Blog

VS wil Europese markt voor aardgas veroveren
Als het aan president Trump ligt worden de landen in Oost-Europa minder afhankelijk van aardgas uit Rusland en halen ze in de toekomst meer vloeibaar aardgas uit de Verenigde Staten. Om dit plan kracht bij te zetten was de president vandaag aanwezig bij een bijeenkomst van het Three Seas Initiative, een alliantie van twaalf oost-Europese landen die minder afhankelijk willen worden van aardgas uit Rusland.

De afgelopen jaren heeft de VS veel geïnvesteerd in de productie van aardgas en de verwachting is dat de productie de komende jaren verder zal toenemen. Dat betekent dat de Verenigde Staten op zoek is naar nieuwe afnemers, die ze op dit moment vooral probeert te vinden in het oosten van Europa. Daarom willen de Amerikaanse energiebedrijven samen met Polen een nieuw distributienetwerk opzetten, zodat de hele Oost-Europese regio van Amerikaans aardgas kan worden voorzien.

De Amerikaanse president Trump hield ook een toespraak, waarin hij uitlegt waarom vloeibaar aardgas uit de Verenigde Staten volgens hem zo belangrijk is voor deze twaalf Europese landen. Hieronder een kort fragment, de volledige tekst is hier te vinden.

De Verenigde Staten zijn trots om te zien dat onze overvloedige energiebronnen nu al een bijdrage leveren aan de zo noodzakelijke diversificatie van energie voor de Three Seas landen. Eigenlijk wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om de regering en de bevolking van Polen te feliciteren met de eerste lading van Amerikaans vloeibaar aardgas die afgelopen maand binnen kwam. En jullie hebben een goede deal gesloten, heb ik begrepen.

Three Seas Initiative

Het Three Seas Initiative is vernoemd naar de ligging van de twaalf aangesloten landen tussen de Baltische Zee in het noorden, de Adriatische Zee in het westen en de Zwarte Zee in het oosten. Samen vormen deze landen een lange keten, die van het meest noordelijke Estland helemaal door loopt tot aan Bulgarije in het zuiden.

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is er in Europa veel geïnvesteerd in infrastructuur, ook op het gebied van olie en gas. Maar omdat deze routes en pijpleidingen voor het grootste deel van oost naar west lopen zijn de landen die in het midden liggen relatief kwetsbaar voor een verstoring van de aanvoer van energie.

Om de afhankelijkheid van Rusland te verkleinen willen de twaalf landen van het Three Seas Initiative het energienet verder uitbreiden, door de bouw van nieuwe pijpleidingen die de landen van noord naar zuid in verbinding brengen. Daarin speelt Polen een belangrijke rol, omdat dit land een belangrijk distributiepunt wordt. Dat is ook de reden waarom Polen de laatste jaren zoveel geïnvesteerd heeft in LNG-terminals, de aanlegplaatsen voor schepen met vloeibaar aardgas uit de Verenigde Staten.

Rusland

Door de zorgelijke ontwikkelingen in Oekraïne van de afgelopen jaren heeft Rusland besloten meer te investeren in alternatieve transportroutes richting Europa, namelijk de Nord Stream 2 in het noorden en de Turkish Stream in het zuiden. Dat vooruitzicht maakt sommige oost-Europese landen ongerust, omdat de afhankelijkheid van Rusland daarmee nog groter wordt.

De Verenigde Staten willen tegelijkertijd voorkomen dat Europa volledig afhankelijk wordt van energie uit Rusland. Met de aanleg van nieuwe gasleidingen door Rusland en nieuwe transportroutes door China wordt Europa meer en meer verbonden met haar handelspartners op het Euraziatische continent, waardoor de invloed van de Verenigde Staten op Europa zal afnemen.

Juist om dat te voorkomen zet Trump de vaart achter zijn nieuwe plan om Europa minder afhankelijk te maken van aardgas uit Rusland. Of dat een succesvolle strategie is moet nog maar blijken, want de kosten om aardgas vloeibaar te maken, over de oceaan te transporteren en vervolgens weer om te zetten naar gas zijn aanzienlijk hoger dan de kosten om het door een pijpleiding van Rusland naar Europa te brengen.

Ervan uitgaande dat de winning van aardgas in de Verenigde Staten ongeveer hetzelfde kost als in Rusland is het Russische aardgas in principe dus altijd goedkoper. Daar komt bij dat de winning van schaliegas veel schadelijker is voor het milieu en dat het ook veel energie kost om aardgas vloeibaar te maken en te transporteren. Europa kan zich minder afhankelijk maken van aardgas uit Rusland, maar daar hangt dus wel een prijskaartje aan.

Lees ook:
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
7 juli 2017
ECB kan niet genoeg Duitse staatsobligaties kopen

De ECB loopt de laatste maanden tegen de grenzen van haar eigen stimuleringsprogramma aan, want uit de meest recente data van de centrale bank blijkt dat er de laatste maanden al minder Duitse, Nederlandse en Finse staatsobligaties worden opgekocht.

De centrale bank hanteert normaal gesproken een verdeelsleutel om te bepalen hoeveel staatsobligaties ze van alle eurolanden opkoopt, maar door een schaarste aan schuldpapier koopt de centrale bank al enige tijd te weinig staatsobligaties van Finland (sinds 6 maanden), Duitsland (sinds 3 maanden) en Nederland (sinds 2 maanden).

ECB koopt nu al minder staatsobligaties van Duitsland, Nederland en Finland (Bron: Bloomberg, via Holger Schaepitz)

ECB loopt tegen grens aan

ABN Amro schrijft in een toelichting dat de ECB niet meer dan 33% van de nieuwe obligaties van landen mag opkopen en dat die limiet in de hierboven genoemde landen al bereikt is. Om toch het quotum van €60 miljard per maand te halen koopt de centrale bank nu extra schuldpapier op van andere landen als Oostenrijk, België, Frankrijk en Italië.

Het is de vraag hoe de ECB dit probleem gaat oplossen. Ze kan natuurlijk meer obligaties van andere landen blijven kopen, maar op een gegeven moment zal daar ook het maximum van 33% bereikt worden. Is dat de reden waarom de centrale bank later dit jaar haar opkoopprogramma wil afbouwen?

Meer dan €1.600 miljard

Sinds het begin van het stimuleringsprogramma in maart 2015 heeft de ECB samen met alle nationale centrale banken in de Eurozone al meer dan €1.600 miljard aan staatsobligaties opgekocht. Door staatsobligaties op te kopen bleef de rente laag, zodat het voor bedrijven en consumenten aantrekkelijker werd om meer te lenen.

Toch lijkt het tijdperk van extreem lage rente voorbij, want sinds de verkiezing van Trump zijn de rentes op 10-jaars leningen van de Verenigde Staten, Duitsland en Japan weer sterk toegenomen. Beleggers anticiperen op de verwachting van een hogere inflatie en een minder ruim monetair beleid door centrale banken.

Rente op staatsobligaties loopt alweer op (Via Holger Schaepitz)

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

7 juli 2017
Gemiddeld inkomen Britten 10% lager dan voor de crisis

Het gemiddelde inkomen van Britten tot 40 jaar is zeker tien procent lager dan voor het uitbreken van de financiële crisis, zo blijkt uit een onderzoek van de Resolution Foundation. Daarmee leveren de jongere werknemers meer in dan de oudere, want de lonen voor 50-plussers en 60-plussers daalden met gemiddelde respectievelijk 5% en 2%. Alleen parttime werknemers in het Verenigd Koninkrijk zijn qua uurloon weer terug op het niveau van de crisis, aldus het rapport.

De Resolution Foundation werd in 2005 opgericht met als doel de levensstandaard voor de 15 miljoen Britten met middeninkomens en de lagere inkomens te verbeteren. Als de resultaten van dit onderzoek kloppen, dan belooft dat niet veel goeds voor de Britse economie. Vergeleken met 2008 zijn de kosten van levensonderhoud immers sterk toegenomen, wat betekent dat er een steeds grote groep Britten is die met moeite rond kan komen.

Brexit

Door de Brexit is dat probleem alleen nog maar groter geworden, omdat de waarde van het Britse pond daardoor aanzienlijk is gedaald. Dat zal in eerste instantie ongunstig uitpakken voor het Verenigd Koninkrijk, omdat er al jaren sprake is van een tekort op de handelsbalans. De stijgende kosten van de import wegen dus zwaarder dan het concurrentievoordeel van de goedkopere munt.

De daling van het Britse pond brengt ook de Bank of England in een lastige positie, omdat het de centrale bank minder ruimte geeft om de rente te verlagen. Een renteverlaging is normaal gesproken een beproefd instrument om de economie te stimuleren, maar onder de huidige omstandigheden zou dat ook zeer nadelig kunnen uitwerken op de waarde van het Britse pond.

Nederland

Ook in Nederland zijn de jongere werknemers veel slechter uit de crisis gekomen. Uit cijfers die een maand geleden werden vrijgegeven door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat twintigers sinds 2007 gemiddeld 10% aan inkomen hebben ingeleverd, terwijl dertigers er sindsdien slechts 4% op achteruit zijn gegaan. Het gemiddelde huishouden zag het inkomen over dezelfde periode met ongeveer 3,5% dalen.

4 juli 2017
Goudprijs naar laagste niveau in vijftien maanden

De goudprijs ging maandag met meer dan een procent onderuit en bereikte daarmee het laagste niveau sinds maart vorig jaar. Op het moment van schrijven staat de prijs op €1.078 per troy ounce (€34.680 per kilo), ruim twee procent lager dan de koers van begin dit jaar. Ook de zilverprijs daalt, die staat op het moment van schrijven op €455 per kilogram.

De prijsdaling is grotendeels te verklaren door de koerswijziging van verschillende centrale banken. De Federal Reserve heeft het tempo van renteverhogingen dit jaar al wat opgeschroefd en nu lijken ook andere centrale banken aanstalten te maken om het monetaire beleid te normaliseren.

Het vooruitzicht van een stijgende rente en minder monetaire stimulering door centrale banken is volgens veel beleggers minder gunstig voor goud, omdat het edelmetaal geen cashflow oplevert. Bij een lage rente maakt dat weinig verschil, maar als de rente stijgt worden andere beleggingen zoals obligaties een aantrekkelijker alternatief.

Dat effect zien we ook terug op de financiële markten, want in het tweede kwartaal van dit jaar haalden beleggers een recordbedrag van $4,4 miljard uit ETF’s die gedekt zijn door edelmetalen als goud, zilver en platina. De uitstroom van vermogen uit deze beleggingsproducten was zelfs groter dan tijdens het uitbreken van de financiële crisis in 2008, toen beleggers massaal naar de liquiditeit van cash vluchtten.

Goudprijs naar laagste niveau sinds maart 2016 (Bron: Goudstandaard)

Zilverprijs naar laagste niveau sinds april 2016 (Bron: Goudstandaard)

Goud-ETF’s minder populair

Goud-ETF’s zijn populair beleggers, omdat deze beleggingsproducten eenvoud via de beurs verhandeld kunnen worden. In plaats van in fysiek edelmetaal te beleggen koop je een aandeel in een fonds dat gedekt wordt door edelmetaal. Het nadeel van dit type beleggingsproduct is echter dat je alleen op papier edelmetaal bezit en dat je vaak ook helemaal geen aanspraak kunt maken op fysiek edelmetaal. Ook is de kostenstructuur van ETF’s vaak minder transparant. Deze kosten blijven verborgen, omdat ze worden ingehouden op het edelmetaal dat als onderpand bewaard wordt voor de uitgegeven aandelen.

Terwijl de vraag naar goud-ETF’s afneemt neemt de belangstelling voor fysiek goud juist toe. Sinds de prijsdaling van de afgelopen weken is het extra druk bij goudhandelaren zoals Goudstandaard, waarbij de kopers overduidelijk in de meerderheid zijn. Veel klanten die de voorkeur geven aan het fysiek bezit van goudbaren en gouden munten stappen juist in als de prijs daalt, een patroon dat we de laatste jaren vaker gezien hebben. Als de goudprijs daalt neemt de belangstelling voor het kopen van fysiek goud toe. Dat zagen we in extreme mate in 2013, toen consumenten in China en India na een prijsdaling van tien procent in de rij stonden om goud te kopen.

Wisselkoerseffect

De daling van de goudprijs in euro wordt versterkt door een wisselkoerseffect. De waarde van de euro ten opzichte van de dollar bereikte vorige week zelfs het hoogste niveau in meer dan een jaar tijd, nadat ECB-president Draghi had gezegd dat hij open staat voor een afbouw van het stimuleringsprogramma. Door de waardestijging van de euro krijg je in de Eurozone nu meer goud voor je geld. Zo is de prijs van het edelmetaal in dollars nog steeds 6% hoger dan begin dit jaar, terwijl die in euro ruim 2% lager staat dan de koers van begin dit jaar.

Euro naar hoogste koers tegenover dollar (Bron: Yahoo Finance)

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

4 juli 2017
Rusland waarschuwt voor propaganda over chemische wapens in Syrië

De propagandacampagne om Assad te kunnen beschuldigen van het gebruik van chemische wapens is begonnen, zo waarschuwt de woordvoerster van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova. In een bericht op Facebook schrijft ze dat de eerste video’s daarvan al zijn opgedoken en dat er waarschijnlijk nog veel meer zullen volgen.

“Zoals we een paar dagen geleden al waarschuwden is de propagandacampagne in de media over ‘het gebruik van chemische wapens door de regering in Damascus’ begonnen. Er zullen meer van dit soort video’s verschijnen, uiteenlopend van lage kwaliteit tot video’s van Hollywood kwaliteit. Er zullen veel van dit soort valse video’s opduiken.”

Bij deze tekst plaatste Zakharova een fragment van een video die nu al op sociale media circuleert, dat naar verluid is opgenomen in een ziekenhuis in het oosten van Ghouta, hetzelfde gebied waar in 2013 een chemische aanval zou hebben plaatsgevonden. In de video zegt een man dat hij mensen aan het filmen is die het slachtoffer zijn geworden van een chloorgasaanval van het regime van Assad.

Syrië ontkent gebruik chemische wapens

Het Syrische regeringsleger is bekend met de beschuldigingen over het gebruik van chemische wapens en schrijft in een verklaring dat er valse claims gemaakt worden op verschillende websites die banden onderhouden met terroristische organisaties. Het regeringsleger zegt dat ze nooit chemische wapens hebben gebruikt en dat ze die ook nooit zouden gebruiken, ook niet als ze die hadden.

Volgens de regering in Damascus is er altijd volledige medewerking verleend aan de Organization for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) van de Verenigde Naties. De Syrische regering was dan ook erg verrast door het rapport dat deze organisatie publiceerde over een chemische aanval die in april dit jaar plaatsvond in de stad Idlib. Het onderzoeksteam had de plaats van het delict niet eens bezocht en vertrouwde uitsluitend op bewijsmateriaal dat door de Syrische oppositie en door bepaalde non-gouvernementele organisaties (NGO’s) werd aangeleverd.

‘Potentiële voorbereidingen’

Vorige week kwam de Amerikaanse regering met een opmerkelijk persbericht over ‘potentiële voorbereidingen’ van Assad voor een nieuwe chemische aanval op zijn eigen bevolking. Tot ergernis van de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov. Hij zei vorige week dat dit soort berichten juist door terroristen gebruikt zullen worden om een aanslag te plegen en Assad daar de schuld van te geven.

De timing van dit persbericht uit Washington is ook opmerkelijk te noemen, omdat het Syrische regeringsleger de laatste maanden juist aan de winnende hand is. En juist doordat het Syrische leger de terroristen weet terug te dringen durven Syrische vluchtelingen weer op grote schaal terug te keren naar hun eigen land. Hoe geloofwaardig is het verhaal dat Assad chemische wapens gebruikt tegen zijn eigen bevolking?

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

4 juli 2017
CNN-commentator Van Jones: “Rusland verhaal gaat nergens over”

Volgens CNN-commentator Van Jones is het hele verhaal over Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen één grote farce. De beschuldigingen aan het adres van Donald Trump blijven zich opstapelen, terwijl er nog steeds geen enkel bewijs is gevonden voor mogelijke beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingsuitslag door Rusland.

In de volgende video zegt Van Jones dat het hele verhaal over Rusland een grote ‘nothing burger’ is. Of hij daarmee bedoelt dat het hele verhaal verzonnen is of dat het verhaal geen invloed zal hebben op de positie van president Trump blijft onduidelijk, maar het mag duidelijk zijn dat CNN dit verhaal graag blijft herhalen. Waarom? Omdat het nou eenmaal goede kijkcijfers oplevert.

CNN ontkent nepnieuws niet

Van Jones schrijft in een verklaring op CNN dat zijn uitspraken uit verband zijn gehaald en dat James O’Keefe van Project Veritas probeert een sensationeel verhaal te maken met geheime video opnames. Toch ontkent CNN de beschuldigingen over hun valse berichtgeving niet, ook niet toen ze vorige week een verhaal over mogelijke banden tussen de regering Trump en een Russische bankier moesten rectificeren. Bij nader onderzoek bleek ook dat verhaal niet te kloppen.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

3 juli 2017
Politieke meerderheid in Italië tegen sancties Rusland

De centrumrechtse partijen Forza Italia en Lega Nord wisten afgelopen week tijdens de lokale verkiezingen een meerderheid te behalen, waarmee de kansen voor een centrumrechtse coalitie tijdens de verkiezingen van volgend voorjaar toenemen.

De Italiaanse kiezer straft de centrumlinkse coalitie af voor verschillende politieke keuzes, zoals het steunen van de sancties tegen Rusland. Maurizio Gasparri, vicepresident van het Italiaanse Senaat, gaf de volgende verklaring tegenover Sputnik.

“Ik vind de mensen die voor verlenging van de anti-Russische sancties hebben gestemd idioot. Het is volstrekt idioot, omdat ze daarmee tegen hun eigen belangen in handelen. Premier Paolo Gentiloni heeft zich onverantwoord gedragen, door eerst te zeggen dat hij tegen de sancties is en vervolgens toch voor de verlenging van de sancties te stemmen. Gentiloni handelt tegen de belangen van Italië en het Italiaanse bedrijfsleven. De relatie tussen Italië en andere landen verslechterde onder zijn leiderschap, vooral die met Rusland, dat een enorme bijdrage levert aan de wereldwijde strijd tegen Islamitisch fundamentalisme.”

Berlusconi

Silvio Berlusconi, de leider van de centrumrechtse partij Forza Italia, wil de relaties met Rusland verbeteren. Zo bracht de oud-president van Italië onlangs nog een bezoek aan Poetin, uitgerekend op de Krim. De nieuwe partij waar Berlusconi zich bij aangesloten heeft is van mening dat de Krim toebehoort aan Rusland, omdat de lokale bevolking daar in grote meerderheid voor een afscheiding van Oekraïne stemde. Gasparri zei daar het volgende over:

“Onze partij wil een vriendschappelijke relatie met Vladimir Poetin en met Rusland. We willen een beleid voeren waaruit onze dankbaarheid blijkt voor alles wat Rusland gedaan heeft om het terrorisme van Islamitische Staat te bestrijden. Berlusconi heeft altijd gezegd dat Poetin een van zijn beste vrienden is. Ze hebben lang met elkaar samengewerkt en bleven contact onderhouden, ook toen Berlusconi geen premier meer was. Berlusconi is nog steeds een populaire politicus, omdat hij praat over dat wat Italië politiek en sociaal gezien echt nodig heeft.”

€4 miljard schade door sancties

De Italiaanse financiële krant Il Sole 24 Ore berichtte eerder dit jaar dat de sancties tegen Rusland nu al €4 miljard aan schade hebben toegebracht aan de Italiaanse economie. Ook zouden er al 80.000 banen zijn verdwenen als gevolg van het wegvallen van de Russische afzetmarkt.

De sectoren in Italië die de meeste schade ondervinden van de sancties zijn de textielindustrie (€1 miljard), de machinebouw (€700 miljoen) en de voedselindustrie (€300 miljoen). In reactie op de Europese sancties heeft Rusland de grens gesloten voor landbouwproducten uit de Europese Unie, waardoor een belangrijke afzetmarkt voor de Europese agrarische sector is weggevallen.

Het is niet alleen de landbouw en de industrie die schade lijdt door het Europese sanctiebeleid. Uit een onderzoek van de Italiaanse centrale bank bleek dat het aantal Russische toeristen in Italië in 2015 met meer dan een kwart was afgenomen ten opzichte van het jaar daarvoor.

In 2013 exporteerde Italië voor €10,8 miljard aan goederen naar Rusland, waarmee het na Duitsland de tweede grootste exporteur was richting Rusland. In 2016 bleef de export als gevolg van de sancties steken op een totaal van €6,5 miljard, een daling van bijna veertig procent.

Italiaanse export naar Rusland sterk gedaald door sancties (Bron: Italtrade.com)

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

3 juli 2017
Column: Leen je rijk!

Als kind was ik altijd al vrij spaarzaam. Ik legde iedere maand zoveel mogelijk van mijn zakgeld opzij, zodat ik kon sparen voor een nieuwe trein of spaceshuttle van LEGO. Toen ik ouder werd begon ik met een bijbaantje en spaarde ik voor een andere hobby, namelijk computers.

Het idee dat je eerst moet sparen voordat je iets kon kopen beschouwde ik als iets vanzelfsprekends, totdat ik begon met studeren en opeens bijna gratis geld kon lenen van de IB-Groep (later DUO genoemd). Dat werd zelfs zo aantrekkelijk gemaakt dat het loonde om maximale studiefinanciering op te nemen en dat geld vervolgens op een spaarrekening te parkeren tegen een hogere rente. Dat veel studenten niet van die mogelijkheid gebruik maken en het geld besteden aan allerlei andere dingen is een tweede, maar het leerde mij wel dat het heel aantrekkelijk kan zijn om te lenen in plaats van te sparen.

Lenen loont meer dan sparen

Zo ging ik eind 2015 naar de bank om een hypotheek aan te vragen voor de aankoop van een appartement. Dat was in de tijd dat je nog rustig verschillende appartementen kon bekijken en je zelfs in een stad als Haarlem vaak nog ruimte had om beneden de vraagprijs te bieden. Ik kocht een appartement onder de vraagprijs en door de lage rente waren mijn maandlasten amper hoger dan in de (veel kleinere) studio die ik eerst huurde. De bank hoefde alleen maar een loonstrookje te zien en de rest was zo geregeld.

Door de extreem lage rente zijn er veel meer mensen zoals ik op zoek gegaan naar een koopwoning, met als gevolg dat de huizenprijzen in de grote steden weer de pan uit rijzen. Iedereen steekt zich weer vol in de schulden, omdat kopen op maandbasis nog steeds goedkoper is dan huren of omdat de verwachting is dat de economie zal blijven groeien en huizenprijzen daarom zullen blijven stijgen.

Door de gekte op de huizenmarkt heb ik in anderhalf jaar tijd waarschijnlijk net zoveel vermogen aan overwaarde opgebouwd als dat ik in de afgelopen tien jaar bij elkaar heb gespaard door hard te werken en relatief zuinig te leven! Waarom zou je nog sparen als je rijk kunt worden door te lenen en een huis te kopen?

Huizenmarkt als bron voor nieuwe crisis?

Voor mij als individu is het natuurlijk erg prettig dat de waarde van mijn huis stijgt, maar voor de samenleving als geheel is deze ontwikkeling op de huizenmarkt juist ongezond. Door de stijgende huizenprijzen kunnen we de risico’s van lenen namelijk niet meer goed inschatten.

Banken zien geen risico’s meer, omdat het onderpand van een hypotheek bij stijgende huizenprijzen vanzelf groter wordt dan de hypotheekschuld. Ook makelaars en notarissen zijn enthousiast, want meer transacties en hogere huizenprijzen betekent dat er weer een goede boterham verdiend kan worden. De makelaarskantoren schieten weer als paddenstoelen uit de grond. En dan hebben we natuurlijk de bouwsector, die het orderboek weer kan vullen met nieuwe vastgoedprojecten en renovaties aan bestaande woningen. Door de overwaarde komen huizenbezitters in de verleiding om een nieuwe badkamer, keuken of uitbouw te financieren, want ‘het huis is toch meer waard geworden’.

Zoals je ziet handelt iedereen in deze keten volledig rationeel vanuit zijn eigenbelang, dat is logisch en dat is ook wat je in een kapitalistisch economisch model van iedereen mag verwachten. Maar voor de samenleving als geheel is het uitermate onwenselijk, want de kans op een herhaling van de huizenmarktcrash van 2009 neemt op deze manier alleen maar verder toe.

Tijd voor nieuw beleid!

Wat kunnen we daar dan samen aan doen? Laten we wat mij betreft beginnen met het versneld afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, want dat is simpelweg een subsidie die de huizenprijzen alleen maar verder opdrijft. Om huishoudens niet in de problemen te brengen zou je de subsidie ook in stand kunnen houden, maar deze juist gebruiken om het versneld aflossen te stimuleren.

Ook zouden we een voorbeeld kunnen nemen aan Duitsland, waar je eerst een deel moet sparen voordat je een huis kunt kopen. Tegenstanders zeggen dat dat onhaalbaar is met de hoge huizenprijzen in ons land, maar dat is een omkering van oorzaak en gevolg. Juist omdat de Duitsers minder geld mogen lenen voor een huis zijn de prijzen daar veel lager dan in Nederland.

Het wordt tijd dat de politiek (wanneer komt er eindelijk een kabinet??) hier eens goed over nadenkt en een visie gaat uitdragen die de woningmarkt weer gezond kan maken. Nu rekenen we ons rijk, terwijl we ons in werkelijkheid alleen maar dieper in de schulden gestoken hebben…

Frank Knopers

Wilt u reageren? Mail naar [email protected]

Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

30 juni 2017
ABN Amro voorziet stijging goudprijs naar $1400

De goudprijs in euro is de laatste weken sterk gedaald, maar in dollars uitgedrukt weet het edelmetaal geen duidelijke richting te kiezen. Toch zullen de positieve factoren later dit jaar echter de overhand krijgen, zo verwacht analist Georgette Boele van de ABN Amro. Volgens Boele, gespecialiseerd in valuta en edelmetalen, kan de goudprijs tegen het einde van dit jaar een koers van $1.300 per troy ounce bereiken. Voor het einde van volgend jaar voorziet ze zelfs een verdere stijging naar $1.400 per troy ounce.

Door de stijging van de euro lijkt het alsof goud op dit moment in de verkoop wordt gedaan, maar in dollars gemeten staat de goudprijs nog steeds bijna tien procent hoger dan begin dit jaar. Dat de goudprijs – ondanks de zwakke dollar en politieke onzekerheid in de Verenigde Staten – niet verder stijgt is volgens Boele het gevolg van de plotselinge koerswijziging van centrale banken.

Deze week suggereerde ECB-president Draghi dat hij de monetaire stimulering op korte termijn wil afbouwen, waarna ook de gouverneurs van de Bank of England en de Bank of Canada opeens hun plannen bekendmaakten om het monetaire beleid te normaliseren. Nu verschillende centrale banken een minder ruim monetair beleid aankondigen komt er meer druk op de Federal Reserve te staan om de rente later dit jaar opnieuw te verhogen.

Goudprijs gevangen in smalle bandbreedte (Bron: ABN Amro)

Goudprijs naar $1.400

Het vooruitzicht van een oplopende rente is volgens analiste Boele de reden dat de goudprijs op dit moment niet verder stijgt en binnen een smalle bandbreedte blijft bewegen. Ze voorziet daarom voor het einde van dit kwartaal een goudkoers van $1.250 per troy ounce, dicht bij de koers die op het moment van schrijven op de borden staat. Later dit jaar zal goud volgens de analiste van ABN Amro opnieuw de weg naar boven weten te vinden, omdat het effect van de zwakkere dollar dan zwaarder zal gaan wegen dan de vrees voor een snelle stijging van de rente.

Voor eind dit jaar voorziet ABN Amro zoals gezegd een goudprijs van $1.300 per troy ounce, die in 2018 verder zal oplopen tot $1.400 per troy ounce. Ook voor zilver en platina zijn de vooruitzichten volgens Boele positief, terwijl palladium op de huidige koers zal stabiliseren. De prijs van palladium is de laatste maanden al flink gestegen en bereikte eerder deze maand zelfs het hoogste niveau in 16 jaar.

ABN Amro voorziet stijging goudprijs naar $1.400 per troy ounce (Bron: ABN Amro)

30 juni 2017
Wereldwijde schulden gestegen tot $217 biljoen

De wereldwijde schulden bereikten in het eerste kwartaal van dit jaar een nieuw record van omgerekend $217 biljoen, zo schrijft het Institute of International Finance (IIF) in haar nieuwste rapport. Daarmee hebben de schulden een omvang van 327% ten opzichte van het wereldwijde bbp. Vergeleken met tien jaar geleden zijn de wereldwijde schulden met meer dan $60 biljoen toegenomen, een stijging die grotendeels veroorzaakt is door de Verenigde Staten, China en andere opkomende markten.

Wereldwijde schulden opnieuw toegenomen (Bron: IIF)

Geen ‘deleveraging’

Na het uitbreken van de kredietcrisis was ‘deleveraging’ het toverwoord, het afbouwen van schulden. We zijn nu ruim acht jaar verder en we kunnen concluderen dat eigenlijk het tegenovergestelde gebeurd is. Nieuwe schulden werden een belangrijke motor voor economische groei, waarbij vooral China een indrukwekkende inhaalslag maakte.

Sinds het uitbreken van de crisis zijn de totale schulden in China bijna verdubbeld, van 160% naar meer dan 300% van de totale omvang van de Chinese economie. Vooral bedrijven hebben veel nieuwe schulden op zich genomen, omdat het door de lage rente aantrekkelijker werd om groei te financieren met obligaties dan met de uitgifte van nieuwe aandelen.

Vooral in China zijn de schulden na de crisis sterk toegenomen (Bron: IIF)

Opkomende markten

Na het uitbreken van de crisis kwam het herstel in eerste instantie uit de opkomende economieën. Dat is geen toeval, als je bedenkt dat juist in die landen de schulden na de crisis van 2008 explosief begonnen toe te nemen. De volgende grafiek laat zien hoe de obligatiemarkt van opkomende economieën zich de afgelopen twintig jaar heeft ontwikkeld.

Obligatiemarkt opkomende landen heeft zich razendsnel ontwikkeld (Bron: IIF)

Worden de schulden onhoudbaar?

Door het extreem ruime monetaire beleid van centrale banken is de schuldenbubbel aanzienlijk toegenomen. Niet alleen in de opkomende economieën, maar zelfs in de olieproducerende landen. Door een overschot aan productiecapaciteit op de wereldwijde oliemarkt zagen verschillende oliestaten in het Midden-Oosten zich genoodzaakt obligaties uit te geven. Het Institute of International Finance verwacht dat deze landen de komende jaren nog veel meer geld zullen moeten lenen om de begroting rond te krijgen.

De steeds hogere schuldposities van landen en bedrijven maken de economieën kwetsbaar voor een stijging van de rente. Juist nu de schulden op recordniveau staan willen centrale banken de rente weer verhogen. Dat kan wel eens vervelende consequenties hebben voor het herstel van de economie, dat gebaseerd is op beschikbaarheid van goedkoop geld.

30 juni 2017
“Invasie Syrië stond al jaren op Britse agenda”

Twee jaar voordat de problemen in Syrië begonnen werden er binnen de Britse regering al voorbereidingen getroffen voor een invasie. Daarbij probeerden men ook de Franse regering over te halen mee te doen.

Het volgende videofragment is al een paar jaar oud, maar is met de laatste ontwikkelingen in Syrië niet minder relevant geworden. In deze video legt de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Roland Dumas uit hoe de Britten al ver van tevoren plannen maakten om Syrië binnen te vallen, met als doel de regering van Assad omver te werpen.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

30 juni 2017