Tag: aandelen

Beleggingsvisie Robeco maart 2017

De verkiezingskoorts in Nederland is aardig opgelopen in de aanloop naar 15 maart. De uitslag is uiteraard belangrijk voor ons land, maar voor de financiële markten zijn de presidentsverkiezingen een maand later in Frankrijk veel belangrijker. De hamvraag is: kiezen de Fransen voor Marine Le Pen? Zij wil stevige maatregelen nemen en onder andere uit de euro stappen. Dat laatste plan zou de fundamenten onder de euro aan het wankelen brengen. Vanuit de financiële markten zijn daarom niet al te enthousiaste reacties te horen over Le Pen als presidentskandidaat. Robeco wil graag de visie van beleggen delen voor de maand maart.

Kans op Le Pen beïnvloedt de rente

Sinds vorig jaar, na Brexit en de verkiezing van Trump, weten we dat opiniepeilingen niet altijd betrouwbaar zijn. Toch bewegen de rentes in Europa op dit moment in sterke mate mee met de kans die in de peilingen naar voren komt dat Le Pen daadwerkelijk president van Frankrijk wordt. Omdat Le Pen’s kansen in de loop van februari stegen, kozen beleggers voor veiligheid en belegden in Duitse staatsobligaties. Hierdoor halveerde de toonaangevende Duitse tienjaarsrente, van 0,40% naar 0,20%.

Tegelijkertijd steeg de risicopremie (rente)op Franse staatsobligaties. Later in de maand zakte die weer wat terug op basis van de toegenomen kansen voor de gematigde Emmanuel Macron, de belangrijkste tegenkandidaat om president te worden. De Franse verkiezingen zijn eind april en begin mei en zullen de komende tijd nog hun stempel op vooral de obligatiemarkten drukken.

Verschil in rente (spread) tussen Duitse en Franse staatsobligaties loopt op (Bron: Bloomberg)

Opgeschoven in obligatierisico

Wij blijven Europese staatsobligaties een minder dan gemiddelde weging geven in de categorie obligaties. Daartegenover staat dat we nog steeds een voorkeur hebben voor bedrijfsobligaties. Ten opzichte van februari verschuiven we in deze categorie het risico. We verplaatsen een deel van de bedrijfsobligaties met een hoge kwaliteit naar high yield-obligaties. We zien bij high yield nog ruimte voor een verdere verlaging van de risico-opslag. Europese bedrijfsobligaties lijken in dat opzicht een bodem te hebben bereikt. Ook obligaties uit opkomende landen vinden we aantrekkelijk, waardoor ze een iets hoger dan gemiddeld gewicht in de portefeuille hebben.

Oase van rust

De onzekerheid rondom de Franse verkiezingen lijkt op dit moment aan de Europese aandelenmarkten voorbij te gaan. Beleggers trekken zich vooralsnog nergens iets van aan en de aandelenmarkten zijn al geruime tijd een oase van rust. Met een beweeglijkheid die zich op historisch lage niveaus bevindt, stegen de Europese aandelenindices gestaag door.

De Nederlandse AEX-index klom in februari maar liefst 3,9%. De Europese economische cijfers geven ook voldoende aanleiding voor de positieve beursstemming. De Europese Centrale Bank heeft nog geen signalen gegeven dat ze de lopende stimuleringsprogramma’s wil aanpassen.

Record na record

In de Verenigde Staten haalt president Trump dagelijks het nieuws met zijn uitspraken en plannen. De aandelenmarkten halen er voorlopig hun schouders over op. Kijkend naar de gepubliceerde economische cijfers, lijkt dat logisch. Inmiddels hebben de belangrijkste aandelenindices allemaal nieuwe records neergezet en dat bij een extreem lage beweeglijkheid. De bekende Dow Jones-index bijvoorbeeld liet 12 dagen achter elkaar een hogere slotstand noteren en eindigde de maand februari 4,7% hoger. Analisten schatten de kans dat de rente in maart wordt verhoogd, inmiddels een stuk hoger in.

Opkomende landen naar neutraal gewicht

Begin maart hebben we het gewicht van opkomende markten ten opzichte van ontwikkelde markten weer opgehoogd naar een neutrale positie. De economische groei in opkomende landen trekt aan en bovendien is het sentiment rondom opkomende landen, dat in de eerste weken na de verkiezing van president Trump slecht was, een stuk verbeterd. In februari presteerden opkomende markten zelfs nog iets beter dan ontwikkelde markten.

Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

9 maart 2017
Grafiek: Waar blijft die inflatie?

Het stimulerende beleid van centrale banken heeft volgens de officiële statistieken nauwelijks impact gehad op de inflatie, maar dat wil niet zeggen dat er helemaal geen inflatie is geweest. De volgende grafiek van Goldman Sachs laat zien dat de extreem lage rente en de opkoopprogramma’s van centrale banken sinds 2009 vooral prijsstijgingen hebben veroorzaakt in financiële activa als aandelen, obligaties en edelmetalen.

Europese high-yield obligaties zijn in acht jaar tijd meer dan drie keer zoveel waard geworden, net als de aandelen van bedrijven uit de Amerikaanse S&P 500 index. De MSCI World, een index van bedrijven wereldwijd, werd in deze periode van gratis geld bijna 150% duurder. Vergelijken met aandelen en obligaties blijft goud opvallend genoeg achter, de prijs van het edelmetaal steeg sinds 2009 met slechts 50%. Toch is deze prijsstijging van omgerekend 5,2% per jaar nog steeds meer dan twee keer zo hoog als de officiële inflatie over deze periode.

De inflatie concentreert zich vooral op prijzen van financiële activa, die overwegend in handen zijn van de meest vermogende mensen. Dit verklaart voor een belangrijk gedeelte waarom de vermogensongelijkheid sinds het begin van de crisis groter is geworden. Het beleid van centrale banken heeft dus vooral de rijken geholpen.

Stimulering centrale banken heeft vooral de prijzen van financiële activa opgedreven (Bron: Goldman Sachs, via @tracyalloway)

6 maart 2017
Mnuchin: “De aandelenmarkt is ons rapportcijfer”

De Amerikaanse minister van Financiën, Steven Mnuchin, ziet de aandelenmarkt als het rapportcijfer van de nieuwe Trump regering. Een riskante uitspraak, omdat de politiek doorgaans een beperkte invloed heeft op de beurs. Toch past het helemaal bij de ambitie van de regering om de Amerikaanse economie nieuw leven in te blazen.

Door middel van belastinghervormingen, minder regulering en nieuwe fiscale stimuleringen wil Trump een gunstig investeringsklimaat creëren, waarin bedrijven meer winst kunnen maken en meer personeel in dienst kunnen nemen. Veel beleggers geloven dat de nieuwe regering onder leiding van Trump haar belofte zal nakomen, want sinds de verkiezing zijn de S&P 500 en de Dow Jones beide al meer dan 10% gestegen.

Volgens Mnuchin is de aandelenmarkt een goede indicator van de groei van de economie. In een exclusief interview met CNBC zei hij daar het volgende over:

Er is veel vertrouwen in de Trump regering en er bestaat een grote behoefte om te investeren in de Verenigde Staten. Dit is een zeer concurrerende plaats om zaken te doen. We hebben geweldige bedrijven en dat zie je terug op de aandelenmarkt. We zitten in een omgeving die zeer aantrekkelijke mogelijkheden biedt om te investeren en ik denk dat de beurs een weerspiegeling is van wat de doelstellingen zijn van de regering en wat de markt daarvan denkt.

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

28 februari 2017
Langste winstreeks voor Dow Jones sinds 1987
Sinds de verkiezing van Trump is het optimisme op de Amerikaanse aandelenmarkt ongekend. De Dow Jones index sloot maandag 0,1% hoger op 20.8937 punten en bereikte daarmee voor de twaalfde dag op rij een nieuw record. Daarmee staat de index op de langste winstreeks sinds 1987. Sinds begin november is de Dow Jones al met bijna 3.000 punten gestegen, een indrukwekkende rally waar verschillende verklaringen voor gegeven kunnen worden.

De meest positieve uitleg voor deze rally is dat beleggers vertrouwen hebben dat het beleid van Trump goed zal uitpakken voor de Amerikaanse economie. Door meer fiscale stimulering enerzijds en meer importbeperkingen anderzijds wil Trump de binnenlandse economie een nieuwe impuls geven.

Critici lezen de stijging van de Dow Jones index als een vlucht richting de dollar, waarbij de voorkeur momenteel uitgaat naar aandelen boven obligaties. Ook signaleert de stijgende aandelenmarkt een periode van oplopende inflatie. Daardoor vlucht vermogen richting aandelen, maar ook richting edelmetalen als goud en zilver.

Lees ook:
- Dow Jones index zegt niets over economie
- Dow Jones in goud sinds 1925
Dow Jones index op langste winstreeks sinds 1987 (Grafiek via Lynx)
28 februari 2017
De Trump rally in aandelen

De winst van Trump heeft de financiële markten de afgelopen twee maanden behoorlijk in beweging gezet. De verwachting van belastingverlagingen heeft de Amerikaanse aandelenbeurs vleugels gegeven, terwijl de kapitaalmarktrente juist hard is opgelopen. Is dat allemaal dankzij The Donald?

Toen de wereld op 9 november ontwaakte met het nieuws dat niet Clinton, maar Trump de volgende Amerikaanse president zou worden, brak er in de eerste instantie paniek uit op de wereldwijde aandelenmarkten. De Nikkei sloot ruim 5% lager, Europa opende 3% in de min en ook de Amerikaanse futures stonden fors lager.

Sentiment op aandelenmarkt draaide snel

Lang duurde de verkoopdruk echter niet, want nadat Trump zijn overwinningsspeech had gehouden, draaide het sentiment en werden alle verliezen al snel weer weggewerkt. Of althans, de verliezen op de aandelenmarkt, want de obligatiemarkt kreeg het op die bewuste dag juist zwaar te verduren, waarbij de 10-jarige kapitaalmarktrente met 0,2% punt opliep (20 basispunten). De hoop van de ene markt (aandelen) bleek de angst voor de andere (obligaties), iets wat heel duidelijk naar voren komt in de volgende grafiek. Tot aan de dag van de verkiezingen liepen de beleggingsrendementen in Amerikaanse aandelen en Amerikaanse obligaties nog gelijk op, maar in de zes weken die volgde ontstond er een gat van meer dan 12%.

Aandelen winnen en obligaties verliezen na verkiezingen (Bron: Wall Street Journal)

Bijna alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt

De ontwikkeling in de obligatiemarkt is op zich goed te begrijpen. Hoewel we absoluut nog niet precies weten hoe het beleid van Trump er concreet uit zal zien, zijn zo’n beetje alle beleidsvarianten negatief voor de obligatiemarkt. Zo moeten belastingverlagingen en grote infrastructurele projecten betaald worden, wat naar alle waarschijnlijkheid tot een stijging van het overheidstekort en daarmee de uitstaande schuld gepaard gaat. Daarnaast leidt het stimuleren van een economie waar de arbeidsmarkt al redelijk krap is, waarschijnlijk tot meer inflatie, iets wat je ook krijgt als je invoertarieven gaat invoeren.

Hogere schuld, meer inflatie, de Amerikaanse centrale bank die de korte rente verhoogt: het is wel duidelijk waarom obligaties onderuit gleden. Let wel, we zeggen niet dat hij dit allemaal gaat doen – ook wij zijn in gespannen afwachting op de concrete details en haalbaarheid van zijn beleid – maar welke richting hij ook kiest, het lijkt slecht voor obligaties.

Minder eenduidig

De optimistische interpretatie die de aandelenmarkt aan de overwinning van Trump heeft gegeven, is wat dat betreft een stuk minder eenduidig. Uiteraard, een belastingverlaging voor het bedrijfsleven vertaalt zich rechtstreeks door in een stijging van de nettowinst, maar mocht het tot een handelsoorlog komen, dan is dat uiteraard verre van gunstig.

Oplopende inflatie, hogere financieringskosten, lonen die stijgen: het zijn allemaal zaken die de winstmarge onder druk zetten, dus het enthousiasme op de beurs lijkt wat moeilijk te verklaren. Dat ook de Europese beurs sinds de verkiezingen met ruim 10% is opgelopen, lijkt wat moeilijk te verklaren op basis van de plannen van Trump: hij gaat toch niet de Europese belastingen ook verlagen?

Alternatieve verklaring

Er is echter een alternatieve verklaring voor het enthousiasme van de aandelenmarkt en die heeft niets met Trump te maken. Wie de macrodata de afgelopen maanden in de gaten heeft gehouden, kan het moeilijk ontgaan zijn dat de economische activiteit in de VS, maar ook in Europa vanaf het midden van het jaar duidelijk in de lift zit.

Hetzelfde beeld krijgen we als we kijken naar de Citi-surprise index, die weergeeft in hoeverre de gepubliceerde data mee- of tegenvallen ten opzichte van consensus. De index laat zien dat voor het eerst sinds lange tijd de economische data van alle regio’s sinds halverwege dit jaar per saldo positief verrassen. De groei trekt aan, de werkloosheid loopt sneller terug dan verwacht, het vertrouwen zit voor de verandering weer eens in de lift. Ook als er geen verkiezingen zouden zijn geweest, zou het een scenario zijn geweest waarbij aandelen het relatief goed zouden doen.

Zichzelf bedanken

Overigens denk we niet dat Trump zich hier al te veel van aan zal trekken. Toen eind december bekend werd gemaakt dat het Amerikaanse consumentenvertrouwen verder was gestegen, was hij er als de kippen bij om zichzelf te bedanken. Thanks Donald! Dat het consumentenvertrouwen al sinds mei in de lift zit, dat doet blijkbaar niet terzake.

De aanstelling van de nieuwe president Donald Trump kan ook invloed hebben op beleggen. Lees op de website van Robeco welke kansen en risico’s het met zich mee brengt.

Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

9 februari 2017
Dow Jones index zegt niets over economie

Vorige week sloot de Dow Jones voor het eerst in de geschiedenis boven de 20.000 punten. Een symbolische mijlpaal, want deze 121 jaar oude index zegt vandaag de dag nog maar weinig over de stand van de economie. Dat komt niet alleen omdat de samenstelling van bedrijven in de index door de jaren heen sterk verandert, maar ook door de manier waarop de score berekend wordt.

Zou je de Dow Jones index vandaag de dag op dezelfde manier waarderen als in april 2004, dan kom je uit op een score van minder dan 13.000 punten. Dat is 1/3 minder dan de 20.000 puntengrens die inmiddels doorbroken is. Hoe kan dit verschil zo groot zijn? En hoe wordt deze beursindex eigenlijk berekend?

Dow Jones index gewaardeerd volgens de berekening van 2004

1. Samenstelling Dow Jones index

De Dow Jones index bestaat van oudsher uit dertig verschillende bedrijven, waarvan ongeveer twee derde deel productiebedrijven. De rest een mix is van bedrijven uit andere belangrijke sectoren, zoals informatietechnologie, financiële dienstverlening en entertainment. Toch wordt de samenstelling van deze index zeer regelmatig aangepast. Wim Grommen schreef begin 2014 het volgende over de veranderingen van de index:

In minder dan 10 jaar tijd zijn 12 van de 30 bedrijven in de Dow Jones vervangen, dat is 40%. Over een periode van 16 jaar werden 20 bedrijven vervangen, dus 67%. Na 16 jaar wordt dus de waarde van een mandje appels vergeleken met de waarde van een mandje peren.

Vergelijk je de index van nu met die van 10, 20, 40 of 100 jaar geleden, dan vergelijk je steeds een compleet andere groep van bedrijven. En die veranderingen waren niet geheel willekeurig, want door de jaren heen is er een duidelijk trend waarneembaar. Zo worden bedrijven die uitgegroeid zijn en die op de beurs slecht presteren stelselmatig uit de index gehaald om plaats te maken voor bedrijven die meer groeipotentieel hebben.

Koop je als belegger vandaag alle aandelen uit de Dow Jones index, dan is de kans groot dat over tien of twintig jaar een groot aantal van die bedrijven uit de index vervangen is door bedrijven met meer groeipotentieel. Het rendement van het mandje aandelen dat je destijds gekocht hebt zal daardoor waarschijnlijk lager zijn dan het rendement van de (aangepaste) index.

Historische ontwikkeling Dow Jones index (Grafiek via Wikipedia)

2. Aanpassing formule
Niet alleen de bedrijven die in de Dow Jones zitten worden met enige regelmatig gewisseld, ook wordt de berekening steeds aangepast. In het begin was de score van de Dow Jones simpelweg het bedrag in dollars dat je nodig had om van ieder bedrijf uit de index één aandeel te kopen. Maar door splitsing van aandelen en de uitkering van dividend werd de index erg onvoorspelbaar. Om dat op te vangen werd de Dow Divisor in het leven geroepen, zodat de score van de index gelijk bleef als een aandeel gesplitst werd of als bedrijven uit de index vervangen werden voor nieuwe bedrijven. Omdat er de afgelopen decennia zoveel aandelensplitsingen hebben plaatsgevonden binnen de Dow Jones index is deze deelfactor inmiddels een vermenigvuldigingsfactor geworden. Het resultaat is dat de Dow Divisor vandaag de dag nog maar 0,146 is, wat betekent dat de index met iedere dollar stijging van een aandeel met 6,85 punten omhoog schiet. Nu begrijpt u ook waarom de index de afgelopen decennia zo explosief gestegen is.

Dow Divisor vanaf 1930

3. Aandelenkoers versus marktwaarde
In tegenstelling tot andere populaire aandelenindices zoals de S&P 500 is de Dow Jones een prijs gewogen index, waarbij geen rekening wordt gehouden met de marktwaarde van een onderneming. Sinds eind 2015 heeft JP Morgan Chase met een waardestijging van 32% slechts 140 punten aan de index toegevoegd, terwijl Goldman Sachs in dezelfde periode met een vergelijkbare waardestijging van 36% maar liefst 437 punten aan de index toevoegde. Hoe kan het dat de waardestijging van het aandeel Goldman Sachs een drie keer zo grote bijdrage levert aan de stijging van de Dow Jones, terwijl de marktwaarde van haar concurrent JP Morgan ruim drie keer zo groot is als die van Goldman Sachs ($312 miljard versus $103 miljard)? Het simpele antwoord op die vraag is dat één aandeel van JP Morgan momenteel $84,63 waard is, terwijl één aandeel van Goldman Sachs $229,32 kost. Een procent stijging van het laatstgenoemde aandeel heeft dus een veel grotere impact op de index. Zou je een weging toepassen op basis van de marktwaarde van alle ondernemingen in de Dow Jones index, dan lag de grens van 20.000 punten waarschijnlijk nog ver voor ons. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien dat de stijging van de afgelopen drie maanden voor een aanzienlijk deel toegeschreven kan worden aan deze gebrekkige rekenmethode.

Dow Jones index sterk beïnvloedt door bedrijven met hoge aandelenkoers (Grafiek via Bloomberg)

1 februari 2017
Chinese bedrijven krijgen toegang tot Europese kapitaalmarkt?

Chinese bedrijven krijgen later dit jaar waarschijnlijk de mogelijkheid via de Duitse beurs in Frankfurt aandelen uit te geven, waardoor het voor Europese beleggers makkelijker wordt in deze bedrijven te investeren. Volgens de Shanghai Stock Exchange onderzoekt de China Europe International Exchange (CEINEX) de mogelijkheid om aandelen uit te geven via de Deutsche Börse, zodat Chinese bedrijven makkelijker financiering kunnen krijgen om hun activiteiten in Europa uit te breiden.

De toezichthouders in Duitsland en China moeten nog hun goedkeuring geven voor deze plannen, maar het aanbieden en verhandelbaar maken van dergelijke aandelen op de beurs in Frankfurt zou volgens de Shanghai Stock Exchange geheel binnen de bestaande regelgeving vallen. Het lijkt dat ook slechts een kwestie van tijd voordat deze stap gezet wordt. Voor Chinese bedrijven biedt het een extra mogelijkheid om vermogen in euro’s aan te trekken.

Chinese bedrijven mogen binnenkort aandelen uitgeven in Duitsland?

11 januari 2017
Brexit heeft beleggers niet geholpen

De Britse aandelenmarkt sluit het jaar af met een nieuw record, maar dat wil niet zeggen dat beleggers veel wijzer zijn geworden van de Brexit. De FTSE 100 index ging na de Brexit weliswaar met 15% omhoog, maar dat was alleen als je rekent in Britse ponden. Reken je het rendement om naar euro’s, dan blijkt dat de aandelen op hetzelfde niveau staan als begin dit jaar. In dollars staat de FTSE 100 index zelfs een paar procent lager dan aan het begin van het jaar.

Het besluit om de Europese Unie te verlaten heeft aandelenbeleggers in het Verenigd Koninkrijk per saldo dus niets opgeleverd. Veel meer dan een compensatie voor de waardedaling van de munt zat er dit jaar niet in. Beleggers uit de eurozone en uit het dollargebied hadden de Britse aandelen beter kunnen mijden, gezien het feit dat aandelen elders in Europa en in de Verenigde Staten het veel beter deden.

Brexit heeft beleggers dit jaar per saldo niets opgeleverd (Bron: Bloomberg)

30 december 2016
Europese aandelen kunnen in 2017 positief verrassen

Sinds de verkiezing van Trump als de nieuwe president van de VS heeft Wall Street de rest van de wereldwijde beurzen duidelijk op achterstand gezet. Alle grote beurzen in de VS hebben het ene na het andere record laten noteren. In Europa dateert het laatste record van de Euro Stoxx 600 alweer van april 2015 en dat geldt ook voor de Duitse Xetra Dax 30.

Misschien moeten (Europese) beleggers zich inprenten, dat het Trump-effect niet noodzakelijk tot dat ene land beperkt hoeft te blijven. Misschien moeten ze beseffen dat de komst van Trump ook Europa kansen biedt. Dat zal zeker het geval zijn als, dankzij het op groei gerichte beleid van de nieuwe president, de Verenigde Staten weer hun traditionele rol van economische locomotief gaan spelen.

Amerikaanse aandelenmarkt sinds verkiezing Trump

Europese aandelen

Europese aandelen zijn verhoudingsgewijs goedkoop vergeleken met Amerikaanse aandelen. Europese exporteurs kunnen ongetwijfeld profiteren van het aantrekken van de groei en inflatie in de VS. Beleggers lijken zich daar al van bewust, want in de nasleep van de verkiezingen ging de Euro Stoxx 50 de lucht in en de Stoxx Banks Index ging nog harder omhoog.

Europese aandelenmarkt maakt inhaalslag (Bron: Financial Times)

Dat neemt niet weg dat 2017 allesbehalve een positief gelopen race is. Daarvoor is er in 2016 teveel mis gegaan. Aan het beging van 2016 golden Europese aandelen als uiterst aantrekkelijk, juist omdat ze zeer lage waarderingen hadden en er weinig economische tegenwind werd verwacht. Het heeft niet zo mogen zijn. Politiek onplezierige verrassingen als de Brexit en de nederlaag van Matteo Renzi in Italië hadden als gevolg dat Europese aandelen de verwachtingen niet waar konden maken en laag waren en laag gewaardeerd bleven.

Winstgroei

Wil Europa slagen in 2017 waar het in 2016 faalde, dan moet in het komende jaar winstherstel zichtbaar zijn. Waarderingen mogen aantrekkelijk zijn, maar zonder winstgroei is dat onvoldoende om beleggers te charmeren. Het herstel van de winstgroei in combinatie met een zwakke euro kan en moet ervoor zorgen, dat beleggers hun geld weer richting Europa sturen. Er is niet eens zoveel verbetering nodig om winsten in Europa verhoudingsgewijs sneller te laten stijgen en zo aantrekkelijker te maken. Het winstherstel komt immers van een verhoudingsgewijs lage basis.

Kapitaal stroomt richting Amerikaanse aandelen (Bron: Financial Times)

Het is daarmee een redelijke gok, dat 2017 niet alleen het jaar van Trump wordt, maar ook van het winstherstel in Europa. Het voorgenomen beleid van Trump zal naar alle waarschijnlijkheid de inflatie omhoog jagen. Veel beleggers zijn daar nu al op aan het voorsorteren. In dat opzicht biedt Europa mooie kansen. Ongeveer 40% van het Europese dividendrendement komt uit de sectoren financials en energie. Laat dat nu twee sectoren zijn die erg inflatie gevoelig zijn.

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

22 december 2016
Aandelenmarkt Venezuela door het dak

Nergens in de wereld zijn aandelen dit jaar zo hard gestegen als in Venezuela. Stond de Caracas Stock Exchange begin dit jaar op bijna 15.000 punten, nu staat de index ruim boven de 36.000, een stijging van 149%. Beleggers betalen steeds hogere bedragen voor aandelen, die als een soort veilige haven gezien worden. De vlucht richting aandelen is kenmerkend voor een hyperinflatie, terwijl het eigenlijk helemaal geen goede veilige haven is.

Rekenen we het rendement van de beursindex om naar Amerikaanse dollars, dan slaat het positieve rendement opeens om in een verlies. Uitgedrukt in dollars ging de aandelenmarkt van Caracas dit jaar juist met 43% omlaag. Dat de aandelen in werkelijkheid dalen is overigens niet vreemd, want hyperinflatie heeft een zeer ontwrichtend effect op de economie. Bedrijven kunnen minder goederen en diensten verkopen, omdat een groot deel van de bevolking amper kan rondkomen. De winsten die een bedrijf maakt smelten door de geldontwaarding als sneeuw voor de zon.

Aandelenmarkt Venezuela is dit jaar 149% gestegen (Bron: Bloomberg)

Hyperinflatie

In een hyperinflatie kun je dus beter een stabiele vreemde valuta aanhouden (zoals de euro en de dollar) of goud kopen. Goud is door de geschiedenis heen een uitstekende veilige haven gebleken in iedere valutacrisis, omdat centrale banken en overheden het edelmetaal niet bij kunnen drukken en niet waardeloos kunnen verklaren. Ze kunnen alleen het privé bezit van goud verbieden, wat voor sommige mensen reden is om anoniem goud te kopen.

14 december 2016
Rendeert beleggen straks nog wel?

Wie de afgelopen dertig jaar belegd heeft, die heeft daar gemiddeld genomen zoete vruchten van geplukt. De rendementen over de periode 1985 – 2014 waren historisch gesproken hoog, hoger dan de gemiddelde rendementen over de afgelopen 50 of 100 jaar. Het totale rendement op aandelen over de afgelopen dertig jaar bedroeg zowel in de Verenigde Staten als in Europa 7,9%. Dat was respectievelijk 1,4 en 3 procentpunt boven het honderdjarig gemiddelde. Ook obligaties rendeerden behoorlijk, met 5% in de VS en 5,9% in Europa. Voor de VS was dat 3,3% boven het langjarig gemiddelde en voor Europa 3%. Als we de consultants van McKinsey moeten geloven, dan zijn die gouden tijden voorbij en komen ze voorlopig ook niet terug.

Rendement beleggen in de VS en Europa (Bron: McKinsey)

Gunstige factoren

McKinsey gaat er vanuit dat in de afgelopen 30 jaar een aantal fundamentals samenkwamen, waarvan de effecten nu nagenoeg uitgewerkt zijn. De belangrijke factor was de daling van de inflatie die in de jaren tachtig van de vorige eeuw inzette. Door de daling van de inflatie konden koers-winstverhoudingen omhoog. Daarnaast kon de payout ratio voor dividenden omhoog, van gemiddeld 57% over de laatste vijftig jaar naar 67% over de laatste dertig jaar.

Een tweede factor van belang was de daling van de reële rente wereldwijd met 4,5% tussen 1980 en 2015. In de ontwikkelde markten was de rentedaling nog sterker. Tussen 1981 en 2009 daalde de rentevergoeding op 10-jaars schatkistpapier van gemiddeld 8,6% naar 1,7%. Door de dalende rente nam de neiging om te sparen alleen meer toe. Het spaaroverschot nam in die jaren ook sterk toe door de snelle groei van het aantal werkenden in de wereld. Vanuit de Opkomende Markten stroomden de overschotten naar de Westerse financiële markten.

De derde factor van belang is het samenvallen van gunstige demografische ontwikkelingen met een gezonde productiviteitsstijging. De afgelopen dertig jaar groeide de wereldeconomie met gemiddeld 3,3%. Ongeveer 48% van die stijging was te danken aan de sterke groei van de beroepsbevolking in deze jaren. De overige 52% is te danken aan de productiviteitsstijging. Die stijging is toe te schrijven aan een waaier van factoren, zoals toenemende automatisering, maar ook de integratie van steeds meer landen in de wereldeconomie. Daardoor moesten al snel minder productieve manieren van werken het veld ruimen voor de productievere. De vierde en laatste gunstige factor was die van de sterke stijging van de bedrijfswinsten. Die stegen van 7,6% van het wereldwijde bbp in 1980 naar 9,8% in 2013. Dat is een stijging van bijna 30%!

Jaarlijks rendement op aandelen in de VS (Bron: McKinsey)

'Gouden tijden' voor beleggen zijn voorbij
Volgens McKinsey loopt deze unieke combinatie van positieve factoren ten einde. Dat betekent dat rendementen de komende jaren lager komen te liggen dan in de periode 1985 – 2014. Zo is het onwaarschijnlijk dat de reële rente en de inflatie nog fors verder kunnen dalen. Juist die dalende rente en inflatie waren de belangrijkste drijvers van de mooie beleggingsrendementen. Ook aan de gunstige demografische ontwikkeling is nagenoeg een einde gekomen. De komende jaren staan in het teken van de vergrijzing en ontgroening. Het aantal werkenden zal, Afrika uitgezonderd, nog amper groeien of zelfs gaan dalen. Dat betekent dat de komende decennia de groei uit de productiviteitsstijging moet komen. En die bedroeg de afgelopen vijftig jaar gemiddeld 1,8%. Een verdere stijging om het ontbreken van de nodige handjes lijkt niet logisch! Tenslotte heeft de groei van de bedrijfswinsten waarschijnlijk ook zijn beste tijd gehad. Westerse bedrijven, die het meest profiteerden van de wereldwijde groei, zien hun omgeving snel veranderen, c.q. verslechteren. Nieuwe concurrentie betreedt het speelveld in de vorm van bedrijven uit de opkomende markten. Daarnaast valt te vrezen dat de huidige Tech giganten disruptieve technologieën zullen ontwikkelen die een deel van de winst van bedrijven overhevelt van bedrijf naar consumenten. Tenslotte krijgen de multinationals meer concurrentie te verduren van het MKB dankzij de aanwezigheid van online platforms zoals Alibaba, eBay en Amazon.
Twee scenario's
Wat mag de belegger de komende twintig jaar terug verwachten van zijn investeringen en beleggingen? McKinsey heeft twee scenario’s ontwikkeld. De eerste is dat de huidige lage groei de komende twintig jaar aanhoudt. Dat betekent voor bijvoorbeeld de Verenigde Staten een gemiddelde groei van 1,9%, een rente van 2% - 3,5%, een lage inflatie van 1,6% en een groei van de productiviteit van jaarlijks 1,5%. In dit scenario daalt het totale rendement op aandelen naar 4% - 5% tegen 7,9% over de afgelopen 30 jaar. In het tweede scenario verbetert de groei naar 2,9% dankzij technologische vooruitgang. Maar zelfs bij dit groeiscenario blijven de rendementen met 5,5% - 6,5% achter bij die uit het recente verleden.
Rendement zal de komende twintig jaar aanzienlijk lager uitvallen (Bron: McKinsey)
Welbeschouwd zitten we al in de eerste magere jaren van de sombere scenario’s van McKinsey. Als de consultants gelijk krijgen. Dan kan dat grote gevolgen hebben voor niet alleen de traditionele vermogensbeheerder, maar zeer zeker voor bijvoorbeeld pensioenfondsen en verzekeraars. Het is dus tijd om zich geducht achter de oren te krabben en een nieuw beleid te ontwikkelen! Cor Wijtvliet Bron: McKinsey Global Institute, Diminishing Returns: Why Investors may need to lower their expectations (May 2016) Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte Over Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden! Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

9 december 2016