Marketupdate

Tag: obligaties

  • Traditioneel beleggen werkt niet meer

    De wereld van vermogensbeheer staat de grootste uitdaging in decennia, want met een traditionele beleggingsportefeuille van aandelen en obligaties valt amper nog rendement te behalen. De rente op staatsobligaties is historisch laag en veel gevallen zelfs negatief, terwijl aandelen de afgelopen tien tot vijftien jaar per saldo ook niet veel in waarde zijn toegenomen. Beleggers die zich op de lange termijn richten komen niet meer weg met de oude beleggingsmodellen die jarenlang goede resultaten opleverden.

    Analist Andrew Lapthorne van de Franse bank Société Générale denkt dat de traditionele beleggingsportefeuille van obligaties en aandelen zijn beste tijd heeft gehad. Hij pakte een traditionele beleggingsportefeuille, bestaande uit 50% aandelen van de MSCI World index, 40% staatsobligaties, 5% cash en 5% in bedrijfsobligaties en berekende vervolgens het rendement van een belegging van €100.000 over de afgelopen twintig jaar. Daarbij bracht hij jaarlijks een procent aan kosten in rekening voor het management van de portefeuille en voor transactiekosten.

    Steeds minder rendement op beleggen

    De resultaten van zijn onderzoek waren niet bepaald geruststellend. Wie vandaag de dag €100.000 investeert volgens deze modelportefeuille en deze belegging 20 jaar laat doorlopen heeft aan het einde van de looptijd in totaal slechts €21.800 aan rendement gemaakt. Om dat in perspectief te zetten: Tien jaar geleden haalde je met dezelfde beleggingsstrategie over dezelfde lange looptijd een rendement van ongeveer €60.000. Dertig jaar geleden waren het nog gouden tijden voor vermogensbeheerders, want toen leverde deze modelportefeuille over een looptijd van 20 jaar in totaal €150.000 aan rendement op. Wie geld opzij zet voor later hoeft daar vandaag de dag niet veel meer van te verwachten, tenminste als je vasthoudt aan een 'traditioneel' beleggingsbeleid van overwegend aandelen en staatsobligaties. En als je de trend van de afgelopen dertig jaar ziet wordt je ook niet vrolijk, want de daling is nog niet gestopt.

    langetermijn-beleggen

    Beleggingsbeleid uit het verleden biedt geen zekerheid voor rendement in de toekomst (Grafiek via Business Insider)

    Wat is uw pensioen nog waard?

    Als we het hebben over beleggen voor de lange termijn, dan denkt u waarschijnlijk aan uw pensioen. Pensioenfondsen zijn aan allerlei regels gebonden en hebben een beperkte vrijheid in hun beleggingsbeleid. Ze moeten zich conformeren aan een achterhaald beleggingsbeleid dat steeds minder rendement oplevert. Willen ze afwijken van de gebaande paden, dan worden ze door de Nederlandsche Bank als toezichthouder op de vingers getikt. We vragen ons hardop af hoe pensioenfondsen hun toekomstige verplichtingen gaan betalen, als het rendement op hun beleggingen net zo hard daalt als bovenstaande grafiek suggereert. De rendementen worden dus steeds lager, terwijl de pensioenverplichtingen door de toenemende vergrijzing en de steeds hogere levensverwachting steeds groter worden. Dat kan alleen maar opgevangen worden door de premies te verhogen, langer door te werken of door een meer risicovol beleggingsbeleid te accepteren. Lees ook:

  • ECB koopt obligaties Volkswagen

    De ECB heeft donderdag obligaties van de Duitse autofabrikant Volkswagen gekocht, zo bericht Bloomberg. De centrale bank is deze week begonnen met het kopen van obligaties van grote bedrijven uit de Eurozone, naar eigen zeggen om de inflatie en de economische groei in de Eurozone aan te jagen. Het is een uiterst omstreden maatregel, omdat de centrale bank zich hiermee op een terrein begeeft waar ze eigenlijk niets te zoeken heeft. De ECB kocht Volkswagen leningen met een looptijd van vijf jaar, hoeveel ze daarvan gekocht heeft is bij ons nog niet bekend.

    Naar verwachting zal het niet lang duren voordat de ECB obligaties van andere grote Europese bedrijven koopt. In totaal heeft de ECB een budget van €80 miljard per maand beschikbaar gesteld dat verdeeld kan worden over staatsobligaties en bedrijfsobligaties.

    Monetaire stimulering ECB

    Door bedrijfsleningen op te kopen komt er meer geld in de economie, waardoor bedrijven makkelijker nieuwe investeringen kunnen doen en waardoor beleggers nieuw geld krijgen om mee te speculeren op de financiële markten. Ook zal hierdoor de rente dalen waartegen grote Europese bedrijven en multinationals kunnen lenen, waardoor ze een oneerlijk concurrentievoordeel krijgen ten opzichte van het midden- en kleinbedrijf dat afhankelijk is van (duurdere) financiering via banken en crowdfunding projecten.

    Draghi benadrukte tijdens de laatste persconferentie van de ECB dat het stimuleringsprogramma alleen onvoldoende is om de economie weer uit het slop te trekken. Daarvoor zijn volgens de president van de centrale bank ook structurele hervormingen van overheden noodzakelijk. De vraag is hoe snel we die hervormingen kunnen verwachten, want juist door het stimuleringsprogramma van de ECB kunnen de landen in de Eurozone goedkoper lenen dan ooit tevoren.

    Meer over dit onderwerp:

    volkswagen-auto

    ECB koopt obligaties van Volkswagen

  • Ook Ierland leent bijna gratis

    Ierland kwam in 2008 in een diepe recessie en een jaar later was er zelfs sprake van een economische depressie. In een jaar tijd kromp de economie met 8,5%, terwijl de werkloosheid van 8,75% naar 11,4% steeg. Het dieptepunt werd bereikt in 2012, toen volgens de officiële statistieken 14,6% van de bevolking werkloos was. In werkelijkheid lag dat percentage waarschijnlijk veel hoger. In het dieptepunt van de crisis – van april 2009 tot en met april 2010 – ontvluchtten 34.500 mensen het land, de grootste emigratiegolf die het land sinds 1989 heeft meegemaakt.

    Maar het duurde slechts een paar jaar voordat beleggers dit allemaal weer waren vergeten. Bereikte de rente op een 5 jaars obligatie van Ierland in de zomer van 2011 nog een piek van 13,5%, amper vijf jaar later was die rente gedaald tot onder het nulpunt. U leest het goed: Ierland leent vandaag de dag gratis, net als al die andere Europese landen die een rol speelden in de Europese schuldencrisis.

    Het is verbazingwekkend hoe kort het geheugen van beleggers is, want wie is er bereid vijf jaar geld uit te lenen zonder daar rendement voor te krijgen? En waarom zou je zonder rendement je spaargeld uitlenen, als je ook fysiek goud kunt kopen tegen een geringe premie?

    ireland-bond-yield-5-year

    Ook Ierland kan inmiddels gratis lenen (Grafiek via Investing.com)

  • Is Japan kandidaat voor hyperinflatie?

    Het gaat niet zo goed met de Japanse economie. Het land gaat gebukt onder hoge schuldenlast en heeft daar nog steeds geen oplossing voor gevonden. Monetaire en fiscale stimulering blijkt geen structurele verbetering op te leveren, terwijl de centrale bank steeds gekkere sprongen maakt om de economie te ondersteunen. We hebben vier zorgwekkende trends van de afgelopen jaren op een rij gezet…

    1. Vlucht in staatsobligaties

    De rente op Japanse staatsobligaties met een looptijd van dertig jaar is de afgelopen maanden spectaculair gedaald. Kreeg je begin dit jaar nog 1,2% rendement op deze langlopende lening, nu is dat niet veel meer dan 0,2%. Beleggers vluchten in staatsobligaties, omdat die nog steeds de status van veilige haven hebben. Maar hoeveel staatsobligaties kunnen beleggers nog kopen, nu ook de Bank of Japan de spreekwoordelijke geldpers laat draaien?

    Eerder deze maand schreef Bloomberg dat er bijna geen handel is meer is de langlopende staatsobligaties, omdat niemand zijn stukken nog wil verkopen. Op een bepaalde dag was er zelfs helemaal geen handel in de Japanse staatsobligaties van dertig jaar. Geen wonder dat we dan de volgende grafiek zien…

    2. Bank of Japan bezit meer dan helft van alle ETF’s

    De Japanse centrale bank heeft alle registers opengezet om deflatie te voorkomen. De afgelopen jaren heeft de Bank of Japan stelselmatig staatsobligaties en aandelen opgekocht, in een poging de economie te stimuleren. Het resultaat van dit alles is dat de centrale bank op dit moment niet alleen de grootste bezitter is van de staatsschuld, maar ook van alle ETF’s in Japan. In 2010 begon de Bank of Japan aandelen te kopen via zogeheten exchange traded funds, met als resultaat dat meer dan de helft van al deze ETF’s inmiddels op haar balans staat. Hoe gezond is de economie nog als de centrale bank de prijzen ondersteunt door de helft van de aandelen op te kopen?

    boj-etf-holdings

    Bank of Japan bezit helft van alle ETF’s (Bron: Bloomberg)

    3. Japanners vluchten in contant geld

    Eerder dit jaar schreven we over de run op kluisjes en contant geld. De invoering van negatieve rente door de Bank of Japan was voor veel spaarders reden om geld van de bank te halen en in de vorm van bankbiljetten in de kluis te stoppen. Dit is funest voor de banken, omdat spaargeld het onderpand is waarop zij geld mogen uitlenen. En als spaargeld begint te schuiven kunnen ook de banken in de problemen komen. De vlucht naar contant geld is ook de reden dat de Bank of Japan meer bankbiljetten moet bijdrukken.

    10000yen-banknote

    Meer vraag naar grote bankbiljetten en kluisjes in Japan

    4. Handelsbalans

    Sinds de aankondiging van nieuwe monetaire stimulering in december 2012 zakte de waarde van de Japanse yen ten opzichte van de Amerikaanse dollar met meer dan 40%. Je zou verwachten dat de Japanse economie hier een exportvoordeel uit zou halen, maar het tegenovergestelde gebeurde. Het voordeel van de exportpositie werd teniet gedaan door hoge importkosten voor olie en gas. Deze kosten zijn het afgelopen jaar enorm gedaald, wat een gunstig effect heeft gehad op de betalingsbalans van Japan. Maar of het land van de rijzende zon ooit weer de sterke exporteconomie van weleer wordt, dat is nog maar de vraag met concurrentie uit andere Aziatische landen zoals Zuid-Korea. Een land met een eigen centrale bank een een structureel handelstekort is een kandidaat voor hyperinflatie.
    "If you're running a trade deficit and your government can (and will) print, then you are a candidate for hyperinflation." - FOFOA

    japan-balance-of-trade

    Japan is niet langer een exporteconomie (Bron: Tradingeconomics)

  • Italiaanse rente naar laagste niveau in een jaar

    De rente op Italiaanse staatsobligaties zakte deze week naar het laagste niveau in een jaar tijd. De koers van de 10-jaars obligatie steeg voor de derde dag op rij, gesteund door het opkoopprogramma van de ECB. Door de steunaankopen van de centrale bank ontstaat er een kunstmatige schaarste aan schuldpapier, waardoor de prijzen verder opgedreven worden en de rente daalt.

    “De markt wordt op dit moment ondersteund door beleggers die op zoek zijn naar rendement in een omgeving van zeer lage rentes”, zo verklaarde Nick Stamenkovic van obligatiehandelaar RIA Capital tegenover Bloomberg. “We zien meer ruimte voor een verdere daling van de spread tussen Italiaans en Duits schuldpapier”, zo voegde hij eraan toe.

    italian-bond-yield

    Opkoopprogramma ECB duwt rente Italiaanse obligaties verder omlaag (Bron: Bloomberg)

    Bijna gratis lenen

    De Italiaanse 10-jaars rente daalde met vier basispunten naar 1,2%, het laagste niveau sinds maart 2015. De Duitse 10-jaars rente is ook uitzonderlijk laag, dit schuldpapier levert effectief een rendement van slechts 0,14% op.

    Europese regeringen kunnen vandaag de dag bijna gratis lenen dankzij het stimuleringsprogramma van de ECB. Van directe monetaire stimulering is nog geen sprake, maar het is duidelijk zichtbaar dat overheden wel volop profiteren van het opkoopprogramma en de lage rente. Maar de Europese burger wordt er niet veel beter van, want die ziet het rendement van zijn of haar pensioenbelegging even hard dalen.

    Tijdens de Europese schuldencrisis in 2011 en 2012 steeg de rente op Italiaanse staatsleningen, net als die van Spanje en Portugal, nog naar een kritiek niveau van bijna 7%.

  • Spanje leent bijna gratis

    Door het stimuleringsprogramma van de ECB kan zelfs de Spaanse overheid inmiddels bijna gratis lenen. Op de laatste obligatieveiling wist Spanje €1,16 miljard op te halen tegen een rente van 0,11%, een nieuw laagtepunt voor de 3-jaars leningen van Spanje. Tijdens de Europese schuldencrisis van een aantal jaar geleden betaalde Spanje nog een rente van meer dan 5% voor een soortgelijke lening.

    We zijn heel benieuwd in hoeverre de Spaanse pensioenfondsen getroffen worden door de lage rente. In 2013 schreven we nog over een pensioenfonds dat maar liefst 97% van haar vermogen in staatsobligaties had belegd…

  • Negatieve rente voor driekwart Duitse staatsobligaties

    De vraag naar staatsobligaties is zo groot dat beleggers al enige tijd genoegen nemen met een negatieve rente. Maar hoeveel procent van al het schuldpapier heeft nu al een negatief rendement? De Duitse krant Die Welt maakte een overzicht van verschillende Europese landen. Duitsland scoort even goed als Japan, dat al jaren worstelt met deflatie en een zeer lage rente. Ook de Nederlandse staat kan al bijna gratis lenen, want 69% van al het schuldpapier heeft nu al een negatieve rente. De koploper is echter Zwitserland, waar 83% van alle uitstaande staatsobligaties een negatief rendement heeft.

    Lees ook:

    staatsobligaties-negeatieve-rente

    Negatieve rente voor driekwart van Duitse staatsobligaties (Bron: Die Welt)

  • Duitsland grootste winnaar stimuleringsprogramma ECB

    Sinds de lancering van het stimuleringsprogramma van de ECB een jaar geleden zijn het uitgerekend de Duitse staatsobligaties die het meest in waarde gestegen zijn, zo berekende Bloomberg. De Duitse Bunds zijn sindsdien met 1,7% in waarde gestegen, veel meer dan het schuldpapier van andere landen. Opvallend genoeg had het opkoopprogramma van de centrale bank geen positieve invloed op Portugese staatsobligaties, want die zijn momenteel 4,9% minder waard dan tijdens de start van de Europese QE.

    De ECB haalt sinds maart 2015 iedere maand voor ongeveer €60 aan staatsobligaties uit de markt in een poging de inflatie aan te wakkeren en de lange rente omlaag te drukken. Niet geheel zonder resultaat, want eind vorig jaar kende meer dan €1.500 miljard aan staatsobligaties uit de Eurozone al een negatief rendement. Dat waren toen al voornamelijk Duitse en Franse staatsobligaties, maar ook schatkistpapier van landen als Nederland, België en Oostenrijk. Van een hogere inflatie is vooralsnog geen sprake, omdat de olieprijs nog steeds relatief laag staat.

    duitsland-wint-weer-obligaties

    Duitsland wint weer! Staatsobligaties van Duitsland zijn het meest in waarde gestegen sinds begin QE (Grafiek van Bloomberg)

  • ECB kan niet genoeg staatsobligaties kopen

    De ECB kan binnen een jaar niet meer genoeg staatsobligaties kopen, tenzij ze de voorwaarden van het stimuleringsprogramma aanpast. Dat schrijft Reuters na een rondgang bij analisten van verschillende banken. De centrale bank koopt iedere maand voor €60 miljard aan staatsobligaties van landen uit de Eurozone in een poging de inflatie aan te jagen en de rente laag te houden.

    Het stimuleringsprogramma van de ECB kent een aantal beperkingen, waardoor ze niet zomaar alle staatsobligaties kan kopen. Zo mag de centrale bank alleen schuldpapier uit de markt halen met een hoger rendement dan de depositorente van -0,3%. Ook mag ze niet meer dan 1/3 van alle staatsobligaties van een bepaald land op de balans hebben en mag ze niet meer dan 1/3 van de uitgifte van nieuwe leningen opkopen.

    Onvoldoende staatsobligaties

    Volgens analisten zal de ECB voor het einde van het stimuleringsprogramma in maart 2017 al tegen een aantal van deze limieten aan lopen. Als de centrale bank in dit tempo staatsobligaties blijft opkopen zal ze vóór het einde van het QE-programma al de maximale 33% van alle staatsobligaties van Duitsland, Finland en mogelijk ook Portugal in handen hebben, zo berekenden analisten van de ABN Amro.

    Deze berekeningen zijn gebaseerd op een stabiele rente. Gaat deze echter verder omlaag, dan krimpt het aanbod van schuldpapier dat de ECB mag opkopen. “Het tekort is het meest relevant voor Duitse Bunds en daar moet men een oplossing voor vinden. Anders loopt het stimuleringsprogramma vast”, zo concludeert analist Luca Cazzulani van UniCredit.

    Ongeveer €600 miljard aan staatsobligaties in de Eurozone wordt momenteel verhandeld voor minder dan de depositorente van -0,3%. Dit is schuldpapier dat de ECB conform de huidige regels niet mag kopen, omdat ze dan impliciet de tekorten van overheden financiert. Dat is in strijd met het mandaat van de centrale bank.

    negative-yielding-debt

    Er zijn steeds minder staatsobligaties die de ECB mag kopen (Bron: Bank of America)

    Uitbreiding stimuleringsprogramma ECB?

    De ECB wil in meert meer duidelijkheid geven over hoe ze deze problemen wil aanpakken. Het stimuleringsprogramma loopt officieel tot maart 2017, maar die einddatum kan verder naar de toekomst verschoven worden als de inflatie tegen die tijd nog niet bij de gewenste 2% ligt.

    Dat betekent dat ook de regels van het stimuleringsprogramma verruimd moeten worden.Volgens analisten zou de ECB bijvoorbeeld haar de ondergrens van -0,3% rente kunnen schrappen of naast staatsobligaties ook bedrijfsobligaties aan haar balans kunnen toevoegen om haar doelstelling van €60 miljard te halen.

    Reuters deed onlangs een rondvraag bij economen en die verwachten zelfs een verdere uitbreiding van het QE-programma. Zij voorziet dat de centrale bank maandelijks €10 tot €30 miljard meer staatsobligaties zal opkopen.

    Lees ook:

  • Vlucht naar goud

    De goudprijs is alleen al de afgelopen week met 4,4% gestegen en staat op het moment van schrijven op ongeveer €35.300 per kilo, de stijging in dollars was overigens nog groter. Dat is het hoogste niveau in een jaar tijd en een stijging van 12,4% ten opzichte van het begin van dit jaar. Zilver ging met een vergelijkbaar percentage omhoog en staat op het moment van schrijven op een koers van bijna €450 per kilogram.

    goldbars-stackedBeleggers en spaarders kiezen op dit moment om verschillende redenen voor de veiligheid van edelmetalen. De daling van de aandelenmarkten, zorgen over de degelijkheid van de Europese bankensector en de verwachting dat centrale banken de rente verder moeten verlagen lijken op het eerste gezicht de belangrijkste redenen waarom de goudprijs zo hard stijgt.

    goudprijs-hoogste-8maand

    Goudprijs steeg vorige week naar hoogste niveau in acht maanden (Bron: Goudstandaard)

    Deutsche Bank

    Grote zorgen zijn er op dit moment over de converteerbare obligaties van Deutsche Bank. Dit zijn leningen die een hoog rendement geven, maar die de bank in geval van nood kan omzetten in aandelen. Deze converteerbare obligaties, ook wel coco’s genoemd, zijn de afgelopen jaren door heel veel grote Europese banken uitgegeven om de kapitaalbuffers aan te zuiveren. Dat dit soort producten als buffers worden gezien is op zich al opmerkelijk natuurlijk.

    Veel pensioenfondsen beleggen in dit schuldpapier, omdat het een relatief hoog rendement oplevert. Maar nu de bankensector onder vuur ligt zijn ook deze converteerbare obligaties een stuk minder waard geworden. In het geval van Deutsche Bank wordt de kans op een default al op meer dan 20% ingeschat. Dat is een risico dat normaal geassocieerd wordt met zogeheten ‘junk bonds’!

    Obligaties niet meer veilig

    Met ingang van dit jaar gelden in heel Europa nieuwe regels omtrent het redden van banken. In plaats van dat de belastingbetaler moet bijspringen worden nu eerst de obligatiehouders en de vermogende spaarders aangeslagen (bail-in i.p.v. bail-out). Dat geeft extra onzekerheid en verklaart ook waarom met name Europese banken de afgelopen weken zo hard onderuit gingen. Naast Deutsche Bank verloren ook de aandelen van Société Générale en Credit Suisse dit jaar tientallen procenten.

    Meer negatieve rente

    Centrale banken sturen aan op meer negatieve rente om de economie te stimuleren en de inflatie aan te jagen (of dit lukt op deze manier is een tweede..). De Bank of Japan heeft eerder deze week goedkeuring gekregen om een negatieve rente te hanteren, terwijl Janet Yellen van de Federal Reserve kenbaar maakte dat dit ook in de VS tot de mogelijkheden behoren.

    Een negatieve rente betekent dat u nog minder rente krijgt over uw spaargeld. Dat is voor veel spaarders reden om hun vermogen om te zetten in tastbare zaken, waaronder edelmetalen. Dit is althans wat wij momenteel merken en horen, het is bijzonder druk!

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.

  • Junk status voor obligaties Deutsche Bank?

    Junk status voor obligaties Deutsche Bank?

    Obligaties van Deutsche Bank worden op dit moment door de financiële markten als ‘junk bonds’ gewaardeerd. Beleggers schatten de kans dat de bank haar schuldverplichting niet zal nakomen op bijna 20%. Waar beleggers zich vooral zorgen over maken zijn de zogeheten coco’s, obligaties die banken hebben uitgegeven om hun kapitaalbuffer mee te versterken. Dit schuldpapier geeft een hoog rendement van 6% of meer, maar beleggers lopen het risico dat de bank deze obligaties omzet in aandelen. In dat geval krijgen spaarders en beleggers hun geld niet meer terug en verliezen ze de claim die ze hebben op de bank.

    De coco’s zijn vanwege het hoge rendement een populair beleggingsobject voor pensioenfondsen. Veel verschillende banken in Europa hebben de afgelopen jaren dit soort converteerbare obligaties uitgegeven om hun balans te versterken.