Marketupdate

Tag: geldsysteem

  • Video: Beppe Grillo over de herwaardering van goud (1998)

    Op een dag dat de goudprijs 10% omhoog schiet plaatsen we graag de volgende video. De Italiaanse komiek Beppe Grillo kent al veel langer dan vandaag de zwakheden van ons financiële systeem. Hij hield die kennis niet voor zichzelf, want tijdens een optreden in 1998 trok hij alle registers open voor een groot publiek. Hij legt wat de logica is van goud kopen in een wereld waarin het geld niet meer is dan een papieren claim. Mensen die goud bezitten profiteren van een herwaardering op het moment dat de munt gedevalueerd worden.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Jim Rickards: “Goudreserves zijn als pokerchips in volgende crisis”

    Volgens Jim Rickards, bekend van de boeken ‘Currency Wars‘ en ‘The Death of Money‘, zal goud een belangrijke rol spelen in de hervorming van het wereldwijde financiële systeem. Dat is de reden waarom opkomende grootmachten als China en Rusland de laatste jaren zoveel goud kopen. Ook deze landen willen goed gepositioneerd zijn als de onderhandelingen over een nieuw internationaal monetair systeem beginnen.

    Goud/bbp ratio

    Rickards houdt als vuistregel aan hoeveel goud een land heeft ten opzichte van het bbp. De 19 landen van de Eurozone hebben gemiddeld 4% van hun bbp in goud, terwijl de Verenigde Staten 2,7% hebben. Ook Rusland heeft een goudvoorraad van 2,7% van het bbp. Volgens Rickards heeft China inmiddels meer dan 4.000 ton goud verzameld en probeert ook dit land haar goud/bbp ratio te verhogen.

    Wanneer het dollarsysteem vastloopt zullen centrale banken terugvallen op de reserve waar men dan het meeste vertrouwen in heeft, namelijk de goudvoorraden. De opkomende markten zijn al aan het voorsorteren op dit scenario, door meer goud aan te houden.

    In een artikel op MarketWatch zegt Rickards dat hij een nieuwe conferentie zoals Bretton Woods verwacht, waarin landen zullen praten over de toekomst van het monetaire systeem. In deze context fungeren de goudvoorraden van landen volgens hem als pokerfiches aan de pokertafel. Landen die de grootste goudvoorraden hebben zullen de meeste zeggenschap hebben in de totstandkoming van een nieuw monetair stelsel. De landen met een lage goud goud/bbp ratio, zoals het Verenigd Koninkrijk en Japan (beide 0,7%) zullen in deze onderhandelingen een veel kleinere rol spelen.

    thenewcaseforgoldThe New Case for Gold door Jim Rickards

    Deze maand verschijnt het nieuwste boek van Jim Rickards, getiteld ‘The New Case for Gold‘. In dit boek werkt hij het hierboven genoemde scenario verder uit en legt hij uit waarom ons nog een veel grotere financiële crisis te wachten staat dan die van 2008. Klik hier om het boek te bestellen.

  • Zwitserland houdt referendum over geldsysteem

    In Zwitserland wordt binnenkort een referendum gehouden over het aan banden leggen van geldcreatie door banken, zo schrijft de Telegraph. Een petitie over dit onderwerp kreeg meer dan 100.000 handtekeningen, waarmee het onderwerp op de politieke agenda is gekomen. De campagne werd georganiseerd door het Zwitserse ‘Vollgeld‘ initiatief en heeft als doel een einde te maken aan het fractioneel bankieren.

    swiss-francsVoorstanders van deze campagne zijn van mening dat speculatieve bubbels in de economie veroorzaakt worden door een fractioneel geldsysteem, waarin banken veel meer geld kunnen uitlenen dan wat ze aan spaartegoeden beheren. Van al het geld dat in Zwitserland in omloop is bestaat meer dan 90% uit digitale banktegoeden, geld dat gecreëerd is door commerciële banken. Fysiek geld in de vorm van munten en bankbiljetten, dat alleen door de centrale bank in omloop kan worden gebracht, vertegenwoordigt minder dan 10% van al het geld.

    Banken hebben dus een zeer grote invloed op de totale geldhoeveelheid in de economie. Geven ze veel krediet, dan kan dat speculatieve bubbels in de hand werken. Draaien ze de kredietkraan dicht, dan kan dat een deflatoire crisis teweeg brengen. Om deze grote schommelingen in de economie tegen te gaan moet de kredietcreatie door banken aan banden gelegd worden, zo menen de voorstanders van het referendum.

    100% reserve

    Het Zwitserse ‘Vollgeld’ initiatief streeft met dit referendum naar een geldsysteem waarbij banken niet meer geld kunnen uitlenen dan de totale spaartegoeden. “Banken zullen niet meer in staat zijn eigenhandig geld te creëren, ze kunnen alleen nog maar het geld uitlenen dat ze hebben gekregen van spaarders”, zo verklaarde een woordvoerder van de campagne.

    Als het referendum wordt aangenomen krijgt de Zwitserse centrale bank niet alleen het monopolie op de creatie van munten en bankbiljetten, maar ook op de creatie van digitale banktegoeden. “Het besluit om meer geld in omloop te brengen komt dan in handen te liggen van de overheid”, zo stelt de campagne ‘Vollgeld’.

    In het huidige financiële systeem wordt de geldcreatie slechts beperkt door reserveverplichtingen die van bovenaf op commerciële banken worden opgelegd, zoals de eisen van Basel III. Maar ook deze eisen blijken onderhevig aan veranderingen. In een opwaartse economische cyclus zal men geneigd zijn de teugels los te laten en weinig beperkingen op te leggen aan de kredietverlening door banken. Keert de economische cyclus weer, dan worden de reserveverplichtingen opeens aangescherpt, waardoor de recessie langer kan voortduren.

    Grote Depressie

    De discussie over geldcreatie is niet nieuw, want begin jaren dertig van de vorige eeuw gingen er ook al stemmen op om de kredietcreatie door banken te beperken. De Amerikaanse econoom Irving Fisher wees toen ook al naar het fractioneel banksysteem als bron van speculatie en als oorzaak voor roekeloos leengedrag. In 2008 stond ook in IJsland het fractioneel banksysteem ter discussie en in Nederland probeert Burgerinitiatief Ons Geld hetzelfde doel te bereiken als de Zwitserse ‘Vollgeld’ beweging.

    Het is nog niet bekend op welke datum Zwitserland dit referendum zal houden.

    Lees ook:

  • Video: Paul Buitink in gesprek met Sander Boon

    Paul Buitink sprak voor Café Weltschmerz met politicoloog Sander Boon over het op kredieten gebaseerde financiële systeem dat zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. Boon merkt op dat centrale banken het ineenstorten van het financiële systeem wisten te voorkomen met een overvloed aan liquiditeit, maar dat daarmee de fundamentele problemen niet zijn opgelost.

    Sterker nog, met het opkopen van staatsobligaties en hypotheekleningen verkleinden centrale banken het aanbod van kwalitatief goed onderpand, waardoor er een verkrapping en een afnemende liquiditeit te zien is in het financiële systeem.

    Sander Boon merkt op dat de financiële markten eigenlijk al sinds 2013 niet meer geloven wat centrale bankiers zeggen. Centrale banken zeggen wel dat ze de rente gaan verhogen, maar de markt ziet dat de economische groei die daarvoor vereist is er helemaal niet is.

    We hebben een aantal passages van het interview hieronder uitgeschreven. De video duurt een half uur en is absoluut de moeite waard!

    Klik hier voor meer video’s van Café Weltschmerz

    Deflatie of hyperinflatie?

    “De afgelopen dertig tot veertig jaar is bij de dalende rente de totale schuld enorm gestegen, in Nederland hebben we dan ook nog eens een hele hoge de hypotheekschuld. Als je wereldwijd kijkt zie je dat als gevolg van die schulden er nu een heel deflatoire pool van schulden is. Het is heel moeilijk om daar uit te komen.

    sanderboonHet hangt er nu een beetje vanaf wat centrale banken en overheden gaan doen. In wezen is er niet zo veel verschil tussen deflatie en hyperinflatie. Onder deflatie kiest de bevolking voor de veiligheid van cash en bij hyperinflatie kiest men voor de veiligheid van fysiek goud. Een hyperinflatie gemeten in goud is eigenlijk ook gewoon deflatie, want alle prijzen dalen dan in termen van goud…

    Bij sommige centrale banken, zoals in Engeland en de Verenigde Staten en binnen bepaalde wetenschappelijke economische kringen zie je wel signalen dat cash moet worden afgeschaft. Ze zeggen dan dat dat handig is, vanwege het gebruik van cash geld voor terrorisme en criminaliteit….

    Er zitten veel morele argumenten onder om contant geld af te schaffen, maar eigenlijk reden is dat in een omgeving waarbij de rente negatief is mensen een prikkel hebben om in cash te sparen. Als mensen dat massaal gaan doen geeft dat een deflatoire druk op de prijzen van assets.”

    Over de pensioenfondsen...

    "Ik moet eerlijk zeggen dat het niveau van economisch denken in de sector van me tegenvalt. In de zin dat heel veel mensen bijvoorbeeld hun rentevisie gebaseerd hebben gebaseerd op: de rente zal wel omhoog gaan, want hij was al een hele tijd laag. Dat is geen basis van economisch denken, dat is geen logica maar een geloof. Wat zijn omstandigheden waarin die omhoog zou gaan of waarom die laag zou blijven, dan vinden ze het heel moeilijk om daarmee te spelen. Dat is overigens een van de redenen waarom wij een kwantitatieve tool hebben ontwikkeld om in scenario's te kunnen nadenken over wat je doen met je assets. Als de centrale banken eigenlijk geen controle meer hebben om de economie op de rails te krijgen, dan zul je in dit systeem dus zelf na moeten gaan denken over wat er aan de hand is."

    Over het falen van de verzorgingsstaat

    "Wat me op is gevallen is dat politici eigenlijk al wel honderd jaar veel meer geld willen uitgeven dan ze binnenkrijgen, daarvoor was het nodig om te kunnen lenen. En ze hebben in dat hele spel - er zijn een hoop dingen gebeurt zoals een grote depressie, de Eerste Wereldoorlog, de Tweede Wereldoorlog - staatsobligaties een steeds grotere rol gegeven in het banksysteem. En dat gaf overheden eigenlijk, in samenspraak met centraal bankiers, de mogelijkheid om obligaties liquide te houden. Daarmee konden overheden mooie dingen doen voor de mensen, gebaseerd op geleend geld. Na de Koude Oorlog en de val van de Berlijnse muur en de Sovjet-Unie zei men dat het kapitalisme gewonnen had, maar als ik nu kijk naar de ontwikkelingen in West-Europa en Amerika, dan concludeer ik eigenlijk nu na die crisis van 2008 dat eigenlijk niet zozeer het kapitalisme is gevallen, maar dat de sociaaldemocratie nu in crisis verkeert. Het op leningen gebaseerde voortbestaan van verzorgingsstaten. Dat thema wil ik in een nieuw boek graag uitdiepen, ik zie veel parallellen. Daar ben daar overigens ik niet alleen in. Als je bijvoorbeeld boeken leest van Vaclav Havel, een dissident uit Tsjecho-Slowakije, dan is dat een man die in 1978 al de parallellen heeft gezien tussen de centralistische bestuursstructuur van het Oostblok en die van het Westen. Dat is een gradueel verschil, geen fundamenteel verschil."

    Systeemcrisis

    "Vaclav Havel zei al: Er zijn eerst dissidenten, dan klonteren de dissidenten zij zich samen en daaromheen gaan groepen ontevreden mensen komen. Dat zijn parallelle samenlevingen en die hollen het systeem uit. Dat is ook precies wat je nu ziet gebeuren bij ons. Ze ziet grote onvrede, je ziet de flanken van de politieke partijen groeien, het midden bloedt leeg. ZZP'ers en jongeren die niet aan een pensioen willen deelnemen en die bijvoorbeeld gebruik van auto's willen delen... Je ziet overal een systeemcrisis van deze politiek economische constellatie, van deze samenwerking tussen overheden en banksysteem." Lees ook:

  • Exter over toekomst van goud en het monetaire systeem

    In dit artikel brengen we de vertaling van een artikel dat de Amerikaanse econoom John Exter in november 1973 publiceerde in het wetenschappelijke tijdschrift Economic Education Bulletin. De Verenigde Staten hadden twee jaar eerder de koppeling van de dollar aan goud losgelaten, waardoor de prijzen van olie en goud fors waren gestegen. In 1973 leidde dat tot de oliecrisis, waarbij olieproducerende landen uit protest de olieprijs verhoogden en productie verlaagden. Dit was het eerste grote probleem dat het direct gevolg was van het loslaten van goud als het monetaire anker.

    Binnen wetenschappelijke kringen werd destijds de discussie gevoerd of de SDR van het Internationaal Monetair Fonds de rol van goud zou kunnen overnemen als het nieuwe monetair anker. In dit artikel laat Exter blijken dat hij zeer sceptisch is ten aanzien van de SDR. Anders dan goud is een SDR geen stok achter de deur, omdat het slechts een papieren claimbewijs is waarvan het aanbod altijd uitgebreid kan worden. Aan de vertaling zijn een aantal tussenkopjes toegevoegd om de leesbaarheid te verbeteren.

    Toekomst van Goud en het Internationale Monetaire Systeem

    Door John Exter, november 1973

    Ik ga een tekst gebruiken die ongeveer duizend jaar geleden werd opgeschreven door Firdausi, de nationale dichter van Perzië: “Er is heel veel wijsheid in de wereld, maar het is verdeeld over alle mensen.” Het is zeker verdeeld onder de mensen die je hier de afgelopen twee dagen hebt horen spreken. Eigenlijk is het enige waar we het allemaal over eens kunnen zijn dat we in een ernstige internationale monetaire crisis zitten. We zijn het oneens over de omvang van de crisis, over de maatregelen om deze op te lossen en over de kansen op het succes van deze maatregelen.

    Waarom zijn we het oneens? Soms, maar ook alleen soms, komt het omdat we anders redeneren. Maar veel vaker komt het doordat we starten met verschillende onderliggende premissen, aannames of principes. We hebben verschillende modellen in gedachten over hoe het economische systeem werkt en wat we ermee kunnen doen. We verschillen het meeste over de rol van de overheid. Wat ik bijvoorbeeld een realistische rol vind voor de overheid zal voor sommige andere sprekers als onrealistisch overkomen. En omgekeerd geldt natuurlijk hetzelfde.

    Ik denk dat het voor jullie misschien behulpzaam is als ik jullie vertel hoe ik de verschillende sprekers sorteer. Grote economen uit het verleden hadden zeer uiteenlopende opvattingen over de rol van de overheid in de economie. Helemaal terug in 1776 schreef Adam Smith het beroemde boek ‘Wealth of Nations’. Hij geloofde sterk in de kracht van de vrije markt en wilde de rol van de overheid zo klein mogelijk houden. Hij staat aan het ene uiteinde van het spectrum.

    Aan het andere uiteinde zou ik John Maynard Keynes willen plaatsen, die in 1936 zijn beroemde werk ‘General Theory’ publiceerde, dat was rond de tijd dat ik economie studeerde. Keynes en zijn volgelingen gingen in hun modellen uit van een gesloten economie, zonder transacties met het buitenland. En dat blijkt uit de onschuldige wijze waarop ze de rol van de betalingsbalans in de economie over het hoofd hebben gezien.

    Keynes leerde ons dat de goudstandaard een barbaarse relikwie was. Hij beargumenteerde dat het geen enkele zin heeft om goud op te graven in Zuid-Afrika, om het vervolgens meteen weer onder de grond te stoppen in Fort Knox. Ook leerden ze ons dat publieke schulden er niet toe doen en dat deze nooit volledig terugbetaald hoeven te worden, omdat het tenslotte een schuld aan ons zelf is. Ik kan nog veel verder doorgaan, maar het belangrijkste punt dat Keynes duidelijk wil maken is dat hij pleit voor een economie met een sterke inmenging van de overheid. Keynesianen geloven dat de markteconomie verbeterd kan worden met interventies, via sturend monetair en fiscaal beleid. Er zouden geen economische depressies meer komen. Al in de jaren ’60 werd er binnen deze kring al gesproken over het ‘finetunen’ van de economie.

    Alle sprekers die voorbij zijn gekomen passen ergens aan het ene of andere uiteinde van dit spectrum. Ik zal beginnen mijzelf op dit spectrum te plaatsen, ik sta aan de kant van Adam Smith.

    Grote of kleine rol voor de overheid?

    Maar onthoud dat overheden van over de hele wereld veel meer beïnvloed zijn door Keynes dan door Adam Smith. In feite is het economische leven vandaag de dag een strijd geworden tussen overheden die de kracht van de vrije markt proberen te temmen en de mensen die proberen alle interventies van overheden te omzeilen. Velen van jullie maken iedere dag weer beslissingen op basis van wat jullie denken dat de overheid en de centrale bank gaan doen. Zal de centrale bank haar monetaire beleid verkrappen of verruimen? Zal de waarde van de munt verder appreciëren of niet? Zal de overheid dit kwartaal een begrotingsoverschot of juist een tekort hebben?

    Maar overheden controleren de economische activiteit veel minder dan je misschien zou denken. Overheden noch centrale banken bepalen wat geld is en welk geld de mensen gaan gebruiken en sparen. Dat bepalen de mensen zelf op de wereldwijde markt. Op dit onderdeel ben ik het oneens met Milton Friedman, die ook in dit spectrum geplaatst dient te worden voor zijn ideeën die vandaag de dag zeer veel invloed hebben. Hij is nog niet genoemd tijdens deze meeting.

    Milton Friedman lijkt een dubbele persoonlijkheid te hebben. Het grootste deel van zijn persoonlijkheid – wat ik erg leuk vind – ligt aan het Adam Smith uiteinde van het spectrum. Maar ten aanzien van geld – en daarin ben ik het niet met hem eens – zit hij meer aan het Keynes uiteinde van het spectrum, omdat hij groot voorstander is van een grote rol voor de overheid ten aanzien van geld. Maar hij zegt ook dat overheidsinterventie op het gebied van geld beperkt moet blijven tot het binnenlandse geld. Internationaal is hij van mening dat alle wisselkoersen vrij moeten kunnen bewegen. Doordat hij zich niet bezighoudt met een systeem van vaste wisselkoersen lijkt hij op Keynes, een ‘gesloten economie’ denker. Friedman heeft niet de wens om de vaste wisselkoersen weer te herstellen [onder het Bretton Woods systeem waren alle belangrijke valuta via de dollar tegen een vaste wisselkoers gekoppeld aan goud]. Hij noemt goud zelfs geen geld.

    Controle over geld

    Overheden zijn bijzonder gemotiveerd om te interveniëren in het geldsysteem. Ze willen maar al te graag bepalen wat de mensen in hun land wel en niet mogen gebruiken als geld. Regeringen van over de hele wereld hebben geprobeerd een monopolie te krijgen op de uitgifte van het geld, door een nationale munteenheid in te voeren en iedereen behalve de banken en het ministerie van Financiën te verbieden om zelf geld uit te geven. Maar het probleem is dat overheden teveel geld in omloop hebben gebracht. Misschien moeten we de klok terugdraaien en de private markt weer het geld laten uitgeven. dit is helemaal niet zo vergezocht. Jullie eigen centrale bank (Zuid-Afrika) is nog steeds in private handen, maar tot mijn grote ontsteltenis heeft de overheid er natuurlijk een grote controle op.

    Om hun monopolie te versterken voeren overheden wetgeving in, waarmee ze hun monopolie op geldcreatie stevig verankeren. Een voorbeeld daarvan is de legal tender wetgeving, die voorschrijft dat alleen het geld van de overheid gebruikt kan worden om alle schulden, publiek én privaat, te vereffenen. Vaak proberen ze grip te krijgen op de valutamarkt, om zo de conversie van hun eigen valuta in andere valuta te beperken. In Kenia heeft de overheid tot mijn verrassing gewaarschuwd dat het ten strengste verboden is Keniaans geld te vernietigen. Dit slaat naar mijn mening helemaal nergens op. Als jullie allemaal een claimbewijs op mij hadden, dan zou ik juist verheugd zijn als jullie je claims op mij verscheuren…

    Mijn eigen overheid [Amerikaanse overheid] heeft heel lang een tegenstrijdig beleid gevoerd. Jarenlang was ze er trots op dat de dollar tegen een vaste koers inwisselbaar was voor goud, maar dat deze regel alleen gold voor het buitenland en niet voor de Amerikaanse bevolking. Een Griekse scheepsbouwer mag goud bezitten, maar ik als Amerikaan mag dat niet. En ik mag nog steeds geen goud kopen, en dat neem ik de overheid al heel lang kwalijk. [red: pas in 1974 werd het verbod op het privaat bezit van goud opgeheven in de Verenigde Staten]

    Goudstandaard

    In de goede oude dagen van de goudstandaard begonnen overheden met de beste voornemens. Ze erkenden het feit dat de vrije markt, als die haar gang mocht gaan, bepaalde grondstoffen zoals goud en zilver hoger zou waarderen als geld dan al het andere. Goud en zilver zouden in een vrije markt zeker hoger gewaardeerd worden dan papier. Daarom gaven overheden zichzelf het monopolie om gouden munten te slaan, zoals Souvereigns, Napoleons of Eagles, waarvan men wist dat de markt die zou accepteren.

    Maar geen enkele regering bleek in staat zichzelf te beperken tot het uitgeven van dit soort munten, alhoewel de Amerikaanse overheid een goede poging heeft gedaan. Onze Amerikaanse grondwet geeft het Congres de macht om munten in omloop te brengen en de waarde daarvan te reguleren. Maar tijdens de Constitutionele Conventie werd het voorstel gedaan om het Congres de bevoegdheid te geven papiergeld in omloop te brengen. Daar hebben we een desastreuze ervaring aan overgehouden in de vorm van de continental dollar. Dit ligt nog vers in ons geheugen, want we kennen nog steeds de uitspraak “not worth a continental”.

    Geldcreatie

    Met de bevoegdheid papiergeld in omloop te brengen kwam een belangrijk gegeven uit het dagelijkse leven aan de kant van overheden te staan, namelijk dat papiergeld makkelijker is dan muntgeld. Dit gemak is van groter belang geworden, omdat het economische verkeer vandaag de dag veel complexer geworden is en dat claimbewijzen op computersystemen van banken steeds gangbaarder worden. Dus alle overheden geven vandaag de dag papiergeld uit, terwijl ze ten tijde van de goudstandaard nog accepteerden dat de uitgifte van papiergeld beperkt was door de belofte om papiergeld tegen een vaste prijs om te wisselen voor goud. De converteerbaarheid van geld was het ideaal en dat werd in 1944 ook zo opgeschreven in het handvest van het Internationaal Monetair Fonds.

    Maar in de praktijk bleken overheden niet in staat controle te houden op wat mensen gebruikten als geld. Men gebruikte ook banktegoeden als geld, terwijl dat helemaal geen wettig betaalmiddel was. Centrale banken hebben de autoriteit om de kredietcreatie door banken te beperken, maar nergens in de wereld is een centrale bank erin geslaagd dat met succes te doen. Daarom is het aantal banktegoeden enorm toegenomen, mede geholpen door computers en snellere communicatiemiddelen. Ook zijn centrale banken er nooit in geslaagd de enorme groei van de hoeveelheid ‘bijna-geld’ in de economie, zoals kortlopende staatsleningen, in te perken.

    Centrale banken stonden helemaal machteloos in het beperken van de groei van banktegoeden in Europa, waar leningen in de lokale munt gecreëerd werden onder buitenlandse wetgeving. Het is de explosieve groei van papiergeld en bijna-geld dat ons in de huidige internationale monetaire chaos heeft gestort. We moeten niet vergeten dat we het grootste deel van ons leven gewend waren aan een goudstandaard.

    Een wereld van papiergeld en elektronische banktegoeden is een IOU wereld, een wereld die bestaat uit beloftes om te betalen. Tot maart 1968, toen het goudsysteem met twee versnellingen werd geïntroduceerd, maakten de centrale banken achter alle belangrijke valuta de belofte goud uit ter keren tegen een vaste koers van $35 per troy ounce. Onder dit systeem met twee versnellingen werd de belofte om dollars in te wisselen voor goud verbroken met alle private burgers. Met uitzondering van Rusland en Zuid-Afrika weigerden alle centrale banken in de wereld hun goud – tegen welke prijs dan ook – te verkopen aan de bevolking. De belofte op goud tegen $35 per troy ounce werd alleen nog maar toegepast tussen centrale banken en overheden onderling. Maar ook dat werd steeds onduidelijker, tot president Nixon op 15 augustus 1971 het goudloket sloot en zelfs de beloften om goud te leveren tegen de vaste koers van $35 per troy ounce tussen de centrale banken verbroken werd.

    1971

    Sindsdien zeggen alle valuta in de wereld: “Ik ben je niets verschuldigd tegen een vaste prijs. Ik ben je geen enkel goed verschuldigd dat vanwege haar schaarste een goede opslag van waarde biedt.” Alle valuta zijn vandaag de dag dus ‘IOU-nothings’. De dag van 15 augustus 1971, toen de laatste schijn van inwisselbaarheid werd losgelaten, was dus een waterscheiding. Sindsdien is een systeem met vaste wisselkoersen onmogelijk geworden. We kwamen in een nieuwe wereld met vlottende wisselkoersen.

    Het probleem van vandaag de dag is dat het aanbod van ‘IOU-nothing’ geld in een explosief tempo toeneemt. Andere sprekers hebben dit punt niet ter sprake gebracht. We hebben teveel gepraat over het internationale monetaire systeem zelf en te weinig over de explosieve toename van ‘IOU-nothings’ die zich hebben opgehoopt op de balansen van centrale banken. De uitzonderlijke expansie van de geldhoeveelheid betekent dat de koopkracht van dit geld in termen van goederen en diensten daalt. Voor het eerst in eeuwen, en misschien zelfs voor het eerst in de menselijke geschiedenis, is inflatie een wereldwijd fenomeen geworden. Mensen van over de hele wereld vragen zich nu af wat ze nog kunnen vertrouwen als waarde opslag. Ze ontvluchten het IOU-nothing geld en zetten het om in goederen en edelmetalen als goud, zilver en platina, waardoor de prijzen alsmaar verder worden opgedreven.

    Ondertussen volstaat het IOU-nothing geld steeds minder als betaalmiddel, dus zoeken mensen en zelfs de monetaire autoriteiten een vorm van geld die ze met vertrouwen kunnen accepteren, gebruiken en bewaren. De olieproducenten zijn hier een goed voorbeeld van.

    SDR: Goud vervangen door papier?

    We zijn getuige van een wereldwijde poging van centrale banken en overheden om tastbare waarde te vervangen door papier, zoals John Law dat 250 jaar geleden probeerde in Frankrijk. Hij probeerde dat alleen in Frankrijk en sindsdien zijn er meerdere pogingen gedaan in verschillende landen. Maar deze poging is internationaal, in alle valuta en via internationale instanties zoals de G20 en het IMF. Ze doen dat met een nieuw internationaal soort papiergeld genaamd de SDR.

    Maar zoals Ossola heeft aangegeven is de SDR zelfs geen IOU. Het heeft geen schuldenaar. Het is een ‘who owes you?’ En daar komt nog eens bij dat de SDR een claim is op niets, in elk geval niet op goud. Het is dus een ‘who owes you nothing?’ Ook hebben SDR’s geen einddatum, dus het is een ‘who owes you nothing when?’. Het is absoluut het meest verwerpelijke kredietinstrument dat de mensheid ooit heeft voortgebracht, als we het al een kredietinstrument mogen noemen. Geen wonder dat het lastig is de rente vast te stellen en te bepalen wie die rente moet betalen.

    Dr. Ossola vroeg om een nieuwe naam te bedenken voor de SDR. Ik stel voor dat we hem de ‘who owes you nothing’ noemen. Een paar centraal bankiers zal deze who owes you nothings misschien accepteren in plaats van goud, maar de vrije markt niet. Toch spreekt Dr. Ossola hoopvol over de mogelijkheid dat banktegoeden in SDR’s worden uitgegeven. De volgende stap zou zijn om ze wettig betaalmiddel te maken.

    Je kunt je voorstellen wat de inflatoire gevolgen kunnen zijn van een systeem van nationale munten dat gedekt wordt door deze who owes you nothings. Jullie hebben gisteren vernomen van de achteloze manier waarop besloten werd de eerste 9,5 miljard van deze who owes you nothings te creëren. Ze werden van het een op het andere moment gewoon toegevoegd in de computer van het IMF.

    Er zal ongetwijfeld iemand uit de goudmijnsector aanwezig zijn geweest die toen dacht: “Hoe lang zou het duren voordat je 9,5 miljard dollar aan goud uit de grond hebt gehaald”. Volgens mij zag Milton Gilbert de nonsens van de SDR een paar jaar geleden al, toen hij zei dat hij de SDR pas zou vertrouwen als zijn vrouw om een halsketting ervan zou vragen. Maar nu ook hij overstag is gegaan en de SDR geaccepteerd heeft als aanvulling op goud zou ik haast denken dat hij inderdaad een halsketting van SDR’s voor haar gekocht heeft.

    Converteerbaarheid

    Ik wil hieraan toevoegen wat Gilbert zei over converteerbaarheid. Ik zal het proberen te definiëren: Converteerbaarheid betekent dat een monetaire autoriteit verplicht en in staat is om op verzoek en tegen de vastgestelde koers haar eigen schuldbewijs om te wisselen in iets dat gewild en schaars is. Ongeacht of het schuldbewijs op papier of in een computer staat. Schaarste en vraag zijn de essentiële onderdelen van geld dat waarde behoudt.

    Dus SDR’s en nationale valuta kunnen nooit op gelijke voet gesteld worden met goud als een vorm van reserve. Iedere centraal bankier die ik ken geeft liever eerst zijn dollarreserves en SDR’s uit, voordat hij zijn goudvoorraad aanspreekt. Zeker tegen een goudprijs van $42,22 per troy ounce! Zelfs de Italiaanse centrale bank van Ossola deed dat.

    Om een I owe you nothing te vervangen door een who owes you nothing is niets anders dan het vervangen van een stukje papier door een ander stukje papier. Als je dat verstaat onder converteerbaarheid drijf je de spot met dat woord. Converteerbaarheid in goud vereist discipline, omdat goud een schaars goed is. Papier omwisselen voor ander papier vereist geen enkele discipline. Ik heb er geen enkel vertrouwen in dat een internationale monetaire autoriteit erin slaagt de SDR schaars te houden. En hoe goed ik het persoonlijk ook met ze kan vinden, als Rinaldo Ossola en Robert Triffin de monetaire dictators zouden worden, dan zou ik er niet op vertrouwen dat zij de SDR schaars houden.

    ‘Papieren goud’

    De SDR wordt ook wel papieren goud genoemd vanwege de goudclausule die er in opgenomen is. Het is deze clausule die, zo legde Ossola gisteren uit, die ervoor zal zorgen dat de SDR net als goud uit circulatie gedreven zal worden vanwege de wet van Gresham. Als de waarde van de SDR van goud gescheiden wordt en in plaats daarvan bepaald wordt door een arbitrair gekozen mandje van papiergeld, dan verandert de SDR van papieren goud in papieren papier.

    De vragen die gisteren gesteld werden geven aan dat jullie niet veel raad weten met de SDR. Vergeet je zorgen, want naar mijn inzicht is het een paard dat nooit aan de race zal deelnemen. Misschien komt ze wel uit de startblokken, maar ze zal spoedig uit de race wegvallen.

    Dit wil niet zeggen dat we geen andere problemen hebben. We zitten in een internationaal monetair moeras. De verwarring en het gebrek aan vooruitgang tijdens de bijeenkomst in Nairobi waren het bewijs dat de economische theorieën van Keynes en Friedman in een impasse zitten. De krachten van de vrije markt hebben het overgenomen. Overheden en centrale banken vergissen zich als ze denken dat ze met meer interventies de kracht van de vrije markt kunnen breken.

    Waar moeten we nu naartoe? Het is geen prettig vooruitzicht. Het grote probleem waar we vandaag de dag mee worstelen zijn niet de wisselkoersen, de goudprijs, de SDR, kapitaalcontroles, handelsbeleid, converteerbaarheid en zelfs niet de inflatie, hoe slecht die ook is.

    Teveel schulden

    Het is de excessieve schuldenlast in het systeem, zowel binnen valuta als internationaal. We hebben veel te veel IOU’s gecreëerd. Dit betekent dat schuldenaren van over de hele wereld zich veel dieper in de schulden gestoken hebben dan wat ze zich op basis van hun productiecapaciteit kunnen veroorloven, zelfs als je daar de toename van de productiviteit en productiecapaciteit in meeneemt. Nog problematischer is dat velen kortlopende schulden aangaan voor lange termijn investeringen, wat met name problematisch is in een wereld van vlottende wisselkoersen.

    Mensen vragen zich af waarom overheden en centrale banken niets doen om de inflatie te stoppen. Ze zien niet dat de inflatie een eigen leven is gaan leiden. Schuldenaren kunnen hun productiviteit niet snel genoeg verhogen om hun schulden zelfstandig af te lossen en daarom moeten ze hun producten tegen een steeds hogere prijs aanbieden. In veel gevallen zal men nieuwe leningen moeten afsluiten om eerdere leningen af te lossen. Het spreekwoordelijke ‘lenen van Peter om Paul te betalen’, maar dan op wereldwijde schaal. In dit proces zijn de ‘Peters’ uiteindelijk de centrale banken als lenders of last resort. Als zij niet genoeg IOU’s creëren om de schuldexpansie gaande te houden komt dit hele proces met veel geweld tot stilstand.

    Veel schuldenaren zullen ontdekken dat ze niet in staat zijn hun schulden te betalen. Bedrijven zullen in het beste geval hun productie moeten terugschroeven en personeel moeten ontslaan. In het slechtste geval moeten ze hun deuren zelfs sluiten. Dat vooruitzicht wordt politiek en sociaal als zeer onwenselijk gezien. Daarom zitten centrale banken van over de hele wereld gevangen in schuldexpansie die ze niet durven te stoppen. Ze zijn gevangenen van hun eigen expansionisme en moeten zorgen voor inflatie.

    Samen met overheden zullen ze misschien een poging doen het proces te vertragen, maar ze zullen het nooit tot stilstand brengen. Zelfs het vertragen van de schuldexpansie is een onmogelijke onderneming. Je komt dan al snel op de rand van een economische recessie.

    Geen vaste goudprijs

    In een dergelijke wereld is het ijdele hoop om te denken dat de I owe you nothing (de SDR) weer converteerbaar gemaakt kan worden in goud. De I owe you nothings worden in een dermate hoog tempo gecreëerd dat het onmogelijk is een vaste prijs af te spreken waartegen deze weer ingewisseld kunnen worden voor fysiek goud. De goudvoorraden van centrale banken zouden dan in een hoog tempo leeglopen. Om het geld weer converteerbaar te maken moeten centrale banken stoppen met het creëren van nog meer IOU’s en het verzamelen van de IOU’s van anderen. En dat gaan ze niet doen.

    Vaste wisselkoersen zijn niet mogelijk zonder de discipline van converteerbaarheid, en dan bedoel ik de converteerbaarheid in goud. De SDR is in dit opzicht betekenisloos, omdat het geen enkele discipline oplegt. En omdat converteerbaarheid onmogelijk is met wereldwijde inflatie moeten we ons voorbereiden op een langdurige periode van vlottende wisselkoersen. Dit is een wereld van competitieve devaluaties, wisselkoersbeleid en competitieve monetaire expansie. En dat betekent nog meer wereldwijde inflatie.

    Twee scenario’s

    Ook in deze wereld moeten mensen hun schulden afbetalen, maar als de schulden steeds sneller toenemen wordt de druk van de totale schuldenlast steeds groter. Ook al zijn alle schulden uitgedrukt in I owe you nothings… De harde werkelijkheid van vandaag de dag is dat een aanzienlijk gedeelte van de totale schuldenlast nooit afbetaald kan worden. Deze schulden moeten afgeschreven worden, voordat het herbouwen van het internationale monetaire systeem kan beginnen. Het liquideren van deze schulden kan op één van de volgende twee manieren.

    In het eerste scenario neemt de vrije markt het al snel over van de autoriteiten. Op een bepaald moment zal een faillissement een sneeuwbaleffect teweeg brengen, die met name de financiële instellingen kan meesleuren die hun langlopende verplichtingen gefinancierd hebben met kortlopende kredieten. Als autoriteiten deze sneeuwbal niet kunnen stoppen krijgen we een gigantische liquidatiegolf van schulden, waardoor de economische activiteit tot stilstand komt. Centrale banken zitten dan in de positie waarin ze duwen aan een koord, in plaats van dat ze de teugels aanhalen of losser maken met hun monetaire beleid. Dit is de deflatoire manier die we kennen van de Grote Depressie van begin jaren dertig.

    Het andere scenario is dat de autoriteiten er wel in slagen de schulden te laten groeien en dat daarmee het sneeuwbaleffect van faillissementen voorkomen kan worden. Maar in dat scenario worden de I owe you nothings van centrale banken uiteindelijk waardeloos, in de context van het gezegde ‘not worth a continental‘. Daarmee worden alle schulden in de betreffende valuta ook waardeloos en moeten de autoriteiten nullen van hun bankbiljetten schrappen of een nieuwe munteenheid introduceren.

    Hogere goudprijs

    Een van deze twee scenario’s zal in de toekomst werkelijkheid worden. En hoe graag als ik ook een terugkeer naar een goudstandaard zie, ik denk dat het nog jaren zal duren voordat we weer zoiets krijgen. We hoeven dus geen hogere, stabiele en vaste goudprijs te verwachten. Wat we wel mogen verwachten is het uiteenvallen van het de goudmarkt met twee versnellingen. Centrale banken zullen weer hun entree maken in de vrije markt.

    Ongeacht welk type van schuldverlichting we krijgen heeft goudprijs in de vrije markt nog een lange weg omhoog te gaan. Als centrale banken in staat zijn de inflatie intact te houden, dan zal er uiteindelijk hyperinflatie komen in bepaalde valuta. De goudprijs in die valuta zal dan naar oneindig gaan. Krijgen we het deflatoire scenario in bepaalde valuta, zoals ik verwacht voor de Amerikaanse dollar, dan zullen we in elk geval een bepaalde periode een nieuwe en aanzienlijk hogere goudprijs krijgen in dollars. Dat zal pas gebeuren nadat de deflatie haar gang heeft kunnen gaan.

    Dus ‘In gold we Trust’ gaat boven de IOU nothings en ver boven de who owes you nothings. Als je toch schuldpapier moet aanhouden, kies dan de meest kredietwaardige schuldenaar, ook al krijg je daar niets voor. Maar je kunt ook altijd voor goud kiezen. En jullie in Zuid-Afrika hebben maar geluk, want jullie hebben meer goud dan alle andere mensen. Of het nou in de vorm van een gouden Krugerrand is of drie kilometer onder de aardbodem ligt…

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • “Burgerinitiatief Ons Geld verdient eerlijke discussie”

    Marketupdate promoot de discussie over ons geldsysteem en moedigt daarom het initiatief van Burgerinitiatief Ons Geld aan. De volgende bijdrage is van Niels Verduijn, sympathisant van het Burgerinitiatief. Hij roept betrokken partijen op de discussie op een open manier te voeren, vrij van economische dogma’s en ongefundeerde kritiek.

    “Burgerinitiatief Ons Geld verdient eerlijke discussie”

    Door: Niels Verduijn

    Op 14 oktober 2015 was het zover. Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis werd binnen de muren van het Parlement het geldscheppende privilege van commerciële banken ter discussie gesteld. Dit alles naar aanleiding van het Burgerinitiatief Ons Geld.

    In het eerste blok was het woord aan de initiatiefnemers van het burgerinitiatief, bestaande uit Luuk de Waal Malefijt, Martijn Jeroen van der Linden en Edgar Wortmann van de stichting Ons Geld én George van Houts, namens de theatergroep De Verleiders. In het tweede blok was het woord aan de ‘experts’. Opmerkelijk daarbij was de boeiende discussie die ontstond tussen Klaas van Egmond (Hoogleraar Geowetenschappen en SER-lid), die het volmondig opnam voor het burgerinitiatief, en een aantal overige deelnemers, die kritischer waren over de voorstellen van de initiatiefnemers.

    De initiatiefnemers kregen helaas niet de gelegenheid om te reageren op de geventileerde kritiekpunten. En dat is jammer. Er werden door een aantal critici namelijk behoorlijk wat twijfelachtige opmerkingen gemaakt:

    Financiële ongeletterdheid

    ‘’De huidige schuldenproblematiek is iets wat we met z’n allen hebben gebouwd, niet alleen de banken.’’ (Reinier Pollman, AFM) Het spits werd afgebeten door dhr. Pollman van de AFM, die stelt dat we de overmatige schuldenproblematiek met elkaar gecreëerd hebben, niet alleen de banken. Deels een terecht punt. Alhoewel je je daarbij kunt afvragen in hoeverre de gemiddelde burger zich realiseert wat er op macro-economisch niveau gebeurt wanneer men collectief geld leent bij de bank. Zo werd bijvoorbeeld het rendement in de huizensector voor het uitbreken van de kredietcrisis in stand gehouden door de instroom van nieuwe leningen. Oftewel, de instroom van nieuw geld hield het rendement in stand en er was dus een steeds bredere basis geld nodig om de boel gaande te houden. Banken creëerden dan ook maar al te graag al dit nieuwe geld. Banken verdienen inherent aan het creëren van geld. In Engeland bijvoorbeeld strijken de banken op deze manier op jaarbasis een totaalbedrag van £ 213.000.000.000 aan rente op. Tevens zijn het niet alleen de burgers die financieel ongeletterd zijn. Ook veel politici en economen ontbreekt het vaak aan feitelijke kennis over de werking van ons geldstelsel. Het Burgerinitiatief Ons Geld is er dan ook in geslaagd om een maatschappelijke, politieke en academische discussie rondom dit onderwerp van de grond te krijgen en is alleen daarom al een groot succes te noemen!

    Duurzaamheid

    Daarna was het woord aan dhr. Bezemer, die stelt dat ‘’zolang schuld en inkomen in balans zijn we decennia lang financieel duurzaam kunnen groeien’’. Een valide punt, want zolang de schulden de fysieke economie ondersteunen in de vorm van investeringen in productiecapaciteit en toekomstige innovatie, kan de fysieke economie de toenemende schuldenlast redelijk accommoderen. Ray Dalio (oprichter van s ’werelds grootste hedgefund bedrijf Bridgewater Associaties) maakte hier een briljante animatie over, genaamd ‘How Does The Economic Machine Works’ (zeker kijken!). In deze animatie laat Dalio zien dat we door het gebruik van ons kredietgeldsysteem per definitie opgaande en neergaande schuldencycli creëren. Wanneer we collectief meer gaan lenen en uitgeven dan we schulden afbetalen kan dit echter uit de hand lopen, waardoor de economie zich als geheel zal moeten deleveragen [1]. Dat betekent het afbouwen van overtollige schulden. Toch vraag ik me af wat Bezemer onder ‘financiële duurzame groei’ verstaat. Het huidige geldsysteem is namelijk alles behalve duurzaam te noemen. Met een Soeverein Geldsysteem daarentegen zouden we een steady state economy kunnen creëren. Een economie waarin groei mogelijk is, maar niet noodzakelijk.

    Geld als een sociaal construct

    ‘’Geld is een claim.’’ (Dirk Bezemer, Universitair Hoofddocent RUG) Vervolgens ontstond er een discussie tussen Bezemer en Van Egmond over de vraag wat geld nu in essentie is. Net als de meeste mainstream economen is Bezemer namelijk van mening dat geld een claim is en dit daarom alleen als zodanig in omloop kan worden gebracht. In tegenstelling tot Van Egmond, die claimt dat geld niks meer is als een sociaal construct, een middel om waarde mee uit te wisselen. Een definitie die op gelijke voet staat met die van Stephen Zarlenga (oprichter American Monetary Institute), die hier het volgende over zegt:

    ‘’Money is an instrument, a tool for handling claims and debts. The claims and debts, however, are not ‘in’ the money, but are constituted in a mutual relation between a claimant and a debtor. Money thus is not identical with claims and charges. Money is a social medium indeed. Language, for example, ‘is’ not communication, but is a tool for verbal communication. Money need not be something owed and due, it’s what we use to pay something owed and due. Money and debt are two different things, that is why we have different words for them. We pay our debt with money.”

    ‘’Ik zie er historisch geen precedent voor om geld en kredietverstrekking te scheiden.’’ clay-tabletBezemer komt echter met het tegenargument dat het fenomeen ‘geld als schuld’ al zo oud is als de Sumerische kleitabletten én dat hij er historisch gezien geen precedent voor ziet om geld en kredietverstrekking van elkaar te scheiden. Dit is simpelweg niet waar [2]. Wellicht zou Bezemer dan ook eens het historisch en antropologisch werk van Stephen Zarlenga moeten bestuderen. In zijn meer als 700 pagina’s tellende boek ‘The Lost Science Of Money’ beschrijft Zarlenga namelijk alle geldsystemen die in het verleden hebben bestaan. Wat blijkt: niet alleen hebben er in het verleden wel degelijk publieke schuldvrije geldsystemen bestaan, maar deden deze ook zeer zeker niet onder voor geldsystemen waarin de geldschepping in private handen lag. Tevens zijn argumenten zoals ‘het is altijd al zo geweest’ van weinig meerwaarde (wat voor zich spreekt).

    Economische groei

    Ook ontstond er een discussie over een uitspraak die Van Egmond maakte. Van Egmond stelt namelijk dat, wanneer je een geldsysteem hebt waarin de overheid verantwoordelijk is voor de geldschepping en waarin geld en kredietverlening van elkaar gescheiden zijn, de overheid zelfs verplicht is om geld bij te maken om op die manier de prijs constant te houden. Volgens Bezemer is dit de omgekeerde wereld. Bezemer claimt namelijk dat je éérst krediet nodig hebt wil je de productieve capaciteit van de economie vergroten. contant-geldWat hij hiermee bedoelt is dat het dus niet zo is dat economische groei een gegeven is en je daar met monetair beleid ‘achteraan kunt hollen’ door vervolgens de geldhoeveelheid te vergroten. Toch is dit niet wat de stichting Ons Geld voorstelt. Wat de leden van de stichting wel voorstellen is een hybride geldsysteem, waarin een aanzienlijk deel van de economie draait op schuldvrije tokens, maar waarin ook ruimte is voor kredietgeld, mits dit geld aangewend wordt voor productieve doeleinden. Op deze manier kan geldcreatie ingezet worden om gericht doelen in de productieve economie na te streven (in tegenstelling tot het huidige geldstelsel, waarin banken de spreekwoordelijke geldpers aanwenden voor hun eigen commerciële gewin). We kunnen op die manier een stabielere economie creëren (minder opgaande en neergaande schuldencycli), hebben lagere publieke en private schulden én de economische groei waar Bezemer naar refereert kan nog steeds ‘on-demand’ gecreëerd worden.

    Financiële bubbels

    Wat mij ook opviel gedurende de hoorzitting was de onwetendheid (of desinteresse?) rondom de voorstellen van stichting Ons Geld bij de meeste deelnemers aan het tweede blok, zowel van de kant van de banken en de wetenschap, als van de politiek. Zo bleef Bezemer vasthouden aan het idee dat in het alternatieve geldsysteem dat stichting Ons Geld voorstelt, geld nog steeds als krediet geschapen wordt, met als enig verschil dat de overheid dan de geldpers in handen heeft in plaats van de banken. Zo zegt hij dat wanneer er een volgende huizenbubbel zich voordoet, mensen zich evengoed in de schulden steken door geld te lenen bij de banken, dat de banken op hun beurt weer lenen bij de overheid. De visie hierop van stichting Ons Geld staat uitgebreid beschreven op de website. Deze visie wijkt af van het verwrongen beeld dat Bezemer hierover creëert. Dit neemt echter niet weg dat financiële bubbels onder het voorgestelde alternatieve geldsysteem nog steeds voor kunnen komen. Verschil hierbij is alleen dat mocht het mis gaan banken dan gewoon om kunnen vallen omdat risico en beloning op één lijn komen te liggen. Tevens is de kans op long term debt cycles minimaal, omdat er dan effectief anticiperend beleid kan worden gevoerd met betrekking tot een belangrijke bron van conjunctuurschommelingen, te weten de perceptie van risico bij de commerciële banken zelf met als gevolg verruiming en inkrimp van bankkrediet ‘at will’.

    Monetarisme

    ‘’Centrale banken hebben dit in de jaren 70/80 al geprobeerd, zonder succes.’’ (Jan Marc Berk, hoogleraar, divisie directeur DNB, SER-lid) Naast Bezemer bleek ook dhr. Berk van de DNB de voorstellen van stichting Ons Geld niet serieus te hebben bestudeerd. Zo stelt hij dat soortgelijke monetaire experimenten ook al in de jaren 70/80 zijn geprobeerd, zonder succes. Berk gaat er namelijk vanuit dat wat stichting Ons Geld beoogt hetzelfde is als monetarisme, wat niet het geval is.

    Hardnekkige mythes

    ‘’Historie heeft aangetoond dat het niet verstandig is om de overheid aan de geldpers te laten zitten.’’ ‘’Banken kunnen niet tot in het oneindig geld creëren.’’ Ook kwam Berk met een aantal mythes die keer op keer weer de revue passeren tijdens discussies over het geldstelsel. Bijvoorbeeld de claim dat de monetaire geschiedenis ons leert dat het niet verstandig is om de overheid aan de geldpers te laten zitten én dat in het huidige geldsysteem de centrale banken de geldhoeveelheid kunnen managen. Op de website van stichting Ons Geld zijn echter diverse publicaties te vinden die dit soort mythes met de grond gelijk maken.[3][4]

    Regulering

    Desondanks blijven veel economen hun heil zoeken in ‘betere regelgeving en meer buffers. Ondanks talloze publicaties waaruit blijkt dat het indirect aansturen van de geldhoeveelheid door monetaire instrumenten, zoals bijvoorbeeld reserve-eisen, kapitaaleisen, de rentestand of QE in veel gevallen niet werkt. Maar ook bij nieuwe beleidsmechanismes zoals bijvoorbeeld macroprudentieel toezicht is het nog maar afwachten of deze de gewenste effecten zullen vertonen. Daarnaast kun je je afvragen of nog meer regelgeving het toezicht niet complexer maakt dan het al is. Wat is bovendien nog de waarde van meer regulering in een digitaal tijdperk, waarin banken zich in toenemende mate bezighouden met schaduwbankieren en zich op die manier dus weten te onttrekken aan iedere vorm van regelgeving?

    Digitalisering van geld

    Tegelijkertijd bieden ICT en digitalisering ook de mogelijkheid om ons geldstelsel te updaten naar de 21ste eeuw. Bijvoorbeeld door een staatsmunt te introduceren die gebruikt maakt van de blockchain-technologie. Op die manier wordt monetair beleid niet alleen volledig transparant, maar kan technologie ook misbruik van de geldpers voorkomen.

    Tot slot

    onsgeld-teaserIn het huidige systeem geldsysteem creëren banken het merendeel van ons geld ‘uit het niets’. Iets wat veel mensen merkwaardig vinden. Toch heeft dit ook een functie. Namelijk het overbruggen van mismatches tussen spaarders en leners. Ik zie het huidige geldsysteem dan ook niet als iets wat inherent slecht is. Wel ben ik van mening dat het vigerende geldsysteem in zijn huidige vorm onhoudbaar is en dat een fundamenteel debat over ons geldstelsel meer dan nodig is. Het liefst ééntje zonder economische dogma’s, ongefundeerde kritiek en misinterpretaties van elkaars ideeën. Die dragen namelijk niet bij aan een zinvolle gedachtewisseling. En zonder partij te trekken voor banken die vrijspel krijgen in reguliere kranten als Volkskrant en FD. Niels Verduijn Sympathisant stichting Ons Geld Leestips:

    Verwijzingen

    1. Dalio noemt een aantal middelen die volgens hem ingezet kunnen worden om een neergaande schuldencyclus in goede banen te leiden, namelijk bezuinigingen, herstructureren van schulden, herverdeling van rijkdom en kwantitatieve verruiming. Wat hij helaas niet noemt is ‘kwantitatieve verruiming voor de mensen’, ook wel ‘helikoptergeld genoemd (= geld geproduceerd door de centrale bank dat op één of andere manier aan de bevolking ten goede komt).
    2. Bank of England (2015). Old Money, New Money. Powerpoint, CCBS Chief Economists’ Workshop. Beschikbaar op: http://www.bankofengland.co.uk/research/Documents/conferences/ah0515.pdf
    3. Berk haalt als voorbeeld de hyperinflatie in Zimbabwe en de Weimarrepubliek aan. Hier speelden echter tal van andere factoren een rol: https://biflatie.nl/artikelen/economisch/hitler-en-de-hyperinflatie-duitsland/ http://onsgeld.nu/de-echte-waarheid-over-zimbabwes-hyperinflatie/
    4. De received wisdom onder veel economen is dat commerciële banken beperkt zijn in hun geldscheppend vermogen. De minicursus Banking 101 van Positive Money toont echter aan dat dit niet op waarheid is berust.

  • Infographic: Waarom houden we steeds minder over?

    Jacob Schot van Mathematically Perfected Economy stuurde de volgende infographic naar ons door. Het is een fragment uit het artikel “Follow the Money… All the Way” dat we begin augustus op Marketupdate publiceerden. Jacob Schot is van mening dat het fenomeen rente een weeffout is in ons financiële systeem, omdat een toename van de schuldengroei gepaard gaat met een alsmaar hogere rentelast. De rentelasten worden alsmaar hoger, met als gevolg dat huishoudens en bedrijven steeds minder koopkracht overhouden van datgene wat ze produceren.

    Ook merkt Jacob Schot op dat inflatie eigenlijk helemaal niet vanzelfsprekend is. Iedere keer als banken een lening verstrekken groeit de geldhoeveelheid, maar tegelijkertijd groeit de schuld door de component rente veel sneller. Er moet dus altijd meer afgelost worden dan er geleend is. Van nature geeft dat dus een deflatoire druk op het geldsysteem, die een tijd lang onzichtbaar kan blijven vanwege de kredietgroei. Stagneert de kredietgroei, dan slaat een milde inflatie al snel om in een aanhoudende, hardnekkige spiraal van deflatie. Deze spiraal kan alleen doorbroken worden door overheidsstimulering en door het opnieuw aanjagen van de kredietgroei.

    its-the-interest-stupid-dutch  

    Modern Money Theory

    Bij dit verhaal moeten we wel een kanttekening plaatsen. Er zijn namelijk verschillende visies op het fenomeen rente. Volgens aanhangers van de Modern Money Theory (MMT) is rente helemaal geen probleem, omdat er tegenover iedereen die rente betaalt ook iemand staat die rente in ontvangst neemt. Zo lang alle opbrengsten uit rente geconsumeerd en geïnvesteerd worden is er sprake van een gesloten circuit, waarin genoeg geld circuleert om tot in de eeuwigheid de schuld als de rente te voldoen. Prominente aanhangers van deze theorie zijn Steve Keen, Warren Mosler, Michael Norman en Stephanie Kelton. Het effect van rente blijft een lastig vraagstuk. Het model van MMT ziet er in theorie robuust uit, maar het is nog maar de vraag of het in de praktijk even goed werkt. Het vaststellen van het probleem brengt ons dichter bij de oplossing om ons geldsysteem te hervormen, maar dat blijkt al een zeer moeilijke opgave. Het perfecte geldsysteem hebben we nog niet kunnen vinden, als je bedenkt dat er door de menselijke geschiedenis heen al meer dan honderd geldsystemen uit elkaar zijn gevallen. Daarom blijven wij een pleidooi houden voor het bezit van fysiek goud, als vorm van spreiding en als vorm van verzekering.

  • Video: Lawrence Reed over goud, zilver en de Depressie van 1893

    We kennen allemaal de Grote Depressie van begin jaren ’30 van de vorige eeuw, die veroorzaakt werd door teveel geleend geld en door speculatie op de aandelenmarkt in de ‘Roaring Twenties’. Minder bekend is de tweede grootste depressie uit de Amerikaanse geschiedenis, namelijk de crisis van 1893. Deze crisis is extra interessant om te bestuderen, omdat het probleem van overproductie met een daarop volgende crash gepaard ging met een crisis in het geldsysteem. In de volgende video geeft Lawrence Reed een college over deze periode. We hebben het verhaal kort voor u samengevat onder de video.

    Bimetalen standaard

    In 1893 kende de Verenigde Staten een bimetalen standaard, waarbij het papiergeld zowel in goud als in zilver omgewisseld kon worden. Het ministerie van Financiën hanteerde daarbij in eerste instantie een vaste wisselkoers van 1 troy ounce goud voor 15 troy ounce zilver en iedereen kon tegen deze wisselkoers goud omwisselen voor zilver en vice versa. Ook papieren dollarbiljetten konden worden ingewisseld voor zowel zilver als goud tegen de verhouding van 15:1 die bij wet was vastgesteld.

    Dit geldsysteem begon al snel te ontsporen, omdat de wisselkoers van 15:1 die bij wet was vastgesteld niet gelijk liep met de wisselkoers op de vrije markt. Op de vrije markt kreeg je voor een troy ounce goud op dat moment 15,5 troy ounce zilver, terwijl het ministerie van Financiën er slechts 15 troy ounce zilver voor terug gaf.

    Gresham's Law

    Je kunt wel raden wat er toen gebeurde. Het (overgewaardeerde) zilver stroomde binnen bij het Amerikaanse munthuis en er ontstond een run op het (ondergewaardeerde) goud. Deze theorie kennen we als de wet van Gresham, die beschrijft dat het overgewaardeerde geld in circulatie blijft ten koste van het ondergewaardeerde geld. silver-dollar-1879Het hanteren van een vaste wisselkoers van 15:1 zorgde ervoor dat de VS de facto terug was op een zilverstandaard, terwijl het goud massaal werd opgepot of naar het buitenland werd geëxporteerd. Door de overwaardering van het zilver werd de productie van zilvermijnen alsmaar verder verhoogd. Omdat iedereen het zilver wilde omruilen voor het ondergewaardeerde goud ontstond er een run op het goud in de kluis van de Amerikaanse overheid. Toen het moeilijker werd om zilver om te wisselen voor goud ontstond er paniek. Alle schuldbewijzen die in de economie circuleerden werden opeens gewaardeerd voor de onderliggende zilverwaarde, die veel lager was geworden door het grote overschot aan zilver. Het overschot aan zilver was zelfs zo groot dat de 'wisselkoers' tussen beide edelmetalen steeg van 15,5 naar meer dan 20 troy ounce zilver per troy ounce goud. Aandelenkoersen kelderden, honderden banken vielen om en ongeveer 15.000 bedrijven gingen failliet door de depressie van 1893. De werkloosheid steeg naar 25% in Pennsylvania, 35% in New York en zelfs naar 43% in Michigan. Mensen verhongerden en deden alles om aan eten te komen. Velen leefden van moestuintjes en gaarkeukens.

    Sherman Act

    De situatie werd verergerd door de Sherman Act van 1890, een wetsvoorstel dat de Amerikaanse regering verplichtte om iedere maand ruim 4 miljoen troy ounce zilver op te kopen. Met deze wet wilde de overheid het overschot aan zilver terugdringen en de goud/zilver ratio terugbrengen tot het oude niveau. Het was een rampzalige maatregel, omdat het de productie van zilver zwaar subsidieerde (in de vrije markt was de zilverprijs gezakt naar 1/30 van een troy ounce goud, terwijl de overheid er twee keer zoveel voor betaalde), terwijl er al een overschot aan zilver was. De toenmalige president Cleveland moest $65 miljoen aan goud lenen van de Wall Street bankier JP Morgan en van de Rothschild familie uit Engeland om de inwisselbaarheid van dollars voor goud te kunnen blijven garanderen.

  • Follow the Money ….. All the Way!

    Jacob Schot, de Nederlandse advocaat van “Mathematically Perfected Economy™” (MPE), richt zich in het geld debat tot Robin Fransman, en Martijn Jeroen van der Linden en stelt dat geld als schuld moet worden gecreëerd, maar vrij van rente!

    Dit artikel richt zich erop een correcte voorstelling van zaken te geven in het monetaire debat, dat wij diegenen zijn die geld creëren, en dat in het huidige aan ons opgelegde monetaire model het zogenaamde banken systeem zichzelf slechts tussenbeide wringt in onze monetaire zaken, en op de een of andere manier de macht hebben verkregen om ons geld onder valse voorwendselen te publiceren (tegen verwaarloosbare kosten) op hun papier, en computer systemen, tegen onrechtmatige rente met terminale gevolgen, hetgeen grotendeels de ongewenste wereld om ons heen verklaart.

    Geld

    Een minimaal aspect van geld is representatie. Wat dient geld te vertegenwoordigen, of wat moet het vertegenwoordigen? Dit is de eerste vraag die we moeten beantwoorden voordat we een goed begrip kunnen krijgen wat monetaire rechtvaardigheid is, en hoe we een eerlijk monetair systeem kunnen ontwikkelen. We kunnen kortweg stellen dat geld de meeteenheid is van waarde, zoals bijvoorbeeld de kilo een meeteenheid is van gewicht. Essentieel is dat de meeteenheid niet wordt veranderd door externe factoren. Immers, bij een verandering van de meeteenheid hebben we altijd te maken met verliezers en winnaars (inflatie en deflatie). Geld dient een consistente waarde te vertegenwoordigen gedurende haar levensduur, waardoor niemand onrecht wordt aangedaan en niemand onverdiende winsten geniet zoals nu het geval. In ons huidige geldsysteem creëren banken ons geld tegen rente met uiteindelijk onoplosbare schuldenproblematiek als gevolg, en de daaruit voortvloeiende consequenties. In plaats van ruilhandel (het onderling ruilen van goederen en diensten), gingen we geld gebruiken. Geld is daarom wellicht een van de grootste uitvindingen omdat het de liquiditeit van iedere economie enorm vergroot. Geld stelt ons tenslotte in staat om snel en effectief verschillende goederen en diensten te ruilen. Belangrijkste eigenschappen voor geld:
    • Reken/Meet eenheid voor waarde
    • Opslageenheid van consistente waarde
    • Ruilmiddel
    Geld is het fundament voor iedere economie, en wanneer we monetaire rechtvaardigheid nastreven moet geld altijd een consistente waarde behouden gedurende haar levensduur. Alleen in “mathematically perfected economy™” (hierna MPE) wordt de waarde van geld gedurende de gehele levensduur bewaard door een 1:1:1 verhouding tussen [1] de geld circulatie, [2] de resterende schuld/verplichting, en [3] de resterende waarde van het gerelateerde onderpand. Later meer hierover.

    "To find the players in all the corruption of the world, 'Follow the money.' To find the captains of world corruption, follow the money all the way."

    De privatisatie van onze valuta

    Door Bankiers, Voor Bankiers In het huidige aan ons opgelegde (ondemocratisch) systeem is al het geld Schuld, en Schuld bestaat uit de hoofdsom + (periodieke) rente. Centrale banken en hun netwerk van commerciële banken hebben op slinkse wijze de macht verkregen om ons geld (als schuld) te publiceren zonder daarbij risico te lopen, en zelfs zonder het opgeven van eerder legaal bezit. De European Central Bank (ECB), het Federal Reserve System, de World Bank, het IMF, of ieder ander centrale bank systeem zijn organisaties waarbij een tussenpersoon die niets produceert (en niet de echte crediteur is) op onnatuurlijke wijze tussenbeide komt met betrekking tot transacties tussen crediteuren en debiteuren. Zij kunnen simpelweg stellen dat betalingsbeloftes alleen goed zijn wanneer deze uitgegeven worden op hun papier of in hun systemen. Het woord “central” is de clue. Door een centrale bank te omgeven met satellietbanken - die in feite acteren als tussenpersoon - werpt de centrale bank de façade op dat legaal verdiende waarde en het risico daarvan op het spel zet.

    london-skyline

    De skyline van Londen

    De tussenpersonen (lees: commerciële banken) hebben in feite “geld geleend” van de centrale bank en dit geld is zogenaamd aan “risico” onderhevig als de obligatie niet kan worden terugbetaald. Maar dit is niet het werkelijke risico van het zogenaamde financiële systeem... Alles wat de banken doen is onze betalingsbeloftes uitgeven zonder noemenswaardige kosten. Daarbij brengen ze de schuldenaar rente in rekening, alsof eerder legaal verdiende waarde of risico van de bank op het spel staan. Dit geveinsde risico bestaat natuurlijk niet. De bank brengt simpelweg geld in omloop door het op de balans te zetten en in de computer in te voeren. Als die kosten terug zijn verdiend is er voor de bank geen verder risico meer. Dankzij dit systeem vermenigvuldigen ze hun onverdiende winst vele malen met de eerste terugbetaling van de schuld. Een schuld die vanaf het begin vele malen groter is dan de waarde van het onderliggende onderpand. Door het moedwillig misleiden, en afleiden (middels onnodig ingewikkeld vakjargon; obfuscatie) van het publiek denken de meeste mensen dat we geld van een bank lenen, U weet nu beter... Middels bijvoorbeeld een hypotheek verkrijgt een bank onder valse voorwendselen, het “recht” op een belangrijk deel van uw arbeid/productie, en indien nodig claimt men het onderpand (en nee Robin Fransen, niet aan de samenleving (“Je belooft dan aan de samenleving als geheel dat je een deel van je arbeid, een deel van je arbeidsinkomsten gebruikt om rente te betalen en de aflossing”). En dat gebeurt zonder dat de bank daar iets van eerder legaal bezit tegenover stelt. De bank creëert via elektronische invoer in het systeem een krediet extensie gebaseerd op uw handtekening (hypotheekakte) met het onderpand en uw kredietwaardigheid als zekerheid. Zoals gezegd stelt de bank daar niets tegenover. De bank is op de een of andere manier verstrekker geworden van onze onderlinge betalingsbeloftes (geld) van koper aan verkoper tegen verwaarloosbare kosten. Desalniettemin betaalt u per saldo over de hele looptijd van de hypotheek uw woning misschien wel twee tot drie keer, afhankelijk van de gemiddelde rentestand over de looptijd van de hypotheek. Er is echter wettelijk gezien geen schuld aan de bank, immers was het geld voorheen niet legaal in het bezit van de bank, en het is moreel verwerpelijk zoals Robin Fransman toegeeft in zijn column:

    “Je geeft één institutie het recht om claims op ons allemaal uit te geven, zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat. Het geeft een immense macht tot herverdeling, en die leg je dan op één centrale plek” - Robin Fransman

    Ter verduidelijking, de institutie is in dit geval het georganiseerde bancaire systeem. In dit verband wil ik ook verwijzen naar deze casus waarin dieper wordt ingegaan op de (on)wettige (non) contractuele en (im)morele aspecten. Met dank aan Paul van de Waarsenburg.

    Misdaden tegen de mensheid

    Gefalsificeerde leningen, tegen onrechtmatige rente Banken pretenderen dat ze ons geld lenen, maar komen slechts tussenbeide in zaken tussen burgers en bedrijven en publiceren onze betalingsbeloftes (geld) in hun computer systeem tegen verwaarloosbare kosten. De banken ons rente in rekening voor iedere keer dat ze dat doen, maar in realiteit zijn wij als burgers de scheppers van geld. De mensen die produceren, uitvinden, ontwikkelen, werken, enzovoort.

    “Het is een fundamenteel mensenrecht om betalingsbeloftes uit te geven vrij van extrinsieke manipulatie, wijzigingen, of exploitatie van die beloftes, of de natuurlijk mogelijkheid om die beloftes na te komen.”

    Waarom zou een weldenkend volk (en haar gekozen overheid) rente betalen over haar eigen ruilmiddel, immers zijn wij het die waarde creëren en dus het ruilmiddel. Maar erger nog, het is diezelfde onrechtvaardige rente dat het criminele, en immorele geld systeem terminaal van karakter maakt, waarvan we de gevolgen overal om ons heen waarnemen. Ik beperk me hier even tot de economische gevolgen, om nog maar te zwijgen over secundaire ongewenste effecten voor het milieu, de samenleving en het welzijn van de mensen.
    • Ongelijkheid (een wiskundige zekerheid)
    • Prijs inflatie (voortdurend stijgende kosten van levensonderhoud)
    • Monetaire deflatie (chronisch gebrekkige geldcirculatie in economie/samenleving)
    • Onomkeerbare vermenigvuldiging van vervalste schuld door ongerechtvaardigde rente in terminale schulden
    • Bedrijven, overheden (landen), en private faillissementen
    • Privatiseringen
    • Bezuinigingen
    • Economische groei ten koste van alles
    • Hebzucht & Speculatie
    • Corruptie
    • Oorlog
    • Armoede
    • Misdaad
    • Extremisme
    • Desintegrerende sociale (infra) structuren
    • Werkeloosheid
    • Verhoogde werkdruk, stress, burn-out, depressie, zelfmoord
    • Kind verwaarlozing, kinderen niet opgevoed door ouders, maar door leraren en dagcentra die plotseling overal om ons heen verschenen
    • Exploitatie (elkaar exploiteren, alsof dat ons zou kunnen redden)
    • Vermogens verschuiving van de “many” tot de “few” die steeds meer van ons leven beheersen middels media, politiek, justitie, en zeer belangrijk "onderwijs", omdat onze enige kans is dat we het *allemaal* begrijpen. Waarom is een van de belangrijkste fundamenten van onze samenleving (geld) geen verplicht studie onderwerp op (basis)scholen?

    global-debt-total-The-Economist

    Wereldwijde schuldenlast (en rentelast) neemt alsmaar verder toe

    change-debt-gdp-ratios

    Toename in schulden sinds 2007

    Schuld is niet het probleem

    Waarom geld creatie als schuld? De twee voor de hand liggende alternatieven met betrekking tot de uitgifte van nieuw geld zijn: [1] Als overheidsbestedingen in de economie (geld wordt simpelweg gecreëerd door de overheid, vrij van schuld), of... [2] de uitgifte als schuld. Wat zijn de gevolgen of eventuele verschillen?

    De integriteit van de schuld

    Het belangrijkste verschil zit hem in het feit dat we bij schuldvrije overheidsbestedingen geen middel hebben om geld ook weer te onttrekken uit de circulatie (per afschrijving/consumptie onderpand), om zodoende een dynamische balans te garanderen tussen geld in omloop en datgene wat het geld representeert/dekking geeft. Bovendien is het onmogelijk om via overheidsbestedingen de hele breedte van de economie te bereiken op een eerlijke manier. us-debt-graph-2020Schuld is dus simpelweg het rekenkundige gereedschap benodigd om de 1:1:1 verhouding tussen de geld circulatie, de resterende schuld/verplichting en de resterende waarde van het gerelateerde onderpand te bewerkstelligen, hetgeen op zijn beurt onveranderde koopkracht garandeert van ons geld (geen inflatie, en geen deflatie). Niemand kan problemen hebben met het terugbetalen van een schuld aan de hand van afschrijving of consumptie van het onderpand. De echte crediteur (bijvoorbeeld de verkoper van een huis) wordt direct volledig betaald. Er wordt niemand onrecht aangedaan. Het is dus niet schuld wat het probleem is. Schuld stelt bijvoorbeeld een pas getrouwd stel in staat om een woning te kopen, terwijl ze daar de middelen nog niet meteen voor hebben. Het is schuld dat ons de mogelijkheid verschaft om geld weer te onttrekken vanuit de geld circulatie, teneinde een dynamische balans te behouden tussen de circulatie en datgene (resterende waarde onderpand) wat die circulatie vertegenwoordigt. Dit is de enige oplossing voor monetaire inflatie en deflatie*. De som van de schuld is nooit groter dan het geld in circulatie, en de integriteit van de schuld wordt gewaarborgd door een afbetalingsschema waarin de debiteur terugbetaald voor het gerelateerde onderpand aan de hand van consumptie of afschrijving. Martijn Jeroen van der Linden heeft volledig gelijk wanneer hij zegt dat we alleen een waardevaste munt kunnen realiseren zodra we inflatie en deflatie oplossen. Alleen met het in MPE omschreven process wordt die doelstelling gerealiseerd. *Inflatie en deflatie worden respectievelijk gedefinieerd als toename of afname van het geld in circulatie per datgene wat het vertegenwoordigt.

    Het probleem is Rente

    Het betalen van (gefalsificeerde) schuld in het huidige monetaire systeem veroorzaakt een onomkeerbare cyclus van voortdurend lenen tegen rente en daardoor onomkeerbare vermenigvuldiging van schulden. Tegenover iedere nieuwe schuld staat een verplichting om rente te betalen, terwijl alleen de hoofdsom van de schuld in circulatie wordt gebracht. Om een noodzakelijke vitale circulatie van geld in omloop te kunnen handhaven moet men opnieuw minstens zoveel lenen als men heeft betaald uit de oorspronkelijke omloop, terwijl de totale schuld onomkeerbaar blijft toenemen. Dit terminale proces veroorzaakt uiteindelijk onoplosbare schulden problematiek waarvan we het bewijs nu overal om ons heen zien. Het probleem is de onomkeerbare vermenigvuldiging van gefalsificeerde schuld door onrechtvaardige rente. Rente heeft een kritische fout, zolang rente wordt toegepast is het onmogelijk om de effecten te neutraliseren en de consequenties te stabiliseren, het proces is voortdurend, onomkeerbaar, en terminaal. “Anyone who believes that exponential growth can go on forever in a finite world is either a madman or an economist” Op de website www.perfecteconomy.com kun je nog steeds de spreadsheets downloaden die in 1983-84 zijn gemaakt op verzoek van de Reagan Administratie, waarvan de uitkomst was dat ons op krediet gebaseerde geldsysteem rond 2010 in de terminale fase zouden belanden. Waarvan akte!

    “Het is geen mysterie om het storingspatroon in onze pseudo “economie” te projecteren veroorzaakt door rente, als rente de schuld onomkeerbaar en voortdurend vermenigvuldigt in verhouding tot de gewenste geld circulatie, en steeds meer van iedere Euro gewijd wordt aan deze schulden, dan kan daardoor steeds minder van iedere Euro in circulatie aangewend worden voor de economie. Regulering kan dit terminale proces slechts vertragen.”

    In MPE worden noch productie noch consumptie belemmerd door het opleggen van extrinsieke kosten (rente). Van belang is dat we een valuta circulatie beschikbaar stellen voor de productie die geen belemmeringen, beperkingen, of andere onrechtvaardigheden oplegt. Productie en ondernemen worden volledig ondersteund door een liquide, waardevaste en efficiënte valuta.

    Monetaire inflatie en prijsinflatie verklaard

    Hedendaagse “economen” gebruiken de term "inflatie" om twee heel verschillende dingen uit te drukken, alsof prijsinflatie een gevolg zou zijn van monetaire inflatie. In de pseudo-wetenschap die men ten onrechte economie noemt is er geen formele stelling en/of bewijs dat in een geldsysteem onderhevig aan rente [1] monetaire inflatie daadwerkelijk optreedt en dat [2] monetaire inflatie de prijsinflatie veroorzaakt. money-printing-press1Integendeel, de enige manier om monetaire inflatie te produceren is wanneer we meer lenen dan de waarde die het onderpand vertegenwoordigt, of dat we minder terugbetalen dan de verplichting. Het eerste is niet toegestaan en het tweede is rekenkundig onmogelijk, omdat we naast de hoofdsom ook de rente moeten betalen uit een circulatie die slechts bestaat uit resterende hoofdsommen. Faillissementen zijn hierin meegerekend en het verder inflateren van de geldhoeveelheid in circulatie werkt slechts tijdelijk en de effecten hiervan zijn te verwaarlozen. Dus in plaats van de gevreesde monetaire inflatie, lijden we aan een chronisch deflaterende circulatie. En om deze reden alleen kan monetaire inflatie dus nooit de reden zijn van prijs inflatie. Derhalve is het onmogelijk dat er een correlatie is tussen monetaire inflatie en prijsinflatie. Prijsinflatie is niettemin aanwezig in het huidige systeem. Op zoek naar de oorzaak komen we al snel bij de boosdoener, de enige component die toegevoegd is aan onze valuta, namelijk rente. Dat komt omdat de rente permanent en onomkeerbaar de schulden laat toenemen in verhouding tot de hoeveelheid geld in circulatie. De steeds stijgende kosten van deze vermenigvuldigende schulden komen te rusten op onze industrie en samenleving, wat alsmaar stijgende kosten van levensonderhoud (prijsinflatie) tot gevolg heeft. Prijsinflatie wordt veroorzaakt door rente, en de enige manier om prijsinflatie (los van tijdelijke vraag en aanbod situaties) te voorkomen is door het elimineren van deze rente. De meeste “economen” pleiten dus voor een systeem dat de diefstal op ons maximaliseert door de façade dat prijsinflatie wordt gecontroleerd door rente, terwijl het juist die rente is die de solvabiliteit steeds verder onder druk zet.

    Vier cruciale vragen aan de Nederlandse Bank

    Omdat geldcreatie begon bij centrale banken, en omdat alles draait om financiële stabiliteit (zoals op de site van De Nederlandsche Bank en andere centrale banken staat vermeld), hebben we in dit verband DNB verzocht antwoorden te geven op onderstaande vragen, waarvan we tot op heden slechts een bevestiging van ontvangst hebben, maar geen antwoorden. Ik nodig iedereen, en met name Robin Fransman, uit om hier invulling aan te geven.
    1. Hoe is het mogelijk om een vitale geldcirculatie te onderhouden zonder het opbouwen van onoplosbare schulden?
    2. Wat is de claim van de bank dat er een schuld bestaat aan de bank?
    3. Wat is de claim op rente wanneer de bank slechts de marginale kosten absorbeert van het publiceren van onze onderlinge betalingsbeloftes aan elkaar?
    4. Op basis van welke wettige (contractuele) overweging claimt de bank dat het eerder bezit opgeeft wanneer geldcreatie plaatsvindt?

    Van geprivatiseerd “geld” naar Publiek geld

    Een volledig monetair model, en een verantwoorde implementatie van een publieke (non-profit) boekhoudkundige monetaire infrastructuur Wat is “Mathematically Perfected Economy™”? (Vrij vertaald: Wiskundig Geperfectioneerde Economie.) Wiskundig Geperfectioneerde Economie is een valuta (ons geld) die niet onderworpen is aan rente, bestaande uit schuldfinancieringen voor alle personen en toegestane ondernemingen, betaald door elke debiteur zoals ze verbruiken van de aan de schuld gerelateerde onderpanden. Mike Montagne is de grondlegger van dit alternatieve rentevrij geldsysteem, waarover hij het een en ander gepubliceerd heeft op www.perfecteconomy.com. Er is in dit systeem geen inflatie of deflatie, omdat het geld in omloop altijd nagenoeg gelijk is aan de resterende waarde van de bestaande productie over dat deel van de economie dat wordt ondersteund door de circulatie van ons geld. money-creation-teaserDe hoeveelheid geld is in dit systeem altijd consistent in kwantiteit met de resterende waarde van de onderpanden die bestaan, en waarvoor de valuta in circulatie was gebracht. Hierdoor verkrijgt de valuta zijn gelijkblijvende koopkracht. Het (resterende) geld in omloop is altijd voldoende om de schuld af te betalen. Verdere productie wordt dus niet belemmerd door een gebrekkige geld circulatie (zoals nu het geval is er meer moet worden terugbetaald dan er in de circulatie aanwezig is door de factor rente). In Wiskundig Geperfectioneerde Economie worden schulden ten opzichte van de resterende waarde van de onderpanden niet groter, omdat de rentelast niet mee weegt. Om schuld te kunnen betalen in het huidige monetaire systeem (schuld = hoofdsom + rente), die dus groter is dan de resterende circulatie, wordt een onomkeerbare cyclus van voortdurend lenen tegen rente en daardoor onomkeerbare vermenigvuldiging van schulden in gang gezet. Om een vitale circulatie van geld in omloop te kunnen handhaven moet men dus minstens opnieuw zoveel lenen als men heeft betaald uit de oorspronkelijke omloop. Dit terminale proces veroorzaakt uiteindelijk onoplosbare schuldenproblematiek waarvan we het bewijs nu overal om ons heen zien. In MPE worden noch productie noch consumptie belemmerd door het opleggen van extra kosten (rente). Van belang is dat we een valuta circulatie beschikbaar stellen voor de productie die geen belemmeringen, beperkingen, of andere onrechtvaardigheden oplegt. Productie en ondernemen worden volledig ondersteund door een liquide, waardevaste, en efficiënte valuta.

    "MPE is niet meer dan een enkelvoudige recept, voor het elimineren van onrechtvaardige interventie."

    MPE financiert een woning met een marktwaarde van €100.000 en een levensduur van 100 jaar tegen €1.000 aflossing per jaar, oftewel €83,33 per maand. Na 100 jaar is de woning afgeschreven en de geleende som van €100.000 volledig terugbetaald. De geleende €100.000 is nu volledig uit circulatie genomen, en is het eigendom van niemand meer. MPE kort samengevat: Geen private (geld scheppende) banken meer, maar een landelijke nutsinstelling/accountants kantoor als Gemeenschappelijk Monetaire Infrastructuur (non-profit). Niet anders dan wat banken nu gebruiken. Als het aan mij ligt nemen we de bestaande infrastructuur zelfs over (we hebben die immers zelf betaald). In deze omgeving wordt het MPE money management* geïmplementeerd en toegepast. Alles wordt daar onder voorwaarde van uiterste privacy bijgehouden. Je salaris komt binnen, betalingen worden gedaan, kredietwaardigheid gecontroleerd in geval van aanvraag financiering, etc. *De rekenkundige/boekhoudkundige relatie van 1:1:1 tussen [a] Geld in omloop (Circulatie), [b] (Rest) Waarde Vertegenwoordigt Eigendom, en [c] Resterende Aflossings Verplichting. Hoe we de valuta noemen is niet relevant voor de integriteit. We kunnen met de naam Euro doorgaan en implementatie op Europees niveau. De kosten van implementatie zijn te verwaarlozen. Er verandert praktisch gezien niet veel ten opzichte van het huidige systeem. Je hebt nog steeds je bankrekeningen met je geld daarop, maar we zijn ongeveer twaalf keer meer liquide (meer koopkracht, en het behoud daarvan). Door de voorwaarden en de uitvoering op te nemen in onze grondwet voorkom je dat de politiek zichzelf afwijkend gaat gedragen ten opzichte van datgene dat we afgesproken hebben. Overheid kan voor controle en uitvoering zorg dragen. Ter naleving is er het (open source) amendment (Absolute Consensual Representation) kortweg ACR (www.perfectedeconomy.org). Dit zou men moeten opnemen (per democratisch besluit, geheel, of aangepast) in de grondwet. Een voorbeeld: We hebben de volgende gegevens en ik neem daarbij een loonbedrijf (kredietwaardig) als voorbeeld die de aanschaf van een machine wil financieren. De op dat moment geldende vrije marktprijs van een machine inclusief een service contract en garantie. €100.000. De financieringsbehoefte voor aan te schaffen machine is dus €100.000. De gemiddelde levensduur van de machine is voor dit voorbeeld bekend of kan redelijkerwijs ingeschat worden. Laten we zeggen tien jaar. We hanteren een 1:1:1 ratio tussen a) geldcirculatie, b) vertegenwoordigd eigendom van de (rest)waarde), en c) (resterende) Aflossings verplichting/afschrijving (Nieuwe) Geld Circulatie a.) De €100.000 die in circulatie worden gebracht met de machine en de kredietwaardigheid van de koper (lener) als onderpand. De verkoper wordt meteen volledig betaald. (Resterende) Waarde onderpand b) Dit is de €100.000 aan waarde vertegenwoordigd door eigendom met lineaire afschrijving over 10 jaar. (Resterende) Aflossingsverplichting per afschrijving/consumptie c) €100.000 betekent een aflossing €10.000 per jaar over de levensduur van de machine van 10 jaar. Totaal terugbetaald na 10 jaar: €100.000. In de praktijk gebruiken we een de-escalerende/non lineaire afschrijving, waarbij de afgeschreven bedragen van hoog naar steeds lager gaan. Zo zijn er nog een aantal methodes om de realiteit zo dicht mogelijk te benaderen. Je ziet dat we hier de levens cyclus van geld hebben voorgesteld zonder rente, met geld als meeteenheid en verschaffer van liquiditeit voor de handel gedekt en waarde gegeven door onderpand, en kredietwaardigheid ondernemer. Een kredietwaardigheid die hij niet wil verliezen!

    De concrete voordelen

    Geen monetaire inflatie of deflatie, geen mogelijkheid tot systematische manipulatie van ons geld en eigendommen, en geen onoplosbare schuldenbergen die zichzelf (exponentieel) blijven vermenigvuldigen door rente. Vennootschapsbelasting kan worden afgeschaft, overheden financieren op dezelfde wijze, en gebruikers van een door de overheid gefinancierde structuur/dienst betalen aan de hand van afschrijving/consumptie, voor pensioenvoorzieningen kunnen we besluiten om een bepaald percentage van het verdiende geld verplicht te reserveren (behoud van koopkracht is immers gewaarborgd), aandelenmarkten (centers van exploitatie) worden overbodig gemaakt, immers is privaat kapitaal niet langer noodzakelijk ter financiering (wie wil concurreren tegen 0% rente?), meer besteedbaar inkomen, behoud van koopkracht.

    Implementatie

    Implementatie is relatief simpel, en zoals gezegd in verhouding tegen geringe kosten. Hoe? Om de bestaande gefalsificeerde schuld op te lossen aan de ondemocratische en onrechtmatige (centrale) banken schrijven we op een stuk papier het volgende: WILL PAY TO THE BEARER UPON DEMAND, INFINITY. Ons soortgelijke onherstelbare betalingsbewijs. Aanvaard het, of we zien je in de rechtbank, waar we de volgende argumenten zullen aanvoeren:
    1. Dat geen enkele private entiteit en/of andere entiteiten, of personen het recht heeft om claims uit te geven op de samenleving, en dat die claims onmogelijk zijn om terug te betalen,
    2. Dat een dergelijk optreden ons het recht geeft een soortgelijke claim te verstrekken,
    3. Dat er geen wettelijke grond is voor de vermeende schulden,
    4. En bovenal, dat het onmogelijk is een vitale geldcirculatie te onderhouden zonder het opbouwen van onoplosbare schulden problematiek door de opgelegde kunstmatige omstandigheden.

    will-pay-bearer-on-demand

    We verrekenen alle betaalde rente tegen nog uitstaande schulden. Hierdoor zijn meteen veel mensen schuldenvrij. We herfinancieren alles onder de MPE voorwaarden zonder rente. Dit vormt de basis voor een houdbare economie en niet de pseudo vrije markt die men nu economie noemt! Lees ook: If I Were a President, How to Arrest Monetarey Collapse in a Day

    Conclusie

    Het betekent niets om monetaire hervormingen voor te stellen die geen oplossing bieden tegen inflatie, deflatie, de dispositie van het ruilmiddel, en onomkeerbare vermenigvuldiging van gefalsificeerde schuld door onrechtmatige rente in terminale schuld. Er is maar één integrale oplossing voor [1] inflatie en deflatie, [2] systematische manipulatie van de kosten of waarde van geld en eigendommen en [3] permanent, onomkeerbare, en onontkoombare vermenigvuldiging van schuld in verhouding tot de noodzakelijke vitale geld circulatie. De enige reden waarom je deze oplossing niet ziet is omdat de zogenaamde vertegenwoordigers dezelfde mensen zijn die het meest toegewijd zijn aan onze exploitatie. Dit artikel werd ingezonden door Jacob Schot

  • Documentaire: The Money Masters

    Via twitter kwamen we een link naar de documentaire The Money Masters uit 1996 tegen. In deze documentaire van 3,5 uur vertelt Bill Still over de geschiedenis en de evolutie van ons geldsysteem. De video is Engelstalig, maar er is ook een Nederlandstalige ondertiteling aanwezig. Klik daarvoor op de betreffende knop links naast de instellingen. De documentaire heeft op IMBD een beoordeling van gemiddeld 8,6 uit 10 en is absoluut een aanrader. We konden deze video niet terugvinden in ons archief en daarom brengen we hem bijna twintig jaar naar dato graag nog eens onder de aandacht!

    The Money Masters (1996)

  • 24 karaat over geldcreatie: “Koop goud als motie van wantrouwen”

    Marketupdate sprak met gastcolumnist 24 karaat over een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt: geldcreatie. De financiële crisis duurt nu al zeven jaar en vooralsnog lijkt er geen sprake te zijn van een krachtig economisch herstel. Na al die jaren van kwakkelen, lage rente en vrijwel geen economische groei vraagt men zich af in hoeverre de problemen toegeschreven kunnen worden aan ons geldsysteem.

    Wordt het tijd om de geldcreatie in handen te brengen van de overheid? Of de centrale bank? Of de vrije markt? En wat kunnen we zeggen van de relatie tussen de bank en haar klanten? Is het tijd voor grote veranderingen in ons geldsysteem?

    MU: De regering van IJsland denkt na om het geldsysteem radicaal om te gooien. De kredietcreatie, een taak die op dit moment vervuld wordt door banken, zou overgebracht moeten worden naar de centrale bank. De geldcreatie kan beter gereguleerd worden wanneer die in handen komt van centrale banken, dat denken althans de voorstanders van dit initiatief. Ze zijn van mening dat economische bubbels veroorzaakt zijn door commerciële banken die teveel kredieten verstrekken. Hoe denk jij hier over?

    24 karaat: "Totale onzin. De centrale bank, als staatsinstelling, is nog véél onverantwoordelijker dan commerciële banken. Greenspan was 's werelds grootste wanbeheerder met z'n gratis geld politiek. Japan & ECB volgen in zijn voetsporen.

    Het is de FED, die onder politieke druk, gratis geld ter beschikking stelt. Ieder goed beheerder laat falen wie moet falen. Gebeurt dus niet."

    In ons huidige financiële systeem reguleren centrale banken de geldhoeveelheid aan de hand van de rente. Hoe effectief is dit instrument?

    "Nu is het rente-instrument totaal obsoleet. Negatieve rente is een belasting op (ontwaardend) geld ! De rentemarkt droogt steeds verder op (niet liquide meer). Lage (lagere) en hoge (hogere) rentes hebben beide een uitgesproken economisch-negatief effect (dalende geld omloopsnelheid)."

    Zou je kort kunnen uitleggen hoe zowel een lagere als een hogere rente zorgen voor een daling van de omloopsnelheid?

    "Zero & negatieve rente levert geen enkel positief economisch effect meer op. We zitten in een deflatiespiraal (stagflatie). Het consumentenvertrouwen is hopeloos zoek geraakt. Omdat de systemische schuldcrisis in een catch-22 toestand zit. We hebben ons laten kapot stimuleren. Zoals een zware drugverslaafde ook niet meer reageert op meer of minder drugs (rente). Stagflatie = monetaire inflatie + economische stagnering. Dat is de ergste catch-22 toestand die er maar kan bestaan. Ik ga steeds minder kopen bij dalende prijzen."

    gold_dollars-

    Sommigen pleiten voor een geldsysteem waarin de geldcreatie in handen komt van de overheid, denk aan het Burgerinitiatief Ons Geld. Ze vinden dat geldcreatie zo belangrijk is dat het beter in handen van de overheid kan worden gebracht. Wat is jouw mening hierover?

    "Zolang de beheerders van het huidige systeem iedereen hun verantwoordelijkheden blijven ontnemen verandert er niets aan de voortschrijdende malaise. Het devies van de beheerders zou moeten zijn: Laat de onverantwoordelijke falen! De zogenaamde *overheid* is de politieke beheerder van het systeem >>> schuld gedreven politieke economie. De burger kan (of wil) zijn politieke beheerders ook niet disciplineren."

    Banken zijn geld scheppende instellingen en verdienen daar geld aan in de vorm van rente. Je zou kunnen zeggen dat banken en publieke functie vervullen met kredietverlening. Volgens sommigen is het daarom niet eerlijk dat banken rente ontvangen over geld dat ze 'uit het niets' creëren. Wat is jouw mening hier over?

    "De banken (het banksysteem) van vandaag doet niet meer aan relatie-bankieren. Het banksysteem is nu een *trading-machine* geworden. Vandaar de exuberante groei van de financiële industrie versus de fysieke economie."

    centralbankers

    Wat zouden we volgens jou kunnen doen om geldsysteem te verbeteren? Volstaan een paar kleine aanpassingen aan het huidige systeem of moeten we radicaal anders over geld nadenken?

    "Bij mijn weten hebben alle geldsystemen in de geschiedenis uiteindelijk gefaald om dan vervangen te worden door een ander, en even slecht beheerd, systeem.

    De burger en z'n beheerders zijn en blijven steeds onverantwoordelijk en ongedisciplineerd, ongeacht welk systeem. Probeer je als burger naar best vermogen te verdedigen tegen de georganiseerde (onvermijdelijke) ontwaarding van je verdiensten. Zoek de - Store of Wealth - die het best bij je past...

    Ik ga er van uit dat de lezer het fundamenteel verschil tussen relatie-bankieren en trading-bankieren kent. De burger heeft nu een (crescendo) relatie-probleem met z'n bankier (het banksysteem). Vandaag spelen bankiers & politici mooi (trading)weer met uw en mijn spaarpot. De burger krijgt daar voorlopig z'n hoofd niet rond. Hij/zij mankeren systeem-inzicht. Men weet zich er in toenemende mate geen raad mee..."

    Zou je dit verder kunnen toelichten? Ik bedoel dat vooral over de relatie tussen de burger en de bank...

    "Relatie bankieren betekent dat de bank de rol speelt van makelaar (broker) tussen kredietverschaffer en kredietnemer. Hoofdzakelijk een vertrouwensrelatie. De bankklant begrijpt totaal niets meer van z'n trading-bank. Hij/zij heeft er dus ook geen relatie meer mee. De vermogens hoppen van de ene tradingbank naar de andere om het jaarlijks benchmark rendement maar  te kunnen kloppen. Quid de risk/reward factor.

    Voor de modale burger is een bank nu een automaten hall (of internetlink) waar hij z'n behoefte doet. Gedaan met vertrouwelijk (degelijk) belegging/investering advies.

    Uw bank verkoopt nog enkel verpakte trades (fondsen) en liegt daarbij als een tandentrekker zonder enige waarborg. Het is de staat die alle waarborg bedrieglijk voorspiegelt. De bankklant is een melkkoe verworden. Het banksysteem ligt in bed met de politieke beheerders waarbij ze hun gangen kunnen gaan. 'Too big to fail' en daarom vrijgesteld van enig toezicht (Baselnormen zijn enkel pro forma). Hoe is het mogelijk dat de spaarder een negatieve rente blijft aanvaarden...!?"

    We werken naar een conclusie toe dat de mensheid onvoldoende discipline kan opbrengen en dat een perfect functionerend geldsysteem daarom een utopie is. We moeten het geldsysteem proberen te accepteren zoals het is en het geld gebruiken daar waar het voor bedoeld is (economische transacties). Onze spaarpot moeten we beschermen tegen het wanbeheer van valuta door centrale banken, banken en overheden. En dan kom je uit op een 'store of value' buiten het financiële systeem, namelijk goud. Heb ik dat goed samengevat?

    "Uw fysiek goud-bezit moet recht evenredig zijn met uw algemeen vertrouwen in de systeem-beheerders. Goud is en blijft een motie van wantrouwen.

    De burger heeft een probleem met het exact evalueren van de systeembeheerders. Hoe moet je uw vertrouwen/wantrouwen eigenlijk afwegen...?

    Daarvoor dienen al die lange termijn grafieken die steeds extremer (parabolisch) evolueren. De burger kent, noch begrijpt, die grafieken niet. Hij kan deze niet plaatsen...niet koppelen aan z'n ultra-kleine leefwereld. De biljoenen cijfers spreken z'n verbeelding niet aan...de burger kan daar geen conclusies voor de toekomst uit trekken."