Tag: negatieve rente

Spaarders accepteren negatieve rente niet

Bij een negatieve rente haalt de meerderheid van de spaarders geld weg bij de bank, dat blijkt uit een onderzoek van ING onder 13.000 respondenten in Europa, de Verenigde Staten en Australië. Bij een spaarrente van -0,5% zegt 77% van de spaarders geld van de spaarrekening af te halen. Slechts één op de tien zegt meer te zullen sparen, terwijl een vergelijkbaar aantal respondenten aangeeft juist meer geld uit te geven bij een negatieve rente.

ING vroeg ook waar spaarders met hun geld naar toe gaan, wanneer ze werkelijk besluiten het van de spaarrekening af te halen. In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië geven zij bij negatieve rente duidelijk de voorkeur aan beleggen (zoals aandelen), terwijl spaarders in Europese landen de voorkeur geven aan contant geld of andere waardevolle bezittingen die ze in een kluis kunnen stoppen.

Iets meer dan tien procent van de ondervraagden gaat bij een negatieve spaarrente meer geld uitgeven, terwijl meer dan veertig procent de voorkeur geeft aan beleggen en aan het oppotten van contant geld (en edelmetalen?). Een negatieve rente blijkt dus vooral goed nieuws te zijn voor fabrikanten en leveranciers van kluisjes, zoals het voorbeeld van Japan bevestigt.

Bijna 80% van de spaarders zegt te reageren op negatieve rente (Bron: ING)

De meeste spaarders zien beleggen en een vlucht naar contant geld als alternatief (Bron: ING)

Geld van de bank halen?

Het is de vraag in hoeverre spaarders daadwerkelijk de daad bij het woord voegen. Een negatieve rente wordt weliswaar als vervelend ervaren, maar is het vervelend genoeg om werkelijk geld van de spaarrekening te halen en dat te beleggen in goud, in de aandelenmarkt of om het als contant geld op te nemen bij de bank en in een kluis te stoppen. Vooralsnog heeft de daling van de spaarrente nog weinig impact gehad op het spaargedrag van Nederlanders, want slechts één op de vijf heeft haar spaargedrag werkelijk aangepast. In Duitsland is dat één op de vier en in België zelfs bijna één op drie.

Nederlanders hebben hun spaargedrag het minst aangepast door de lage rente (Bron: ING)

2 maart 2016
Grafiek: Duitsland leent ook 9 jaar tegen negatieve rente
Duitsland kan inmiddels negen jaar geld lenen tegen een negatieve rente, terwijl het meest populaire schuldpapier met een looptijd van twee jaar tegen een negatieve rente van -0,55% verhandeld wordt. Beleggers zoeken een veilige haven voor hun vermogen en parkeren dat het liefste in schuldpapier van landen met een goede kredietstatus. Maar door het tekort aan veilig onderpand moeten beleggers steeds hogere bedragen neerleggen om staatsobligaties te bemachtigen, waardoor hun effectieve rendement dus negatief wordt.

Wil je nog enig rendement halen uit Duitse staatsobligaties, dan moet je je geld voor de komende dertig jaar aan de regering toevertrouwen. Voor dit schuldpapier krijg je iets meer dan 0,8% rente.

Lees ook:
Zelfs Duitse staatsobligaties van 9 jaar hebben negatieve rente (Grafiek via @Schuldensuehner)
29 februari 2016
Japanners stoppen massaal contant geld in kluisjes

De komst van een negatieve rente doet veel Japanners besluiten geld van de bank te halen en in een kluisje te bewaren, zo schrijft de Wall Street Journal. Onlangs introduceerde de Bank of Japan een negatieve rente, maar daar blijkt de spaarzame bevolking niet van gediend. Ze pinnen op grote schaal contant geld, om dat vervolgens thuis in een kluisje te bewaren.

Japan is in zekere zin een voorbode voor wat Europa en de Verenigde Staten te wachten staat, omdat het Aziatische land al veel langer worstelt met een combinatie van zeer hoge schulden, een zwakke economische groei en een extreem lage rente. Nu de centrale bank probeert een negatieve rente door te drukken haken spaarders massaal af en vluchten zij in een spaarmiddel waar ze geen rente over hoeven te betalen, namelijk contant geld.

Run op kluisjes in Japan

De Wall Street Journal bericht dat de verkopen van kluisjes in Japan momenteel 2,5 keer zo hoog liggen als in dezelfde periode vorig jaar. Wie nu nog een kluisje wil kopen heeft minder keuze of moet een paar weken geduld opbrengen, omdat er onvoldoende voorraad is om aan de plotselinge vraag te kunnen voldoen.

De run op kluisjes is goed te begrijpen als je bedenkt dat de spaarrente in Japan vrijwel nul procent procent is. Zelfs als je de Japanse overheid voor 10 jaar geld wilt uitlenen hoef je daar als belegger of spaarders inmiddels geen rentevergoeding meer voor te verwachten.

Spaarders die de volatiliteit van de aandelenmarkt niet aandurven hebben dus niet veel andere mogelijkheden meer dan contant geld of edelmetalen, waarvan eerstgenoemde bij het grote publiek nog steeds het meest vertrouwd is.

Meer contant geld in omloop

De hoeveelheid contant geld in omloop ten opzichte van de omvang van de Japanse economie is vandaag de dag drie keer zo groot als in 1995, zo concludeerde de Japanse nieuwsbrief The Oriental Economist eerder deze maand. Die stijging is grotendeels te verklaren door het feit dat meer Japanners door de lage rente besluiten spaargeld in de vorm van bankbiljetten aan te houden en weg te halen bij de bank.

“Volgens de Bank of Japan zou een negatieve rente een vlucht richting meer risicovolle beleggingen met een hoger rendement uitlokken, maar in plaats daarvan schuiven spaarders hun vermogen in contant geld dat helemaal niets oplevert”, zo schrijft de auteur van de nieuwsbrief, Richard Katz.

De Bank of Japan hoopt dat een beleid van negatieve rente de economie aanjaagt, omdat het op deze manier voor consumenten en bedrijven nog goedkoper wordt om geld te lenen voor investeringen, consumptieve bestedingen of de aanschaf van bijvoorbeeld een huis of een appartement. Maar het probleem blijkt helemaal niet aanbod gedreven, maar juist vraag gedreven te zijn. Er is genoeg geld beschikbaar, maar mensen willen het niet uitgeven.

Veel meer contant geld in omloop in Japan door de negatieve rente (Bron: WSJ)

22 februari 2016
Negatieve rente opent de deur naar goud

Beleggers zoeken een veilige haven en parkeren hun geld het liefst in staatsobligaties van landen met een goede kredietstatus. Maar omdat de vraag naar dit schuldpapier veel groter is dan het aanbod moet men genoegen nemen met een negatieve rente. Voor kortlopend schuldpapier uit de Eurozone is een negatieve rente inmiddels zelfs de norm geworden, terwijl de Japanse overheid met een staatsschuld van meer dan 200% van het bbp zelfs voor een looptijd van tien jaar tegen negatieve rente kan lenen.

Het ziet er niet naar uit dat de rente spoedig weer zal stijgen. De meerderheid van een panel economen dat onlangs door Bloomberg ondervraagd werd zei dat centrale banken als de ECB, de Zweedse Riksbank, de Zwitserse centrale bank en de Bank of Japan nog tot en met 2018 vast zullen houden aan een monetair beleid met zeer lage tot negatieve rentes. Ook Yellen van de Amerikaanse centrale bank liet weten dat de Federal Reserve open staat voor een negatieve rente, als de economische situatie daarom vraagt.

Negatieve rente de norm voor staatsobligaties?

Negatieve rente voor $6 biljoen aan schuldpapier

Er staat wereldwijd inmiddels $6 biljoen aan schuldpapier uit dat tegen een negatieve rente verhandeld wordt. Ter vergelijking, dat is bijna evenveel als de totale waarde van al het goud in de wereld tegen de actuele goudprijs van iets meer dan $1.200 per troy ounce ($6,63 biljoen). Beleggers accepteren dat het inmiddels geld kost om vermogen ‘veilig’ te parkeren in staatsobligaties. Maar hoe veilig zijn staatsobligaties eigenlijk?

Het is nog geen jaar geleden dat beleggers werden opgeschrikt door een plotselinge verkoopgolf in Duitse staatsobligaties. In minder dan twee maanden tijd schoot de rente op Duitse 10-jaars leningen omhoog van een dieptepunt van minder dan 0,1% naar een piek van bijna 1,1%, een ommezwaai van één procentpunt! Beleggingsfondsen die deze ‘veilige’ staatsobligaties in de boeken hadden zagen de waarde ervan in korte tijd met 13% dalen…

Grote verkoopgolf liet waarde Duitse staatsobligaties met 13% dalen (Bron: Bloomberg)

Obligatiebubbel?

We zijn een jaar verder en de rust lijkt weer te zijn teruggekeerd. Over de hele linie zakt de rente op staatsobligaties naar een nieuw dieptepunt, wat in feite betekent dat je als belegger nu de hoofdprijs betaalt voor het schuldpapier. Het lijkt wel alsof beleggers geen enkel veilig alternatief meer zien voor het schuldpapier van overheden, terwijl bovenstaande grafiek laat zien dat ook deze financiële activa zeer volatiel kunnen zijn. Over risicovrij rendement gesproken!

Is er dan echt geen alternatief voor het liquide schuldpapier? Met een rendement van -0,55% op Duits schuldpapier met een looptijd van twee jaar is het bezit van een schuldbewijs van de Duitse overheid al bijna even duur als geheel verzekerde goud in opslag! Een negatieve rente is misschien wel de voornaamste reden om vermogen niet langer als schuldpapier aan te houden, maar om het (gedeeltelijk) om te zetten in goud.

Tip: U kunt goudbaren kopen bij Hollandgold, daar zijn verschillende Umicore goudbaren zoals die van 50 gram en 100 gram momenteel direct uit voorraad leverbaar!

22 februari 2016
Vlucht naar goud

De goudprijs is alleen al de afgelopen week met 4,4% gestegen en staat op het moment van schrijven op ongeveer €35.300 per kilo, de stijging in dollars was overigens nog groter. Dat is het hoogste niveau in een jaar tijd en een stijging van 12,4% ten opzichte van het begin van dit jaar. Zilver ging met een vergelijkbaar percentage omhoog en staat op het moment van schrijven op een koers van bijna €450 per kilogram.

Beleggers en spaarders kiezen op dit moment om verschillende redenen voor de veiligheid van edelmetalen. De daling van de aandelenmarkten, zorgen over de degelijkheid van de Europese bankensector en de verwachting dat centrale banken de rente verder moeten verlagen lijken op het eerste gezicht de belangrijkste redenen waarom de goudprijs zo hard stijgt.

Goudprijs steeg vorige week naar hoogste niveau in acht maanden (Bron: Goudstandaard)

Deutsche Bank

Grote zorgen zijn er op dit moment over de converteerbare obligaties van Deutsche Bank. Dit zijn leningen die een hoog rendement geven, maar die de bank in geval van nood kan omzetten in aandelen. Deze converteerbare obligaties, ook wel coco’s genoemd, zijn de afgelopen jaren door heel veel grote Europese banken uitgegeven om de kapitaalbuffers aan te zuiveren. Dat dit soort producten als buffers worden gezien is op zich al opmerkelijk natuurlijk.

Veel pensioenfondsen beleggen in dit schuldpapier, omdat het een relatief hoog rendement oplevert. Maar nu de bankensector onder vuur ligt zijn ook deze converteerbare obligaties een stuk minder waard geworden. In het geval van Deutsche Bank wordt de kans op een default al op meer dan 20% ingeschat. Dat is een risico dat normaal geassocieerd wordt met zogeheten ‘junk bonds’!

Obligaties niet meer veilig

Met ingang van dit jaar gelden in heel Europa nieuwe regels omtrent het redden van banken. In plaats van dat de belastingbetaler moet bijspringen worden nu eerst de obligatiehouders en de vermogende spaarders aangeslagen (bail-in i.p.v. bail-out). Dat geeft extra onzekerheid en verklaart ook waarom met name Europese banken de afgelopen weken zo hard onderuit gingen. Naast Deutsche Bank verloren ook de aandelen van Société Générale en Credit Suisse dit jaar tientallen procenten.

Meer negatieve rente

Centrale banken sturen aan op meer negatieve rente om de economie te stimuleren en de inflatie aan te jagen (of dit lukt op deze manier is een tweede..). De Bank of Japan heeft eerder deze week goedkeuring gekregen om een negatieve rente te hanteren, terwijl Janet Yellen van de Federal Reserve kenbaar maakte dat dit ook in de VS tot de mogelijkheden behoren.

Een negatieve rente betekent dat u nog minder rente krijgt over uw spaargeld. Dat is voor veel spaarders reden om hun vermogen om te zetten in tastbare zaken, waaronder edelmetalen. Dit is althans wat wij momenteel merken en horen, het is bijzonder druk!

Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.

15 februari 2016
“Eerst contant geld verbieden, dan negatieve rente invoeren”

De laatste jaren staat het gebruik van grote bankbiljetten ter discussie, omdat het vooral voor criminele activiteiten gebruikt zou worden. Maar is dat de werkelijke reden waarom er jacht wordt gemaakt op contant geld? Onderstaande slide uit een presentatie van Morgan Stanley geeft een andere uitleg van de jacht op contant geld. Volgens Zero Hedge gaf analist Huw van Steenis van Morgan Stanley daar het volgende commentaar bij:

“Een van de meest verrassende commentaren dit jaar kwam van een gesloten sessie over fintech, waar ik naast een beleidsmedewerker zat die voorstelde snel over te stappen naar een samenleving zonder contant geld, zodat we negatieve rentes van meer dan 1% kunnen invoeren. […] Bij een te lage rente zullen spaarders beginnen met het hamsteren van bankbiljetten, wat het monetaire beleid nog complexer maakt.”

Financiële repressie: “Eerst contant geld verbieden, dan een negatieve rente invoeren”

Maakt u zich zorgen om uw spaargeld?

Door een negatieve rente levert sparen vrijwel niets meer op en wordt het interessant naar alternatieven te kijken. De laatste tijd zijn er veel meer mensen die goud kopen bij Goudstandaard. Fysiek goud en zilver staan bekend als een veilige haven in tijden van crisis, omdat het edelmetaal waarde behoud en bestand is tegen schokken in het financiële systeem. Bij Goudstandaard zijn diverse goudbaren direct uit voorraad leverbaar.

15 februari 2016
Negatieve rente voor $7 biljoen aan staatsobligaties
Meer dan $7 biljoen aan staatsobligaties wordt vandaag de dag verhandeld tegen een negatief rendement. Dat is omgerekend 29% van alle staatsobligaties die zijn uitgegeven door landen die zijn opgenomen in de Global Developed Sovereign Bond Index van Bloomberg. De totale hoeveelheid schuldpapier met een negatieve rente is sterk toegenomen, nu ook de Japanse 10-jaars staatsleningen een negatief rendement hebben. Niet alleen de vlucht naar veiligheid stuwt de obligatiekoersen omhoog (en daarmee het rendement omlaag), maar ook het stimulerende beleid van centrale bank. Zo blijven de ECB en de Bank of Japan maandelijks staatsobligaties opkopen om de rente verder omlaag te drukken.

Negatieve rente op $7 biljoen aan staatsobligaties (Grafiek van Bloomberg, via @russian_market)

Negatieve rente

Een negatieve rente betekent dat de prijs van een obligatie hoger ligt dan de nominale waarde van de lening plus alle rente-inkomsten. Een ’tekort’ aan relatief veilig schuldpapier zoals staatsobligaties zorgt ervoor dat beleggers de koersen tot ver boven de nominale waarde opdrijven. Het is tekenend voor het wantrouwen in het financiële systeem dat iedereen in de rij staat om geld uit te lenen aan de overheid. Blijkbaar hebben beleggers onvoldoende vertrouwen in banken en bedrijven.

Met een negatieve rente loont het steeds minder om je spaargeld in obligaties te parkeren. Daarom gaan meer en meer beleggers op zoek naar alternatieven die een beter rendement of meer zekerheid opleveren. Historisch gezien heeft fysiek goud zich bewezen als een goede opslag van waarde, die juist aan populariteit wint in onzekere tijden. Daalt de rente nog verder, dan wordt goud kopen of edelmetaal in opslag op een gegeven moment zelfs aantrekkelijker.

Lees ook:
9 februari 2016
Laten we hopen dat Keynes gelijk heeft…

De Bank of Japan introduceerde afgelopen vrijdag een negatieve rente en is daarmee de derde grote centrale bank die inmiddels een vergoeding vraagt aan banken om reserves te parkeren. Een rente van nul procent is blijkbaar niet genoeg om de economie op gang te brengen en de inflatie aan te jagen, dus gaan centrale banken nog een stap verder door een negatieve rente te hanteren. Dit in de hoop dat hun beleid nu wel gaat werken.

De ECB, de Zwitserse centrale en de Bank of Japan hopen dat banken de negatieve rente gaan doorberekenen aan bedrijven en consumenten. Dat betekent in ieder geval nog minder rente op uw spaargeld. De centrale banken willen investeringen van bedrijven en uitgaven van consumenten zodoende verhogen. Dit is volgens hen dé manier om inflatie te krijgen, maar het in beweging brengen van het gecreëerde geld mislukt vooralsnog hopeloos. Hierover een andere keer meer.

Stimuleren
In 2008 hebben centrale banken wereldwijd de rente verlaagd om de economie weer op gang te brengen, terwijl overheden hun schulden zagen toenemen door fiscale stimuleringsprogramma's en nationalisatie van banken. We zijn nu acht jaar verder, maar nog steeds durven centrale banken niet te stoppen met hun 'ruime' monetaire beleid. De Federal Reserve verhoogde de rente eind vorig jaar weliswaar een klein stapje, maar in Europa en Japan draaien de spreekwoordelijke geldpersen nog steeds op volle toeren. Centrale banken hebben er een dagtaak aan de economie te ondersteunen, al is mijn mening dat dit tot nu toe alleen maar averechts werkt. Het is überhaupt de vraag of centrale banken zich hiermee moeten bemoeien, vroeger hadden ze dit mandaat dan ook niet. De Chinese centrale bank heeft opnieuw voor miljarden aan liquiditeit in het banksysteem gepompt, terwijl voormalig Federal Reserve voorzitter Ben Bernanke ('Helicopter Ben') hint naar de reële mogelijkheid van een negatieve rente in de Verenigde Staten. Meer van hetzelfde dus. De crisis waar we sinds 2008 in verzeild zijn geraakt zijn is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan te hoge schulden wereldwijd (wat natuurlijk al jaren daarvoor in gang is gezet). De huidige beleidsmakers, die de economische theorie van Keynes hanteren, zoeken de oplossing in het maken van meer schulden. Mocht de Keynesiaanse theorie uiteindelijk niet de juiste blijken te zijn of onjuist zijn uitgevoerd, dan heeft de gehele wereld op termijn een groot probleem. Er is dan ongekend veel 'leergeld' betaald... Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.

2 februari 2016
Duitsland kan tot 7 jaar gratis lenen

Er lijkt maar geen einde te komen aan de dalende rente op staatsobligaties, vooral die van de relatief sterke economieën in de Eurozone. Na het kortlopende schuldpapier wordt nu ook de leningen met een veel langere looptijd tegen een negatieve rente verhandeld. Zo kan Duitsland inmiddels tot een looptijd van zeven jaar gratis geld lenen bij beleggers.

Negatieve rente breidt zich uit naar 7-jaars obligaties (h/t: Holger Schaepitz)

Het duurste zijn de Duitse staatsobligaties met een looptijd van twee jaar, deze worden verhandeld voor een effectief rendement van -0,48%. Vijf jaar geleden had hetzelfde schuldpapier nog een opbrengst van 1,7%. Leen je de Duitse overheid voor 30 jaar geld uit, dan mag je blij zijn met net iets meer dan een procent rente. In het voorjaar van 2011 leverde dit langlopende schuldpapier nog 3,5% rendement op.

1 februari 2016
Bank of Japan introduceert negatieve rente
De Bank of Japan hanteert sinds vandaag een negatieve rente van 0,1% op tegoeden die commerciële banken parkeren bij de centrale bank. Daarmee volgt de centrale bank het voorbeeld van de ECB en de Zwitserse centrale bank, die op het moment van schrijven een negatieve depositorente van respectievelijk 0,3% en 0,75% hanteren. De negatieve rente moet Japanse banken aansporen meer geld uit te lenen aan consumenten en het bedrijfsleven en minder tegoeden te parkeren bij de centrale bank.

Negatieve rente

Een negatieve depositorente is voor centrale banken een vrij omslachtige en indirecte methode om de inflatie naar het gewenste hogere niveau te krijgen. Banken zullen hun spaarrente verlagen, maar het wordt ook goedkoper om als consument of bedrijf geld te lenen. De gedachte achter dit rentebeleid is dat de bevolking gestimuleerd wordt meer te consumeren en te investeren en minder te sparen. Als dat lukt komt er meer geld in omloop en neemt ook de omloopsnelheid van het geld toe, twee factoren die de inflatie kunnen aanjagen.

De Japanse centrale bank worstelt al jaren met een hardnekkige schulddeflatie. De Japanse economie is bijna kapot gestimuleerd met kredieten en moet nu een moeizaam aanpassingsproces doorlopen waarbij de reële schuldenlast via de inflatie naar een lager niveau gebracht moet worden.

Sinds 2011 is het balanstotaal van de Bank of Japan als gevolg van monetaire verruiming geëxplodeerd van 100 biljoen yen tot bijna 350 biljoen yen. Dit is schuldpapier zoals staatsobligaties, maar het zijn ook aandelen van ETF’s die de centrale bank iedere maand uit de markt haalt om de aandelenkoersen te ondersteunen. Is Japan op weg naar een hyperinflatie?

Lees ook:
Balanstotaal Bank of Japan sinds 1970
29 januari 2016
Grafiek: Vloedgolf van negatieve rente door ECB
Sinds de lancering van het stimuleringsprogramma van de ECB een jaar geleden is het aantal Europese staatsobligaties met een negatief rendement explosief toegenomen. Meer dan 40% van al het schuldpapier in omloop heeft al een negatieve rente, tegenover ongeveer 20% in januari 2015 en minder dan 5% een jaar eerder.

Langlopende staatsobligaties van landen als Duitsland, Nederland en Frankrijk leveren al niets meer op, maar ook het kortlopende schuldpapier van de zogeheten ‘PIIGS’ landen heeft inmiddels een negatieve rente. Dat was vijf jaar geleden nog niet voor te stellen, toen het rendement op 10-jaars leningen van landen als Spanje, Portugal en Italië boven de 7% uitsteeg.

Negatieve rente op meer dan 40% van Europese staatsobligaties

(Bron: Bank of America Merrill Lynch, h/t: Holger Zschaepitz)

Negatieve rente

De vlucht van vermogen richting veilige havens heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een neerwaartse druk op zowel de lange als de korte rente. Dat natuurlijk effect werd verstrekt door twee ontwikkelingen in de Eurozone. Enerzijds moesten landen bezuinigen en hun tekorten terugbrengen, waardoor er minder nieuwe obligaties op de markt kwamen. Anderzijds zorgde de ECB met het maandelijks opkopen van €60 miljard aan staatsobligaties voor extra vraag.

Al deze factoren samen zorgden voor de explosieve groei van het aantal staatsobligaties met een negatieve rente. Zo lang de hierboven genoemde factoren van kracht blijven is een rentestijging vrijwel ondenkbaar.

Lees ook:
- Italië kan gratis geld lenen
- Spanje leent goedkoper dan de VS
21 januari 2016