Tag: banken

BaFin: “Negatieve rente gif voor Duitse bankensector”

De negatieve rente werkt als gif voor de Duitse bankensector, dat zei de Duitse financiële toezichthouder BaFin dinsdag tijdens haar jaarlijkse persconferentie. Door de extreem lage rente moeten de 1.600 lokale Duitse banken meer reserves aanhouden, wat ten koste gaat van hun verdiencapaciteit. Sommige banken zouden daardoor zelfs in de problemen kunnen komen.

Ook de Duitse pensioenfondsen en verzekeraars voelen de pijn van het rentebeleid van de ECB, omdat het steeds moeilijker wordt alle verplichtingen na te komen. De rendementen die zij in het verleden garandeerden aan klanten zijn steeds moeilijker te halen zonder extra risico’s te nemen. Volgens de BaFin zijn niet alle financiële instellingen in staat met deze druk om te gaan, zeker niet als de rente nog veel langer op dit extreem lage niveau blijft.

Duitsland verliest door negatieve rente
Na Zweden is Duitsland het meest spaarzame land in de Europese Unie, want een doorsnee huishouden in Duitsland spaart 16,9% van het besteedbare inkomen. Door het rentebeleid van de ECB levert het spaargeld nauwelijks rendement op, een probleem waar ook de financiële toezichthouder mee worstelt. "We zijn met de pensioenfondsen in gesprek over hoe we dit probleem kunnen aanpakken", zo verklaarde toezichthouder Frank Grund van de BaFin. De kans is groot dat een aantal kleinere financiële instellingen in Duitsland het hoofd niet meer boven water kan houden als de rente langdurig op dit lage niveau blijft. Het is de zoveelste waarschuwing vanuit Duitsland op het monetaire beleid van de ECB. Dat is niet vreemd, als je bedenkt dat het land begin jaren '20 de gevolgen van hyperinflatie moest ondergaan. Iedereen die zijn vermogen niet op tijd in veiligheid bracht zag zijn of haar spaargeld verdampen. Daarom hebben Duitsers nog steeds de schrik van centrale banken die een te ruim monetair beleid voeren.

Bafin: Negatieve rente is als gif voor Duitse bankensector

11 mei 2016
Bail-in treedt in werking voor Oostenrijkse Heta bank

De eerste bail-in volgens de nieuwe Europese regelgeving is inmiddels een feit, want afgelopen weekend waren de schuldeisers van de Oostenrijkse bank Heta Asset Resolution aan de beurt om hun verlies te nemen. In opdracht van de toezichthouder wordt 54% van de schulden die de bank heeft weggestreept en wordt de terugbetalingstermijn voor de resterende schuld verlengd tot eind december 2023. Ook betaalt de bank vanaf nu geen rente meer aan de obligatiehouders.

Heta Asset Resolution is een bank die zes jaar geleden ontstond bij de nationalisatie van de Hypo Alpe-Adria-Bank International. De bank kreeg de status van een ‘bad bank’, omdat ze vooral risicovolle leningen in Oost-Europese landen in de portefeuille had. Obligatiehouders die geld aan deze bank hadden uitgeleend wisten dus dat ze een verhoogd risico liepen.

Bail-in: Schuldeisers verliezen claims op de bank

Door een toenemend aantal wanbetalingen op deze leningen had Heta Asset Resolution niet meer voldoende onderpand. Toen een gat van €8,5 miljard ontdekt werd besloot de toezichthouder de nieuwe Europese bail-in regels toe te passen. En dat betekent dat de schuldeisers opdraaien voor het herstructureren van de bank.

Onder de getroffen schuldeisers zitten Duitse banken, verzekeraars en een aantal hedgefondsen en beleggingsfondsen. De meeste banken zagen de bail-in al aankomen en hadden de waarde van de schuldpapieren al voor 50% afgeschreven. Ook voor de hedgefondsen is het verlies beperkt, want zij kochten de obligaties van Heta Asset Resolution tegen een koers van 55 tot 60 procent van de nominale waarde. De oorspronkelijke obligatiehouders hadden dus al hun verlies genomen.

Nieuwe bail-in regels

Sinds het begin van dit jaar gelden er in heel Europa nieuwe bail-in regels, wat betekent dat obligatiehouders van banken in de hele Europese Unie het risico lopen geld kwijt te raken als de bank in kwestie in moeilijkheden verkeert. Een bank die in de problemen komt zal opnieuw gekapitaliseerd worden met geld van vermogende spaarders (alles boven de €100.000) en van obligatiehouders. Zij krijgen daar hooguit aandelen in de bank voor terug.

Het doel van deze nieuwe aanpak is om de kosten van het redden van een bank niet meer bij de staat en de belastingbetaler neer te leggen, maar bij diegene die de bank gefinancierd hebben. Heeft u een deel van uw vermogen in achtergestelde leningen of in bankobligaties? Dan bent u gewaarschuwd! Valt een bank om, dan bent u een deel van uw geld kwijt. Dat was ook al het geval bij de nationalisatie van SNS in februari 2013.

Sinds dit jaar zijn er nieuwe bail-in regels van kracht in de EU

11 april 2016
Banken Italië zitten vol met slechte leningen
Verschillende banken in Italië hebben veel meer slechte leningen op de balans staan dan de gemiddelde Europese bank. Het probleem is zelfs zo erg dat verschillende Italiaanse bankiers zich deze week in Rome verzameld hebben om na te denken over een mogelijke oplossing, zo schrijft Bloomberg.

De Italiaanse bankensector heeft in totaal €360 miljard aan slechte leningen in de boeken staan, een buitenproportioneel groot bedrag ten opzichte van alle leningen die de banken in de boeken hebben staan. Men spreekt van een slechte lening als er sprake is van een grote betalingsachterstand en er een verhoogd risico is dat deze niet meer volledig terugbetaald zal worden.

Een Europese bank heeft gemiddeld 3,2% aan slechte leningen in de portefeuille, maar dat percentage ligt bij verschillende Italiaanse banken ruim boven de 10%. Monte dei Paschi die Siena, de bank die vaker negatief in het nieuws is geweest, voert de lijst aan met 36% aan slechte leningen. Het is dan ook geen wonder dat deze bank op de beurs al meer dan 60% van haar waarde verloren heeft sinds december 2015.

Veel slechte leningen op balans van Italiaanse banken (Bron: Bloomberg)

Italiaanse banken zijn hard afgestraft op de beurs (Bron: Bloomberg)

Slechte leningen doorverkopen?

De Italiaanse bankensector is na de Europese schuldencrisis met veel slechte leningen blijven zitten, die nu vrijwel onverkoopbaar zijn geworden. Begin dit jaar kwam de Italiaanse overheid met een plan om de slechte leningen te bundelen en de waarde ervan tot zekere hoogte te garanderen, maar daar toonden beleggers weinig belangstelling voor.

Eerder dit jaar ging de Europese Centrale Bank nog in gesprek met de Italiaanse overheid om over dit probleem van €360 miljard te praten. Daar zijn echter geen concrete maatregelen uit naar voren gekomen. Wellicht dat de centrale bank haar stimuleringsprogramma in de toekomst zal uitbreiden door ook dit soort slechte leningen van banken over te nemen. In de Verenigde Staten gebeurde dat direct na het uitbreken van de crisis al met het TARP programma.

Lees ook:
- Gaat de ECB nu ook slechte leningen van banken kopen?
7 april 2016
Premier IJsland in de problemen door Panama Papers

De premier van IJsland, Sigmundur David Gunnlaugsson, is in verlegenheid gebracht door onthullingen uit de Panama Papers. In een interview werd hem gevraagd of hij iets wist van de brievenbusmaatschappij Wintris op de Britse Maagdeneilanden. Via dit bedrijf, dat hij eind 2007 had opgezet, beheerde hij voor miljoenen dollars aan obligaties van IJslandse banken die later in de problemen zouden komen.

Daarmee was de IJslandse premier zelf een van de schuldeisers op het moment dat de banken op omvielen stonden. En dus kon hij geen onafhankelijke beslissing nemen over de compensatie van de schuldeisers van de omgevallen IJslandse banken. Wat de premier verweten wordt is dat hij zijn belang in deze kwestie niet openbaar maakte, toen hij in april 2009 aantrad als parlementslid. Hij had zelf belang bij de uitkomst, want uit de uitgelekte Panama Papers blijkt dat Wintris een bedrag van $4 miljoen van de banken terugeiste.

Toen de IJslandse premier hier in een interview door een Zweedse televisiezender op gewezen werd wist hij gelijk hoe laat het was. Het volgende videofragment kwamen we tegen op de website van de Guardian.

4 april 2016
Grafiek: Italiaanse banken nog steeds in de problemen

Aandelen van Italiaanse banken als Monte Dei Paschi en Banca Carige hebben de afgelopen twaalf maanden ongeveer driekwart van hun waarde op de beurs verloren, terwijl de index van Europese bankaandelen in dezelfde periode ‘slechts’ met een kwart gedaald is. De ECB maakt zich zorgen over de buffers van Italiaanse banken, omdat deze relatief veel slechte leningen op de balans hebben staan. De vijf grootste banken van het land hebben gezamenlijk ongeveer €120 miljard aan slechte leningen in de boeken staan.

Italiaanse banken doen het veel slechter dan de Europese index van bankaandelen (Bron: Bloomberg)

Men spreekt van een slechte lening als de betalingsachterstand groter is dan negentig dagen. De bank moet dan voorzorgsmaatregelen nemen en extra geld opzij zetten voor het geval een lening niet terugbetaald wordt en deze van de bankbalans afgeschreven wordt. Italiaanse banken zouden eigen hun kapitaalbuffers moeten uitbreiden, maar dat is vandaag de dag een lastige opgave. Beleggers zijn zich meer dan een aantal jaar geleden bewust van de risico’s van converteerbare obligaties (coco’s). Tegelijkertijd worden spaarders door de verdere daling van de rente in de verleiding gebracht hun geld van de spaarrekening te halen en om te zetten in aandelen, edelmetalen of andere tastbare bezittingen.

In juni 2014 wist Monte Dei Paschi nog $8,7 miljard op te halen met twee aandelenemissies, terwijl de marktwaarde van de bank vandaag de dag minder dan 30% is van alle nieuwe aandelen die toen uitgeschreven zijn. Het is dan ook geen verrassing dat de ECB een aantal weken geleden in gesprek is gegaan met de Italiaanse overheid over het opkopen van slechte leningen van Italiaanse banken.

8 maart 2016
Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

Een Duitse spaarbank uit Beieren overweegt haar reserves niet langer bij de ECB te parkeren, zo schrijft Der Spiegel. In plaats van de reserves tegen een boeterente van -0,3% bij de centrale bank te parkeren opperen zij het idee om overtollige reserves in de vorm van contant geld aan te houden. De spaarbank rekende uit dat de verzekerde opslag van contant geld ongeveer 0,18% zou kosten, veel minder dan de boeterente van 0,3% die de ECB in rekening brengt.

Door de negatieve rente beginnen ook banken de rekensom te maken, want het kost ze letterlijk handenvol geld. Zo blijkt uit jaarresultaten van de Zwitserse centrale bank dat de negatieve rente vorig jaar in totaal 1,16 miljard Zwitserse franc heeft opgeleverd. Dat is geld dat banken aan de centrale bank betaald hebben om hun reserves veilig te mogen parkeren.

Meer centrale banken hanteren inmiddels negatieve rente (Grafiek via Valuewalk)

Negatieve rente

De ECB hoopt dat een negatieve depositorente banken aanspoort meer geld uit te lenen en daarmee de economie aan te jagen. Nog afgezien van de vraag of dat een effectief en verstandig beleid is blijkt dat deze maatregel veel onbedoelde gevolgen heeft. Het beperkt banken in de mogelijkheid buffers op te bouwen voor een volgende crisis, terwijl spaarders bij een negatieve rente overwegen geld van de spaarrekening te halen.

De extreem lage rente werkt ook risicovol gedrag in de hand. In Nederland zien we dat een groot deel van de kredietverlening zich door de lage hypotheekrente concentreert op de vastgoedmarkt, wat een nieuwe huizenmarktzeepbel in de hand werkt.

Vluchten banken in contant geld?

Het is de vraag of banken daadwerkelijk reserves gaan aanhouden in contant geld. Je bespaart misschien geld uit in de lagere bewaarkosten, maar daar staat tegenover dat een stapel cash geld veel minder handig is dan elektronisch geld. Reken je ook benodigde investeringen en transportkosten mee, dan is contant geld opeens veel minder handig om aan te houden als bank.

Ook werkt contant geld niet zo makkelijk op de markt voor interbancaire leningen, waar alle transacties giraal en met de snelheid van het licht plaatsvinden. Het Duitse Verbond van Spaarbanken (DSGV) liet weten niets te zien in het plan van de Beierse bank om reserves in contant geld aan te houden. “We kunnen ons op dit moment niet voorstellen dat financiële instellingen in de interbancaire markt overstappen naar contant geld”, zo verklaarde en woordvoerder tegenover Der Spiegel.

Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

5 maart 2016
Radar: Hebben we een veilige staatsbank nodig?
Heeft Nederland in deze onzekere tijden behoefte aan een relatief veilige spaarbank? Dat is de vraag die Radar gisteren aan een aantal experts voorlegde. Met de nationalisatie van de SNS bank heeft de overheid immers een staatsbank in handen die ze naar eigen wens kan inrichten. Voorstanders zien een dergelijke spaarbank als relatief veilig alternatief voor spaarders die zo min mogelijk risico willen lopen en die genoegen nemen met een lagere rente.

Ook zou een dergelijke bank de aanzet kunnen geven tot de ontwikkeling van een parallel betaalsysteem dat volledig gescheiden kan worden van de meer risicovolle activiteiten van banken. Zodoende voorkom je dat het betalingsverkeer ontregeld wordt bij het omvallen van een bank. Tegenstanders van een nationale spaarbank merken op dat ook een bank in handen van de overheid niet geheel vrij is van risico. Een dergelijke bank zou als politiek instrument gebruikt kunnen worden voor bepaalde doeleinden die eveneens niet wenselijk zijn.

Nutsbank

Een andere suggestie die in de reportage naar voren wordt gebracht is om een dergelijke spaarbank te koppelen aan de ECB. Daar kunnen spaartegoeden veilig geparkeerd worden, weliswaar zonder rente. Dit werd eind vorig jaar geprobeerd met de depositobank van de stichting Full Reserve, maar de oprichting van een dergelijke bank werd toen tegengehouden door de Nederlandsche Bank.

In de reportage van Radar komen de volgende sprekers aan het woord:
- Harald Benink: hoogleraar Economie Tilburg Universiteit
- Arnoud Boot: hoogleraar financiële markten, Universiteit van Amsterdam
- Eric Smit: hoofdredacteur Follow The Money
- Arjo Klamer: hoogleraar Econommie, Kunst en Cultuur Erasmusuniversiteit Rotterdam
- Marleen Janssen-Groesbeek: lector Duurzame Financiering, Avans Hogeschool Breda
Radar: Moet SNS een staatsbank blijven?
16 februari 2016
Grafiek: Bankencrisis weer terug in Europa

De financiële crisis is weer helemaal terug van weggeweest, want de risico-opslag die beleggers betalen om zich te verzekeren tegen het omvallen van een bank zijn in zeer korte tijd gestegen tot het hoogste niveau sinds de crisis van 2012. De volgende grafiek laat zien dat vooral Deutsche Bank momenteel onder vuur ligt, maar dat beleggers ook twijfelen aan de degelijkheid van andere banken als Credit Suisse en Barclays. De grafiek kwamen we tegen op de twitter van Holger Schaepitz (@Schuldensuehner).

#ECB's Draghi: European banks ‘very different’ to 2012 https://t.co/TFFELeCA3P pic.twitter.com/Dg2H8SnRqd

— Holger Zschaepitz (@Schuldensuehner) February 15, 2016

15 februari 2016
Gaat de ECB nu ook slechte leningen van banken kopen?

De ECB is in gesprek met de Italiaanse overheid over het opkopen van de slechte leningen op de balans van diverse Italiaanse banken. Zodoende kunnen Italiaanse banken hun balans opschonen en kan de kredietverlening beter op gang komen. Veel Italiaanse banken zijn terughoudend geworden met het verstrekken van nieuwe leningen, omdat ze buffers moeten aanhouden om een toenemend aantal slechte leningen op de balans op te vangen.

De centrale bank kan onder het bestaande stimuleringsprogramma van €1,5 biljoen ook leningen van banken overnemen, mits die een goede kredietscore hebben. Op basis van dit onderpand kan de centrale bank nieuwe tegoeden verstrekken aan de betreffende bank. Via dit soort swaps halen banken een deel van hun risico’s van de balans, waardoor de kredietverlening weer op gang komt.

Slechte leningen

Volgens Reuters zitten Italiaanse banken op ongeveer €200 miljard aan slechte leningen. Dat zijn leningen met een betalingsachterstand van drie maanden of langer die mogelijk niet meer (volledig) afbetaald zullen worden. Het relatief hoge percentage slechte leningen in de Italiaanse bankensector is een grote bron van zorgen voor beleggers, want de aandelenkoersen van Italiaanse banken zijn dit jaar hard onderuit gegaan.

Cijfers van Reuters laten zien dat de ECB sinds november 2014 maandelijks voor een bedrag van €1,19 miljard aan leningen heeft opgekocht van banken in de Eurozone. De centrale bank mag deze stukken kopen, zolang deze voldoen aan een bepaalde minimale kredietstatus. Italiaanse banken willen deze grens graag verder oprekken, zodat ook slechte leningen in aanmerking komen voor het opkoopprogramma van de ECB.

TARP

De Amerikaanse overheid nam kort na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 een soortgelijke maatregel met het Troubled Asset Relieve Programma (TARP). Onder dit programma werden honderden miljarden dollars aan verpakte hypotheekleningen van de bankbalansen gehaald en ingewisseld voor nieuwe tegoeden. Zo hebben Amerikaanse banken hun balans snel kunnen opschonen en werd de onzekerheid over het mogelijk omvallen van Amerikaanse banken grotendeels weggenomen.

Het lijkt erop dat de ECB ook steeds meer in deze richting beweegt. Was de centrale bank eerst nog mordicus tegen monetaire verruiming, nu doet ze het zelf ook met haar eigen QE programma van €60 miljard per maand. Onder dit stimuleringsprogramma haalt de ECB in twee jaar tijd in totaal meer dan €1 biljoen aan staatsobligaties en andere leningen uit de markt. Dit alles met als doel de lange rente verder omlaag te drukken en de inflatie aan te jagen. Maar met het opkopen van slechte leningen ondersteunt de ECB ook de geplaagde Europese bankensector.

ECB overweegt slechte leningen van Italiaanse banken te kopen? (Foto van AP)

15 februari 2016
Beurswaarde Europese banken dit jaar ruim 30% gedaald

Het aandeel Credit Suisse zakte deze week na publicatie van slechte cijfers naar het laagste niveau in 27 jaar, Société Générale daalde na tegenvallende winstcijfers 12% in één dag en Deutsche Bank probeert uit alle macht onzekerheid bij nerveuze beleggers weg te nemen. Alle signalen wijzen op een nieuwe bankencrisis, waarbij Europese banken extra hard afgestraft worden vanwege de nieuwe Europese bail-in regels die dit jaar werden ingevoerd. Obligatiehouders voelen nattigheid, nu ze weten dat ook zij een bijdrage moeten leveren als een bank in de problemen komt.

Dalende winsten voor grote Europese banken, gecombineerd met toenemende zorgen over de groei van de wereldeconomie en een verder dalende rente, zet de waarde van bankaandelen dit jaar onder druk. Sinds het begin van dit jaar hebben bankaandelen gemiddeld ongeveer dertig procent van hun waarde verloren. Van alle grote banken deed JP Morgan het nog relatief goed met een daling van bijna 20%, terwijl Credit Suisse de lijst van verliezers aanvoert met een waardedaling van meer dan 40%. Het aandeel Société Générale, dat ontbreekt in het lijstje van Bloomberg, staat op dit moment bijna 35% lager dan aan het begin van dit jaar.

Beurswaarde banken ruim dertig procent gedaald (Bron: Bloomberg)

12 februari 2016
Grafiek: Is Deutsche Bank de ‘Lehman’ van Europa?

De grote waardedaling van bankaandelen in Europa en de oplopende premie om je te verzekeren tegen een mogelijke ‘default’ op bankobligaties doet sterk denken aan de crisis van 2008 en de val van Lehman Brothers. De premie die obligatiehouders moeten betalen om zich in te dekken tegen de val van een gigant als Deutsche Bank is de afgelopen weken explosief toegenomen. Ondertussen lijkt de waarde van het aandeel hetzelfde traject als Lehman Brothers te volgen…

Verzekeringspremie tegen default Deutsche Bank naar recordhoogte (Grafiek via Zero Hedge)

Koersverloop van Deutsche Bank naast dat van Lehman Brothers… (Grafiek via Zero Hedge)

12 februari 2016