Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Japanse premier wil stimuleringsprogramma van ¥10 biljoen

    De nieuwe Japanse premier Shinzo Abe heeft een nieuw stimuleringsprogramma van ¥10 biljoen aangekondigd, dat volgens hem nodig is om de economie uit het slop te trekken. De overheid zou dit bedrag (omgerekend bijna €90 miljard) volgens de premier vooral moeten investeren in infrastructuur. Met dit stimuleringsprogramma overschrijdt de premier het uitgavenplafond dat door zijn voorganger Noda in het leven werd geroepen.

    Woensdag kondigde de premier het stimuleringsplan aan dat economische groei zou moeten genereren. “Vanuit een macro-economisch perspectief bezien is er waarschijnlijk ongeveer ¥10 biljoen nodig”, zo verklaarde de premier op woensdag. Met omgerekend €89 miljard aan extra overheidsbestedingen komt Abe zijn verkiezingsbelofte na en distantieert hij zich van het beleid van zijn voorganger Noda. Die gaf in augustus nog goedkeuring aan het plan op om de komende drie jaar niet meer dan ¥44 biljoen per jaar aan nieuwe staatsobligaties uit te schrijven. Vanaf het fiscale jaar 2013 zou de overheid volgens dit plan niet meer schulden mogen maken dan in het fiscale jaar 2012.

    Die administratieve beperking op de begroting, enigzins vergelijkbaar met het schuldenplafond in Amerika, moet het veld ruimen als Shinzo Abe zijn stimuleringsplannen wil doorvoeren. De jaarlijkse begroting, die volgens zijn voorganger Noda niet groter mocht worden dan ¥71 biljoen, zal door de nieuwe premier waarschijnlijk verder opgerekt worden.

    Shinzo Abe heeft de centrale bank van Japan onder druk gezet om een soepeler monetair beleid te voeren, waardoor extra overheidsstimulering en schulduitgifte mogelijk is. De Bank of Japan zal donderdag de uitkomst doorgeven van een tweedaagse beleidsvergadering, een gebeurtenis die door de Japanse media op de voet wordt gevolgd.

    De extra ¥10 biljoen aan uitgaven voor infrastructuur en rampenbestrijding zal voor bijna de helft ‘gefinancierd’ worden door een overschot in het vorige fiscale jaar, de andere helft moet bijgeleend worden door middel van de uitgifte van nieuwe staatsobligaties. De Japanse staatsschuld is in omvang meer dan twee keer zo groot als het BBP van het land, met afstand de hoogste schuldquote van alle geïndustrialiseerde landen. De extreem hoge staatsschuld heeft totnogtoe niet voor problemen gezorgd, omdat de binnenlandse vraag naar het schuldpapier nog steeds groot is. Japanners sparen veel in staatsobligaties van hun eigen overheid, waardoor het land relatief weinig extee schuldeisers heeft. Dat is ook één van de redenen waarom er in de wereld relatief weinig gesproken wordt over het Japanse schuldenprobleem.

    Financieringsprobleem

    De Japanse overheid slaagt er nog steeds in de tekorten te financieren met het spaargeld van haar eigen burgers, maar er zijn ontwikkelingen gaande die vroeg of laat problemen kunnen opleveren. Als eerste is er de vergrijzing, een demografisch probleem dat ook effect zal hebben op de pensioenfondsen. Die fondsen zullen vroeg of laat bezittingen moeten verkopen, zodra het punt bereikt wordt waarop er pensioenuitkeringen zijn dan inkomsten. Dat betekent dat er ook dat er minder staatsobligaties gekocht zullen worden door pensioenfondsen.

    Een andere ontwikkeling die zorgen baart is de handelsbalans van Japan. Was het land van 1981 tot en met 2008 nog een netto exporteur, sindsdien is Japan omgeschakeld naar een importeconomie. De verzwakte handelsbalans betekent dat het land meer geld moet lenen om zijn import te kunnen betalen. Onderstaande grafiek laat zien dat de handelsbalans het afgelopen jaar sterk verslechterd is. Financiële markten prijzen het ‘inflatiegevaar’ van de nieuwe politieke koers in, want de rente op 10 jaars staatsobligaties is de laatste dagen weer wat aan het stijgen. Inmiddels is de rente op deze obligaties door het 100-daags gemiddelde heen gebroken. Over de langere termijn bezien kunnen we nu nog niet spreken van een trendbreuk, de rente was een jaar geleden nog beduidend hoger dan nu.

    Japan is geen exportland meer (Afbeelding van Bloomberg, via Zero Hedge)

    Rente Japanse staatsobligaties loopt laatste dagen weer iets op (Afbeelding van Bloomberg, via Zero Hedge)

  • Wereldkaart volgens kredietbeoordelaars Moody’s, S&P en Fitch

    De wereldkaart is afkomstig van deze website en kan daar in een nog hogere resolutie bekeken worden. De kredietbeoordelingen zijn gebaseerd op de capaciteit van een land om haar schulden af te betalen, de financiële geschiedenis van het land en de samenstelling van bezittingen en verplichtingen. Kredietbeoordelaars Moody's en &P beheren samen 40% van de totale markt voor kredietbeoordelingen. Fitch heeft een marktaandeel van 14%.

    Door linksonder op het knopje 'key' te drukken kunt u de legenda inklappen en weer tevoorschijn halen. De grote versie is hier te vinden.


    via chartsbin.com

  • Vijftien signalen dat de Amerikaanse economie zal verslechteren in 2013

    Dit zijn maar een paar feiten die erop wijzen dat het economisch niet zo goed gaat in Amerika. Het Economic Collapse Blog verzamelde er in de afgelopen weken nog meer, waardoor ze uiteindelijk op de volgende lijst van vijftien kwamen. Een aantal van deze punten zijn overigens al eerder aangestipt op Marketupdate.

    1. Volgens de meest recente cijfers gebruiken 47,71 miljoen Amerikanen voedselbonnen. Dat is een stijging van meer dan 600.000 ten opzichte van een maand eerder en zelfs een stijging van 1 miljoen in twee maanden tijd. De groeiende doelgroep voor voedselbonnen leek af te vlakken, maar begint de laatste maanden weer aan snelheid te winnen. In 1970 maakte ongeveer één op de vijftig Amerikanen aanspraak op voedselbonnen, nu is dat meer dan één op de zeven. De kosten die de overheid makt voor de voedselbonnen zijn inmiddels vergelijkbaar met bijna 14% van de totale omzet van supermarkten in de VS.
    2. De jeugdwerkloosheid in de VS staat op het hoogste punt sinds de Tweede Wereldoorlog.
    3. Volgens een onderzoek van Gallup nam de werkloosheid in Amerika in de maand november juist sterk toe.
    4. De laatste weken waren er opnieuw veel aankondigingen van ontslagrondes bij diverse grote bedrijven. Sinds de presidentsverkiezing van 6 november zijn er al meer dan 100.000 ontslagen gevallen.
    5. Volgens de Wall Street Joual zal de helft van de 40 grootste bedrijven de komende maanden bezuinigingen doorvoeren.
    6. Kleinere bedrijven in Amerika denken dat ze als gevolg van de nieuwe 'Obamacare' gedwongen zullen worden in 2013 fulltime arbeidsplaatsen te vervangen voor deeltijd plekken.
    7. Een onderzoek liet zien dat gemiddeld 40% van de Amerikanen minder dan $500 aan spaargeld op de bank heeft staan. Onder deze groep zouden ook mensen zitten die in een groot huis wonen en die een hoge hypotheek hebben afgesloten bij de bij de bank. Maar liefst 54% van de respondenten uit dit onderzoek gaf toe geen spaarplan te hebben en 45% was bang dat ze nooit aan sparen toe zouden kunnen komen.
    8. Een ander onderzoek toonde aan dat 28% van de Amerikanen zelfs helemaal geen geld achter de hand heeft voor noodgevallen.
    9. Uit een enquete kwam naar voren dat 62% van de middenklasse het afgelopen jaar minder geld heeft uitgegeven aan het huishouden dan het jaar ervoor.
    10. Veel Amerikanen hebben meer schulden op zich genomen om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen.In oktober werden er meer consumentenleningen afgesloten dan ooit tevoren. Het lijkt erop dat Amerikanen niet hebben geleerd van het verleden en zich laten verleiden door de gunstige rente op leningen.
    11. De mediaan van het inkomen van huishoudens zakt al vier jaar op rij. Gedurende deze periode ging het jaarinkomen met in totaal ongeveer $4.000 naar beneden.
    12. Bankiers op Wall Street hebben minder bonussen te verdelen dan voorgaande jaren. De pot is weer gekrompen tot het niveau van 2008. Weinig mensen zullen hierom treuren, maar het geeft wel aan dat het ook in de financiele wereld slechter gaat.
    13. Voedselbanken in heel Amerika zien meer hongerige gezinnen binnenkomen dan ooit tevoren.
    14. De Amerikaanse regering heeft in de eerste twee maanden van het fiscale jaar 2013 al $292 miljard meer uitgegeven dan er binnen is gekomen. Dat tekort is $57 miljard groter dan in de eerste twee maanden van het fiscale jaar 2012. De tekorten lijken steeds sneller toe te nemen.
    15. De staat Michigan werkt aan een gecontroleerd bankroet voor de stad Detroit, die de laatste jaren steeds meer in verval is geraakt.

    Een economische storm staat Amerika nog te wachten, aldus het Economic Collapse Blog (Foto van thefoxisblack.com)

  • Grafiek: Amerikaanse schuldenberg sinds de onafhankelijkheid

    Onderstaande grafiek laat de omvang van de Amerikaanse staatsschuld sinds 1792 zien, uitgedrukt als percentage van het BBP. De schuld wordt dus afgezet ten opzichte van de omvang van de economie en is op die manier te vergelijken met andere periodes uit de Amerikaanse geschiedenis. Uit de grafiek kunnen we een aantal conclusies trekken.

    • Oorlogen waren in de Amerikaanse geschiedenis de grootste aanjager van de staatsschuld. Na de oorlog zakte de schuld weer ten opzichte van het BBP.
    • De Amerikaanse overheid was ruim twintig jaar lang bijna schuldenvrij. Dat was van ongeveer 1834 tot 1858.
    • De Amerikaanse staatsschuld kwam na de oprichting van de Federal Reserve in 1913 nooit meer op de lage schuldquote van voor de oprichting.
    • Direct na de ontkoppeling van goud ten opzichte van de dollar volgde er een lange periode van begrotingstekorten, die de schuldquote lieten oplopen van iets meer dan 30% in 1971 naar ruim 65% eind jaren negentig.
    • De Amerikaanse staatsschuld zal in het huidige groeitempo snel het record van de Tweede Wereldoorlog overschrijden. Volgens de laatste berekeningen zal de staatsschuld waarschijnlijk in 2016 het niveau van 125% van het BBP bereiken.
    • Het effect van deze economsiche crisis is veel groter dan van eerdere crises. De begrotingstekorten zijn vandaag de dag vergelijkbaar in omvang met de Civil War van 1861-1865.
    • De economie groeit niet meer door de grote schuldenlast. Ondanks het begrotingstekort van meer dan $1 biljoen per jaar blijft de economische groei beperkt tot 2 a 3 procent. En die cijfers houden geen rekening met schuldengroei.

    De vooruitzichten zijn niet best, want de Federal Reserve is al overgegaan op het grootschalig aankopen van staatsobligaties en andere schuldpapieren met een lange looptijd. Tegelijkertijd is de rente naar 0% gebracht om de schuldenlast enigzins betaalbaar te houden. Het behoeft geen uitleg dat dit op den duur fout zal gaan. Met een deflatoire depressie ofwel met een hyperinflatie zal de schuld weggestreept moeten worden. Dat laatste lijkt het meest waarschijnlijk met het pad dat de Amerikaanse centrale bank en de overheid zijn ingeslagen (respectievelijk geld drukken en geld lenen). Klik op de grafiek voor een grotere versie.

    Historie Amerikaanse staatsschuld en begroting sinds 1792 (Bron: Zero Hedge)

  • Japanse pensioenfondsen zoeken dekking in goud

    De Wall Street Joual schrijft dat een klein aantal pensioenfondsen in Japan zijn begonnen met het kopen van goud, als bescherming tegen schokken op de aandelenmarkt en de dreiging van inflatie. Japanse pensioenfondsen beleggen momenteel vooamelijk in de eigen markt, en dan vooral aandelen en obligaties. Tot voor kort keken de fondsen niet naar goud of andere fysieke bezittingen.

    Het Japan Govement Pension Investment Fund, het grootste pensioenfonds, heeft haar portefeuille opgebouwd uit 64% aan obligaties en 11% aandelen in eigen land. Een klein gedeelte van 9% is belegd in staatsobligaties van andere landen, terwijl 12% is belegd in aandelen buiten Japan. De rest van het beheerde vermogen zit in diverse beleggingen met een korte looptijd. Deze strategie heeft het fonds maar weinig opgeleverd, omdat de rente op Japanse staatsobligaties laag blijft, de marktrente al op nul staat en de aandelenmarkt stagneert. Het fonds verloor 7,6% in het fiscale jaar 2008. In 2010 verloor het fonds een minder pijnlijke 0,3% van haar vermogen, maar ook dat is nog steeds een verlies dat de dekkingsgraad van het fonds aantast.

    Goudprijs stijgt al elf jaar

    De goudprijs stijgt al sinds 2002, het jaar waarop de euro werd geintroduceerd als alteatieve munt voor de Amerikaanse dollar. Omdat de goudprijs zich weinig aan lijkt te trekken van aandelen- en obligatiemarkten wordt het steeds meer gezien als goede manier om een beleggingsportefeuille te diversificeren. Daarbij maakt de extreem lage rente de drempel om goud in de portefeuille op te nemen steeds lager, want alteatieve beleggingen leveren ook steeds minder rente of cashflow op. Het ontbreken van cashflow met een belegging in fysiek goud is voor veel vermogensbeheerders nog steeds een reden om niet in goud te stappen, maar zelfs dat argument verliest door de lage rente steeds meer aan kracht.

    Diversificatie richting goud

    Een Japans fonds dat in eerder dit jaar in goud stapte is Okayama Metal & Machinery Pension Fund. Dit fonds beheert vermogen voor ongeveer 260 kleine pensioenfondsen en een aantal middelgrote bedrijven in de regio Okayama. Het fonds begon in maart dit jaar met het kopen van goud. De beheerder van dit fonds, Yoshi Kiguchi, licht zijn beleggingsstrategie toe: “Door te diversificeren in verschillende valuta kunnen we ons risico verkleinen. Het rendement wordt stabieler wanneer je kleine bedragen in zoveel mogelijk verschillende beleggingscategorieën stopt. Van de 40 miljard yen (€362 miljoen) die het Okayama Metal & Machinery Pension Fund in beheer heeft is ongeveer 500 ~ 600 miljoen yen (€4,53 ~ €5,44 miljoen) belegd in goud”, aldus Kiguchi. 

    Het Mitsubishi UFJ Trust and Banking Corporation fonds heeft gezegd dat het sinds maart meer dan 2 miljard yen heeft opgehaald bij twee  pensioenfondsen, geld dat volledig belegd is in goud. Een ander fonds, Mizuho Trust & Banking Co, belegt vermogen voor 200 kleinere pensioenfondsen. Dit fonds voegde in maart 2011 goud toe aan haar portefeuille. Het gele edelmetaal maakt slechts 3% uit van het totaal beheerde vermogen.

    ETF's versus goud in opslag

    Sinds de opkomst van zogeheten exchange traded funds (ETF's) is het voor pensioenfondsen makkelijker geworden om te beleggen in goud. Het eerste Japanse ETF voor goud zag pas in juni 2008 het levenslicht, kort voor de grote financiele klap die enkele maanden later volgde op de beurzen. Een ETF is in feite een stapel goud, waarvan iedereen aandelen kan verhandelen via de beurs. Daardoor zijn ETF's vrijwel even liquide als aandelen, terwijl het fonds geen inspanning hoeft te leveren om zelf fysiek goud te kopen en een opslagpartner te vinden voor dat goud. De aandelen van een ETF stijgen en dalen met de waarde van het goud dat het beheert. Deze vorm van beleggen in goud geeft blootstelling aan de goudprijs tegen relatief lage kosten, maar het moet niet op gelijke voet geplaatst worden met fysiek goud in opslag. Het verschil zit hem in het feit dat een aandeel in een ETF niet direct inwisselbaar is voor goud, terwijl fysiek goud in opslag dat wel is.

    Volgens Tetsu Emori van Astmax Investment Management Inc. hebben ETF's “de deur geopend voor het beleggen in goud”. Emori beheert 70 miljard yen (€634 miljard) aan vermogen, waarvan ongeveer 60% belegd is in goud en diverse grondstoffen.

    Goud als bescherming tegen geldontwaarding

    Goud wordt steeds vaker gezien als een bescherming tegen geldontwaarding, een zorg die steeds groter wordt nu verschillende centrale banken zijn overgegaan tot het grootschalig aankopen van staatsobligaties via de geldpers. Ook de Japanse centrale bank maakt zich daar 'schuldig' aan. De Bank of Japan koopt steeds meer van de Japanse staatsschuld op en staat onder politieke druk om nog meer staatsobligaties op te kopen. De kersverse premier Shinzo Abe heeft een verkiezingsbelofte gemaakt om de deflatie te stoppen. Daar zou de centrale bank voor moeten zorgen, door de geldpers aan te zetten en schuldpapier op te kopen. Abe sprak van “onbeperkte monetaire verruiming met als doel de inflatiedoelstelling van 2% te halen”.

    Een hogere inflatie kan volgens de Wall Street Joual de rente verder opdrijven en de waarde van Japanse staatsobligaties ondermijnen, obligaties waar de Japanse pensioenfondsen het grooste gedeelte van hun vermogen in hebben opgesloten.

    Deflatoire druk

    Doordat Japan jarenlang te maken had met deflatoire druk werd de noodzaak om in goud te beleggen veel minder sterk gevoeld. Het algemene prijspeil daalde, waardoor de koopkracht van het geld op een spaarrekening of in een staatsobligatie redelijk goed intact bleef. Maar de verwachting is dat die deflatoire druk niet oneindig zal voortduren, zeker niet nu Shinzo Abe actief aanstuurt op inflatie via de geldpers van de centrale bank. Japan was in het verleden een exportland, waardoor men de extreem hoge staatsschuld voor lief nam. Inmiddels is het land – mede door de rampzalige aardbeving en tsunami van vorig jaar – veranderd in een land met een tekort op de handelsbalans. Ook het alsmaar duurder worden van de yen ten opzichte van andere valuta heeft bijgedragen aan de verslechterde handelspositie van Japanse bedrijven. Hun exportgoederen zijn door de sterke yen steeds duurder geworden in het buitenland, waardoor concurreren steeds moeilijker is geworden.

    Zwitserland als voorbeeld?

    In zekere zin is Zwitserland een voorbeeld voor Japan. Zwitserland zag als gevolg van de Europese schuldencrisis een vlucht van vermogen in de Zwitserse Franc, waardoor de munt sterk in waarde apprecieerde ten opzichte van de euro en de dollar. Dit was goed nieuws voor de Zwitserse spaarder, want die zag de import steeds goedkoper worden. Bedrijven en de toeristische sector waren niet zo blij met de hogere koers van de Franc, want daardoor werden ze inteationaal steeds meer uit de markt geprijsd.

    Japan zit in een soortgelijke positie, want de Japanse yen werd in vijf jaar tijd ruim 25% sterker ten opzichte van de dollar en zelfs meer dan 34% ten opzichte van de euro. Het is dus niet uit te sluiten dat de Japanse centrale bank vroeg of laat zal proberen de waarde van de eigen munt omlaag te drukken, net zoals de Zwitserse centrale bank dat sinds 2011 doet door buitenlandse valuta op te kopen met nieuwe Francs.

    Amerikaanse dollar verzwakte ten opzichte van de yen (Bron: Yahoo Finance)

    En ook de euro werd minder waard ten opzichte van de yen (Bron: Yahoo Finance)

  • Rente op staatsschuld PIIGS-landen gaat omlaag!

    Onderstaande grafieken van Bloomberg laten zien dat de Europese regeringsleiders en de ECB erin geslaagd zijn de financiele markten tot bedaren te brengen. Daarvoor was wel een ongebruikelijke stap nodig van de ECB, namelijk de introductie van het OMT-programma. De druk op landen als Griekenland, Ierland, Spanje, Portugal en Italie om te hervormen en te bezuinigen blijft ondertussen hoog, met als gevolg dat de economie daar een sterke krimp laat zien. Dat is onder meer te zien aan de sterk gestegen (jeugd)werkloosheid in veel Zuid-Europese landen.

    Vertrouwen

    De positieve kant van het bezuinigen moeten we niet onderschatten. Financiële markten hebben door de aanpak van de Europese schuldencrisis kennelijk weer meer vertrouwen gekregen in een goede afloop, zoals onderstaande grafieken laten zien. Naast politieke druk op de PIIGS-landen om te hervormen en de begroting op orde te brengen is er ook het 'vangnet' van het OMT-programma. Deze maatregel is overigens niet te vergelijken met de manier waarop de Federal Reserve staatsobligaties koopt via de QE2 en QE4 programma's.

    Tegenover de geluiden van het “kapot bezuinigen van de economie” kunnen we de volgende grafieken zetten, die aantonen dat een land wel degelijk over haar schuldenprobleem heen kan komen. Het is een proces dat jaren duurt en dat gepaard gaat met veel economisch leed, maar het alteatief van geldpersfinanciering zal naar mijn mening op de langere termijn veel meer schade veroorzaken. De toekomst zal dat uitwijzen. Onderstaande grafieken hebben betrekking op de ontwikkeling van de 10-jaars obligatierente van de afgelopen drie jaar en zijn afkomstig van Bloomberg en Tradingeconomics.

    Portugese rente gehalveerd ten opzichte van de piek

    Italiaanse rente gezakt naar het niveau van begin 2011

    Griekse staatsobligaties werden nauwelijks verhandeld. De rente is nu weer terug op 13%!

    Spaanse rente is ook weer terug naar het niveau van begin 2011

    Ierse obligatierente is zelfs weer terug op het niveau van begin 2010

  • Voedselbonnen in Amerika omgerekend 14% van omzet supermarkten

    Deze cijfers zijn misschien niet één op één te vergelijken, maar ze maken wel duidelijk dat de Amerikaanse economie steeds meer leunt op overheidsuitgaven. De kosten van de voedselbonnen ten opzichte van de omzet in de supermarkten is meer dan verdubbeld sinds het begin van de crisis, een teken dat men in de VS steeds meer afhankelijk is geworden van de overheid. Gelukkig hoeft de Amerikaanse overheid niet lang stil te staan bij de stijgende kosten van het voedselprogramma, want dankzij de Federal Reserve kan het maandelijks $45 miljard lenen zonder kosten.

    Wie denkt dat de Amerikaanse aandelenkoersen en bedrijfswinsten indicatief zijn voor het herstel van de Amerikaanse economie zou dus ook goed naar deze cijfers moeten kijken. Het gebruik van voedselbonnen is sinds het begin van de crisis alleen maar gestegen en is bijna verdubbeld ten opzichte van het niveau van voor de crisis.

    Bron: Ritholtz

    Toenemend gebruik van voedselbonnen: de kosten van dit programma zijn even groot als 13,8% van de supermarktomzet

  • Brodsky: Het is tijd om edelmetaal serieus te overwegen

    Het originele artikel is geschreven door Paul Brodsky en verscheen op 14 december op Ritholtz.com. Onderstaande vertaling is een uitvoerige nabewerking van Google Translate. Daardoor staan er misschien nog wat lastig te begrijpen zinnen in, maar de ke van zijn betoog is duidelijk. Ik heb een aantal passages die naar mijn mening essentieel zijn dikgedrukt gemaakt. Het onderstaande verhaal is dus de mening van Paul Brodsky en is niet per definitie de mening van Marketupdate.

    ===========================================================================

    De goldbugs kunnen maar niet begrijpen hoe het publiek zo onwetend is, hoe intelligente beleidsmakers zo immoreel kunnen zijn en hoe de reguliere nieuwskanalen zo onnieuwsgierig kunnen zijn. Wij als goldbugs begrijpen niet waarom er niet meer mannen en vrouwen in de beleggingswereld zijn die zich bij de meest succesvolle collega's hebben gevoegd die al langer in edelmetaal zitten. De lijst van bekende investeerders die het goud ontdekt hebben is indrukwekkend en groeit nog steeds: Kyle Bass, John Paulson, David Einho, George Soros, Bill Gross en Paul Singer, om er maar een paar te noemen.

    Conventionele richtlijnen voor het portfoliomanagement van de professionele beleggers worden steeds minder rendabel en problematischer. Huidige macro-economische omstandigheden laten er weinig twijfel bestaan ​​over waarom. Een extreem lage rente in de  ontwikkelde economieën, buitengewone monetaire interventie door centrale banken, een gegarandeerd negatieve reële rente van de meest veilig geachte financiële activa en cash, onwerkbare discount cashflow modellen, een kakofonie van betekenisloos fiscaal getouwtrek dat de aandacht afleidt van de absolute cijfers ($800 miljard bezuinigen in tien jaar tijd, terwijl er een jaarlijks tekort is van meer dan $1 biljoen), dubieuze korte en middellange termijn vooruitzichten voor opkomende economieën en onregelmatige financiële markten, al deze factoren wijzen erop dat er iets veranderd is.
     
    Ongeacht of men belegt met eigen geld of als vermogensbeheerder belegt, de traditionele modellen voor het inrichten van een beleggingsportefeuille blijken niet meer te werken. De reden daarvoor is simpel: de valuta's waarin de financiële activa zijn uitgedrukt zijn estig aangetast– ze zijn te ver opgerekt en blijken niet meer in staat om een positief reëel rendement te halen op de activa die in deze valuta worden uitgedrukt. Nu de hefboomwerking van het geldsysteem is overgedragen van de banken aan de centrale banken en van de centrale banken aan de overheden zit de politieke dimensie muurvast. Daarom denken we dat het prudent beleid is om nu af te stappen van de traditionele modellen waarmee we onze beleggingsportefeuille construeerden.
     
    Onze ervaring
    Wij hebben sinds 2007 gepleit voor edelmetaal en grondstoffen. Sindsdien hebben we een bevestiging gekregen van trends en gebeurtenissen die wij zagen aankomen en die bepalend zijn geweest voor onze visie: het uiteenspatten van de kredietzeepbel, dalende huizenprijzen, de nationalisatie van Govement Sponsored Entities (GSE's), het monetariseren van schulden, centrale banken die de rente naar nul brengen (ZIRP) en permanente monetaire verruiming (QE).
     
    Blootstelling aan een tegengestelde beleggingsthema wordt gerechtvaardigd door gezond verstand, dat investeerders helpt genezen van giftige twijfels die afkomstig zijn van tegengestelde (minder goed geïnformeerde?) meningen. Of onze analyses en het verwachte resultaat nou wel of niet uitkomen, onze investeerders zijn zich goed bewust van hun blootstelling aan risico's en hebben hun portefeuille daarop aangepast. Op 30 november had ons fonds een leverage van ongeveer 1,4x en was het 83% long en 17% short, met een longpositie die voor 90% bestond uit edelmetaal en voor 10% uit grondstoffen. Onze blootstelling aan edelmetaal is nog nooit eerder zo hoog en geconcentreerd geweest als nu. Dat is gebaseerd op ons gevoel van relatieve waardering van activa en de actuele gebeurtenissen. We zijn verheugd om meer dan 100% van het eigen vermogen van het fonds geïnvesteerd te hebben in activa die we op dit moment als erg goedkoop beschouwen en die een vooruitzicht hebben dat haast niet positiever kan zijn.
     
    De fundamentals zijn onthutsend, naar onze mening. Er is een enorme hoeveelheid nieuw geld bovenop een min of meer gelijk blijvend aanbod van goederen en diensten gelegd, wat bij een gelijkblijvend vraag- en aanbodmechanisme moet zorgen voor aanzienlijk hogere prijzen in de toekomst. Ondertussen blijft de verhouding tussen de activa op de balansen van banken en de totale hoeveelheid basisgeld toch zeer uitgerekt, wat impliceert dat er ergens in de toekomst veel verwatering van het geld zal plaatsvinden. Dichter bij natuurkundige wetten zal de economie niet komen: meer geld dat jaagt op een relatief constant aanbod van goederen en diensten vraagt om hogere prijzen, omdat producenten ervan ook reële waarde willen krijgen (noem het “kostengedreven inflatie” als je wilt). De vraag moet beantwoordt worden met geld, dat nu nog relatief schaars is. Wordt het minder schaars, dan zullen de prijzen stijgen. Door te beleggen in edelmetalen volgen we in feite de inflatie.
     
    Grenzeloze inflatie zal onder één van de volgende omstandigheden duidelijk worden gemaakt aan het publiek: 1) de banken beginnen hun nieuwe reserves aan te spreken om meer kredieten te verstrekken; 2) mysterieuze “dierlijke insticten” zullen ervoor zorgen dat de bankbalansen door een te hoge leverage factor en een hoog risico zullen instorten; 3 ) volgende week dinsdag zonder duidelijke reden.
     
    Waarom al die ophef over wat de aanleiding zal zijn voor hoge inflatie en wanneer deze zou kunnen optreden? De meeste obligaties (ongeacht de looptijd) en aandelen van bedrijven met schulden die goederen of diensten verkopen aan klanten met schulden, zullen in reële termen waarschijnlijk verliezers worden. Edelmetalen daarentegen (fysiek in bezit, boven en onder de grond), of natuurlijke grondstoffen met  een constante vraag, zijn tegelijkertijd sterk ondervertegenwoordigd bij beleggers.
     
    We zien heel weinig overtuigende analyse die onze mening kan weerleggen. De inflatiecijfers zijn als de slotkoersen van aandelen van gisteren, ze hebben hooguit een tijdelijke waarde.
     
    Goed gezelschap
    We zijn fans van Bill Gross van obligatiebelegger Pimco en onze bewondering groeit. Stel je voor dat je 's werelds grootste obligatiefonds moet managemen en in het openbaar durft te waarschuwen over de gevaren van het vasthouden aan een traditionele portefeuille. Hij waarschuwt voor inflatie en suggereert dat investeerders kijken naar edelmetalen en grondstoffen om hun portefeuilles te beschermen tegen de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid van toekomstige inflatie.
     
    Er is een onderscheid te maken tussen zakenbanken en beleggingsfondsen. Leverage is het element dat “Wall Street” definieert en Pimco is niet hetzelfde als Wall Street. Zodra een bank of een fonds met veel geleend geld een aandeel, obligatie of een stuk van onroerend goed koopt wordt dat uiteindelijk met krediet van centrale banken, en dus is de aankoop bijna volledig ongedekt. Pimco en andere beleggingsfondsen beheren het geld van gepensioneerden en spaarders, dat wordt belegd zonder leverage. Wanneer Pimco een aandeel of obligatie koopt wordt deze volledig uit eigen vermogen gefinancierd.
     
    Voor alle duidelijkheid, denken we niet dat er iets mis is met het toepassen van leverage (geld lenen om bepaalde posities uit te breiden). We hebben het 25 jaar gebruikt in vastrentende markten. Maar we denken dat het belangrijk is om het advies dat afgeleid is van marktwaaemers die tot doel hebben hun balans op te blazen te scheiden van het advies van marktwaaemers die alleen met eigen geld beleggen. Bill Gross hoort bij de laatste groep. Zoals we al langer hebben bepleit zou iedere belegger wereldwijd zich vooral moeten bezighouden met maar één ding: het behouden of vergroten van de koopkracht. Bill Gross lijkt ook dit doel voor ogen te hebben.
     
    Samenzweringen
    Onze definitie van “samenzweringstheorie” is een redelijk idee wordt ondersteund door historisch precedent, maar dat nog niet officieel ondersteund wordt en daarom nog niet afgedrukt is in de New York Times. Wat men niet moet zien als een samenzwering is de prikkel van private bedrijven om hebzuchtig te streven naar winstmaximalisatie.
     
    Volgens de meeste doorgewinterde voorstanders van hard geld (geld met intrinsieke waarde) is er een “goudkartel” dat de goudprijs onderdrukt. Deze 'hard geld' aanhang heeft de neiging om te stellen dat Amerikaanse banken voortdurend een ongedekte shortpositie innemen op goud (en zilver). Daarbij roomt het kartel elk kwartaal een grote opbrengst af ten koste van de beleggers die long gaan op goud (en zilver), zonder voldoende van het edelmetaal in voorraad te hebben om alle contracten met fysiek edelmetaal te vereffenen. Ze beweren bovendien dat de banken van het 'goudkartel' niet hoeven te vrezen voor reglementaire vergelding en dat hun acties worden gezegend door de grote machthebbers, omdat een op hol geslagen goudprijs de rest van de wereld zou signaleren dat er iets mis is met de valuta. Een hogere goudprijs betekent dat de valuta minder waard is geworden. Dat zou de machtige positie van de Amerikaanse dollar kunnen ondermijnen. Dus, zoals luidt de redenering, banken hebben de middelen, motieven en impliciete goedkeuring om de goudprijs te onderdrukken.
     
    Hmmm, misschien…. We zijn het er zeker over eens dat goud fundamenteel gezien veel hoger geprijsd moet worden dan waar het is op dit moment is en dat de manier waarop goudfutures stelselmatig dalen vlak voor de veiling van Treasuries en vergaderingen van de Federal Reserve een beetje verdacht is. Maar of dat de belangrijkste factor is achter de goudprijs?
     
    Het is misschien beter naar het oosten kijken. Samenzweringstheoretici zouden oog moeten hebben voor de buitenlandse houders van dollar reserves die graag zoveel mogelijk fysiek goud (en zilver?) willen afnemen tegen de huidige lage prijzen. Dit kan eenvoudig gedaan worden: Voorzie offshore-hedgefondsen van geld om via Amerikaanse bankrekeningen voortdurend short te gaan op goudfutures, waardoor de spotprijs en Londen fix van de goudprijs naar beneden te drukken. Het fysieke goud kan vervolgens geleverd worden aan soevereine rekeningen rechtstreeks vanuit mijnen en door de export van het edelmetaal tegen de onderdrukte prijs.
     
    Opkomende markten kopen goud
    Waarom zou landen zoals China, Rusland, zelfs Japan en Zuid-Korea fysiek edelmetaal zo snel goud kopen tegen de huidige prijzen? Het korte antwoord is dat ze niet de gewenste hoeveelheid in één keer kunnen kopen zonder de prijs van goud met een veelvoud op te drijven en daarmee het huidige inteationale monetaire dollarsysteem op te blazen. Nogmaals, we hebben dit eerder al eens besproken in ons boek, maar de logica voor een dergelijke gecoördineerde actie is te duidelijk om te negeren.
     
    Ten eerste denken we dat alle valuta's op dit moment gedevalueerd worden ten opzichte van wereldwijde natuurlijke bronnen. Vraag jezelf eens af wat $3 biljoen aan dollar reserves in Chinese handen feitelijk waard is als de Chinese regering goedkeuring geeft aan een oveame van $15 miljard voor een energiebron? Het is duidelijk dat de toekomstige koopkracht van overtollige dollarreserves niet gelijk is aan het huidige nominale bedrag in termen van grondstoffen en edelmetalen.
     
    Wat is de motivatie van de Chinese bedrijven om goedkope arbeid te 'ruilen' voor Amerikaanse dollars, die vervolgens gebruikt worden om alle natuurlijke hulpbronnen wereldwijd tegen iedere prijs op te kopen?
     
    Geldontwaarding ingecalculeerd
    Wij verwachten dat de rationele Aziatische (en Zuid-Amerikaanse) geesten de toekomstige koopkracht van de Amerikaanse dollar en van alle andere ongedekte valuta al gedisconteerd hebben. Gezien de noodzakelijke schuldenafbouw onder de landen met hoge schulden, zouden we niet verbaasd zijn als de economische beleidsmakers van de landen met een handelsoverschot de waarde van hun valuta reserves reeds gedisconteerd hebben. Bijvoorbeeld dat de $3 biljoen aan dollar reserves die China heeft gewaardeerd worden op een slechts $500 miljard aan koopkracht.
     
    Onze speculatie gaat verder dan natuurlijke marktprikkels en de manier waarop economische actoren hebben gereageerd. Diplomatiek gezien zouden we verwachten dat crediteurenlanden (landen met een handelsoverschot) Amerikaanse staatsobligaties blijven kopen, zelfs voor een negatieve reële rente. Dat zullen ze blijven doen totdat ze genoeg hebben vergaard van datgene waartegen de Amerikaanse dollar gedevalueerd kan worden. (hint!)
     
    Twee scenario's
    Langs deze lijn bezien is de prijsonderdrukking zinvol (net zoals interventie op de valutamarkt zinvol is). We denken dat die prijsonderdrukking [van goud] bestaat en dat het twee doelen dient:
    1. De herverdeling van de officiële goudvoorraden, van openbare instanties met relatief veel goud naar instanties met relatief weinig goud, om de balans te creeeren voor de lancering van een gemodificeerde (door goud gedekte?) munt. Een soort SDR die de nieuwe wereldwijde reservemunt zal vormen en die banken in staat stelt door te gaan met het fractioneel bankieren nadat een draconische nominale schuldafbouw heeft plaatsgevonden via gecoördineerde inflatie van de geldhoeveelheid.
    2. De herverdeling van de officiële goudvoorraad tegen de huidige prijzen van het publiek richting het 'slimme geld', die substantiele winst zullen geven aan bepaalde wereldwijde spelers in het tijdperk na de monetaire reset/devaluatie.
    De enige noodzakelijke “samenzweringen” om een ​​dergelijk scenario te aanvaarden zou betrekking hebben op de volgende statements:
    • Valuta's worden van nature al continu gedevalueerd ten opzichte van waardevolle hulpbronnen.
    • Zij kunnen gemakkelijk gedevalueerd worden door een politieke maatregel.
    • Het gedrag van officiële partijen impliceert reeds de kennis van een dergelijke uitkomst (het intensief aankopen van goud en het opvoeren van de goudproductie door landen die op grote dollar reserves zitten).
    • De Fed blijft schuldpapier opkopen via haar QE programma, terwijl er geen substantieel bewijs is dat dit beleid een materieel effect heeft op de Amerikaanse economie. Dit zal door buitenlandse obligatiehouders met blootstelling aan de Amerikaanse dollar reden kunnen zijn om een deel van deze in dollars uitgedrukte obligaties te verkopen. 
    • Het deevalueren van de munt (dat wil zeggen via monetaire inflatie) heeft in de geschiedenis bewezen sterker te zijn dan de deflatoire druk van schulddeflatie. Anders gezegd: de centrale bank slaagt er uiteindelijk altijd in een deflatoire spiraal te doorbreken, als het maar genoeg geld blijft bijdrukken om de schaarste op te heffen.
    • Degenen die het ontdekken zullen vroeg of laat hun hebzucht laten zien en beleidsmakers dwingen om stappen te zetten.
    Of onze speculaties juist zijn of niet, het lijkt erop dat de overgrote meerderheid van het wereldwijd belegde vermogen blind is voor het hierboven geschetste scenario. Is de kans op dat scenario dan nul? Of heeft de overgrote meerderheid van de beleggers en vermogensbeheerders ervoor gekozen om zich niet te laten informeren omdat de gevolgen van de monetaire inflatie nog niet zichtbaar zijn en omdat het geen populair verhaal is?
     
    Schaduw goudprijs
    Is het de moeite waard om op een dergelijk ​​scenario te speculeren? We hebben hieronder twee grafieken gepubliceerd. De eerste is een tijdreeks van de spotprijs van goud en onze 'Shadow Gold Price' (SGP) van 1973 tot en met 30 november 2012. De SGP maakt gebruik van de monetaire berekening van het Bretton Woods systeem voor de waardering van de goudkoers en de wisselkoers van de Amerikaanse dollar met andere gekoppelde valuta. Deze schaduw goudprijs wordt berekend als de totale hoeveelheid basisgeld gedeeld door de officiele Amerikaanse goudreserve van dat moment.
     
     
    Zoals de eerste grafiek laat zien is de geldhoeveelheid, sinds de ontkoppeling van goud in 1971, sterk toegenomen. Na de kredietcrisis in 2008 is de hoeveelheid basisgeld geëxplodeerd. De SGP houdt het niveau bij waarop de goudprijs zou moeten staan als de groeiende hoeveelheid basisgeld een gelijke koopkracht zou behouden. De kloof tussen de SGP en de huidige spotprijs van goud impliceert dat er nu al sprake is van een verlies van koopkracht van de dollar reserves en dat er veel koopkracht te winnen valt door nu al goud te bezitten.
     
    De koopkrachtpariteit is de basis van deze berekening en die lijkt ons erg waardevol. We denken dat de tijd is aangebroken voor vermogensbeheerders en zaakwaaemers om deze situatie te erkennen en hun klanten uit te leggen wat risk-on en risk-off eigenlijk betekent en op basis daarvan de beleggingshorizon te verlengen. Vervolgens kan men toekijken hoe politici en de media zich suf praten over fiscale en economische theorieën, terwijl het rendement op financiële activa die in valuta worden uitedrukt alsmaar slechter zal worden. Men zal uiteindelijk vragen om een 'reset' van het monetaire systeem, omdat het reële rendement op de beleggingen steeds slechter wordt.
     
    We denken dat er een kleine kans is op goede prestaties door volgens het boekje te werken. Voor intelligente beleggers en vermogensbeheerders is de tijd aangebroken om nog eens goed te kijken naar de werkelijke risico's en voordelen van een belegging in edelmetaal. We zijn ervan overtuigd dat kritisch en nauwkeurig onderzoek het vertrouwen en de overtuiging zal geven voor een belegging in edelmetalen.
  • Amerikanen niet enthousiast over bezuinigen

    Het onderzoeksbureau Pew Research deed begin deze maand onderzoek naar de mening van 'de Amerikaanse bevolking' ten aanzien van de bezuinigingen en lastenverzwaringen waar ze vanaf 2013 mee geconfronteerd zullen worden. Het onderzoek werd uitgevoerd onder een willekeurige groep van 1.003 Amerikanen, waarvan ongeveer een derde zich beschouwt als Democraat, Republikein en onafhankelijk. Deze mensen konden hun goed- of afkeuring geven over verschillende maatregelen die onderdeel zijn van de fiscal cliff, het grootschalige bezuinigingsprogramma dat werd ingebracht toen het schuldenplafond in 2011 verhoogd moest worden.Daaaast werden enkele algemene vragen voorgelegd over de toestand van de Amerikaanse economie en het begrotingstekort.

    Men blijkt het grondig oneens te zijn over de beste aanpak van de schuldencrisis: 45% denkt dat de overheid meer moet uitgeven om de economie aan te jagen, terwijl een iets grotere groep van 49% denkt dat het aanpakken van het begrotingstekort de beste aanpak is. Het chronische begrotingstekort van de Amerikaanse regering blijkt overigens niet de hoogste prioriteit te hebben, want de respondenten plaatsen de toestand op de arbeidsmarkt boven het begrotingstekort (40% versus 25%) als zijnde het grootste probleem van Amerika.

    De meerderheid van de Amerikanen die aan dit onderzoek meededen zijn van mening dat een combinatie van lastenverzwaringen en bezuinigingen het beste werkt. Vooral de respondenten die zich als Democraat bestempelt blijkt de voorkeur te hebben voor deze aanpak (80%), bij Republikeinen is dat een stuk lager (66%). Democraten zijn traditioneel meer voorstander van belastingverhoging dan Republikeinen, voorals als het om de belastingen voor hogere inkomens gaat.

    Scepsis

    Het publiek blijkt ietwat sceptisch te zijn over het terugdringen van het begrotingstekort. Een minderheid van 44% denkt dat er in vijf jaar tijd progressie geboekt is op dit onderdeel, terwijl 50% denkt dat dat niet zal lukken. Opvallend genoeg is het percentage respondenten dat denkt dat het begrotingstekort in vijf jaar verkleind kan worden in een jaar tijd is toegenomen. In dezelfde enquete van juli 2011 gaf 39% van de respondenten aan dat het terugdringen van het begrotingstekort in vijf jaar tijd haalbaar is. Democraten zijn er meer dan de Republikeinen van overtuigd dat Amerika haar begroting in vijf jaar weer op orde kan krijgen (65% versus 23%).

    De meest populaire (of minst impopulaire) maatregel is het verhogen van de belastingen op Amerikanen die meer dan $250.000 per jaar verdienen. Hier staat 69% van de respondenten achter, slechts 28% is tegen. De minst populaire bezuiniging is die op het onderwijs, daar geeft 21% van de respondenten goedkeuring aan. Een meerderheid van 77% is tegen. Ook het snijden in de uitgaven voor wegen en infrastructuur blijkt niet populair te zijn, want 67% gaf hier geen goedkeurig aan.

    Onderzoeksresultaten van enquete Pew Research geven aan dat Amerikanen niet graag willen bezuinigen (Bron: Pew Research)

  • Marketupdate nu ook op Facebook

    Voor de vaste Marketupdate lezers die niet zo enthousiast zijn over Facebook en die het sociale platform niet gebruiken, geen probleem! De belangrijkste informatie zal altijd geplaatst worden op Marketupdate.nl. Ook plaatsen we de links naar alle nieuwsberichten direct op ons Twitter account. Aan een Google+ platform voor Marketupdate wordt nog gewerkt, deze krijgt een soortgelijke opzet als de Facebook pagina.

    Actie: Bij iedere 100 'likes' verloten we een exemplaar van het boek 'Beleggen in zilver'!

    Marketupdate is nu ook te vinden op Facebook