Tag: centrale banken

Centrale banken financieren 20% van de staatsschulden

De vier meest prominente centrale banken in de wereld hebben op dit moment al een vijfde deel van de totale staatsschuld van hun eigen overheid in handen, zo meldt de Financial Times. De Federal Reserve, ECB, Bank of Japan en Bank of England hebben sinds het uitbreken van de financiële crisis op grote schaal staatsobligaties opgekocht, met als doel de financiële markten te kalmeren en de rente verder omlaag te brengen.

Deze vier centrale banken – plus de centrale banken van Zweden en Zwitserland – hebben gezamenlijk ongeveer $15 biljoen aan bezittingen op hun balans staan, waarvan $9 biljoen in de vorm van staatsobligaties van hun eigen land. Dat is omgerekend bijna 20% van de totale staatsschuld van $46 biljoen die deze landen hebben.

Balanstotaal centrale banken is afgelopen tien jaar explosief gestegen (Bron: Credit Suisse)

Balansen centrale banken bestaan voor groot deel uit staatsobligaties (Bron: Credit Suisse)

Centrale banken als laatste redmiddel

De ECB heeft met $4,9 biljoen het grootste balanstotaal van alle centrale banken, waarvan bijna $2 biljoen uit staatsobligaties bestaat. De balans van de Federal Reserve is door verschillende rondes van monetaire verruiming opgezwollen tot een totaal van $4,47 biljoen, waarvan ongeveer 50% uit Amerikaanse staatsobligaties en nog eens 40% uit hypotheekleningen bestaat. Ook Japan heeft de spreekwoordelijke geldpers de laatste jaren in een hogere versnelling gezet, want hun balanstotaal is met $4,53 biljoen nu al groter dan dat van de Federal Reserve. En daarvan bestaat zelfs 85% uit staatsobligaties.

Het opkopen van staatsobligaties was ooit bedoeld als een tijdelijke maatregel om de financiële markten tot kalmeren te brengen, maar het instrument werkte zo goed dat alle grote centrale banken er verslaafd aan zijn geraakt. De grote vraag is hoe we nu verder moeten, want vroeg of laat zullen centrale banken hun monetaire beleid moeten normaliseren om te voorkomen dat de inflatie uit de hand loopt. Toen de Federal Reserve in 2013 haar stimuleringsprogramma afbouwde ging dat gepaard met meer volatiliteit op de financiële markten. Vooral opkomende economieën kwamen toen onder druk te staan, omdat deze erg kwetsbaar bleken voor een waardestijging van de dollar.

Volgende week staat de jaarlijkse bijeenkomst van Jackson Hole op de agenda, waar centrale bankiers en vooraanstaande economen overleg zullen voeren over de stand van de wereldeconomie en het gewenste monetaire beleid. Volgens de laatste berichtgeving zal de ECB hier geen grote beleidsverandering aankondigen.

18 augustus 2017
Duitse hooggerechtshof: “Opkoopprogramma ECB in strijd met mandaat”

Het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank is in strijd met het verbod op monetaire financiering en valt buiten het mandaat van de centrale bank, zo oordeelt het Duitse hooggerechtshof. In het persbericht dat vandaag naar buiten werd gebracht staat dat het Europese stelsel van centrale banken met het opkopen van staatsobligaties in overtreding is van Artikel 123 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap.

“Met het lanceren van het opkoopprogramma voor staatsobligaties overtreed het Europese systeem van centrale banken (ESCB) het verbod op monetaire financiering. Daarom meent de aanklager dat de Duitse Bundesbank niet zou mogen deelnemen aan het opkoopprogramma en dat de Duitse regering verplicht is stappen te ondernemen tegen dit programma.”

De ECB voert het argument aan dat haar opkoopprogramma niet in strijd is met het verbod op monetaire financiering van overheidstekorten, omdat ze uitsluitend staatsobligaties opkoopt via de secundaire markt. Dat betekent dat centrale banken niet rechtstreeks geld uitlenen aan overheden, maar alleen schuldpapier opkopen van andere beleggers. Dat argument hield bij het Duitse hooggerechtshof geen stand, omdat die oordeelt dat de markt van tevoren al weet hoeveel obligaties er maandelijks opgekocht worden en daarop kunnen anticiperen.

Disproportioneel en onwettig

Het Duitse hooggerechtshof oordeelt dat het opkoopprogramma van de ECB disproportioneel is ten opzichte van het beoogde doel en dat een goede onderbouwing voor de voortzetting van dit programma ontbreekt. Daar komt bij dat het nog steeds weinig duidelijkheid is over hoe de ECB en de nationale centrale banken de verliezen moeten verdelen in het geval de waarde van het opgekochte schuldpapier daalt of in het geval een land haar schuldverplichting niet nakomt. In een ongunstig scenario zou dat kunnen betekenen dat de centrale bank geld nodig heeft van de overheid en dat daardoor de begroting van de Eurolanden onder druk komt te staan.

De uitspraak van het Duitse hooggerechtshof laat niets aan duidelijkheid over, maar het is de vraag of er maatregelen zullen volgen. De kritiek op het stimuleringsprogramma van de ECB is bekend, maar er wordt tot op de dag van vandaag geen gehoor aan gegeven. De centrale bank heeft weliswaar besloten het opkoopprogramma terug te schroeven naar €60 miljard per maand, maar van een snelle afbouw is nog zeker geen sprake. Het is de vraag hoe de politiek en de centrale bank hierop zullen reageren.

Opkoopprogramma ECB

In maart 2015 begon de ECB met het opkopen van staatsobligaties van Eurolanden, met als doel de inflatie aan te jagen en de rente verder omlaag te brengen. Later werd het opkoopprogramma opgeschaald van €60 naar €80 miljard en begon de centrale bank naast staatsobligaties ook bedrijfsobligaties op te kopen.

Volgens Draghi heeft dit stimuleringsprogramma miljoenen nieuwe banen opgeleverd, maar critici waarschuwen dat het bij overheden de prikkel wegneemt om hervormingen door te voeren. Ook is er veel kritiek geweest op het besluit om ook bedrijfsobligaties op te kopen, omdat deze maatregel de grote bedrijven financieel bevoordeelt ten opzichte van het midden- en kleinbedrijf.

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

15 augustus 2017
Column: Hebben centrale banken iets geleerd van de crisis?

In augustus 2007, inmiddels tien jaar geleden, zei de gouverneur van de Bank of England dat het financiële systeem veel degelijker was geworden, omdat banken hun risicovolle bezittingen door middel van securitisatie gemakkelijk konden herverpakken en doorverkopen aan pensioenfondsen en andere beleggers. Daarmee was het risico van de bankbalans verdwenen.

Met het bundelen en doorverkopen van hypotheken en andere leningen verdween niet alleen het risico op de bankbalans, ook ontstond er een grote markt van verhandelbare schuldpapieren die volgens de grote kredietbeoordelaars net zo veilig waren als staatsleningen.

De gouverneur van de Bank of England concludeerde dat het financiële systeem aanzienlijk veiliger was geworden. Letterlijk zei hij daarover het volgende: “Ons systeem is nu niet meer zo kwetsbaar. De groei van securitisatie heeft die kwetsbaarheid aanzienlijk verminderd.”

Iets meer dan een jaar later werd het tegendeel al bewezen, toen Lehman Brothers het hele financiële systeem in haar val dreigde mee te sleuren. De honderden miljarden aan gebundelde en doorverkochte leningen waren onverkoopbaar geworden, omdat niemand op dat moment kon inschatten hoeveel slechte hypotheken er in deze gebundelde portefeuilles zaten.

Risicovrij

Door het herverpakken van leningen werden de risico’s van de onderliggende Amerikaanse huizenmarkt op een statistisch verantwoorde wijze weggepoetst. De laatste twijfels van beleggingsfondsen werden weggenomen door kredietbeoordelaars die (in ruil voor een zak geld) hun zegen uitspraken en door verzekeraars als AIG die voor een kleine premie het risico van beleggers overnamen.

Terwijl de Amerikaanse banken, verzekeraars en kredietbeoordelaars een grote financiële ramp aan het voorbereiden waren keken toezichthouders en centrale banken toe. Misschien waren ze er werkelijk van overtuigd dat de markt deze risico’s zelf wel kon beheersen…

Herhaling van zetten?

De gouverneur van de Bank of England maakte dus een verkeerde inschatting van de risico’s van het bundelen en doorverkopen van hypotheekportefeuilles. Zijn Amerikaanse collega Ben Bernanke bij de Federal Reserve zag het niet veel beter, want die ontkende vlak voor het hoogtepunt van de Amerikaanse huizenmarkt nog dat er sprake is van een bubbel.

We zijn nu tien jaar verder en door de kunstmatig lage rente lijkt alles weer normaal. De beurzen staan weer op recordhoogte, terwijl de volatiliteit op de aandelenmarkt alsmaar verder daalt. Daaruit blijkt dat beleggers weer veel vertrouwen hebben en weinig oog hebben voor de risico’s. Ondertussen stijgen de huizenprijzen weer en verstrekken de banken weer volop hypotheken.

Volgens Janet Yellen, de voorzitter van de Federal Reserve, zal deze generatie waarschijnlijk nooit meer zo’n financiële crisis meemaken als die van 2008. Gelooft u dat nog?

Frank Knopers

Wilt u reageren? Mail naar [email protected]

Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

Reageren op deze column kan onderaan dit artikel of per email naar [email protected]

4 augustus 2017
‘ECB maakt afbouw stimuleringsprogramma in september bekend’

De ECB zal waarschijnlijk in september meer duidelijkheid geven over het afbouw van haar stimuleringsprogramma, zo schrijft de Wall Street Journal op basis van verschillende bronnen bij de centrale bank. Toch zal het nog tot begin volgend jaar duren voordat de ECB daadwerkelijk begint met het terugschroeven van het opkoopprogramma.

Beleggers kijken uit naar eind augustus, wanneer verschillende centrale bankiers elkaar ontmoeten in het Amerikaanse Jackson Hole. Ook ECB-president Draghi zal hier een toespraak houden, waar hij mogelijk meer informatie zal prijsgeven over het monetaire beleid van de centrale bank. De laatste keer dat Draghi deze bijeenkomst bijwoonde was drie jaar geleden, toen het opkoopprogramma nog moest beginnen.

Op 7 september, twee weken na de bijeenkomst in Jackson Hole, staat een nieuw rentebesluit van de ECB op de agenda. Volgens econoom Nick Kounis van de ABN Amro zal dat naar alle waarschijnlijkheid het moment zijn waarop de centrale bank haar eigen variant van ‘tapering’ zal aankondigen.

Stimuleringsprogramma

In juni liet Draghi voor het eerst doorschemeren dat hij open staat voor het afbouwen van het stimuleringsprogramma, dat bestaat uit het opkopen van staatsobligaties en bedrijfsobligaties. Eerder stond de president van de centrale bank nog achter het opkoopprogramma, omdat de inflatie nog steeds beneden de doelstelling van 2% lag.

Sinds het begin van het stimuleringsprogramma heeft de ECB voor meer dan €1.600 miljard aan schuldpapier opgekocht, waardoor de financieringskosten van overheden en grote bedrijven verder omlaag gingen. Tot de zomer van vorig jaar, toen de rente een absoluut dieptepunt bereikte. Sindsdien loopt de rente weer op, omdat beleggers rekening houden met een tijdperk waarin centrale banken de rente weer verhogen.

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

13 juli 2017
Video: Lex Hoogduin over het wanbeleid van de ECB

Volgens monetair econoom Lex Hoogduin heeft het monetaire beleid van de ECB op verschillende manieren gefaald. Het opkopen van staatsobligaties door de centrale bank was een verkapte vorm van een bail-out voor overheden, terwijl dat in strijd is met de afspraken die bij de oprichting van de ECB gemaakt zijn.

Lex Hoogduin merkt ook op dat het ELA noodfonds van de ECB, dat bedoeld is om solvabele banken van liquiditeit te voorzien, inmiddels een soort permanente financiering is geworden. Zo maakt de Griekse bankensector al jaren voor enkele tientallen miljarden euro’s gebruik van dit fonds, terwijl dat helemaal niet de bedoeling is. Maar in plaats van deze banken aan te pakken worden de regels van het noodfonds versoepeld, zodat verschillende zwakke banken overeind gehouden kunnen worden.

Van prijsstabiliteit naar inflatie

Toen de ECB werd opgericht was er één duidelijk mandaat, namelijk prijsstabiliteit. Maar met het verstrijken van de jaren werd ook deze definitie opeens anders uitgelegd. De doelstelling is niet langer om de inflatie beneden de 2% te houden, maar juist om die 2% inflatie te halen. En zo lang die nieuwe doelstelling niet gehaald is lijkt het gebruik van alle monetaire instrumenten gerechtvaardigd, zo concludeert Hoogduin.

Dat de grenzen van het monetaire beleid steeds verder worden verschoven blijkt ook wel uit het feit dat de ECB de prijsontwikkeling vandaag de dag afleest aan de zogeheten ‘kerninflatie’. Dit inflatiecijfer is doorgaans nog lager, omdat de kosten van voedsel en energie hierin zijn weggelaten. Daardoor kan de centrale bank haar monetaire beleid nog verder oprekken.

De volgende video werd op 26 juni 2017 opgenomen bij een bijeenkomst die georganiseerd werd door Leergeld.eu, een initiatief van de Fractie Europese Conservatieven en Hervormers.

Dit artikel is afkomstig van Geotrendlines

11 juli 2017
Ray Dalio: “Tijdperk van monetaire stimulering is voorbij”

Het tijdperk waarin centrale banken de economie stimuleren loopt ten einde, zo schrijft miljardair en hedgefondsmanager Ray Dalio. Na negen jaar van bijna onbeperkte monetaire stimulering moet de wereldeconomie zich nu voorbereiden op een nieuw tijdperk, waarin centrale banken minder ondersteuning zullen geven.

Volgens de fondsbeheerder van Bridgewater Associates, het grootste hedgefonds ter wereld, moeten hedgefondsen en vermogensbeheerders op de spreekwoordelijke muziek blijven dansen, maar is het wel raadzaam om “dichter bij de uitgang te staan en alles goed in de gaten te houden”.

Volgens Ray Dalio hebben verschillende centrale banken inmiddels duidelijke signalen afgegeven dat de stimulering afgebouwd zal worden, waarmee een einde komt aan een periode van negen jaar waarin ze de rente alleen maar verder omlaag drukten en de geldkraan wagenwijd opendraaiden om de economie te ondersteunen.

Koersverandering centrale banken

De Federal Reserve heeft niet alleen een aantal renteverhogingen doorgevoerd, ook heeft ze haar plannen kenbaar gemaakt om de balans te verkleinen door staatsobligaties terug op de markt te brengen. Dat zal de lange rente in de Verenigde Staten verder doen stijgen. Ook andere centrale banken willen op korte termijn een andere monetaire koers gaan varen.

Hedgefondsmanager Dalio verwijst naar de toespraak van Draghi van ruim een week geleden, waaruit bleek dat ook de ECB bereid is het stimuleringsprogramma af te bouwen. Ook aan de andere kant van de wereld hangt er verandering in de lucht, want de Bank of Japan koopt de laatste maanden aanzienlijk minder staatsobligaties op. Daardoor is ook de lange rente in Japan weer wat verder opgelopen.

Centrale banken hebben jarenlang vastgehouden aan een ongekend ruim monetair beleid, maar nu de aandelenkoersen in verschillende landen weer op recordhoogte staan en nieuwe financiële bubbels dreigen te ontstaan vinden ze het mooi geweest. Door de geldkraan nu langzaam maar zeker dicht te draaien proberen centrale bankiers een oververhitting van de economie te voorkomen, maar de praktijk leert ons dat dit vroeg of laat meestal fout gaat. Daarover zegt Ray Dalio het volgende:

“Dit is het begin van de neergaande fase van de economische cyclus, waarin centrale banken het monetaire beleid proberen af te bouwen in een tempo dat precies goed is om de economische groei en de inflatie op het gewenste niveau te houden. Daarbij gaan ze vroeg of laat in de fout, waardoor de volgende crisis uitbreekt.”

Stijging rente

Een stijging van de rente kan een zeer grote impact hebben op huishoudens, bedrijven en overheden. De afgelopen jaren kon iedereen tegen een extreem lage rente geld lenen, met als gevolg dat de wereldwijde schulden tot een recordniveau van $217 biljoen stegen.

Een stijging van rente betekent dat het duurder wordt om die schulden te financieren, wat de economische groei in gevaar kan brengen. Denk bijvoorbeeld aan huishoudens die door de stijging van de hypotheekrente hogere maandlasten krijgen of geen huis meer kunnen kopen. Ook voor overheden wordt het dan duurder om te lenen, wat tot gevolg kan hebben dat de belastingen verder omhoog moeten.

Ray Dalio voorziet koerswijziging centrale banken (Bron: Bloomberg)

7 juli 2017
ECB kan niet genoeg Duitse staatsobligaties kopen

De ECB loopt de laatste maanden tegen de grenzen van haar eigen stimuleringsprogramma aan, want uit de meest recente data van de centrale bank blijkt dat er de laatste maanden al minder Duitse, Nederlandse en Finse staatsobligaties worden opgekocht.

De centrale bank hanteert normaal gesproken een verdeelsleutel om te bepalen hoeveel staatsobligaties ze van alle eurolanden opkoopt, maar door een schaarste aan schuldpapier koopt de centrale bank al enige tijd te weinig staatsobligaties van Finland (sinds 6 maanden), Duitsland (sinds 3 maanden) en Nederland (sinds 2 maanden).

ECB koopt nu al minder staatsobligaties van Duitsland, Nederland en Finland (Bron: Bloomberg, via Holger Schaepitz)

ECB loopt tegen grens aan

ABN Amro schrijft in een toelichting dat de ECB niet meer dan 33% van de nieuwe obligaties van landen mag opkopen en dat die limiet in de hierboven genoemde landen al bereikt is. Om toch het quotum van €60 miljard per maand te halen koopt de centrale bank nu extra schuldpapier op van andere landen als Oostenrijk, België, Frankrijk en Italië.

Het is de vraag hoe de ECB dit probleem gaat oplossen. Ze kan natuurlijk meer obligaties van andere landen blijven kopen, maar op een gegeven moment zal daar ook het maximum van 33% bereikt worden. Is dat de reden waarom de centrale bank later dit jaar haar opkoopprogramma wil afbouwen?

Meer dan €1.600 miljard

Sinds het begin van het stimuleringsprogramma in maart 2015 heeft de ECB samen met alle nationale centrale banken in de Eurozone al meer dan €1.600 miljard aan staatsobligaties opgekocht. Door staatsobligaties op te kopen bleef de rente laag, zodat het voor bedrijven en consumenten aantrekkelijker werd om meer te lenen.

Toch lijkt het tijdperk van extreem lage rente voorbij, want sinds de verkiezing van Trump zijn de rentes op 10-jaars leningen van de Verenigde Staten, Duitsland en Japan weer sterk toegenomen. Beleggers anticiperen op de verwachting van een hogere inflatie en een minder ruim monetair beleid door centrale banken.

Rente op staatsobligaties loopt alweer op (Via Holger Schaepitz)

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

7 juli 2017
BIS: “Centrale banken moeten rente verhogen”

Centrale banken moeten de rente blijven verhogen om te voorkomen dat de economie oververhit raakt, zo concludeert de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) in een nieuw rapport dat zondag werd vrijgegeven. De bank der centrale banken is positief over de groei van de wereldeconomie, maar waarschuwt centrale banken om niet veel langer te wachten met een normalisering van het monetaire beleid. Tegenover Reuters zei Hyun Song Shin van de onderzoeksafdeling van de BIS het volgende.

“Nu we terugkomen van een lange periode van een zeer ruim monetair beleid moeten we heel voorzichtig zijn in onze aanpak. Als we te lang wachten, dan zal het veel moeilijker zijn deze koers te verlaten. Zelfs als er op korte termijn wat hobbels op de weg komen is het aan te raden om koers te houden en het proces van normalisering voort te zetten.”

In 2004 had de Federal Reserve maar twee jaar nodig om de rente van 1% naar meer dan 5% te verhogen. De centrale bank verhoogde de rente toen in zeventien opeenvolgende bijeenkomsten, terwijl ze nu anderhalf jaar de tijd heeft genomen om de rente met één procentpunt te verhogen. Bij de ECB wordt er al wel gesproken over een afbouw van het stimuleringsprogramma, maar een renteverhoging staat nog steeds niet op de horizon. Ook andere grote centrale banken, zoals de Bank of Japan en de Bank of England, lijken nog geen haast te hebben met de normalisering van hun monetaire beleid.

Inflatie blijft ondanks ruim monetair beleid centrale banken laag

Financiële stabiliteit

De BIS identificeert in haar rapport verschillende risico’s voor de financiële stabiliteit in de wereld. Het voornaamste risico is een snel oplopende inflatie, waardoor de rente onverwachts snel kan oplopen en daarmee de groei van de wereldeconomie tot stilstand kan brengen. Andere risico’s zijn toenemend protectionisme en een gebrek aan nieuwe investeringen, waardoor de economie fundamenteel niet sterker wordt.

Centrale banken zouden hun beleid volgens de BIS niet alleen moeten afstemmen op een inflatiedoelstelling van twee procent, maar ook op de financiële marktomstandigheden in bredere zin. Hoewel de officiële inflatie nog steeds laag is zijn er steeds meer signalen van bubbelvorming, bijvoorbeeld in de waardering van financiële activa en vastgoed.

De volgende grafieken uit het 260 pagina’s tellende kwartaalrapport van de BIS laten zien dat de aandelenkoersen in Europa en de Verenigde Staten de laatste jaren sterk zijn toegenomen, terwijl in met name de opkomende markten de private schulden sterk zijn toegenomen. Een gedeelte daarvan vloeide richting de huizenmarkt, met stijgende huizenprijzen tot gevolg. Door de extreem lage rente zijn de schulden wereldwijd op dit moment hoger dan voor het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Dat maakt de economie erg gevoelig voor een verdere stijging van de rente.

Aandelenkoersen sterk gestegen sinds de crisis (Bron: BIS)

Private schulden drijven huizenprijzen verder op (Bron: BIS)

Wereldwijde schulden groeien door alsmaar dalende rente (Bron: BIS)

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

27 juni 2017
Centrale banken waarschuwen voor stijging huizenprijzen

Centrale banken waarschuwen eindelijk voor de snelle stijging van de huizenprijzen als gevolg van de extreem lage rente. Zo schrijft de ECB in een nieuw rapport dat deze week naar buiten werd gebracht over de excessieve prijsstijgingen in Europese hoofdsteden als Berlijn, Parijs, Wenen en Amsterdam en de gevolgen daarvan voor de financiële stabiliteit. Uit het rapport:

“Excessieve prijsstijgingen in bepaalde regio’s kunnen de stabiliteit van financiële instellingen bedreigen die een grote blootstelling hebben aan hypotheken in die betreffende regio’s. Een rentestijging kan een grote impact hebben op de schuldverplichtingen van huishoudens en op hun capaciteit om aan deze verplichtingen te voldoen.”

De waarschuwing is opmerkelijk, aangezien deze situatie grotendeels het gevolg is van het beleid van de centrale bank. Door de rente voor een langere periode extreem laag te houden zoeken steeds meer vermogende particulieren en beleggers hun toevlucht in vastgoed. Ook kunnen potentiële huizenkopers door de lage rente veel meer geld lenen, waardoor de prijzen verder stijgen.

ECB waarschuwt voor stijging huizenprijzen in verschillende Europese hoofdsteden

Lage rente drijft huizenprijzen op

Door het beleid van de centrale bank wordt het wonen in populaire hoofdsteden voor veel mensen onbetaalbaar. Tegelijkertijd moeten diegene die nog wel wat kunnen kopen zich dieper in de schulden steken, waardoor banken én huishoudens een groter risico lopen. De ECB waarschuwt dat hoge hypotheekschulden en de grote blootstelling van banken aan de huizenmarkt in landen als Finland en Nederland grote gevolgen kan hebben in een volgende crisis, omdat de klap daar dan extra hard aankomt.

Ook de centrale bank van Zweden waarschuwt in haar halfjaarlijkse rapport voor het gevaar van snel stijgende huizenprijzen, maar ze wijst naar de overheid om maatregelen te nemen. Beide centrale banken verschuilen zich achter hun mandaat van prijsstabiliteit, waarin de stijging van de huizenprijzen blijkbaar geen rol van betekenis speelt. Het lijkt een herhaling van de crisis op de huizenmarkt in de Verenigde Staten, die ook het gevolg was van een lage rente en te soepele kredietnormen binnen de bankensector.

Lage rente belangrijke oorzaak voor stijging huizenprijzen

Centrale banken grijpen niet in

Opvallend is dat centrale banken wel het probleem zien, maar niets doet om het aan te pakken. Vooralsnog blijft de ECB iedere maand voor €60 miljard aan staatsobligaties en bedrijfsobligaties opkopen, waardoor de hypotheekrente indirect ook laag blijft. Ook de Zweedse centrale bank houdt de rente extreem laag om te voorkomen dat de waarde van haar munt stijgt ten opzichte van andere valuta.

Het blijft een lastig dilemma, waarbij centrale banken moeten kiezen tussen twee kwaden. Houden ze nog langer vast aan de lage rente, dan wordt de huizenbubbel nog groter en ontstaat er vanzelf een onhoudbare situatie. Verhogen centrale banken de rente te snel, dan komt de schuld gedreven economische groei in gevaar en neemt het risico van een nieuwe recessie toe.

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

24 mei 2017
Grafieken: Centrale bank gedreven economie

Centrale banken spelen sinds het uitbreken van de kredietcrisis een steeds grotere rol in onze economie. Onder het mom van prijsstabiliteit kopen ze nu ook op grote schaal staatsobligaties, bedrijfsobligaties en zelfs aandelen op, waarmee ze de koersen van allerlei financiële activa beïnvloeden. En dan hebben we het nog niet eens over de extreem lage rente, waardoor de huizenprijzen weer stijgen en spaarders min of meer gedwongen worden alternatieven te zoeken. We laten aan de hand van een aantal grafieken zien hoe centrale banken inmiddels actief deelnemen aan het economische verkeer…

Balanstotaal centrale banken richting de $18 biljoen (Bron: Citi Research)

Centrale banken houden steeds meer toespraken (Bron: Bank of England)

De geldpers draait anno 2017 nog harder dan in 2009 (Bron: Deutsche Bank)

Bank of Japan bezit meer ETF’s dan de gehele private markt (Bron: Bloomberg)

Vertrouwen in centrale banken daalt door roekeloos monetair beleid (Via Zero Hedge)

9 mei 2017
Centrale banken kopen minder goud dan vorig jaar

Centrale banken hebben in het eerste kwartaal van dit jaar veel minder goud gekocht dan in dezelfde periode van vorig jaar, zo blijkt uit nieuwe cijfers van het World Gold Council. Kochten ze een jaar geleden nog 104,1 ton goud bij, in de eerste drie maanden van dit jaar bleef de teller staan op ‘slechts’ 76,3 ton.

De daling van 18% ten opzichte van 2016 valt voor het grootste gedeelte toe te schrijven aan China, dat sinds oktober vrijwel geen edelmetaal meer aan haar reserves heeft toegevoegd. De centrale bank worstelde met een kapitaalvlucht, waardoor ze een aanzienlijk deel van haar valutareserves moest aanspreken.

Van de bijna $4 biljoen die ze in 2014 op de balans had staan is nu nog maar $3 biljoen over. Deze ontwikkeling zorgde er – samen met de stijging van de goudprijs – overigens wel voor dat de goudreserve als percentage van de totale reserve het afgelopen jaar verder toenam.

Centrale banken blijven goud kopen, maar minder dan vorig jaar (Bron: World Gold Council)

Rusland koopt meeste goud

Als we het hebben over de grootste private goudmarkt, dan steken China en India met kop en schouders boven de rest uit. Maar als het gaat om de strategische goudaankopen van centrale banken, dan komt geen enkel land in de buurt bij Rusland. Haar centrale bank kocht in drie maanden ruim 65 ton goud bij, de helft meer dan in het eerste kwartaal van een jaar geleden. Kazachstan kocht in het eerste kwartaal 9,6 ton goud bij, waarmee deze twee landen samen het grootste deel van de goudaankopen door centrale banken wereldwijd voor hun rekening nemen.

Hier en daar werden ook kleine hoeveelheden verkocht, bijvoorbeeld door Jordanië en Qatar (beide drie ton). Ook werden er nog kleinere volumes verkocht door de centrale banken van Tsjechië, Mexico, Mongolië en Mozambique. Argentinië leende in het eerste kwartaal van dit jaar een deel van haar goudvoorraad uit.

Centrale banken zijn al sinds het uitbreken van de financiële crisis goud aan hun reserves aan het toevoegen. Dat deden ze begin dit jaar minder gretig dan in 2016, maar de trend is nog steeds intact. Centrale banken kopen edelmetaal als vorm van diversificatie en als bescherming tegen politieke en economische risico’s.

Turkije

De rest van dit jaar zou ook de centrale bank van Turkije weer goud kunnen kopen, zo suggereert de World Gold Council. In april kreeg de centrale bank het recht van eerste koop voor al het goud dat in eigen land gedolven wordt. Daarmee volgt Turkije de koers van Rusland, waar de centrale bank ook een aanzienlijk deel van de binnenlandse goudproductie opkoopt.

Verschillende landen zien het strategische belang van het edelmetaal en willen het daarom zoveel mogelijk binnen de landsgrenzen houden. Ook China, de grootste goudproducent ter wereld, exporteert maar een zeer klein deel van haar binnenlandse productie.

Westerse landen hebben naar verhouding al zeer grote goudreserves en zijn daarom niet actief op de goudmarkt. Sterker nog, voor het uitbreken van de crisis verkochten ze jaarlijks nog een paar honderd ton goud onder het Central Bank Gold Agreement.

4 mei 2017