Categorie: Financiële markten

De Trump rally in aandelen

De winst van Trump heeft de financiële markten de afgelopen twee maanden behoorlijk in beweging gezet. De verwachting van belastingverlagingen heeft de Amerikaanse aandelenbeurs vleugels gegeven, terwijl de kapitaalmarktrente juist hard is opgelopen. Is dat allemaal dankzij The Donald?

Toen de wereld op 9 november ontwaakte met het nieuws dat niet Clinton, maar Trump de volgende Amerikaanse president zou worden, brak er in de eerste instantie paniek uit op de wereldwijde aandelenmarkten. De Nikkei sloot ruim 5% lager, Europa opende 3% in de min en ook de Amerikaanse futures stonden fors lager.

Sentiment op aandelenmarkt draaide snel

Lang duurde de verkoopdruk echter niet, want nadat Trump zijn overwinningsspeech had gehouden, draaide het sentiment en werden alle verliezen al snel weer weggewerkt. Of althans, de verliezen op de aandelenmarkt, want de obligatiemarkt kreeg het op die bewuste dag juist zwaar te verduren, waarbij de 10-jarige kapitaalmarktrente met 0,2% punt opliep (20 basispunten). De hoop van de ene markt (aandelen) bleek de angst voor de andere (obligaties), iets wat heel duidelijk naar voren komt in de volgende grafiek. Tot aan de dag van de verkiezingen liepen de beleggingsrendementen in Amerikaanse aandelen en Amerikaanse obligaties nog gelijk op, maar in de zes weken die volgde ontstond er een gat van meer dan 12%.

Aandelen winnen en obligaties verliezen na verkiezingen (Bron: Wall Street Journal)

Bijna alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt

De ontwikkeling in de obligatiemarkt is op zich goed te begrijpen. Hoewel we absoluut nog niet precies weten hoe het beleid van Trump er concreet uit zal zien, zijn zo’n beetje alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt. Zo moeten belastingverlagingen en grote infrastructurele projecten betaald worden, wat naar alle waarschijnlijkheid tot een stijging van het overheidstekort en daarmee de uitstaande schuld gepaard gaat. Daarnaast leidt het stimuleren van een economie waar de arbeidsmarkt al redelijk krap is, waarschijnlijk tot meer inflatie, iets wat je ook krijgt als je invoertarieven gaat invoeren.

Hogere schuld, meer inflatie, de Amerikaanse centrale bank die de korte rente verhoogt: het is wel duidelijk waarom obligaties onderuit gleden. Let wel, we zeggen niet dat hij dit allemaal gaat doen – ook wij zijn in gespannen afwachting op de concrete details en haalbaarheid van zijn beleid – maar welke richting hij ook kiest, het lijkt slecht voor obligaties.

Minder eenduidig

De optimistische interpretatie die de aandelenmarkt aan de overwinning van Trump heeft gegeven, is wat dat betreft een stuk minder eenduidig. Uiteraard, een belastingverlaging voor het bedrijfsleven vertaalt zich rechtstreeks door in een stijging van de nettowinst, maar mocht het tot een handelsoorlog komen, dan is dat uiteraard verre van gunstig.

Oplopende inflatie, hogere financieringskosten, lonen die stijgen: het zijn allemaal zaken die de winstmarge onder druk zetten, dus het enthousiasme op de beurs lijkt wat moeilijk te verklaren. Dat ook de Europese beurs sinds de verkiezingen met ruim 10% is opgelopen, lijkt wat moeilijk te verklaren op basis van de plannen van Trump: hij gaat toch niet de Europese belastingen ook verlagen?

Alternatieve verklaring

Er is echter een alternatieve verklaring voor het enthousiasme van de aandelenmarkt en die heeft niets met Trump te maken. Wie de macrodata de afgelopen maanden in de gaten heeft gehouden, kan het moeilijk ontgaan zijn dat de economische activiteit in de VS, maar ook in Europa vanaf het midden van het jaar duidelijk in de lift zit.

Hetzelfde beeld krijgen we als we kijken naar de Citi-surprise index, die weergeeft in hoeverre de gepubliceerde data mee- of tegenvallen ten opzichte van consensus. De index laat zien dat voor het eerst sinds lange tijd de economische data van alle regio’s sinds halverwege dit jaar per saldo positief verrassen. De groei trekt aan, de werkloosheid loopt sneller terug dan verwacht, het vertrouwen zit voor de verandering weer eens in de lift. Ook als er geen verkiezingen zouden zijn geweest, zou het een scenario zijn geweest waarbij aandelen het relatief goed zouden doen.

Zichzelf bedanken

Overigens denk we niet dat Trump zich hier al te veel van aan zal trekken. Toen eind december bekend werd gemaakt dat het Amerikaanse consumentenvertrouwen verder was gestegen, was hij er als de kippen bij om zichzelf te bedanken. Thanks Donald! Dat het consumentenvertrouwen al sinds mei in de lift zit, dat doet blijkbaar niet terzake.

De aanstelling van de nieuwe president Donald Trump kan ook invloed hebben op beleggen. Lees op de website van Robeco welke kansen en risico’s het met zich mee brengt.

Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

9 februari 2017
Dow Jones index zegt niets over economie

Vorige week sloot de Dow Jones voor het eerst in de geschiedenis boven de 20.000 punten. Een symbolische mijlpaal, want deze 121 jaar oude index zegt vandaag de dag nog maar weinig over de stand van de economie. Dat komt niet alleen omdat de samenstelling van bedrijven in de index door de jaren heen sterk verandert, maar ook door de manier waarop de score berekend wordt.

Zou je de Dow Jones index vandaag de dag op dezelfde manier waarderen als in april 2004, dan kom je uit op een score van minder dan 13.000 punten. Dat is 1/3 minder dan de 20.000 puntengrens die inmiddels doorbroken is. Hoe kan dit verschil zo groot zijn? En hoe wordt deze beursindex eigenlijk berekend?

Dow Jones index gewaardeerd volgens de berekening van 2004

1. Samenstelling Dow Jones index

De Dow Jones index bestaat van oudsher uit dertig verschillende bedrijven, waarvan ongeveer twee derde deel productiebedrijven. De rest een mix is van bedrijven uit andere belangrijke sectoren, zoals informatietechnologie, financiële dienstverlening en entertainment. Toch wordt de samenstelling van deze index zeer regelmatig aangepast. Wim Grommen schreef begin 2014 het volgende over de veranderingen van de index:

In minder dan 10 jaar tijd zijn 12 van de 30 bedrijven in de Dow Jones vervangen, dat is 40%. Over een periode van 16 jaar werden 20 bedrijven vervangen, dus 67%. Na 16 jaar wordt dus de waarde van een mandje appels vergeleken met de waarde van een mandje peren.

Vergelijk je de index van nu met die van 10, 20, 40 of 100 jaar geleden, dan vergelijk je steeds een compleet andere groep van bedrijven. En die veranderingen waren niet geheel willekeurig, want door de jaren heen is er een duidelijk trend waarneembaar. Zo worden bedrijven die uitgegroeid zijn en die op de beurs slecht presteren stelselmatig uit de index gehaald om plaats te maken voor bedrijven die meer groeipotentieel hebben.

Koop je als belegger vandaag alle aandelen uit de Dow Jones index, dan is de kans groot dat over tien of twintig jaar een groot aantal van die bedrijven uit de index vervangen is door bedrijven met meer groeipotentieel. Het rendement van het mandje aandelen dat je destijds gekocht hebt zal daardoor waarschijnlijk lager zijn dan het rendement van de (aangepaste) index.

Historische ontwikkeling Dow Jones index (Grafiek via Wikipedia)

2. Aanpassing formule
Niet alleen de bedrijven die in de Dow Jones zitten worden met enige regelmatig gewisseld, ook wordt de berekening steeds aangepast. In het begin was de score van de Dow Jones simpelweg het bedrag in dollars dat je nodig had om van ieder bedrijf uit de index één aandeel te kopen. Maar door splitsing van aandelen en de uitkering van dividend werd de index erg onvoorspelbaar. Om dat op te vangen werd de Dow Divisor in het leven geroepen, zodat de score van de index gelijk bleef als een aandeel gesplitst werd of als bedrijven uit de index vervangen werden voor nieuwe bedrijven. Omdat er de afgelopen decennia zoveel aandelensplitsingen hebben plaatsgevonden binnen de Dow Jones index is deze deelfactor inmiddels een vermenigvuldigingsfactor geworden. Het resultaat is dat de Dow Divisor vandaag de dag nog maar 0,146 is, wat betekent dat de index met iedere dollar stijging van een aandeel met 6,85 punten omhoog schiet. Nu begrijpt u ook waarom de index de afgelopen decennia zo explosief gestegen is.

Dow Divisor vanaf 1930

3. Aandelenkoers versus marktwaarde
In tegenstelling tot andere populaire aandelenindices zoals de S&P 500 is de Dow Jones een prijs gewogen index, waarbij geen rekening wordt gehouden met de marktwaarde van een onderneming. Sinds eind 2015 heeft JP Morgan Chase met een waardestijging van 32% slechts 140 punten aan de index toegevoegd, terwijl Goldman Sachs in dezelfde periode met een vergelijkbare waardestijging van 36% maar liefst 437 punten aan de index toevoegde. Hoe kan het dat de waardestijging van het aandeel Goldman Sachs een drie keer zo grote bijdrage levert aan de stijging van de Dow Jones, terwijl de marktwaarde van haar concurrent JP Morgan ruim drie keer zo groot is als die van Goldman Sachs ($312 miljard versus $103 miljard)? Het simpele antwoord op die vraag is dat één aandeel van JP Morgan momenteel $84,63 waard is, terwijl één aandeel van Goldman Sachs $229,32 kost. Een procent stijging van het laatstgenoemde aandeel heeft dus een veel grotere impact op de index. Zou je een weging toepassen op basis van de marktwaarde van alle ondernemingen in de Dow Jones index, dan lag de grens van 20.000 punten waarschijnlijk nog ver voor ons. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien dat de stijging van de afgelopen drie maanden voor een aanzienlijk deel toegeschreven kan worden aan deze gebrekkige rekenmethode.

Dow Jones index sterk beïnvloedt door bedrijven met hoge aandelenkoers (Grafiek via Bloomberg)

1 februari 2017
EBA wil Europese ‘bad bank’ voor slechte leningen
De Europese Bankenautoriteit wil dat Europese landen geld bij elkaar brengen om een zogeheten ‘bad bank’ voor slechte leningen op te richten, zo meldt de Financial Times. Deze bad bank moet vele miljarden aan slechte leningen opkopen van Europese banken, zodat die hun balans kunnen opschonen en de bankensector als geheel weer gezond wordt.

De Europese bankensector heeft meer dan €1.000 miljard aan slechte leningen op de balans staan. Dat zijn leningen met een betalingsachterstand van meer dan 90 dagen waarvan niet zeker is of deze ooit volledig terugbetaald zullen worden. Om verliezen op deze slechte leningen op te vangen moeten banken meer reserves aanhouden, waardoor de winstmarge onder druk komt te staan en banken minder bereid zijn nieuwe kredieten te verstrekken.

Slechte leningen bundelen

Van alle leningen die Europese banken op hun balans hebben staan is gemiddeld ongeveer 5,4% aangemerkt als een slechte lening. Toch zijn de verschillen per land groot. In Italië, dat meer dan een kwart van alle slechte leningen in Europa voor haar rekening neemt, is meer dan 10% van alle uitstaande leningen problematisch. Nederlandse banken hebben daarentegen slechts 2,5% aan problematische leningen op hun balans staan.

Door de Italiaanse bankencrisis van afgelopen zomer wordt er in dat land al enige tijd gesproken over de oprichting van een bad bank, waarin probleembanken als Monte dei Paschi een deel van hun slechte leningen zouden kunnen stoppen. Spanje en Ierland hebben al geprobeerd de bankensector op te schonen met de oprichting van een dergelijke bad bank, maar door de nieuwe bail-in regels en de strenge kapitaaleisen lopen ook deze tegen problemen aan.

Europese Bankenautoriteit wil Europese ‘bad bank’

Europese bad bank

Volgens EBA-directeur Andrea Enria is het daarom tijd om het probleem van slechte leningen in de bankensector op Europees niveau aan te pakken. Doen we dat niet, dan dreigt volgens hem een ‘Japan scenario’ van zeer lage economische groei en een slecht functionerende bankensector. Om dat te voorkomen zou de Europese Unie een nieuw fonds moeten opzetten om slechte leningen van banken tegen de “werkelijke economische waarde” op te kopen. En wie moet die slechte leningen opkopen? Juist, de Europese belastingbetaler.

Dat betekent dat problemen die met name door zuid-Europese banken veroorzaakt zijn opeens ook het probleem worden van de noordelijke landen. Banken kunnen hun balans opschonen en de belastingbetaler gaat daarvoor betalen. Als het aan Klaus Regling van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) ligt zou de nieuwe Europese bad bank tot €250 miljard aan slechte leningen kunnen opkopen.

Toch weer een bailout?

In essentie komt het erop neer dat de Europese belastingbetaler toch weer de rekening moet betalen om de bankensector overeind te houden. Het voorstel van de Europese Bankenautoriteit lijkt dus in strijd met de Europese bail-in regels, die voorschrijven dat in eerste plaats de stakeholders van een bank hun verliezen moeten nemen.

Door slechte leningen van banken over te nemen en de rekening bij de Europese belastingbetaler neer te leggen geef je in feite opnieuw een bailout aan de banken. Het zou eerlijker zijn als de bankensector dit probleem zelf oplost, net zoals het Europese depositogarantiestelsel door de Europese bankensector zelf gedragen wordt. Uiteindelijk zijn het de banken die onzorgvuldig waren met het verstrekken van kredieten. Het zou niet terecht zijn als de belastingbetaler daarvoor moet opdraaien.

Lees ook:
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
31 januari 2017
Europese banken kunnen zomaar van het internationaal podium vallen

Er bestaat weinig twijfel dat de Amerikaanse banken de financiële crisis beter hebben doorstaan dan hun Europese neven en nichten. De Amerikanen waren veel sneller in het herstellen van hun vermogenspositie en ze weten wat de toezichthouder van hen verlangt. De Europese banken lopen in dat opzicht ver achter en dat begint zich te vertalen in een steeds sneller verlies van marktaandeel op de internationale financiële markten.

Het beste voorbeeld vormen waarschijnlijk de internationale obligatiemarkten. Hier concurreren Amerikanen en Europeanen om kapitaal bijeen te brengen voor de grootste partijen ter wereld. Het is een markt die in 2016 ongeveer $4 biljoen groot is. En juist op deze enorme markt verliezen de Europeanen steeds meer terrein.

Aan het begin van dit decennium was Deutsche Bank nog nummer twee als underwriter van internationale obligaties. In 2015 was de bank al naar de zesde positie afgezakt. In 2010 bedroeg het marktaandeel 7,3%. Dat jaar is daar nog 5,1% van over en er zijn weinig tekenen die erop wijzen dat Deutsche binnen afzienbare termijn weer actiever gaat worden op deze markten.

Beleggers hebben Deutsche Bank de rug toegekeerd

Ambities Europese banken getemperd

Het is trouwens niet zo dat er een duidelijke Europese kandidaat is die de positie van Deutsche kan of wil overnemen. Het Britse Barclays was in 2010 de nummer één bij international bond management met een marktaandeel van 8%. Maar ook deze bank is druk met het afbouwen van haar investment bankactiviteiten. Dat gebeurt mede op instigatie van de toezichthouder, die strengere kapitaalseisen heeft geformuleerd. Barclays is nu naar de derde positie afgezakt na JP Morgan en Citigroup. Barclays is nu druk met het schrappen van de 7.000 minst winstgevende zakelijke rekeningen. In 2014 had de bank al 17.000 klanten de deur gewezen. Het wegsturen van klanten is de veiligste manier om je balans te laten krimpen.

Ook andere banken lijken de obligatiemarkten voor gezien te houden. De Royal Bank of Scotland had in 2010 nog een zeer acceptabel marktaandeel van 4%, waarmee de bank de elfde plaats bezette. Daar is nu minder dan 1,4% van over. De bank is druk met het opruimen van schandalen en het oplossen van managementproblemen. Nog in november faalde de bank voor de stresstest. Dat is alweer negen jaar nadat de bank gered moest worden met een injectie van £45 miljard en zo genationaliseerd werd.

De Zwitserse banken hebben sinds 2008 evenmin goed werk afgeleverd. In 2010 namen Credit Suisse en UBS respectievelijk de zesde en de zevende positie in met een marktaandeel van 4,3%. Daar is nu nog respectievelijk 2,5% en 1,8% van over. De enige uitzondering op de regel is HSBC. Van begin af aan begreep die bank de omvang en de diepte van de subprime mortgage crisis en handelde navenant. Het maakte reserveringen en haalde $18 miljard uit de markt om het eigen vermogen te versterken. Daarom hoefde de bank als enige Europese instelling niet zijn balans te verkorten. Het heeft nog steeds een balans van $2,6 biljoen zoals voor de crisis. Daarom is HSBC als enige Europese bank erin geslaagd om op de markt voor bond underwriting het marktaandeel te verhogen van 5,2% naar 6,6%. Beleggers hebben HSBC daarvoor royaal beloond.

HSBC krijgt het voordeel van de twijfel

Crisis bij Europese banken

Misschien is de huidige crisis het begin van het einde van het Europese universal banking model, waarbij banken zowel zakelijke klanten als particulieren tracht te bedienen. Dat was altijd al een model, waar vooral toezichthouders moeite mee hadden. Deze banken waren en zijn too-big-to-fail en daar houden toezichthouders en beleidsmakers sinds 2008 niet van. Het resultaat is een groeiende hoeveelheid regelgeving, zoals de verplichting het eigen vermogen te verhogen. Voor de betreffende banken is dat problematisch, omdat zelfs in goede tijden een one-stop-shop benadering slecht met veel moeite winstgevend is. Laat staan dat zoiets lukt in tijden van crisis.

De huidige opstelling van banken is echter ook problematisch. Banken die geen kapitaal beschikbaar willen stellen bij de underwriting van obligaties hebben een probleem. Hun klanten zullen in dat geval minder bereid zijn hen te laten delen in lucratieve opdrachten en deals zoals fusies en overnames. Als de trend reëel wordt, dat Europese banken meer en meer markten overlaten aan hun Amerikaanse neven en nichten, dan worden ze internationaal gesproken snel irrelevant en verdwijnen ze in figuurlijke zin van het toneel. Dat is niet goed voor de banken zelf, maar ook niet voor de economieën waarbinnen ze functioneren!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

11 januari 2017
Chinese bedrijven krijgen toegang tot Europese kapitaalmarkt?

Chinese bedrijven krijgen later dit jaar waarschijnlijk de mogelijkheid via de Duitse beurs in Frankfurt aandelen uit te geven, waardoor het voor Europese beleggers makkelijker wordt in deze bedrijven te investeren. Volgens de Shanghai Stock Exchange onderzoekt de China Europe International Exchange (CEINEX) de mogelijkheid om aandelen uit te geven via de Deutsche Börse, zodat Chinese bedrijven makkelijker financiering kunnen krijgen om hun activiteiten in Europa uit te breiden.

De toezichthouders in Duitsland en China moeten nog hun goedkeuring geven voor deze plannen, maar het aanbieden en verhandelbaar maken van dergelijke aandelen op de beurs in Frankfurt zou volgens de Shanghai Stock Exchange geheel binnen de bestaande regelgeving vallen. Het lijkt dat ook slechts een kwestie van tijd voordat deze stap gezet wordt. Voor Chinese bedrijven biedt het een extra mogelijkheid om vermogen in euro’s aan te trekken.

Chinese bedrijven mogen binnenkort aandelen uitgeven in Duitsland?

11 januari 2017
Deutsche Bank: “Geen banken redden met belastinggeld”

De Duitse belastingbetaler hoeft zich geen zorgen te maken dat banken met belastinggeld overeind gehouden zullen worden. Dat zei Paul Achleitner, voorzitter van de Raad van Toezicht van Deutsche Bank, in een interview met de Frankfurter Allgemeine. Daarmee reageerde hij op de plannen van de Italiaanse overheid om Monte dei Paschi overeind te houden.

De Italiaanse regering zou van plan zijn voor in totaal €6,6 miljard aan belastinggeld in de noodlijdende bank te stoppen. Met een injectie van €4,6 miljard moet de bank weer aan alle kapitaaleisen voldoen, terwijl er ook nog eens €2 miljard aan belastinggeld gereserveerd wordt om vermogende spaarders met bankobligaties te compenseren.

Bail-in of bailout?

Zoals we eerder al schreven is er binnen Europa veel discussie over het reddingsplan voor de Italiaanse bankensector. De Europese Commissie wil dat obligatiehouders en de vermogende spaarders aanslaan voor het herkapitaliseren van de bank, maar daar denkt de Italiaanse regering heel anders over. Die willen de rekening uitsmeren over alle belastingbetalers, waardoor vermogende spaarders en obligatiehouders worden ontzien.

Paul Achleitner laat met deze uitspraken in de Frankfurter Allgemeine zijn ongenoegen blijken over de gang van zaken in Italië. Hij wil een strikte naleving van de Europese bail-in regels die een jaar geleden werden ingevoerd.

Wat vinden jullie? Moeten vermogende spaarders en obligatiehouders van de betreffende bank opdraaien voor herkapitalisatie of is het verstandiger de verliezen over alle belastingbetalers te verdelen?

Wat is de beste manier om banken in Eurozone te herkapitaliseren? #bailout #bailin

— Frank Knopers (@frankknopers) January 1, 2017

Geopolitiek risico

Opvallend is dat Achleitner geopolitiek risico als het grootste risico noemt voor de financiële sector. “Dit is nu het grote thema, dat mag duidelijk zijn. Alles heeft het potentieel de financiële markten op te schudden. De gebeurtenissen in Berlijn vlak voor Kerstmis hebben laten zien dat we ook in ons eigen land met terreur te maken hebben.”

1 januari 2017
Monte dei Paschi binnenkort genationaliseerd?

De kans dat Monte dei Paschi binnenkort gedeeltelijk of volledig in handen van de staat terechtkomt is zeer groot. De Italiaanse regering is namelijk bereid €21 miljard te investeren in het herkapitaliseren van de bank, waardoor obligatiehouders en vermogende spaarders buiten schot blijven. Donderdag liet de noodlijdende bank al weten dat het niet zal lukken om de benodigde €5 miljard aan nieuw kapitaal bij beleggers op te halen.

Het Italiaanse regering zou aan een financiële constructie werken die de obligatiehouders volledig of grotendeels compenseert. Volgens de Europese bail-in regels moeten deze obligaties afgeschreven worden bij een herkapitalisatie van de bank, maar het lijkt erop dat de Italiaanse overheid deze verliezen voor haar rekening zal nemen.

Van bail-in naar bailout?
Het Italiaanse ministerie van Financiën kan deze bankobligaties van beleggers overnemen en vervolgens omzetten in aandelen, zodat de obligatiehouder alsnog hun geld terug krijgen. De waardeloze aandelen komen dan in handen van de staat. Op deze manier kan Monte dei Paschi genationaliseerd worden, zonder dat de spaarders een centje pijn lijden. De rekening van het reddingsplan wordt daarbij doorgeschoven naar de belastingbetaler. De Italiaanse minister van Financiën Pier Carlo Padoan zegt op te komen voor de belangen van de spaarders, die al hun spaargeld of pensioen kunnen verliezen als Monte dei Paschi omvalt. Maar volgens berekeningen van Bloomberg hoeven we helemaal niet zoveel medelijden te hebben met die obligatiehouders.
Obligatiehouders
Uit onderzoek van Bloomberg blijkt dat slechts 5,4% van de Italianen bankobligaties in de portefeuille heeft en dat deze groep gemiddeld meer dan twee keer zo vermogend is als de gemiddelde Italiaan. Cijfers van de Italiaanse centrale bank laten zien dat huishoudens die bankobligaties bezitten in 2014 een gemiddeld vermogen hadden van €501.986. Dat is meer dan twee keer zoveel als het landelijke gemiddelde van €218.135. Het vermogen van de Italiaanse spaarders die risicovolle bankobligaties bezitten bestaat voor 70% uit vastgoed. Worden hun beleggingen in bankobligaties waardeloos - gemiddeld bijna €35.000 - dan is het grootste deel van hun vermogen nog steeds intact. De meeste obligatiehouders kunnen volgens deze cijfers wel een stootje hebben. Bovendien is de marktwaarde van deze bankobligaties de laatste jaren al gehalveerd, van €342 miljard in 2012 naar €163 miljard midden 2016. Een deel van het verlies is dus al ingecalculeerd.

Reddingsplan
De Italiaanse regering gooit dus €20 miljard aan belastinggeld tegen de bankensector aan om de belangen van de vermogende spaarders te behartigen. Monte dei Paschi di Siena is de grootste probleembank, maar ze is niet de enige. Ook Veneto Banca en Banca Popolare di Vicenza worden genoemd als mogelijke kandidaten voor het Italiaanse reddingsplan van €21 miljard. Deze banken hebben ook miljarden aan slechte leningen op de balans staan en moeten van de ECB zeker €2,5 miljard aan extra kapitaal ophalen en €4 miljard aan slechte leningen van de balans halen. De Italiaanse bankensector als geheel zit met ongeveer €360 miljard aan slechte leningen in de maag. Dat zijn kredieten met een grote betaalachterstand, waarvan een groot deel niet of slechts gedeeltelijk afgelost zal worden. De banken hebben onvoldoende buffers om dit soort verliezen op te vangen. De Europese bail-in regels schrijven voor dat deze banken opnieuw gekapitaliseerd moeten worden met het geld van vermogende spaarders en obligatiehouders, maar de Italiaanse regering vreest dat dit veel financiële en politieke instabiliteit met zich mee zal brengen.

Monte dei Paschi di Siena binnenkort genationaliseerd?

24 december 2016
Deutsche Bank betaalt $7,2 miljard boete voor hypotheekzwendel

Deutsche Bank betaalt het Amerikaanse ministerie van Justitie een boete van $7,2 miljard voor het bundelen en doorverkopen van dubieuze hypotheken. De bank verkocht in de aanloop naar de financiële crisis op grote schaal beleggingsproducten die als veilig verkocht werden, maar die in werkelijkheid zeer risicovol waren. Institutionele beleggers verloren miljarden op deze beleggingen, die na de crash van de huizenmarkt in de Verenigde Staten zo goed als waardeloos werden.

In september ging het aandeel van Deutsche Bank nog hard onderuit, nadat er een claim van $14 miljard was neergelegd. De schade voor Deutsche Bank valt uiteindelijk twee keer zo laag uit, tot opluchting van beleggers. Het totale bedrag bestaat voor $3,1 miljard uit een boete en voor $4,1 miljard uit compensatie voor gedupeerde beleggers.

Schandalen Deutsche Bank
Deutsche Bank gaat de laatste jaren gebukt onder tal van schandalen. Eerder dit jaar trof de bank ook al een schikking van tientallen miljoenen voor het manipuleren van de goudprijs en de zilverprijs en nu moet de bank miljarden betalen om het hypotheekdossier af te sluiten. Daarmee is de bank nog niet uit de problemen, want er zijn nog drie andere dossiers die opgelost moeten worden. Zo moet er een onderzoek gestart worden naar vermeende manipulatie van wisselkoersen, verdachte aandelentransacties in Rusland en het negeren van Amerikaanse sancties tegen onder meer Iran. De grootste bank van Duitsland heeft sinds 2012 al meer dan €12 miljard aan boetes betaald, waaronder een schikking met de Amerikaanse hypotheekgiganten Fanny Mae en Freddie Mac. Beleggers zagen de waarde van het aandeel in september door het grote aantal schandalen halveren tot een dieptepunt van €10. Maar de bank bleef overeind en de waarde van het aandeel krabbelde weer op en staat op het moment van schrijven op iets meer dan €18.

23 december 2016
Europese aandelen kunnen in 2017 positief verrassen

Sinds de verkiezing van Trump als de nieuwe president van de VS heeft Wall Street de rest van de wereldwijde beurzen duidelijk op achterstand gezet. Alle grote beurzen in de VS hebben het ene na het andere record laten noteren. In Europa dateert het laatste record van de Euro Stoxx 600 alweer van april 2015 en dat geldt ook voor de Duitse Xetra Dax 30.

Misschien moeten (Europese) beleggers zich inprenten, dat het Trump-effect niet noodzakelijk tot dat ene land beperkt hoeft te blijven. Misschien moeten ze beseffen dat de komst van Trump ook Europa kansen biedt. Dat zal zeker het geval zijn als, dankzij het op groei gerichte beleid van de nieuwe president, de Verenigde Staten weer hun traditionele rol van economische locomotief gaan spelen.

Amerikaanse aandelenmarkt sinds verkiezing Trump

Europese aandelen

Europese aandelen zijn verhoudingsgewijs goedkoop vergeleken met Amerikaanse aandelen. Europese exporteurs kunnen ongetwijfeld profiteren van het aantrekken van de groei en inflatie in de VS. Beleggers lijken zich daar al van bewust, want in de nasleep van de verkiezingen ging de Euro Stoxx 50 de lucht in en de Stoxx Banks Index ging nog harder omhoog.

Europese aandelenmarkt maakt inhaalslag (Bron: Financial Times)

Dat neemt niet weg dat 2017 allesbehalve een positief gelopen race is. Daarvoor is er in 2016 teveel mis gegaan. Aan het beging van 2016 golden Europese aandelen als uiterst aantrekkelijk, juist omdat ze zeer lage waarderingen hadden en er weinig economische tegenwind werd verwacht. Het heeft niet zo mogen zijn. Politiek onplezierige verrassingen als de Brexit en de nederlaag van Matteo Renzi in Italië hadden als gevolg dat Europese aandelen de verwachtingen niet waar konden maken en laag waren en laag gewaardeerd bleven.

Winstgroei

Wil Europa slagen in 2017 waar het in 2016 faalde, dan moet in het komende jaar winstherstel zichtbaar zijn. Waarderingen mogen aantrekkelijk zijn, maar zonder winstgroei is dat onvoldoende om beleggers te charmeren. Het herstel van de winstgroei in combinatie met een zwakke euro kan en moet ervoor zorgen, dat beleggers hun geld weer richting Europa sturen. Er is niet eens zoveel verbetering nodig om winsten in Europa verhoudingsgewijs sneller te laten stijgen en zo aantrekkelijker te maken. Het winstherstel komt immers van een verhoudingsgewijs lage basis.

Kapitaal stroomt richting Amerikaanse aandelen (Bron: Financial Times)

Het is daarmee een redelijke gok, dat 2017 niet alleen het jaar van Trump wordt, maar ook van het winstherstel in Europa. Het voorgenomen beleid van Trump zal naar alle waarschijnlijkheid de inflatie omhoog jagen. Veel beleggers zijn daar nu al op aan het voorsorteren. In dat opzicht biedt Europa mooie kansen. Ongeveer 40% van het Europese dividendrendement komt uit de sectoren financials en energie. Laat dat nu twee sectoren zijn die erg inflatie gevoelig zijn.

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

22 december 2016
Goud en zilver op grote schaal gemanipuleerd

Goud en zilver werden jarenlang structureel en op zeer grote schaal gemanipuleerd, zo blijkt uit nieuwe documenten die Deutsche Bank recent heeft vrijgegeven. Uit deze documenten blijkt dat handelaren van de bank in direct contact stonden met handelaren van andere banken en dat zij zeer regelmatig afspraken maakten over het manipuleren van de goudprijs en de zilverprijs. Dit bewijst dat ook UBS, Barclays, Merrill Lynch, BNP Paribas en Standard Chartered zich schuldig hebben gemaakt aan marktmanipulatie.

De gesprekken laten zien dat handelaren van verschillende banken elkaar informeren over hun posities en over de aan- en verkooporders die geplaatst worden. Ook communiceerden ze alle stop-loss niveaus waarop grote klanten automatisch hun zilver zouden verkopen.

Door gecoördineerd zilver te verkopen creëerden ze een watervaleffect in de markt, waarbij ook andere posities in zilver geliquideerd werden. Daarna konden banken hun positie tegen een lagere prijs weer terugkopen, een makkelijke manier om winst te maken. De handelaren informeerden elkaar over hun eigen posities, zodat ze elkaar zoveel mogelijk zouden ontzien met het manipuleren van de fixing.

Manipulatie zilverprijs tijdens de fixing

Deutsche Bank

Deutsche Bank deed jarenlang mee aan het manipuleren van goud en zilver, maar wil dit hoofdstuk blijkbaar definitief afsluiten. In oktober trof de bank al een schikking van $38 miljoen voor het manipuleren van de zilverprijs fixing en eerder deze maand kwam de bank tot een schikking van $60 miljoen voor het manipuleren van de goudprijs.

Alsof dat nog niet genoeg was bracht Deutsche Bank onlangs ook bewijs naar buiten dat belastend is voor andere banken die deelnamen aan de manipulatie. Uit dit bewijsmateriaal blijkt dat handelaren van Deutsche Bank overleg voerden met handelaren van andere banken en dat zij hun transacties coördineerden om de prijs rondom de dagelijkse fixing te beïnvloeden.

We hebben een aantal voorbeelden uit het dossier van Deutsche Bank voor u verzameld. De volledige documenten staan hier en hier.

Handelaar UBS: “We smashed it good!”

UBS en Deutsche bank informeren elkaar over transacties

UBS handelaar zegt dat timing essentieel is voor het creëren van een lawine, waarmee hij doelt op het omlaag drukken van de zilverprijs

Handelaren UBS en Deutsche Bank bespreken verkooporder van een miljoen ounce zilver

Barclays handelaar heeft geen zin om dit allemaal op de chat te bespreken

Handelaar van Deutsche Bank wil iedereen een lesje leren…

Handelaren UBS en Deutsche Bank tellen af naar interventie

UBS en Deutsche Bank drukken zilver door stop-loss niveaus

15 december 2016
‘Italië staat klaar om Monte dei Paschi te redden’

De Italiaanse overheid staat klaar om het noodlijdende Monte dei Paschi te redden, indien het de bank niet lukt om voor het einde van dit jaar de benodigde €5 miljard aan extra kapitaal op te halen. Dat schrijft Reuters op basis van bronnen binnen het Italiaanse ministerie van Financiën. Vorige week gingen er al geruchten dat de regering bereid zou zijn voor €2 miljard aan bankobligaties op te kopen, om die vervolgens om te zetten in aandelen.

Met een dergelijke reddingsplan kan de Italiaanse regering twee vliegen in één klap slaan. Niet alleen is de bank dan voorlopig gered, ook blijven obligatiehouders mogelijke verliezen bespaard als zij hun bankobligaties aan de overheid kunnen slijten. De keerzijde is dat er belastinggeld wordt gebruikt om een bank overeind te houden die gefaald heeft, een vorm van ‘moral hazard’ waar de bail-in ’template’ juist een einde aan moest maken.

Het gerucht dat de Italiaanse regering bereid zou zijn de bank overeind te houden werden door beleggers enthousiast ontvangen. Het aandeel van Monte dei Paschi sloot maandag 3,7% hoger.

Italië vreest bail-in

De Italiaanse regering vreest de gevolgen van de bail-in, omdat Italianen een aanzienlijk deel van hun spaargeld in de vorm van bankobligaties bewaren. Deze leningen werden aangeprezen als een veilig en beter renderend alternatief voor spaargeld, maar wat veel Italianen zich niet realiseerden is dat deze obligaties buiten het Europese depositogarantiestelsel vallen. Moeten er banken gered worden via de bail-in, dan kunnen Italiaanse spaarders miljarden verliezen.

Monte dei Paschi heeft de ECB extra tijd gevraagd om het benodigde kapitaal op te halen, maar dat verzoek werd niet gehonoreerd. Het zal dus een hele klus worden om rond de kerstdagen obligatiehouders zo ver te krijgen hun obligaties om te wisselen voor aandelen en nieuwe investeerders te vinden die het avontuur aandurven. Het staatsfonds van Qatar zou bereid zijn €1 miljard in de oudste Italiaanse bank te stoppen, maar dat is niet genoeg om de bank overeind te houden.

“Een publieke interventie wordt steeds waarschijnlijker, nu de omstandigheden verslechteren en de tijd begint te dringen. Dit wordt een van de hoogste prioriteiten van de nieuwe Italiaanse regering”, zo verklaarde financieel dienstverlener Kepler Cheuvreux tegenover Reuters.

Monte dei Paschi nog steeds in de gevarenzone

13 december 2016