George Soros vreest dat de stijging van de dollar en een kapitaalvlucht uit opkomende economieën een nieuwe wereldwijde financiële crisis zal veroorzaken. Daarbij zal de Europese Unie met een existentiële crisis geconfronteerd worden, zo verwacht de miljardair die zijn vermogen vergaarde met speculatie op de financiële markten.
Volgens Soros heeft het opzeggen van de nucleaire deal met Iran door de Verenigde Staten veel schade toegebracht aan de trans-Atlantische alliantie. De miljardair verwacht dat deze ontwikkeling zeer negatief zal uitpakken voor de Europese economie en dat deze ook gevolgen zal hebben voor de valuta van opkomende economieën. De eerste problemen van de waardestijging van de dollar zijn al zichtbaar in landen als Argentinië en Turkije, waar de waarde van de munt sterk gedaald is ten opzichte van de dollar.
Italiaanse schuldencrisis
De waarschuwing van Soros komt op een gevoelig moment, want de laatste dagen staat de euro zwaar onder druk door toenemende zorgen over de politieke stabiliteit in Italië. De rente op Italiaanse staatsleningen is de afgelopen dagen spectaculair gestegen, omdat beleggers zich zorgen maken over een mogelijke afwaardering door de grote kredietbeoordelaars. Zo steeg de rente op 2-jaars obligaties in korte tijd van minder dan 0% naar ongeveer 2%.
Volgens Soros gaat in Europa alles mis wat er maar mis kan gaan. Hij verwijst daarbij naar de opkomst van nieuwe politieke partijen die zich verzetten tegen de status quo, het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie te verlaten en de aanhoudende migrantencrisis. Daardoor is de existentiële bedreiging voor Europa niet alleen beeldspraak, maar zelfs een harde realiteit.
Steunprogramma voor Afrika
Europa zou volgens Soros een soort Marshallplan voor Afrika moeten opstarten om de migrantenstroom te verlichten. Daarvoor zou een bedrag van €30 miljard per jaar gereserveerd moeten worden. Ook stelde hij voor dat Europese landen na toetreding tot de Europese Unie niet meer automatisch naar lidmaatschap van de euro moeten. “De euro heeft veel onopgeloste problemen en die mogen er niet voor zorgen dat ze de Europese Unie vernietigen.”
De Europese Commissie onderzoekt de mogelijkheid voor Europese landen om rechtstreeks betalingen te verrichten aan de centrale bank van Iran, zo meldt de Iraanse nieuwssite Radio Farda. Op die manier zou het Amerikaanse financiële systeem omzeild worden en kunnen er transacties worden gedaan die de sancties juist proberen tegen te houden.
Europese energiebedrijven zouden via deze weg Iraanse olie kunnen blijven importeren, terwijl het voor Iran makkelijker wordt om vermogen uit Europa terug te halen. Het plan zou afkomstig zijn van de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker, maar dat hebben we niet kunnen bevestigen. Afgelopen weekend zou de Europese commissaris voor het energiebeleid Miguel Arias Canete het voorstel hebben besproken met de Iraanse regering.
Sancties
De Amerikaanse sancties tegen Iran zorgen voor verdeeldheid in de Westerse wereld. De Verenigde Staten doen nauwelijks zaken met het land en kunnen dus zonder ingrijpende gevolgen voor hun eigen industrie nieuwe sancties opleggen, terwijl verschillende Europese bedrijven grootschalige investeringen willen doen in de Iraanse economie.
Door de terugkeer van sancties wordt dit proces gefrustreerd, tot onvrede van veel Europese regeringsleiders die de deal met Iran willen voortzetten. Ze bekritiseren het besluit van Trump, maar zijn er tot op heden niet in geslaagd bedrijven gerust te stellen. Transporten van en naar Iran worden nu al bemoeilijkt, terwijl het Franse energiebedrijf Total overweegt haar investeringen in het land te staken.
Internationaal betalingsverkeer
In 2012 verloor Iran ook toegang tot het internationale betalingsverkeer, toen de banken in het land werden afgesloten van het SWIFT betaalsysteem. Dit systeem bestaat sinds de jaren ’70 en is gevestigd in Brussel. Wereldwijd zijn er 11.000 banken op aangesloten en per dag worden er meer dan 30 miljoen berichten en transacties via dit systeem verwerkt.
Het is dus nog maar de vraag of de Verenigde Staten er opnieuw in zullen slagen het bankverkeer van en naar Iran stil te leggen, want het bedrijf achter het SWIFT betaalsysteem valt onder Europese regelgeving. Europa doet dit keer niet mee aan de sancties tegen Iran, wat betekent dat de Verenigde Staten op een andere manier druk moeten uitoefenen om financiële transacties tegen te houden.
Alternatieven
Wanneer Europa er niet in slaagt het betalingsverkeer met Iran veilig te stellen zijn er nog verschillende alternatieven mogelijk. Zo is er in Iran een commissie voor Economische Zaken in het leven geroepen die onderzoekt of het mogelijk is virtuele munten te gebruiken in de handel met Rusland, waarmee het SWIFT betaalsysteem omzeild kan worden.
Als dat niet mogelijk is kunnen Iraanse financiële instellingen misschien ook aanhaken op het nieuwe Russisch alternatief voor het SWIFT betaalsysteem, dat eerder dit jaar in gebruik werd genomen en dat volgens de regering in Moskou in staat is het Europese alternatief te vervangen.
Een derde mogelijkheid is dat Iraanse financiële instellingen helemaal geen valutatransacties meer verrichten, maar dat ze overstappen op fysiek goud als alternatief betaalmiddel. Dat gebeurde ook in 2012, toen er in reactie op de Westerse sancties een stroom van goud vanuit Turkije op gang kwam.
Frankrijk en Duitsland hebben aangegeven dat ze hun uiterste best zullen doen om de belangen van het bedrijfsleven ten aanzien van Iran veilig te stellen. Met het besluit van Trump om zich terug te trekken uit de deal met Iran komen er nieuwe Amerikaanse sancties tegen het land, die gericht zijn tegen belangrijke sectoren als de olie- en gaswinning, raffinage en de financiële sector.
De Duitse minister van Financiën Olaf Scholz zei woensdag dat Duitsland alles binnen haar mogelijkheden zal doen om ervoor te zorgen dat Europese bedrijven zo min mogelijk hinder ondervinden. Hij voegde eraan toe dat het nog even kan duren voordat duidelijk is hoe groot de impact van de nieuwe Amerikaanse sancties is.
Ook de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian liet zich uit over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot Iran en de Amerikaanse sancties. Hij zei dat hij met het Franse bedrijfsleven om tafel zal gaan en dat hij er alles aan zal doen om hun belangen te beschermen.
Eenduidige positie tegenover sancties
In reactie op de nieuwe Amerikaanse sancties riep autofabrikant Peugeot de Europese Unie op een eenduidige positie ten aanzien van het Amerikaanse sanctiebeleid te formuleren. De Franse vliegtuigfabrikant Airbus liet weten de situatie nauwlettend in de gaten te houden, al ziet het vooruitzicht er niet gunstig uit. De Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin liet dinsdag weten dat de licentie van van zowel Airbus als Boeing om passagiersvliegtuigen te leveren aan Iran zal worden ingetrokken.
Eind 2016 wist Airbus nog een deal te sluiten voor de levering van honderd nieuwe vliegtuigen aan Iran, maar onder de nieuwe Amerikaanse sancties dreigt het bedrijf nu miljarden aan opdrachten mis te lopen. Het Amerikaanse Boeing sloot later een deal voor de verkoop van tachtig nieuwe toestellen aan Iran, maar ook deze afspraken staan nu ook op losse schroeven. De twee vliegtuigfabrikanten kunnen daardoor tot wel $39 miljard aan opdrachten mislopen, aldus de Washington Post.
Economische isolatie
Het doel van de Amerikaanse sancties is om Iran te isoleren en de economische groei van het land af te remmen. Dat gaat vooral ten koste van de Iraanse bevolking, maar ook ten koste van bedrijven elders in de wereld die sinds de internationale nucleaire deal weer zaken willen doen met het land. Zo wist Frankrijk in 2017 haar export naar het land te verdubbelen tot €1,5 miljard. Tel je daar de import van goederen uit Iran bij op, dan komt het totale handelsvolume tussen beide landen over het afgelopen jaar uit op €3,8 miljard, het hoogste niveau in negen jaar.
Net als Frankrijk zijn er veel andere Europese landen die kansen zien om handel te drijven met Iran. Het gaat dan niet alleen om het importeren van olie, maar ook om de export van machines en onderdelen. Door de sancties van de laatste jaren is er in het land een schaarste aan reserve-onderdelen ontstaan die nodig zijn om auto’s en vliegtuigen te kunnen repareren.
Rusland staat open voor een gelijkwaardige samenwerking met de Europese Unie, die op basis van wederzijds respect en voordelen voor beide partijen moet worden vormgegeven. Dat zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov onlangs in zijn toespraak bij de jaarlijkse Veiligheidsconferentie van Munchen. Hij waarschuwde voor het ‘wij’ en ‘zij’ denken, dat volgens hem wordt versterkt door anti-Russische propaganda in de Westerse media.
Met de uitbreiding van de NAVO richting het oosten, de plaatsing van een Amerikaans raketschild en een doelgerichte propaganda-campagne om vijandigheid tegen Rusland bij het Europese publiek te creëren wordt een strategisch partnerschap en een betrouwbaar en stabiel systeem van betrekkingen tussen Rusland en de EU ondermijnd, aldus de Russische minister van Buitenlandse Zaken. Hieronder leest u de volledige vertaling van de toespraak van Sergey Lavrov, de originele Engelstalige tekst is te vinden op de website van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken.
“Dames en heren,
Nu de internationale betrekkingen een periode van radicale verandering zijn ingegaan, en deze de stelling over “het einde van de geschiedenis” ten val heeft gebracht, moeten we onthouden wat er in het relatief recente verleden is gebeurd. Zoals de Russische historicus Vasily Klyuchevsky zei: “Geschiedenis (…) straft ons omdat we zijn lessen niet hebben geleerd.”
Tachtig jaar geleden, in 1938, werd in München een overeenkomst ondertekend over de verdeling van Tsjecho-Slowakije, die leidde tot de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de Neurenberg-processen na de oorlog probeerden de leiders van het Derde Rijk het München-pact te rechtvaardigen door te zeggen dat het doel was Rusland uit Europa te verdrijven. Dit is bijvoorbeeld wat veldmaarschalk Wilhelm Keitel zei.
De tragedie van het Verdrag van München bracht de belangrijkste drukpunten van die periode aan het licht, waaronder geloof in iemands uitzonderlijkheid, verdeeldheid en wederzijds wantrouwen, afhankelijkheid van cordon sanitaires en bufferzones, alsmede openlijke inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van andere landen. Deze herinnering is vooral alarmerend wanneer ze wordt toegepast op de moderne realiteit, de achterbakse pogingen om de waarheid over de Tweede Wereldoorlog en de eraan voorafgaande gebeurtenissen te vervormen, evenals de rehabilitatie van nazi’s en hun handlangers. Sommige EU-landen hebben wetten die nazi’s en hun handlangers gelijkstellen met diegenen die Europa hebben bevrijd en die de sloop van monumenten voor degenen die het nazisme hebben verslagen toestaan.
De ervaring van de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende polarisatie van Europa tijdens het tijdperk van de bipolaire confrontatie hadden de Europese landen moeten laten zien dat er geen alternatief is voor het bouwen van een gemeenschappelijk Europees huis waar mensen niet in “wij” en “zij” zullen worden verdeeld. Het hele project van de Europese Unie is geworteld in het verlangen van de grondleggers om de heropleving van de logica van de confrontatie te voorkomen, wat de oorzaak was van veel rampspoed op het continent.
Vele jaren na de val van de Berlijnse Muur en de hereniging van Duitsland, waarin Rusland een cruciale rol speelde, hebben we ons best gedaan om een systeem van gelijke en ondeelbare veiligheid in de Euro-Atlantische regio te bouwen. We hebben onze militaire capaciteiten aan onze westelijke grenzen drastisch verminderd. Wij pleitten voor een versterking van gemeenschappelijke Europese instellingen, met name de OVSE, en de coördinatie van een internationaal raamwerk van verdragen over Europese veiligheid.
Helaas zijn onze oproepen voor een gelijkwaardige dialoog en voor het realiseren van het beginsel van ondeelbare veiligheid aan dovemansoren gericht.
In tegenstelling tot de beloften die ons in de jaren negentig werden gedaan, zoals onlangs door documenten uit het Amerikaanse Rijksarchief is bevestigd, zet de NAVO zijn uitbreiding naar het oosten voort. NAVO-troepen en militaire infrastructuur verzamelen zich aan onze grenzen. Het Europese oorlogstheater wordt systematisch ontwikkeld. De implementatie van Amerikaanse raketafweersystemen in Europa ondermijnt de strategische stabiliteit. Er zijn doelgerichte propaganda-campagnes gaande om vijandigheid tegen Rusland bij het Europese publiek te creëren. Het is in het establishment van veel landen bijna politiek correct geworden om ofwel slechte dingen ofwel niets over Rusland te zeggen.
Wanneer mensen in het Westen spreken over de groeiende invloed van Rusland, doen ze dat meestal op een negatieve manier. De auteurs van een rapport voor deze conferentie zijn hier ook mee geconfronteerd. Ik wil u er graag aan herinneren dat toen Rusland verzwakt was en geconfronteerd werd met historische processen, onze partners zeiden dat zij wilden dat Rusland sterk was en dat acties van Russische buren buiten de regio en andere landen niet tegen onze belangen zijn gericht. We hebben beloften gekregen met betrekking tot het project van het EU-oostelijk partnerschap. We hopen dat ze zullen worden vervuld en dat Brussel elke poging om dit project om te zetten in een Russofoob verhaal zal afsnijden. Kijken naar de situatie in Europa vanuit het perspectief van een zero sum-game kan extreem gevaarlijke gevolgen hebben.
Een van die consequenties is het interne conflict in Oekraïne, dat tijdens de voorbereiding van de associatieovereenkomst gedwongen werd te kiezen tussen het Westen en Rusland. Het is zeer te betreuren dat de EU, die vervolgens heeft ingestemd met het optreden als garantsteller voor de overeenkomst tussen de regering van Oekraïne en de oppositie van 21 februari 2014, niet in staat bleek de uitvoering ervan te waarborgen en in feite de anti-constitutionele staatsgreep heeft gesteund. En nu is Oekraïne, een land met enorm veel potentieel en getalenteerde mensen, teruggeworpen tot een situatie waarin het zichzelf niet kan regeren. Rusland heeft meer belang bij een oplossing voor de interne Oekraïense crisis dan wie dan ook. We hebben het wettelijke kader hiervoor – het maatregelenpakket van Minsk, opgesteld door Rusland, Duitsland, Oekraïne en Frankrijk met Donetsk en Lugansk en goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad. Deze overeenkomst moet strikt en volledig worden uitgevoerd. Echter, Kiev saboteert dit openlijk in de Contactgroep en binnen het kader van het Normandische format. Bovendien praten functionarissen in Kiev over een militair scenario. Ik weet zeker dat de EU zich bewust is van de gevaren van deze ommekeer.
Helaas worden nieuwe pogingen ondernomen om de landen die grenzen aan Rusland en de EU te dwingen – hetzij in het CIS, hetzij op de Balkan – te kiezen tussen het Westen en het Oosten. De Duitse krant Die Welt publiceerde onlangs een artikel met de titel “De EU of Poetin: Wie krijgt de Westelijke Balkan?” [EU of Putin – wer bekommt den Westbalkan]. En dit is verre van het enige voorbeeld van publieke indoctrinatie die aansluit bij de filosofie “wij of zij”.
Het afstand doen van collectieve Rusland-EU samenwerkingsmechanismen, zoals topbijeenkomsten, de Permanente Partnerschapsraad en industriële dialogen, en het vertrouwen op het uitoefenen van druk hebben Europa nog niet veiliger gemaakt. Integendeel, het conflictpotentieel is zichtbaar toegenomen en het aantal problemen en crises groeit in Europa en er omheen.
De ontwikkelingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika hebben aangetoond dat het beleid om onwenselijke regeringen over de oceaan te vervangen en onbekende ontwikkelingsmodellen op andere landen toe te passen, niet alleen chaos creëert in uitgestrekte gebieden, maar ook terug slaat met zeer reële problemen die in Europa worden geïmporteerd, in de eerste plaats een piek in internationaal terrorisme, vloedgolven van illegale migratie en alle andere gerelateerde problemen.
Dit alles moet in aanmerking worden genomen om de ontstaansgeschiedenis van de huidige betrekkingen tussen Rusland en de Europese Unie te begrijpen. De Russische autoriteiten hebben veel werk en politiek kapitaal geïnvesteerd in het ontwikkelen van wederzijds voordelige betrekkingen tussen Rusland en de EU. Maar het doel van een echt strategisch partnerschap en een betrouwbaar en stabiel systeem van betrekkingen, dat de gezamenlijke concurrentiepositie van Rusland en de EU zou versterken, is niet bereikt. Maar daar hebben wij geen schuld aan.
Ik geloof dat de EU de afgelopen decennia niet de gulden middenweg heeft weten te vinden in de betrekkingen met Rusland. In de jaren negentig werd Rusland gezien als een discipel die consequent en in tegenspraak met zijn protesten op de Westerse manier getraind moest worden. De overheersende mythe is nu de vermeende ‘almachtige Russische dreiging’, waarvan ze de sporen overal proberen te vinden, van de Brexit tot het Catalaanse referendum. Beide stereotypen zijn grondig onjuist en wijzen op het gebrek aan gezond verstand en begrip voor Rusland. We merken op dat steeds meer mensen in de EU zich ongemakkelijk voelen over de abnormale situatie in onze relaties. Gerespecteerde deskundigen geven openlijk toe dat diplomatieke verlamming de prijs is die ze moeten betalen voor demonstraties van een denkbeeldige EU-eenheid.
Rusland heeft zijn beleidsbenaderingen voor samenwerking met de EU niet gewijzigd. We zouden graag zien dat de EU zich verenigt op basis van respect voor de fundamentele belangen van haar lidstaten. Ze moeten de vrijheid hebben om zelf te bepalen hoe hun economieën en buitenlandse economische betrekkingen kunnen worden ontwikkeld, bijvoorbeeld om aan hun energiebehoeften te voldoen op basis van een pragmatische, commerciële aanpak of onder invloed van politieke en ideologische overwegingen.
We gaan uit van de veronderstelling dat de EU een actieve, verantwoordelijke en – laat ik het benadrukken – onafhankelijke rol in internationale aangelegenheden kan spelen. Ik heb kennis genomen van het interview van ambassadeur Wolfgang Ischinger met de krant Bild, waarin de gerespecteerde voorzitter van de Veiligheidsconferentie van München spreekt over de noodzaak van het profiel van het hogere buitenlands beleid van de EU. Wij verwelkomen zijn idee van samenwerking tussen Rusland, de EU, de VS en China bij het creëren van een beveiligingsarchitectuur voor het Midden-Oosten. Een vergelijkbare benadering zou kunnen worden toegepast op de Perzische Golf.
Het is in het belang van Rusland om een sterke en voorspelbare Europese Unie te hebben als buurland, een EU die zou kunnen optreden als een verantwoordelijk lid van het internationale leven in de multipolaire wereld die vlak voor onze ogen werkelijkheid wordt.
Het is tijd om te stoppen met pogingen om tegen de stroom van de geschiedenis in te zwemmen en samen te werken om het systeem van internationale betrekkingen op een gelijkwaardige basis te vernieuwen en te vertrouwen op de centrale coördinerende rol van de VN, zoals bepaald in het Handvest van de VN. Rusland staat open voor een gelijkwaardig partnerschap met de EU dat is gebaseerd op wederzijds respect en een belangenafweging om doeltreffende antwoorden te vinden op de hedendaagse uitdagingen. We zijn ook bereid om onze betrekkingen met de Verenigde Staten en alle andere landen op basis van deze principes te promoten.
Het is belangrijk om goed gebruik te maken van het potentieel van samenwerking tussen Rusland en de EU om een gemeenschappelijke ruimte van vrede, gelijkwaardige en ondeelbare veiligheid en wederzijds voordelige samenwerking in het gebied van de Atlantische Oceaan tot de Stille Oceaan tot stand te brengen. Op strategisch niveau wil ik uw aandacht vestigen op het initiatief van president Vladimir Poetin om een groter Euraziatisch project te bevorderen, dat de inspanningen van alle leden van de integratiestructuren in de CIS, de SCO en de ASEAN combineert. Ik zie geen reden waarom de EU hier niet aan zou kunnen deelnemen, bijvoorbeeld door te beginnen met het opzetten van professionele contacten met de Euraziatische Economische Unie (EAEU). Ik hoop dat deze dag heel snel zal komen.”
Volgens NAVO-topman Stoltenberg is het geen goed idee als Europa een eigen legermacht opzet naast de trans-Atlantische militaire alliantie, omdat het Europa zich volgens hem niet goed kan verdedigen zonder de steun van Noorwegen uit het noorden, Turkije uit het Zuiden en de Verenigde Staten en Canada uit het westen. Dat zei Stoltenberg in een toespraak voor de jaarlijkse veiligheidsconferentie in München.
Een nieuw Europees leger is volgens Stoltenberg welkom zo lang deze in het belang van de NAVO handelt, maar niet als deze gezien wordt als een alternatief voor de NAVO. De topman van de NAVO benadrukte dat de militaire alliantie belangrijk werk verricht voor de veiligheidssituatie in Europa en daarom dat daarom van groot belang is dat deelnemende landen hun bijdrage leveren aan het defensiebudget.
De Europese aandelenmarkten blijken niet immuun voor de forse correctie die we deze week gezien hebben in de Verenigde Staten. Ondanks het feit dat Amerikaanse aandelen vorig jaar veel meer in waarde gestegen zijn dan de Europese aandelen gaan ze nu beide hard onderuit. Vanaf de top heeft de Amerikaanse S&P 500 index ongeveer 10% van haar waarde verloren, terwijl de belangrijkste Europese bedrijven in de Euro Stoxx 600 met gemiddeld 7,1% onderuit gingen.
Zetten we deze daling af tegen de waardestijging van het afgelopen jaar, dan kunnen we concluderen dat de Europese aandelen naar verhouding harder afgestraft zijn dan de Amerikaanse. Vorig jaar realiseerde de Euro Stoxx 600 een stijging van 7,7%, terwijl de S&P 500 in dezelfde periode twee keer zoveel rendement behaalde.
Toen de correctie op de Amerikaanse aandelenmarkt een week geleden begon waren de waarderingen daar al bijzonder hoog, veel hoger dan die van Europese aandelen. Omdat de beurzen aan beide kanten van de oceaan nu zo hard onderuit gaan zijn Europese aandelen momenteel aantrekkelijker gewaardeerd. Dat is ook de reden dat het vermogensbeheer bij banken als JP Morgan, Barclays, Credit Suisse en Allianz op dit moment de voorkeur geven aan Europese aandelen.
Europese aandelen gaan deze week ook hard onderuit (Bron: Bloomberg)
Rusland weet ondanks de Westerse economische sancties steeds meer aardgas naar Europa te exporteren. Zo haalde Gazprom vorig jaar voor het eerst in de geschiedenis een marktaandeel van 40% op de Europese gasmarkt. De verwachting is dat dat aandeel in de toekomst verder zal toenemen door de aanleg van de Nord Stream 2.
Ondanks nieuwe Amerikaanse sancties tegen energiebedrijven die zaken doen met Rusland en Europese regels die de afhankelijkheid van Russisch gas moeten verkleinen is de realiteit dat Europese landen steeds meer aardgas uit het oosten importeren. Bijna alle landen in Europa kochten het afgelopen jaar meer gas van Gazprom, omdat de Europese productie daalt en de vraag naar deze vorm van energie juist toeneemt.
Nord Stream 2
Om aan de groeiende behoefte aan aardgas te voorzien bouwt Rusland samen met een aantal Europese energiebedrijven aan een tweede pijpleiding door de Oostzee, waarmee de totale transportcapaciteit van deze verbinding verdubbelt van 55 naar 110 miljard kubieke meter aardgas op jaarbasis. Als de bouw van deze tweede pijpleiding voorspoedig verloopt kan deze vanaf 2019 in gebruik worden genomen.
De bestaande Nord Stream pijpleiding zit met 53,4 miljard kubieke meter al bijna tegen de maximale capaciteit aan. Dat verklaart ook waarom de Europese investeringspartners van Gazprom (Shell, Engie, OMV, Uniper en Wintershall) vaart zetten achter dit nieuwe energieproject.
Route Nord Stream 2 pijpleiding (Bron: Gazprom)
Rusland verovert Europese gasmarkt
De Europese Commissie en bepaalde Europese landen hebben de afgelopen jaren kritiek geuit op de aanleg van een tweede Nord Stream pijpleiding. Een van de bezwaren is dat Europa door dit project nog afhankelijker wordt van aardgas uit Rusland, terwijl anderen vrezen dat Rusland de aanvoer van aardgas via Oekraïne zal afbouwen zodra de Nord Stream 2 gereed is. En dat betekent dat Oekraïne inkomsten voor de doorvoer van aardgas richting andere landen zal mislopen.
Toch lijken de economische belangen van de grootste Europese economieën het te winnen van de strategische belangen, want als het aan Frankrijk en Duitsland ligt wordt deze nieuwe pijpleiding uitgezonderd van bepaalde Europese regels die voorschrijven dat alle aanvoerroutes onder Europees toezicht vallen.
Een groot aantal ministers van Financiën binnen de Europese Unie is van mening dat een Europese begroting een bijdrage kan leveren aan de stabiliteit binnen de eurozone. Dat zei Eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem na afloop van een ontmoeting met alle ministers van Financiën van de Europese Unie, waarin gesproken werd over verdere integratie tussen de verschillende economieën. In december zullen de ministers verder praten over dit onderwerp, waarna de concrete doelen voor de eerste helft van volgend jaar bekend zullen worden gemaakt.
“Best veel ministers hebben het gevoel dat het nuttig is om het instrumentarium uit te breiden met een stabiliserende fiscale eenheid”, zo verklaarde Dijsselbloem na afloop van de bijeenkomst. Het is nog de vraag hoe groot die Europese begroting moet worden en hoe deze gefinancierd moet worden. Sommige landen willen een gezamenlijk potje van honderden miljoen euro’s, maar er zouden ook landen zijn geweest die weinig enthousiast zijn over deze plannen.
Europese begroting
Een Europese begroting moet volgens voorstanders voorkomen dat een nieuwe schuldencrisis in een deel van de Eurozone zich snel kan verspreiden richting andere landen, zoals dat in 2011 en 2012 gebeurde tijdens de Europese schuldencrisis. De ECB moest toen ingrijpen om te voorkomen dat landen als Griekenland, Spanje en Portugal de toegang tot de kapitaalmarkt zouden verliezen. De centrale bank lanceerde het OMT-programma, waarmee ze op beperkte schaal staatsobligaties van probleemlanden begon op te kopen.
Naast een Europese begroting spraken de ministers van Financiën ook over het terugdringen en verdelen van de risico’s in de bankensector. Een van de instrumenten daarvoor is de oprichting van een Europees depositogarantiestelsel voor alle spaarders in de Eurozone. Dat betekent dat wanneer een bank ergens in de Eurozone omvalt, dat alle andere banken in de Eurozone de rekening betalen voor het compenseren van gedupeerde spaarders.
De oprichting van een fiscale unie en een Europees depositogarantiestelsel zijn onderdeel van een groter plan richting het versterken van de Europese monetaire en economische unie, zoals beschreven is in het Vijf Presidenten Rapport. Daarin staat het routeplan voor een financiële unie en een begrotingsunie.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
De Europese Raad heeft vandaag besloten de sancties tegen Rusland met zes maanden te verlengen tot maart 2018. De sancties hebben betrekking op het bevriezen van banktegoeden en een reisverbod voor bepaalde personen in Rusland. In totaal worden 149 personen en 38 organisaties en bedrijven direct getroffen door de sancties.
In 2014 legde de EU voor het eerst sancties op aan Rusland, toen vanwege het feit dat de Krim zich via een referendum bij Rusland had aangesloten. De sancties zijn sindsdien voortdurend verlengd, omdat Rusland in strijd met de afspraken van Minsk II nog steeds steun zou verlenen aan onafhankelijkheidsstrijders in het oosten van Oekraïne.
Economische sancties
Naast deze sancties heeft Europa ook beperkingen opgelegd aan specifieke sectoren van de Russische economie, die tot en met 31 januari 2018 van kracht zullen blijven. In reactie op de Europese sancties blokkeert Rusland alle landbouwproducten uit de Europese Unie.
Volgens onderzoeker Idriss Jazairy van de Verenigde Naties lopen Europese bedrijven door deze sancties iedere maand $3,2 miljard aan inkomsten mis, waarmee de totale kosten van de sancties zijn opgelopen tot naar schatting $100 miljard.
Voor Rusland komen de sancties minder hard aan, want daarvoor wordt de schade door Jazairy geschat op $15 miljard op jaarbasis. Dat is omgerekend in totaal van ongeveer $55 miljard sinds de invoering van de sancties. De schade in Rusland komt minder hard aan, omdat de Europese sancties geen betrekking hebben op de export van aardgas van Rusland naar Europa.
Het smeden van een samenhangend buitenlands beleid is de grootste uitdaging waar de Europese Unie de komende jaren voor zal komen te staan. Die conclusie trekt de Duitse bondskanselier Angela Merkel in een interview dat afgelopen zondag in de Frankfurter Allgemeine Zeitung werd gepubliceerd.
Volgens Merkel moeten de lidstaten van de EU overeenstemming bereiken over hun positie ten opzichte van China en Rusland. Die unanimiteit is volgens de Duitse bondskanselier nodig om te voorkomen dat de verschillende individuele lidstaten tegen elkaar uit worden gespeeld en een breuk binnen de EU veroorzaken. “De wereld moet inzien dat de lidstaten niet zullen afwijken van een Europese consensus ten aanzien van Rusland en China.”
Volgens Merkel, die later deze maand een vierde termijn als bondskanselier probeert veilig te stellen, betekent dat ook dat individuele landen soms in het belang van de Europese Unie over hun eigen standpunten heen moeten stappen.
Migrantencrisis
Om het vraagstuk van immigratie op te lossen moeten er volgens Merkel ook duidelijke afspraken gemaakt worden over de distributie van migranten over de verschillende lidstaten. Ook zegt de Duitse bondskanselier in het interview met de Frankfurter Allgemeine Zeitung dat er meer gedaan moet worden om de buitengrenzen van de EU te bewaken, mensensmokkelaars meer onder druk te zetten en afspraken te maken met Afrikaanse landen waar de vluchtelingen vandaan komen.
Noord-Korea
Ten aanzien van de situatie in Noord-Korea moet Europa volgens Merkel bereid zijn een zeer actieve rol te spelen in het vinden van een vreedzame oplossing. Vooral Duitsland kan daar volgens haar een belangrijke rol in vervullen. “Als onze deelname gevraagd wordt in de gesprekken, dan zal ik daar meteen ja op zeggen.”
Ten aanzien van Noord-Korea steunt Duitsland het initiatief van China en Rusland om te de-escaleren, zo liet de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel onlangs nog weten. Ook Merkel verklaarde onlangs weinig vertrouwen te hebben in een verdere confrontatie tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea en dat alleen de diplomatieke weg tot een goede oplossing kan leiden.
Vrede in Europa is alleen mogelijk in samenwerking met Rusland en daarom moeten de gesprekken tussen de NAVO en Rusland in ieder geval wordt voortgezet. Dat zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel afgelopen weekend in haar wekelijkse interview. Ondanks het feit dat Europa en Rusland het niet eens zijn over de toekomst van Oekraine moeten de Europese landen volgens Merkel hun best doen om in gesprek te blijven met de regering in Moskou.
De Duitse bondskanselier herhaalde haar standpunt dat Rusland eerst aan de voorwaarden van Minsk II Akkoorden moet voldoen, waarin onder andere is afgesproken dat zowel het regeringsleger van Oekraine als het Russische leger hun zware wapens uit de regio’s Donetsk en Lugansk moeten weghalen.
“Als dit gebeurt, dan hebben we in feite een startpunt om nog vaker en intensiever met elkaar te praten. En dat geldt natuurlijk voor alle zaken, ook de ontwapeningsverdragen die gesloten zijn, in het bijzonder die tussen de Verenigde Staten en Rusland, omdat ook dat een last kan worden.”
Ontwapening
Merkel benadrukte dat de situatie in Oekraine op diplomatieke wijze opgelost moet worden en voegde eraan toe dat het respecteren van de ontwapeningsverdragen tussen Rusland en de Verenigde Staten daarna een hoge prioriteit heeft.
Ten aanzien van de recente ontwikkelingen in Noord-Korea herhaalde Merkel het standpunt van de Duitse regering, namelijk dat alleen een diplomatieke oplossing mogelijk is. Ze verwijst naar de nucleaire deal met Iran, die ook pas na jaren van onderhandelingen tot stand kwam. Een soortgelijke aanpak moet volgens de Duitse bondskanselier ook voor Noord-Korea gehanteerd worden.
