Marketupdate

Tag: japan

  • Japan heeft weer meeste Amerikaanse staatsobligaties

    Japan heeft voor het eerst sinds het uitbreken van de financiële crisis China ingehaald als grootste buitenlandse bezitter van Amerikaanse staatsobligaties. Uit de nieuwste TIC-data van de Amerikaanse centrale bank blijkt dat zowel Japan als China in de maand februari Amerikaanse staatsobligaties verkochten, maar dat China er veel meer van de hand deed dan Japan.

    Op dit moment heeft Japan iets meer dan $1.224 miljard op de balans staan, terwijl China iets minder dan $1.224 miljard heeft liggen. Voor Japan is dat een reductie van $14,2 miljard ten opzichte van een maand eerder, voor China gaat het om een vermindering van $15,4 miljard.

    China liet eind 2013 weten dat ze haar valutareserves niet verder wilde uitbreiden. Rond die tijd bereikte haar portefeuille aan Amerikaanse Treasuries een recordomvang van $1.316 miljard. Sinds december 2012, toen de nieuwe Japanse regering onder leiding van Shinzo Abe het monetaire beleid volledig omgooide, heeft Japan haar positie in Amerikaanse staatsobligaties met $113,2 miljard weten uit te breiden. Door de goedkopere yen kreeg de Ter vergelijking: China heeft sindsdien netto slechts $3,3 miljard aan haar Treasuries aan haar reserve toegevoegd.

    Samen bezitten deze twee landen ongeveer 40% van alle Amerikaanse staatsobligaties die in handen zijn van het buitenland. Het bijgevoegde taartdiagram laat zien welke landen de meeste Amerikaanse staatsobligaties aanhouden.

    obligaties-buitenland

    Buitenlandse posities in Amerikaanse staatsobligaties

  • Succes Abenomics blijft onzeker

    abenomicsOok Europa is gezwicht en heeft zijn eigen programma voor Quantitative Easing (QE). De ECB gaat maandelijks voor een bedrag van € 60 miljard schatkistpapier en ander schuldpapier opkopen. In totaal heeft de centrale bank € 1,2 biljoen euro uitgetrokken om het Japanse scenario te voorkomen. Dat land kampt grosso modo al 20 jaar met deflatie met alle negatieve gevolgen van dien.

    Het land van de Rijzende Zon heeft ook zijn eigen QE programma, dat alweer bijna twee jaar loopt en dat voorlopig tot in 2016 doorloopt. Na een spetterend begin lijkt het erop, dat het herstelprogramma – Abenomics genaamd – begint te verzanden. In razend tempo verloor de yen aan waarde ten opzichte van bijvoorbeeld de dollar en de euro. Een zwakke yen moest de inflatie opstoken en tegelijkertijd de exportpositie verbeteren. De eerste tegenslag viel al in het tweede kwartaal van 2014 te noteren. De regering Abe verhoogde de btw van 5% naar 8% met desastreuze gevolgen. Japan moest deze beslissing bekopen met twee kwartalen van negatieve groei! De Japanse consument zag zijn toch al geringe koopkracht nog verder aangetast en hield de hand nog steviger op de knip dan voorheen.

    usd-jpy-wisselkoers

    Yen heeft veel terrein verloren op de US dollar

    Abenomics

    Premier Abe, die glansrijk een tussentijdse verkiezing won, was echter van mening, dat de terugslag tijdelijk zou zijn. Een winstgevender bedrijfsleven zou immers een deel van die winst omzetten in klinkende munt voor de werknemers. In het vierde kwartaal moest daar het eerste bewijs van te zien zijn. En inderdaad, in het laatste kwartaal van 2014 keerde de groei terug. Het werd echter geen stevige 2,2%, maar een minder overtuigende 1,5%. Nog steeds staan veel verkeerslichten op rood. De eerste tegenvaller is, dat bedrijven in het vierde kwartaal hun voorraden niet opbouwden met 0,7%, maar met hetzelfde percentage afbouwden. De tweede tegenvaller is zwaarwichtiger van aard. Voor het derde kwartaal op rij deden de bedrijfsinvesteringen met een krimp van 0,3% een stap terug. Gerekend was op een stap vooruit met 0,4%. Het zijn vooral de bedrijven op de binnenlandse markt, die niet willen investeren. Zij ondervinden heel veel last van zwakke yen, die alles zoveel duurder maakt voor de consument. Het was echter wel diezelfde consument die voor de verassing en de opluchting zorgde. Zijn bestedingen groeide met maar liefst 2% in plaats van 1,1% waar eerder rekening mee werd gehouden. Heeft Japan nu het lek boven en is de groei terug? Het is veel te vroeg om te juichen en om de vlag uit te steken. Het herstel is niet breed gedragen en beperkt zich vooral tot de export sector. Dat is het domein van de grote corporates. Die lieten over het vierde kwartaal mooie cijfers zien met een gemiddelde winststijging van 14% en een omzetstijging van 5%. Ondertussen is de Nikkei 225 sinds het begin van het QE programma met meer dan 50 procent gestegen. Betekent zulks, dat ook de gemiddelde salary man profiteert van de sterke opleving in de exportsector en op de financiële markten? Geenzins, de reële lonen zijn in 2014 zelfs licht gedaald. Ook in de exportsector blijven de bedrijven op hun kisten met geld zitten. Ze wantrouwen nog steeds de effectiviteit van het bedrijf. En zo kan het gebeuren, dat nu slechts 7% van de Japanse bevolking verwacht, dat het daadwerkelijk beter zal gaan.

    nikkei225

    Nikkei is met meer dan 50% gestegen

    En de grootste uitdaging wacht de regering Abe nog. De derde pijler van zijn beleid is de herstructurering van het Japanse economische model. Nog voordat er duidelijkheid komt over de aanpak van de herstructureringen, hebben de belangengroeperingen al de nodige schoten voor de boeg gegeven. Bij regionale verkiezingen zijn kandidaten, die de steun van premier Abe genoten, naar huis gestuurd! Het is de vraag of premier Abe dit verzet kan breken door nog meer geld te gaan bijdrukken, zoals centrale bankier Kuroda zou graag zou doen! Cor Wijtvliet Cor WijtvlietOver Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Zwakke yen helpt Japan Inc.

    Bijna een jaar geleden introduceerde de nieuwe premier van Japan, Shinzo Abe, zijn nieuwe economische politiek, bekend onder de naam Abenomics. Onderdeel van Abenomics was een monetair en fiscaal verruimingsbeleid bedoeld om de inflatie op te jagen door de yen systematisch te gaan verzakken. Dat had ook als neveneffect, dat de exportpositie van veel Japanse bedrijven sterk zou gaan verbeteren.

    Dat laatste spreekt in ieder geval uit de resultaten van veel grote Japanse bedrijven over het eerste halfjaar van 2014. Toyota Motor heeft de buitenwacht al laten weten dat zijn winst over heel 2014 met 12% zal gaan stijgen en zal uitkomen op een bedrag van ¥2 biljoen ($17 miljard). De uiteindelijke winst kan wel eens veel hoger gaan uitvallen, omdat Toyota uitgaat van een wisselkoers van ¥105 in de dollar, terwijl er op dit moment meer dan ¥116 in de dollar gaan. Hoewel een groot deel van de productie van Toyota niet meer in eigen land plaats vindt, zijn de voordelen van een zwakke yen ten opzichte van de dollar nog steeds niet te versmaden. Elke ¥1 verzwakking ten opzichte van de dollar in de wisselkoers levert voor Toyota een impuls voor het operationeel resultaat van 2%.

    jpy-usd

    Japanse yen is dit jaar met 20% in waarde gezakt ten opzichte van de dollar

    Zwakke yen stuwt export

    Toyota is uiteraard niet het enige bedrijf dat blij is met een zwakke yen. Veel grote Japanse bedrijven in de exportsector hebben profijt van de zwakke yen. De winst is groot wanneer de opbrengst van hun in dollars uitgedrukte exporten in yens worden omgezet. Winsten van dochters in het buitenland stijgen als ze in yens worden omgezet. Volgen analisten kan de yen nog wel verder verzwakken tot ¥130 of misschien wel ¥140 tegenover de dollar, voordat de voordelen van de zwakke yen wegvallen tegen de nadelen van de stijgende kosten die een zwakkere munt met zich meebrengt. Maar niet alle bedrijven hebben profijt van een zwakke yen. Vooral niet-beursgenoteerde bedrijven hebben er ronduit last van. Een verzwakking van de wisselkoers van ¥105 naar ¥115 levert de internationale corporates een extra plus op van ¥1,9 biljoen, maar de niet-genoteerde bedrijven een min van in totaal ¥1,3 biljoen. De zwaarste klappen krijgen de kleinste bedrijven, die de minste mogelijkheden hebben om de snel stijgende kosten te compenseren. Een enkel grote corporate zucht ook onder de zwakke Yen. Het meest aansprekende voorbeeld is misschien wel Sony, dat 75% van zijn spulletjes exporteert. Het vervelende voor Sony is, dat het heel veel van zijn componenten uit het buitenland betrekt en betaalt in dollars.

    japan-car-factory

    Japanse maakindustrie profiteert van zwakke yen

    japanese-growthBinnenlandse bestedingen blijven achter

    Het meeste leed wordt echter geleden door bedrijven die voor de Japanse binnenlandse consumentenmarkt werken. Die zien met groeiende zorg hoe de consument steeds meer moeite krijgt om de gestegen prijzen te betalen. De verhoging van de BTW van 5% naar 8% was voor veel consumenten, maar ook bedrijven de doodsteek. Consumenten werden bijna schrikachtig om de portemonnee te trekken. Deze bedrijven is er daarom alles aan gelegen, dat de yen stabiliseert. Gebeurt dat niet, dan zullen sommige bedrijven de prijzen moeten verhogen ter compensatie voor de zwakke yen en de steeds duurder wordende grondstoffen. Maar daarmee raken ze feitelijk nog verder van huis. Een gedeeltelijke oplossing zou kunnen zijn, dat bedrijven die volop profiteren van de zwakke yen, hun personeel eindelijk eens beter gaan betalen. Dat gebeurt echter maar mondjesmaat. Dat is zeker voor Shinzo Abe een streep door de rekening. In zijn strategie voor herstel van de Japanse economie speelt een stijgende koopkracht een belangrijke rol. Bedrijven voelen er vooralsnog weinig voor om hem te volgen. Lees ook:  Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Nikkei 225 nog steeds goedkoop in goud

    De Japanse Nikkei index bereikte deze week het hoogste niveau in zeven jaar. Sinds de aankondiging van de Japanse centrale bank dat er nog wat meer monetaire stimulering bij komt heeft de beurs werkelijk vleugels gekregen. Stond de index een maand geleden nog op iets meer dan 14.500 punten, afgelopen vrijdag sloot de index van 225 grote Japanse bedrijven net onder de 17.500. Dat is een winst van meer dan 20%!

    Maar hoe moeten we de spectaculaire rally van de afgelopen maand plaatsen? De waarde van Japanse yen ging toch ook onderuit? De Japanse munt verzwakte in dezelfde periode met 9,5% tegenover de dollar, wat betekent dat er van dat rendement nog maar de helft overblijft voor beleggers die hun winst meten in Amerikaanse dollars. Ongeveer de helft van de koersstijging is dus te verklaren door het verzwakken van de yen.

    Nikkei versus goud

    Vergelijken we het 7-jaars record van de Nikkei met de ontwikkeling van de goudprijs, dan zien we dat de beurs in Japan de laatste jaren wat is achtergebleven bij goud. Tussen 2009 en 2013 ging de Japanse aandelenmarkt nergens heen, terwijl de goudprijs in yen bijna verdubbelde. In termen van goud is de Nikkei nog steeds relatief gunstig geprijsd, zoals ook de tweede grafiek goed laat zien. Op het hoogtepunt was de Japanse beurs in punten vergelijkbaar met als 0,7 troy ounce goud in Japanse yen. Met de rally van de laatste maand inbegrepen staat de beurs niet veel hoger dan 0,1 troy ounce goud.

    nikkei-and-goldprice-2014

    Nikkei 225 en de goudprijs in yen

    nikkei-in-gold-2014

    Nikkei 225 in troy ounce goud

  • Japan verrast met nog groter stimuleringsprogramma

    Twee dagen nadat de Federal Reserve bekendmaakte te stoppen met monetaire verruiming verrast de Bank of Japan de financiële markten met een uitbreiding van haar stimuleringsprogramma. De centrale bank gaat op jaarbasis ¥60 tot ¥70 biljoen extra schuldpapier uit de markt halen, bovenop het bestaande stimuleringsprogramma. Dat is omgerekend een bedrag van €430 tot €500 miljard op jaarbasis aan extra QE.

    De uitbreiding van het stimuleringsprogramma werd met een nipte meerderheid van 5 voor en 4 tegen aangenomen door de het bestuur van de Bank of Japan. Ook veel beleggers werden verrast door de maatregelen, die de inflatie moet aanzwengelen tot 2%. De inflatie daalde onlangs nog naar het laagste niveau in zes maanden, als gevolg van de dalende olieprijs.

    QE in hogere versnelling

    De Bank of Japan gaat verder dan alle andere centrale banken, want naast langlopend schuldpapier koopt ze ook exchange traded funds (ETF's) en deelnemingen in vastgoedbeleggingen. De inmenging van de centrale bank op de financiële markten zal een prijsopdrijvend effect hebben, terwijl tegelijkertijd de rente verder omlaag gedrukt wordt. Het doel van al die monetaire verruiming is het aanjagen van de inflatie, die al tijden beneden het door de Bank of Japan gewenste niveau ligt. Door schuldpapier over te plaatsen van bankbalansen naar de centrale bank hoopt men de kredietverlening aan burgers en bedrijven weer op gang te brengen. Het valt te bezien of dat nog veel effect zal sorteren, aangezien de rente in Japan al heel lang extreem laag is.

    Zwakke yen

    Junko Nishioka, econoom van RBS Securities in Japan, verklaarde tegenover de Telegraph dat de extra monetaire stimulering op indirecte wijze kan bijdragen aan een hogere inflatie, bijvoorbeeld door een wisselkoerseffect. De waarde van de yen zal dalen, waardoor de prijzen van importgoederen stijgen. Dat wakkert de inflatie aan. De yen zakte door de aankondiging van de Bank of Japan naar het laagste niveau in zeven jaar tijd. De wisselkoers staat op het moment van schrijven op 111,56 yen tegenover de dollar, een daling van 2% ten opzichte van een dag eerder. Op de Nikkei werd de uitbreiding van het Japanse QE programma met gejuich ontvangen, want de beurs steeg met 4,83% naar 16.413 punten. Ook dat is het hoogste niveau in zeven jaar tijd.

    nikkei-record-qe

    Nikkei naar hoogste niveau sinds oktober 2007

  • Bank of Japan zet QE in hogere versnelling

    De centrale bank van Japan zet de spreekwoordelijke geldpers in een hogere versnelling, zo schrijft het Russische persbureau RIA Novosti. Het bedrag waarvoor de Bank of Japan schuldpapier uit de markt haalt zal jaarlijks verhoogd worden met 60 tot 70 biljoen yen, omgerekend $550 tot $645 miljard per jaar. De centrale bank kocht op jaarbasis al ¥50 biljoen aan staatsobligaties, ¥30 miljard aan hypotheekschulden en ¥1 biljoen aan exchange traded funds (ETF’s).

    De uitbreiding van het stimuleringsprogramma met nog eens ¥60 tot ¥70 biljoen moet de Japanse economie een impuls geven. De rente in Japan is al uitzonderlijk laag, maar de consumentenbestedingen zijn nog niet op het gewenste niveau gekomen. De Japanse regering verhoogde eerder dit jaar de belasting op consumptie. Het is de vraag wat de aankoop van meer schuldpapier oplevert. Waarschijnlijk zal de langlopende rente verder dalen en zal de waarde van de munt verder onder druk komen te staan. Dat laatste geeft exporterende bedrijven een concurrentievoordeel ten opzichte van het buitenland.

    bankofjapan

    Bank of Japan schroeft monetaire stimulering op

  • Bank of Japan koopt 70% van alle nieuwe obligaties

    De centrale bank van Japan koopt 70% van alle nieuw uitgegeven staatsobligaties van de Japanse overheid, zo meldt The Economist. De Bank of Japan koopt iedere maand ¥7 biljoen (~€51 miljard) aan schuldpapier, met als doel de inflatie aan te wakkeren en de waarde van de munt omlaag te drukken. Dat laatste is geen officiële doelstelling, maar het heeft er alle schijn van dat de verdediging van de exportpositie van Japan één van de redenen is voor het stimuleringsprogramma.

    De Federal Reserve en de Bank of England, die hun monetaire stimuleringsprogramma’s al vrij snel na de crisis opstartten, trappen het monetaire gaspedaal minder diep in. Hoewel de extreem lage rente gehandhaafd blijft heeft de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk al enige tijd geen nieuwe staatsobligaties meer uit de markt gehaald. Dat terwijl de Amerikaanse centrale bank begonnen is met het terugschroeven van de maandelijkse aankopen van Treasuries, de zogeheten ‘tapering’.

    Bank of Japan domineert obligatiemarkt

    In Japan lijkt het opkopen van schuldpapier niet veel op te leveren. De markt zit muurvast en de rente blijft zeer stabiel rond de 0,50% voor een 10-jaars lening aan de Japanse overheid. De totale Japanse staatsschuld is nu al voor 20% in handen van de centrale bank en op de obligatiemarkt wordt er steeds minder in het schuldpapier gehandeld. The Economist schrijft dat er op een bepaalde dag in april zelfs helemaal geen handel meer was in Japanse staatsobligaties. De rente blijft dus alleen maar zo stabiel liggen op 0,5% door de inmenging van de Bank of Japan. De grootste bezitters van Japanse staatsobligaties hebben er alle vertrouwen in dat de Bank of Japan zal fungeren als lender of last resort. Financiële instellingen hebben hun portefeuilles van Japans schuldpapier nog steeds niet verkleind. Sterker nog: de kleinere regionale banken blijven schuldpapier van de Japanse overheid aan hun balans toevoegen. Hoe langer de Bank of Japan doorgaat met monetaire stimulering, hoe moeilijker het zal worden om ermee te stoppen. Als de prijs van de obligaties grotendeels bepaald wordt door de centrale bank, dan is het moeilijk te voorspellen hoe hard de rente weer zal stijgen wanneer de centrale bank haar aankopen vermindert. De grote Japanse banken kopen al bijna geen Japanse staatsschuld meer en ook Europese banken hebben hun portefeuille van Japanse obligaties verkleind.

    BOJ

    Bank of Japan domineert de obligatiemarkt

  • Japan is niet de lotsbestemming voor Europa

    Steeds vaker is het refrein te horen, dat Europa steeds meer op het Japan van de jaren negentig van de vorige eeuw gaat lijken. Voor het Land van de Rijzende Zon is dat een decennium vol misère in de vorm van economische stagnatie en deflatie. Feitelijk worstelt Japan nog steeds met de naweeën van die jaren.

    Europa heeft volgens sombermannen steeds meer weg van het Japan van toen. Ook in Europa is de crisis het gevolg van de onroerend goedbubbel en doorgeschoten waarderingen voor de verschillende vermogenstitels. Het gevolg van de crisis was, dat oneindig veel vermogen verdampte, lonen een vrije val maakten en de koopkracht ineen klapte. De onroerend goedmarkt verkeert nog steeds in een staat van crisis en financiële vermogenstitels zijn waardeloos geworden. Daar staat echter tegenover, dat de verplichtingen op niveau bleven en zowel voor bedrijven als financiële instellingen als een molensteen gingen fungeren.

    column-cor-japan-1

    Japan?

    In Japan had dat tot gevolg, dat banken klem kwamen te zitten tussen waardeloos geworden onderpand en uit de pan rijzende schulden. Daardoor kunnen Japanse banken sinds jaar en dag hun traditionele rol van kredietverschaffer niet meer spelen. Dat heeft geresulteerd in een heel laag niveau van investeringen en dito economische groei. Het antwoord van de overheid op dit onvermogen van de private sector was om de publieke bestedingen steeds verder te laten oplopen. In 15 jaar tijd verdubbelde de staatschuld naar meer dan 230% van het bruto binnenlands product. column-cor-japan-2In Europa is het allemaal nog niet zover en hoeft het ook niet zover te komen. Wat dat betreft zijn de omstandigheden minder extreem in Europa dan in Japan. Zo is de hypotheeklast Europa breed minder extreem dan in Japan. Landen als Italië en Spanje mogen zich dan heel diep in de schulden hebben gestoken, voor Duitsland geldt dat veel minder. Daarmee is nut en noodzaak voor schulden afbouw toch minder dan in Japan. Trouwens, waar in Japan de Nikkei 225 blijft hangen rond een niveau van 15000, hebben veel Europese beurzen hun koersniveau van voor 2008 alweer overschreden. Ooit had de Nikkei 225 een niveau van om en nabij 40 000.

    Europa hervormt

    Een belangrijk voordeel van Europa is, dat het van Japan kan leren hoe het niet moet. Het land is er in 20 jaar tijd niet in geslaagd om een hervormingsbeleid te entameren. Zelfs de hervormingsagenda van premier Shinzo Abe dreigt te smoren in de gevestigde belangen van bijvoorbeeld de landbouw en de Retail. In Europa zijn overheden in bijvoorbeeld Spanje en Portugal wel voortvarend aan het werk gegaan en met succes. De meest serieuze les die van Japan te leren valt betreft het monetaire beleid van de centrale bank. Het beleid van extreem lage rente van de Bank van Japan stelde commerciële banken 8 jaar lang in staat om tegen onderpand van Japanse staatsobligaties immense hoeveelheden liquiditeiten bij d BoJ weg te slepen om die vervolgens aan zwakke bedrijven uit te lenen. In al die jaren deden banken niets om weer gezond te worden, het zogeheten zombiebanking.

    ECB is gewaarschuwd

    De ECB voelt helemaal niets voor deze werkwijze en probeert juist het bankwezen tot het opschonen van de balans te dwingen. Stresstests moeten waarborgen, dat banken deze opdracht serieus nemen. Ongelukkigerwijs kunnen banken in Europa ook nog steeds bijna gratis ongelimiteerde hoeveelheden liquiditeiten opnemen bij de ECB. Je mag je afvragen of dit het juiste medicijn is om een Japanscenario af te wenden. Het is nog maar de vraag of een zeer accomoderend monetair beleid burgers en bedrijven ertoe zal aanzetten nieuwe leningen af te sluiten. Ze zijn immers nog druk doende de oude af te lossen.

    column-cor-japan-3

    Het zeer soepele monetaire beleid van de Bank of Japan heeft er tot nu toe alleen voor gezorgd dat ze verreweg de grootste bezitter van Japanse staatsschuld is geworden. Van een groeiversnelling is nog steeds geen sprake. Europa moet er dus voor waken blindelings het Japanse voorbeeld of dat van de VS te volgen als het gaat om monetaire verruiming. Het resultaat zou wel eens even weinig bemoedigend kunnen uitpakken als in Japan. Wel een alsmaar stijgende publiek verschuldiging, terwijl de economische groei uitblijft. Natuurlijk zullen Europese overheden er niet aan kunnen ontkomen het proces van schulden afbouw soepeler te laten verlopen. Voorlopig lijkt de belangrijkste Japanse les, dat stimulering niet eindeloos kan doorgaan. Het is immers geen feilloos recept voor herstel van de groei. Hoe het niet moet weten we na zes jaar crisis wel, niet hoe het wel moet! Cor Wijtvliet

    column-cor-japan-4

    BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Klik HIER (u downloadt een pdf) en maak kennis met de Crash Investor, een waardevolle bijdrage voor de actieve belegger!

  • Shinzo Abe mist doel met zijn derde pijl

    Afgelopen week heeft premier Shinzo Abe eindelijk zijn derde pijl afgeschoten. Het is de laatste pijl in zijn drietrapsplan om de Japanse economie nieuwe vitaliteit te bezorgen. De eerste twee pijlen zijn al in de loop van 2013 met redelijk succes afgevuurd. De eerste pijl was bedoeld om de inflatie in een periode van 2 jaar op te jagen naar 2%. Deze doelstelling oogt in eerste instantie succesvol. Het niveau van inflatie bedraagt na een jaar ongeveer 1,5%. De tweede pijl was bedoeld om de economische groei aan te jagen. Ook deze pijl is redelijk succesvol afgevuurd. Dankzij een stimuleringsbudget ter waarde van $ 110 miljard is de groei in 2013 uitgekomen op meer dan 1,5%.

    paard-boogschutterEn nu is dan de derde pijl afgevuurd. De derde is bedoeld om structureel de groeikracht van de Japanse economie te vergroten. Dat is hard nodig, want jaarlijks neemt de werkzame bevolking met 0,5% af. Dat afkalvingsproces kan nog enigszins vertraagd worden door meer vrouwen en bejaarden tot de arbeidsmarkt toe te laten. Ook het werven is een optie, maar een zeer omstreden optie. En dus moet de structurele groei verbeteren door een hogere productiviteit. Als de zaken op zijn beloop gelaten worden, dan is het land veroordeeld tot een groei tussen 0,5% - 1%. Als het eerste gewin kattengespin is, dan ziet het er niet naar uit, dat de derde pijl het succes van de eerste twee gaat evenaren. Het probleem is, dat er feitelijk geen pijl is afgeschoten maar dat talloos veel naaldjes geplaatst zijn in de hoop dat enkele hun heilzame werk zullen doen. Zo wil Abe enkele hervormingen in de corporate sector doorvoeren. Die moeten ervoor zorgen, dat meer bedrijven oog krijgen voor de belangen van de aandeelhouder. Dat is geen overbodige luxe. Veel bedrijven zitten op stapels liquiditeiten en voelen amper of geen aandrang een deel van die gelden terug te ploegen in het bedrijf. Als ze gedwongen worden meer aan aandeelhouders terug te geven, dan kan dit een impuls aan de economie geven.

    shinzo-abe-reform

    Over het nut van andere maatregelen kun je twijfels hebben. Premier Abe gaat de belasting voor bedrijven verlagen om zo investeringen te bevorderen. En inderdaad met 35% is die belasting hoog. Maar waarom nu verlagen, terwijl bedrijven op hun geld blijven zitten? Misschien was een maatregel om de koopkracht van de consument te verhogen meer op zijn plaats geweest. Die consument ziet zijn koopkracht sinds jaar en dag dalen. Ook kun je vraagtekens zetten bij pogingen om de arbeidsmarkt beter te laten functioneren. Nu al bestaat bijna 40% van de werkgelegenheid uit laagwaardige flexbaantjes met een marginale beloning. Heeft het dan zin om het ontslagrecht nog verder te versoepelen?

    shinzo-abe-reform2

    En wat te denken van zijn pogingen meer vrouwen naar de arbeidsmarkt te lokken? Zolang het voor vrouwen belastingtechnisch aantrekkelijker is om thuis te blijven is ook deze maatregel gedoemd in schoonheid te sterven. De discussie over meer immigratie heeft de premier uiteindelijk niet eens aangedurfd. Voorlopig krijgt Shinzo Abe weinig handen op elkaar voor zijn ‘derde pijl’. De hoogste lof is, dat hij het in ieder geval geprobeerd heeft. Cor Wijtvliet Bron: Financial Times, Abe’s third arrow is more like a thousand needles. June 19 2014

    shinzo-abe-reform3

    BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor, een vrijwel onmisbaar document voor de actieve belegger!

  • VS waarschuwt China voor waardedaling yuan

    Het Amerikaanse ministerie van Financiën waarschuwt China voor de recente waardedaling van de yuan. De Amerikanen vrezen dat de Chinese centrale bank opnieuw intervenieert op de valutamarkt en daarmee de waarde van de munt kunstmatig laag probeert te houden. Een goedkope yuan geeft exporterende bedrijven in China een streepje voor op de concurrentie in de Verenigde Staten, terwijl het tegelijkertijd duurder wordt voor Chinezen om goederen uit het buitenland te kopen. Het is de valutaoorlog die al langer gevoerd wordt, maar die steeds gekkere vormen aan begint te nemen.

    Appreciatie yuan

    Werpen we een blik op de wisselkoers van de yuan met de dollar, dan zien we dat China haar munt al sinds 2005 laat appreciëren tegenover de dollar. Vandaag de dag staat de wisselkoers 25% lager dan in 2005, maar toch maakt het Amerikaanse ministerie van Financiën zich zorgen. Alleen dit jaar is de yuan al met meer dan 2,5% in waarde gezakt, een trendbreuk die het gevolg is van interventie door de Chinese centrale bank. Met deze strategische operatie wilde de centrale bank valutaspeculanten, die speculeerden op een verdere waardestijging van de munt, uit de markt schudden. De interventie is tegen het zere been van de Verenigde Staten, die vrezen voor hun internationale concurrentiepositie.

    Valutaoorlog: Chinese yuan verzwakt tegenover de dollar

    Valutaoorlog: Chinese yuan verzwakt tegenover de dollar (Bron: Yahoo Finance)

    Valutaoorlog

    Niet alleen China krijgt een waarschuwing van de Verenigde Staten, ook Europa en Japan moeten eraan geloven. Het Amerikaanse ministerie van Financiën is van mening dat Europa te weinig doet om haar bankensector op te schonen. Ook wijst de VS op de chronisch lage inflatie en de zwakke vraag, waardoor deflatie op de loer blijft liggen. De lage inflatie en de zwakke groei in de Eurozone zijn het gevolg van een streng monetair beleid van de ECB, dat niets wil weten van monetaire stimuleringsprogramma's. Ook de strengere kapitaaleisen en de intensivering van het toezicht op banken dragen bij aan een relatief zwakke kredietgroei in de Eurozone. "Er moet meer gedaan worden om de groei te ondersteunen", aldus een ambtenaar van het Amerikaanse ministerie van Financiën. Ook Japan krijgt een les van het Amerikaanse ministerie van Financiën. Het met schulden overladen land moet niet teveel nadruk willen leggen op bezuinigingen, omdat die schadelijk zijn voor de economische groei. In plaats daarvan zouden er volgens de Amerikanen structurele veranderingen doorgevoerd moeten worden die de binnenlandse vraag stimuleren. De uitspraken van het Amerikaanse ministerie zijn goed getimed, want deze week komen verschillende ministers van Financiën en centrale bankiers bijeen voor de voorjaarsbespreking van het IMF en de Wereldbank.

  • Tekort handelsbalans Japan naar recordniveau

    De economie van Japan komt maar niet uit het schuldenmoeras, zo blijkt uit de nieuwste macro-economische cijfers die gisteren naar buiten kwamen. Zo groeide het tekort op de handelsbalans in de eerste maand van het nieuwe jaar met 7,1% naar een recordniveau van ¥2,79 biljoen. Ook de lopende rekening (handelsbalans plus de netto geldstromen als rente en dividend) bereikt een nieuw diepterecord van ¥15 biljoen yen. Beleggers reageerden teleurgesteld op het nieuws, want de Nikkei index verloor maandag meer dan 0,6%.

    De handelsbalans en de lopende rekening van Japan zijn de afgelopen twee jaar dramatisch verslechterd. Dat is voor een deel te verklaren door de aardbeving en de tsunami die vandaag precies drie jaar geleden plaatsvond. Naast de verwoesting van de overstroming en de aardbeving volgde een nucleaire ramp in Fukushima, waardoor de Japanse regering besloot alle kerncentrales in het land stil te zeggen. Sindsdien moet het land veel meer fossiele brandstoffen importeren uit het buitenland.

    Abenomics

    De Japanse premier Shinzo Abe beloofde tijdens de verkiezingscampagne een herstel van de Japanse economie. Hij onthulde grootschalige stimuleringsprogramma's om de inflatie aan te wakkeren en de munt te verzwakken ten opzichte van andere valuta. Dat laatste zou de exportpositie van Japanse bedrijven moeten verbeteren, maar daar komt in de praktijk maar weinig van terecht. Het land, dat tussen 2000 en 2008 te boek stond als één van de grootste exporteurs te wereld, is nu een importland geworden. De volgende grafieken spreken boekdelen...

    Lopende rekening Japan in januari dieper in het rood

    Lopende rekening Japan in januari dieper in het rood

    Tekort op de betalingsbalans zwelt aan tot 15 biljoen yen

    Tekort op de betalingsbalans zwelt aan tot 15 biljoen yen

    Economie Japan blijft zwak

    Net als in grote delen van Europa kwakkelt ook de economie van Japan een beetje voort. Het gaat niet veel slechter, maar van het herstel waar men op hoopt is voorlopig nog geen sprake. In 2013 groeide de economie van Japan met 0,7%, terwijl men aanvankelijk nog rekende op een groei van 1%. Van oktober tot en met december 2013 was de economische groei 0,2%, ook lager dan de eerdere schatting van 0,3% groei.

    De zwakke resultaten van een jaar lang economie stimuleren beloven weinig goeds voor de toekomst van de Japanse economie. In april wordt een omstreden belastingverhoging doorgevoerd, waardoor de consumentenbestedingen naar alle waarschijnlijkheid zullen dalen. Het betreft een belastingverhoging van 5% naar 8% op alle verkooptransacties. De regering probeert de schok van deze belastingverhoging te dempen met een nieuw stimuleringsprogramma van ¥5,5 biljoen dat in december onthuld werd.

    Economie Japan nog steeds vast in schuldenmoeras

    Economie Japan nog steeds vast in schuldenmoeras