Categorie: Economie

Economisch Nieuws

China tekent yuan valutaswap met Qatar

De centrale banken van China en Qatar hebben een valutaswap van 35 miljard yuan (omgerekend ruim €4,5 miljard) ondertekend, zo bericht Reuters maandag. Hiermee stimuleert China het gebruik van haar eigen munt in het internationale handelsverkeer in een regio die een lange tijd gedomineerd werd door de Amerikaanse dollar. Dankzij de valutaswap wordt het voor bedrijven in beide landen makkelijker transacties die voorheen in dollars werden afgerekend in Chinese yuan af te handelen.

De valutaswap moet de handel tussen beide landen en de investeringen onderling bevorderen. Om de deal ook aantrekkelijk te maken voor Qatar zet China haar gesloten kapitaalmarkt open voor beleggers uit Qatar. Ze mogen in totaal voor 30 miljard yuan aan Chinese aandelen en obligaties kopen, zo maakte de centrale bank van China maandag bekend. Qatar beschikt als producent en exporteur van olie en gas over in totaal $43 miljard aan valutareserves. Daarnaast heeft het land naar schatting $170 miljard aan reserves die zijn ondergebracht in een staatsfonds. Qatar is de grootste leverancier van vloeibaar gas voor de Chinese markt.

Oliestaten gaan yuan gebruiken
China stimuleert het gebruik van de yuan als handelsmunt door middel van valutaswaps met tal van haar handelspartners. Het marktaandeel van de Chinese yuan in de oliehandel is nog niet zo groot, omdat veel landen in deze regio hun olie en gas nog steeds in Amerikaanse dollars afrekenen. Zelfs de omvangrijke export van olie en gas naar China wordt in de meeste gevallen nog in dollars afgerekend. Niet dat dat een probleem is, want China beschikt over de grootste dollarreserves ter wereld. In 2012 werd een valutaswap getekend door de centrale banken van China en de Verenigde Arabische Emiraten. Deze valutaswap had een looptijd van drie jaar en was in omvang vergelijkbaar met de deal die China nu gesloten heeft met Qatar. De Chinese yuan krijgt vooralsnog moeilijk voet aan de grond in het Midden-Oosten. Dat komt niet alleen omdat veel oliestaten hun product in dollars afrekenen, maar ook omdat deze landen hun valuta vaak gekoppeld hebben aan de Amerikaanse dollar. Terwijl China wereldwijd al 10% van haar handel in yuan kan uitvoeren ligt dat percentage in de Verenigde Arabische Emiraten slechts op 4%, zo schrijft Reuters. De Emiraten houden ook het grootste deel van hun valutareserve aan in Amerikaanse dollars. Economen denken dat de Chinese yuan in de toekomst een grotere rol zal gaan spelen in de oliestaten, omdat die landen een steeds groter deel van hun olie- en gasproductie naar Azië zullen exporteren. Jim Rickards verwacht dat een land als Saoedi-Arabië ergens in de toekomst de petrodollar zal loslaten en dat de olie vanaf dat moment in yuan of in fysiek goud afgerekend zal worden.

China tekent valutaswap van 35 miljard yuan met Qatar

4 november 2014
Grafiek: Balans centrale banken sinds 2008
Centrale banken hebben sinds het begin van de kredietcrisis veel liquiditeit in de markt gebracht om een deflatoire depressie te voorkomen. De volgende grafiek van Merk Investments laat de ontwikkeling van het balanstotaal van acht verschillende centrale banken zien sinds augustus 2008. Sindsdien is de balans van de Federal Reserve bijna vier keer zo groot geworden en is ook de balans van de Bank of England ruim drie keer zo groot geworden. In beide gevallen groeide het balanstotaal door ongekende monetaire stimulering.

Ook de centrale bank van Zwitserland zag haar balanstotaal door de jaren heen fors toenemen, wat voor een groot deel te wijten valt aan het verdedigen van de wisselkoers met de euro. In 2011 maakte de Swiss National Bank bekend dat de Zwitserse frank niet verder mocht appreciëren dan 1,20 frank tegenover de euro. In de praktijk betekende het dat de centrale bank grote hoeveelheden francs ‘bij moest drukken’ om deze vervolgens in te wisselen voor andere valuta. Toen in 2012 de Europese schuldencrisis uitbrak en de euro verzwakte moest de centrale bank van Zwitserland opnieuw de geldkraan aanzetten om de waarde van haar eigen munt te onderdrukken.

Op gepaste afstand volgt de Bank of Japan, dat pas later begonnen is met monetaire stimulering. Haar balanstotaal is nu 150% groter dan in augustus 2008 en dat zal in de toekomst alleen maar verder toenemen. Afgelopen week kondigde de centrale bank een verdere uitbreiding van haar QE-programma aan, waardoor er nog meer schuldpapier op de balans komt te staan. De ECB lijkt een uitzondering te zijn in de grafiek, wat haar balanstotaal is sinds het begin van 2013 alleen maar gedaald. Dat komt door de afwikkeling van het LTRO programma en door de lagere waardering van de goudvoorraad van het Eurosysteem. Internationaal wordt de druk op de Europese centrale bank opgevoerd om ook de geldkraan open te zetten en daar is de centrale bank onder leiding van Draghi voor gezwicht. Naar verwachting zal de ECB de komende jaren voor honderden miljarden euro's aan schuldpapier uit de markt halen en op haar eigen balans parkeren. Lees ook:
Balanstotaal centrale banken sinds augustus 2008 (Bron: Merk Investments)
3 november 2014
Grafiek: Huizenprijzen versus bouwkosten

Wie zegt dat niemand de crash van de huizenmarkt kon zien aankomen heeft waarschijnlijk nog niet naar de volgende grafiek gekeken. Deze grafiek kwamen we tegen in een nieuw artikel op Voxeu en laat in één oogopslag zien hoe de huizenprijzen en de bouwkosten zich de afgelopen 130 jaar ontwikkelden in veertien verschillende landen. De twee lijnen lopen niet helemaal gelijk aan elkaar, maar bewegen over een langere termijn bekeken wel in dezelfde richting. Nemen we dit langetermijnperspectief, dan valt meteen op dat de huizenprijzen vanaf midden jaren negentig veel sneller begonnen te stijgen dan de bouwkosten. In een tijdsbestek van ongeveer tien jaar stegen de huizenprijzen in deze veertien landen met gemiddeld ruim 60%, terwijl de bouwkosten in dezelfde periode niet meer dan 10% stegen.

Hadden we deze grafiek op de hoogtijdagen van de huizenmarkt laten zien, dan zou men al snel tot de conclusie zijn gekomen dat er sprake was van overwaardering op de huizenmarkt. Die overwaardering uitte zich in speculatie met grond, want de tweede grafiek laat zien dat die prijzen in de veertien onderzochte landen nog veel sneller steeg dan de huizenprijzen zelf. Een noemenswaardige constatering is dat de huizenprijzen gemiddeld gezien helemaal niet in een vrije val terecht zijn gekomen sinds het uitbreken van de financiële crisis. Dat komt omdat de huizenprijzen in sommige landen nog stijgen en omdat stimulerend beleid van verschillende overheden en centrale banken een harde landing voor de huizenmarkt heeft weten te voorkomen. Veel overwaardering is nog niet uit de markt, maar als gevolg van stimulerend beleid blijft die overwaardering in stand.

Huizenprijzen versus bouwkosten

Huizenprijzen versus grondprijzen

3 november 2014
Jim Rickards: Dollar zal verdwijnen als wereldreservemunt

De Verenigde Staten genieten een uitzonderlijk hoge levensstandaard als gevolg van het feit dat de rest van de wereld dollarschulden aanhouden als reserve. Daardoor kan de Amerikaanse bevolking én de overheid heel goedkoop geld lenen. Jim Rickards legt het dilemma van een wereldreservemunt kernachtig uit in een interview met Casey Research:

“Stel je voor dat Amerikanen hun schulden moesten financieren zonder buitenlandse vraag naar het schuldpapier, stel je eens voor hoe dat er uit zou zien. Onze rente zou veel hoger zijn, de aandelenmarkt zou lager staan en de huizenprijzen zouden lager liggen. Als jouw valuta de wereldreservemunt is financieren andere landen jouw (hoge) levensstandaard. Vergelijk dat bijvoorbeeld eens met de Argentijnse economie, als die willen lenen moeten ze dat in dollars doen. Het buitenland gaat obligaties in pesos accepteren, omdat de dollar de wereldreservemunt is. Als je dus niet de beheerder bent van de wereldreservemunt moet je geld lenen in die valuta die wel wereldreservemunt is.

Stel je voor dat de euro de wereldreservemunt was, dan zou de VS in euro’s moeten lenen. We zouden dan opeens kwetsbaar zijn voor het wisselkoersrisico, we zouden waarschijnlijk een veel hogere inflatie hebben… Dit was al eens aan de orde in de jaren ’70, toen de inflatie in de VS zeer hoog was. President Carter leende toen in Zwitserse franken in plaats van dollars, omdat de financiële markten minder bereidheid toonden in dollars te lenen. Dat waren de zogeheten ‘Carter bonds’. De dollar verloor in vijf jaar tijd de helft van haar waarde en de munt. Op het moment dat je de wereldreservemunt dreigt te verliezen kunnen dat soort dingen dus gebeuren. Die dreiging is er vandaag de dag opnieuw.”

Van alle valutareserves wereldwijd staat momenteel 60% genoteerd in Amerikaanse dollars, terwijl dat in het jaar 2000 nog ongeveer 70% was. De status van de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt is dus al gezakt van 70 naar 60 procent van de reserves in veertien jaar. Als die trend verder voortzet en de dollar onder de 50% van alle reserves komt, dan is het volgens Rickards niet meer de dominante reserve. “Dit is een proces wat jaren duurt, maar beleggers moeten wel vooruit blijven kijken”, aldus Rickards. Veel beleggers zijn volgens hem nog te veel gefocust op de korte termijn, terwijl juist die lange termijn ontwikkelingen belangrijk zijn voor bijvoorbeeld de pensioenen.

Petrodollar
In van de belangrijkste steunpilaren is de petrodollar, die bestaat sinds midden jaren '70. Dat was een tijd waarin de waarde van de dollar onder druk kwam te staan, omdat een paar jaar eerder nog de inwisselbaarheid van dollars en goud verbroken werd. Henry Kissinger beloofde de Saoedi's veiligheid, met als tegenprestatie dat de Saoedi's voortaan al hun olie in dollars zouden afrekenen. "Er is geen enkele reden waarom olie in dollars geprijsd moet zijn. Het kon toen ook geprijsd worden in Duitse marken, Zwitserse francs, Japanse yen enzovoorts. Toch besloten ze de olie in dollars af te rekenen, een model dat dertig jaar geweldig werkte voor de VS en de Amerikaanse dollar." Toch heeft de petrodollar volgens Rickards haar beste tijd gehad. Niet alleen is de band tussen de VS en Saoedi-Arabië verslechterd, ook wordt het grootste deel van de olieproductie van de Saoedi's vandaag de dag geleverd aan China. Men kan zich dus de vraag stellen hoe lang de Saoedi's nog bereid zijn dollars te hanteren als handelsmunt. Het is goed denkbaar dat het land op een dag afspraken maakt met China om olie in yuan of in fysiek goud af te rekenen. Linksom of rechtsom zal de dollar dus uit beeld verdwijnen. Zo ver zijn we nog niet, maar dat is wel de kant die we op gaan. Het is een van de vele bedreigingen voor de dollar als wereldreservemunt. Als de VS dat privilege verliest zal hyperinflatie toeslaan in de VS.
Over het verliezen van de wereldreservemunt
De kosten om te lenen zullen sterk toenemen voor de VS, wanneer haar valuta niet meer wereldwijd geaccepteerd wordt als de facto reserve. Er zullen nog steeds obligaties in dollars uitgeschreven worden, maar die moeten dan grotendeels gekocht worden door binnenlandse beleggers. Het buitenland zal minder bereid zijn de Amerikaanse schulden te financieren in dollars, met als resultaat dat de VS bijvoorbeeld moet lenen in euro's of in Special Drawing Rights van het IMF (SDR's). Het IMF heeft in 2009 tijdens de crisis al meer SDR's in omloop gebracht, iets wat voor het laatst gebeurde in 1980. Ook toen was er sprake van een grote crisis. Bij de volgende liquiditeitscrisis zal de SDR naar voren worden geschoven, zo meent Rickards. Dat komt omdat de Federal Reserve al veel van haar krediet verspeeld heeft met alle monetaire verruiming en balansexpansie van de afgelopen jaren.

3 november 2014
David Cameron: “Rente moet altijd zo laag blijven”

De Britse premier zou het fantastisch vinden als centrale banken de rente tot in het einde der tijden op dit lage niveau houden. Het zou geweldig zijn, omdat huishoudens dan in staat zouden zijn “het huis te kopen dat ze kunnen veroorloven”. De premier verklaarde dat de lage rente goed nieuws is, omdat het kopen van een eigen huis daardoor betaalbaar is geworden. Een stijging van de rente zou het leven voor huiseigenaren erg moeilijk maken en is daarom zeer onwenselijk, zo verklaarde Cameron.

Op een niet al te serieuze toon zei de premier het jammer te vinden dat hij niet zelf macht kan uitoefenen over de rente en grapte dat hij de onafhankelijkheid van de Bank of England maar ‘irritant’ vond. Daar voegde hij overigens gelijk aan toe dat het rampzalig zou zijn als politici wel aan de knoppen zouden kunnen zitten van de centrale bank.

Rente naar dieptepunt
De rente staat ook in het Verenigd Koninkrijk al jaren op een dieptepunt van 0,5%, om precies te zijn sinds maart 2009. Beleidsmakers bij de Bank of England hebben, in tegenstelling tot hun collega's van de Federal Reserve, nog geen plannen om de rente te verhogen. De reden die daarvoor aangedragen wordt is dat de gemiddelde inkomens van Britse huishoudens fundamenteel zijn aangetast door de financiële crisis en dat een hogere rente miljoenen gezinnen in problemen zou kunnen brengen. De lage rente kent niet alleen winnaars, maar ook verliezers. Denk aan spaargeld en pensioenvermogen, dat door de lage rente veel minder rendement oplevert. De spaarders delven vooralsnog het onderspit, want het ziet er niet naar uit dat de rente spoedig weer zal stijgen. Niet alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar ook in tal van andere Westerse landen zijn de schuldposities simpelweg te hoog om een substantiële renteverhoging te kunnen dragen. De Britse centrale bank werd in 1997 formeel onafhankelijk gemaakt door de toenmalige premier Gordon Brown. Het was één van de eerste aanpassingen in zijn ambtstermijn.

Cameron wil de rente voor eeuwig laag houden

31 oktober 2014
Japan verrast met nog groter stimuleringsprogramma

Twee dagen nadat de Federal Reserve bekendmaakte te stoppen met monetaire verruiming verrast de Bank of Japan de financiële markten met een uitbreiding van haar stimuleringsprogramma. De centrale bank gaat op jaarbasis ¥60 tot ¥70 biljoen extra schuldpapier uit de markt halen, bovenop het bestaande stimuleringsprogramma. Dat is omgerekend een bedrag van €430 tot €500 miljard op jaarbasis aan extra QE.

De uitbreiding van het stimuleringsprogramma werd met een nipte meerderheid van 5 voor en 4 tegen aangenomen door de het bestuur van de Bank of Japan. Ook veel beleggers werden verrast door de maatregelen, die de inflatie moet aanzwengelen tot 2%. De inflatie daalde onlangs nog naar het laagste niveau in zes maanden, als gevolg van de dalende olieprijs.

QE in hogere versnelling
De Bank of Japan gaat verder dan alle andere centrale banken, want naast langlopend schuldpapier koopt ze ook exchange traded funds (ETF's) en deelnemingen in vastgoedbeleggingen. De inmenging van de centrale bank op de financiële markten zal een prijsopdrijvend effect hebben, terwijl tegelijkertijd de rente verder omlaag gedrukt wordt. Het doel van al die monetaire verruiming is het aanjagen van de inflatie, die al tijden beneden het door de Bank of Japan gewenste niveau ligt. Door schuldpapier over te plaatsen van bankbalansen naar de centrale bank hoopt men de kredietverlening aan burgers en bedrijven weer op gang te brengen. Het valt te bezien of dat nog veel effect zal sorteren, aangezien de rente in Japan al heel lang extreem laag is.
Zwakke yen
Junko Nishioka, econoom van RBS Securities in Japan, verklaarde tegenover de Telegraph dat de extra monetaire stimulering op indirecte wijze kan bijdragen aan een hogere inflatie, bijvoorbeeld door een wisselkoerseffect. De waarde van de yen zal dalen, waardoor de prijzen van importgoederen stijgen. Dat wakkert de inflatie aan. De yen zakte door de aankondiging van de Bank of Japan naar het laagste niveau in zeven jaar tijd. De wisselkoers staat op het moment van schrijven op 111,56 yen tegenover de dollar, een daling van 2% ten opzichte van een dag eerder. Op de Nikkei werd de uitbreiding van het Japanse QE programma met gejuich ontvangen, want de beurs steeg met 4,83% naar 16.413 punten. Ook dat is het hoogste niveau in zeven jaar tijd.

Nikkei naar hoogste niveau sinds oktober 2007

31 oktober 2014
‘Silk Road’ brengt China en Europa dichter bij elkaar
China heeft als wereldmacht in opkomst grote plannen in de Euraziatische regio, zo schrijft Russia Today correspondent Pepe Escobar in zijn laatste analyse. China ziet Europa als een belangrijke handelspartner, maar voelt zich door de grote Amerikaanse overmacht op zee genoodzaakt een alternatieve handelsroute op te zetten richting Europa. Dat alternatief is de ‘Silk Road’, een 11.179 kilometer lange spoorlijn die begint in het Chinese Chongqing en die eindigt in de Duitse stad Duisburg. Deze spoorlijn, die in augustus dit jaar in gebruik werd genomen, maakt het mogelijk om veel sneller goederen te transporteren tussen China en West-Europa. Terwijl containerschepen 36 dagen onderweg zijn om goederen van China naar Duitsland te brengen kan dat met de nieuwe treinverbinding in 16 dagen, ruim twee keer zo snel.

China kan veel sneller goederen transporteren over land via de ‘Silk Road’

Silk Road

In 2013 hield de Chinese president Xi Jinping een toespraak, waarin hij het toekomstideaal voor China omschreef. Deze ‘Chinese droom’ bestaat uit gebalanceerde economische groei, veel aandacht voor culturele waarden en een betere kwaliteit van leven voor de Chinese bevolking. Onderdeel van de toekomstvisie voor China is een netwerk van handelsroutes die China in verbinding brengen met de Euraziatische regio en Europa. Het eindresultaat hiervan moet een geïntegreerd netwerk zijn van wegen, hogesnelheidstreinen, olie- en gasleidingen, glasvezelverbindingen en zeehavens, die China op iedere denkbare manier in verbinding brengen met de Euraziatische regio, West-Europa en de Middellandse Zee.

De bestaande ‘Silk Road’ spoorlijn loopt dwars door Kazachstan en Rusland naar Europa. Er is ook al een tweede route gepland, die dwars door centraal-Azië, Iran, Irak en Turkije gaat en die Venetië als eindbestemming krijgt. Als deze spoorlijn operationeel is kunnen meer landen in de Euraziatische regio en in het Midden-Oosten goederen over land vervoeren naar afzetmarkten in zowel China als Europa. Omgekeerd kunnen Europa en China exportartikelen via een snelle spoorverbinding over land naar tussenliggende landen gebracht worden. In de toekomst moet de Chinese stad Ürümqi (3 miljoen inwoners) het centrale punt worden van het de ‘Silk Road’ netwerk. Niet alleen is het de grootste stad in het westelijke deel van China, ook staat het sinds 1992 bekend als middelpunt van Azië. De coördinaten van de stad liggen volgens aardrijkskundigen precies in het midden van Azië.

Europa op een splitsing
Door de situatie in Oekraïne zijn de internationale verhoudingen op scherp gezet. Binnen Oekraïne strijden pro-Russische en pro-Europese groeperingen om de macht, terwijl Europese landen volgzaam de Amerikaanse sancties tegen Rusland overnemen. Het is de verdeel- en heerspolitiek waar de VS om bekend staat, een politiek waar Rusland en China niet van gediend zijn. Het is de vraag of Europa in staat is een vuist te maken tegen de Verenigde Staten en meer toenadering te zoeken tot de twee grote machtsblokken in Azië. Lees ook:
30 oktober 2014
FOMC: Federal Reserve stopt met QE

De Federal Reserve stopt met het maandelijks opkopen van nieuwe staatsobligaties en hypotheekleningen, zo maakte de centrale bank vandaag bekend. De stap kwam niet onverwachts, want eerder dit jaar was al duidelijk dat het stimuleringsprogramma in stappen van $10 miljard afgebouwd zou worden. Dat betekent overigens niet dat de Federal Reserve de schuldmarkt helemaal met rust laat. Aflossingen van bestaande leningen op de balans van de centrale bank worden opnieuw geïnvesteerd in soortgelijk schuldpapier, waardoor de omvang van de totale balans niet zal krimpen.

De rente blijft overigens gehandhaafd op het historisch lage bodemniveau van 0 tot 0,25 procent, een keuze die breed gedragen werd binnen de centrale bank.

Werkloosheid
In de FOMC verklaring stelt de centrale bank dat de economie tekenen van herstel laat zien en dat deze gepaard gaat met een robuuste banengroei. De officiële werkloosheid is inderdaad in een zeer rap tempo gedaald van tien naar minder dan zes procent, maar dat zien we niet terug in de participatiegraad. Die is sinds het uitbreken van de crisis nauwelijks hersteld, zoals onderstaande grafiek laat zien. De verklaring daarvoor is dat de langdurig werklozen in het officiële werkloosheidscijfer niet meer worden aangemerkt als werkzoekend. Deze mensen komen terecht in de categorie 'Not in Labor Force'.

Werkloosheid is gedaald... (Bron: St. Louis Fed)

... maar de participatiegraad laat vrijwel geen herstel zien (Bron: St. Louis Fed)

Kredietverlening
Hoewel de Federal Reserve anders doet vermoeden was het herstel van de arbeidsmarkt de laatste jaren helemaal niet zo sterk. Dat weet de centrale bank zelf ook, want ze houden de rente bewust nog een lange periode heel erg laag. De aanhoudend lage rente is noodzakelijk, omdat de kredietverlening nog niet op gang wil komen. Het QE-programma heeft weliswaar gezorgd voor een lage rente en een hogere waardering van financiële activa zoals aandelen en obligaties, maar de kredietverlening wil nog steeds niet echt op gang komen. Eerder deze maand schreef Bloomberg nog over de historisch lage rente op hypotheken in de VS, waardoor het nu zeer aantrekkelijk zou moeten zijn om een huis te kopen. Toch lijkt die lage rente nauwelijks wat uit te halen, getuige het historisch lage aantal hypotheekaanvragen in de VS. De Federal Reserve heeft er alles aan gedaan om lenen goedkoper te maken, maar ondanks dat blijven Amerikaanse huishoudens uitermate terughoudend met het afsluiten van een lening. Kennelijk is er nog te veel onzekerheid over de economie onder de Amerikaanse bevolking.

Ondanks historisch lage rente is het aantal hypotheekaanvragen uitzonderlijk laag

Greenspan
Ook Alan Greenspan, voormalig voorzitter van de Federal Reserve, is kritisch over de koers die de centrale bank vaart. Volgens hem is er vrijwel geen effectieve vraag vanuit de markt en heeft het opkopen van schuldpapier daar geen positieve bijdrage aan kunnen leveren. Wel was Greenspan positief over het effect dat QE gehad heeft op het verhogen van de koersen van financiële activa. Dat was volgens hem een "waanzinnig groot succes". De komende jaren zal de Amerikaanse centrale bank het ook niet makkelijk hebben. Greenspan wees op de grote volatiliteit die ontstond op de financiële markten, nadat de eerste aanwijzingen over een mogelijke renteverhoging naar buiten kwamen. Wanneer de rente daadwerkelijk verhoogd worden moet de centrale bank er rekening mee houden dat die volatiliteit nog groter kan worden. Greenspan benadrukt dat de huidige situatie ongekend is en dat ook hij niet weet wat ons nog te wachten staat. Wel sprak de voormalig centraal-bankier de verwachting uit dat het uiteindelijk de financiële markten zijn die de druk op de Federal Reserve zullen opvoeren en niet omgekeerd. Als banken weer meer kredieten beginnen te verlenen moet de centrale bank op tijd ingrijpen met een renteverhoging, zodat de inflatie niet uit de hand loopt.
Goud
Hoewel de FOMC verklaring weinig opzienbarend nieuws bevatte ging de goudprijs opnieuw onderuit. Een duikeling van ruim $17 brengt de goudprijs terug naar $1.211 per troy ounce, een daling van omgerekend 1,44%. Dat lijkt ernstig, maar het is vooral een wisselkoerseffect. In euro's zakte de goudkoers met slechts 0,2% tot €959 per troy ounce. Ook Greenspan had iets te zeggen over het beleggen in goud. Hij zei tegenover de Wall Street Journal dat het gele edelmetaal een goede plaats is om vermogen in te parkeren, omdat het volgens hem een vorm van geld is die los staat van het beleid van overheden.

Goudprijs in dollars ging opnieuw hard onderuit

29 oktober 2014
Amerikaanse middenklasse armer dan in 1987

Ongeveer 90% van alle Amerikaanse huishoudens is vandaag de dag armer dan in 1987, zo blijkt uit een nieuw onderzoek van het National Bureau of Economic Research. Door de financiële crisis en het leeglopen van de vastgoedzeepbel werd de vermogenspositie van met name de lagere inkomens en de middeninkomens aangetast. Ook daalde het gemiddelde inkomen, wanneer je een correctie toepast voor de inflatie.

Inkomensdaling

De volgende grafiek laat zien dat het totale inkomen van de onderste 90% al vier decennia op rij daalt. Tussen 1970 en 2013 daalde het gedeelte van het totale inkomen dat in handen kwam van de 90 procent minst rijke huishoudens van meer dan 70% naar minder dan 60%. Dat betekent dus ook dat de top 10% van hoogste inkomens in de Verenigde Staten er flink op vooruit ging. Hun aandeel in het totale inkomen van alle Amerikanen steeg van 30 naar 40 procent, een stijging van een derde.

De inkomens van de middenklasse daalt al meer dan veertig jaar

Vermogensongelijkheid
Niet alleen de inkomensongelijkheid is de afgelopen decennia sterk toegenomen, maar ook de vermogensongelijkheid. De volgende grafiek laat zien dat de vermogensongelijkheid in de Verenigde Staten de laatste 25 jaar weer sterk toeneemt. De 10% meest vermogende huishoudens bezitten gezamenlijk ruim 75% van het totale vermogen van alle Amerikaanse huishoudens, terwijl dat in 1987 nog minder dan 65% van het totale vermogen was.

De 10% meest vermogende huishoudens zijn er sinds de crisis sterk op vooruit gegaan

De vermogensongelijkheid wordt nog duidelijker in beeld gebracht door de volgende grafiek, die betrekking heeft op het vermogen van de top 0,1%. De rijkste huishoudens hebben vandaag de dag naar verhouding twee keer zoveel vermogen als in 1987. Hun vermogen groeide de laatste decennia vooral door stijgende aandelenkoersen, dividenduitkeringen en cashflow uit andere beleggingen.

Percentage van het totale vermogen in handen van de top 0,1% is sinds 1987 verdubbeld

De volgende grafiek uit het rapport laat zien dat het vermogen van de top 0,01% de laatste dertig jaar sterk is toegenomen. Vooral de waardering van aandelen en van andere beleggingen die cashflow genereren ging fors omhoog. Vergelijken we de samenstelling van het vermogen van de top 0,01% met dat van de onderste 90%, dan zien we dat die laatste groep de afgelopen dertig jaar juist armer is geworden. Hun vermogen zit vooral in vastgoed, dat door de financiële crisis sterk in waarde daalde. Aandelen en obligaties, die sinds het uitbreken van de crisis wel sterk in waarde zijn toegekomen, heeft de middenklasse bijna niet meer. Een schrale troost is dat het pensioenvermogen van de onderste 90% wel geprofiteerd heeft van de bull market in aandelen en de waardestijging van obligaties.

Vermogen van de rijkste huishoudens nam toe, terwijl dat van de minder rijke huishoudens daalde

Spaargeld

De meest vermogende huishoudens kunnen een aanzienlijk deel van hun inkomen sparen, zoals blijkt uit onderstaande grafiek. De top 1% kan nog ongeveer een derde van het inkomen sparen, terwijl de grote 90% groep vanaf eind jaren '90 tot en met vandaag vrijwel niet heeft kunnen sparen. Zo blijft de vermogensongelijkheid in stand. Uit een recent rapport van Credit Suisse kwam naar voren dat de Verenigde Staten op de zevende plaats komt in landen waar de vermogensongelijkheid het grootste is. Het grootste is de vermogensongelijkheid overigens in Rusland, waar 84,8% van al het vermogen in handen is van de top 10 procent. In de VS is dat 74,6% van het totale vermogen.

Alleen de meest vermogende huishoudens kunnen veel sparen

28 oktober 2014
Cartoon: Stop uw spaargeld in de grond

Tot een paar jaar geleden kon bijna niemand in de Westerse wereld zich voorstellen dat banken ook failliet konden gaan. Maar inmiddels weten de spaarders wel beter, denk aan het omvallen van Icesave en de DSB Bank en de nationalisatie van SNS, waarbij vermogende spaarders veel geld verloren. Toch mogen spaarders niet verrast zijn dat een bank omvalt, want dat gebeurt al sinds de eerste banken werden opgericht. Op de volgende prent uit 1881 zien we instortende banken (op de gevels lezen we “Smashed Bank, Broken Bank, Busted Bank, Shaky Bank en Collapsed Bank”), met op de voorgrond Puck die zijn gouden en zilveren munten in de grond stopt. Wat is wijsheid? Geld op de bank of goud in de grond?

Getting Ahead of the Banks
h/t: @RudyHavenstein

28 oktober 2014
IMF garandeert positieve rente SDR

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een ondergrens gesteld aan de rente die geeft op de SDR, haar eigen internationale munteenheid. De reden daarvoor is de alsmaar dalende rente sinds het begin van de grootste financiële crisis sinds de Grote Depressie. Het IMF baseert haar eigen rentetarief op de rente in dollars, euro’s, yen en in Britse ponden en voegt daar een correctie aan toe voor de kosten die het fonds maakt voor de noodleningen die verstrekt zijn aan probleemlanden, zoals Griekenland. Door de daling van de rente in de Eurozone en door het grootschalige monetaire stimuleringsprogramma van de Bank of Japan dreigde ook de rente op de SDR onder nul te duiken. Dat zou betekenen dat alle landen die SDR’s aanhouden als reserve daar jaarlijks rente over moeten betalen en dat het daardoor minder interessant is om deze vorm van reserves aan te houden.

Volgens het IMF brengt een negatieve rente op de SDR ook praktische problemen met zich mee. Zo heeft het fonds helemaal geen wettelijke basis om rente te vragen aan haar crediteuren. Ook zou een negatieve rente het bestaansrecht van de valuta ondermijnen, omdat het voor landen dan helemaal niet zinvol meer is de SDR als reserve aan te houden. Een derde probleem is dat een negatieve rente geen ruimte meer laat om verliezen op te vangen wanneer een land haar lening aan het IMF niet terug kan betalen. Normaal gesproken worden dergelijke verliezen ingehouden op de rente die landen ontvangen over hun SDR’s. Bij een negatieve rente zou dat niet mogelijk zijn.

Geen negatieve rente
Volgens de meest recente berekeningen van het IMF zou de rente voor de SDR momenteel 0,031% moeten bedragen. Dat percentage komt tot stand door een euro rente van -0,02%, een rente van -0,01% in Japanse yen, een dollarrente van +0,01% en een rente van +0,05% in Britse ponden. Deze rente wordt dus vervangen door het afgesproken minimum van 0,05%. Mocht de rente in de genoemde valuta weer stijgen, dan stijgt ook de rente op de SDR natuurlijk mee. Deze nieuwe maatregel van het IMF is enkel bedoeld om te voorkomen dat de SDR rente in negatief terrein terechtkomt. Bron: Financial Times

IMF garandeert positieve rente voor de SDR

27 oktober 2014