Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Grafiek: Inkomen Amerikaanse huishoudens daalt

    Het inkomen van Amerikaanse huishoudens zit al vanaf de eeuwwisseling in een dalende trend. Uit onderstaande grafiek blijkt dat de mediaan van het inkomen van huishoudens gezakt is van $55.000 in 1999 naar minder dan $51.000 in 2011. Het cijfer is gecorrigeerd voor de officiële inflatie, het cijfer dat volgens velen geen correcte weerspiegeling geeft van de werkelijke prijsontwikkeling in de VS.

    Uit deze gegevens kunnen we concluderen dat de koopkracht van een gemiddeld huishouden de laatste jaren is afgenomen. Door de hoge werkloosheid in Amerika blijven de lonen onder druk staan, terwijl de inflatie de koopkracht van de burger uitholt. En dan hebben we het nog niet eens over de stijgende huur in de VS. Ook spaargeld wordt door inflatie minder waard, maar sparen is iets waar steeds meer Amerikanen niet aan toe komen.

    Het is tekenend voor de verarming van de VS. Bedrijfswinsten blijven weliswaar op peil, maar die winsten komen steeds minder ten goede aan de middenklasse. De inkomensongelijkheid neemt al jaren toe, zoals we eind vorig jaar ook al schreven op Marketupdate.

    Gemiddeld inkomen Amerikaans huishouden daalt
    Gemiddeld inkomen Amerikaans huishouden daalt
    Inkomen Amerikaanse huishoudens daalt weer
    Inkomen Amerikaanse huishoudens daalt weer (Bron: Mybudget360.com)

  • Geschiedenis voorziet een forse koerscorrectie

    De financiële markten worden meer door sentiment dan door fundamentals gedreven, zodat een zeer zware koerscorrectie mogelijk is. Dat stelt John Mauldin, een gerenommeerde columnist en financieel adviseur in de Verenigde Staten. Mauldin wijst erop dat de beurzen afgelopen weken een all-time high bereikten. Maar volgens hem is de combinatie van hoge of zelfs stijgende waarderingen, lage volatiliteit en een zwakke trend in de reële winstgroei een teken voor nakende marktinstabiliteit. Hij verwijst daarvoor naar de zogenoemde Shiller koers/winstverhouding. Deze staat nu op 24,4, wat overeenkomt met de stand van augustus 1929. Dat was aan de vooravond van de Grote Depressie.

    Crisis

    Zij is echter hoger dan augustus 1987, toen in het najaar een koerscorrectie van 22 procent volgde. Mauldin stelt dat als de geschiedenis een graadmeter is, dat er dan een daling van niet 20% tot 30%, maar van meer dan 50 procent denkbaar is. Mauldin adviseert zijn gehoor winst te nemen, maar ook meer diversificatie toe te passen, bij voorbeeld ten gunste van grondstoffen en nominale staatsobligaties. Er zijn inmiddels meer geluiden te horen van beleggers en financiële instellingen die van mening zijn, dat de waarderingen erg hoog geworden zijn en dat een koerscorrectie denkbaar is. Recentelijk verklaarde de contraire fondsmanager John Bennett van Henderson Global Investors hetzelfde.

    Dit stuk werd afgelopen week gepubliceerd in de CRASH INVESTOR. De betaalde nieuwsbrief van Cor Wijtvliet met diepte-analyses en een modelportefeuille. Vraag hier een gratis proefnummer aan.

     

     

  • Nederland is het zwakke jongetje van de klas

    Woensdag 14 augustus zal in de annalen van de geschiedenis van de eurozone waarschijnlijk opgenomen worden als een dag van historisch belang. Wellicht zal het de dag blijken te zijn, waarop de eurozone zich opmaakte om definitief afscheid te nemen van de langste economische crisis sinds de Grote Recessie van de jaren Dertig van de vorige eeuw.

    Belangrijke landen als vooral Duitsland en in mindere mate Frankrijk presenteerden met 0,7% en 0,5% beter dan verwachte groeicijfers over het tweede kwartaal van 2013. De beste prestatie kwam echter op naam van Portugal. Dat mag absoluut een verassing heten. Dat de slechtste prestatie op naam van Cyprus staat, zal eigenlijk niemand verbazen. Maar dat Nederland op de voorlaatste plaats eindigt, mag zonder meer als een klap omschreven worden.

    Krimp

    De cijferregen van het Centraal Bureau voor de Statistiek van woensdag loog er niet om. De centrale boodschap was, dat Nederland nog steeds in een recessie zit. De economie is in het tweede kwartaal van 2013 met 0,2 procent gekrompen ten opzichte van het vorige kwartaal. Dat is het vierde opeenvolgende kwartaal met krimp. Enigszins troostend, wilde de woordvoerder van het CBS nadrukkelijk stellen, dat de krimp kleiner geworden is. Hij vergat er echter bij te zeggen, dat dit de derde periode van krimp is in minder dan vijf jaar tijd. Het erge is, dat de recessie nu slachtoffers maaktt in de volle breedte van de economie. Niets en niemand lijkt gespaard te worden.

    Consumptie

    De diepere oorzaak van de krimp zit voornamelijk in het binnenland. Met de consumptie gaat het nog niet goed. Die blijft maar dalen. Over juni noteerde de detailhandel een daling van 4% van de omzet. Sinds het tweede kwartaal van 2012 is de omzet permanent gedaald en het lijkt erop alsof aan die daling niet spoedig een einde komt.

    Politici en beleidsmakers breken zich het hoofd hoe de consument tot meer uitgaven te verleiden. Dat is echter geen gemakkelijke opgave. Sedert het uitbreken van de crisis in 2008 is het gemiddelde loon in Nederland met 6,2% gedaald. Dat is na Griekenland de grootste loondaling in heel de eurozone. Dat is geen gezonde basis voor het opvoeren van bestedingen. Dat is een oorzaak, waar politici gemakshalve over heen kijken, maar waarvan de burger en consument dagelijks de nadelige gevolgen van ondervindt. En dus houden hij en zij de hand strak op de knip. Dat betekent, dat ze niet alleen minder naar de winkel gaan, maar overal op beknibbelen waar mogelijk.

    Ook dat is terug te zien in de cijfers van het CBS. Huishoudens gaven in het tweede kwartaal 2,4 procent minder uit aan goederen en diensten. Daarmee krimpt de consumptie nu al ruim twee jaar.

    Grootste banenverlies

    Maar er was meer slecht nieuws, nog veel meer. Het CBS moest ook vaststellen, dat de arbeidsmarkt maar blijft verslechteren. De werkgelegenheid in Nederland is in het tweede kwartaal met maar liefst 147.000 banen gekrompen. Dat is de sterkste daling sinds het begin van de metingen in 1995. De daling deed zich voor in alle bedrijfstakken. De meeste banen gingen verloren in de bouw en de zakelijke dienstverlening.

    Het grote verlies aan banen gaat gepaard met een snelle groei van de werkloosheid. Die is in juli opgelopen tot 8,7 procent van de beroepsbevolking. Het CBS telde vorige maand in totaal 694.000 werklozen. Dat waren er weer 19.000 meer dan een maand eerder. In juni van dit jaar stond de werkloosheid in Nederland nog op 8,5 procent. In juli vorig jaar had 6,5 procent van de beroepsbevolking geen betaalde baan. De werkloosheid loopt al sinds juli 2011 vrijwel onafgebroken op en de groei lijkt vooralsnog te versnellen. De groei maakt ook voorspellingen van het Centraal Planbureau (CPB) waardeloos. Die ging uit van 670 000 werklozen in 2014. Natuurlijk is het niet vreemd, dat onder genoemde omstandigheden het aantal vacatures gestaag blijft dalen. Onheilspellend is echter, dat de daling volledig voor rekening van het particuliere bedrijfsleven komt. Daar moeten uiteindelijk de nieuwe banen geschapen worden.

    Hiermee was wat het CBS betreft de gifbeker nog niet leeg. Want het bureau wist ook nog te melden, dat de ontwikkeling van de export zeer te wensen overlaat. Over het tweede kwartaal liet die een krimp zien van 0,3%. En ten slotte, daalde ook nog het niveau van de investeringen. Dat kon er nog wel bij!

    Voorspelbaar

    Leden van het kabinet ventileerden na al dit slechte nieuws hun voorspelbare opinies. Het viel niet te ontkennen dat de cijfers slecht waren, maar Nederland moet maar voor het vijfde jaar op rij door de zure appel heen bijten. Als het tekort eenmaal tot onder 3% is terug gebracht wordt alles vanzelf beter. Nederland komt sterker uit de crisis heet het dan parmantig. Diezelfde regering gaat echter onverdroten verder met het verzwaren van de lasten. De befaamde € 6 miljard aan extra bezuinigingen moeten in 2014 kost wat kost behaald worden. Dat de bezuinigingsdrift niet helpt, lijkt niet ter zake te doen. Volgens het CPB zal het tekort in 2014 uitkomen op 3,9%.

    Nederland wordt zodoende steeds meer het zwakke jongetje van de klas! Hoe dat komt? Misschien heeft de winnaar van de Nobelprijs voor economie, de Amerikaan Paul Krugman, het juiste antwoord. In een van zijn laatste columns kwam hij tot de conclusie, dat in Nederland in grote harmonie alleen maar de verkeerde dingen gedaan worden. Het is om het schaamrood op de kaken te krijgen.

    Cor Wijtvliet

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<

     

    Crisis in Nederland

  • DNB: “Hoge inflatie is tijdelijk”

    Volgens de Nederlandsche Bank (DNB) moeten we ons niet al teveel zorgen maken om de hoge inflatie in ons land. De afgelopen tien maanden kwam de inflatie bijna stelselmatig boven de 3% uit, maar dat is volgens de DNB het gevolg van overheidsmaatregelen die de laatste tijd zijn doorgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan de extra huurverhoging en de verhoging van het BTW-tarief van 19 naar 21 procent.

    Sinds oktober 2012 is de inflatie in Nederland hoger dan het gemiddelde van het Eurogebied. Daarvoor zaten we jarenlang onder het gemiddelde van alle Eurolanden. De Nederlandsche Bank denkt dat we dit najaar een veel lagere inflatie zullen zien, omdat de verhoging van de BTW dan uit de cijfers valt. De ontwikkeling van de inflatie wordt gemeten als een percentage ten opzichte van dezelfde maand van vorig jaar, waardoor een eenmalige BTW-verhoging een jaar lang doorwerkt in het cijfer. Valt de BTW-verhoging uit de cijfers, dan zakt het inflatiecijfer weer ver onder de 2%. De Nederlandsche Bank rekent op een inflatie van gemiddeld 1,6% in 2014 en 1,5% in 2015.

    ‘Eenmalige maatregelen’

    De centrale bank benadrukt dat de hoge inflatie het gevolg was van eenmalige maatregelen, maar dat valt nog te bezien. Waarschijnlijk zijn er de komende jaren meer lastenverzwaringen nodig om het begrotingstekort onder de drie procent te houden. Een deel van die lastenverzwaringen kan doorwerken in de inflatiecijfers, waardoor we opnieuw boven het Europees gemiddelde uit kunnen komen.

    Deflatoire krachten zijn er natuurlijk ook. Zo daalden de energieprijzen in 2008 en 2009 substantieel door de lagere prijzen van olie en gas en dalende prijzen van importgoederen als elektronica. Daarnaast geeft de crisis op de Nederlandse huizenmarkt een deflatoire druk op de Nederlandse economie. Consumenten houden de hand meer op de knip en lossen naar verhouding meer schuld af. Daardoor daalt de omloopsnelheid van het geld en komen prijzen onder druk te staan.

    Inflatie Nederland versus Eurozone
    Inflatie Nederland versus Eurozone (Bron: Eurostat)
    Opbouw inflatiecijfer Nederland
    Opbouw inflatiecijfer Nederland (Bron: Eurostat)

  • Studieschuld in de VS blijft stijgen

    De kenniseconomie mag wat kosten, ook in de Verenigde Staten. Bij het afstuderen heeft de Amerikaanse student gemiddeld een studieschuld open staan van ongeveer $55.000. Dat is ruim 3,5x zoveel als de gemiddelde studieschuld in het studiejaar 1992-1993. Voor bachelor studenten loopt de schuld naar verhouding nog sneller op, van gemiddeld $20.000 in het studiejaar 2000-2001 naar $40.000 in het afgelopen studiejaar. Dat is een verdubbeling van de gemiddelde schuld, terwijl de kansen op de arbeidsmarkt veel slechter zijn geworden dan toen.

    De Wall Street Journal schreef er een uitgebreid artikel over, waarin ook de onderstaande grafiek gepresenteerd wordt. De grafiek laat zien dat studenten steeds meer schulden op zich nemen. Die schuld blijkt steeds vaker een obstakel te zijn voor studenten die van plan zijn een bedrijf op te starten of een huis te kopen.

    Nederland

    Ook in Nederland staat vrij veel studieschuld open, in totaal gaat het om ongeveer €6 miljard. Omgerekend naar het aantal studenten is dat ongeveer €15.000 per student, zo schrijft de NOS.

    Gemiddelde studieschuld per student in de VS
    Gemiddelde studieschuld per student in de VS (Bron: WSJ)

  • Grafiek: Vier jaar van economisch herstel in de VS

    Zonder verder commentaar plaatsen we deze grafiek van vier jaar economisch herstel in de VS onder leiding van president Obama.

    Vier jaar economisch herstel
    Vier jaar economisch herstel (Bron: @Not_Jim_Cramer)

  • Tweet van de dag (14 augustus 2013)

    Vanaf vandaag zal Marketupdate dagelijks een grappige of interessante tweet(discussie) plaatsen. We trappen af met The Limerick King (@TheLimerickKing)…

  • Shanghai in 1987 en 2013

    Shanghai heeft zich in de afgelopen 26 jaar razendsnel ontwikkeld. Hoe kun je dat beter laten zien dan met de skyline van de stad die inmiddels 23,5 miljoen inwoners telt en de op één na hoogste wolkenkrabber ter wereld aan het bouwen is (632 meter)? De eerste plaat is van 1987 en de tweede is nog geen twee weken oud, namelijk van 31 juli 2013.

    De foto’s zijn te vinden op de website van The Atlantic. Fotograaf Carlos Barria bracht onlangs een bezoek aan de stad en maakte vanuit hetzelfde perspectief als de foto van 1987 een nieuwe plaat. Het resultaat is verbluffend, klik op de afbeeldingen voor de grotere foto’s.

    Shanghai in 1987
    Shanghai in 1987

    Shanghai in 2013

    Shanghai in 2013

  • Griekenland heeft opnieuw geld nodig

    Het Duitse blad Der Spiegel schrijft dat Griekenland opnieuw geld nodig heeft. De krant baseert zich op een document van de Bundesbank, waarin staat dat er uiterlijk begin volgend jaar een nieuw steunprogramma klaar moet liggen voor de Grieken. In het rapport staat dat het “zeer risicovol” is om het bestaande steunprogramma voort te zetten en dat de goedkeuring van de laatste tranche van €5,8 miljard “politiek gedreven” was. Hieruit kunnen we concluderen dat het nog steeds niet goed gaat met de Griekse economie en overheidsfinanciën.

    Merkel

    Het rapport over een nieuw reddingsplan voor Griekenland komt bondskanselier Angela Merkel slecht uit, want dit najaar worden er weer verkiezingen gehouden in Duitsland. Een nieuwe reddingsoperatie voor Griekenland is moeilijk te verkopen door Merkel, omdat ze steeds heeft vastgehouden aan het standpunt dat Griekenland niet meer hulp nodig heeft. De Duitse oppositie beschuldigt bondskanselier Merkel van liegen, omdat ze waarschijnlijk wel op de hoogte is gebracht van de problematische situatie in Griekenland en de noodzaak van een nieuw reddingsprogramma.

    Volgens Carsten Schneider van de Sociaaldemocraten komt men na de verkiezingen van een koude kermis thuis: “Door de noodzaak voor extra steun aan Griekenland te betwisten liegt de kanselier de bevolking voor”.

    Als grootste economie van Europa heeft Duitsland veel blootstelling aan Griekenland, dat in totaal al €240 miljard heeft ontvangen via steunoperaties. Het huidige reddingsprogramma stopt eind 2014 en dat zou betekenen dat de Griekse regering weer eigenhandig naar de kapitaalmarkt moet om staatsobligaties te slijten.

    Afschrijven

    Het IMF heeft in 2010 al voorgesteld om een deel van de Griekse staatsschuld kwijt te schelden. Dat gebeurde toen niet, waardoor financiële markten de tijd kregen om het schuldpapier van de hand te doen. Reuters schrijft dat Europese regeringsleiders – waaronder Merkel – Griekenland de afgelopen maanden hebben geprezen voor de succesvolle hervormingen. De hervormingen zijn onderdeel van het eisenpakket dat Europa heeft opgelegd in ruil voor de noodleningen. Maar in het document van de Bundesbank valt te lezen dat de Griekse regering “amper voldoende” resultaat heeft geboekt.

    angela-merkel

  • Aantal faillissementen in Nederland naar recordhoogte

    Het aantal faillissementen in Nederland blijft toenemen, zo blijkt uit data van het CBS. In juli werden 779 bedrijven en instellingen failliet verklaard, ruim honderd meer dan in juni. Van de bedrijven die in juli over de kop gingen waren er veel actief in de handel (224) en in de bouwnijverheid (92). Vooral in juli nam het aantal faillissementen in de handel enorm toe, terwijl de bouwsector juist een daling liet zien ten opzichte van een maand eerder.

    Het CBS merkt op dat het aantal faillissementen in een maand sterk samenhangt met het aantal zittingsdagen van de rechtbank. Dat valt ook a te leiden aan de grilligheid van onderstaande grafiek. Toch valt er duidelijk een trend te bespeuren en dat is naar boven toe. In de jaren 2009 en 2010 daalde het aantal faillissementen nog, tot een gemiddelde over drie maanden van minder dan 500. In 2012 begon het aantal faillissementen weer te stijgen en die trend zet zich nog steeds voort. Het voortschrijdende gemiddelde van de laatste drie maanden steeg in juli naar een recordniveau van 751 faillissementen. Een maand geleden lag dat bewegende gemiddelde nog op 722 gevallen.

    Werkloosheid

    De toename van het aantal faillissementen valt samen met een stijgende werkloosheid. In juli maakte het CBS bekend dat de werkloosheid in Nederland was toegenomen naar 8,5%, omgerekend zijn dat 675.000 werklozen. In 2010 en 2011 was het werkloosheidspercentage in Nederland gemiddeld nog maar 5,4%. De Nederlandse arbeidsmarkt gaat dus snel bergafwaarts.

    Aantal faillissementen in Nederland
    Aantal faillissementen in Nederland

  • Herstel in Europa? Welk herstel?

    Opeens is de lucht in Europa bezwangerd van optimisme. Het herstel komt er aan. Zelfs uit de perifere landen komen cijfers die wijzen op een lichte verbetering van de economische omstandigheden. De industriële activiteiten nemen weer toe en in Spanje en Portugal zou zelfs de werkloosheid licht aan het dalen zijn. Beurskoersen stijgen weer na jaren van stagnatie.


    Slagkracht

    Nu is de afgelopen vijf jaar bij herhaling het blijde nieuws verkondigd, dat het herstel aanstaande was, maar het is jammer genoeg nooit werkelijkheid geworden. Het is ook nu een kwestie van eerst zien en dan geloven. Zeker de perifere landen staan nog steeds voor grote uitdagingen. Een belangrijke sta-in-de-weg voor een snel herstel van de perifere landen is hun grote handelstekorten met de rest van de wereld. Het gezamenlijk tekort met China bedroeg in 2008 € 34,8 miljard en in 2011 bedroeg het nog steeds € 29 miljard. Voor een deel zijn deze grote tekorten te wijten aan de waardestijging van de euro ten opzichte van de Renminbi in het afgelopen decennium. Daardoor verminderde de Europese slagkracht en in het bijzonder die van de periferie. Die landen leefden toen op veel te grote voet.

    Daarnaast werden ze in hun industriële hart getroffen, toen de Chinezen op grote schaal goedkope textiel naar Europa begonnen te verschepen. Daar konden de perifere landen met hun grote textielsector niet tegen op. Aldus groeide de perifere tekorten in razend tempo. De perifere landen waren trouwens ook amper of niet opgewassen tegen de nieuwe concurrentie uit het oosten van Europa. Die ondergroef de toch al geringe slagkracht nog verder. De tekorten zijn uiteindelijk zo groot en onhoudbaar geworden, dat de overschotlanden uit het noorden zich gedwongen zagen een financiële reddingsboei te werpen.

    Oplossing

    Maar dat kan niet eindeloos doorgaan. Er moet een definitieve oplossing komen, maar welke? Een lage rente, gecombineerd met hoge schulden en enorme tekorten laten weinig ruimte voor verdere fiscale en monetaire stimulering. Loonsverlaging is een hulpmiddel. Maar dat kan niet eindeloos doorgaan. Te lage lonen zijn slecht voor de binnenlandse bestedingen. Te zwakke bestedingen kunnen een nieuwe recessie veroorzaken. Misschien is het beter ook op zoek te gaan naar externe aanpassingen. Dat betekent dat de vraag uit het buitenland moet groeien. Dat kan alleen als de euro zwakker wordt ten opzichte van de renminbi evenals de valuta’s van alle belangrijke handelspartners buiten de eurozone. Het probleem is, dat binnen Europa zeker traditiegetrouw Duitsland geen voorstander is van een zwakke euro. Zwakke valuta’s vormen de basis voor inflatie. Daar hebben de Duitsers een broertje dood aan.

    Ook buiten eurozone zal men niet de handen op elkaar krijgen voor een beleid dat de euro moet verzwakken. Er zijn meer landen die worstelen met een zwakke economie. Die zitten niet te wachten op een zwakke Europese munt, die de eigen concurrentiekracht ondergraaft. Een valutaoorlog zou het uiteindelijke resultaat zijn. Daar zit niemand in de wereld op te wachten. De problemen voor de periferie blijven daarmee voorlopig erg groot en dat blijft een herstel in de weg staan.

    Cor Wijtvliet

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<