Marketupdate

Tag: olie

  • India betaalt met euro’s voor olie uit Iran

    Iran accepteert voortaan alleen maar euro’s voor de olie die ze aan India verkoopt, zo verklaarde Seyed Mohsen van het Iraanse oliebedrijf National Iranian Oil Company. Dat is een significante ontwikkeling, omdat het de rol van de euro als nieuwe wereldmunt versterkt. In het verleden betaalden Indiase raffinaderijen nog met roepies en dollars voor de olie uit het Perzische land.

    India is na China de grootste afnemer van Iraanse olie en heeft sinds het opheffen van de sancties de import met ongeveer 20% opgeschroefd. Sinds het opheffen van de sancties loopt het betalingsverkeer via de Indiase staatsbank en de in Duitsland gevestigde Europees Iraanse Handelsbank (EIH), aldus Reuters. In mei betaalden de Indiase raffinaderijen nog $770 miljoen aan openstaande rekeningen aan het Iraanse oliebedrijf, ook die betaling werd verricht in de Europese munteenheid.

    Olie in euro

    Sinds het opheffen van de sancties heeft Iran haar olieproductie aanzienlijk weten uit te breiden. Tegelijkertijd kondigde het land aan dat olie voortaan alleen in euro’s afgerekend kan worden. Dat is een belangrijke ontwikkeling, omdat de dollar haar rol als wereldreservemunt voor een belangrijk deel te danken heeft aan het feit dat alle olie tot voor kort in dollars afgerekend werd. Een hoge olieprijs betekent dat landen veel dollars nodig hebben en dat is gunstig voor de Verenigde Staten. Je kunt je voorstellen dat de Amerikanen en de Saudi’s niet blij zijn met de terugkeer van Iran op de wereldwijde oliemarkt.

    Lees ook:

    iran-oil-installation

    India rekent olie uit Iran af via de Europees Iraanse Handelsbank

  • Iran wil productie olie niet beperken

    Iran is niet van plan de productie en export van olie te beperken, zo maakte de Iraanse minister van olie Rokneddin Javadi afgelopen zondag bekend. Sterker nog, het land wil de productie juist verder opschroeven tot het niveau van voor de Westerse sancties. Het is een belangrijke uitspraak, omdat het land de sleutel in handen heeft voor het nieuwe OPEC topoverleg van 2 juni.

    Zonder medewerking van Iran is de kans klein dat er een substantieel akkoord bereikt zal worden. Het laatste topoverleg van olieproducerende landen in Doha liep immers vast omdat Iran niet wilde meewerken aan een quotum. Medewerking van Iran was voor Saoedi-Arabië een vereiste om in te stemmen met een productielimiet.

    “Op dit moment exporteren we 2 miljoen vaten ruwe olie per dag. In het midden van de zomer zal de productie een niveau bereiken van 2,2 miljoen vaten per dag”, zo verklaarde minister Javadi. Door de Westerse sancties van de afgelopen jaren was het land afgesloten van het internationale banksysteem, met als gevolg dat de export van het zwarte goud bijna tot stilstand kwam (zie grafiek). Sinds het opheffen van de sancties begin dit jaar heeft Iran de oliekraan weer vol open gedraaid.

    olieproductie-iran

    Olieproductie Iran terug op niveau van voor de sancties (Bron: Bloomberg)

  • Grafiek: Welk land is meest afhankelijk van export olie?

    Hoe afhankelijk zijn olieproducerende landen van de export van olie? Het World Economic Forum verzamelde de cijfers en maakte daar de volgende grafiek van. De cijfers zijn van 2013 en kunnen dus enigszins afwijken van de huidige situatie. We zien dat de olieproducerende landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika het meest afhankelijk zijn van de export van olie, in veel gevallen bijna honderd procent.

    Olieproducerende landen die er beter voor staan zijn Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten en Iran. Voor deze landen bestaat de export voor maximaal 70% uit olie. Ook voor Rusland vertegenwoordigt olie ongeveer 70% van de totale opbrengsten uit export.

    oil-exports-percentage

    Deze landen zijn het meest afhankelijk van de export van olie (Bron: World Economic Forum, via @jsblokland)

  • Olieproductie Iran terug op oude niveau

    De olieproductie van Iran is weer terug op het niveau van voor de Westerse sancties. Door een blokkade van het betalingsverkeer kon het land maar beperkt olie exporteren, maar sinds het opheffen van de sancties is de productie weer sterk toegenomen. Iran heeft de potentie haar olieproductie veel verder op te schalen, wat een verdere stijging van de olieprijs in de weg kan staan. Deze grafiek laat precies zien waarom Saoedi-Arabië tijdens het OPEC overleg in Doha niet akkoord ging met een limiet op de productie.

    Wanneer alle andere landen hun productie beperken wordt het voor Iran nog interessanter om de productie op te schalen, omdat de prijs kunstmatig hoog gehouden wordt door andere landen. Zo lang Iran de ruimte krijgt olie op de markt te brengen is een akkoord van de OPEC landen om de productie terug te schroeven zo goed als uitgesloten. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat de olieprijs dit jaar onder druk zal blijven staan, gezien de alsmaar toenemende productie in een aantal belangrijke olieproducerende landen.

    Van de totale export van 2 miljoen vaten per dag gaan er vandaag de dag al 800.000 naar China. Ook wil China de helft van de aardgasexport van Iran kopen.

    olieproductie-iran

    Olieproductie Iran terug op niveau van voor de sancties (Bron: Bloomberg)

  • Topman Rosneft: “OPEC zo goed als uitgestorven”

    Volgens Igor Sechin, topman van de Russische oliemaatschappij Rosneft, is de OPEC zo goed als uitgestorven. In een gesprek met Reuters zegt hij dat het tijdperk waarin het kartel van olieproducerende landen de markt kon sturen definitief achter ons ligt. Het is de eerste keer sinds het mislukte OPEC topoverleg in Doha dat een topman van een Russische oliebedrijf zich uitlaat over de situatie op de oliemarkt.

    Volgens de topman van Rosneft spelen er op dit moment een aantal factoren die het voor de OPEC onmogelijk maken hun wil aan de markt op te leggen. Anders dan in de jaren ’70, toen een klein aantal olieproducerende landen in het Midden-Oosten de oliemarkt domineerden, zijn er nu veel meer olieproducerende landen om rekening mee te houden.

    Tijdperk OPEC is voorbij

    Igor Sechin, die een nauwe band heeft met de Russische president Poetin, heeft zich al eerder sceptisch uitgelaten over het kartel van olieproducerende en exporterende landen. Hij is van mening dat Rusland als niet-OPEC land haar eigen strategie moet voeren en zich vooral moet richten op het verdedigen van haar marktaandeel. Volgens de topman van Rosneft is Rusland in staat een lage olieprijs te doorstaan, omdat het land veel goedkope arbeid en een zwakke valuta heeft. Daarom zag hij ook geen reden voor Rusland om aan te schuiven bij een nieuw OPEC topoverleg.
    "Ons bedrijf is van het begin af aan al sceptisch geweest over de mogelijkheid van een nieuw akkoord binnen de OPEC, gezien de huidige omstandigheden. De ontwikkeling van de situatie heeft duidelijk laten zien dat we gelijk hadden."

    Maximale productie

    Het marktaandeel van de OPEC was al jaren tanende, onder andere door de opkomst van de Amerikaanse schalie-olie en toenemende productie in landen als Rusland en Iran. Maar de druppel die het olievat deed overlopen was Saoedi-Arabië, dat eind 2014 het besluit nam de oliekraan wagenwijd open te draaien. Alle pogingen die het kartel sindsdien heeft ondernomen om de olieproductie omlaag te brengen zijn op niets uitgelopen. Sindsdien wordt de olieprijs niet meer kunstmatig hoog gehouden, maar wordt de prijs gestuurd door vraag en aanbod. Dat is een significante verandering, omdat een fundamenteel lagere olieprijs betekent dat landen minder dollarreserves hoeven aan te houden. Het beleid van de Verenigde Staten en haar bondgenoot Saoedi-Arabië was er altijd op gericht de olieprijs kunstmatig hoog te houden. Een hoge olieprijs zorgt voor een grotere vraag naar dollars en levert olieproducerende landen als Saoedi-Arabië meer reserves op. Dat maakt het nog opvallender dat de Saudi's in 2014 tot het besluit kwam het oliekartel op te blazen. Lees ook:

    igor-sechin

    Igor Sechin (Rosneft): "OPEC zo goed als uitgestorven"

  • Video: Poetin over dollar, olieprijs en sancties

    De Russische president Poetin legt in het volgende videofragment uit dat de daling van de olieprijs maar beperkt invloed heeft gehad op de begroting van het land. De verkoop van olie leverde weliswaar minder dollars op, maar voor elke dollar kregen de olieproducenten meer roebels terug. Daardoor was de winst onder aan de streep zelfs hoger, omdat de meeste kosten ook in roebels zijn. De gevolgen van een lagere olieprijs zijn minstens zo vervelend voor de Verenigde Staten, vanwege de relatief hoge kosten voor de productie van schalie-olie.

    Poetin uit ook zijn kritiek op de Westerse sancties. Deze zijn volgens hem niet alleen schadelijk voor de Russische economie, maar ook voor de bedrijven in andere landen die door de sancties niet meer naar Rusland mogen exporteren.


  • Saoedi-Arabië is een nieuwe prijzenoorlog gestart

    De bijeenkomst van olieministers van zowel OPEC als non-OPEC landen op 17 april in Doha moest eigenlijk wel mislukken. Nog voor de vergadering begonnen was, had de vertegenwoordiger van Saoedi-Arabië het mes al op tafel gelegd. Voor Mohammed Bin Salman was duidelijk dat er geen afspraken gemaakt zouden worden als Iran niet aan de gesprekken zou deelnemen. Dat land had echter al in eerdere instantie laten weten niet deel te nemen. Iran wil coûte que coûte zijn productie opvoeren naar een niveau van voor de boycot.

    iran-saudi-arabia-cartoonBin Salman ging echter nog een stapje verder om de zaak stevig onder druk te zetten en te houden. Als er geen overeenkomst kwam, dan zou het koninkrijk zijn productie stapsgewijs gaan opvoeren van 10,4 miljoen vaten naar 11,5 miljoen om over een halfjaar maar liefst 12,5 miljoen vaten per dag op te pompen. Ongeveer in dezelfde periode is Iran van plan zijn productie op te stuwen naar 4 miljoen vaten per dag. Dat zijn er dan 800.000 meer dan nu het geval is.

    Saoedi-Arabië wil meer marktaandeel

    Sommige analisten hebben dit dreigement afgedaan als een statement van wat het land kan doen, niet dat het dat ook werkelijk gaat doen. Maar misschien is het verstandiger het dreigement erg serieus toenemen. Saoedi-Arabië zegt in feite tegen de producenten die met hoge kosten werken, dat zij hen van de oliekaart willen en kunnen vegen. Daarmee reiken de bedoelingen van het Koninkrijk ook verder dan de wens om Iran een lesje te leren. De Saoedi’s zijn uit op een groter marktaandeel nu de besprekingen mislukt zijn. Daar gaat het hen om, ook al gaat dat ten koste van bijvoorbeeld hun huidige bondgenoot en gesprekspartner, Rusland. Het uitschakelen van zoveel mogelijk concurrentie mag er niet toe leiden dat de olieprijs weer fors gaat stijgen. Dat zou bijna automatisch nieuwe (schalie)concurrentie uitlokken.

    iran-oil-production

    Iran blijft productie van olie verhogen (Grafiek via Bloomberg)

    Einde van olietijdperk?

    De huidige strategie is waarschijnlijk ingegeven door het besef dat het tijdperk van de olie weleens sneller voorbij kan zijn dan tot nu toe aangenomen. Het land wil daarom zo snel mogelijk zoveel mogelijk olie oppompen en die te gelde maken. Dat geld hebben ze hard nodig om de huidige economie los te koppelen van de dominante olie-industrie. Voor die transitie is heel veel geld nodig. Dat beseffen de Saoedi’s ook en dus gaan ze naar Noors voorbeeld een sovereign wealth fund in het leven roepen waar ze de olieopbrengsten geheel of gedeeltelijk in zullen storten. Er zijn ook plannen om een deel van het staatsoliebedrijf Aramco naar de beurs te brengen!

    saudi-oil-production

    Saoedi-Arabië breidt productie verder uit (Grafiek via Bloomberg)

    Als Saoedi-Arabië zijn plannen doorzet, dan zullen niet alleen olieproducerende landen als Venezuela daar de gevolgen van ondervinden. Ook menig oliebedrijf zal zich door deze strategie in de wielen gereden zien. Wat te denken van bedrijven die al fors geïnvesteerd in projecten die boren vereisen op grote diepte onder de zeespiegel. Die projecten hebben geen schijn van kans als landen als landen als Iran en Saoedi-Arabië hun plannen onverwijld doorzetten. Diepzeeprojecten vereisen hoge investeringen vooraf en het duurt heel lang voordat die kosten zijn terug verdiend. Zullen beleggers nog wel hun geld in dit soort bedrijven willen investeren? Cor Wijtvliet Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur. Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Grafiek: Oliestaten halen goud weg uit Zwitserland

    De olieproducerende landen in het Midden-Oosten hebben de laatste maanden veel meer goud uit Zwitserland gehaald dan normaal, zo blijkt uit cijfers van de Zwitserse douane. Dat is een opvallende ontwikkeling, want door de lage olieprijs hebben deze landen de afgelopen jaren juist hun reserves van oliedollars moeten aanspreken. Ondanks dat haalden de oliestaten in februari ongeveer 30 ton en in maart zelfs 50 ton goud op uit Zwitserland.

    Vertrouwen de olieproducerende landen de dollar niet meer en willen ze daarom wat meer goud in bezit hebben? Of is dit het resultaat van de verslechterde verhoudingen tussen de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië? Of worden landen met grote dollarreserves nerveus nu ze zien dat Iran olie in euro’s begint te verhandelen? We kunnen hier alleen maar over speculeren, maar het is op zichzelf een zeer significant gegeven dat ook de olieproducenten in het Midden-Oosten opeens meer fysiek goud kopen!

  • Grafiek: OPEC verliest controle over de olieprijs

    De dagen van de OPEC zijn geteld, want de belangrijkste olieproducerende landen van het kartel slagen er niet meer in de olieprijs te controleren. De olieprijs staat laag, maar dat weerhoudt de OPEC landen er niet van de productie nog verder op te schroeven. Sterker nog, de productie van het oliekartel is in minstens twintig jaar niet meer zo hoog geweest als begin dit jaar.

    De volgende grafiek laat het verschil duidelijk zien tussen 2008 en 2014. In beide gevallen ging de prijs van een vat Brent olie hard onderuit, maar in 2008 reageerde het oliekartel door de productie drastisch te verlagen. Zo kon de olieprijs binnen twee jaar verdubbelen van minder dan $40 naar meer dan $80 per vat. Kijken we dan naar de situatie sinds 2014, dan zien we dat de olieproducerende landen het tegenovergestelde gedaan hebben. In plaats van de prijsdaling te stoppen hebben ze die juist aangejaagd, door de oliekraan verder open te draaien.

    opec-broken-oilprice

    OPEC heeft de controle over de olieprijs verloren (h/t @Schuldsuehner)

  • Grafiek: $315 miljard aan oliedollars verdampt

    De grootste olieproducerende landen hebben een aanzienlijk deel van hun dollarreserves moeten aanspreken om de daling van de olieprijs op te vangen. De 18 olieproducerende landen die zich het afgelopen weekend in Doha verzamelden hebben sinds november 2014, toen de olieprijs begon te dalen, ongeveer $315 miljard van hun dollarreserves verbruikt. Dat blijkt uit berekeningen van Bloomberg.

    De helft van deze daling komt voor rekening van Saoedi-Arabië, het land dat de daling van de olieprijs eind 2014 in gang heeft gezet door de oliekraan verder open te draaien. Dat heeft het land in totaal minstens $138 miljard aan oliedollars gekost, een kwart van haar totale valutareserve. Ook landen als Rusland, Algerije, Libië en Nigeria moesten een deel van hun dollarreserves gebruiken om de dalende opbrengst van olie op te vangen.

    oliedollars-weg

    $315 miljard aan oliedollars verdampt (Grafiek van Bloomberg)

    Lage olieprijs

    De olieprijs zakte in iets meer dan een jaar tijd van $100 naar $35 per vat. De grote olieproducerende landen als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran willen de olieprijs niet langer kunstmatig hoog houden en zijn overgestapt op maximale productie. Daar hoort een veel lagere olieprijs bij, want de wereldwijde olieproductie is vandaag de dag veel groter dan het aanbod. Deze drie landen proberen met hun lagere productiekosten hun marktaandeel uit te breiden.

    Van oliedollars naar olie in euro?

    Een lage olieprijs betekent minder vraag naar dollars, want wereldwijd wordt het zwarte goud nog steeds in de Amerikaanse munt afgerekend. Het is nog maar de vraag of de dollarreserves van de olieproducerende landen weer terug komen op het oude niveau, want de opbrengsten zijn bij de huidige olieprijs veel lager. Ook is er al een verschuiving zichtbaar van de dollar naar de euro, want Iran heeft aangegeven olie in euro’s af te rekenen. En dat levert nu al resultaat op, want India koopt nu olie bij Iran in euro’s.

  • Olieprijs onderuit na mislukt OPEC overleg

    De olieprijs is afgelopen nacht met meer dan 5% gedaald, nadat bekend werd dat het topoverleg van olieproducerende landen op een mislukking was uitgelopen. Vertegenwoordigers van een groot aantal OPEC en niet-OPEC landen kwamen het afgelopen weekend in Doha, de hoofdstad van Qatar, bijeen om te praten over het maximaliseren van de olieproductie.

    Er lag een voorstel op tafel om de olieproductie te beperken tot het niveau van januari, een voorstel waar onder andere Rusland mee instemde. Ook Saudi-Arabië was bereid mee te werken, maar alleen als Iran dat ook zou doen. Maar Iran weigert haar productie te beperken, nu ze eindelijk verlost is van de Westerse sancties.

    iran-oil-teaser

    Iran doet niet mee

    Iran heeft de potentie om evenveel olie te produceren als Saoedi-Arabië, tegen vergelijkbaar lage kosten. Een akkoord zonder Iran is daarom zo goed als ondenkbaar. Het beperken van de olieproductie elders in de wereld zou in dat geval alleen voor Iran winst opleveren. Als Iran in staat is de olieproductie verder uit te breiden, dan is er eigenlijk geen effectief kartel meer mogelijk om de olieprijs kunstmatig hoog te houden. Een overvloedige productiecapaciteit bij een stagnerende economie betekent dat de olieprijs nog heel lang op een relatief laag niveau zal blijven.

    Olieprijs omlaag

    De stijging van de olieprijs van de afgelopen weken was voor een belangrijk deel gebaseerd op de verwachting van een gunstige uitkomst van het topoverleg van afgelopen weekend. Dat er geen akkoord gekomen is kwam voor veel handelaren kennelijk als een teleurstelling, want de prijs van een vat WTI olie zakte met 5% naar $38,35. De Brent olie staat op het moment van schrijven 4,8% lager op $41,03 per vat. Van dit soort percentages kijken we al niet meer op, want in de eerste twee maanden van dit jaar waren er meer dan 24 handelsdagen waarop de prijs meer dan 5% fluctueerde. In juni komen de olieproducerende landen opnieuw bijeen. Tot die tijd hoeven we waarschijnlijk geen hogere olieprijs meer te verwachten. Lees ook: https://twitter.com/Schuldensuehner/status/721912671583543296 https://twitter.com/Schuldensuehner/status/721801105970229248 https://twitter.com/WorthWray/status/721706907384172546