Tag: staatsobligaties

  • EU: “Staatsobligaties zijn geen risicovrije asset meer”

    De Europese Unie wil beperkingen opleggen aan de hoeveelheid staatsobligaties die Europese banken op hun balans mogen houden, omdat het schuldpapier niet langer als risicovrij bestempeld mag worden. De EU geeft daarmee gehoor aan de zorgen van Duitsland en Nederland, die de risico’s in het Europese banksysteem verder willen verkleinen voordat er nieuwe stappen gezet worden zoals een gezamenlijk depositogarantiestelsel.

    Van de totale balans van banken die actief zijn in de Eurozone bestaat iets meer dan tien procent uit staatsobligaties van eurolanden. Eind vorig jaar was dat een totaalbedrag van €2,73 biljoen, zo blijkt uit cijfers van de Europese Centrale Bank. Dit schuldpapier heeft vandaag de dag een zeer bevoorrechte positie op de balans van banken, omdat ze sinds jaar en dag door toezichthouders erkend worden als een risicovrij bezit. Banken mogen een uitzonderlijk groot gedeelte van hun bezittingen aanhouden in staatsobligaties van één specifiek land, zonder dat ze daar een buffer voor opzij hoeven te leggen.

    Staatsobligaties: Geen risicovrije asset

    Jarenlang werd gedacht dat staatsobligaties een absoluut veilige belegging waren, maar die aanname gaat nu eindelijk drastisch op de schop. De Europese schuldencrisis van een aantal jaar geleden heeft de beleidsmakers van de Europese Unie, de Bank for International Settlements (BIS) en de Europese Bankautoriteit (EBA) eindelijk wakker geschud over de risico’s van staatsobligaties.

    European-Banking-Authority“Het is duidelijk dat staatsobligaties op een zeer speciale en bijzonder gunstige manier behandeld worden in de boeken van banken en daar zijn we nu naar aan het kijken”, zo verklaarde Adam Farkas van de EBA tegenover Bloomberg. “Dit onderwerp staat zeer hoog op de agenda, vanwege de specifieke rol die staatsobligaties spelen in het dagelijkse functioneren van de bank.”

    Nu de obligatiemarkt iets meer tot rust gekeerd is zien deze instanties de kans om stappen te zetten richting een meer duurzame bankensector. Een voorstel dat nu op tafel ligt heeft betrekking op de maximale hoeveelheid staatsleningen die een bank in de boeken mag houden als ‘risicovrij’ vermogen. Die grens zou op 25% van het balanstotaal moeten liggen. Wil een bank meer staatsobligaties aanhouden, dan moet ze over het gedeelte boven die grens een steeds hoger bedrag apart leggen. Een dergelijke maatregel moet de banken ervan weerhouden structureel teveel schuldpapier van één land aan te houden.

    Europees depositogarantiestelsel

    De negentien landen van de Eurozone streven naar een verdere integratie van haar bankensector, compleet met een overkoepelend garantiestelsel voor spaartegoeden. Maar Duitsland wil niet verder voordat Europese banken hun blootstelling aan staatsobligaties hebben teruggebracht. De Nederlandse Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem erkent de zorgen van Duitsland, want hij zei dat de invoering van een Europees depositogarantiestelsel moet wachten totdat bepaalde risico’s zijn aangepakt. “Een van die risico’s is de hoge concentratie van staatsschulden op de balansen van een aantal banken, dat moeten we eerst oplossen”, zo verklaarde minister Dijsselbloem in december vorig jaar.

    Een Europees depositogarantiestelsel houdt in dat alle banken in de Eurozone gezamenlijk opdraaien voor de verliezen, mocht een bank in de Eurozone omvallen. Dat betekent dat ook alle banken in Nederland en Duitsland moeten bijdragen als een Griekse, Italiaanse of Spaanse bank omvalt (en vice versa). In de relatief sterke Eurolanden is een dergelijk garantiestelsel lastig te verkopen, omdat men meer gevaren ziet in het schuldpapier van de zwakkere Zuid-Europese landen.

    Basel

    bisOnder de huidige Basel normen mogen banken onbeperkt staatsobligaties van alle 28 landen van de Europese Unie op hun balans zetten als risicovrij vermogen. Ook mogen banken een onbeperkte hoeveelheid schuldpapier van één land op hun balans zetten, zonder dat de toezichthouder daar vragen over stelt. Zo hebben Italiaanse banken zich in 2012 volgezogen met Italiaans schuldpapier. Door de maximale hoeveelheid obligaties op de balans van banken terug te brengen moet de verwevenheid tussen overheden en banken weer kleiner worden.

    Het idee dat staatsobligaties risicovrij zijn moet op de schop.“Een risicoweging van nul voor staatsobligaties is gebaseerd op misleidende argumenten”, zo concludeerde ook de Bank for International Settlements. Twee Europese werkgroepen zullen zich de komende tijd bezighouden met dit vraagstuk en brengen halverwege dit jaar hun bevindingen in een rapport naar buiten. Ook Nederland heeft een zogeheten ’task force’ in het leven geroepen, dat in maart al een interim rapport over deze kwestie zal uitbrengen.

    Veilige haven

    Staatsobligaties worden in veel economieboeken omschreven als risicovrije asset met een risicovrij rendement, omdat de overheid in theorie altijd haar schulden kan terugbetalen. Maar deze theorie is inmiddels volledig achterhaald, want staatsobligaties leveren in veel gevallen al geen rendement meer op. Dat maakt het risico nog groter, omdat je rendement dan volledig bepaald wordt door de koersontwikkeling van obligaties. Ook is het vrij naïef om te denken dat overheden hun schulden altijd terugbetalen, want uit de geschiedenis blijkt dat tientallen landen eens of meerdere malen verzuimden hun schuld af te betalen.

    Dat roept de vraag op: Is goud kopen daadwerkelijk risicovoller dan het aanhouden van staatsobligaties met een negatief rendement?

    Lees ook:

  • Duitsland kan tot 7 jaar gratis lenen

    Er lijkt maar geen einde te komen aan de dalende rente op staatsobligaties, vooral die van de relatief sterke economieën in de Eurozone. Na het kortlopende schuldpapier wordt nu ook de leningen met een veel langere looptijd tegen een negatieve rente verhandeld. Zo kan Duitsland inmiddels tot een looptijd van zeven jaar gratis geld lenen bij beleggers.

    negatieve-bond-yield

    Negatieve rente breidt zich uit naar 7-jaars obligaties (h/t: Holger Schaepitz)

    Het duurste zijn de Duitse staatsobligaties met een looptijd van twee jaar, deze worden verhandeld voor een effectief rendement van -0,48%. Vijf jaar geleden had hetzelfde schuldpapier nog een opbrengst van 1,7%. Leen je de Duitse overheid voor 30 jaar geld uit, dan mag je blij zijn met net iets meer dan een procent rente. In het voorjaar van 2011 leverde dit langlopende schuldpapier nog 3,5% rendement op.

  • Japan leent 10 jaar voor 0,19%

    De rente op 10-jaars staatsleningen van de Japanse overheid bereikte deze week een nieuw dieptepunt van 0,19%. Beleggers zoeken een veilige haven en kiezen voor Japanse staatsobligaties, omdat dit schuldpapier zeer liquide is. ABN Amro schreef een week geleden in haar wekelijkse valutarapport dat de Japanse yen haar status van veilige haven versterkt heeft, omdat de munt in het geweld van de wereldwijd dalende aandelenkoersen en de wereldwijde valutaoorlog bijzonder goed stand weet te houden. In de eerste week van dit jaar steeg de waarde van de yen met 2% ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

    De extreem lage rente op Japanse staatsleningen suggereert een zeer gering risico, maar het ligt er maar net aan hoe je daar naar kijkt. Nominaal gezien is de Japanse yen absoluut een veilige munt, omdat Japan een eigen centrale bank heeft die altijd geld kan bijdrukken en de markt kan ondersteunen met het opkopen van staatsobligaties en aandelen. Maar daarin schuilt ook een gevaar, want valutaspecialist Georgette Boele van de ABN Amro schreef in haar valutarapport van 7 januari dat een verdere waardestijging van de yen meer monetaire stimulering door de centrale bank kan uitlokken.

    japan-bondyield-10yr

    Japanse 10-jaars staatsobligaties hebben een historisch lage rente van 0,19% (Grafiek via Holger Zschaepitz)

    Tip: Maakt u zich zorgen om uw vermogen? Overweeg dan eens wat spreiding aan te brengen met fysiek goud. Door de geschiedenis heen heeft dit edelmetaal haar waarde weten te behouden, in tegenstelling tot veel valuta. Het is niet voor niets dat zelfs centrale banken nog steeds aanzienlijke goudreserves aanhouden. Wilt u goud kopen, Goudstandaard is een betrouwbare aanbieder van fysiek goud, zilver en platina met mogelijkheden tot opslag van edelmetaal dankzij AFM vergunning.

  • Marc Faber: “Amerikaanse economie stevent af op recessie”

    Volgens Marc Faber, beleggingsgoeroe en auteur van het Gloom, Boom en Doom rapport, stevent de Amerikaanse economie af op een nieuwe recessie. Dat zegt hij in een gesprek met Bloomberg. Volgens de Federal Reserve is de economie van de Verenigde Staten sterk genoeg om een rentestijging te dragen, maar daarover zijn de meningen onder beleggers en analisten verdeeld. Faber verwacht een nieuwe recessie, waardoor er opnieuw een vlucht richting veilige havens zal komen.

    “Ik geloof dat we al op weg zijn naar een nieuwe recessie in de Verenigde Staten en dat de koersen van Amerikaanse aandelen zullen dalen”, aldus Faber. De groei van de Amerikaanse economie daalde van 3,9% in het tweede kwartaal naar 2% in het derde kwartaal van dit jaar. De effecten van de rentestijging zijn daar nog niet in meegenomen.

    Amerikaanse staatsobligaties als veilige haven

    Volgens Marc Faber zijn Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties op dit moment aantrekkelijk geprijsd: “De 10-jaars Amerikaanse staatsobligaties zijn best aantrekkelijk vanwege mijn vooruitzicht van een zwakkere economie.” Dit schuldpapier levert momenteel 2,29% rente op en realiseerde het afgelopen jaar een rendement van 1,1%. Vorig jaar haalden deze langlopende leningen een koersrendement van 6,2%.

    Het is opvallend dat hij opeens zo positief is over het schuldpapier, want in 2011 oordeelde hij nog dat het langlopende Amerikaanse schuldpapier een ‘suïcidale belegging’ was. Sindsdien hebben de Amerikaanse staatsleningen met een looptijd van 30 jaar volgens cijfers van Bank of America Merrill Lynch een positief rendement van 8,7% per jaar gehaald.

    marcfaber

    Marc Faber verwacht nieuwe recessie en is positief over Amerikaanse staatsobligaties

  • Negatieve rente voor ruim €1.500 miljard aan staatsobligaties

    Meer dan €1.500 miljard aan staatsobligaties van landen in de Eurozone wordt op dit moment verhandeld tegen een negatieve rente, zo schrijft Bloomberg. De belangrijkste reden hiervoor is het stimuleringsprogramma van de ECB, dat bestaat uit het maandelijks opkopen van €60 miljard aan staatsobligaties. Daardoor is het kwalitatief hoogwaardige schuldpapier nog schaarser en dus ook duurder geworden.

    Beleggers parkeren hun vermogen bij voorkeur in schuldpapier dat veilig en makkelijk te verhandelen is. Binnen de Eurozone zijn dat vooral de staatsobligaties van Duitsland en Frankrijk, maar ook van landen als Nederland en België. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien waar de meeste obligaties met negatieve rente zitten.

    negatieve-yield-bond-bbg

    Negatieve rente op met name Duitse en Franse staatsobligaties (Bron: Bloomberg)

    Gratis lenen

    De financiële markten vertrouwen erop dat de ECB voorlopig haar koers niet zal wijzigen en staatsobligaties zal blijven opkopen, want ook het kortlopende Italiaanse en Spaanse schuldpapier wordt vandaag de dag verhandeld tegen een negatieve rente. Maar weinig mensen hadden dat kunnen voorspellen, toen in 2011 de Europese schuldencrisis oplaaide en de 10-jaars leningen van deze landen tegen een rente van meer dan 7% verhandeld werden.

    Het stimuleringsprogramma van de ECB werd onlangs nog verlengd tot en met maart 2017. Het zal voor de centrale bank een uitdaging worden om voldoende schuldpapier uit de markt te halen, omdat ze geen schuldpapier mag kopen met een hogere negatieve rente dan de depositorente van -0,3%. Duitse obligaties met een looptijd van twee jaar zijn al ’te duur’ geworden voor de ECB met een rente van -0,337%. Bloomberg becijferde dat van de €1.500 miljard aan staatsobligaties met een negatieve rente meer dan €550 miljard een negatieve rente heeft hoger dan die grens van -0,3%.

  • Dit hedgefonds koopt voor miljarden aan staatsobligaties…

    Terwijl de rest van de wereld Amerikaanse staatsobligaties van de hand doet is er een relatief onbekend hedgefonds in New York dat de staatsobligaties maar al te graag aan haar beleggingsportefeuille toevoegt. Dit hedgefonds, Element Capital Management, was de afgelopen tien maanden de grootste koper van Amerikaans schuldpapier. Waarom koopt dit fonds zoveel Amerikaanse staatsobligaties, juist nu de markt anticipeert op een stijging van de rente?

    De man achter deze opvallende beleggingsstrategie is Jeffrey Talpins, voormalig beurshandelaar bij Citigroup en Goldman Sachs. Taplins studeerde in 1997 af bij de Yale University en begon daarna zijn carrière bij de grote banken op Wall Street. In 2005 besloot hij voor zichzelf te beginnen en richtte hij Element Capital Management op, een beleggingsfonds dat met een minimale inleg van $50 miljoen alleen zeer vermogende participanten heeft.

    Leverage

    Het hedgefonds van Talpins koopt bij iedere veilig veel Amerikaanse staatsobligaties. Van de 62 nieuwe obligatieveilingen die hebben plaatsgevonden tussen november en juli was zijn hedgefonds in veel gevallen de grootste koper. Hij financiert de aankopen met heel veel geleend geld, zodat inefficiënties in de obligatiemarkt optimaal uitgebuit kunnen worden. Tot op heden heeft deze strategie hem geen windeieren gelegd, want door de vlucht richting Amerikaanse staatsobligaties en de dalende rente heeft zijn fonds de afgelopen jaren een goed rendement behaalt. In 2008 steeg de waarde van zijn fonds met 35%, omdat de massa toen richting Amerikaanse staatsobligaties vluchtte. In 2009 daalde de rente en zag Talpins de waarde van zijn fonds met 79% toenemen. Talpins wil niets zeggen over de beleggingsstrategie van zijn fonds, dat zich voornamelijk concentreert op macro-economische trends in valuta-, obligatie- en aandelenmarkten. Met een positionering in Amerikaanse staatsobligaties lijkt het erop alsof zijn fonds speculeert op een nieuwe vlucht richting Amerikaanse staatsobligaties. Een riskante strategie, want bij een stijging van de rente zullen zijn obligaties in waarde dalen. Die renteverhoging kan in gang worden gezet door de Federal Reserve (verhoging rente), maar ook door centrale banken in de rest van de wereld (afbouwen van dollarreserves). Element Capital is niet het enige fonds dat in Amerikaanse staatsobligaties stapt. Ook andere beleggingsfondsen kopen gretig Amerikaans schuldpapier. De volgende grafiek van de Wall Street Journal laat zien dat zij inmiddels 44% opkopen bij obligatieveilingen. De belangstelling is veel groter dan in vier tot vijf jaar geleden, toen zij minder dan 20% van de obligaties kochten.

    treasury-buying

    Beleggingsfondsen kopen steeds meer Amerikaanse staatsobligaties (Bron: WSJ)

  • ECB haalt aankopen staatsobligaties naar voren

    coeureDe ECB gaat de aankopen van staatsobligaties naar voren halen, zo maakte ECB-bestuurslid Benoît Cœuré dinsdagochtend bekend. Dat betekent dat de centrale bank in mei en juni meer dan €60 miljard aan schuldpapier zal opkopen om de rente laag te houden. Op deze manier wil de centrale bank voorkomen dat ze veel schuldpapier moet kopen in de zomermaanden, wanneer er minder handel is in staatsobligaties. Als de omstandigheden daarom vragen zal een deel van de aankopen uitgesteld worden tot na de zomer.

    Op de financiële markten werd het nieuws positief ontvangen door beleggers, want de koersen op Europese aandelenmarkten schoten omhoog. De AEX kreeg er 1,5% bij, terwijl de Duitse beursgraadmeter zelfs 1,7% steeg. De rente op 10-jaars staatsleningen van Duitsland, Frankrijk, België, Nederland en Spanje gingen vanmorgen allemaal 7 tot 8 basispunten omlaag en de euro zakte ongeveer een cent weg tot een wisselkoers van iets minder dan $1,12. Door het wisselkoerseffect steeg ook de goudkoers in euro.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

  • Meer staatsobligaties met positieve rente na verkoopgolf

    Door de verkoopgolf in staatsobligaties van de afgelopen weken is het aantal obligaties met een negatieve rente sterk teruggelopen, zo meldt Reuters. Op 8 mei had iets meer dan 25% van het schuldpapier in de eurozone een effectief rendement van minder dan nul, terwijl dat op 13 april nog bij 35,88% van de obligaties het geval was. Een negatieve rente betekent in de praktijk dat de obligatiekoersen hoger liggen dan het bedrag wat de obligatie uitkeert aan aflossing en rente samen en dat je als belegger in feite geld bij moet leggen om het schuldpapier aan te houden.

    In de zomer van 2012 zei ECB-president Mario Draghi dat hij alles zou doen om de euro te redden. Sindsdien zijn Europese staatsobligaties zeer geliefd bij beleggers en daalt de rente. De aankondiging van een nieuw stimuleringsprogramma door de ECB drukte de rente nog verder in het rood, maar de afgelopen weken is die trend snel omgekeerd.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    bond-yield-negative

    Meer staatsobligaties met positieve rente na verkoopgolf

  • Japan heeft weer meeste Amerikaanse staatsobligaties

    Japan heeft voor het eerst sinds het uitbreken van de financiële crisis China ingehaald als grootste buitenlandse bezitter van Amerikaanse staatsobligaties. Uit de nieuwste TIC-data van de Amerikaanse centrale bank blijkt dat zowel Japan als China in de maand februari Amerikaanse staatsobligaties verkochten, maar dat China er veel meer van de hand deed dan Japan.

    Op dit moment heeft Japan iets meer dan $1.224 miljard op de balans staan, terwijl China iets minder dan $1.224 miljard heeft liggen. Voor Japan is dat een reductie van $14,2 miljard ten opzichte van een maand eerder, voor China gaat het om een vermindering van $15,4 miljard.

    China liet eind 2013 weten dat ze haar valutareserves niet verder wilde uitbreiden. Rond die tijd bereikte haar portefeuille aan Amerikaanse Treasuries een recordomvang van $1.316 miljard. Sinds december 2012, toen de nieuwe Japanse regering onder leiding van Shinzo Abe het monetaire beleid volledig omgooide, heeft Japan haar positie in Amerikaanse staatsobligaties met $113,2 miljard weten uit te breiden. Door de goedkopere yen kreeg de Ter vergelijking: China heeft sindsdien netto slechts $3,3 miljard aan haar Treasuries aan haar reserve toegevoegd.

    Samen bezitten deze twee landen ongeveer 40% van alle Amerikaanse staatsobligaties die in handen zijn van het buitenland. Het bijgevoegde taartdiagram laat zien welke landen de meeste Amerikaanse staatsobligaties aanhouden.

    obligaties-buitenland

    Buitenlandse posities in Amerikaanse staatsobligaties

  • Grafiek: Rente staatsobligaties verder omlaag door stimulering ECB

    Gisteren begon de ECB met het stimuleringsprogramma dat begin dit jaar al werd aangekondigd. Het plan is om tot ver in 2016 iedere maand ongeveer €60 miljard aan schuldpapier uit de markt te halen, waaronder staatsobligaties van eurolanden. Bij een schaarste aan staatsobligaties miste het stimuleringsprogramma haar uitwerking niet, want de rente op schuldpapier van Duitsland, Nederland, Frankrijk, België, Finland en Oostenrijk daalde gisteren aanzienlijk.

    RBS hield de koersen bij en maakte daar de volgende grafiek van. De blauwe, rode en groene balkjes vertegenwoordigen respectievelijk de 5-jaars, 10-jaars en 30-jaars staatsleningen. Vooral die laatste twee werden op grote schaal gekocht, gezien de daling van acht tot tien basispunten in al deze landen. De rente op het staatspapier van Ierland, Spanje en Italië ging veel minder hard omlaag. Deze schuldpapieren zijn minder populair bij beleggers en worden blijkbaar voor een minder hoge prijs van de hand gedaan door banken en pensioenfondsen.

    Gratis lenen?

    De schaarste aan veilig onderpand en het opkoopprogramma van de ECB zorgen ervoor dat de rente naar ongekend lage niveaus is gezakt. Duitsland en Nederland betalen momenteel respectievelijk 0,31% en 0,35% over een 10-jaars lening, terwijl 'probleemlanden' als Spanje en Italië tegen 1,27% kunnen lenen op de kapitaalmarkt. Ook Frankrijk en Portugal kunnen hun schulden financieren tegen een rente waar ze drie jaar geleden alleen maar van konden dromen, deze landen lenen voor respectievelijk 0,6% en 1,73%.

    bond-yield-ecb-buying

    Stimuleringsprogramma ECB heeft nu al effect op de 10-jaars rente (via twitter)

  • Centrale banken verstoren obligatiemarkt

    Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 hebben centrale banken als de Federal Reserve, de Bank of England en de Bank of Japan een ongekende hoeveelheid staatsobligaties uit de markt gehaald. Als gevolg daarvan dreigt een groot tekort aan het schuldpapieren begint de liquiditeit ervan op te drogen.

    De gevolgen daarvan zijn nu al zichtbaar in de vorm van negatieve rentes en een toegenomen volatiliteit van het schuldpapier dat nog steeds als zeer veilig te boek staat. Doordat de centrale banken zoveel schuldpapier uit de markt halen is de rente over $3,6 biljoen aan staatsobligaties wereldwijd nu al negatief geworden, dat is 16% van het totale aanbod van het schuldpapier.

    Tekort aan obligaties

    Nu de ECB maandelijks voor €60 miljard aan staatsobligaties gaat opkopen zal het tekort aan schuldpapier alleen maar groter worden. De volgende grafieken van Citi en Morgan Stanley laten zien dat de netto uitgifte van schuldpapier dit jaar negatief zal worden. Simpel gezegd betekent het dat centrale banken voor een groter bedrag aan schuldpapier zullen kopen dan wat overheden aan obligatieleningen uitschrijven.

    central-bank-interventions

    Centrale banken kopen meer staatsobligaties dan wat overheden uitschrijven

    net-debt-issuance

    Centrale banken kopen meer staatsobligaties dan wat overheden uitschrijven

    (deze grafiek kwam vorige week ook voorbij in een Market Update)