud en zilver sluiten het jaar, met nog 2 dagen te gaan, wisselend af. Zilver leed over het afgelopen jaar een verlies van zo’n 9% op ongeveer $28 per troy ounce. Het kleine broertje van goud toonde afgelopen jaar enorm veel volatiliteit, zo heeft zilver de $50 per troy ounce aangetikt en ligt het dieptepunt rond de $26 per troy ounce. Goud daarentegen sluit het jaar met een winst van ruim 12% af, op ongeveer $1560 per troy ounce. Ook goud toonde veel volatiliteit maar minder dan zilver.

    Nu 2012 voor de deur staat is het een mooi moment om vooruit te blikken en onze verwachtingen met u te delen.

    Algemene verwachtingen

    In de eerste paar maanden van 2012 kunnen zowel goud als zilver nog een kleine correctie naar beneden verwachten. Vooaamste redenen voor een eventuele daling zijn het slechte sentiment van de afgelopen weken op de edelmetaalmarkt en de voorkeur aan liquiditeit (cash) boven goud en zilver. Het sentiment op de goud en zilvermarkt zal echter gaan veranderen in 2012 en de goud en zilverkoers zal weer in tegengestelde richting van de beurzen gaan bewegen.

    Er zullen komend jaar een aantal gebeurtenissen plaatsvinden die het sentiment op de financiële markten veranderen en waardoor goud en zilver weer terugkeren naar de veilige haven status. Allereerst zal de eurocrisis nog lang voortduren maar zal de ECB het voorlopig niet toestaan dat de euro omvalt. Een hulpmiddel van ECB dat op grote schaal ingezet zal worden is het aanzetten van de geldpers, dit zal inflatie kweken en de goud en zilverprijs ten goede komen. Niet alleen Europa zal de geldpers aanzetten, ook de fed zal waarschijnlijk over een maand of 3 een nieuwe ronde van “Quantitative Easing” aankondigen. Daaaast zal de focus zich van de eurocrisis naar Japan verleggen. Japan, ’s werelds derde economie, zal in de loop van 2012 in een grotere schuldencrisis belanden dan heel Europa op dit moment.

    Deze algemene verwachtingen zullen een positieve invloed op zowel de goud als zilverprijs uitoefenen. Maar waar zullen goud en zilver specifiek naar toe gaan komend jaar?

    Verwachting voor goud

    Goud zal komend jaar naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe recordhoogte bereiken. Vrijwel alle managers in de goudindustrie verwachten een minimale stijging van het edelmetaal naar de $2000 per troy ounce. Ook wij denken dat de goudprijs volgend jaar minimaal deze prijs gaat bereiken met waarschijnlijk een uitstapje naar de $2500 per troy ounce.

    Verwachting voor zilver

    Zilver zal net als goud gaan stijgen komend jaar door de hierboven genoemde verwachtingen.  Maar zilver zal aankomend jaar, en de jaren daaropvolgend, een stuk interessanter kunnen worden dan goud. In 2012 zal zilver volgens ons minimaal de $40 per troy ounce bereiken met uitsapjes naar de $50 of hoger.

    Allereerst is de historische ratio tussen goud en zilver ongeveer 1:30, vandaag de dag is die ratio maar liefst 1:57. Deze zeer hoge ratio is onnatuurlijk en zal de komende jaren terug gebracht worden naar het oude niveau. Dit zal niet gebeuren door wijze van een dalende goudprijs maar door een stijgende zilverprijs.

    Ten tweede begint zilver nu pas ontdekt te worden. De vraag naar het edelmetaal wordt steeds groter en het aanbod is en blijft schaars. De helft van al het gewonnen zilver wordt gebruikt in de industrie. Door een zwakke economie zal de vraag vanuit de industrie niet snel toenemen. Maar in tegenstelling tot goud wordt zilver ook verbruikt, met andere woorden, er verdwijnt zilver waardoor het aanbod afneemt. Daaaast kunt u in de grafiek hieronder zien dat de vraag naar zilver als investering, ook in muntvorm, de laatste 2 jaar enorm groeit. Deze trend zal de komende jaren alleen maar sterker worden.

    Wereldwijde vraag naar zilver per sector

    Ten slotte is er nog een ander signaal waaruit men kan opmaken dat zilver op dit moment relatief historisch laag geprijsd is. Voor het eerst sinds 2001, toen zilver $4,20 per troy ounce kostte, is het aantal commerciële handelaren die een shortpositie op zilver heeft kleiner. Oftewel, vrijwel geen enkele handelaar verwacht op de lange termijn dat zilver gaat dalen.

     

  • Dagelijkse kost 29 december 2011

    Nieuws uit Nederlandse media:

    • Geldhoeveelheid eurozone stijgt in november (FD)
    • Spaanse economie krimpt (RTL-Z)
    • 'Nog geen sprake van verlagen pensioenen' (RTL-Z)
    • België onderzoekt prijsstijgingen bier (IEX)
    • Biograaf beweert dat homohater Nixon zelf homo was (Welingelichte Kringen)
    • Financiële sector wereldwijd verdubbeld (NU.nl)

    Nieuws uit het buitenland:

    • David beats Goliath: Homeowner wins $21 MILLION payout from mortgage firm in dispute over credit rating (Daily Mail)
    • The Fed vs The ECB – Presenting “The Correlation Of 2012” And What It Means For Gold (Zero Hedge)
    • Obama to nominate economist, banker, as Fed goveors (Reuters)
    • Oil Trades at One-Week Low as Demand Conce Outweighs Iran Risk (Bloomberg)
    • ECB Deposits Jump 10% More To Record EUR452BN (Zero Hedge)

    Bank of New York Mellon is met de neus tegen de lamp gelopen. De bank bracht veel hogere kosten voor valuta-transacties in rekening dan feitelijk werden gemaakt en tilde pensioenfondsen voor miljoenen dollars. Uit intee documenten, verklaringen van een klokkenluider en gerechtelijk opgevraagde stukken komt een beeld naar voren die typerend is voor de werkwijze op Wall Street..

    • Whistleblower documents illuminate case against BNY Mellon (Reuters)
    • Inteal BNY Mellon Documents Show Panic (Wall Street Joual)

    Heel interessant interview op Spiegel met uittredend rechter Udo Di Fabio over de Duitse grondwet en Europese integratie. Ten aanzien van Europa en het fiscale beleid hebben we eerder gewezen op de automatische rem die moet zorgen dat eurolanden geen begrotingstekorten mogen hebben. Duitsland heeft haar grondwet geammendeerd en bepaald dat er vanaf 2016 géén enkel begrotingstekort mag zijn. Over het goede voorbeeld geven gesproken..

    • 'It Is a Mistake To Pursue a United States of Europe' (Spiegel)
    • “It's a Mistake To Pursue a United States of Europe” says German Supreme Court Justice in Spiegel Interview ; Interpretation of Interview from Saxo Bank Chief Economist (Mike Shedlock)
    • GATA Vindicated (Resource Clips)
    • Montanans Launch Recall of Senators Who Approved NDAA Military Detention (Salem News)
    • Sopa Would DESTROY Jobs and the Economy … So Why are Unions Supporting It? (Washington's Blog)

    Tot slot

    De euro noteerde op de laagste stand van 2011 ten opzichte van de dollar. Gezien de volgende grafiek moet je je afvragen of er nu echt een eurocrisis is of dat er sprake een solvabiliteitscrisis is (met als symptoom een liquiditeitscrisis van ongekende proporties..) in het bankwezen en bij overheden:

    Bron: ECB

  • Een Europese centrale bank in de eurozone koopt goud

     

    Via het persbericht van de ECB (waarin alle balansmutaties in het Nederlands worden toegelicht):

    PERSBERICHT

    28 december 2011 – De geconsolideerde weekstaat van het Eurosysteem per 23 december 2011

    Posten die geen verband houden met monetairbeleidstransacties

    In de week die eindigde op 23 december 2011 was de stijging van EUR 1 miljoen in de post Goud en goudvorderingen (actiefpost 1) het gevolg van de aankoop van goud door een centrale bank van het Eurosysteem en de door een andere centrale bank van het Eurosysteem uitgevoerde technische aanpassing.

    Het blijft een fascinered gegeven dat de post “goud en goudvorderingen” bovenaan de lijst staat van bezittingen (activa) op de geconsolideerde balans van de ECB. De aankoop zou zo'n 25-26 kilo moeten betreffen indien we uitgaan van het volledige bedrag van €1 miljoen en van een prijs van €1.200 voor een troy ounce goud (31,1 gram) en dat is iets hoger dan de huidige prijs.

    Ondanks dat de ECB in haar persbericht melding maakt van deze bescheiden aankoop van goud, zou het haar sieren om haar doelstelling voor volledige transparantie en doorzichtigheid te eerbiedigen en te vermelden om welke centrale bank het in de eurozone gaat en wat de technische aanpassing inhoudt die de andere centrale bank in de eurozone heeft doorgevoerd. Betreft het bijvoorbeeld het beëindigen van een goudswap aan een bullion bank of heeft een centrale bank haar positie in één van de grote goud ETFs omgezet naar fysiek goud? Of heeft de desbetreffende centrale bank in reactie op het faillissement van MF Global juist haar positie op de termijnmarkt gesloten en gekozen voor fysieke levering van haar “goudvordering”? Wie weet gaan we hier ooit een keer achter komen.